რუსეთი
(ახალი გვერდი: '''რუსეთი''' ''(Russia – რუსეთის ფედერაცია)'' – სახელმწიფო ევროპის აღმ...) |
|||
| (ერთი მომხმარებლის 8 შუალედური ვერსიები არ არის ნაჩვენები.) | |||
| ხაზი 1: | ხაზი 1: | ||
| − | '''რუსეთი''' ''(Russia – რუსეთის ფედერაცია)'' – სახელმწიფო ევროპის აღმოსავლეთ და აზიის | + | [[ფაილი:Rusetis drosha.jpg|thumb|350პქ|რუსეთის დროშა]] |
| − | ჩრდილოეთ ნაწილში. ესაზღვრება ჩრდილოეთ- | + | '''რუსეთი''' ''(Russia – რუსეთის ფედერაცია)'' – [[სახელმწიფო]] [[ევროპა|ევროპის]] აღმოსავლეთ და [[აზია|აზიის]] ჩრდილოეთ ნაწილში. ესაზღვრება ჩრდილოეთ-ყინულოვანი ოკეანე, ბალტიის ზღვა, შავი და აზოვის ზღვები. |
| − | ყინულოვანი ოკეანე, ბალტიის ზღვა, | + | |
| − | შავი და აზოვის ზღვები. ფართობი 17,8 მლნ. | + | ====ფართობი==== |
| − | + | ფართობი – 17,8 მლნ. კმ<sup>2</sup>. მსოფლიოს უდიდესი სახელმწიფო ტერიტორიის მიხედვით. ესაზღვრება 14 ქვეყანას, მათ შორის [[საქართველო]]ს. | |
| − | მიხედვით. ესაზღვრება 14 ქვეყანას, | + | |
| − | მათ შორის | + | ====მოსახლეობა==== |
| − | მლნ. კაცი (2012). დასახლებულია 100-ზე მეტი | + | '''მოსახლეობა''' – 143 მლნ. კაცი (2012). დასახლებულია 100-ზე მეტი ეროვნების წარმომადგენლებით, მათგან რუსები 81,5%. |
| − | ეროვნების წარმომადგენლებით, მათგან რუსები | + | |
| − | 81,5%. ოფიციალური ენა | + | ====ოფიციალური ენა==== |
| − | + | ოფიციალური ენა - რუსული. | |
| − | რესპუბლიკაა. ფედერაციაში შედის: 21 რესპუბლიკა, | + | |
| − | 55 მხარე, ფედერალური მნიშვნელობის | + | ====დედაქალაქი==== |
| − | 2 ქალაქი (მოსკოვი, სანქტ-პეტერბურგი), | + | დედაქალაქია ქ. მოსკოვი. |
| − | 11 ავტონომიური მხარე | + | |
| − | + | ====ტერიტორიული მოწყობა==== | |
| − | + | რუსეთი ფედერაციული რესპუბლიკაა. ფედერაციაში შედის: 21 რესპუბლიკა, 55 მხარე, ფედერალური მნიშვნელობის 2 ქალაქი (მოსკოვი, სანქტ-პეტერბურგი), 11 ავტონომიური მხარე. | |
| − | + | დღევანდელი რუსეთის ფედერაციული რესპუბლიკის ტერიტორია 1917 წლამდე წარმოადგენდა ყოფილ [[რუსეთის იმპერია|რუსეთის იმპერიის]] ტერიტორიას, ხოლო 1917 წლიდან 1991 წლამდე ყოფილი საბჭოთა კავშირის ტერიტორიას. მასში რუსეთი შედიოდა რუსეთის საბჭოთა ფედერაციული რესპუბლიკის სახით. | |
| − | + | ||
| − | + | სახელმწიფოს მეთაურია ფედერაციის პრეზიდენტი. საკანონმდებლო ორგანოა ორპალატიანი ფედერალური კრება (ფედერაციის საბჭო და სახელმწიფო დუმა). აღმასრულებელ ძალაუფლებას ახორცილებს ფედერაციის მთავრობა. | |
| − | დღევანდელი რუსეთის ფედერაციული | + | საბჭოთა კავშირის დაშლის შემდეგ რუსეთის ფედერაცია მისი კანონმემკვიდრე გახდა. არის [[გაერო]]ს მუდმივი წევრი. 1991 წელს მისი ინიციატივით ჩამოყალიბდა დამოუკიდებელ სახელმწიფოთა თანამეგობრობა. |
| − | რესპუბლიკის ტერიტორია 1917 წლამდე წარმოადგენდა | + | |
| − | ყოფილ რუსეთის იმპერიის | + | ====ეკონომიკა==== |
| − | ტერიტორიას, ხოლო 1917 წლიდან 1991 | + | რუსეთი ინდუსტრიულ-აგრარული ქვეყანაა. აქვს მსოფლიოში უდიდესი მინერალური რესურსები. მის წილად მოდის მსოფლიოს ბუნებრივი აირის 30%, ქვანახშირის 5-6% მარაგი. სათბობ-ენერგეტიკულ ბალანსში წამყვანი ადგილი უჭირავს ნავთობს და ბუნებრივ აირს. ელექტროენერგიის დაახლოებით 10%-ს გამოიმუშავებენ ატომური ელექტროსადგურები. აქვს მნიშვნელოვანი სიმძლავრის მანქანათმშენებლობა, ქიმიური, ნავთობტექნიკური, ხე-ტყის, მსუბუქი, კვების მრეწველობა. ასევე – სამხედრო მრეწველობის მძლავრი სისტემა. აწარმოებს [[სახმელეთო ჯარები|სახმელეთო ჯარების]], სამხედრო-საჰაერო და სამხედრო-საზღვაო შეიარაღებისა და ტექნიკის ყველა სახეს, მათ შორის სარაკეტო-ბირთვულ და სამხედრო-კოსმოსურს. რუსეთს მეორე ადგილი უკავია მსოფლიოში [[იარაღი (იურიდიული)|იარაღი]]ს გაყიდვით. |
| − | წლამდე ყოფილი საბჭოთა კავშირის ტერიტორიას. | + | |
| − | მასში | + | სოფლის მეურნეობაში წამყვანი ადგილი უჭირავს მეცხოველეობას და მცენარეული კულტურების მოყვანას, თუმცა სრულად ვერ აკმაყოფილებს მოსახლეობის მოთხოვნას. |
| − | + | ||
| − | საბჭოთა კავშირის დაშლის შემდეგ | + | ====ძირითადი საზღვაო პორტები==== |
| − | ფედერაცია მისი კანონმემკვიდრე გახდა. არის | + | |
| − | + | ||
| − | ინიციატივით ჩამოყალიბდა დამოუკიდებელ | + | |
| − | სახელმწიფოთა თანამეგობრობა. | + | |
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | ქვეყანაა. აქვს მსოფლიოში უდიდესი | + | |
| − | მინერალური რესურსები. მის წილად | + | |
| − | მოდის მსოფლიოს ბუნებრივი აირის 30%, | + | |
| − | ქვანახშირის 5-6% მარაგი. სათბობ-ენერგეტიკულ | + | |
| − | ბალანსში წამყვანი ადგილი უჭირავს | + | |
| − | ნავთობს და ბუნებრივ აირს. ელექტროენერგიის | + | |
| − | დაახლოებით 10%-ს გამოიმუშავებენ | + | |
| − | ატომური ელექტროსადგურები. აქვს მნიშვნელოვანი | + | |
| − | სიმძლავრის მანქანათმშენებლობა, | + | |
| − | ქიმიური, ნავთობტექნიკური, ხე-ტყის, მსუბუქი, | + | |
| − | კვების მრეწველობა. ასევე – სამხედრო მრეწველობის | + | |
| − | მძლავრი სისტემა. აწარმოებს სახმელეთო | + | |
| − | ჯარების, სამხედრო-საჰაერო და | + | |
| − | სამხედრო-საზღვაო შეიარაღებისა და ტექნიკის | + | |
| − | ყველა სახეს, მათ შორის | + | |
| − | და სამხედრო-კოსმოსურს. | + | |
| − | ადგილი უკავია მსოფლიოში | + | |
| − | გაყიდვით. სოფლის მეურნეობაში წამყვანი | + | |
| − | ადგილი უჭირავს მეცხოველეობას და მცენარეული | + | |
| − | კულტურების მოყვანას, თუმცა სრულად | + | |
| − | ვერ აკმაყოფილებს მოსახლეობის მოთხოვნას. | + | |
ძირითადი საზღვაო პორტებია: | ძირითადი საზღვაო პორტებია: | ||
| − | ნოვოროსიისკი, ტუაფსე, სოჭი – შავ ზღვაზე; | + | *ნოვოროსიისკი, ტუაფსე, სოჭი – შავ ზღვაზე; |
| − | სანქტ-პეტერბუგი, კალინინგრადი – ბალტიის | + | *სანქტ-პეტერბუგი, კალინინგრადი – ბალტიის ზღვაზე; |
| − | ზღვაზე; მურმანსკი – ბარენცის ზღვაზე; | + | *მურმანსკი – ბარენცის ზღვაზე; |
| − | ვლადივოსტოკი, ნახოდკა, კორსაკოვი, ხოლმსკი, | + | *ვლადივოსტოკი, ნახოდკა, კორსაკოვი, ხოლმსკი, ვანინო – შორეულ აღმოსავლეთში. |
| − | ვანინო – შორეულ აღმოსავლეთში. საჰაერო | + | |
| − | მიმოსვლის კვანძებია: მოსკოვი, | + | ====საჰაერო მიმოსვლის კვანძებია==== |
| − | ნოვოსიბირსკი, ხაბაროვსკი, | + | '''საჰაერო მიმოსვლის კვანძებია:''' მოსკოვი, სანქტ-პეტერბურგი, ნოვოსიბირსკი, ხაბაროვსკი, მინერალური წყლები. აქვს მყარი ასაფრენ-დასაფრენ |
| − | მინერალური წყლები. აქვს მყარი | + | ბილიკიანი 600-მდე [[აეროდრომი]]. |
| − | ბილიკიანი 600-მდე აეროდრომი. | + | |
| − | შეიარაღებული ძალები მოიცავს სამ სახეობას | + | ====შეიარაღებული ძალები==== |
| − | (სახმელეთო ჯარებს, სამხედრო-საჰაერო | + | რუსეთის [[შეიარაღებული ძალები]] მოიცავს სამ სახეობას (სახმელეთო ჯარებს, [[სამხედრო-საჰაერო ძალები|სამხედრო-საჰაერო]] და [[სამხედრო-საზღვაო ძალები|სამხედრო-საზღვაო ძალებს]]), მათგან დამოუკიდებელ სტრატეგიული დანიშნულების [[სარაკეტო ჯარები|სარაკეტო ჯარებს]] და [[სამხედრო-კოსმოსური ძალები|სამხედრო-კოსმოსურ ძალებს]]. |
| − | და სამხედრო-საზღვაო ძალებს), მათგან | + | |
| − | დამოუკიდებელ სტრატეგიული დანიშნულების | + | სამხედრო-ძალოვან და გასამხედროებულ სტრუქტურებს განეკუთვნებიან: უსაფრთხოების ფედერალური სამსახური, საგარეო დაზვერვის სამსახური, ფედერალური სასაზღვრო სამსახური, [[სამოქალაქო თავდაცვის ჯარები]], შინაგან საქმეთა სამინისტრო, [[სარკინიგზო ჯარები]]. [[სამხედრო ოლქი|სამხედრო ოლქების]] რაოდენობა შემცირებულია 4-მდე (დასავლეთის, სამხრეთის, ცენტრის და აღმოსავლეთის). |
| − | სარაკეტო ჯარებს და სამხედრო-კოსმოსურ | + | |
| − | ძალებს. სამხედრო-ძალოვან და გასამხედროებულ | + | სამხრეთის სამხედრო ოლქში, რომელიც ესაზღვრება [[საქართველო|საქართველოს]], შედის ყოფილი ჩრდილო [[კავკასია|კავკასიის]] სამხედრო ოლქი, შავი ზღვის [[ფლოტი]] და კასპიის [[ფლოტილია]]. |
| − | სტრუქტურებს განეკუთვნებიან: უსაფრთხოების | + | |
| − | ფედერალური სამსახური, საგარეო | + | რუსეთის შეიარაღებული ძალების რაოდენობაა: სახმელეთო ჯარები – 300 ათ. კაცი, სამხედრო-საჰაერო – 183 ათასი, სამხედრო-საზღვაო – 161 ათასი, კოსმოსური ძალები – 150 ათ., საჰაერო სადესანტო – 35 ათ., სტარტეგიული დანიშნულების – 120 ათ. (2012). |
| − | დაზვერვის სამსახური, ფედერალური სასაზღვრო | + | |
| − | სამსახური, სამოქალაქო თავდაცვის | + | სამხრეთის სამხედრო ოლქში (შტაბი დონის როსტოვში) შედის: 70 ათ. [[სამხედრო მოსამსახურე]], სახმელეთო ჯარები – 56 ათ., სამხედრო-საჰაერო – 10 ათ., სამხედრო-საზღვაო – 4 ათ.. [[შეიარაღებული ძალების დაკომპლექტება]] ხორციელდება შერეული სახით (გაწვევით და დაქირავებული პირებით). |
| − | ჯარები, შინაგან საქმეთა სამინისტრო, სარკინიგზო | + | |
| − | ჯარები. სამხედრო ოლქების რაოდენობა | + | ====რუსეთი და საქართველო==== |
| − | შემცირებულია 4-მდე (დასავლეთის, | + | საქართველოს მიმართ რუსეთის ფედერაცია ატარებდა აგრესიულ პოლიტიკას და მხარს უჭერდა აფხაზეთისა და ცხინვალის რეგიონების სეპარატისტულ მოძრაობას, რომელიც დასრულდა აგრესიით საქართველოს წინააღმდეგ 2008 წელს და აფხაზეთისა და ცხინვალის რეგიონების ოკუპაციით. |
| − | სამხრეთის, ცენტრის და აღმოსავლეთის). | + | |
| − | სამხრეთის სამხედრო ოლქში, რომელიც | + | |
| − | ესაზღვრება საქართველოს, შედის ყოფილი | + | |
| − | ჩრდილო კავკასიის სამხედრო ოლქი, შავი | + | |
| − | ზღვის ფლოტი და კასპიის ფლოტილია. | + | |
| − | შეიარაღებული ძალების რაოდენობაა: სახმელეთო | + | |
| − | ჯარები – 300 ათ. კაცი, | + | |
| − | – 183 ათასი, სამხედრო-საზღვაო – | + | |
| − | 161 ათასი, კოსმოსური ძალები – 150 ათ., | + | |
| − | საჰაერო სადესანტო – 35 ათ., სტარტეგიული | + | |
| − | დანიშნულების – 120 ათ. (2012). სამხრეთის | + | |
| − | სამხედრო ოლქში (შტაბი დონის როსტოვში) | + | |
| − | შედის: 70 ათ. სამხედრო მოსამსახურე, | + | |
| − | სახმელეთო ჯარები – 56 ათ., | + | |
| − | – 10 ათ., სამხედრო-საზღვაო – 4 ათ.. | + | |
| − | შეიარაღებული ძალების დაკომპლექტება | + | |
| − | ხორციელდება შერეული სახით (გაწვევით და | + | |
| − | დაქირავებული პირებით). | + | |
==წყარო== | ==წყარო== | ||
13:28, 18 ივნისი 2018-ის ვერსია
რუსეთი (Russia – რუსეთის ფედერაცია) – სახელმწიფო ევროპის აღმოსავლეთ და აზიის ჩრდილოეთ ნაწილში. ესაზღვრება ჩრდილოეთ-ყინულოვანი ოკეანე, ბალტიის ზღვა, შავი და აზოვის ზღვები.
სარჩევი |
ფართობი
ფართობი – 17,8 მლნ. კმ2. მსოფლიოს უდიდესი სახელმწიფო ტერიტორიის მიხედვით. ესაზღვრება 14 ქვეყანას, მათ შორის საქართველოს.
მოსახლეობა
მოსახლეობა – 143 მლნ. კაცი (2012). დასახლებულია 100-ზე მეტი ეროვნების წარმომადგენლებით, მათგან რუსები 81,5%.
ოფიციალური ენა
ოფიციალური ენა - რუსული.
დედაქალაქი
დედაქალაქია ქ. მოსკოვი.
ტერიტორიული მოწყობა
რუსეთი ფედერაციული რესპუბლიკაა. ფედერაციაში შედის: 21 რესპუბლიკა, 55 მხარე, ფედერალური მნიშვნელობის 2 ქალაქი (მოსკოვი, სანქტ-პეტერბურგი), 11 ავტონომიური მხარე. დღევანდელი რუსეთის ფედერაციული რესპუბლიკის ტერიტორია 1917 წლამდე წარმოადგენდა ყოფილ რუსეთის იმპერიის ტერიტორიას, ხოლო 1917 წლიდან 1991 წლამდე ყოფილი საბჭოთა კავშირის ტერიტორიას. მასში რუსეთი შედიოდა რუსეთის საბჭოთა ფედერაციული რესპუბლიკის სახით.
სახელმწიფოს მეთაურია ფედერაციის პრეზიდენტი. საკანონმდებლო ორგანოა ორპალატიანი ფედერალური კრება (ფედერაციის საბჭო და სახელმწიფო დუმა). აღმასრულებელ ძალაუფლებას ახორცილებს ფედერაციის მთავრობა. საბჭოთა კავშირის დაშლის შემდეგ რუსეთის ფედერაცია მისი კანონმემკვიდრე გახდა. არის გაეროს მუდმივი წევრი. 1991 წელს მისი ინიციატივით ჩამოყალიბდა დამოუკიდებელ სახელმწიფოთა თანამეგობრობა.
ეკონომიკა
რუსეთი ინდუსტრიულ-აგრარული ქვეყანაა. აქვს მსოფლიოში უდიდესი მინერალური რესურსები. მის წილად მოდის მსოფლიოს ბუნებრივი აირის 30%, ქვანახშირის 5-6% მარაგი. სათბობ-ენერგეტიკულ ბალანსში წამყვანი ადგილი უჭირავს ნავთობს და ბუნებრივ აირს. ელექტროენერგიის დაახლოებით 10%-ს გამოიმუშავებენ ატომური ელექტროსადგურები. აქვს მნიშვნელოვანი სიმძლავრის მანქანათმშენებლობა, ქიმიური, ნავთობტექნიკური, ხე-ტყის, მსუბუქი, კვების მრეწველობა. ასევე – სამხედრო მრეწველობის მძლავრი სისტემა. აწარმოებს სახმელეთო ჯარების, სამხედრო-საჰაერო და სამხედრო-საზღვაო შეიარაღებისა და ტექნიკის ყველა სახეს, მათ შორის სარაკეტო-ბირთვულ და სამხედრო-კოსმოსურს. რუსეთს მეორე ადგილი უკავია მსოფლიოში იარაღის გაყიდვით.
სოფლის მეურნეობაში წამყვანი ადგილი უჭირავს მეცხოველეობას და მცენარეული კულტურების მოყვანას, თუმცა სრულად ვერ აკმაყოფილებს მოსახლეობის მოთხოვნას.
ძირითადი საზღვაო პორტები
ძირითადი საზღვაო პორტებია:
- ნოვოროსიისკი, ტუაფსე, სოჭი – შავ ზღვაზე;
- სანქტ-პეტერბუგი, კალინინგრადი – ბალტიის ზღვაზე;
- მურმანსკი – ბარენცის ზღვაზე;
- ვლადივოსტოკი, ნახოდკა, კორსაკოვი, ხოლმსკი, ვანინო – შორეულ აღმოსავლეთში.
საჰაერო მიმოსვლის კვანძებია
საჰაერო მიმოსვლის კვანძებია: მოსკოვი, სანქტ-პეტერბურგი, ნოვოსიბირსკი, ხაბაროვსკი, მინერალური წყლები. აქვს მყარი ასაფრენ-დასაფრენ ბილიკიანი 600-მდე აეროდრომი.
შეიარაღებული ძალები
რუსეთის შეიარაღებული ძალები მოიცავს სამ სახეობას (სახმელეთო ჯარებს, სამხედრო-საჰაერო და სამხედრო-საზღვაო ძალებს), მათგან დამოუკიდებელ სტრატეგიული დანიშნულების სარაკეტო ჯარებს და სამხედრო-კოსმოსურ ძალებს.
სამხედრო-ძალოვან და გასამხედროებულ სტრუქტურებს განეკუთვნებიან: უსაფრთხოების ფედერალური სამსახური, საგარეო დაზვერვის სამსახური, ფედერალური სასაზღვრო სამსახური, სამოქალაქო თავდაცვის ჯარები, შინაგან საქმეთა სამინისტრო, სარკინიგზო ჯარები. სამხედრო ოლქების რაოდენობა შემცირებულია 4-მდე (დასავლეთის, სამხრეთის, ცენტრის და აღმოსავლეთის).
სამხრეთის სამხედრო ოლქში, რომელიც ესაზღვრება საქართველოს, შედის ყოფილი ჩრდილო კავკასიის სამხედრო ოლქი, შავი ზღვის ფლოტი და კასპიის ფლოტილია.
რუსეთის შეიარაღებული ძალების რაოდენობაა: სახმელეთო ჯარები – 300 ათ. კაცი, სამხედრო-საჰაერო – 183 ათასი, სამხედრო-საზღვაო – 161 ათასი, კოსმოსური ძალები – 150 ათ., საჰაერო სადესანტო – 35 ათ., სტარტეგიული დანიშნულების – 120 ათ. (2012).
სამხრეთის სამხედრო ოლქში (შტაბი დონის როსტოვში) შედის: 70 ათ. სამხედრო მოსამსახურე, სახმელეთო ჯარები – 56 ათ., სამხედრო-საჰაერო – 10 ათ., სამხედრო-საზღვაო – 4 ათ.. შეიარაღებული ძალების დაკომპლექტება ხორციელდება შერეული სახით (გაწვევით და დაქირავებული პირებით).
რუსეთი და საქართველო
საქართველოს მიმართ რუსეთის ფედერაცია ატარებდა აგრესიულ პოლიტიკას და მხარს უჭერდა აფხაზეთისა და ცხინვალის რეგიონების სეპარატისტულ მოძრაობას, რომელიც დასრულდა აგრესიით საქართველოს წინააღმდეგ 2008 წელს და აფხაზეთისა და ცხინვალის რეგიონების ოკუპაციით.
