საკარცხული

NPLG Wiki Dictionaries გვერდიდან
გადასვლა: ნავიგაცია, ძიება
საკარცხული

საკარცხული - (საკურცხილ (სვან.) - საუფროსო სკამ-სავარძელი სვანეთში. უხუცესი, როგორც ოჯახის სრულუფლებიანი განმგებელი, საკარცხულზე იჯდა. ოჯახში მცხოვრები მამაკაცები მას ემორჩილებოდნენ. საკარცხული ოჯახის უფროსის უფლებების გამომხატველ სიმბოლოს წარმოადგენდა. ეთმობოდა მხოლოდ საპატიო სტუმარს.

საუფროსო სკამ-სავარძელი რაჭაში „ბაბუად“ წოდებული. აქაც ოჯახის უფროსის დასაჯდომია. მზადდებოდა სხვადასხვა ხისგან. შეკრული იყო უწებოდ და ულურსმნოდ. ოჯახის საქმეებს ბაბუა ხელმძღვანელობდა. მისი კუთვნილი საპატიო სავარძელი კერასთან თავში უნდა მდგარიყო. ბაბუა, როგორც ოჯახის სრულუფლებიანი განმგებელი, საკარცხულზე იჯდა. მასზე ჯდომა სხვას ეკრძალებოდა. სავარძელი ეთმობოდა მხოლოდ საპატიო სტუმარს. სოციალური თვალსაზრისით საკარცხული ოჯახის უფროსის უფლებების გამომხატველ სიმბოლოს წარმოადგენდა. ტერმინი „საკარცხულ“ X ს. ძეგლებშია დამოწმებული.

ლიტერატურა

ს. მაკალათია, მთის რაჭა, 1987. ლ.ბედუკიძე, ხის ავეჯი რაჭაში, სსმმ, XII, 1997. ლ.ბ.

წყარო

ქართული მატერიალური კულტურის ეთნოგრაფიული ლექსიკონი

პირადი ხელსაწყოები
სახელთა სივრცე

ვარიანტები
მოქმედებები
ნავიგაცია
ხელსაწყოები