https://www.nplg.gov.ge/wikidict/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:RecentChangesLinked/%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%A5%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%AB%E1%83%94_%E1%83%90%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%99%E1%83%98&feed=atom&target=%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%A5%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%AB%E1%83%94_%E1%83%90%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%99%E1%83%98NPLG Wiki Dictionaries - „ბაქრაძე აკაკი“-თან დაკავშირებული ცვლილებები [ka]2024-03-29T09:41:28Zდაკავშირებული ცვლილებებიMediaWiki 1.19.24https://www.nplg.gov.ge/wikidict/index.php?title=%E1%83%97%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%98&diff=221353&oldid=220271თბილისი2024-03-27T08:02:31Z<p><span dir="auto"><span class="autocomment">ქალაქის წარმოშობა: </span> </span></p>
<table class='diff diff-contentalign-left'>
<col class='diff-marker' />
<col class='diff-content' />
<col class='diff-marker' />
<col class='diff-content' />
<tr valign='top'>
<td colspan='2' style="background-color: white; color:black;">←წინა ვერსია</td>
<td colspan='2' style="background-color: white; color:black;">08:02, 27 მარტი 2024-ის ვერსია</td>
</tr><tr><td colspan="2" class="diff-lineno">ხაზი 122:</td>
<td colspan="2" class="diff-lineno">ხაზი 122:</td></tr>
<tr><td class='diff-marker'> </td><td style="background: #eee; color:black; font-size: smaller;"><div>IV საუკუნის თბილისის სტატუსის გასარკვევად დიდი მნიშვნელობა ენიჭება „მოქცევაი ქართლისაი“-ს ცნობებს. ყურადღება ექცევა იმ  გარემოებას, რომ ქრისტიანობის ოფიციალურ კულტად გამოცხადებასთან დაკავშირებით მოტანილ მთელ თხრობაში მემატიანე არ ახსენებს თბილისს. ნინოს სიკვდილზე კი იგი წერს: „მაშინ შეიძრნენ ორნი ესე ქალაქნი: მცხეთა და უჟარმა, და ყოველი ქართლი სიკვდილისა მისისათვის. თბილისი ამ წყაროში, როგორც ზემოთ ითქვა, პირიველად იხსენიება IV საუკუნის 60-იანი წლების მოვლენებთან დაკავშირებით.</div></td><td class='diff-marker'> </td><td style="background: #eee; color:black; font-size: smaller;"><div>IV საუკუნის თბილისის სტატუსის გასარკვევად დიდი მნიშვნელობა ენიჭება „მოქცევაი ქართლისაი“-ს ცნობებს. ყურადღება ექცევა იმ  გარემოებას, რომ ქრისტიანობის ოფიციალურ კულტად გამოცხადებასთან დაკავშირებით მოტანილ მთელ თხრობაში მემატიანე არ ახსენებს თბილისს. ნინოს სიკვდილზე კი იგი წერს: „მაშინ შეიძრნენ ორნი ესე ქალაქნი: მცხეთა და უჟარმა, და ყოველი ქართლი სიკვდილისა მისისათვის. თბილისი ამ წყაროში, როგორც ზემოთ ითქვა, პირიველად იხსენიება IV საუკუნის 60-იანი წლების მოვლენებთან დაკავშირებით.</div></td></tr>
<tr><td class='diff-marker'> </td><td style="background: #eee; color:black; font-size: smaller;"></td><td class='diff-marker'> </td><td style="background: #eee; color:black; font-size: smaller;"></td></tr>
<tr><td class='diff-marker'>−</td><td style="background: #ffa; color:black; font-size: smaller;"><div>ამიერკავკასიაში სასანიანთა ირანის გაძლიერება ქართლში მათი [[ლაშქარი|ლაშქრის]] გამოგზავნითა და მოხელეების დანიშვნითაც აღინიშნა. აქ ირანელი პიტიახში მოდის.  „მოქცევაი ქართლისაი“-ს შატბერდული ვარიანტი გვაუწყებს: „მაშინ მოვიდა ქრამ ხუარ ბორ ზარდ, სპარსთა მეფისა პიტიახში ტფილისად ქალაქად ციხედ და ქართლი მისსა ხარკსა შედგა: ამის მიხედვით თბილისი იმ დროს იყო „ციხე-ქალაქი“. „ქალაქი“ ქართულ  ენაში თავდაპირველად გამაგრებულ ადგილს ნიშნავდა.  მემატიანის „ციხე-ქალაქი“-ც გამაგრებული ადგილია. „მაშასადამე, - აღნიშნავს ს. ჯანაშია, - თავდაპირველად ტფილისი ირანელი პიტიახშის საჯდომად ქცეულა - ამ დროისათვის ეს პუნქტი ჯერ კიდევ ქალაქად არ ითვლება“.</div></td><td class='diff-marker'>+</td><td style="background: #cfc; color:black; font-size: smaller;"><div>ამიერკავკასიაში სასანიანთა ირანის გაძლიერება ქართლში მათი [[ლაშქარი|ლაშქრის]] გამოგზავნითა და მოხელეების დანიშვნითაც აღინიშნა. აქ ირანელი პიტიახში მოდის.  „მოქცევაი ქართლისაი“-ს შატბერდული ვარიანტი გვაუწყებს: „მაშინ მოვიდა ქრამ ხუარ ბორ ზარდ, სპარსთა მეფისა პიტიახში ტფილისად ქალაქად ციხედ და ქართლი მისსა ხარკსა შედგა: ამის მიხედვით თბილისი იმ დროს იყო „ციხე-ქალაქი“. „ქალაქი“ ქართულ  ენაში თავდაპირველად გამაგრებულ ადგილს ნიშნავდა.  მემატიანის „ციხე-ქალაქი“-ც გამაგრებული ადგილია. „მაშასადამე, - აღნიშნავს <ins class="diffchange diffchange-inline">[[ჯანაშია სიმონ|</ins>ს. ჯანაშია<ins class="diffchange diffchange-inline">]]</ins>, - თავდაპირველად ტფილისი ირანელი პიტიახშის საჯდომად ქცეულა - ამ დროისათვის ეს პუნქტი ჯერ კიდევ ქალაქად არ ითვლება“.</div></td></tr>
<tr><td class='diff-marker'> </td><td style="background: #eee; color:black; font-size: smaller;"></td><td class='diff-marker'> </td><td style="background: #eee; color:black; font-size: smaller;"></td></tr>
<tr><td class='diff-marker'> </td><td style="background: #eee; color:black; font-size: smaller;"><div>„მოქცევაი ქართლისა “-ს ჭელიშურ ვარიანტში ზემომოტანილი თხრობა ასეა გადმოცემული: „მაშინ მოვიდა ხუარ...ტფლის და კდ ციხედ“ ანუ, ს. ჯანაშიას აზრით, მოვიდა „ტფილისს და კალად ციხედ“. „კალა“ აქ ციხეა, საკუთარი გეოგრაფიული სახელი, რომელიც არაბულ სიტყვას ჰგავს და იგი არ უნდა მომდინარეობდეს არაბული სიტყვა  „კალა“-დან, რაც არაბულად ციხეს ნიშნავს;  ბგერათა ასეთი დამთხვევა შემთხვევითი უნდა იყოს. გარდა ამისა, - განაგრძობს ს.ჯანაშია, - ციტირებულ ტექსტში დასახელებულია ორი ერთმანეთთან მჭიდროდ დაკავშირებული ადგილი, ერთი მოსახლეობისა და მეორე ციხის პუნქტები;</div></td><td class='diff-marker'> </td><td style="background: #eee; color:black; font-size: smaller;"><div>„მოქცევაი ქართლისა “-ს ჭელიშურ ვარიანტში ზემომოტანილი თხრობა ასეა გადმოცემული: „მაშინ მოვიდა ხუარ...ტფლის და კდ ციხედ“ ანუ, ს. ჯანაშიას აზრით, მოვიდა „ტფილისს და კალად ციხედ“. „კალა“ აქ ციხეა, საკუთარი გეოგრაფიული სახელი, რომელიც არაბულ სიტყვას ჰგავს და იგი არ უნდა მომდინარეობდეს არაბული სიტყვა  „კალა“-დან, რაც არაბულად ციხეს ნიშნავს;  ბგერათა ასეთი დამთხვევა შემთხვევითი უნდა იყოს. გარდა ამისა, - განაგრძობს ს.ჯანაშია, - ციტირებულ ტექსტში დასახელებულია ორი ერთმანეთთან მჭიდროდ დაკავშირებული ადგილი, ერთი მოსახლეობისა და მეორე ციხის პუნქტები;</div></td></tr>
</table>Tkenchoshvilihttps://www.nplg.gov.ge/wikidict/index.php?title=%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98&diff=221351&oldid=212225ქართველები2024-03-27T07:45:16Z<p><span dir="auto"><span class="autocomment">სიმონ ჯანაშია: </span> </span></p>
<table class='diff diff-contentalign-left'>
<col class='diff-marker' />
<col class='diff-content' />
<col class='diff-marker' />
<col class='diff-content' />
<tr valign='top'>
<td colspan='2' style="background-color: white; color:black;">←წინა ვერსია</td>
<td colspan='2' style="background-color: white; color:black;">07:45, 27 მარტი 2024-ის ვერსია</td>
</tr><tr><td colspan="2" class="diff-lineno">ხაზი 35:</td>
<td colspan="2" class="diff-lineno">ხაზი 35:</td></tr>
<tr><td class='diff-marker'> </td><td style="background: #eee; color:black; font-size: smaller;"></td><td class='diff-marker'> </td><td style="background: #eee; color:black; font-size: smaller;"></td></tr>
<tr><td class='diff-marker'> </td><td style="background: #eee; color:black; font-size: smaller;"><div>====სიმონ ჯანაშია====</div></td><td class='diff-marker'> </td><td style="background: #eee; color:black; font-size: smaller;"><div>====სიმონ ჯანაშია====</div></td></tr>
<tr><td class='diff-marker'>−</td><td style="background: #ffa; color:black; font-size: smaller;"><div>სიმონ <del class="diffchange diffchange-inline">ჯანაშიას </del>კონცეფციის მიხედვით, ქ.შ-მდე IV ათასწლეულში წინა აზიისა და სამხრეთ ევროპაში ბინადრობდნენ ერთი მოდგმის ხალხები. მათი საცხოვრისის ტერიტორია ათასწლეულების განმავლობაშ იზღუდებოდა და მცირდებოდა ინდოევროპელების და სემიტური მოდგმის ხალხების მიერ. ამ ტერიტორიულად „შეზღუდული“ ხალხების - [[ხეთები|ხეთების]] და სუბარების მონათესავე ეთნოსს წარმოადგენდნენ ქართველები. ხეთები ცხოვრობდნენ მცირე აზიაში, ხოლო სუბარები ჩრდილო მესოპოტამიიდან კავკასიონის ქედამდე. ქ.შ-მდე II ათასწლეულში მათ შექმნეს ორი უძველესი - ხეთებისა და მითანის სამეფოები, რომლებიც I ათასწლეულში დაეცნენ და ხეთურ-სუბერული სამყარო დაიქსაქსა უფრო წვრილ ერთეულებად, კერძოდ, სამხრეთ [[ამიერკავკასია|ამიერკავკასიაში]] შეიქმნა ორი ხეთურ-სუბარული სახელმწიფო: ურარტუ და მანა. VI საუკუნეში ეს სახელმწიფოები განადგურდნენ და ხეთურ-სუბერული მოდგმის ხალხმა ახალი სახელმწიფოები შექმნეს უფრო ჩრდილოეთით, საქართველოს ტერიტორიაზე. ეს სახელმწიფოები იყო იბერია და კოლხეთი. ს. ჯანაშიას კონცეფციის თნახმად ქართველები საქართველოს ავტოქტონური მოსახლეობაა და ენის მიხედვით ენათესავებიან წინა აზიის უძველეს ხალხებს. მათი ცივილიზაციის პირველი კერა იყო [[შუმერი]], უკანასკნელი კი კოლხეთი და იბერია.</div></td><td class='diff-marker'>+</td><td style="background: #cfc; color:black; font-size: smaller;"><div><ins class="diffchange diffchange-inline">[[</ins>სიმონ <ins class="diffchange diffchange-inline">ჯანაშია]]ს </ins>კონცეფციის მიხედვით, ქ.შ-მდე IV ათასწლეულში წინა აზიისა და სამხრეთ ევროპაში ბინადრობდნენ ერთი მოდგმის ხალხები. მათი საცხოვრისის ტერიტორია ათასწლეულების განმავლობაშ იზღუდებოდა და მცირდებოდა ინდოევროპელების და სემიტური მოდგმის ხალხების მიერ. ამ ტერიტორიულად „შეზღუდული“ ხალხების - [[ხეთები|ხეთების]] და სუბარების მონათესავე ეთნოსს წარმოადგენდნენ ქართველები. ხეთები ცხოვრობდნენ მცირე აზიაში, ხოლო სუბარები ჩრდილო მესოპოტამიიდან კავკასიონის ქედამდე. ქ.შ-მდე II ათასწლეულში მათ შექმნეს ორი უძველესი - ხეთებისა და მითანის სამეფოები, რომლებიც I ათასწლეულში დაეცნენ და ხეთურ-სუბერული სამყარო დაიქსაქსა უფრო წვრილ ერთეულებად, კერძოდ, სამხრეთ [[ამიერკავკასია|ამიერკავკასიაში]] შეიქმნა ორი ხეთურ-სუბარული სახელმწიფო: ურარტუ და მანა. VI საუკუნეში ეს სახელმწიფოები განადგურდნენ და ხეთურ-სუბერული მოდგმის ხალხმა ახალი სახელმწიფოები შექმნეს უფრო ჩრდილოეთით, საქართველოს ტერიტორიაზე. ეს სახელმწიფოები იყო იბერია და კოლხეთი. ს. ჯანაშიას კონცეფციის თნახმად ქართველები საქართველოს ავტოქტონური მოსახლეობაა და ენის მიხედვით ენათესავებიან წინა აზიის უძველეს ხალხებს. მათი ცივილიზაციის პირველი კერა იყო [[შუმერი]], უკანასკნელი კი კოლხეთი და იბერია.</div></td></tr>
<tr><td class='diff-marker'> </td><td style="background: #eee; color:black; font-size: smaller;"></td><td class='diff-marker'> </td><td style="background: #eee; color:black; font-size: smaller;"></td></tr>
<tr><td class='diff-marker'> </td><td style="background: #eee; color:black; font-size: smaller;"><div>====კ. კრამელი====</div></td><td class='diff-marker'> </td><td style="background: #eee; color:black; font-size: smaller;"><div>====კ. კრამელი====</div></td></tr>
</table>Tkenchoshvili