სტალინი იოსებ

NPLG Wiki Dictionaries გვერდიდან
გადასვლა: ნავიგაცია, ძიება
იოსებ სტალინი

სტალინი იოსებ ბესარიონის ძე - (ნამდვილი გვარი ჯუღაშვილი) (1879–1953), საბჭოთა სახელმწიფო მოღვაწე, გენერალისიმუსი (1945), დიქტატორი.

1898 წლიდან მონაწილეობდა რუსეთის სოციალ -დემოკრატიულ მოძრაობაში. 1902–13 წლებში ექვსჯერ იყო დაპატიმრებული, ოთხჯერ გაიქცა გადასახლებიდან; 1903 წლის შემდეგ ბოლშევიკებს შეუერთდა. 1917 წლიდან მაღალი პოსტები ეკავა პარტიულ და სახელმწიფო აპარატში.

1922–53 წლებში პარტიის ცენტრალური კომიტეტის გენერალური მდივანი. XX საუკუნის 20-იან წლებში სახელმწიფოში ლიდერობისთვის ბრძოლაში პარტიულ აპარატზე დაყრდნობით და პოლიტიკური ინტრიგებით გზიდან ჩამოიშორა მოწინააღმდეგეები და თავისი პირადი ძალუფლების რეჟიმი დაამყარა. ფორსირებული ტემპებით ატარებდა ქვეყანაში ინდუსტრიალიზაციასა და იძულებით კოლექტივიზაციას. პოლიტიკურმა რეპრესიებმა პიკს მიაღწიეს 30-იან წლებში. მხოლოდ საბჭოთა ბანაკებში ამ დროს 5 მლნ-ზე მეტი ადამიანი გარდაიცვალა.

1941 წლიდან სტალინი სახალხო კომისართა საბჭოს (1946 წლიდან – მინისტრთა საბჭო) თავმჯდომარე გახდა. გერმანია-სსრ კავშირის ომის (1941–45) დროს იყო თავდაცვის სახელმწიფო კომიტეტის თავმჯდომარე, თავდაცვის სახალხო კომისარი და სსრ კავშირის შეიარაღებული ძალების უმაღლესი მთავარსარდალი. მეთაურობდა სსრ კავშირის დელეგაციებს თეირანის (1943), ყირიმის (1945) და პოტსდამის (ბერლინი, 1945) კონფერენციებზე. დიდი დამსახურება მიუძღვის სსრ კავშირის თავდაცვის განმტკიცებასა და გერმანიაზე გამარჯვებაში.

სკკპ XX ყრილობაზე ნ. ხრუშჩოვმა მკვეთრად გააკრიტიკა სტალინის ე.წ. პიროვნების კულტი.



წყარო

ქართული სამხედრო ენციკლოპედიური ლექსიკონი

იხილე გარეთვე

სტალინი

პირადი ხელსაწყოები
სახელთა სივრცე

ვარიანტები
მოქმედებები
ნავიგაცია
ხელსაწყოები