უფლისციხის მაღალტახტიანი ოთახის კომპლექსი
| ხაზი 1: | ხაზი 1: | ||
'''უფლისციხის მაღალტახტიანი ოთახის კომპლექსი''' - არქიტექტურული ძეგლი მდებარეობს [[უფლისციხე|უფლისციხეში]], შიდა ქალაქის შუა უბანში, მთავარი ქუჩის დასაწყისში, მის დასსავლეთ ნაპირას. თარიღდება ელინისტური ხანის დასაწყისით. კომპლექსი ხუთი ოთახისაგან შედგება. მათ შორის მთლიანად კლდეში გამოკვეთილია მხოლოდ მაღალტახტიანი ოთახი, რომელსაც შემორჩენილი აქვს პირვანდელი სახე. დანარჩენი ოთახების კედლები ნაწილობრივ კლდისაა და სხვადასხვა სიმაღლეზეა შემორჩენილი.ჩანგრეული აქვთ გადახურვებიც. შენობა პირველად ანტიკურ ხანაშივე გადაუკეთებიათ. ფეოდალურ ხანაში ნაგებობა საცხოვრებლად გამოუყენებიათ და შემორჩენილი კლდის კედლები ქვის წყობით აღუდგენიათ, ზოგან კი ჩამოუთლიათ და შიგ ტლანქად ამოუჭრიათ [[კოჭი (არქიტექტურა)|კოჭების]] ბუდეები და თახჩები. იატაკში ამოუკვეთიათ ბოძების, [[ქვევრი|ქვევრების]], [[თორნე|თონეებისა]] და ჩარხების ჩასადგმელი ორმოები. | '''უფლისციხის მაღალტახტიანი ოთახის კომპლექსი''' - არქიტექტურული ძეგლი მდებარეობს [[უფლისციხე|უფლისციხეში]], შიდა ქალაქის შუა უბანში, მთავარი ქუჩის დასაწყისში, მის დასსავლეთ ნაპირას. თარიღდება ელინისტური ხანის დასაწყისით. კომპლექსი ხუთი ოთახისაგან შედგება. მათ შორის მთლიანად კლდეში გამოკვეთილია მხოლოდ მაღალტახტიანი ოთახი, რომელსაც შემორჩენილი აქვს პირვანდელი სახე. დანარჩენი ოთახების კედლები ნაწილობრივ კლდისაა და სხვადასხვა სიმაღლეზეა შემორჩენილი.ჩანგრეული აქვთ გადახურვებიც. შენობა პირველად ანტიკურ ხანაშივე გადაუკეთებიათ. ფეოდალურ ხანაში ნაგებობა საცხოვრებლად გამოუყენებიათ და შემორჩენილი კლდის კედლები ქვის წყობით აღუდგენიათ, ზოგან კი ჩამოუთლიათ და შიგ ტლანქად ამოუჭრიათ [[კოჭი (არქიტექტურა)|კოჭების]] ბუდეები და თახჩები. იატაკში ამოუკვეთიათ ბოძების, [[ქვევრი|ქვევრების]], [[თორნე|თონეებისა]] და ჩარხების ჩასადგმელი ორმოები. | ||
| − | მაღალტახტიანი ოთახი კვადრატულია (4,5X4,52 მ, სიმ. 3,35 მ), სწორკუთხა, მაღალი და განიერი შესასვლელი (2,25X1,5 მ) აღმოსავლეთ კედლის ცენტრშია. შიგნიდან შესასვლელის წირთხლები ჩაკვეთილია ირიბად, რაც აფართოებს ღიაღს. | + | მაღალტახტიანი ოთახი კვადრატულია (4,5X4,52 მ, სიმ. 3,35 მ), სწორკუთხა, მაღალი და განიერი შესასვლელი (2,25X1,5 მ) აღმოსავლეთ კედლის ცენტრშია. შიგნიდან შესასვლელის წირთხლები ჩაკვეთილია ირიბად, რაც აფართოებს ღიაღს. [[ფასადი]]ს მხრიდან შესასვლელი თაღოვანი, შეწეული, სადა ტიმპანით მთავრდება. ოთახის ბრტყელი [[ჭერი]] მორთულია ორმაგად პროფილირებული კესონებითა და პროფილირებული ლავგარდნით. გრძივ კედლებთან გამოკვეთილია მაღალი ტახტები. მათი ნაპირები ლილვითაა მორთული. ინტერიერს ახასიათებს ყველა ზომისა და ხაზის სიზუსტე, სიბრტყეების ფაქიზი დამუშავება. იგი უფლისციხის კლდეში ნაკვეთი ანსამბლის ძირითადი სამშენებლო ხანისათვის დამახასიათებელი ნაგებობის ნიმუშია. |
მაღალტახტიანი ოთახი გამოვლენილია ფასადითა და ბანით. ფასადი წარმოადგენს კლდის სადა სიბრტყეს. მასში გაჭრილი კარი კომპლექსის წინა (მეორე) ოთახში გადის. | მაღალტახტიანი ოთახი გამოვლენილია ფასადითა და ბანით. ფასადი წარმოადგენს კლდის სადა სიბრტყეს. მასში გაჭრილი კარი კომპლექსის წინა (მეორე) ოთახში გადის. | ||
17:23, 26 იანვარი 2022-ის ვერსია
უფლისციხის მაღალტახტიანი ოთახის კომპლექსი - არქიტექტურული ძეგლი მდებარეობს უფლისციხეში, შიდა ქალაქის შუა უბანში, მთავარი ქუჩის დასაწყისში, მის დასსავლეთ ნაპირას. თარიღდება ელინისტური ხანის დასაწყისით. კომპლექსი ხუთი ოთახისაგან შედგება. მათ შორის მთლიანად კლდეში გამოკვეთილია მხოლოდ მაღალტახტიანი ოთახი, რომელსაც შემორჩენილი აქვს პირვანდელი სახე. დანარჩენი ოთახების კედლები ნაწილობრივ კლდისაა და სხვადასხვა სიმაღლეზეა შემორჩენილი.ჩანგრეული აქვთ გადახურვებიც. შენობა პირველად ანტიკურ ხანაშივე გადაუკეთებიათ. ფეოდალურ ხანაში ნაგებობა საცხოვრებლად გამოუყენებიათ და შემორჩენილი კლდის კედლები ქვის წყობით აღუდგენიათ, ზოგან კი ჩამოუთლიათ და შიგ ტლანქად ამოუჭრიათ კოჭების ბუდეები და თახჩები. იატაკში ამოუკვეთიათ ბოძების, ქვევრების, თონეებისა და ჩარხების ჩასადგმელი ორმოები.
მაღალტახტიანი ოთახი კვადრატულია (4,5X4,52 მ, სიმ. 3,35 მ), სწორკუთხა, მაღალი და განიერი შესასვლელი (2,25X1,5 მ) აღმოსავლეთ კედლის ცენტრშია. შიგნიდან შესასვლელის წირთხლები ჩაკვეთილია ირიბად, რაც აფართოებს ღიაღს. ფასადის მხრიდან შესასვლელი თაღოვანი, შეწეული, სადა ტიმპანით მთავრდება. ოთახის ბრტყელი ჭერი მორთულია ორმაგად პროფილირებული კესონებითა და პროფილირებული ლავგარდნით. გრძივ კედლებთან გამოკვეთილია მაღალი ტახტები. მათი ნაპირები ლილვითაა მორთული. ინტერიერს ახასიათებს ყველა ზომისა და ხაზის სიზუსტე, სიბრტყეების ფაქიზი დამუშავება. იგი უფლისციხის კლდეში ნაკვეთი ანსამბლის ძირითადი სამშენებლო ხანისათვის დამახასიათებელი ნაგებობის ნიმუშია.
მაღალტახტიანი ოთახი გამოვლენილია ფასადითა და ბანით. ფასადი წარმოადგენს კლდის სადა სიბრტყეს. მასში გაჭრილი კარი კომპლექსის წინა (მეორე) ოთახში გადის.
წინა (მეორე) ოთახი მაღალტახტიანზე უფრო განიერია (5, 25X7 მ), წაგრძელებულია აღმოსავლეთისკენ, წინა ოთახის ჩრდილოეთით შემორჩენილია კლდის კედლის ძირი, რომლის დასავლეთ ბოლოში ჩრდილოეთ ოთახში გასასვლელი კარია გაჭრილი. ეს კედელი მოგვიანებით ქვის წყობით აღუდგენიათ. სამხრეთი კედელი კლდისაა, მის აღმოსავლეთ ბოლოში ამოჭრილია გრძელ, ვიწრო და პატარა სათავსში (აუზი?) ასასვლელი ერთი საფეხური. სათავსის კედელში შემორჩენილია კამაროვანი გადახურვის ნაწილები.
ჩრდილოეთ (მესამე) ოთახი მეორის ჩრდილოეთით მდებარეობს და მასზე უფრო მოკლეა (5,5X5 მ). ოთახის დასსავლეთ ნაწილში იატაკი ერთი საფეხურით შემაღლებულია. დასსავლეთ კედელში ამოკვეთილია ერთი ნიში. ორივე ოთახს თანაბარი დონის იატაკი აქვს. მათი საერთო, აღმოსავლეთი კლდის კედელი დაბალი (0,4 მ) და მოსწორებულია. მასში ორივე ოთახიდან გამოკვეთილია აღმოსავლეთით, შედარებით დაბალ დონეზე მდებარე სათავსში ჩასასვლელი. არც ერთი ჩასასვლელი კარის ხვრელი არ უნდა იყოს. იგი უფრო აბანოს საცეცხლურს – ღუმელს ჰგავს. სამხრეთი ოთახის იატაკში, ამ ჩასასვლელის წინ, ამოჭრილია ოთხკუთხა ორმო (სიღრმე 2 მ), რომელიც აღმოსავლეთ ოთახის იატაკამდე ჩადის. ორმოს საფეხურები არა აქვს და აქედან ოთახში შემოსვლა შეუძლებელია. ჩრდილოეთ ოთახის იატაკში კი, ჩასასვლელის წინ, ძაბრისებრი ღრმულია ისიც უსაფეხუროა. ორივე ორმო საცეცხლური უნდა იყოს სამხრეთ ოთახის საცვცხლური ამოშენებულია ანტიკური დროის ალიზით. როგორც ჩანს, იგი გაუუქმებიათ და ახალი საცეცხლური გაუმართავთ ჩრდილოეთ ოთახში.
ამ ოთახების აღმოსავლეთით მდებარე ქუჩის პირა სათავსის (მეოთხე ოთახი) იატაკი 2 მ-ით დაბალია. მისი სრული გეგმის აღდგენა მრავალჯერ გადაკეთების გამო შეუძლებელია. დასავლეთი კედლის ზედაპირი რომელშიც საცეცხლურებია ამოკვეთილი, გამომწვარია. სამხრეთი კლდის კედელი დაფრულია ჭვარტლის სქელი ფენით სათავსის სამხრეთ ნაწილში აღმოჩნდა ნაცრის მკვრივი და სქელი ფენა, რომელშიც ფეოდალურ ხანაში ჩაუდგამთ ქვევრები.
მეხუთე ოთახი მცირე ზომისაა. მდებარეობს კომპლექსის ჩრდილო-დასავლეთ კუთხეში. სამ მხარეს შემორჩენლი აქვს კლდის კკდელი და ბოძების ჩასადგმელი ოთხი ბუდე. ოთახს წინა (აღმოსავლეთი) კედელი არა აქვს.
კომპლექსის სამხრეთ–აღმოსავლეთ კუთხეში, ქუჩისპირას ამოჭრილია (1,2 მ-ზე) წყალსაწრეტი ღრმა ღარი. სათავსების ურთიერთგანლაგება, მათი დონეების სხვაობა, არქეოლოგიური გათხრის დროს მოპოვებული წყალსადენის თიხის მილები, გადამწვარი აგურები, დიდი, პირაკეცილი კრამიტისა და ჰიდრავლიკური ხსნარის ნატეხები საფუძველს გვაძლევს კომპლექსი ჰიპოკაუსტების სისტემის მქონე აბანოდ მივიჩნიოთ.
