ნაშრომში დოკუმენტური წყაროების, საარქივო მასალების, რომელთა დიდი ნაწილი პირველად შემოდის სამეცნიერო ბრუნვაში, მდიდარი სამეცნიერო ლიტერატურის გათვალისწინებით შესწავლილია საქართველოს უახლესი ისტორიის ყველაზე მძიმე პერიოდის-საბჭოთა რეჟიმის პოლიტიკური პროცესები, განმათავისუფლებელი ბრძოლის ფონზე წარმოჩენილია ეროვნული მოძრაობის ეტაპები და ქართული ემიგრაციის მოღვაწეობა საქართველოს დამოუკიდებლობის აღდგენისათვის. ცალკე ადგილი ეთმობა ეროვნული იდეის ფენომენის განხილვას.