"სილმარილიონი", რომელიც ავტორის გარდაცვალებიდან ოთხი წლის შემდეგ გამოიცემა, სამყაროს ადრეული დღეების, ანუ პირველი ეპოქის მატიანეა. მასში მოთხრობილი ამბები ლეგენდებია იმ უხსოვარი წარსულისა, როცა მორგოთი, პირველი ბნელი მეუფე, შუახმელეთში სახლობდა და მოპარული სილმარილების დასაბრუნებლად მას უზენაესი ელფები ეომებოდნენ. ეს არის მატიანე შუახმელეთისა და უძველესი ამბებისა.