ეროვნული ბიბლიოთეკის „ვეფხისტყაოსნის“ კოლექცია
 21/11/2024

„ვეფხისტყაოსანს"ეროვნული ბიბლიოთეკის წიგნის მუზეუმში ცალკე დარბაზი ეთმობა.

ეროვნული ბიბლიოთეკა „ვეფხისტყაოსნის" გამოცემების ერთ-ერთ ყველაზე სრულ კოლექციას ფლობს. წიგნის მუზეუმში თავმოყრილია 50 ენაზე გამოცემული „ვეფხისტყაოსნის" რამდენიმე ათეული ეგზემპლარი.

შოთა რუსთაველის უკვდავი პოემის გამოცემის ისტორია 1712 წლიდან იწყება, როდესაც მეფე ვახტანგ VI მიერ მოწყობილ სტამბაში ის პირველად დაიბეჭდა. წიგნის გამოცემას წინ უძღოდა ტექსტის დადგენა. იმ დროს პოემა ბევრმა იცოდა ზეპირად, არსებობდა ბევრი ხელნაწერიც, რომელშიც სტროფები იცვლებოდა ან ახალი სტროფები ემატებოდა. როგორც მაშინ იტყოდნენ, ტექსტი „შერყვნილი" იყო. ამიტომაც გახდა საჭირო პოემის გამოსაცემ ვერსიაზე მუშაობა.  

შოთა რუსთაველის პოემის გამოცემათაგან ერთ-ერთი ყველაზე გამორჩეულია გიორგი ქართველიშვილის მეცადინეობით 1888 წელს დაბეჭდილი „ვეფხისტყაოსანი", რომელიც  რამდენიმე წელი მზადდებოდა. 1884 წელს გიორგი ქართველიშვილის დაფინანსებით შეიქმნა „ვეფხისტყაოსნის" ტექსტის დამდგენი კომისია, რომლის წევრები იყვნენ: ილია ჭავჭავაძე, ივანე მაჩაბელი, რაფიელ ერისთავი, დიმიტრი ბაქრაძე, პეტრე უმიკაშვილი და იონა მეუნარგია. წიგნის გამოსაცემად გამოიწერეს ახალი შრიფტი. ქართული ტაძრებიდან აღებული ნიმუშების მიხედვით ორნამენტები შეასრულა გრიგოლ ტატიშვილმა. ილუსტრაციები შექმნა საგანგებოდ ამ მიზნით მოწვეულმა უნგრელმა მხატვარმა მიხაი ზიჩიმ. შედეგად თბილისში დაიბეჭდა „ვეფხისტყაოსნის" პირველი აკადემიური გამოცემა, რომელიც დღემდე „ქართველიშვილისეულ გამოცემადაა" ცნობილი.

„ვეფხისტყაოსნის" სხვა გამოცემები, მცირე ცვლილებების გათვალისწინებით, ქართველიშვილისეული გამოცემის ტექსტის სახით იბეჭდება.

მიუხედავად იმისა, რომ ეროვნული ბიბლიოთეკის წიგნის მუზეუმში „ვეფხისტყაოსნის" ათეულობით ეგზემპლარი ინახება, კოლექცია მაინც არასრულია. ფონდი პერმანენტულად ივსება როგორც უახლესი გამოცემებით, ისე ძველი, იშვიათი ეგზემპლარებით.