მთავარი თემატური ზონა

ქალთა მიმართ ძალადობა და მისი მას-შტაბები, როგორც გლობალური ეპიდემია;

ქალთა მიმართ ძალადობა რჩება გენდერული თანასწორობის მუდმივ პრობლემად - მთელ მსოფლიოში სამიდან ერთი ქალი ძალადობის მსხვერპლია;

საერთაშორისო ინსტრუმენტები და ეროვნული კანონმდებლობა (მატერიალური და პროცესუალური) - ოჯახში ძალადობის დანაშაულთან საბრძოლველად;

პიროვნებებს უფლება აქვთ დაცულნი იყვნენ ნებისმიერი ფორმის ძალადობისაგან. სწორედ აქედან გამომდინარეობს სახელმწიფოს პასუხისმგებლობა, რომ ყველა შესაძლო საშუალებით ებრძოლოს ოჯახში ძალადობას;

სამართალდამცავი ორგანოების როლის მნიშვნელოვნება ოჯახში ძალადობის წი-ნააღმდეგ საბრძოლველად, მთავარი აქცენტი - საქმეთა გამოძიების ტექნიკა;

მოსამართლეები მეტი სიფრთხილით მოეკიდნონ გენდერულ საკითხებს: ოჯახში ძალადობის დინამიკა და ძალადობის კონკრეტული სახეები, სათანადო კანონების ანალიზი;

ადვოკატების მონაწილეობა ინდივიდუალურ და ინსტიტუციურ დახმარებაში;

ადამიანის უფლებები ქალთა უფლებებია. სოფლიომ ცნო ქალთა და გოგონათა უფლებები, რომელიც ადამიანის საყოველთაო უფლებების განუყოფელი, არსებითი და მნიშვნელოვანი შემადგენელი ნაწილია;

კონვენცია ქალთა მიმართ დისკრიმინაციის ყველა ფორმის აღმოფხვრის შესახებ - ერთ-ერთი ყველაზე მძლავრი დოკუმენტი ქალთა თანასწორობის მისაღწევად;

სწავლების შესაძლო შედეგები

საერთო შედეგები

მონაწილეები გააცნობიერებენ რომ:

კონკრეტული შედეგები/უნარ-ჩვევები

ორდღიანი ტრენინგის სანიმუშო გეგმა (პროგრამა): ,,ოჯახში ძალადობის მსხვერპლთა სამართლებრივი დახმარების წარმოება“.

ოჯახში ძალადობა, როგორც სოციალური მოვლენა

ქალთა მიმართ ძალადობა კომპლექსური მოვლენაა, რომელსაც ღრმად აქვს გადგმული ფესვები საზოგადოების ორგანიზაციის სტრუქტურაში, კულტურულ რწმენებში, ურთიერთობებ ში, ეკონომიკური ძალაუფლების დისბალანსსა და გაბატონებულ მამაკაცურ იდეალში. ქალს სახლში და სამსახურში მრავალი საშიშროება ემუქრება,განსაკუთრებით კი ომისა და კონფლიქტური სიტუაციების დროს. საშიშროება ფართო სპექტრს მოიცავს, მათ შორის ბავშვებზე ძალადობას, პროსტიტუციას, ფიზიკურ ძალადობას, სქესობრივ ძალადობას და ტრადიციული კულტურით გამართლებულ საზიანო პრაქტიკას; კერძოდ, იძულებით ნაადრევ ქორწინებას, ქვრივი ქალების დაწვას და სასქესო ორგანოების დაზიანებას. ქალები დაუცველნი არიან ამ ძალადობის წინაშე მთელი ცხოვრების მანძილზე,მათ შორის, ხშირად, დაბადებამდეც, მდედრობითი სქესის ნაყოფის მოცილებით და ახალშობილის მკვლელობის სახით.

გენდერული ძალადობა ხორციელდება ყველა საზოგადოებაში და ნიშნავს ქალთა სოციალურ, ფსიქოლოგიურ და ეკონომიკურ დაქვემდებარებას. ეს მოვლენა შეუმჩნევლად, პრობლემის დანახვის გარეშე ვითარდებოდა. ამაზე საუბარი მხოლოდ 30 წლის წინ დაიწყო. ქალთა მიმართ ძალადობის საგანგაშო მდგომარეობის გლობალური მასშტაბი საერთაშორისო საზოგადობის მიერ აშკარად აღიარებული არ იყო 1993 წლის დეკემბრამდე, როდესაც გაეროს გენერალურმა ასამბლეამ მიიღო დეკლარაცია ქალთა მიმართ ძალადობის აღმოფხვრის შესახებ¹.

დეკლარაციის მიღებიდან ორი წლის შემდეგ, 1995 წელს, პეკინის ქალთა მეოთხე მსოფლიო კონფერენციის მიერ მიღებულ იქნა სამოქმედო პლატფორმა², რომელიც დაბეჯითებით იმეორებს, რომ საერთაშორისო საზოგადოებამ უნდა უზრუნველყოს ქალთა და გოგონათა უფლებების, როგორც ადამიანის უფლებების განუყოფელი შემადგენელი ნაწილის სრული იმპლემენტაცია.

მილიონობით ქალისთვის ყველაზე სარისკო ადგილი შეიძლება საკუთარი სახლი იყოს. ამის მაგალითს, უახლოესი პარტნიორის მიერ ჩადენილ ძალადობას, შესაძლებელია შევხვდეთ მსოფლიოს ნებისმიერ კუთხეში, ნებისმიერი სქესის წარმომადგენელთან, მაგრამ ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის მიერ წარმოდგენილი ჯანმრთელობისა და ძალადობის გლობალური ანგარიშის მიხედვით ქალები განსაკუთრებით დაუცველნი არიან ძალადობისგან „იმგვარ საზოგადოებაში, რომლებშიც აღინიშნება სქესთა შორის უთანასწორობა, იმ მყარად დამკვიდრებული გენდერული როლებით და კულტურული ნორმებით, რომლებიც იცავს მამაკაცის სექსუალურ უფლებებს ქალის გრძნობების მიუხედავად და გამოირჩევა ამგვარ ქმედებათა წინააღმდეგ სუსტი სანქციებით.“³ თუმცა, ჯანმრთელობისა და ძალადობის გლობალური ანგარიშის მიხედვით მამაკაციც შეიძლება გახდეს უახლოესი პარტნიორის მიერ ჩადენილი ძალადობის მსხვერპლი, მაგრამ „პარტნიორის მიერ ჩადენილი უდიდესი ტვირთი აწევს ქალს, რომელზეც ძალადობს მამაკაცი“.

ძალადობა ოჯახში მოიცავს უახლოესი პარტნიორისა და ოჯახის სხვა წევრების მხრიდან განხორციელებულ ძალადობას და რამდენიმე სახისაა:

ფიზიკური ძალადობა - მაგ.: გარტყმა, დაჭრა, ხელის გადაგრეხა, დაწვა, დახრჩობა, ფეხების დარტყმა, მუქარა რაიმე საგნით ან იარაღით, მკვლელობა. ის, ასევე, მოიცავს ქალისათვის საზიანო ტრადიციულ პრაქტიკას, მაგ. ქალის სასქესო ორგანოების დამახიჯებასა და ცოლის მემკვიდრეობით გადაცემას (ქვრივისა და მისი საკუთრების მემკვიდრეობითი გადაცემა გარდაცვლილი ქმრის ძმის თვის).

სქესობრივი ძალადობა - მაგ.: არასასურველი სქესობრივი აქტის დაძალება, სქესობრივი კავშირი მუქარის, დაშინების ან ძალის გამოყენებით, ან სხვებთან სქესობრივი კავშირის დამყარების იძულება.

ფსიქოლოგიური ძალადობა, რომელიც მოიცავს დაშინებისა და დევნის მიზნით ქმედებას და შემდეგი შინაარსის ფორმას იღებს: მიტოვება და ძალადობა, სახლში გამოკეტვა, ზედამხედველობა, ბავშვებზე მეურვეობის ჩამორთმევა, საგნების დაზიანება, იზოლაცია, „სიტყვიერი შეურაცხყოფა და მუდმივი დამცირება.

ეკონომიური ძალადობა - მოიცავს ისეთ ქმედებებს, როგორიცაა უარის თქმა დაფინანსებაზე, უარის თქმა საკვებითა და ძირითადი მოთხოვნილებებით უზრუნველყოფაზე. კონტროლი ჯანდაცვის სამსახურებით სარგებლობისა და დასაქმბის საკითხებში და ა.შ.

ქალებისა და გოგონების მიმართ განხორციელებული ძალადობის ერთ-ერთ ფორას წარმოადგენს იგნორირების აქტი. გენდერული სუბიექტივიზმი, რომელიც მოიცავს დისკრიმინაციას კვების, განათლებისა და ჯანდაცვის საკითხებში, ასევე გულისხმობს ქალის უფლებების დარღვევას. ძალადობის ზემოაღნიშნული ფორმების ცალ-ცალკე ჩამოთვლის მიუხედავად ისინი ერთმანეთს არ გამორიცხავენ და ხშირად ერთდროულად გვხდებიან.

როგორც ზემოთ აღვნიშნეთ, ოჯახში ძალადობა შეიძლება იყოს ფიზიკური, სიტყვიერი, ემოციური ან სქესობრივი და ის, ჩვეულებრივ, ხორციელდება ქალის მიმართ მამაკაცის მიერ ძალაუფლებისა და კონტროლის შესანარჩუნებლად. მიუხედავად იმისა, რომ ძალადობის მასშტაბები და ფორმა, შეიძლება, სხვადასხვა ქვეყანასა და რეგიონში გასხვავებული იყოს, კვლევებით დასტურდება, რომ, თუ ცემის ფაქტს საიდუმლოდ ინახავენ, თანდათან ხდება მდგომარეობის ესკალაცია. ცემა ტოვებს როგორც ფიზიკურ, ასევე ემოციურ კვალს. ცემის კვალი - სისხლჩაქცევა ან დანით მიყენებული ჭრილობა რჩება, მაგრამ ემოციური ტრავმა არ იკურნება.

ქალთა მიმართ ძალადობა დამახასიათებელია საზოგადოების სრული სპექტრისთვის განურჩევლად რასობრივი, სოციალური, კულტურული, ეკონომიკური, პოლიტიკური თუ რელიგიური მდგომარეობისა. ხშირად, მოძალადეები არიან ის პიროვნებები, რომელთაც ქალები ენდობიან, პატივსსცემენ ან უყვართ.

არ არსებობს ქალთა მიმართ ძალადობის საყოველთაოდ მიღებული განმარტება. ადამიანის უფლებების ზოგიერთი აქტივისტი ამჯობინებს ფართო განმარტებას, რომელიც მოიცავს იმგვარ „სტრუქტურულ ძალადობას“, როგორიცაა სიღარიბე და ჯანმრთელობისა და განათლების არათანაბარი ხელმისაწვდომობა. ზოგიერთი კი ამჯობინებს შედარებით შეზღუდულ განმარტებას, რათა არ დაიკარგოს ტერმინის მნიშვნელობა, მისი რეალური აღწერილობითი გამომსახველობა. ყოველ შემთხვევაში, აღიარებულია კონკრეტული სამუშაო განმარტების შემუშავების აუცილებლობა, რათა კვლევა და მონიტორინგი გახდეს უფრო კონკრეტული და გამოსაყენებელი განსხვავებულ კულტურულ სისტემაში. გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის დეკლარაცია ქალთა მიმართ ძალადობის აღმოფხვრის შესახებ განმარტავს ქალთა მიმართ ძალადობას, როგორც „გენდერული ძალადობის ნებისმიერ აქტს, რომელსაც მოჰყვება, ან შესაძლოა მოჰყვეს ქალის მიმართ ფიზიკური, სქესობრივი ან ფსიქოლოგიური ძალადობა ან ტანჯვა, მათ შორის მუქარა, იძულება ან თავისუფლების თვითნებური აღკვეთა, როგორც საზოგადოებრივ, ისე პირად ცხოვრებაში“.⁴

ეს განმარტება გულისხმობს ძალადობის გენდერულ საფუძველს და აღიარებს, რომ ქალთა მიმართ ძალადობა ის ერთ-ერთი უმთავრესი მექანიზმია, რომელიც აი ძულებს ქალებს მამაკაცების მიმართ დაქვემდებარებული პოზიცია დაიკავონ. ეს აფართოებს ძალადობის განმარტებას, რადგან მოიცავს ქალებისადმი მიყენებულ როგორც ფიზიკურ, ისე ფსიქოლოგიურ ზიანს, და მოიცავს როგორც პირად, ისე საზოგადოებრივ ცხოვრებას.

გაერთიანაბულ ერების ორგანიზაციის დეკლარაცია ქალთა მიმართ ძალადობის აღმოფხვრის შესახებ განმარტავს ქალთა მიმართ ძალადობას, რომელიც მოიცავს სამ სფეროს, მაგრამ მხოლოდ ამ სფეროებით არ იზღუდება: ძალადობა ოჯახში, ძალადობა, საზოგადოებაში, სახელმწიფოს მხრიდან ან მისი ხელშეწყობით განხორციელებული ძალადობა.

საერთაშორისო სამართლის პრინციპები

ძალადობა ადამიანის უფლებებთან დაკავშირებული საკითხია. ძალადობა არის ადამიანის ძირითადი უფლებების ძალისმიერი მეთოდებით დარღვევა

ადამიანის საყოველთაო უფლებათა სამართლის უმთავრეს წყაროს წარმოადგენს „ადამიანის უფლებათა საყოველთაო დეკლარაცია“⁵ (UDHR), რომელიც მიღებული იქნა გაეროს გენერალური ასამბლეის მიერ 1948 წლის 10 დეკემბერს. ადამიანის უფლებათა საყოველთაო დეკლარაცია ცნობს უფლებათა ორ ჯგუფს: ერთი მხრივ, მოქალაქეობრივ და პოლიტიკურ უფლებებს, და მეორე მხრივ - ეკონომიკურ, სოციალურ და კულტურულ უფლებებს. დეკლარაცია არის „ყველა ერისა და ხალხისათვის საერთო მისაღწევი სტანდარტი“. დეკლარაცია არ არის სამართლებრივად სავალდებულო, მაგრამ ადამიანის უფლებების დაცვისა და განვითარებისათვის ის მაინც სერიოზული ინსტრუმენტია. საყოველთაო დეკლარაცია, შეიძლება ითქვას, აწესებს საერთო სტანდარტებს, რის მისაღწევადაც უნდ აიმუშაოს თითოეულმა ადამიანმა, საზოგადოებამ და სახელმწიფომ. აღნიშნული დოკუმენტი იყო საწყისი წერტილი თანამედროვე ადამიანის უფლებების საერთაშორისო სამართლის განვითარებისა და ადამიანის უფლებების მასობრივი მოძრაობისათვის. სახელმწიფოებმა, რომლებიც გახდნენ ადამიანის უფლებათა საერთაშორისო ხელშეკრულების მხარეები, იკისრეს ვალდებულება, რომ უნივერსალურ საერთაშორისო ან რეგიონალურ ორგანოს მოახსენონ მათ იურისდიქციაში მყოფი ნებისმიერი პირისადმი მოპყრობის შესახებ.

ადამიანის უფლებათა საყოველთაო დეკლარაციის ქვემოთ ჩამოთვლილი მუხლები მიუთითებენ, რომ ქალთა მიმართ ძალადობა ადამიანის უფლებების დარღვევაა:

მუხლი 1. ყველა ადამიანი თავისი ღირსებითა და უფლებებით თავისუფალი და თანასწორი იბადება. მათ მომადლებული აქვთ გონება, სინდისი და ერთმანეთს ძმობის სულისკვეთებით უნდა ეპყრობოდნენ.

მუხლი 2. წინამდებარე დეკლარაციით გამოცხადებული ყველა უფლება და თავისუფლება მინიჭებული უნდა ჰქონდეს ნებისმიერ ადამიანს განურჩევლად განსხვავებისა რასის, კანის ფერის, სქესის, ენის, რელიგიის, პოლიტიკური თუ სხვა მრწამსის, ეროვნული თუ სოციალური წარმომავლობის, ქონებრივი, წოდებრივი თუ სხვა მდგომარეობის საფუძველზე. უფრო მეტიც, დაუშვებელია რაიმე განსხვავება იმ ქვეყნის თუ ტერიტორიის პოლიტიკური, სამართლებრივი ან საერთაშორისო სტატუსის საფუძველზე, რომელსაც ადამიანი ეკუთვნის, მიუხედავად იმისა, რომ ეს ტერიტორია დამოუკიდებელი, სამეურვეო, არა თვითმმართველი თუ სხვაგვარად შეზღუდულია თავის სუვერენიტეტში.

მუხლი 3. ყოველ ადამიანს აქვს სიცოცხლის, თავისუფლებისა და პირადი ხელშეუხებლობის უფლება.

მუხლი 5. არავინ არ უნდა დაექვემდებაროს წამებას ან სხვა სასტიკ, არაჰუმანურ ან ღირსების შემლახავ მოპყრობასა და სასჯელს.

მუხლი 7. ყოველი ადამიანი თანასწორია კანონის წინაშე და განურჩევლად რაიმე განსხვავებისა, უფლება აქვს თანაბრად იყოს დაცული კანონით. ყოველ ადამიანს უფლება აქვს თანაბრად იყოს დაცული ამ დეკლარაციის საწინააღმდეგო ნებისმიერი დისკრიმინაცისაგან და ასეთი დისკრიმინაციისკენ ნებისმიერი წაქეზებისგან.

დეკლარაციას ჰქონდა ორი ხარვეზი: პირველი, რომ არ იყო სავალდებულო და მეორე, რომ არ არსებობდა საზედამხედველო ორგანო, რომელიც მონიტორინგს განახორციელებდა. აღნიშნული ნაკლი აღმოიფხვრა მას შემდეგ, რაც 1966 წელს მიღებულ იქნა სამოქალაქო და პოლიტიკურ უფლებათა პაქტი⁶ და ეკონომიკური, სოციალური და კულტურული უფლებების პაქტი.⁷

ქალთა მიმართ ძალადობის აღმოფხვრის შესახებ გაეროს დეკლარაცია (DEVAW) ასევე მოუწოდებს სახელმწიფოებს „განახორციელონ ძალადობის ლიკვიდაციის პოლიტიკა ქალებთან მიმართებაში ყველა საშუალებით და დაუყოვნებლივ“, „მიიღონ აუცილებელი ზომები დანაშაულის აღსაკვეთად, გამოიძიონ ფაქტები და ეროვნული კანონმდებლობის შესაბამისად დასაჯონ ქალის მიმართ ძალადობის ჩამდენი დამნაშავე, იმის მიუხედავად, ჩადენილია დანაშაული კერძო პირის, თუ სახელმწიფო მოხელის მიერ“.

აუციელებელი ძალისხმევის პრინციპი გამოყენებულ იქნა ადამიანის უფლებათა ინტერ-ამერიკული სასამართლოს მიერ ვალასკეს როდრიგესის საქმის განხილვისას. სასამართლომ მოსთხოვა სახელმწიფოს „მიეღო გონივრული ზომები ადამიანის უფლებების დარღვევის აღსაკვეთად ყველა არსებული საშუალებით, ჩაეტარებინა სერიოზული გამოძიება დანაშაულზე პასუხისმგებელ პირთა გამოსავლენად, დაეკისრებინა დანაშაულისათვის პასუხისმგებლობა და უზრუნველყო მსხვერპლი კომპენსაციით“.

დღესდღეობით, ოჯახში ძალადობის კრიმინალიზაციის გამო სასჯელი კანონის გათვალისწინებით ოჯახში ძალადობის ფაქტზე დანაშაულისათვის მსხვერპლის დასაცავად, უმეტეს შემთხვევაში, საკმარისი არ არის. ხელისუფლებამ უნდა მიიღოს ზომები ოჯახში ძალადობის ფაქტის ეფექტური გამოძიების უზრუნველსაყოფად და ამ დანაშაულის შესაბამისად დამნაშავის დასასჯელად.

საერთაშორისო სამართლებრივი სტანდარტები

ქალთა მიმართ კერძო პირების მიერ ჩადენილი ძალადობის განხილვისას მხედველობაში უნდა მივიღოთ ადამიანის უფლებების მეცნიერთა და აქტივისტთა მიერ განვითარებული სამი დოქტრინა. პირველი მდგომარეობს იმაში, რომ სახელმწიფოები ვალდებულნი არიან გამოიჩინონ სათანადო ძალისხმევა, რათა თავიდან აიცილონ, გამოიძიონ და დასაჯონ დამნაშავე საერთაშორისო სამართლის დარღვევისათვის და მსხვერპლს გადაუხადონ სათანადო კომპენსაცია.

1. სათანადო ძალისხმევა - ქალთა მიმართ ძალადობის თავიდან აცილება, გამოძიება და დასჯა, მიუხედავად იმისა, რომ ეს ქმედება ჩადენილია კერძო პირის თუ სახელმწიფო მოხელის მიერ.

1992 წელს ქალთა მიმართ დისკრიმინაციის ყველა ფორმის აღმოფხვრის კომიტეტმა მიიღო ზოგადი ხასიათის რეკომენდაცია №19,⁸ რომელმაც დაადასტურა, რომ ქალთა მიმართ ძალადობა ადამიანის უფლებების დარღვევაა და ხაზი გაუსვა, რომ „სახელმწიფოებს შესაძლოა პასუხისმგებლობა დაეკისროთ კერძო პირების მოქმედებისთვის, თუ ისინი ვერ გამოიჩენენ სათანადო ძალისხმევას ადამიანის უფლებების დარღვევის თავიდან აცილების, ფაქტის გამოძიებისა და დამნაშავის დასჯისთვის, და ასევე, არ გადაუხდიან მსხვერპლს კომპენსაციას“.

კომიტეტმა სახელმწიფოებს რეკომენდაცია მისცა იმ ზომების გატარებასთან დაკავშირებით, რომელიც ძალადობისგან ქალთა ეფექტურ დაცვას უზრუნველყოფს;

2. კანონის წინაშე თანასწორობა - ეს არის სამართლის საერთო პრინციპი, რომელიც გულისხმობს კანონის წინაშე ყველა ადამიანის თანასწორობას და იმას, რომ ყველა ადამიანი ერთნაირად უნდა იყოს დაცული ყველა სახის დისკრიმინაციისგან, მათ შორის სექსუალური დისკრიმინაციისგანაც. ეს დოქტრინა დაკავშირებულია ერთნაირ დაცვასა და თანასწორობის პრინციპთან.

თუ ქალის დისკრიმინაციის ფაქტი აღმოჩნდება სამართალდამცავ ორგანოებში, შესაძლოა, რომ სახელმწიფოს დაეკისროს ვალდებულება საერთაშორისო სამართლის დარღვევისა და თანასწორობის პრინციპისათვის.

ქალთა მიმართ დისკრიმინაციის ყველა ფორმის აღმოფხვრის შესახებ კონვენციის (CEDAW) მე-2 მუხლი მოითხოვს მხარე სახელმწიფოებისგან „ყველა შესატყვისი საშუალებით დაუყოვნებლივ განახორციელონ ქალის დისკრიმინაციის ლიკვიდაციის პოლიტიკა“,⁹ რაც ასევე გულისხმობს ვალდებულებას „თავი შეიკავონ ქალთა მიმართ ყოველგვარი დისკრიმინაციული მოქმედების ან პრაქტიკისაგან, და სახელმწიფო ოგანოებისა და დაწესებულებების მოქმედება ამ ვალდებულების შესაბამისად უზრუნველყონ“; ასევე, „მიიღონ ყველა საჭირო ზომა, საკანონმდებლოს ჩათვლით, იმ მოქმედი კანონების, დადგენილებების, ჩვეულებებისა და პრაქტიკის შესაცვლელად ან გასაუქმებლად, რომელიც ქალის დისკრიმინაციას აწესებს“.

3. ოჯახში ძალადობა, როგორც წამების ფორმა - სახელმწიფოები ვალდებულნი არიან დასჯადად გამოაცხადონ ოჯახში ძალადობა და განიხილონ ის როგორც წამების ფორმა. ამ შეხედულების მიმდევარნი ამტკიცებენ, რომ ოჯახში ძალადობა წამებაა და შესაბამისად უნდა მოგვარდეს. არგუმენტი იმაში მდგომარეობს, რომ სიმძიმესა და სახელმწიფოს ვალდებულებებზე დაყრდნობით, სამოქალაქო და პოლიტიკური უფლებების საერთაშორისო პაქტისა და წამების, არაჰუმანური და დამამცირებელი მოპყრობის ან სასჯელის შესახებ კონვენციის თანახმად, ოჯახში ძალადობა, შესაძლოა, განხილულ იქნას, როგორც წამება, სასტიკი, არაჰუმანური ან დამამცირებელი მოპყრობა ან სასჯელი.

ამტკიცებენ, რომ ოჯახში ძალადობა მოიცავს ისეთ ოთხ ელემენტს, რომლის გამოც ის წამებას წარმოადგენს:

ამ არგუმენტის მხარდამჭერები მიიჩნევენ, რომ ოჯახში ძალადობა გაგებულ უნდა იქნას, როგორც წამების ფორმა და ნაკლები სიმძიმის შემთხვევაში, როგორც სასტიკი მოპყრობა. ეს შეხედულება იმსახურებს ყურადღებას, როგორც სპეციალური მომხსენებლისგან, ასევე იმ ორგანოებისაგან, რომლებიც იძიებენ ასეთ დარღვევებს, შესაძლოა, შესაფერის არასამთავრობო ორგანოებსა და იურისტებთან ერთად.

ამ ვალდებულებათა შესასრულებლად სახელმწიფოები იყენებენ ხუთ მიდგომას:

1. საკანონმდებლო - შესაფერისი საკანონმდებლო და კანონქვემდებარე აქტების მიღება, რომლებიც შეეხება ოჯახში ძალადობას. სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, ძალადობასთან ბრძოლისთვის შესაფერისი საკანონმდებლო ბაზის შექმნა;

2. აღმასრულებელი - ისეთი მექანიზმების დაწესება, რომელიც შესაძლებელს ხდის კანონების აღსრულებას და სამართლებრივ გარანტიებს გახდის ეფექტურს და არა ილუზიურსა და თეორიულს;

3. მსხვერპლთა დაცვის დაწესებულებების დაარსება - სახელმწიფოები ვალდებულნი არიან ისე გაანაწილონ ფინანსები, რომ დააარსონ დაწესებულებები, რომლებიც უკვე მსხვერპლთ დაეხმარებიან და თავიდან აიცილებენ ხელახლა მსხვერპლად ქცევას;

4. ცნობიერების ამაღლების კამპანია - სპეციალური პროგრამების, ტრენინგების, სამუშაო შეხვედრების ჩატარება, რომელიც მიაწვდის ადამიანებს ინფორმაციას საშიშროების და „თავდაცვის“ მექანიზმების შესახებ;

5. საზოგადოებრივი დაგმობა - ხელი შეუწყოს ისეთი გარემოს შექმნას, სადაც საზოგადოება თავად დაგმობს ოჯახში ძალადობის ფაქტებს - ე.წ. „შეუწყნარებლობა“.

____________________

1. იხ: http://www.un.org/rus si an/do cu men/dec la rat/violencehtm (უკანასკნელი ვიზიტი 29.06.2009).

2 იხ: http://www.un.org/russian/conferen/women/womplathtm (უკანასკნელი ვიზიტი 29.06.2009).

3. ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაცია, ანგარიში მსოფლიოში ძალადობასა და ჯანდაცვაზე, ჟენევა, 2002.

4. გენ. ასამბლეის რეზოლუცია. 48/104, 48 U.N. GAOR Supp. (No. 49) at 217, გაეროს დოკუმენტები. A/48/49 (1993). ინტერნეტ ვერსია იხ: http://www.amnesty.org.ru/web/web.nsf/32875f903347b75280257171005b696c/e1eb 65133fa5 34ecc32571f400283e3f/$FILE/Re port_Ge or gi an.pdf.

5. იხ. : http://www.wprc.org.ge/ge or gi an/in do cu ments/hu man_rights.pdf
იხ: http://www.un.org/ru/do cu ments/udhr/იხ: http://www.par li a me nt.ge/fi les/648_11140_378564_2-geo.pdf

6. სამოქალაქო და პოლიტიკური უფლებების საერთაშორისო პაქტი p/d 25-01-1994.

7. ეკონომიური, სოციალური და კულტურული უფლებების საერთაშორისო პაქტი p/d №25-01-1994 http://www.par li a ment.ge/fi les/648_11140_ 378564_2-geo.pdf

8. ქალთა მიმართ დისკრიმინაციის ყველა ფორმის აღკვეთის კომიტეტი, ზოგადი რეკომენდაცია 19, ძალადობა ქალების მიმართ (მეთერთმეტე სესია 1992), ადამიანის უფლებათა ხელშეკრულებების ორგანოთა ზოგადი კომენტარებისა და ზოგადი რეკომენდაციების კრებული, გაეროს დოკუმენტები HRI/GEN/1/Rev.1 at 84 (1994).

9. იხ: http://www.unhchr.ch/html/me nu3/b/opt_ce daw.htm

დეკლარაციის განმარტება

„დეკლარაცია“ გამოიყენება მრავალი საერთაშორისო ინსტრუმენტის მიმართ, თუმცა დეკლარაციები ყოველთვის არ არის სამართალ სავალდებულო. ამ ტერმინს ხშირად ირჩევენ რათა მიანიშნონ, რომ მხარეები მიზნად არ ისახავენ იურიდიული ძალის მქონე ვალდებულების შექმნას, არამედ, უბრალოდ, სურთ ცალკეული მისწრაფებების გაცხადება. უფლებები, რომლებიც განსაზღვრულია დეკლარაციაში, სრული სამართლებრივი ძალა რომ ჰქონდეს, უნდა იყოს დაწერილი კონვენციების სახელწოდებით ცნობილ დოკუმენტებში (ასევე მათ უწოდებენ ხელშეკრულებებსა და პაქტებს), რომელნიც აფუძნებენ საერთაშორისო ნორმებს. როდესაც მთავრობა ხელს აწერს კონვენციას ის ხდება სამართლებრივად ვალდებული, რომ დაიცვას ეს სტანდარტები.

კონვენციის განმარტება

კონვენცია სავალდებულო ძალის მქონე შეთანხმებაა მხარეებს შორის, რომელიც აგრეთვე გამოიყენება პაქტის და ხელშეკრულების სახელწოდებით. კონვენციები უფრო ძლიერია, ვიდრე დეკლარაციები, რადგან ისინი მთავრობებისთვის სამართლებრივად სავალდებულოა. ამ დოკუმენტზე ხელმოწერა სახელმწიფოსთვის კონვენციის დებულებათა სავალდებულოდ გახდომის პირველი ნაბიჯია.

მთავრობის მოთხოვნით ხელმოწერის დროს ისინი აგრეთვე თანხმდები ან, რომ თავი შეიკავონ კონვენციის საწინააღმდეგო ქმედებებისგან. იმისათვის, რომ სახელმწიფოს დაეკისროს პასუხისმგებლობა კონვენციის დებულებების შესასრულებლად, მარტო კონვენციაზე ხელმოწერა საკმარისი არ არის. კონვენციათა უმრავლესობა მოითხოვს სახელმწიფოს საკანონმდებლო ორგანოს მხრიდან დამტკიცებას (მიღებას ანუ რატიფიცი რებას).

კონვენციის რატიფიცირების შემდეგ მხარე სახელმწიფო პასუხისმგებელია საერთაშორისო საზოგადოების წინაშე მისი იმპლემენტაციისათვის. იგი იღებს ვალდებულებას, რომ მისი ეროვნული კანონმდებლობა კონვენციასთან შესაბამისობაში იყოს. აგრეთვე, არსებობს პროცესი, რომლითაც წევრ ქვეყანას შეუძლია კონვენციის რატიფიცირება და დათქმის გაკეთება სპეციფიურ მუხლებზე. რატიფიცირება ხელშეკრულებას აძლევს იურიდიულ ძალას.

საერთაშორისო საზედამხედველო ორგანო აკონტროლებს სახელმწიფოს მიერ კონვენციის შესრულებას მთავრობისა და არასამთავრობო ორგანიზაციების მოხსენებების (ანგარიშების) საშუალებით. ამ ანგარიშების შესაბამისი ნაწილები ეგზავნებათ გაეროს სპეციალიზებულ სამთავრობოთაშორისო ორგანიზაციებს (როგორიცაა ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაცია და შრომის საერთაშორისო ორგანიზაცია) შესამოწმებლად და რეკომენდაციების მისაცემად.

ეს პროცესი აჩვენებს, რომ საერთაშორისო საზოგადოება, როგორც მთლიანობა, აკისრებს სახელმწიფოს პასუხისმგებლობებს და აკონტროლებს მათ შესრულებას. კონვენცია აწესებს სტანდარტებს ეროვნული კანონმდებლობისთვის და სახელმწიფოს საერთაშორისო საზოგადოების წინაშე ანგარიშვალდებულს ხდის. მთავრობები, რომლებიც არღვევენ კონვენციაში მოცემულ სტანდარტებს შესაძლებელია გაკრიტიკებულ იქნან გაეროს მიერ.

წევრი სახელმწიფოებისათვის კონვენცია მოქმედებას იწყებს მაშინ, როდესაც წევრი ქვეყნების გარკვეული რაოდენობა მას მიიღებს მაგ., სამოქალაქო და პოლიტიკურ უფლებათა პაქტი და ეკონომიკური, სოციალური და კულტურული უფლებების პაქტი მიღებულია 1966 წელს; თუმცა ისინი ძალაში მხოლოდ 1976 წელს შევიდა, როდესაც 35 წევრი ქვეყნის მიერ იქნა რატიფიცირებული. საქართველოს პარლამენტის მიერ სამოქალაქო და პოლიტიკურ უფლებათა პაქტი¹ და ეკონომიკურ, სოციალურ და კულტურულ უფლებათა პაქტი რატიფიცირებულია 25.01.1994 წელს².

კონვენცია შედგება არა მხოლოდ უფლებათა ჩამონათვალისაგან, არამედ მასში ასახულია კონტროლის და მონიტორინგის მექანიზმები. მონიტორინგისა და ანგარიშვალდებულების პროცედურა იმისთვისაა, რომ ნათელი იყოს, თუ როგორ ასრულებენ მას წევრი ქვეყნები, მთავრობები, რომლებმაც მოახდინეს ამ დოკუმენტების რატიფიცირება.

ხელშეკრულებები ითვალისწინებენ დამოუკიდებელი ექსპერტების ორგანოს შექმნას, რომელიც თვალყურს ადევნებს მთავრობის მხრიდან ხელშეკრულების შესრულებას. სამოქალაქო და პოლიტიკურ საერთაშორისო პაქტის თანახმად შეიქმნა ადამიანის უფლებების კომიტეტი, რომელიც შედგება წევრი სახელმწიფოების 18 დამოუკიდებელი ექსპერტისაგან (კომიტეტი არ არის სასამართლო ორგანო, ის კვაზი იურიდიული ორგანოა, რომლის გადაწყვეტილება სარეკომენდაციო ხასიათისაა, მაგრამ სახელმწიფოები, უმრავლეს შემთხვევაში, ასრულებენ). კომიტეტი ამოწმებს იმ სახელმწიფოთა ანგარიშს, რომლებმაც ამ ხელშეკრულებაზე მოაწერეს ხელი და გამოთქვამს კონკრეტულ რეკომენდაციებს ან გარიშზე. კომიტეტმა, აგრეთვე, შესაძლებელია მხედველობაში მიიღოს ერთი წევრი სახელმწიფოს მიერ გამოთქმული უკმაყოფილება მეორე წევრი სახელმწიფოს ვალდებულებათა შეუსრულებლობაზე. სამოქალაქო და პოლიტიკური უფლებების საერთაშორისო პაქტი, ფაკულტატური ოქმი (საქართველოს პარლამენტის მიერ რატიფიცირებულია 25.01.1994 წელს) უზრუნველყოფს საჩივრის აღძვრის პროცედურას, რომლის მიხედვით პიროვნებებს აქვთ შესაძლებლობა გამოთქვან უკმაყოფილება თავისი მთავრობის მიმართ, რომელიც მოსმენილი იქნება საერთაშორისო ფორუმზე.

ქალთა მიმართ ძალადობის აღმოფხვრის შესახებ დეკლარაცია (DEVAW) ადგენს, რომ სახელმწიფოებმა ქალთა მიმართ ძალადობის აღკვეთისთვის ზომების მიღებისას „უნდა დაგმონ ქალთა მიმართ ძალადობა. დაუშვებელია რაიმე ჩვეულების, ტრადიციისა და რელიგიური შეხედულების მოხმობა ძალადობის აღმოფხვრასთან დაკავშირებით პასუხისმგებლობისთვის თავის არიდების მიზნით“

მიუხედავად იმისა, რომ სახელმწიფოებს აქვთ ვალდებულება განახორციელონ მოქმედებები კანონმდებლობის გაძლიერების მიზნით და მიიღონ ახალი კანონები, ბევრი მათგანი ამას არ აკეთებს. უნდა აღინიშნოს, რომ სახელმწიფოებს აქვთ პასუხისმგებლობა უზრუნველყონ ქალთა საკმარისი დაცვა, რათა მათ შეძლონ ძალადობის ფაქტის გაცხადება.

ქალთა მიმართ ძალადობის აღმოფხვრის ან შემცირების მიზნით სახელმწიფოთა მიერ გასატარებელი ღონისძიებები მოიცავს:

ქალთა მიმართ დისკრიმინაციის ყველა ფორმის აღმოფხვრის შესახებ კონვენცია³ (CEDAW) მიღებულ იქნა 1978 წლის 18 დეკემბერს გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის განერალური ასამბლეის მიერ და ის ხშირად განიხილება, როგორც ქალთა უფლებების საერთაშორისო ბილი. კონვენცია, როგორც საერთაშორისო ხელშეკრულება, ძალაში შევიდა 1981 წლის 3 სექტემბერს, მას შემდეგ, რაც მეოცე სახელმწიფოს მიერ იქნა რატიფიცირებული. კონვენციის რატიფიცირება 170 სახელმწიფომ, გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის წევრთა 90% მოახდინა. (საქართველოს პარლამენტის მიერ რატიფიცირებულ იქნა პ/დ 22-09-1994 წელს).⁴

კონვენცია იყო გაერთინებული ერების ორგანიზაციის ქალთა სტატუსის კომისიის სამუშაოს დაგვირგვინება, რომელიც ოცდაათ წელზე მეტ ხანს გრძელდებოდა. აღნიშნული ორგანო 1946 წელს დაარსდა ქალთა მდგომარეობის მონიტორინგისა და ქალთა უფლებების მხარდაჭერის მიზნით. კომისიის მუშაობამ ქმედითი როლი შეასრულა, რათა ნათელი მოეფინა ყველა იმ სფეროსთვის, რომლებშიც ქალს მამაკაცთან თანაბარი უფლებები არ ჰქონდა მინიჭებული. ქალთა წინსვლისთვის გაწეული ამ ძალისხმევის შემდეგ იყო რამდენიმე დეკლარაცია და კონვენცია, რომელთაგან კონვენცია - „ქალთა მიმართ დისკრიმინაციის ყველა ფორმის აღმოფხვრის შესახებ“ - უმთავრესი და ყველაზე მრავლისმომცველი დოკუმენტია.

კონვენციას მნიშვნელოვანი ადგილი უჭირავს ადამიანის უფლებათა საერთაშორისო ხელშეკრულებებს შორის. ის ყურადღებას ამახვილებს ქალთა უფლებებზე, რომლებიც მოსახლეობის ნახევარს შეადგენს. კონვენციის არსი გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის მიზნებს ეფუძნება, რაც გულისხმობს ადამიანის ფუნდამენტური უფლებებისა და ქალისა და მამაკაცის თანასწორობის მიმართ რწმენის განმტკიცებას. აღნიშნული დოკუმენტი თანასწორობის არსსა და მისი მიღწევის საშუალებებს განმარტავს. ამ სახით, კონვენცია წარმოადგენს არა მხოლოდ ქალთა უფლებების საერთაშორისო ბილს, არამედ, აღნიშნულ უფლებათა განსახორციელებლად ქვეყნების თვის სამოქმედო გეგმასაც.

კონვეციის განხორციელების მონიტორინგი ხორციელდება ქალთა მიმართ დისკრიმინაციის აღმოფხვრის კომიტეტის მიერ. კომიტეტის მანდატი და ხელშეკრულების განხორციელება განსაზღვრულია კონვენციის 17-30 მუხლებით. კომიტეტი შედგება მთავრობების მიერ დასახელებული 23 ექსპერტისაგან, რომლებიც არჩეულნი არიან მონაწილე სახელმწიფოთა მიერ, როგორც „მაღალი მორალური თვისებების მქონე და კონვენციაში განხილულ საკითხებში კომპეტენტური“ პიროვნებები. მონაწილე სახელმწიფოებს მინიმუმ ოთხ წელიწადში ერთხელ მოეთხოვებათ, რომ კომიტეტს წარუდგინონ ეროვნული ანგარიში, რომელშიც მითითებული იქნება კონვენციის პირობების განსახორციელებლად მათ მიერ გატარებული ღონისძიებები.

ყოველწლიური სესიის განმავლობაში კომიტეტის წევრები განიხილავენ ანგარიშებს მთავრობის წარმომადგენლებთან ერთად და იკვლევენ სფეროებს შემდგომი საქმიანობისათვის კონკრეტული ქვეყნების მიხედვით. კომიტეტი ასევე აძლევს ზოგად რეკომენდაციებს მონაწილე სახელმწიფოებს ქალთა მიმართ დისკრიმინაციის აღმოფხვრის საკითხებზე.

ქვეყნებს, რომლებმაც კონვენცია მიიღეს ან მიუერთდნენ მას, აკისრიათ სამართლებრივი ვალდებულება მისი პირობების პრაქტიკაში გატარებისათვის.

ქალთა მიმართ დისკრიმინაციის ყველა ფორმის აღმოფხვრის შესახებ კონვენციის რატიფიცირებაზე დათქმა უფრო მეტ ქვეყანას აქვს გაკეთებული, ვიდრე სხვა სახის ადამიანის უფლებათა ხელშეკრულებაზე.

ადამიანის უფლებათა კომიტეტის დასკვნითი შენიშვნები (ამონარიდი)

ადამიანის უფლებათა კომიტეტი, ოთხმოცდამეთერთმეტე სხდომა
(ჟენევა, 2007 წლის 15 ოქტომბერი - 2 ნოემბერი)⁵

სამოქალაქო და პოლიტიკური უფლებების პაქტის მე-40 მუხლის შესაბამისად მონაწილე სახელმწიფოების მიერ წარმოდგენილი ანგარიშების განხილვა. სამოქალაქო და პოლიტიკური უფლებების პაქტის მე-40 მუხლის შესაბამისად მონაწილე სახელმწიფოების მიერ წარმოდგენილი ანგარიშების განხილვა.

კომიტეტი მიესალმება რა 2006 წლის მაისში „ოჯახში ძალადობის აღკვეთის, ოჯახში ძალადობის მსხვერპლთა დაცვისა და დახმარების შესახებ“ კანონის მიღებას, გამოთქვამს შეშფოთებას საქართველოში ძალადობის და, კერძოდ, ოჯახში ძალადობის მსხვერპლ ქალთა მნიშვნელოვანი რაოდენობის არსებობის გამო, ასევე იმის გამო, რომ მსხვერპლთა დასაცავად დღეისათვის განკუთვნილი ზომები და სამსახურები არ არის საკმარისი. კომიტეტი სინანულით აღნიშნავს, რომ მონაწილე სახელმწიფოსმიაჩნია, რომ პასუხისმგებლობა ოჯახში ძალადო ბის მსხვერპლთათვის თავშესაფრების მოწყობაზე ძირითადად არასამთავრობო ორგანიზაციებს აკისრიათ და ამასთანავე არ გამოყოფს მათთვის სათანადო დაფინანსებას (მე-3, 23-ე და 26-ე მუხლები).

მონაწილე სახელმწიფომ უნდა განახორციელოს გადაუდებელი ღონისძიებები 2006 წლის კანონის შესასრულებლად, მათ შორის:

ა) შემოიღოს მექანიზმი ოჯახში ძალადობის შემთხვევათა შესახებ კლასიფიცირებული (დეზაგრეგირებული) მონაცემების შესაგროვებლად; ეს უნდა იყოს მონაცემები მსხვერპლთა და მოძალადეთა სქესის, ასაკისა და ოჯახური ურთიერთობის შესახებ, ასევე ჩატარებული გამოძიებებისა და სამართლებრივი დევნის შესახებ. ეს ინფორმაცია საჯარო უნდა გახდეს;

ბ) სასწრაფოდ გამოიძიოს ოჯახში ძალადობასთან და ქალების მიმართ ძალადობის სხვა აქტებთან (როგორიც არის საცოლის მოტაცება და გაუპატიურება) დაკავშირებული საჩივრებიდა განხორციელდეს სისხლის სამართლებრივი დევნა მოძალადეთა წინააღმდეგ;

და

გ) განახორციელოს ყველა აუცილებელი ღონისძიება, რათა დაიცვას ოჯახში ძალადობის მსხვერპლნი, მათ შორის, დააარსოს საჭირო რაოდენობით სათანადო თავშესაფრები მთელ ქვეყანაში.

ქალთა მიმართ და ოჯახში ძალადობის წინააღმდეგ ბრძოლის საერთო ევროპული კამპანიის წამოწყება

ევროპის საბჭოს ერთერთი მთავარი საზრუნავია ადამიანის უფლებების დაცვა და ცხოვრებაში მათი განხორციელება. ქალების მიმართ ძალადობა, მათ შორის ოჯახში ძალადობა, ძირს უთხრის იმ ძირითად ფასეულობებს, რომლებსაც ევროპის საბჭო ემყარება. ევროპის საბჭომ, კერძოდ კი, მისმა ქალებისა და მამაკაცების თანასწორობის საორგანიზაციო კომიტეტმა, წამოიწყო მთელი რიგი ინიციატივები ძალადობისგან ქალების დაცვის ხელშეწყობის მიზნით. 1993 წელს ქალებსა და მამაკაცებს შორის თანასწორობის საკითხებზე ჩატარებული ევროპელ მინისტრთა მე-3 კონფერენცია მიეძღვნა მედიითა და სხვა საშუალებებით საზოგადოებაში ქალების მიმართ ძალადობის აღმოსაფხვრელად სტრატეგიის შემუშავებას. 1997 წელს, ევროპელ მინისტრთა მე-3 კონფერენციის რეკომენდაციების შესრულების პროცესში, შემუშავდა სამოქმედო გეგმა ქალების მიმართ ძალადობის წინააღმდეგ საბრძოლველად, რომელიც მიზნად ისახავდა სტრატეგიული ბაზის უზრუნველყოფას წევრ სახელმწიფოთა ხელისუფლებებისთვის. სამოქმედო გეგმას 2002 წლის აპრილში მოჰყვა ძალადობისგან ქალების დაცვის შესახებ ევროპის საბჭოს წევრი სახელმწიფოებისთვის მინისტრთა კომიტეტის № Rec (2002)5 რეკომენდაციის მიღება.⁶ ეს პირველი საერთაშორისო სამართლებრივი ინსტრუმენტია, რომელიც გვთავაზობს მსოფლიო მასშტაბის სტრატეგიას ძალადობის თავიდან ასაცილებლად, მსხვერპლთა დასაცავად და ვრცელდება სქესის ნიშნით ძალადობის ყველა ფორმაზე. რეკომენდაცია მოუწოდებს მთავრობებს მიაწოდონ ევროპის საბჭოს ინფორმაცია მათ მიერ ქალების მიმართ ძალადობის აღმოსაფხვრელად განხორციელებული ღონისძიებების შესახებ. ამისათვის, 2005 წელს ჩამოყალიბდა მონიტორინგის სისტემა ამ სფეროში პროგრესის შესაფასებლად და დაეგზავნა წევრ სახელმწიფოებს. ამ სისტემის შეჯამება მოცემულია 2006 წლის გაზაფხულზე გამოქვეყნებულ დოკუმენტში „ქალების მიმართ ძალადობასთან ბრძოლა - ევროპის საბჭოს წევრ სახელმწიფოებში განხორციელებული ღონისძიებების ანალიზი“.⁷ ქალების მიმართ ძალადობის აღმოფხვრის ვალდებულების დასადასტურებლად ევროპის საბჭოს სახელმწიფოებისა და მთავრობების მეთაურებმა მესამე სამიტზე (ვარშავა, 2005 წლის 16-17 მაისი) მიიღეს სამოქმედო გეგმა.⁸

გეგმა გულისხმობს ორ კონკრეტულ ღონისძიებას ქალების მიმართ ძალადობის, მათ შორის ოჯახში ძალადობის წინააღმდეგ საბრძოლველად:

მიუხედავად Rec (2002)5 რეკომენდაციის დანართში⁹ მოცემული განმარტებისას ტერმინი „ქალების მიმართ ძალადობა“ გაგებულ უნდა იქნას, როგორც სქესის ნიშნით ძალადობის ნებისმიერი აქტი, რომელიც იწვევს ან შესაძლოა გამოიწვიოს ქალებისათვის ფიზიკური, სექსუალური თუ ფსიქოლოგიური ზიანი ან ტანჯვა.

ძალადობაში იგულისხმება ამგვარი აქტებით მუქარა, იძულება ან თავისუფლების თვითნებური წართმევა საზოგადოებრივ თუ პირად ცხოვრებაში, იგულისხმება, აგრეთვე, „ძალადობა ოჯახში“, მათ შორის ფიზიკური და მორალური აგრესია, ემოციური და ფსიქოლოგიური შეურაცხყოფა, გაუპატიურება და სექსუალური ძალადობა, ინცესტი (აღრევა, სქესობრივი კავშირი უახლოეს ნათესავებს შორის), მეუღლის, რეგულარული თუ შემთხვევითი პარტნიორის გაუპატიურება, ღირსების სახელით ჩადენილი დანაშაული, ქალთა სქესობრივი ორგანოების დამახინჯება და სქესობრივი აქტის დროს ტკივილის მიყენება, ასევე, ქალებისათვის მავნებელი სხვა ტრადიციული პრაქტიკა, როგორიცაა ძალდატანებითი ქორწინება.

ქალების მიმართ ძალადობა, მათ შორის ოჯახში ძალადობა, სქესის საფუძველზე ადამიანის უფლებების დარღვევის ერთ-ერთი ყველაზე უფრო სერიოზული ფორმაა. იგი ართმევს ქალს შესაძლებლობას ისარგებლოს ძირითადი თავისუფლებებით. სქესის გამო ქალების ფიზიკური, სექსუალური და ფსიქოლოგიური შეურაცხყოფა ოჯახში თუ ახლობლურ ურთიერთობაში, ქალების მიმართ ძალადობა, ქალებსა და მამაკაცებს შორის თანასწორობისთვის სერიოზული დაბრკოლებაა. მიუხედავად პოლიტიკასა და პრაქტიკაში განვითარებული პოზიტიური მოვლენებისა, ქალების მიმართ ძალადობის სხვადასხვა ფორმა ჯერ კიდევ ფართოდაა გავრცელებული ევროპის საბჭოს წევრი სახელმწიფოების საზოგადოებათა ყველა დონეზე. ქალების მიმართ ძალადობის ამ სახველი ციფრები გვაძლევს საშუალებას ვივარაუდოთ, რომ ყველა ქალს ერთი მეხუთედიდან ერთ მეოთხედამდე ზრდასრული სიცოცხლის განმავლობაში ერთხელ მაინც გამოუცდია ფიზიკური ძალადობა, ხოლო ერთ მეათედზე მეტს გამოუცდია სექსუალური ძალადობა ფიზიკური ძალის გამოყენებით. დამატებითი მონაცემების ანალიზის მიხედვით ქალების დაახლოებით 12%-15%-ზე 16 წლის ასაკის შემდეგ განხორციელებულა ძალადობა ოჯახში. მრავალი ქალი განიცდის ფიზიკურ და სექსუალურ ძალადობას ყოფილი პარტნიორებისგან მასთან დაშორების შემდეგაც კი¹⁰.

კამპანიის ამოცანები:

კამპანიის პროექტი, რომელიც სახელმწიფოებს მოუწოდებს №Rec (2002) 5 რეკომენდაციაში მითითებული ყველა ღონისძიების განხორციელებისთვის მაღალი პოლიტიკური ნების გამოვლენას, განსაზღვრავს მის ოთხ თემატურ სფეროს:

კამპანიის პროექტი წევრ სახელმწიფოებს მოუწოდებს კამპანიის მსვლელობის განმავლობაში მნიშვნელოვან წარმატებას მიაღწიონ ამ სფეროში. ამისათვის მათ სთავაზობენ შეაფასონ საკუთარი მიდგომა ოჯახში ძალადობის თავიდან აცილებისა და მასთან ბრძოლის მიმართ და დაადგინონ ნებისმიერი ნაკლოვანებები, რომლებიც უნდა გამოსწორდეს შესატყვისი ღონისძიებეის განხორციელებით.

კამპანიის „მესიჯები“

კამპანია მიზნად ისახავს შემდეგი ოთხი „მესიჯის“ გავრცელებას:

კამპანიის განხორციელება

კამპანია შედგება სამი ასპექტისაგან: სამთავრობოთაშორისო, საპარლამენტო და ადგილობრივი და რეგიონული. მას ახორციელებს ევროპის საბჭო და მისი წევრი სახელმწიფოები, ძალადობისგან ქალების დაცვაში ჩართულ სამთავრობო და არასამთავრობო ორგანიზაციებთან პარტნიორობით.

ევროპის საბჭო

ევროპის საბჭოს სხვადასხვა უწყება ახორციელებს შემდეგ ღონისძიებებს:

წევრი სახელმწიფოები

კამპანიის მსვლელობისთვის წევრ სახელმწიფოებს მოუწოდებენ განახორციელონ შემდეგი ღონისძიებები:

დანიშნონ მაღალი რანგის თანამდებობის პირები (უმაღლესი პოლიტიკური თანამდებობის პირი მთავრობაში, რომელსაც ეხება გენდერული თანასწორობის საკითხი) და ეროვნული კოორდინატორი (საშუალო დონის საჯარო მოხელე) ევროპის საბჭოს კამპანიისა და სახელმწიფო მასშტაბის კამპანიების წარმართვის მიზნით;

წაოიწყონ სახელმწიფო მასშტაბის კამპანიები ევროპის საბჭოს კამპანიის პარალელურად ან მისი გაგრძელების სახით, რომლებიც მიზნად დაისახავს ქვეყანაში არსებული სიტუაციის შეფასებასა და კამპანიის პროექტზე დაყრდნობით კონკრეტული ამოცანების განსაზღვრას;

კამპანიის ფარგლებში მიმდინარე ღონისძიებებისა და მიღწევების შესახებ ანგარიში ჩააბარონ ქალების მიმართ ძალადობის, მათ შორის ოჯახში ძალადობის წინააღმდეგ ბრძოლის მიზნით შექმნილ ევროპის საბჭოს სამუშაო ჯგუფს.

საერთაშორისო სამთავრობო ორგანიზაციები

განსაზღვრავენ თანამშრომლობის სფეროებს ღონისძიებების ერთმანეთთან დასაკავშირებლად და ერთიანი შედეგის მისაღებად.

არასამთავრობო ორგანიზაციები

ევროპის საბჭო მჭიდროდ ითანამშრომლებს იმ არასამთავრობო ორგანიზაციებთან, რომლებიც აქტიურად არიან ჩაბმულნი ქალების მიმართ ძალადობის წინააღმდეგ ბრძოლაში.

კამპანიის დაწყება და ხანგრძლივობა

კამპანია დაიწყო 2006 წლის 27 ნოემბერს მადრიდში გამართული მაღალი დონის კონფერენციის მსვლელობისას და 2008 წლის მარტში დასრულდა.

სახელმწიფო ვალდებულებები

მიუხედავად იმისა, რომ ოჯახში ძალადობა გლობალური პრობლემაა, რომელმაც დააავადა ყველა სექტორი, კლასი, კულტურული და ეკონომიკური სტატუსი და მის აღმოსაფხვრელად აუცილებელია ეფექტური ზომების მიღება, არც საერთაშორისო და არც ეროვნულ სამართალს არ შეუძლია დაარეგულიროს ეს პრობლემა.

საქართველოში 90-იანი წლების ბოლოს ოჯახში ძალადობის საკითხებზე მომუშავე არასამთავრობო ორგანიზაციების აქტივიზაციის შემდეგ და პარლამენტის სპიკერთან არსებული გენდერული თანასწორობის საკონსულტაციო საბჭოს ინიციატივით გადაიდგა პირველი ნაბიჯები ოჯახში ძალადობის პრევენციისათვის. 2006 წლის 25 მაისს საქართველოს პარლამენტმა მიიღო კანონი „ოჯახში ძალადობის აღკვეთის, ოჯახში ძალადობის მსხვერპლთა დაცვისა და დახმარების შესახებ“¹¹. კანონში მოცემულია ოჯახში ძალადობის განმარტება და მოყვანილია სახელმწიფო მექანიზმები, რომლებიც იცავს მსხვერპლს მოძალადისაგან. მაგალითად, შემოტანილ იქნა დამცავი და შემაკავებელი ორდერი, რომელიც შესაძლებლობას აძლევს პოლიციასა და სასამართლოს სწრაფად მოახდინოს რეაგირება ოჯახში ძალადობის ფაქტზე, ეხმარება მსხვერპლს და ზღუდავს მოძალადის ქმედებებს. თუმცა, დღემდე კანონი სრულფასოვნად ვერ მოქმედებს, მაგალითად, 2008 წლის 1 იანვარს უნდა გახსნილიყო სარეაბილიტაციო ცენტრი მოძალადეთა დროებითი განთავსებისათვის, სადაც მათ აღმოუჩენდნენ ფსიქოლოგიურ დახმარებას, მაგრამ სახელმწიფო ბიუჯეტში არ იქნა გათვალისწინებული ამ ღონისძიებათა დაფინანსება.

შეიძლება ითქვას, რომ ამ საკითხზე დუმს საერთაშორისო სამართალი - არ არსებობს საერთაშორისო კონვენცია, რომელიც ეხება უშუალოდ ოჯახში ძალადობას. ასეთი გაუთვალისწინებლობა საერთაშორისო სამართალში აისახება ეროვნულ დონეზეც, როდესაც ხელისუფლება ხშირად არც კი აღიარებს ოჯახში ძალადობას, როგორც დანაშაულს.

ნიშნავს თუ არა ეს, რომ საერთაშორისო სამართალი აყოვნებს სახელმწიფოებისთვის ოჯახში ძალადობასთან ბრძოლის ვალდებულების დაწესებას? ამ კითხვაზე პასუხი უარყოფითია. საერთაშორისო სამართალი აღიარებს პრობლემის არსებობას, მაგრამ პოლიტიკური ნების არარსებობა ხელს უშლის სავალდებულო იურიდიული ძალის მქონე საერთაშორისო დოკუმენტის მიღებას (კონვენციის მიღება იგეგმება)

ნათელია, რომ საერთაშორისო სამართალი საკმარისად არ არეგულირებს ოჯახში ძალადობას, მაგრამ ოჯახში ძალადობასთან ბრძოლისათვის შეიძლება ზოგადი ხასიათის საერთაშორისო კონვენციების გამოყენება ანალოგიით. ეს განსაკუთრებით მაშინაა შესაძლებელი, როდესაც სახელმწიფოთა ვალდებულებაზე ვსაუბრობთ, რადგანაც ინდივიდის უფლებას, ცხოვრობდეს პიროვნული უსაფრთხოების ატმოსფეროში, შიშის გარეშე, თან ახლავს სახელმწიფოთა ვალდებულება დაიცვას პირი ძალადობისგან, სადაც არ უნდა ხდებოდეს იგი, და განსაკუთრებით, თუ კი, ძალადობა ხდება ოჯახში.

მრავალ ქვეყანას აქვს კანონმდებლობა ძალადობის სხვადასხვა ფორმებთან ბრძოლისათვის. თითქმის ყველა ქვეყნის კონსტიტუცია განსაზღვრავს იმ უფლებებსა და თავისუფლებებს, რაც ამ ქვეყანაში ადამიანებს გააჩნიათ. კონსტიტუციები ასევე შეიძლება განსაზღვრავდეს სახელმწიფოს პასუხისმგებლობას ამ უფლებების პატივისცემისა და უზრუნველყოფისათვის. სამწუხაროდ, ასეთი კანონები ყოველთვის ან არ არსებობენ, ან ყოველთვის ეფექტურად არ ხდება მათი აღსრულება, ან არფარავენ ძალადობის ყველა ფორმას.

1995 წლის აგვისტოში ძალაში შევიდა საქართველოს პარლამენტის მიერ მიღებული საქართველოს კონსტიტუცია.¹² მან ახალი სიტყვა თქვა ქვეყნის დემოკრატიული განვითარების გზაზე, განსაზღვრა ადამიანის უფლებების პრიმატი სახელმწიფოში და როგორც ეს გამოცდილ დასავლურ დემოკრატიებშია მიღებული, სახელმწიფო დაავალდებულა პასუხისმგებლობით თითოეული მოქალაქის წინაშე.

კონსტიტუციის მე-7 მუხლის თანახმად „სახელმწიფო იცავს ადამიანის საყოველთაოდ აღიარებულ უფლებებსა და თავისუფლებებს, როგორც წარუვალ და უზენაეს ადამიანურ ღირებულებებს“. საქართველოს კონსტიტუცია შეიცავს ადამიანის უფლებების ცალკე II თავს, სადაც დაფიქსირებულია და აღიარებულია ძირითადი უფლებები და თავისუფლებები, ანუ ის შეიცავს ქართულ „უფლებათა ბილს“.

კონსტიტუცია ხაზს უსვამს ყველა სფეროში თანასწორობას და კრძალავს დისკრიმინაციას, ასევე, წარმოაჩენს თუ როგორია სახელმწიფოს ხედვა ოჯახთან, როგორც ერთობასთან დაკავშირებით, აცხადებს რა მის სასიცოცხლო მნიშვნელობას და აწესებს ოჯახის დაცვის ვალდებულებას. ეს დებულებები სახელმძღვანელო პრინციპებს წარმოადგენს სხვა კანონებისა და კანონქვემდებარე აქტებისათვის

მუხლი 14. ყველა ადამიანი დაბადებით თავისუფალია და კანონის წინაშე თანასწორია განურჩევლად რასისა, კანის ფერისა, ენისა, სქესისა, რელიგიისა, პოლიტიკური და სხვა შეხედულებებისა, ეროვნული, ეთნიკური და სოციალური კუთვნილებისა, წარმოშობ სა, ქონებრივი და წოდებრივი მდგომარეობისა, საცხოვრებელი ადგილისა.

მუხლი 15. სიცოცხლე ადამიანის ხელშეუვალი უფლებაა და მას იცავს კანონი. სიკვდილით დასჯა აკრძალულია.

მუხლი 16. ყველას აქვს საკუთარი პიროვნების თავისუფალი განვითარების უფლება.

მუხლი 17. ადამიანის პატივი და ღირსება ხელშეუვალია. დაუშვებელია ადამიანის წამება, არაჰუმანური, სასტიკი ან პატივისა და ღირსების შემლახველი მოპყრობა და სასჯელის გამოყენება. დაუშვებელია დაკავებული თუ სხვაგვარად თავისუფლებაშეზღუდული პირის ფიზიკური ან ფსიქიკური იძულება

მუხლი 36. ქორწინება ემყარება მეუღლეთა უფლებრივ თანასწორობასა და ნებაყოფლობას. სახელმწიფო ხელს უწყობს ოჯახის კეთილდღეობას. დედათა და ბავშვთა უფლებები დაცულია კანონით.

მუხლი 39. საქართველოს კონსტიტუცია არ უარყოფს ადამიანისა და მოქალაქის სხვა საყოველთაოდ აღიარებულ უფლებებს, თავისუფლებებსა და გარანტიებს, რომლებიც აქ არ არის მოხსენიებული, მაგრამ თავისთავად გამომდინარეობენ კონსტიტუციის პრინციპებიდან.

საქართველოს კონსტიტუცია ასახავს ადამიანის უფლებების საერთაშორისო ინსტრუმენტების პრინციპებსა და სტანდარტებს. ის არეგულირებს საერთაშორისო და ეროვნულ სამართლის საკითხებს და აცხადებს საერთაშორისო სამართლის პრიმატს. კონსტიტუციის მე-6 მუხლის მე-2 პუნქტის თანახმად „საქართველოს კანონმდებლობა შეესაბამება საერთაშორისო სამართლის საყოველთაოდ აღიარებულ პრინციპებს და ნორმებს. საქართველოს საერთაშორისო ხელშეკრულებას ან შეთანხმებას, თუ იგი არეწინააღმდეგება საქართველოს კონსტიტუციას, აქვს უპირატესი იურიდიული ძალა შიდა სახელმწიფოებრივი ნორმატიული აქტების მიმართ“. ამგვარი ჩანაწერი კონსტიტუციაში ქმნის ძალიან ხელსაყრელ პირობას კონვენციის მოთხოვნათა ცხოვრებაში გასატარებლად. პარლამენტის მიერ რატიფიცირებული კონვენცია ხდება ეროვნული კანონმდებლობის ნაწილი და სხვა შიდასახელმწიფოებრივი კანონების მიმართ უპირატეს ძალას იძენს, რაც ნიშნავს, რომ საკანონმდებლო აქტი, რომელიც არ შეესაბამება კონვენციის ნორმებს, კანონმდებლობით დაცული მექანიზმების ამოქმედებისას ბათილად იცნობა. ამგვარი მიდგომა საერთაშორისო აქტების მიმართ ე.წ. „აბსოლუტური მიდგომით“ არის ცნობილი.

სამოქმედო გეგმების მოკლე ექსკურსი

1999 წელს პრეზიდენტის მიერ მიღებულ იქნა ბრძანებულება¹³ №511 „საქართველოში ქალთა მდგომარეობის გაუმჯობესების შესახებ“. ეს არის პოლიტიკის განმსაზღვრელი დოკუმენტი, რომელიც რეკომენდაციას აძლევს და ავალდებულებს სამთავრობო სტრუქტურებს მოამზადონ ქალთა მდგომარეობის გასაუმჯობესებელი სამოქმედო გეგმა. ბრძანებულება მიმართავს საქართველოს კონსტიტუციის, ადამიანის უფლებათა საერთაშორისო ხელშეკრულებებისა და პეკინის სამოქმედო გეგმას და ასახავს ქალთა მდგომარეობის გასაუმჯობესებლად სამომავლო ქმედებას.

პრეზიდენტის ბრძანებულება №511

„საქართველოში ქალთა მდგომარეობის გაუმჯობესების თაობაზე“, 1999 წ.

დებულება 3 რეკომენდაციას აძლევს ქალთა მდგომარეობის გაუმჯობესების უზრუნველყოფის სახელმწიფო კომისიას მოამზადოს ოჯახში ძალადობასთან ბრძოლის სამწლიანი გეგმა. ამ გეგმაში გათვალისწინებულ უნდა იქნას კრიზის-ცენტრებისა და საკონსულტაციო სამსახურების შექმნა, ასევე, მსხვერპლთა რეინტეგრაციისა და რეაბილიტაციის პროგრამების შემუშავება.

დებულება 4 ავალდებულებს შინაგან საქმეთა სამინისტროსა და საქართველოს გენერალურ პროკურატურას მთელი ქვეყნის მასშტაბით მოაგროვონ ოჯახში ძალადობის შესახებ მონაცემები.

იგივე მიდგომაა გამოვლენილი პრეზიდენტის 2000 წლის №64 ბრძანებულებაში - „ქალთა მიმართ ძალადობასთან ბრძოლის სამოქმედო გეგმის დამტკიცების თაობაზე“. ეს ბრძანებულება განსაზღვრავს მისაღწევ მიზანსა და ქალთა მიმართ ძალადობის აღმოფხვრის სტრატეგიას. ეს არის კომპლექსური გეგმა, რომელიც უნდა განხორციელდეს სხვადასხვა სამთავრობო უწყებების მიერ 2000-2002 წლებში.

პრეზიდენტის 2000 წლის №64 ბრძანებულებაში „ქალთა მიმართ ძალადობასთან ბრძოლის სამოქმედო გეგმის დამტკიცების თაობაზე“.

დებულება 1 ავალდებულებს შინაგან საქმეთა სამინისტროს, გენერალურ პროკურატურას, სტატისტიკის სახელმწიფო დეპარტამენტს, სახალხო დამცველის ოფისს - მოაგროვონ ქვეყნის მასშტაბით ოჯახური ძალადობის თაობაზე მონაცემები;

დებულება 2 ავალდებულებს შინაგან საქმეთა სამინისტროს, იუსტიციის სამინისტროს, გენერალურ პროკურატურას, საქართველოს პარლამენტს სრულ შესაბამისობაში მოიყვანონ საქართველოს კანონმდებლობა პეკინის სამოქმედო პლატფორმასთან და საკანონმდებლო წესით გამოაცხადონ ქალთა მიმართ ძალადობა ადამიანის უფლებებისა და ძირითადი თავისუფლებების დარღვევად.

დებულება 3 ავალდებულებს შინაგან საქმეთა სამინისტროს, იუსტიციის სამინისტროს, განათლების სამინისტროს მიიღონ ზომები, რათა საზოგადოებამ გააცნობიეროს, რომ ქალთა მიმართ საზოგადოებაში თუ ოჯახში ჩადენილი ძალადობა, არის დანაშაული და ისჯება.

საქართველოს მთავრობის განკარგულება №406¹⁴
30 ივლისი, 2007

ოჯახში ძალადობის აღკვეთისა და ოჯახში ძალადობის მსხვერპლთა დაცვისა და დახმარების კონკრეტული ღონისძიებების სპეციალური გეგმის დამტკიცების შესახებ

1. „საქართველოს მთავრობის სტრუქტურის, უფლებამოსილებისა და საქმიანობის წესის შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-5 მუხლის „ა“ ქვეპუნქტისა და მე-6 მუხლის პირველი პუნქტის, „ოჯახში ძალადობის აღკვეთის, ოჯახში ძალადობის მსხვერპლთა დაცვისა და დახმარების შესახებ“ საქართველოს კანონის 21-ე მუხლის მე-4 პუნქტის შესაბამისად ოჯახში ძალადობის აღკვეთის, ოჯახში ძალადობის მსხვერპლთა დაცვისა და დახმარების სრულყოფილი საკანონმდებლო ბაზის შექმნის, არსებული ხარვეზების აღმოფხვრის, ოჯახში ძალადობის მსხვერპლთა დაცვისა და დახმარების საინფორმაციო საგანმანათლებლო საქმიანობის განხორციელებისა და მსხვერპლთა რეაბილიტაციის მიზნით დამტკიცდეს ოჯახში ძალადობის აღკვეთისა და ოჯახში ძალადობის პრევენციის თვალსაზრისით განსახორციელებელ ღონისძიებათა 2007-2008 წლების თანდართული სამოქმედო გეგმა.

2. განკარგულება ძალაშია ხელმოწერის დღიდან.

პრემიერ მინისტრი ზურაბ ნოღაიდელი
დამტკიცებულია
საქართველოს მთავრობის 2007 წლის 30 ივლისის №406 დადგენილებით

ოჯახში ძალადობის აღკვეთისა და ოჯახში ძალადობის პრევენციის თვალსაზრისით განსახორციელებელ ღონისძიებათა 2007-2008 წლების სამოქმედო გეგმა

ინფორმირებულობა პრობლემატიკის (ოჯახში ძალადობა) თაობაზე

მსხვერპლთა დაცვა და დახმარება; მსხვერპლთა დაცვისათვის საჭირო ღონისძიებების ხელშეწყობა

გეგმით გათვალისწინებული ამოცანებისა და ღონისძიებების ფინანსური უზრუნველყოფა

რჩევები ტრენერისათვის

მოდული:

მოდული მოიცავს:

განხორციელების თანმიმდევრობა:

ბეჭდური მასალა:

აუდიო-ვიზუალური მასალა:

შეფასება:

მიზანი:

სწავლების შეფასება:

შეფასება:

ტრენინგის და გეგმვა

სასწავლო პროგრამის შედგენა

გეგმის შედგენა:

მიზნების გარკვევა:

მიზნები უნდა იყოს:

შინაარსის ჩამოყალიბება - ოთხი წამყვანი პრინციპი:

I. იოლი საკითხიდან რთულზე გადასვლა, იოლი თემებით დაწყება და უფრო რთულ თემებზე გადასვლა, რაც მსმენელთა თავდაჯერებულობას აამაღლებს; შინაარსის ჩამოყალიბება - ოთხი წამყვანი პრინციპი:

II.ზოგადი საკითხებიდან სპეციფიკურ საკითხებზე გადასვლა, რადგან მსმენელისთვის, ხშირად, უფრო ნაცნობია ზოგადი კონცეფციები, ვიდრე სპეციფიური;

III. ლოგიკური სტრუქტურა - ზოგიერთი მსმენელი უპირატესობას ანიჭებს განსაკუთრებულთან მიმდევრობას, შესაბამისად, შინაარსის თანმიმდევრობით ჩამოყალიბებას;

IV. ნაცნობი თემიდან უცნობ თემაზე გადასვლა - მსმენელი ცოდნას და უნარ-ჩვევებს ითვისებს ისე, რომ უკავშირებს იმას, რაც უკვე იცის ან იმას, რაც შეუძლია რომ გააკეთოს; მსმენელთა არ სებული დონიდან გადასვლა ახალ დონეზე.

დამოკიდებულებების ან ღირებულების შეცვლა:

მეთოდოლოგია:

ტრენერი უზრუნველყოფს:

ეფექტური ჯგუფური დისკუსია:

საკითხავი:

სავარჯიშოები:

ეფექტური სავარჯიშოები:

რეალური მაგალითები:

როლების გათამაშება:

საჭირო რესურსების გამორკვევა:

__________________

1.იხ: http://www.parliament.ge/files/543_7339_179760_543_7339_450402_1994.doc

2. იხ. http://www.parliament.ge/files/543_7339_ 179760_543_7339_450402_1994.doc

3. იხ: http://www.wprc.org.ge/ge or gi an/indocuments/cedaw_geo.pdf იხ: http://www.unhchr.ch/html/me nu3/b/e1 ce daw.htm

4. იხ:http://www.parliament.ge/files/543_7339_179760_543_7339_450402_1994.doc

5. www.ungeorgia.ge/userfiles/files/CO.Ge.pdf

6. იხ: http://portal.coe.ge/downloads/violence/Fact Sheet.pdf

7. იხ: http://portal.coe.int/stopviolence/intergov

8. იხ: http://www.coe.int/stopviolence/intergovma,

9.http://portal.coe.ge/downloads/violence/Campaign%25 20blueprint.pdf

?????????????????????????????????????????????????????????????

?????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????

??????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????

???????????????????????????????????????????????????????

??? http://www.government.gov.ge/index.php?lang_id=GEO&sec_id=98&in fo_id=27243

ოთხი მსოფლიო კონფერენცია ქალთა მდგომარეობაზე

1975-1995 წლები: ისტორიული რეტროსპექტივა¹

გასული საუკუნის უკანასკნელ მეოთხედში გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის მიერ ჩატარებულმა ოთხმა მსოფლიო კონფერენციამ ხელი შეუწყო გენდერული თანასწორობის პრობლემის წინ წამოწევას და მსოფლიო საზოგადოების ყურადღების ცენტრში მოქცევას. კონფერენციის გადაწყვეტილებებმა საერთო მიზნების მისაღწევად მთელი მსოფლიო გააერთიანა, შეიმუშავა რა ეფექტური სამოქმედო გეგმა ქალთა საყოველთაო მდგომარეობის გაუმჯობესების მიზნით პირად და საზოგადოებრივი ცხოვრების ყველა სფეროში.

1945 წელს, გაეროს დაფუძნების მომენტში, ბრძოლა გენდერულ თანასწორობისათვის ჯერ კიდევ საწყის ეტაპზე იყო. გაეროს წევრი 51 ქვეყნიდან მხოლოდ 30 წევრ ქვეყანში ჰქონდათ ქალებს მამაკაცებთან თანასწორი საარჩევნო უფლება, ან ნებართვა, დაეკავებინათ სახელმწიფო თანამდებობები. მიუხედავად ამისა, გაეროს წესდების ფუძემდებლებმა სპეციალურად გაითვალისწინეს „ქალისა და მამაკაცის თანასწორუფლებიანობა“ და „ადამიანის ფუნდამენტური უფლებებითა“ და „პიროვნების ღირსებითა და ღირებულებებით“ მოახდინეს ორგანიზაციის მრწამსის დემონსტრირება. აღნიშნულ დრომდე არც ერთი საერთაშორისო დოკუმენტით არ გაცხადებულა ადამიანთა თანასწორობის შესახებ და სპეციალურად არ გამოყოფილა ერთ-ერთი სქესი, როგორც დისკრიმინაციის საფუძველი. ამ მომენტიდან ნათელი გახდა, რომ ქალთა უფლებები მომავალში საქმიანობის ცენტრალური საკითხი იქნებოდა.

პირველი სამი ათწლეულის განმავლობაში ქალთა პრობლემების გადასაჭრელად გაეროს მუშაობა უპირველესად ქალთა იურიდიულ და სამოქალაქო უფლებების განსაზღვრის, ასევე, მთელ მსოფლიოში ქალთა მდგომარეობის შესახებ ინფორმაციის შეკრებისათვის მიმდინარეობდა. მიუხედავად ამისა, სულ უფრო აშკარა ხდებოდა, რომ ქალთა თანასწორუფლებიანობის უზრუნველსაყოფად მხოლოდ კანონი საკმარისი არ იყო.

გენდერული თანასწორობისთვის ბრძოლის მეორე ეტაპი გახდა გაეროს ინიციატივით ოთხი მსოფლიო კონფერენციის მოწვევა, რომელიც ქალთა მდგომარეობის გასაუმჯობესებლად სამოქმედო გეგმისა და სტრატეგიის შემუშავებას ითვალისწინებდა. წამოწყებამ რამდენიმე ფაზა განვლო და განიცადა ტრანსფორმაცია, დაწყებული ქალზე არსებული თვალსაზრისით, დამთავრებული ქალის არსებითი წვლილის სრული აღიარებით განვითარების პროცესში, მათი უფლებებისა და შესაძლებლობების გაფართოების მისწრაფებით, რომ სრულფასოვანი მონაწილეობა მიიღონ ადამიანთა საქმიანობის ყველა სახეობაში და ყველა დონეზე.

მეხიკო:მსოფლიო დიალოგის დასაწყისი

პირველი მსოფლიო კონფერენცია ქალთა მდგომარეობის შესახებ მოწვეულ იქნა 1975 წელს. ეს წელი გამოცხადდა ქალთა საერთაშორისო წლად, რათა მსოფლიო საზოგადოებისთვის შეეხსენებინათ, რომ მრავალ ქვეყანაში ქალის დისკრიმინაცია ჯერ კიდევ გადაუჭრელ პრობლემად რჩებოდა. კონფერენციის მოთხოვნითა და გაეროს ინიციატივით ხუთი თვის შემდეგ ათწლეული უნდა გამოცხადებულიყო ქალთა ათწლეულად გაეროს მიერ. ეს იყო ახალი ერის დასაწყისი მსოფლიო მიზანსწრაფვის, რათა დიალოგის გზით გაეუმჯობესებინათ ქალთა მდგომარეობა. დაიწყო გამოცდილების მოპოვების პროცესი, რომელიც მოიცავდა დისკუსიას, მოლაპარაკებებს, სამომავლო მიზნების დასახვას, დაბრკოლებების განსაზღვრასა და მიღწეული წარმატებების განხილვას.

გაეროს გენერალური ასამბლეის მიერ მუშაობის პროცესში გაკეთებული დასკვნების თანახმად მეხიკოს კონფერენციას უნდა მიეპყრო საერთაშორისო წრეების ყურადღება, რათა ქალთა მდგომარეობის გასაუმჯობესებლად აუცილებლად შემუშავებულ იყო სამომავლო მიზნები, ეფექტური სტრატეგია და სამოქმედო გეგმა. ამისათვის გენერალური ასამბლეის მონაწილეებმა განსაზღვრეს 3 ძირითადი ამოცანა, რომელიც მომავალში გაეროს მუშაობის ძირითადი მიმართულებ აგახდა ქალთა პრობლემების გადასაჭრელად:

კონფერენციის მონაწილეებმა მიიღეს მსოფლიო სამოქმედო გეგმა, დოკუმენტი, რომელიც გენერალური ასამბლეის მიერ დასმული სამი ძირითადი საკვანძო ამოცანის გადასაწყვეტად მომავალი ათი წლის განმავლობაში ხელისუფლებისა და მსოფლიო საზოგადოების საქმიანობის ძირითად მიმართულებებს მოიცავდა. სამოქმედო გეგმის მიხედვით 1980 წლამდე განისაზღვრა პროგრამა-მინიმუმი, რომლის ძირითადი ამოცანა იყო ქალებისათვის თანაბარი ხელმისაწვდომობა ისეთ სფეროებზე, როგორიცაა განათლება, დასაქმება, პოლიტიკური მოღვაწეობა, ჯანდაცვა, საცხოვრებლით უზრუნველყოფა, კვება და ოჯახის დაგეგმარება.

ასეთი მიდგომა ნიშნავდა ცვლილებებს ქალებთან მიმართებაში, რომელიც 70 -იან წლებში დაიწყო. თუ ადრე ქალები მიაჩნდათ დახმარებისა და მხარდაჭერის პასიურ მიმღებად, ახლა მათ ექცევიან, როგორც მამაკაცების თანასწორ და სრულფასოვან პარტნიორებს, რომელთაც თანასწორი ხელმისაწვდომობა აქვთ რესურსებსა და შესაძლებლობებთან. ასეთივე ცვლილებები ხდებოდა განვითარების პროცესთან დაკავშირებითაც: დაწყებული ადრე არსებული იმ აზრით, რომ განვითარება ემსახურება ქალების პროგრესს, დამთავრებული ახლებური მიდგომით, რომ თვითგანვითარება შეუძლებელია ქალების სრულფასოვანი მონაწილეობის გარეშე.

კონფერენციის მონაწილეებმა მოუწოდეს მთავრობებს, რათა განვითარების პროცესში ქალების თანასწორი მონაწილეობის უზრუნველსაყოფად შეემუშავებინათ ეროვნული სტრატეგია და განესაზღვრათ მიზნები და პრიორიტეტები. ათწლეულის ბოლოს ქალები გაეროს 127 წევრი ქვეყნიდან გამოეხმაურნენ გაეროს მოწოდებას, კვლევის ჩასატარებლად და პროგრამების შესაქმნელად შეემუშავებინათ პოლიტიკა ეროვნული მექანიზმებისა და ინსტიტუტების ამა თუ იმ ფორმის შექმნის შესახებ, რომელიც გამიზნული იყო ქალთა მდგომარეობის გასაუმჯობესებლად და განვითარების პროცესში მონაწილეობის მისაღებად.

განვითარების პოროცესში ქალთა მონაწილეობის უზრუნველსაყოფად დამატებით უკვე არსებულ განყოფილებასთან (ამჟამად დეპარტამენტთან), კონფერენციის მიმდინარეობისას მეხიკოში, ინიცირებულ იქნა ქალთა მდგომარეობის გასაუმჯობესებლად გაეროს სისტემაში საერთაშორისო სასწავლო და სამეცნიერო-კვლევითი ინსტიტუტისა და გაეროს ფონდის შექმნა,

მეხიკოში შეხვედრის მნიშვნელოვან ასპექტს წარმოადგენდა ის ფაქტი, რომ დისკუსიის ტონს ქმნიდნენ თვითონ ქალები. იქ შეკრებილი 133 გაეროს წევრი დელეგაციიდან 113-ს ხელმძღვანელობდა ქალი. ასევე, ქალებმა გაუწიეს ორგანიზება არასამთავრობო ორგანიზაციების პარალელურ ფორუმს, ქალთა საერთაშორისო წლის ტრიბუნას, რომელშიც 4000-მდე ადამიანმა მიიღო მონაწილეობა.

ფორუმზე შეკრებილ ქალებს შორის წარმოიშვა აზრთა სხვადასხვაობა იმ დროის პოლიტიკური და ეკონომიკური რეალიების შესახებ. მაგალითად, ქალები აღმოსავლეთ ნაწილიდან უფრო მეტ ინტერესს მსოფლიოს საკითხებისადმი ავლენდნენ. ამავე დროს, ქალები დასავლეთის ქვეყნებიდან აქცენტს აკეთებდნენ თანასწორობაზე, ხოლო, ქალები განვითარებადი ქვეყნებიდან პრიორიტეტს ანიჭებდნენ სახელმწიფოს განვითარების პრობლემებს.

მიუხედავად მოსაზრებათა მრავალფეროვნებისა, ფორუმმა მნიშვნელოვანი როლი ითამაშა ინფორმაციისა და აზრთა გაცვლის მიზნით, სხვადასხვა კულტურისა და ისტორიის მქონე ქვეყნებიდან ქალებისა და მამაკაცების ერთად შეკრებით, ასევე, იმ პროცესების ამოქმედების თვალსაზრისით, რომლის შედეგადაც შემდგომში შესაძლებელი გახდა ქალთა მოძრაობის გაერთიანება და რამაც ათწლეულის ბოლოს გაეროს ქალები მართლაც ინტერნაციონალურები გახადა. ფორუმი ასევე დაეხმარა არასამათავრობო ორგანიზაციებს ეთანამშრომლათ გაეროსთან და უზრუნველყოთ ქალთა მონაწილეობა გაეროს პოლიტიკის შემუშავების პროცესში.

კოპენჰაგენი: ჩატარებული სამუშაოს შეფასებისა და ანალიზის პროცესის დასაწყისი

ქალთა მდგომარეობის შესახებ მეორე მსოფლიო კონფერენციაზე, რომელიც მოწვეულ იქნა 1980 წელს კოპენჰაგენში, გაეროს 145 წევრი ქვეყნის წარმომადგენლებმა 1975 წელს დასახული მსოფლიო სამოქმედო გეგმის შესრულება შეაფასეს და მივიდნენ დასკვნამდე, რომ ამ სფეროში მნიშვნელოვანი პროგრესი შეიმჩნეოდა. ხელისუფლებამ და მსოფლიო საზოგადოებამ წარმატებით განახორციელა ხუთი წლის წინ მეხიკოში დასახული მიზნები.

მნიშვნელოვანი იყო გენერალური ასამბლეის მიერ 1979 წლის დეკემბერში ქალთა მიმართ დისკრიმინაციის ყველა ფორმის აკრძალვის შესახებ კონვენციის, როგორც ქალთა თანასწორობისთვის ბრძოლაში ერთ-ერთ ყველაზე საჭირო ინსტრუმენტის მიღება. კონვენცია, რომელმაც მიიღო სახელწოდება „ქალთა უფლებების ბილი“ (კანონი), ამჟამად იურიდიულად აერთიანებს გაეროს 165 წევრქვეყანას და ავალდებულებს მათ რატიფიკაციის შემდეგ ერთი წლის განმავლობაში, ხოლო შემდეგ, ყოველ მეოთხე წელს, გააკეთოს მოხსენება კონვენციის დებულებების შესრულების, მათ წინაშე მდგარი დაბრკოლებების გადასალახად მიღებული ზომების შესახებ. 1999 წლის 10დეკემბერს, ადამიანის უფლებების დაცვის დღეს, გაიხსნა კონვენციის ხელმოწერისთვის დამატებითი პროტოკოლი, რომელიც საშუალებას აძლევდა სქესობრივი დისკრიმინაციისგან მსხვერპლ ქალებს შეეტანათ საჩივარი სახელშეკრულებო ორგანოში. მისი ძალაში შესვლის შემდეგ კონვენციას მიეცა ადამიანის უფლებების დაცვის შესახებ ისეთ საერთაშორისო ინსტრუმენტების სტატუსთან თანაბარი სტატუსი, რომელსაც ახლავს ინდივიდუალური საჩივარის განხილვის პროცედურები.

მიუხედავად მიღწეული პროგრესისა, კოპენჰაგენის კონფერენციის მიმდინარეობისას აღიარებულ იქნა გარანტირებულ უფლებებსა და ქალების მიერ ამ უფლების გამოყენების შესაძლებლობას შორის შეუსაბამობის ფაქტი. ამ პრობლემის გადასაჭრელად კონფერენციის მონაწილეებმა სამი სფერო გამოყვეს, სადაც თანასწორობის, განვითარებისა და მშვიდობის მისაღწევად უნდა მიეღოთ მეხიკოს კონფერენციაზე დასახული სპეციალური მიზანმიმართული ზომები. ამ სამ სფეროს წარმოადგენდა განათლების, და საქმების შესაძლებლობასა და სათანადო სამედიცინო მომსახურებაზე თანაბრი ხელმისაწვდომობა.

კოპენჰაგენის კონფერენციაზ ეგამართულ დისკუსიასთან ახლდ აპოლიტიკური ზეწოლის ნიშნები, რომელთა შორის ბევრი მეხიკოს კონფერენციისთვისაც იყო დამახასიათებელი. მიუხედავად ამისა, კონფერენცია დასრულდა არა ერთსულოვნად მიღებული სამოქმედო გეგმის მიღებით, რომელშიც დასახელდა რიგი განსხვავებული ფაქტორები, რომელიც არ შეესაბამებოდა იურიდიულ უფლებებსა და ქალთა მიერ მათი გამოყენების შესაძლებლობას, მათ შორის:

ამ პრობლემების გადასაწყვეტად კოპენჰაგენის სამოქმედო პროგრამა მოუწოდებდა მიეღოთ უფრო არსებითი სახელმწიფო ზომები ქალთა უფლებების უზრუნველსაყოფად საკუთრებისა და ქონების მართვის, ასევე, მემკვიდრეობის უფლების გაფართოებაზე, ბავშვებზე მეურვეობის და მოქალაქეობის შეცვლაზე. კონფერენციის დელეგატებმა ასევე მოითხოვეს დასრულებულიყო სტერეოტიპული შეხედულება ქალებთან მიმართებაში.

ნაირობი: „მსოფლიო ფემინიზმის დაბადება“

მოძრაობამ გენდერული თანასწორობისთვის საყოველთაო აღიარება მიიღო ქალთა მდგომარეობის შესახებ მესამე მსოფლიო კონფერენციაზე, რომელიც შედგა 1985 წელს ნაირობში სახელწოდებით - „გაეროს მსოფლიო კონფერენცია ქალთა ათწლეულის მიღწევათა მიმოხილვისა და შეფასებისათვის: თანასწორობა, განვითარება და მშვიდობა“.

15000 წარმომადგენელთაგან უმეტესი, რომლებმაც მონაწილეობა მიიღეს არასამთავრობო ორგანიზაციების პარალელურ ფორუმზე, კონფერენციას მიუდგნენ, როგორც „მსოფლიო ფემინიზმის დაბადების“ აქტს.

მეხიკოს კონფერენცია ზეპოლიტიკური და ეკონომიკური რეალიებით გაყოფილი ქალთა მოძრაობა ახლა საერთაშორისო ძალად იქცა, რომელიც გაერთიანდა თანასწორობის, განვითარებისა და მშვიდობის ცოდნის ეგიდით. ამ ეპოქალური მოვლენის უკან ათწლეულის დაძაბული მუშაობა იდგა. განხილვების, მოლაპარაკებებისა და ანალიზის პროცესის შედეგად შეგროვდა დიდი ინფორმაცია, ცოდნა და გამოცდილება.

ამავე დროს, დელეგატები შეშფოთებულნი იყვნენ წარმოდგენილი ანგარიშების შოკის მომგვრელი მონაცემებით. გაეროს მიერ მოპოვებულმა ინფორმაციამ გვიჩვენა, რომ დისკრიმინაციის შესამცირებლად სტატუსის გაუმჯობესება და გაწეული ძალისხმევა მხოლოდ ქალების უმნიშვნელო უმცირესობას შეეხო. ქალთა მდგომარეობის გაუმჯობესება განვითარებად ქვეყნებში, უკეთეს შემთხვევაში, უმნიშვნელო იყო. მოკლედ, გაეროს ეგიდით დასახული ათწლეულის მეორე ნახევრის მიზნები არ იქნა მიღწეული.

ამ ფაქტის გაცნობიერებამ საჭირო გახადა ახალი მიდგომის შემუშავება. ნაირობის კონფერენციის დელეგატები უფლებამოსილნი იყვნენ დაეწყოთ ახალი გზების ძიება ათწლეულის მიზნების-თავისუფლების, განვითარებისა და მშვიდობის მისაღწევად დაბრკოლებების გადასალახად.

ნაირობის პერსპექტიული სტრატეგიები შემუშავებული და ერთხმად მიღებული გაეროს 157 წევრი სახელმწიფოს მიერ 2000 წლამდე სრულყოფილი პროექტია ასწლეულის ბოლომდე ქალთა მდგომარეობის გასაუმჯობესებლად და ახალი ეტაპია გენდერული თანასწორობისათვის ბრძოლაში. ქალთა მონაწილეობა გადაწყვეტილების მიღების პროცესში და საქმიანობის ყველა სფეროს მართვის ხელმისაწვდომობა აღიარებულ იქნა არა მხოლოდ მათ კანონიერ უფლებად, არამედ, საზოგადოებრივ-პოლიტიკურ აუცილებლობად, ფაქტორად, რომელიც ყველა საზოგადოებრივ ინსტიტუტში ჯერ კიდევ დასანერგი იყო.

ეროვნულ (სახელმწიფოებრივ) დონეზე თანასწორობის მისაღწევად დოკუმენტის საფუძველშივე იქნა ჩადებული რიგი ღონისძიებები. მთავრობებს უნდა განესაზღვრათ საკუთარი პრიორიტეტები, რომელიც განვითარების სტრატეგიასა და რესურსების შესაძლებლობებზე იქნებოდა დაფუძნებული.

ღონისძიების სამ ძირითად ჯგუფს წარმოადგენდა:

იმ მტკიცების შესაბამისად, რომ ყველა საერთო პრობლემა ქალთა პრობლემაცაა, ნაირობის შეხვედრაზე შემუშავებული პერსპექტიული სტრატეგიით რეკომენდირებული ზომები სფეროთა ფართო სპექტრზე ვრცელდებოდა: დაწყებული დასაქმების, ჯანდაცვის, განათლებისა და სოციალური მომსახურეობით და დამთავრებული მრეწველობით, მეცნიერებით, კომუნიკაციითა და გარემოს დაცვის სფეროებით. გარდა ამისა, მსოფლიოს გაძლიერების პროცესში ქალთა მონაწილეობის მხარდასაჭერად შეთავაზებულ იქნა ეროვნული ზომების ძირითადი მიმართულებები, ასევე, მათი დახმარება განსაკუთრებით მძიმე სიტუაციებში.

ამის შესაბამისად, ნაირობის კონფერენციაზე რეკომენდირებულ იქნა ყველა ქვეყნის ხელისუფლებისათვის უფლებამოსილების დელეგირება ქალთა პრობლემების გადასაწყვეტად ყველა სახელმწიფო დაწესებულებასა და პროგრამებში. უფრო მეტიც, კონფერენციის კვალდაკვალ გენერალური ასამბლეის დელეგატებმა თხოვნით მიმართეს გაეროს შეეტანათ ძირითადი პუნქტები ქალთა პრობლემების შესახებ ორგანიზაციის მუშაობის ყველა სფეროში, სახელდობრ, იქ, სადაც აქამდე არ იყო.

ნაირობში კონფერენციის მსვლელობისას ქალთა მდგომარეობის გასაუმჯობესებლად შემუშავებულ იქნა უფრო ფართო მიდგომა. საბოლოოდ, აღიარებულ იქნა, რომ ქალთა თანასწორობა არ არის იზოლირებული პრობლემა და ის უშუალოდ ეხება ადამიანური საქმიანობის ყველა სფეროს. ამიტომ მიზნის მისაღწევად და ათწლეულის ქალების ამოცანათა გადასაწყვეტად სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვნია ქალთა მდგომარეობის გაუმჯობესების პერსპექტივები, მათი აქტიური ჩართვა ყველა პრობლემის გადაწყვეტაში და არა მხოლოდ იმ პრობლემის, რომელიც უშუალოდ მათ ეხებათ.

პეკინი:წარმატება მემკვიდრეობით

მიუხედავად იმისა, რომ ძალისხმევა, რომელიც დახარჯულ იქნა გასული ორი ათწლეულის განმავლობაში, დაწყებული 1975 წლის მეხიკოს კონფერენციით, დაეხმარა ქალთა მდგომარეობის გაუმჯობესებასა და რესურსებზე მათი ხელმისაწვდომობის გაფართოებას, ისინი არ შეეხნენ ქალსა და მამაკაცს შორის უთანასწორობის სტრუქტურულ საფუძვლებს. გადაწყვეტილება, რომელიც გავლენას ახდენდა ყველა ადამიანის ცხოვრებაზე, უმეტესად ჯერ კიდევ მამაკაცების მიერ იყო მიღებული. გაჩნდა აუცილებლობა, რომ მოძებნილ იყო გზები ქალთა უფლებებისა და შესაძლებლობების გასაფართოებლად, რათა მათ შეძლებოდათ წინ წამოეწიათ საკუთარი პრიორიტეტები და მამაკაცებთან თანასწორი პარტნიორობის ღირებულება გადაწყვეტილების მიღების პროცესში ყველა დონეზე.

გადაწყვეტილების მიღების პროცესში ქალების ჩართვის აღიარებამ გამოხატულება ჰპოვა მსოფლიო კონფერენციებში, რომლებიც ჩატარდა გაეროს მიერ 90-იან წლებში განვითარების სხვადასხვა ასპექტით: გარემოს დაცვა, ადამიანის უფლებები, ქვეყნის მოსახლეობა და სოციალური განვითარება. ყველა კონფერენციაზე ხაზგასმით იქნა აღნიშნული გადაწყვეტილების მიღების პროცესში ქალთა სრულფასოვანი მონაწილეობის მნიშვნელობის შესახებ და ქალთა პრობლემები ჩაერთო სადისკუსიო გეგმასა და მიღებულ დოკუმენტებში.

მიუხედავად ამისა, დაბეჯითებით შეიძლება ითქვას, რომ გენდერული თანასწორობისათვის ბრძოლის ახალი თავი გაიხსნა მხოლოდ ქალთა პრობლემებზე ჩატარებულ მეოთხე მსოფლიო კონფერენციაზე, პეკინში, 1995 წელს.

მთავარიცვლილება, რომელიცპეკინში მოხდა, იმ აუცილებლობის გაცნობიერება იყო, რომ ძირითადი ყურადღება ქალებიდან გადაეტანათ სქესთა კონცეფციაზე, საზოგადოების მთელი სტრუქტურის გადაფასების საჭიროების აღიარებაზე და მის შიგნით ქალებსა და მამაკაცებს შორის ურთიერთობაზე ყოველ მხრივ. მხოლოდ საზოგადოებისა და მისი ინსტიტუტების ასეთი ფუნდამენტალური რესტრუქტურიზაციის გზით შეუძლიათ ქალებს დაიკავონ მათი უფლებით განკუთვნილი ადგილი მამაკაცებთან თანასწორ პარტნიორებად ცხოვრების ყველა სფეროში. ამ ცვლილებებმა კიდევ უფრო გამოკვეთა ის ფაქტი, რომ ქალის უფლებები ეს არის ადამიანის უფლებები და გენდერული თანასწორობა არის საერთო პრობლემა, რომელთა გადაწყვეტითაც მოგებული იქნება ყველა.

პეკინის კონფერენციის მემკვიდრეობითობა მდგომარეობდა იმაში, რომ ის შთააგონებდა მსოფლიო საზოგადოებას განახლებული გლობალური მოვალეობების მისაღებად ქალთა უფლებების საყოველთაო გაფართოებისა და შესაძლებლობების შესახებ და მიიპყრო უპრეცედენტო საერთაშორისო ყურადღება.

კონფერენციამ ერთხმად მიიღო პეკინის დეკლარაცია და სამოქმედო პლატფორმა, რომელიც არსებითად წარმოადგენდა დღის წესრიგს ქალთა უფლებებისა და შესაძლებლობების გაფართოებისათვის პრობლემების გადასაჭრელად და ეპოქას ქალთა პროგრესის გზაზე XXI საუკუნეში. სამოქმედო პლატფორმაში გამოყოფილია 12 ყველაზე საჭირო პრობლემური სფერო, რომლებშიც შედის მთავარი დაბრკოლებები ქალთა პროგრესის გზაზე და რომელიც ითხოვს ხელისუფლებისა და სამოქალაქო საზოგადოების მხრიდან ზომების მიღებას. ეს სფეროებია:

პეკინის სამოქმედო გეგმის მიღებით ხელისუფლებამ პასუხისმგებლობა აიღო ეფექტურად ჩაერთო გენდერული ასპექტი ყველა სახელმწიფო ინსტიტუტში, სტრატეგიაში, დაგეგმარებასა და გადაწყვეტილების მიღებაში. საქმით ეს ნიშნავდა, რომ გადაწყვეტილების მიღებამდე ან გეგმის შესრულებამდე ყოველთვის აუცილებელია მათი შედეგების ანალიზის ჩატარება, როგორც ქალებისათვის, ისე მამაკაცებისათვის, ასევე, ქალებისა და მამაკაცების საჭიროებების ანალიზი. მაგალითად, თანადათანობითა არა „თვალის დახამხამებაში“ გაეხადათ განათლების არსებული სისტემა ქალებისათვის უფრო ხელმისაწვდომი, რაკი გენდერული ასპექტის ჩართვა მოითხოვს ამ სისტემის გარდაქმნას იმგვარად, რომ თანაბრად პასუხობდეს როგორც ქალების, ისე მამაკაცების მოთხოვნებს.

გენდერული კომპონენტის შეტანამ მოითხოვა მთლიანობაში საზოგადოების ყველა სტრუქტურის გადახედვა და ამ სტრუქტურაში უთანასწორობის საფუძვლების აღმოფხვრა. ამიტომ, ძირითადი ყურადღება აღარ იყო მიპყრობილი საზოგადოებაში ქალებსა და მათ მდგომარეობაზე, არამედ გადატანილი იყო საზოგადოებრივი ინსტიტუტების გარდაქმნაზე, პოლიტიკური და ეკონომიკური გადაწყვეტილების მიღების პროცესზე მთლიანად საზოგადოებაში.

სამოქმედო პლატფორმის მხარდაჭერით გაეროს გენერალურმა ასამბლეამ მოუწოდა ყველა სახელმწიფოს, გაეროს სტრუქტურებსა და სხვა საერთაშორისო ორგანიზაციებს, ასევე, არასამთავრობო ორგანიზაციებსა და კერძო სექტორს, რომ მიეღოთ ზომები მისი რეკომენდაციების შესასრულებლად. ქალთა სტატუსის გაძლიერების მიზნით გაეროს თვით წევრ სახელმწიფოებს შიგნით არსებულ სახელმწიფო მექანიზმებს, რომლებიც შეიქმნა ქალთა სტატუსის გასაძლიერებლად, მიეცათ ახალი ფუნქცია ცენტრალური მაკოორდინირებელი ორგანოების მიერ ყველა ინსტიტუტსა და პროგრამაში გენდერული კომპონენტის დასანერგად.

გაეროს სისტემის ფარგლებში გენერალურმა მდივანმა დანიშნა უმაღლესი თანამდებობის პირი სპეციალურ მრჩევლად გენდერულ საკითხებში, ვის მოვალეობაშიც შედიოდა გენდერული კომპონენტის უზრუნველყოფა გაეროს საქმიანობის ყველა სფეროში მთელი სისტემის ფარგლებში.ასევე გაეროს დაეკისრა პლატფორმის დებულებების შესრულების გაკონტროლება.

პეკინის კონფერენციას ჰქონდა დიდი წარმატება როგორც მასშტაბითა და მასში მრავალი ქვეყნის წარმომადგენლობით, ასევე შედეგის თვალსაზრისითაც. ეს იყო ისტორიაში სახელმწიფო და არასამთავრობო ორგანიზაციების წარმომადგენლების ყველაზე დიდი შეკრება, რომელშიც 189 ქვეყნიდან 17000 დელეგატი მონაწილეობდა. კონფერენციასთან ერთად, არასამთავრობო ორგანიზაციების ფორუმმა ასევე მოხსნა ყველა რეკორდი, შეკრიბარა 47000-ზე მეტი მონაწილე.

გაეროს გენერალური ასამბლეის შესრულებული სამუშაოს ანალიზი

გენერალურმა ასამბლეამ შესრულებული სამუშაოს ანალიზის ჩასატარებლად პეკინის სამოქმედო პლატფორმის მიღების მომენტიდან 5 წლის განმავლობაში სპეციალური სესიის მოწვევის შესახებ გამოაცხადა.

სპეციალური სესია ნიუ-ორკში 2000 წლის 5-9 ივნისს შედგა, სახელწოდებით - „ქალები 2000 წლისთვის: ქალთა და მამაკაცთა შორის თანასწორობა, განვითარება და მშვიდობა XXI საუკუნეში“.

„სპეციალური სესიის ჩატარება შესაძლებელობას მისცემს ხელისუფლებასა და სამოქალაქო საზოგადოებას გაუზიარონ ერთმანეთს სასარგებლო გამოცდილება და განიხილონ მიმდინარე პრობლემები და დაბრკოლებები, რომელიც წარმოიშვა პეკინის სამოქმედო გეგმის შესრულებისას. ქალებისა და მამაკაცების თანასწორობის მისაღწევად, ასევე, გენდერული უფლებებისა და შესაძლებლობების გასაფართოებლად პოლიტიკურ საქმიანობაში გაჩნდა ახალი იმპულსი.

ადამიანის უფლებათა კომიტეტი

მიზნის მიღწევის უზრუნველსაყოფად სამოქალაქო და პოლიტიკური უფლებების შესახებ საერთაშორისო პაქტში აღნიშნული მიმართულებებიდან მეორე პუნქტი, ადამიანის უფლებების კომიტეტის წინაშე აყენებს ოთხ ძირითად ამოცანას.

პირველ რიგში კომიტეტი იღებს და განიხილავს მონაწილე სახელმწიფოების მოხსენებებს (სახელმწიფოების, რომლებმაც ხელი მოაწერეს პაქტს ან მიუერთდნენ მას) მათ მიერ მიღებული ზომების შესახებ პაქტში დამტკიცებული უფლებების ცხოვრებაში განსახორციელებლად. მათი მოხსენებების შესწავლის საფუძველზე კომიტეტი მონაწილე სახელმწიფოებს აძლევს კონკრეტულ რეკომენდაციებს.

გარდა ამისა, კომიტეტი პაქტის ამა თუ იმ დებულების აზრისა და მოცულობის განმარტების ფორმით ზოგადი ხასიათის შენიშვნებს აყალიბებს, რაც განკუთვნილია მონაწილე სახელმწიფოების დასახმარებლად, რათა ცხოვრებაში განახორციელონ პაქტის დებულებები.

გარკვეული მოთხოვნების დაცვის შემთხვევაში კომიტეტს ასევე შეუძლია რომელიმე მონაწილე სახელმწიფოსაგან მიიღოს დამადასტურებელი შეტყობინება იმის შესახებ, რომ სხვა მონაწილე სახელმწიფო არ ასრულებს პაქტით გათვალისწინებულ ვალდებულებას, შესთავაზოს დახმარება და იმ შემთხვევაში, თუ შედეგი არ იქნება, დანიშნოს შემთანხმებელი კომისია. და ბოლოს, რასაც შესაძლოა ყველაზე დიდი მნიშვნელობა ჰქონდეს არის ის, რომ ადამიანის უფლებების კომიტეტი იღებსდა განიხილავს ცალკეულ პირთა შეტყობინებებს, რომლებიც ამტკიცებენ, რომ ისინი არიან ამა თუ იმ მონაწილე სახელმწიფოს მიერ პაქტის დებულებების დარღვევის მსხვერპლნი. კომიტეტის ეს ფუნქცია დამტკიცებულია პაქტის ფაკულტატურ პროტოკოლში, რომელიც მიღებულ იქნა თვით პაქტთან ერთად გენერალური ასამბლეის მიერ 1966 წლის 16 დეკემბერს. პაქტი ითვალისწინებს საერთაშორისო კონტროლის ორ პროცედურას:

ა) სახელმწიფო ვალდებულია სისტემატურად მიაწოდოს კომიტეტს მოხსენება პაქტის დაცვის შესახებ;

ბ). სახელმწიფოს შეუძლია გაგზავნოს კომიტეტში შეტყობინება სხვა სახელმწიფოს მიერ ადამიანის უფლებების დარღვევის შესახებ.

კომიტეტში ინდივიდუალური მიმართვის შეტანის პროცედურა დარეგულირებულია პაქტთან არსებული ფაკულტატური პროტოკოლით.

კომიტეტი შედგება სახელმწიფოთა მიერ არჩეული 18 წევრისაგან. კომიტეტი არ არის სასამართლო ორგანო, რადგან სარჩელის განხილვის პროცედურა მასში სამართალწარმოების მსგავსია. მდებარეობს ჟენევაში.

კომიტეტი იკრიბება წელიწადში ორჯერ სესიაზე დაგადაწყვეტილებას იღებს ხმათა უმრავლესობით.

ადამიანის უფლებათა კომიტეტში მიმართვის პროცედურა

1. ვის შეუძლია მიმართოს ადამიანის უფლებათა კომიტეტს:

1. ადამიანის უფლებათა კომიტეტს სახელმწიფოს წინააღმდეგ სარჩელით შეიძლება მიმართოს ნებისმიერმა პირმა, მტკიცებით, რომ შესაბამისი ხელშეკრულებით გათვალისწინებული მისი უფლება დაირღვა;

2. გარდა ამისა, კომიტეტს შეიძლება მიმართოს პირმა სხვა პირის სახელით იმ შემთხვევაში, თუ არსებობს იმ პირის წერილობითი თანხმობა, ვისი უფლებებიც ნამდვილად იქნა დარღვეული.

3. წერილობითი თანხმობა არ არის საჭირო იმ შემთხვევაში, როცა:

თქვენი საქმის მიღება

ვიდრე კომიტეტი, რომელშიც თქვენ წარადგინეთ თქვენი საქმე, შეძლებს შეუდგეს მისი არსის განხილვას, ის უნდა დარწმუნდეს მოცემული სარჩელი შეესაბამება თუ არა ფორმალურ მოთხოვნებს. საკითხის განხილვამდე კომიტეტი ითვალისწინებს რამდენიმე ფაქტორს:

1. იმ შემთხვევაში, თუ თქვენ მოქმედებთ სხვა პირის სახელით, ფლობთ თუ არა აუცილებელ ნებართვას, ან გაქვთ თუ არა თქვენ სხვა საფუძველი იმისთვის, რომ იმოქმედოთ შესაბამისად?

2. ხართ თუ არა თქვენ (ან პირი, რომლის სახელითაც თქვენს მიერ შემოტანილ იქნა საჩივარი) სავარაუდოდ არღვევის მსხვერპლი?

თქვენ უნდა უჩვენოთ, რომ უშუალოდ შეგეხოთ მონაწილე სახელმწიფოს კანონმდებლობა, პოლიტიკა, პრაქტიკა, მოქმედება ანუ მოქმედობა, რომელმაც, როგორც თქვენ ამტკიცებთ, დაარღვია ან არ ღვევს თქვენს უფლებებს.

კომიტეტი არ განიხილავს:

საკმარისი არ არის მხოლოდ აბსტრაქტულად შეედაო კანონმდებლობას, სახელმწიფო პოლიტიკას ან პრაქტიკას, (ე.წ. Action popularis) თუ ამასთანავე არ მიუთითებთ, როგორ ხართ მსხვერპლი აღნიშნული კანონმდებლობის, პოლიტიკის ან პრაქტიკის.

შეესაბამება თუ არა თქვენი საჩივარი ხელშეკრულების დებულებებს, რომელზეც ხდება მითითება?

სავარაუდო დარღვევა უნდა ეხებოდეს უფლებას, რომელზეც ფაქტიურად ვრცელდება პაქტის დაცვა. თუ მაგალითად, თქვენ შეიტანეთ საჩივარი სამოქალაქო და პოლიტიკური უფლებების საერთაშორისო პაქტის ფაკულტატური პროტოკოლის შესაბამისად, თქვენ არ შეგეძლებათ განაცხადოთ საკუთრების დარღვევის უფლებაზე, რადგან მოცემული პაქტი არ იცავს ამ უფლებას. მსგავს შემთხვევაში თქვენი სარჩელი იქნება (იურიდიული ენით) მიუღებელი rationmateriae.

პაქტი არ ამტკიცებს შემდეგ უფლებას:

საკუთრების უფლებას, შრომის უფლებას, განათლების უფლებას, საპენსიო უზრუნველყოფის უფლებას.

იქნა თუ არა ამოწურული თქვენს მერ სამართალდაცვის ყველა შიდა საშუალება?

ძირითადი პრინციპი, რომელიც არეგულირებს საჩივრის სადაგობას მდგომარეობს იმაში, რომ სანამ თქვენს პრეტენზიას კომიტეტს გადასცემთ, უნდა ამოწუროთ სამართალდაცვის ყველა საშუალება თქვენს სახელმწიფოში. ეს პროცესი ითვალისწინებს თქვენი სარჩელის განხილვას ადგილობრივ სასამართლო სისტემის მიერ. თქვენ უნდა გახსოვდეთ, რომ კომიტეტის აზრით მხოლოდ ეჭვების წარმოდგენა არ შეესაბამება ზომების ეფექტურობას.

ამავე დროს არსებობს შეზღუდული გამონაკლისები ამ წესებიდან.

თუ სამართალდაცვის საშუალებათა ამოწურვის პერიოდი გაურკვეველი ვადით გრძელდება, ან თუ ეს საშუალებები აშკარად არაეფექტურია (მაგალითად, თუ კანონი თქვენს სახელმწიფოში არის სრულიად მკაფიო განხილულ საკითხთან დამოკიდებულებაში), ან თუ ეს საშუალებები ხელმისაწვდომი არ არის თქვენთვის (მაგალითად, სისხლის სამართლის საქმეში სამართლებრივი დახმარების მიღების შეუძლებლობასთან დაკავშირებით), თქვენ შეიძლება გათავისუფლდეთ სამართალდაცვის შიდა საშუალებების ამოწურვის შესახებ აუცილებელი პირობის შესრულებისგან.

თქვენთვის მაინც აუცილებელია დაწვრილებით ახსნათ მიზეზები, რომლის გამოც არ ღირს ამ საერთო წესების გამოყენება. ან სამართალდაცვის შიდა საშუალებების ამოწურვის საბაბით მოგიწევთ თქვენს პირველ საჩივარში ჩადოთ მთელი ძალისხმევა, რომელიც მიიღეთ ადგილობრივი სამართალდაცვის შიდა საშუალებების ამოსაწურად. ანდა კონკრეტულად მიუთითოთ ხელისუფლების ეროვნულ ორგანოებში შეტანილი სარჩელი, ასევე თარიღი და სასამართლო განხილვის შედეგები, ან ერთ-ერთ ვარიანტად მიუთითოთ მიზეზები, რომლის მიხედვითაც აუცილებელია გამონაკლისის დაშვება.

არის თუ არა თქვენი პრეტენზია საჩივრის წარდგენისა და განხილვის პროცედურის ბოროტად გამოყენება?

იშვიათ შემთხვევებში კომიტეტი მიდის დასკვნამდე, რომ საქმე არასერიოზულია, ატარებს სადაო ხასიათს, ან წარმოადგენს სარჩელის წარდგენისა და განხილვის პროცედურების უფლების გაუმართლებელ გამოყენებას და მას უარყოფენ, როგორც მიუღებელს; მაგალითად, თუ თქვენ არაერთხელ შეგაქვთ სარჩელი კომიტეტში ერთსა და იმავე საკითხზე, მიუხედავად იმისა, რომ ის უკვე უარყვეს.

განიხილება თუ არა თქვენი საჩივარი საერთაშორისო რეგულირების სხვა მექანიზმის ფარგლებში?

თუ თქვენ წარუდგინეთ ერთი და იგივე სარჩელის ხვას ახელშეკრულებო ორგანოსან რეგიონალურ მექანიზმს, ისეთს, როგორიც ადამიანის უფლებების ევროპული სასამართლოა, კომიტეტს არ შეუძლია განიხილოს თქვენი საჩივარი. ამასთანავე, მიზანი მდგომარეობს იმაში, რომ არ დაიშვას უშედეგო დუბლირება საერთაშორისო დონეზე. არსებობს კიდევ ერთი საკითხი სადაგობისა, რომელსაც პასუხი უნდა გასცეთ თქვენს პირველ საჩივარში ნებისმიერი სარჩელით, რომელიც თქვენ შეიტანეთ, და მიუთითოთ ის ორგანო, რომელსაც თქვენ მიმართეთ, თარიღისა და შედეგის აღნიშვნით.

თქვენი საქმის განხილვა

ყოველი საქმე განიხილება კომიტეტის მიერ დახურულ სხდომაზე. თუმცა, დებულებებით ზოგიერთი კომიტეტის პროცედურის წესით გათვალისწინებულია ზეპირი მოსმენაც, პრაქტიკაში საჩივარი მაინც განიხილება მონაწილე სახელმწიფოსა და საჩივრის ავტორის მიერ წარდგენილი წერილობითი ინფორმაციის საფუძველზე. ამიტომ პრაქტიკაში მხარეების ზეპირი მოსმენა, ან აუდიო, ანაუდიო-ვიზუალური მტკიცებულება (ისეთი, როგორიც არის აუდიოკასეტები ან ვიდეოფირები) არ მიიღება. გარდა ამისა, კომიტეტები არ სარგებლობენ მხარეების მიერ მოწოდებული ინფორმაციით ფაქტების დამოუკიდებელად გამოძიების ჩასატარებლად. ამის შედეგად, ისინი არ განიხილავენ მესამე მხარის მიერ წარმოდგენილ ფაქტების მოკლე აღწერას (არცთუ იშვიათად დასათაურებული მოკლე მონათხრობით amicus).

კომიტეტის მიერ თქვენი საქმის შესახებ მიღებული გადაწყვეტილების შემდეგ ერთდროულად გეცნობებათ თქვენც და მონაწილე სახელმწიფოსაც. კომიტეტის ერთმა ან მეტმა წევრმა შესაძლებელია დაურთოს ამ გადაწყვეტილებას განსაკუთრებული აზრი, თუკი ისინი უმრავლესობისაგან განსხვავებულ გადაწყვეტილებამდე მივლენ, ან, შესაძლებელია, სხვა მიზეზის გამო. ნებისმიერი საბოლოო გადაწყვეტილება თქვენი საქმის შესახებ, ან გადაწყვეტილება მიუღებლობის შესახებ, როგორც ინფორმაცია კომიტეტის მუშაობის შესახებ, განთავსდება ელექტრონული ვებ-გვერდის შემდეგ მისამართზე: www. unhchr. ch/html/menu2/8/jurispr. htm.

რა ხდება კომიტეტის მიერ თქვენს საქმეზე მიღებული გადაწყვეტილების შემდეგ?

თავიდანვე უნდა აღინიშნოს, რომ კომიტეტის გადაწყვეტილება გასაჩივრებას არ ექვემდებარება და გადაწყვეტილება, როგორც წესი, საბოლოოა. თქვენი საქმის ბედი დამოკიდებულია მიღებული გადაწყვეტილების ხასიათზე.

ადამიანის უფლებების ხელშეკრულების თანახმად როდის შეიძლება წარადგინო საჩივარი?

როგორც წესი, არ არსებობს საერთაშორისო შეთანხმების თანახმად საჩივრის შეტანის ოფიციალური ვადა სავარაუდო დარღვევის თარიღის შემდეგ. ამავე დროს, მიზანშეწონილია, საჭიროებისამებრ წარადგინოთ თქვენი საჩივარი შიდასამართალდაცვის საშუალებების ამოწურვის შემდეგ რაც შეიძლება სწრაფად. დაგვიანებით წარდგენილმა თქვენმა საქმემ შეიძლება დააბრკოლოს პასუხის დროულად მიღება მონაწილე სახელმწიფოსაგან. გამონაკლის შემთხვევებში საჩივრის დაგვიანებით წარდგენის გამო თქვენი საქმე შეიძლება მიჩნეულ იქნას მიუღებლად შესაბამისი კომიტეტის მიერ.

სასწრაფო ან დელიკატური ხასიათის საქმეებთან დაკავშირებული განსაკუთრებული ვითარება

ყოველ კომიტეტს შეუძლია მიიღოს სასწრაფო ზომები, თუ მოცემული საქმის ჩვეული რიგით განხილვამდე ზარალი იქნება გამოუსწორებელი. ცალკეული კომიტეტების მიერ მსგავსი წინასწარი ზომების საფუძვლის აღწერა მოყვანილია ქვემოთ. მათ საერთო თვისებას წარმოადგენს აღნიშნული კომიტეტის მიერ მიმართვის შესაძლებლობა, მოცემული საქმის განხილვამდე ნებისმიერ ეტაპზე სთხოვოს მონაწილე სახელმწიფოს გამოუსწორებელი ზარალის შესაწყვეტად მიიღოს ე. წ. ცნობილი, „წინასწარი ზომები“. როგორც წესი, მსგავსი თხოვნით მიმართავენ იმ ქმედებების შესაწყვეტად, რომელთა განხორციელება შეუძლებელია შეაჩერო შემდგომ, მაგალითად, სასიკვდილო განაჩენის აღსრულება ან ცალკეული პირების გადასახლება, რომელთაც ემუქრებათ წამების საშიშროება. თუ გსურთ, რომ კომიტეტმა განიხილოს თქვენი თხოვნა წინასწარი ზომების მიღების შესახებ, მიზანმიმართულად ზუსტად განაცხადეთ ამის შესახებ. ნებისმიერ შემთხვევაში თქვენ აუცილებლად გესაჭიროებათ მაქსიმალურად გულდასმით გადმოსცეთ ის მიზეზები, რომლებიც ხსნიან თუ რატომ მიგაჩნიათ, რომ წინასწარი ზომების გამოყენება აუცილებელია.

გაუგზავნეთ თქვენი კორესპონდენცია და შეკითხვები საჩივართან დაკავშირებით ადამიანის უფლებების კომიტეტს, წამების წინააღმდეგ კომიტეტს და რასობრივი დისკრიმინაციის კომიტეტს შემდეგ მისამართზე:

საფოსტო მისამართი:Petitions Team Office of the High Commissioner for Human Rights United Nations Office at Geneva 1211Geneva10, Switzerland

ფაქსი:+41 22 917 9022 (განსაკუთრებით სასწრაფო საკითხებზე)
ელ-ფოსტა:tb-petitions. hchr@unog. ch

ადამიანის უფლებების დარღვევასთან დაკავ შირებით საჩივრების მიღებისა და განხილვის პროცედურები

საჩივრის ფორმის ნიმუში:

შესატყობინებლად, შესაბამისობაში:

ან

მიუთითეთ ზემოთ აღნიშნულ რომელ პროცე დურისთვის აგზავნით:-------------

თარიღი:------

I. საჩივრის ავტორის შესახებ ინფორმაცია:

გვარი:--------------

სახელი:----------

მოქალაქეობა:----------

თარიღი და დაბადების ადგილი:

--------------------------

შეტყობინება ეგზავნება:

ავტორისსახელით:----------

[თუ საჩივრის წარდგენა ხდება სხვა პირის სახელით:]

გთხოვთ გვაცნობოთ ამ, „სხვა“ პიროვნების პირადობის მონაცემები:

გვარი:-------------------

სახელი:----------

მოქალაქეობა:----------

თარიღი და დაბადების ადგილი:

--------------------------

თუ თქვენ მოქმედებთ ამ პირის ნებართვითა და შეთანხმებით, გთხოვთ წარმოადგინოთ ამ პირის მიერ წარმოდგენილი ნებართვა საჩივრის შემოსატანად:----------

ან

თუ თქვენ გაქვთ უფლებამოსილება, გთხოვთ განმარტოთ თქვენი ურთიერთობა ამ პირთან:-------------------

II.სახელწიფო, რომელსაცეხეწიფო, ბა/მუხლისდარღვევა

იმ სახელმწიფოს სახელი, რომელიც ან ფაკულტატური პროტოკოლის მონაწილეა (თუ საჩივარი გაგზავნილია ადამიანის უფლებათა კომიტეტში), ან გააკეთა შესაბამისი განცხადება (თუ საქმე ეხება საჩივარს წამების წინააღმდეგ კომიტეტში ან რასობრივი დისკრიმინაციის წინააღმდეგ კომიტეტს):

კონვენციის ან პაქტის მუხლი, რომელიც სავარაუდოდ დაირღვა:

----------

III. სამართალ დაცვის შიდა საშუალებების ამოწურვა/სხვა საერთაშორისო პროცედურების გამოყენება

სავარაუდომ სხვერპლის ან მათი სახელით მიიღებული ზომები აღნიშნულ სახელმწიფოში სავარაუდო დარღვევისგან სამართალდაცვის უზრუნველყოფის მიზნით-დაწვრილებით მიუთითეთ პროცედურები, რომლებიც გამოყენებულ იქნა სასამართლოსა და სხვა სახელმწიფო ორგანოებში, რა განცხადებები გააკეთეთ, როდის და რა შედეგით დასრულდა: ----------

თუ თქვენ არ ამოწურეთ სამართალდაცვის ეს საშუალებები იმ აზრით, რომ მათი მიღება გაუმართლებლად იწელება, ის არ იქნება ეფექტური, არ გადმოგეცემათ თქვენ, ან სხვა რაიმე მიზეზით, გთხოვთ განმარტოთ დაწვრილებით თქვენი მოსაზრება: ----------

წარადგენდით თუ არა იგივე საკითხს განსახილველად საერთაშორისო გამოძიების სხვა რომელიმე პროცედურის შესაბამისად (მაგალითად, განსახილველად ადამიანის უფლებათა ამერიკულ კომისიაში, ადამიანის უფლებათა ევროპულ სასამართლოში ან ადამიანის და ხალხთა უფლებების აფრიკის კომისიაში)? ----------

თუკი, დაწვრილებით მიუთითეთ რომელი პროცედურები იქნა ან იქნება გამოყენებული, რა განცხადებები გააკეთეთ, როდის და როგორია შედეგები: ----------

IV. საჩივარში მოთხრობილი ფაქტები

ქრონოლოგიური თანამიმდევრობით აღწერეთ სავარაუდო დარღვევის ფაქტები და გარემოება.შეიტანეთ ყველა საკითხი, რომელ საც შეიძლება კავშირი ჰქონდეს თქვენი კონკრეტული საქმის განხილვისა და შეფასებისთვის. გთხოვთ განმარტოთ, თქვენი შეხედულებით, მოყვანილი ფაქტები და გარემოება როგორ არღვევს თქვენს უფლებებს:

ავტორის ხელმოწერა: ----------

შეტყობინების მოცემული ნიმუშის დანაყოფების გამოტოვებული ნაწილები მიუთითებს მხოლოდ იმაზე, რომ თქვენი პასუხები აუცილებელია.თქვენ შეიძლება გადმოსცეთ თქვენი პასუხები იმდენად ზედმიწევნით, რამდენადაც ეს აუცილებელია.

V. დამხმარე დოკუმენტების სია (ასლი, არა ორიგინალი, რომელიც თან ერთვის საჩივარს)

თუ თქვენ არ დაურთეთ ზემოთ აღნიშნული ინფორმაცია და საჭირო გახდა აუცილებლად მისი გამოთხოვა თქვენგან, ან თუ თანხმლები დოკუმენტაცია არ არის წარდგენილი სამდივნო სამუშაო ენით, თქვენი საჩივრის განხილვას შესაძლებელია დიდი დრო და სჭირდეს.

სახელშეკრულებო ორგანოები

ქალთა მიმართ დისკრიმინაციის ლიკვიდაციის კომიტეტი

ქალთა მიმართ ყველა ფორმის დისკრიმინაციის ლიკვიდაციის კონვენციის მე-17 მუხლში საუბარია ქალთა მიმართ დისკრიმინაციის ლიკვიდაციის კომიტეტის დაფუძნებაზე. მისი მიზანია კონვენციის დებულებების განხორციელების მსვლელობის განხილვა. როგორც გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის ფარგლებში არსებული ექვსიდან ერთი კონტროლის ორგანო, ადამიანის უფლებების ხელშეკრულების დაცვის კომიტეტი ფინანსდება გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის რეგულარული ბიუჯეტით და გენერალური მდივანი უზრუნველყოფს მას აუცილებელი პერსონალითა და აღჭურვილობით ეფექტური ფუნქციონირებისათვის.

კომიტეტის შემადგენლობა

კომიტეტი შედგება 23 ექსპერტისაგან, ისინი არჩეულნი არიან ფარული კენჭისყრით სიაში შეყვანილი იმპირებიდან, „რომლებიც გამოირჩევიან მაღალი მორალური ღირსებებითა და კომპეტენტურობით კონვენციის სფეროში. ექსპერტთა კანდიდატურების შეთავაზება ხდება მონაწილე სახელმწიფოს მიერ, რომელთაც შეუძლიათ წინ წასწიონ თავიანთი მოქალაქეებიდან ერთი პირი. კონვენციაში შეტანილია კომიტეტის მოწოდება წევრების არჩევისას გაითვალისწინონ სამართლიანი გეოგრაფიული განაწილება და „ცივილიზაციის სხვადასხვა ფორმისა და ძირითადი სამართლის სისტემების“ წარმომადგენლობა.

მიუხედავად იმისა, რომ კომიტეტის წევრების დაწინაურება ხდება თავიანთი ქვეყნის ხელისუფლების დახმარებით და აირჩევა მონაწილე სახელმწიფოების მიერ, ისინი გამოდიან როგორც დამოუკიდებელი ექსპერტები და არა როგორც დელეგატები ან თავიანთი ქვეყნის წარმომადგენლები.

ექსპერტები აირჩევიან ოთხი წლის ვადით, მათი უფლებამოსილება იწყება არჩევნების შემდგომ, ახალი წლის პირველივე დღეს, იანვრისთვეში, დამთავრდება 31 დეკემბერს ოთხი წლის შემდეგ. შესაძლებელია მათი გადარჩევაც. კომიტეტის წევრების არჩევნები მიმდინარეობს კონვენციის მონაწილე სახელმწიფოების სხდომაზე, რომელსაც იწვევს გენერალური მდივანი ყოველ ორ წელიწადში ერთხელ, ნიუ-ორკში, გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის ცენტრალურ დაწესებულებაში. ამ სხდომაზე მონაწილე სახელმწიფოები ხმას აძლევენ კომიტეტის წევრების ნახევარს. გაუთვალისწინებელი ვაკანსიების შესავსებად მონაწილე სახელმწიფო, რომლის ექსპერტმაც შეწყვიტა ფუნქციონირება კომიტეტის თანხმობის შემთხვევაში, ნიშნავს სხვა ექსპერტს თავის თანამოქალაქეთაგან კომიტეტის წევრის ხარისხში.

მთლიანი მდგომარეობით, 1982 წელს მისი პირველი სხდომის ჩატარებიდან 97 კომიტეტის წევრი ექსპერტი იყო.

კომიტეტის წევრების სია შეიძლება იხილოთ მის ვებ-გვერდზე.

კომიტეტის თანამდებობის პირები

კომიტეტის პროცედურების წესების თანახმად კომიტეტი თავის წევრებს შორის ირჩევს თავმჯდომარეს, თავმჯდომარის სამ მოადგილეს და მომხსენებელს, რომლებიც ქმნიან კომიტეტის ბიუროს, ირჩევიან ორი წლის ვადით ან გადაირჩევიან „როტაციის პრინციპების დაცვის პირობით“.

კომიტეტის სხდომის მიმდინარეობის კონტროლისა და მის მუშაობაზე დაკვირვებასთან ერთად სხდომის ჩატარების პერიოდებს შორის თავმჯდომარე წარმოადგენს კომიტეტს გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის თათბირზე, სადაც კომიტეტი ოფიციალურად არის მიწვეული მონაწილეობის მისაღებად. ყოველწლიურად კომიტეტის სახელით თავმჯდომარე მონაწილეობას იღებს კომისის მუშაობაში ქალთა მდგომარეობის შესახებ, ადამიანის უფლებების შესახებ და მესამე კომიტეტის, გენერალური ასამბლეის შესახებ.

ის, ასევე, მონაწილეობას იღებს თავმჯდომარეთა ყოველწლიურ შეხვედრაში ადამიანის უფლებათა გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის ხელშეკრულების დაცვის გასაკონტროლებლად, რომელზეც განიხილება მოხსენება შესაბამისი გენერალური ასამბლეის მოღვაწეობის შესახებ. თავმჯდომარე ან მისი წარმომადგენელი ხშირად მიწვეულნი არიან კომიტეტის წარსადგენად მსოფლიო კონფერენციებზე, უმაღლესი დონის შეხვედრებსა და გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის სხვა ღონისძიებებზე. ასევე ხელისუფლების მიერ ორგანიზებულ სახელისუფლებო და არასამთავრობო ორგანიზაციების ღონისძიებებზე.

კომიტეტის ფუნქციები

კონვენციაში გათვალისწინებულია, რომ კომიტეტი თავისი ამოცანების შესრულებისას, განიხილავს რა კონვენციის დებულებების განხორციელების მიმდინარეობას, ძირითადად შეისწავლის მოხსენებებს, რომლებსაც სამართლებრივი მოვალეობების შესაბამისად წარმოადგენს ყოველი მონაწილე სახელმწიფო. ამ მოხსენებებში აღწერილი იქნება კანონმდებლობა, სასამართლო და ადმინისტრაციული ზომები, მონაწილე სახელმწიფოს მიერ მიღებული კონვენციის დებულებების განსახორციელებლად. კონვენციის 21 მუხლის შესაბამისად კომიტეტი ასევე უფლებამოსილია შეიტანოს წინადადება და რეკომენდაცია მონაწილე სახელმწიფოების მიერ მიწოდებულ ინფორმაციასა და მოხსენებათა შესწავლის საფუძველზე. ამგვარი წინადადებები, როგორც წესი, გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის ქვედანაყოფების მისამართითაა გაგზავნილი, მაშინ, როდესაც ზოგადი ხასიათის რეკომენდაციები, ჩვეულებრივ, ეგზავნებათ მონაწილე სახელმწიფოებს და ისინი ავითარებენ კომიტეტის ხედვას იმ ვალდებულებების მიხედვით, რაც როგორც კონვენციის მხარე სახელმწიფოებს აკისრიათ.

კონვენციის ფაკულტატური პროტოკოლის საფუძველზე კომიტეტის ფუნქციები ითვალისწინებს ცალკეული შეტყობინების მიღებასა და განხილვას, ასევე, იმ სარწმუნო ფაქტების გამოძიებას, რომელიც მოწმობს მონაწილე სახელმწიფოს მიერ კონვენციაში ჩადებულ პროტოკოლის უფლების სერიოზულ ან სისტემატურ დარღვევას,

კომიტეტის მუშაობა

კონვენციის 20 მუხლის 1 პუნქტით გათვალისწინებულია, რომ კომიტეტი ყოველწლურად ატარებს თავის მორიგ სხდომას, როგორც წესი, არა უმეტეს ორი კვირის განმავლობაში, თუმცა, გენერალური ასამბლეის შემდგომი გადაწყვეტილებით გაიზარდა კომიტეტის სესიის ჩატარების დრო.

კომიტეტი ყოველწლიურად ატარებს ორ სესიას სამი კვირის ხანგრძლივობით, როგორც წესი, იანვარსა და ივნისში ან ივლისში. იმისათვის, რათა დასრულდეს კომიტეტში განსახილველად გადაცემული დაგროვილი მოხსენებების შესწავლა, გენერალურმა ასამბლეამ 2001 წელსთავის ორმოცდამეთექვსმეტე სესიაზე გამონაკლისის სახით დაამტკიცა 2002 წელს კომიტეტის მესამე სესიის ჩატარება. რომელიც შედგა აგვისტოს თვეში.

1991 წლიდან დაწყებული, სესიის შემდგომი სამუშაო ჯგუფი, რომლის შემადგენლობაშიც შედის კომიტეტის ოთხი ან ხუთი წევრი, პრობლემებისა და საკითხების ნუსხის შედგენის, ასევე კომიტეტის მიერ მონაწილე სახელმწიფოს ხელახალი და პერიოდული მოხსენებების სესიაზე განხილვის მიზნით, იკრიბებოდა ყოველი მომდევნო სესიის ჩატარების წინადღეს. სამუშაო ჯგუფის მიერ შედგენილი პრობლემებისა და საკითხების ნუსხა, გადაეცემათ იმ მონაწილე სახელმწიფოებს, რომლებმაც წინასწარ უნდა წარადგინონის წერილობითი სახით სამდივნოში გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის ოფიციალურ ენაზე სათარგმნად და შემდგომ, სესიის წინ, ურიგდებათ კომიტეტის წევრებს, რომელთაც უნდა განიხილონ შესაბამისი მოხსენებები.

2001 წლის იანვარში, ოცდამეოთხე სესიაზე, კომიტეტმა დაამტკიცა მის მიერ გადამოწმებული პროცედურების წესები, რომლებიც ითვალისწინებს კომიტეტის მარეგულირებელ პროცედურების წესებს ფაკულტატურ პროტოკოლთან მიმართებაში. კომიტეტის მუშაობის ხელშეწყობის მიზნით ისინი ითვალისწინებენ სამუშაო ჯგუფების შექმნასა და მომხსენებლების დანიშვნას პროტოკოლით გათვალისწინებული ფუნქციების შესასრულებლად, მათ შორის, მონაწილე სახელმწიფოებისათვის გაგზავნილ კითხვებს შუალედურ ზომებსა და შეტყობინების მიღების შესახებ. თავის ოცდამეოთხე სესიაზე კომიტეტმა ფაკულტატური პროტოკოლით გათვალისწინებული ხუთი კაცისაგან შემდგარი მუდმივი სამუშაო ჯგუფი დანიშნა.

ფაკულტატური პროტოკოლის მიღება
შეტყობინების მიღების პროცედურა

ეს პროცედურა ნებას რთავს ცალკეულ პირებს ან პიროვნებათა ჯგუფს, პირდაპირ ან წარმომადგენელის მეშვეობით წარადგინოს კომიტეტში საჩივარი უფლებების დარღვევასთან დაკავშირებით, რომელიც კონვენციისა და პროტოკოლის ამა თუ იმ მონაწილე-სახელმწიფოს მხრიდან კონვენციის დებულებით არის დაცული.

ვის შეუძლია წარადგინოს განცხადება?

შეტყობინება შეიძლება წარადგინოს ნებისმიერმა კერძო პირმა ან პიროვნებათა ჯგუფმა, რომლის უფლებებიც დაირღვა იმ სახელმწიფოს იურისდიქციის ფარგლებში, რომელმაც რატიფიცირება მოახდინა, როგორც კონვენციის, ასევე ფაკულტატური პროტოკოლის შეტყობინების შეტანა შეიძლება ცალკეული პირების ან პირთა ჯგუფის სახელით. ეს მნიშვნელოვანია, თუ გავითვალისწინებთ განსაკუთრებულ წინააღმდეგობებს, რომელსაც აწყდებიან ქალები, მათ შორის, რეპრესიული ქმედებების საფრთხეს, მთლიანობაში განათლების დაბალ დონეს და, ნაწილობრივ, სამართლებრივ განათლებას. გამონაკლისი შემთხვევების გარდა, როდესაც წარმომადგენლებს შეუძლიათ დაასაბუთონ გამოგზავნილი შეტყობინება სავარაუდო დაზარალებულის ან დაზარალებულების თანხმობის გარეშე, მათ უნდა გააკეთონ ეს დაზარალებულთან შეთანხმებით.

ვისთან დამოკიდებულებაში შეიძლება იქნას შეტანილი საჩივარი?

საჩივარი შეიძლება შეეხებოდეს მხოლოდ კონვენციის ან პროტოკოლის მონაწილე სახელმწიფოს. სავარაუდო დარღვევა დაკავშირებული უნდა იყოს სახელმწიფოს ქმედებასთან ანუ მოქმედობასთან, ან სამსახურეობრივი მოვალეობების შესრულებისას სახელმწიფო მოხელეთა ქმედებებთან (მაგალითად, დისკრიმინაციული კანონები, პოლიტიკა, პროგრამები ან პრაქტიკა, დისკრიმინაციული ქმედებები ქალებთან მიმართებაში, ცუდი მოპყრობა სამართალდამცავი ან სამხედრო ორგანოების თანამშრომელთა მხრიდან). საჩივარი არ უნდა ეხებოდეს ცალკეული პირების ან დაწესებულებების ქმედებებს. თუმცა, ცნობას შესაძლებელია ჰქონდეს კავშირი ცალკეული პირებისან დაწესებულებების ქმედებებთან, თუ მონაწილე სახელმწიფომ ვერ შეძლო მიეღო სათანდაო პრევენციული ზომები, სამართალდაცვის ზომები, სამართალდამრღვევთა დასჯის ზომები და ზომები ზარალის ასანაზღაურებლად მოვალეობის შესრულების მიზნით, გადმოცემული კონვენციით. მაგალითად, კონვენციის მე-2 მუხლი ავალდებულებს მონაწილე სახელმწიფოებს მიიღონ ყველა შესაბამისი ზომა ქალთა მიმართ რომელიმე პირის, ორგანიზაციის ან დაწესებულების მხრიდან დისკრიმინაციის ლიკვიდაციისათვის.

ამგვარად, მოსარჩელეს შეუძლია განაცხადოს, რომ მონაწილე სახელმწიფომ, რომელმაც ვერ შეძლო აეცილებინა, დაესაჯა ან გადაეცა სამართალდაცვის საშუალებებისთვის რომელიმე პიროვნების, ორგანიზაციიის ან დაწესებულების მხრიდან განხორციელებული დისკრიმინაციული ფაქტი, დაარღვია ეს მუხლი.

რა დარღვევებს შეიძლება შეიცავდეს შეტყობინება?

იმისთვის, რათა სავარაუდო დარღვევების შესახებ შეტყობინება ეხებოდეს „კონვენციაში ჩადებულ ნებისმიერ უფლებას“, კომიტეტის საერთო რეკომენდაციები უნდა განიხილებოდეს ამ უფლებების განმარტების კონტექსტში. კერძოდ, საერთო რეკომენდაციაში 19 კომიტეტმა წარმოადგინა განმარტება, რომელიც შეიცავს კონვენციის I მუხლის მიხედვით დისკრიმინაციის განსაზღვრას, ჩართო მასში ქალთა მიმართ ძალადობა, როდესაც განაცხადა, რომ „დისკრიმინაციის განსაზღვრებაში შეტანილია ქალთა მიმართ ძალადობა, ანუ ძალადობა, რომელიც ჩადენილია ქალებთან მიმართებაში, იმისდა მიუხედავად, რომ ის ქალია, ან ძალადობა, რომელიც ქალებზე ახდენს უზომო ზემოქმედებას. ძალადობა ქალებთან მიმართებაში, დამაბრკოლებელი ან ქალთა მიერ ადამიანის უფლებებისა და ძირითადი თავისუფლების განუხორციელებლობა, რომელიც მინიჭებული აქვთ საერთაშორისო სამართლის ნორმების ან კონვენციის დებულებების შესაბამისად, არის დისკრიმინაცია კონვენციის I მუხლის შესაბამისად“.

როგორი შეტყობინება არ ექვემდებერება განხილვას?

შეტყობინებამ უნდა გაიაროს განხილვის ორი ეტაპი. პირველ ეტაპზე დადგინდება თუ რამდენად მიესადაგება შეტყობინება მოთხოვნათა დაცვის თვალსაზრისით შეტყობინების წარდგენის ფორმებს, ხოლო მეორე ეტაპზე განისაზღვრება მისი არსი ან შინაარსი. კომიტეტს შეუძლია განიხილოს ეს საკითხები ცალ-ცალკე, მაგრამ როგორც წესი, მიღებისა და შეტყობინების არსის საკითხები განხილება ერთად.

შეტყობინება განხილვას არ ექვემდენება განხილვას ექვემბარება, თუ:

სად გავგზავნოთ შეტყობინება?

შეტყობინება საჭიროა გაიგზავნოს შემდეგ მისამართზე:

Division for the Advancementof Women United Nations
2 UN Plaza, DC2-12 th Floor
New York, NY10017-USA
Fax+1212963346387

სპეციალური მომხსენებელი ქალთა მიმართ ძალადობის, მათი მიზეზებისა და შედეგების საკითხებზე

ადამიანის უფლებების შესახებ კომისიის 1994/45 რეზოლუციაში, რომელიც მიღებულ იქნა 1994 წლის 4 მარტს, შესულია გადაწყვეტილება ქალთა მიმართ ძალადობის საკითხებზე, მათ მიზეზებსა და შედეგებზე სპეციალური მომხსენებლის დანიშვნის შესახებ .მანდატი გაფართოვდა ადამიანის უფლებების კომისიის 59-ე სესიაზე 2003 წელს 2003/45 რეზოლუციაში. ადამიანის უფლებების შესახებ კომისიის იგივე რეზოლუცია აცხადებს:

„მკაცრად გმობს ყველა ძალადობის აქტს ქალთა და გოგონათა მიმართ, და დეკლარაციის შესაბამისად მოუწოდებს ქალთა მიმართ ძალადობის აღსაკვეთად სქესობრივი ნიშნით ძალადობის ყველა ფორმის აღმოფხვრისაკენ ოჯახში, საერთოდ საზოგადოებაში და ასევე იმ შემთხვევებში, როდესაც ის ხორციელდება სახელმწიფოს მიერ ან მისი შემწყნარებლობით. ხაზს უსვამს ხელისუფლების მოვალეობას თავი შეიკავოს ქალებთან მიმართებაში ძალადობისგან. სათანადოდ ადექვატურად გააფრთხილოს, გამოიძიოს და ეროვნული კანონმდებლობის შესაბამისად დაგმოს ძალადობის აქტები ქალებთან მიმართებაში, მიიღოს ეფექტური ზომები ძალადობის აღმოსაფხვრელად იმის მიუხედავად, ეს აქტი ჩადენილია სახელმწიფოს, კერძო პირის, შეიარაღებული ძალების თუ მეომარი მხარეების მიერ. უზრუნველყოს მსხვერპლთა თვის დაცვის სამართლიანი და ეფექტური საშუალებების, მათ შორის, სამედიცინო დახმარების ხელმისაწვდომობა; ამტკიცებს ამ კონტექსტში, რომ ძალადობა ქალებთან მიმართებაში წარმოადგენს ქალებისთავის უფლებისა და უფლებათა დარღვევას, და რომ ძალადობა ქალებთან მიმართებაში აბრკოლებს ან საშუალებას არ აძლევს მათ ისარგებლონ ამ უფლებითა და თავისუფლებით“.

მანდატის თანახმად, კონფერენციის სპეციალური მომახსენებელი ვალდებულია:

თავისი მანდატის შესრულების დროს სპეციალური მომხსენებელი:

მიდგომა ძალადობასთან

ნორმატიული აქტები

ორგანოები

ახალი კამპანია

გაეროს გენერალური მდივანი პანგიმუნი გამოდის ინიციატივით ქალთა მიმართ ძალადობის აღმოფხვრის შესახებ 2015 წლამდე მსოფლიო კამპანიის დაწყების თაობაზე. ამის შესახებ საუბარია გაეროს გენერალური მდივნის ქალთა მიმართ ძალადობის აღმოფხვრის საერთაშორისო დღისადმი მიძღვნილ განცხადებაში, რომელიც აღინიშნება 25 ნოემბერს. როგორც პანგიმუნის განცხადებაშია ნათქვამი, 2015 წლამდე ქალთა მიმართ ძალადობის აღმოფხვრის მსოფლიო კამპანიის მიზანია გაეროს გამოცდილებითა და ამ პროცესში ხელისუფლების მხარდაჭერით წინ წამოსწიოს მთელ მსოფლიოში ქალთა მიმართ ძალადობის ბრძოლის იდეა. გაეროს გენერალურმა მდივანმა ასევე შესთავაზა გაეროს გენერალურ ასამბლეას, რომ ყოველწლიურად შეიტანოს ქალთა მიმართ ძალადობის საკითხი დღის წესრიგში. მან მოუწოდა გაეროს უშიშროების საბჭოს შექმნას ქალთა და გოგონათა მიმართ ძალადობის დონის მონიტორინგის მექანიზმი 1325 რეზოლუციის ჩარჩოში - ქალებთან, მშვიდობასთან და უსაფრთხოებასთან მიმართებაში.

„ქალების მიმართ ძალადობა ყოველთვის არის ადამიანის უფლებების დარღვევა, ის არის ყოველთვის დანაშაული და ყოველთვის დაუშვებელია“ - აღინიშნება განცხადებაში.

ადამიანის უფლებათა კომისარის გამოსვლა კონფერენციაზე 2006 წლის 27 ნოემბერს, მადრიდში, რომელიც მიეძღვნა ქალთა მიმართ ოჯახში ძალადობასთან ბრძოლის ევროსაბჭოს მიერ კამპანიის გახსნას

(არაოფიციალური თარგმანი)

„რატომ არ არის ოჯახში ძალადობა მხოლოდ ქალების პრობლემა“

მიუხედავად გენდერულ თანასწორობაზე არსებული ყველა პოზიტიური და ხმამაღალი განცხადებისა მრავალი ქალი ძველებურად უფლებაშეზღუდულია. ისინი არამარტო არასაკმარისად არიან წარმოდგენილნი პოლიტიკურ ასამბლეებში და განიცდიან დისკრიმინაციას შრომის ბაზარზე, არამედ, ასევე, იტანჯებიან საშიშროებით ფიზიკურ უსაფრთხოებასთან მიმართებაში. ევროპის საბჭოს ახალი კამპანია ეძღვნება ქალების უსაფრთხოებასა და ხელშეუხებლობას.