სიღარიბის დაძლევა დღეს ქვეყნის პრიორიტეტული ამოცანა და მთავარი მიზანია, რისთვისაც სახელმწიფოს მიერ ხორციელდება სხვადასხვა სოციალური პროგრამები როგორც ცენტრალურ, ასევე ადგილობრივ დონეებზე. სოციალური სისტემების რეფორმის შედეგად 2006 წლიდან ამოქმედდა სოციალური დახმარების სახელმწიფო პროგრამა, რომლის მთავარი დანიშნულებაა დახმარების მიზანმიმართული და საჭიროების მიხედვით განაწილება და ამგვარად სიღარიბის მაჩვენებლის მნიშვნელოვანი შემცირება ქვეყნის მასშტაბით.

2006 წლის ივნისიდან საქართველოს ახალგაზრდა ეკონომისტთა ასოციაციამ სოციალური დაცვისა და დასაქმების სახელმწიფო სააგენტოსთან თანამშრომლობითა და „ოქსფამის“ საქართველოს წარმომადგენლობის მხარდაჭერით დაიწყო ახალი ინიციატივის განხორციელება - „სოციალური დახმარების პროგრამის მონაწილეობითი მონიტორინგი“. აღნიშნული ინიციატივა არასამთავრობო და სახელმწიფო სექტორებს შორის თანამშრომლობის წარმატებულ გამოცდილებას წარმოადგენს.

მონაწილეობითი მონიტორინგის ფარგლებში პირველი პროექტი განხორციელდა სამეგრელოს რეგიონში (2006-2007), ხოლო შემდეგი - აჭარის რეგიონში (2007-2008).

განხორციელებული პროექტების შედეგებმა აჩვენა, რომ ძალზედ მნიშვნელოვანია მსგავსი ტიპის ინიციატივების გატარება. შედეგად 2008-2009 წლებში პროექტი განხორციელდა თბილისში. პროექტის ფარგლებში ჩატარებული კვლევა მიზნად ისახავდა არამარტო სოციალური დახმარების პროგრამის, არამედ ჯანმრთელობის დაზღვევისა და თბილისის მერიის სოციალური პროგრამების გავლენის შეფასებას ღარიბ მოსახლეობაზე. პუბლიკაციაში მოცემულია თბილისში ჩატარებული კვლევების მეთოდოლოგია, შედეგები და ძირითადი მიგნებები.

ოჯახი - განცალკევებულ საცხოვრებელ ფართზე მუდმივად მცხოვრები ნათესაური ან არანათესაური კავშირის მქონე პირთა წრე, რომლებიც ერთობლივად ეწევიან შინასამეურნეო საქმიანობას (საცხოვრებელი ადგილის ერთობლივი გამოყენება, მისი მოვლა-პატრონობა, ოჯახისათვის საჭირო საარსებო საშუალებების მოპოვება და ამ საშუალებების ოჯახის საკეთილდღეოდ განკარგვა-განაწილება). ოჯახი შეიძლება იყოს ერთსულიანი.

სოციალური აგენტი - სსიპ „სახელმწიფო სოციალური მომსახურების სააგენტოს“ სპეციალური უფლებამოსილებით აღჭურვილი პირი, რომელიც დადგენილი მეთოდოლოგიის შესაბამისად ახორციელებს რეგისტრირებული მაძიებლის სოციალურ-ეკონომიკური მდგომარეობის შესწავლა-შეფასებას.

სარეიტინგო ქულა - პირობითი ერთეული, რომელიც მონაცემთა ბაზაში რეგისტრირებულ მაძიებელთა სოციალურ-ეკონომიკური მდგომარეობის მაჩვენებელია.

ბენეფიციარი ოჯახი - სოციალურად დაუცველი ოჯახების მონაცემთა ბაზაში რეგისტრირებული ოჯახი, რომელიც გახდა სოციალური პროგრამის/პროგრამების მოსარგებლე.

არაბენეფიციარი ოჯახი - სოციალურად დაუცველი ოჯახების მონაცემთა ბაზაში რეგისტრირებული ოჯახი, რომელიც ვერ გახდა სოციალური პროგრამის/პროგრამების მოსარგებლე.

ჯანდაცვის პოლისი - კერძო სადაზღვეო კომპანიის მიერ სახელმწიფო ვაუჩერის სანაცვლოდ გაცემული პოლისი, რომლითაც სარგებლობენ ის ღარიბი ოჯახები, რომელთა სარეიტინგო ქულაც არ აღემატება 70 000-ს.

სოციალური შეღავათების ბარათი - თბილისის მერიის მიერ დაწესებული პლასტიკური ბარათი, რომელიც ითვალისწინებს სხვადასხვა ტიპის შეღავათებს და განკუთვნილია ქალაქ თბლისში მცოხვრები იმ ღარიბი ოჯახებისთვის, რომელთა სარეიტინგო ქულა არ აღემატება 70 000-ს.

პროექტი ხორციელდება სოციალური მომსახურების სააგენტოსთან თანამშრომლობით დიდი ბრიტანეთის საქველმოქმედო ორგანიზაცია OXFAM-ის საქართველოს წარმომადგენლობის მხარდაჭერით.

განხორციელების პერიოდი: მაისი, 2007 - აპრილი, 2009.

პროექტის განხორციელების ლოკაცია: თბილისი.

პროექტის მიზანია მდგრადი მონაწილეობითი მონიტორინგის სქემის შემუშავება სახელმწიფო სოციალური დახმარების პროგრამის სახელმწიფოსა და სამოქალაქო საზოგადოების ერთობლივი მონაწილეობითი მონიტორინგის ფასილიტაციის გზით; ასევე მთავრობისა და სამოქალაქო სექტორის სიღარიბისა და უმწეოთა საკითხებზე ერთობლივი მუშაობის შესაძლებლობების გაძლიერება, რათა გაღრმავდეს დიალოგი საზოგადოების სხვადასხვა სექტორებს შორის ღარიბი მოსახლეობის კეთილდღეობისათვის.

პროექტის განხორციელება ეფუძნება თანამშრომლობის პრინციპებს. ამასთან, სოციალური სუბსიდიების სააგენტო, ჯანმრთელობისა და სოციალური პროგრამების სააგენტო და თბილისის მერია დაინტერესებულნი არიან კვლევის შედეგებით.

პროექტის ფარგლებში განხორციელდა შემდეგი აქტივობები:

პროექტის ფარგლებში ჩატარდა თბილისში მცხოვრები 2200 ოჯახის (1100 ბენეფიციარი და 100 არაბენეფიციარი) რაოდენობრივი კვლევა. კვლევის მიზანი იყო ბენეფიციარ და არაბენეფიციარ ოჯახებზე სოციალური პროგრამების გავლენის შეფასება.

კვლევის შედეგად შეფასდა მონაცემთა ბაზების ფორმირების პროცესი, ასევე კვლევის პროცესში გამოვლინდა სოციალური პროგრამების განხორციელებასთან დაკავშირებული ზოგიერთი პროცედურული და თვისობრივი პრობლემა.

პროექტის ფარგლებში ჩატარდა პანელური კვლევა, რომელშიც მონაწილეობდა ფულადი სოციალური დახმარების მიმღები 30 ოჯახი. კვლევის შედეგად შეფასდა სოციალური შემწეობის ზეგავლენა ოჯახების ცხოვრების დონეზე.

კვლევების დასრულების შემდეგ მოეწყო სამუშაო შეხვედრა, სადაც დეტალურად იყო განხილული კვლევების შედეგები და მიგნებები. სამუშაო შეხვედრაში აქტიური მონაწილეობა მიიღეს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტროს; სოციალური მომსახურების სააგენტოს; ჯანმრთელობისა და სოციალური პროგრამების სააგენტოსა და თბილისის მერიის წარმომადგენლებმა. შეხვედრაზე ასევე განხილულ იქნა კვლევის პროცესში გამოვლენილი სხვადასხვა ოჯახის საინტერესო შემთხვევები.

აღნიშნული პროექტი არასამთავრობო და სახელმწიფო სექტორის წარმატებული თანამშრომლობის უნიკალური პრეცენდენტია, როდესაც ორივე მხარე თანაბრად არის დაინტერესებული პრობლემებისა და ხარვეზების გამოვლენასა და აღმოფხვრაში.

სოციალური დახმარების პროგრამის ფარგლებში სოციალურად დაუცველი მოსახლეობის რეგისტრაციისა და მონაცემთა ერთიანი ბაზის ფორმირება 2005 წლიდან დაიწყო. იმ პერიოდისათვის საქართველოში არსებული სოციალური დახმარების სისტემა საკმაოდ მოუქნელი და არაეფექტური იყო, რამაც, ფაქტობრივად, აუცილებელი გახადა სოციალური სისტემის რეფორმა.

2005 წლამდე სოციალური დახმარების სისტემა დაფუძნებული იყო კატეგორიებზე, შესაბამისად, სოციალური დახმარება გაიცემოდა გარკვეული კატეგორიის, სტატუსის მქონე ადამიანებზე, რომლებიც სიღარიბის მაღალ რისკ-ჯგუფებს განეკუთვნებოდნენ. გარკვეულწილად სოციალური დახმარების ასეთი სისტემა გამართლებულია, მაგრამ, სამწუხაროდ, დიდი იყო იმ ადამიანთა რიცხვი, რომლებიც ამ კატეგორიას არ განეკუთვნებოდნენ, მაგრამ ცხოვრობდნენ უკიდურეს სიღატაკეში და შესაბამისად, ვერ ღებულობდნენ სოციალურ დახმარებას.

2005 წლიდან სახელმწიფო სოციალური მომსახურების სააგენტო ახორციელებს „სოციალურად დაუცველი ოჯახების მონაცემთა ერთიანი ბაზის ფორმირების“ სახელმწიფო პროგრამას, რაც მიზნად ისახავს ქვეყნის მასშტაბით ყველაზე გაჭირვებული ოჯახების აღრიცხვას. ნებისმიერ ოჯახს, რომელიც თავისი სოციალურ-ეკონომიკური მდგომარეობის მიხედვით მიიჩნევს, რომ იმყოფება უკიდურეს გაჭირვებაში და აქვს დახმარების მიღების სურვილი, შეუძლია მუდმივი საცხოვრებელი ადგილის მიხედვით სოციალური მომსახურების სააგენტოს რაიონულ განყოფილებაში შეავსოს განაცხადის ფორმა და ჩააბაროს იმავე განყოფილებაში.

ჩაბარებული განაცხადის საფუძველზე, ოჯახის მუდმივ საცხოვრებელ მისამართზე მიდის სააგენტოს წარმომადგენელი - სოციალური აგენტი, რომელიც შეისწავლის ოჯახის სოციალურეკონომიკურ მდგომარეობას და ოჯახის უფლებამოსილ წარმომადგენელთან ერთად ავსებს სპეციალურ დოკუმენტს - „ოჯახის დეკლარაციას“, რომელშიც ფიქსირდება ოჯახის უფლებამოსილი წარმომადგენლის მიერ დეკლარირებული ინფორმაცია (ოჯახის დემოგრაფიული მონაცემები, შემოსავლები, საცხოვრებელი პირობები, მათ მფლობელობაში არსებული ქონება და სხვ.). დეკლარაციის შევსების წინ სოციალური აგენტი აფრთხილებს ოჯახს, რომ მის მიერ დეკლარირებული მონაცემების გადამოწმებისას სიყალბის აღმოჩენის შემთხვევაში ოჯახს უუქმდება რეგისტრაცია და მომდევნო 3 წლის განმავლობაში კარგავს უფლებას, განმეორებით მოითხოვოს მონაცემთა ბაზაში რეგისტრაცია.

აღნიშნული პროცედურის შემდეგ ოჯახი ღებულობს ე.წ. „მონაცემთა ბაზაში რეგისტრაციის მოწმობას“, რომელიც წარმოადგენს სპეციფიკური ფორმის დოკუმენტს და გაიცემა მხოლოდ მონაცემთა ერთიან ბაზაში დარეგისტრირებულ ოჯახებზე. მოწმობაში დაფიქსირებულია ოჯახის შესაბამისი სარეიტინგო ქულა. მოწმობის მიღება შეუძლია ოჯახის ნებისმიერ სრულწლოვან ქმედითუნარიან წევრს ან ოჯახის უფლებამოსილ წარმომადგენელს. ვინაობის დადგენის მიზნით ოჯახის წარმომადგენელმა მოწმობის აღებისას უნდა წარადგინოს პირადობის დამადასტურებელი დოკუმენტი (პირადობის (ბინადრობის) მოწმობა ან საქართველოს მოქალაქის პასპორტი), წინააღმდეგ შემთხვევაში მოწმობა არ გაიცემა. მოწმობის გაცემით რეგისტრაციის პროცედურა დამთავრებულად ითვლება.

დეკლარაციის შევსების დასრულების შემდეგ, მასში დაფიქსირებული მონაცემების სისწორე დასტურდება ოჯახის უფლებამოსილი წარმომადგენლისა და სოციალური აგენტის ხელმოწერებით. შემდეგ ეტაპზე სააგენტო უზრუნველყოფს დეკლარაციაში დაფიქსირებული მონაცემების დამუშავებას და დადგენილი მეთოდოლოგიის მიხედვით ახდენს ოჯახის სარეიტინგო ქულის დადგენას, რომელიც შეესაბამება ოჯახის კეთილდღეობის დონეს. რაც უფრო დაბალია სარეიტინგო ქულა, მით უფრო „ღატაკია“ ოჯახი.

სარეიტინგო ქულა წარმოადგენს მყარ ერთეულს, რომელიც განსაზღვრავს მიიღებს თუ არა ოჯახი პროგრამით გათვალისწინებულ დახმარებას. დღეისათვის ფულად სოციალურ დახმარებას ღებულობენ ოჯახები, რომელთა სარეიტინგო ქულა არ აღემატება 57 000-ს.

აღსანიშნავია, რომ აღნიშნული მეოდოლოგიის მისამართულობა საკმაოდ მაღალია, რასაც უცხოელი ექსპერტებიც ადასტურებენ. დახმარების პროგრამების მეთოდიკის მისამართულობის შეფასება მსოფლიო პრაქტიკაში მიღებულია შემდეგი კოეფიციენტით: K-ბენეფიციართა წილი სამიზნე ერთობლიობაში/სამიზნე ერთობლიობის წილი პოპულაციაში.

ეს კოეფიციენტი მიუთითებს, რამდენად უკეთესია მოცემული მეთოდოლოგიის გამოყენება ნეიტრალურთან შედარებით (ანუ დახმარება შემთხვევით რომ გაგვენაწილებინა).

მსოფლიო ბანკის ექსპერტების მიერ გაანალიზებულია სხვადასხვა ქვეყნებში განხორციელებული სოციალური დახმარების 253 პროგრამა. მათი ინფორმაციით, მისამართულობის ყველაზე მაღალი კოეფიციენტი იყო არგენტინაში განხორციელებული სოციალური დახმარების პროგრამაში K=4 და ესტონეთში K=+3.47, ყველა სხვა დახმარების პროგრამაში აღნიშნული კოეფიციენტი სამზე ნაკლები იყო.

საქართველოში განხორციელებული მოდელის შემთხვევაში K==4,05, რაც საკმაოდ მაღალ მაჩვენებლად შეიძლება ჩაითვალოს.

აღსანიშნავია ასევე ის ფაქტიც, რომ სოციალური დახმარების აღნიშნული პროგრამა ითვალისწინებს ოჯახის წევრთა რაოდენობას, ანუ ფულადი სოციალური დახმარება გაიცემა სულადობის მიხედვით. ერთსულიან ოჯახზე ფულადი სოციალური დახმარება განსაზღვრულია 30 ლარის ოდენობით, ყველა მომდევნო სულზე კი დამატებით გაიცემა 24 ლარი (2009 წლიდან), ანუ თუ ერთსულიანი ოჯახი ღებულობს 30 ლარს, ორსულიანი მიიღებს 30+24 ლარს, სამსულანი - 30+24+24 ლარს და ა.შ.

2009 წლის მარტის მდგომარეობით საქართველოს მასშტაბით ფულად სოციალური დახმარებას იღებს 1 174 275 ოჯახი, რაც ჯამში შეადგენს 4 371 535 პირს (იხ.ცხრილი №1).

ცხრილი №1¹

ფულადი სოციალური დახმარების მიმღები პირები

________________________

1. 2009 წლის მარტის მდგომარეობით.

2006 წლის 1 ივლისიდან საქართველოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტრომ მთელი საქართველოს მასშტაბით დაიწყო „სოციალურად დაუცველი ოჯახების სამედიცინო დაზღვევის პროგრამის“ განხორციელება. პროგრამის ძირითადი მიზანია მოსახლეობის ყველაზე ღარიბი ფენის სამედიცინო მომსახურებით უზრუნველყოფა. თავდაპირველად პროგრამა ითვალისწინებდა ყველა იმ უმწეო ოჯახის სამედიცინო მომსახურებას, რომელთა სარეიტინგო ქულაც არ აღემატებოდა 100 000-ს. 2007 წლის 1 იანვრიდან სარეიტინგო ქულის ზედა ზღვარი შეიცვალა და გახდა 70 000.

2007 წელს თბილისსა და მთელ იმერეთში მცხოვებ უმწეო ოჯახებს დაურიგდათ სახელმწიფო ჯანდაცვის ვაუჩერები და მათ ეს ვაუჩერები უნდა გადაეცვალათ კერძო სადაზღვევო კომპანიის ჯანმრთელობის დაზღვევის პოლისში. 2008 წლის განმავლობაში ვაუჩერები დარიდგა მთელი საქართველოს მასშტაბით. ვაუჩერის მფლობელ ოჯახებს შესაძლებლობა მიეცათ, აერჩიათ კერძო სადაზღვეო კომპანია საკუთარი შეხედულებისამებრ და მიეღოთ ჯანდაცვის პოლისი.

სიღარიბის ზღვარს ქვემოთ მყოფი მოსახლეობისთვის ჯანდაცვის პოლისებს გასცემენ შემდეგი კერძო სადაზღვეო კომპანიები:

სიღარიბის ზღვარს ქვემოთ მყოფი მოსახლეობის ჯანდაცვის პოლისი ითვალისწინებს შემდეგ მომსახურებებს:

√ გადაუდებელი ამბულატორიული და სტაციონარული მომსახურება;

√ ექიმის დანიშნულებით ულტრაბგერითი (ექოსკოპიური) და რენტგენოლოგიური გამოკვლევები, გეგმიურ ჰოსპიტალიზაციასთან დაკავშირებული ლაბორატორიული და ინსტრუმენტული გამოკვლევები;

√ შეზღუდული შესაძლებლობების მქონე პირთა სოციალური ესქპერტიზისათვის (შშმპ სტატუსის მისანიჭებლად) ამბულატორიული გამოკვლევები (გარდა მაღალტექნოლოგიური გამოკვლევებისა, კომპიუტერული

ტომოგრაფიისა და ბირთვულ მაგნიტურ-რეზონანსული გამოკვლევებისა);

√ გადაუდებელი სტაციონარული მომსახურება, გართულებულ ორსულობასთან დაკავშირებული ჰოსპიტალიზაცია;

√ გეგმიური ქირურგიული ოპერაციები - 15 000 ლარის ფარგლებში;

√ ქიმიოთერაპიისა და სხივური თერაპიის ხარჯები - 12 000 ლარის ფარგლებში;

√ მშობიარობის ხარჯები - 400 ლარის ფარგლებში.

ჯანდაცვის პოლისით არ ანაზღაურდება ისეთი სამედიცინო მომსახურებები, როგორიცაა:

√ სამედიცინო ჩვენების გარეშე, ექიმის დანიშნულების გარეშე მკურნალობა, თვითმკურნალობა;

√ საზღვარგარეთ ჩატარებული სამედიცინო მომსახურების ხარჯები;

√ სანატორიულ-კურორტული მკურნალობა;

√ ესთეტიური ქირურგიის, კოსმეტიკური მიზნით ჩატარებული მკურნალობა;

√ სექსუალური დარღვევების, უშვილობის მკურნალობის ხარჯები;

√ შიდსის, ქრონიკული ჰეპატიტის მკურნალობის ხარჯები;

√ ტრანსპლანტაციის, ასევე ეგზოპროთეზირების ხარჯები;

√ თვითდაშავების, ტერორისტულ ან კრიმინალურ აქტებში მონაწილეობის, ან ნარკოტიკული ზემოქმედების შედეგად მიღებული ზიანის მკურნალობა.

ჯანდაცვის პოლისით სარგებლობისთვის პირმა თავდაპირველად უნდა მიმართოს უბნის (ოჯახის) ექიმს, რომლისგანაც მიიღებს დანიშნულებას. უბნის (ოჯახის) ექიმის დანიშნულების გარეშე ჩატარებული გამოკვლევები და კონსულტაციები არ ანაზღაურდება. გამოკვლევების ჩატარება პირს შეუძლია საკუთარი უბნის პოლიკლინიკაში. თუ მოქალაქეს ესაჭიროება გამოკვლევის ჩატარება სხვა სამედიცინო დაწესებულებაში, აღნიშნული საკითხი შეთანხმებული უნდა იყოს სადაზღვევო კომპანიასთან. სადაზღვევო კომპანიასთან უნდა შეთანხმდეს ასევე გეგმიური ქირურგიული ოპერაციის ჩატარება, რისთვისაც საჭიროა პოლიკლინიკის მიერ გაცემული ფორმა №100-ის წარდგენა.

რაც შეეხება გეგმიურ ოპერაციულ მკურნალობას, პოლისის მფლობელმა აღნიშნული მომსახურება უნდა მიიღოს სადაზღვეო კომპანიის მიერ შერჩეულ ლიცენზირებულ სამედიცინო დაწესებულებაში, გეგმიური ოპერაციული მკურნალობის საჭიროების დასადგენად სადაზღვეო კომპანია ვალდებულია განიხილოს და უზრუნველყოს მკურნალობის ჩატარება 6 თვის განმავლობაში.

2008 წლიდან სიღარიბის ზღვარს ქვემოთ მყოფი მოსახლეობის სამედიცინო დაზღვევის პროგრამის ბენეფიციარები გახდნენ აგვისტოს მოვლენების შედეგად დაზარებული დევნილები და ასევე უპატრონო ბავშვთა სახლებში მცხოვრები ბავშვები.

2009 წლის აპრილის მონაცემებით, ჯანდაცვის პოლისი მთელი საქართველოს მასშტაბით აქვს 296500 ოჯახს (იხ. ცხრილი №2). აღნიშნული ოჯახებიდან ყველაზე მეტი დაზღვეულია „ჯი პი აი ჰოლდინგში“, სახალდო დაზღვევასა და ირაოში (იხ. ცხრილი №3).

ცხრილი №2²

ჯანდაცვის პოლისის მფლობელი ოჯახების რაოდენობა
საქართველოს რეგიონების მიხედვით

ცხრილი №3³

ჯანდაცვის პოლისის მქონე ოჯახების რაოდენობა სადაზღვევო
კომპანიების მიხედვით

_____________________

2. 2009 წლის აპრილის მდგომარეობით

3.2009 წლის აპრილის მდგომარეობით

თბილისის მერიის სოციალური შეღავათების პროგრამა ამოქმედდა 2008 წლიდან. პროგრამის ბიუჯეტი 2008 წლისთვის შეადგენდა 764 266 ლარს. სოციალური შეღავათების პროგრამის ბენეფიციარები არიან ის ოჯახები, რომლებიც დარეგისტრირდნენ სიღარიბის ზღვარს ქვემოთ მყოფი მოსახლეობის ერთიან მონაცემთა ბაზაში და რომელთა სარეიტინგო ქულა არ აღემატება 70 000-ს. პროგრამის ფარგლებში მოსახლეობას დაურიგდა სოციალური შეღავათების პლასტიკური ინდივიდუალური ბარათები ოჯახის თითოეულ წევრზე.

სოციალური შეღავათების პლასტიკური ბარათის მფლობელს შეუძლია ისარგებლოს სხვადასხვა ტიპის სერვისებით. ბარათი ითვალისწინებს ისეთ შეღავათებს, რომლებიც დაკავშირებულია ტრანსპორტირებასთან, კომუნალურ გადასახადებთან, განათლებასთან და ა.შ.

შეღავათების პლასტიკური ბარათის მფლობელს შეუძლია იმგზავროს მეტროთი ან/და მუნიციპალური ავტობუსით 75%-იანი ფასდაკლებით. მოქალაქე აღნიშნულ შეღავათებს იყენებს მგზავრობისას პირადობის მოწმობისა და პლასტიკური ბარათის წარმოდგენის შემთხვევაში.

პროგრამა ითვალისწინებს 50%-ანი ფასდაკლების შეღავათს წყლის გადასახადსა და ნარჩენების გატანის საფასურზე. შესაბამისი სამსახურებისათვის გადაცემულია მონაცემთა ბაზა და მოქალაქეებს წყლისა და ნარჩენების მიმდინარე გადასახადის გადახდისათვის მიღებულ ქვითარზე უფიქსირდებათ გადასახდელი თანხა 50%-იანი ფასდაკლებით.

რაც შეეხება საგანმანათლებლო შეღავათებს, სოციალური შეღავათების პროგრამით გათვალისწინებულია ბავშვებისა და მოზარდებისთვის სასურველი სხვადასხვა შეღავათი. ესენია უფასო სწავლება მუნიციპალურ სამუსიკო და სახელოვნებო სკოლებში, ასევე მოსწავლეთა ახალგაზრდობის სახლებში (ერთი სექციის არჩევის უფლებით - 18 წლამდე ასაკის პირებისათვის).

აღნიშნული შეღავათით ყოველთვიურად სარგებლობს 670 ბავშვი მუნიციპალურ სამუსიკო და სახელოვნებო სკოლებში სწავლებისას, ხოლო 1160 ბავშვი - მოსწავლე-ახალგაზრდობის სახლებში.

სოციალური შეღავათების პროგრამა ითვალისწინებს უფასო სწავლებას სპორტულ სკოლებში (ერთი სექციის არჩევის უფლებით - 18 წლამდე ასაკის პირებისთვის). აღნიშნული მომსახურებით თბილისის მასშტაბით სარგებლობს 200 ბავშვი. პროგრამით ასევე გათვალისწინებულია უფასო შესვლა სახელოვნებო მუზეუმებში, მუნიციპალურ საგამოფენო დარბაზებსა და ბიბლიოთეკებში. აღნიშნული სერვისის მიღება შეუძლია სოციალური შეღავათების პაკეტის მქონე ნებისმიერ პირს ასაკობრივი შეზღუდვის გარეშე.

სოციალური შეღავათების პაკეტის სტუდენტები სარგებლობენ 50%-იანი თანაგადახდით უმაღლეს სასწავლებლების ფასიან სექტორზე ჩარიცხვის შემთხვევაში. აღნიშნული სერვისით სარგებლობენ პროგრამის ის ბენეფიციარები, რომლებმაც ჩააბარეს ერთიანი ეროვნული გამოცდები და ჩაირიცხნენ აკრედიტებული უმაღლესი სასწავლებლის ფასიან სექტორზე. სწავლების წლიური ღირებულების 50%-ის ანაზღაურდება სემესტრების მიხედვით. სწავლების თანაგადახდის სერვისით 2008 წლისა და 2009 წლის პირველი სემესტრის მონაცემებით ისარგებლა 130-მა სტუდენტმა.

ღარიბ ოჯახებზე სახელმწიფო სოციალური პროგრამების ზეგავლენის, ასევე პროგრამების მიმდინარეობის შეფასებისათვის თბილისში ჩატარდა ორი ტიპის კვლევა: სოციალური დახმარების პროგრამის ბენეფიციარი და არაბენეფიციარი ოჯახების რაოდენობრივი კვლევა და ბენეფიციარი ოჯახების პანელური კვლევა.

რაოდენობრივი კვლევა

რაოდენობრივი კვლევის შერჩევის ზომა იყო 2200 (1100 პროგრამის ბენეფიციარი ოჯახი და 1100 - არაბენეფიციარი) ოჯახი. კვლევის ამოცანებს წარმოადგენდა:

პანელური კვლევა

პანელური კვლევის დროს 10 თვის მანძილზე ყოველთვიურად ტარდებოდა ინტერვიუები 30 სოციალური დახმარების მიმღებ ოჯახთან. კვლევის ამოცანებს წარმოადგენდა:

კვლევების მეთოდი იყო ანკეტირება პირისპირ ინტერვიუს გზით. კითხვარების შემუშავებასა და შინამეურნეობების შერჩევაში მონაწილეობა მიიღეს სოციალური მომსახურების სააგენტოს სპეციალისტებმა.

რაოდენობრივი კვლევა

შერჩევის ბაზა - სოციალურად დაუცველი ოჯახების ერთიანი ბაზა.

გამოკვლევის არეალი - თბილისი.

შერჩევის მოცულობა - 2200 ინტერვიუ (1100 ბენეფიციარი, 1100 არაბენეფიციარი).

შერჩევის დიზაინი - სტრატიფიცირებული შერჩევა.

სტრატების ფორმირება განხორციელდა ორი პარამეტრის გათვალისწინებით:

ა. რაიონი: თბილისი დაიყო 6 რაიონად, რომლებიც ემთხვეოდნენ ქალაქის ადმინისტრაციულ დაყოფას.

ბ. ქულის ჯგუფი:

1. 0-57 000

2. 57 001-70 000

3. 70 001-100 000

4. 100 000-ზე მეტი

სულ გენერალური ერთობლიობა დაიყო 24 სტრატად. სტრატებში შენრჩევის მოცულობა გადანაწილდა მათში აპლიკანტების რაოდენობის პროპორციულად. კერძოდ, სტრატაში შესარჩევი ოჯახების რაოდენობა n_s განისაზღვრა ფორმულით:

n_s=(Ns/N)n

სადაც Ns არის აპლიკანტების რაოდენობა s-ურ სტრატაში, ხოლო N ჩასატარებელ ინტერვიუთა საერთო რაოდენობა.

სტრატისთვის განსაზღვრული შერჩევის მოცულობა ბენეფიაცარ და არაბენეფიციართა ჯგუფებში გადანაწილდა დაახლოებით თანაბრად. თითოეული სტრატის ყოველ ქვეჯგუფში ოჯახების შერჩევა განხორციელდა მარტივი შემთხვევითი შერჩევით.

ყოველ სტრატაში ფორმირებულ იქნა დამატებითი შერჩევა. იმ შემთხვევაში, თუ ძირითად შერჩევაში მოხვედრილი ოჯახი უარს განაცხადებდა ინტერვიუზე, იგი იცვლებოდა იგივე დასახლებული პუნქტის სხვა ოჯახით დამატებითი სიიდან.

ცხრილი №4

ჩატარებელი ინტერვიუების რაოდენობა რაიონების მიხედვით

პანელური კვლევა

პანელური კვლევისათვის უნდა შეგვერჩია 30 ოჯახი ფულადი ბენეფიტის მიმღებ ოჯახთა სიიდან.

ფულადი ბენეფიტის მიმღებ ოჯახთა სია დავყავით ჯგუფებად. ჯგუფების ფორმირებისათვის გამოყენებულ იქნა შემდეგი კრიტერიუმები:

ოჯახის ზომა:

1. ერთსულიანი;

2. 2-4 - სულიანი;

3. 5 და მეტსულიანი.

შრომის ასაკის (16-60) შრომისუნარიან წევრთა წილი ოჯახში:

1. 0-30%; 2. 30-70%; 3. 70-100%.

დევნილია თუ არა ოჯახი:

1. დევნილია ოჯახი; 2. არაა დევნილი ოჯახი;

უბანი:

1. ცენტრალური; 2. პერიფერია (ისანი, სამგორი, გლდანი, ნაძალადევი);

სულ შეიქმნა 30 ჯგუფი.

თითოეულ ჯგუფში შემთხვევით შეირჩა 3 რესპოდენტი - ერთი ძირითადი და ორი დამატებითი იმ შემთხვევისათვის, თუ შერჩეული რესპოდენტი უარს იტყოდა გამოკვლევაში მონაწილეობაზე.

პანელური კვლევა დაიწყო 2008 წლის ივნისის თვეში და გაგრძელდა 10 თვის მანძილზე. აგვისტოს თვეში კვლევა არ ჩატარებულა მიმდინარე მოვლენების გამო.

კვლევაში მონაწილეობის მისაღებად შეირჩა 30 ოჯახი, რომლებიც სახელმწიფო სოციალური დახმარების პროგრამის ბენეფიციართა რიგში მოხვდა. კვლევის მეთოდოლოგიიდან გამომდინარე, შერჩეულ ოჯახებთან ყოველი თვის ბოლოს შედიოდა ინტერვიუერი და ახდენდა მათ კვლევას ერთი და იგივე პარამეტრების მიხედვით. გარდა ამისა, კვლევის მიმდინარეობისას საკვლევ ოჯახებს ორჯერ გადაეცათ სიმბოლური საჩუქრები. სასაჩუქრე პაკეტები დაკომპლექტებული იყო საოჯახო საყოფაცხოვრებო ნივთებით. საჩუქრებს ირჩევდნენ თავად ოჯახები. ოჯახებში ინტერვიუები ჩატარდა 9-ჯერ და კვლევა დასრულდა მარტის თვის ბოლოს.

პანელური კვლევის მიზანი იყო სოციალური პროგრამების ზეგავლენის შეფასება ღარიბ ოჯახებზე, ასევე ოჯახების სოციალური და მატერიალური მდგომარეობის შეფასება დინამიკაში თვეების მიხედვით. გარდა ამისა, კვლევის პროცესში გამოვლინდა სოციალური პროგრამის განხორციელებასთან დაკავშირებული საკითხები.

გამოკითხული ოჯახების შემოსავლის წყაროები და ოდენობები განსხვავებულია თვეების მიხედვით. გამოკითხული ოჯახების შემოსავლების სტრუქტურაში ყველაზე დიდი ოდენობებით წარმოდგენილია ისეთი კომპონენტები, როგორიცაა ოჯახის წევრების ჯამური პენსია, ხელფასი და ფულადი სოციალური შემწეობა (იხ. ცხრილი №5). 2008 წელს ოჯახების შემოსავლებში შეიმჩნევა მცირე ცვლილებები ოჯახების საერთო შემოსავლების საშუალო ოდენობებში, 2009 წლისთვის კი შედარებით სტაბილურია აღნიშნული მაჩვენებელი (იხ. დიაგრამა №1).

ცხრილი №5

ოჯახების საშუალო შემოსავლები კომპონენტების მიხედვით

(ივნისი, 2008 - მარტი, 2009)

დიაგრამა №1

ოჯახების მთლიანი შემოსავლები (ოდენობები თვეების მიხედვით)

რაც შეეხება გამოკითხული ოჯახების მიერ გაწეულ ხარჯებს, შემოსავლების მსგავსად ხარჯების საშუალო ოდენობები განსხვავებულია თვეებისა და კომპონენტების მიხედვით. ხარჯების ძირითადი ნაწილი საკვებზე მოდის, ოდენოებების მოცულობით საკვებს მოსდევს მედიკამენტებზე და კომუნალურ გადასახადებზე გაწეული ხარჯები (იხ. ცხრილი №6).

ისევე, როგორცშემოსავლების შემთხვევაში, მთლიანი ხარჯების საშუალო ოდენობები ოჯახებისთვის 2008 წლისთვის მეტ-ნაკლებად ცვალებადი, ხოლო 2009 წლისთვის შედარებით სტაბილურია (იხ. დიაგრამა №2)

ცხრილი №6

ოჯახების საშუალო ხარჯები კომპონენტების მიხედვით

(ივნისი, 2008 - მარტი, 2009)

დიაგრამა №2

ოჯახების მთლიანი ხარჯები (ოდენობები თვეების მიხედვით)

საკვებზე გაწეულ ხარჯებზე მოდის ყველაზე დიდი ოდენობები ოჯახების ხარჯების სტრუქტურაში. ოდენობები განსხვავდება თვეების მიხედვით და ხასიათდება ზრდადი ტენდენციით, თუმცა ბოლო თვეებში ისევ იკლებს (იხ. დიაგრამა №3).

დიაგრამა №3

საკვებზე გაწეული ხარჯები

ღარიბი ოჯახები ძირითადად მოიხმარენ ისეთ საკვებ პროდუქტებს როგორიცაა: პური, შაქარი, მარილი, წიწიბურა, მაკარონი და ვერმიშელი. გამოკითხულ ოჯახები თითქმის საერთოდ არ მოიხმარენ ხორცისა და თევზის პროდუქტებს.

საკვების შემდგომ ღარიბი ოჯახები ყველზე მეტ ხარჯს მედიკამენტებზე წევენ. ხარჯების ოდენობების დინამიკა ქაოტურად განსხვავებულია თვეების მიხედვით. (დიაგრამა №4).

დიაგრამა №4

მედიკამენტებზე გაწეული ხარჯები

ყველაზე ნაკლებ ხარჯს მედიკამენტებზე ოჯახები ივლისი-სექტემბრის პერიოდში წევენ, ხოლო ყველაზე მაღალი მაჩვენებელი ივნისის თვეშია დაფიქსირებული. პანელური კვლევის ფარგლებში გამოკითხული ოჯახები ძირითადად თვეში 1-2ჯერ ყიდულობენ მედიკამენტებს.

გამოკითხული ოჯახებიდან ყველას აქვს ჯანმრთელობის დაზღვევის პოლისი. 16 ოჯახი დაზღვეულია „ჯი პი აი ჰოლდინგში“, ხოლო 8 ოჯახი „ალდაგი ბი სი აი-ს“ დაზღვევის პოლისით სარგებლობს (იხ. ცხრილი №7). გამოკითხული 30 ოჯახიდან კვლევის მიმდინარეობისას აბსოლიტურად ყველამ გამოიყენა პოლისი.

ცხრილი №7

სადაზღვევო კოპანიები

გამოკითხული ოჯახების ხარჯების სტრუქტურაში მნიშვნელოვანია კომუნალური გადასახადები. ივნისიდან ოქტომბრამდე აღნიშნულ კომპონენტზე გაწეული ხარჯების ოდენობები მუდმივად იცვლება, თუმცა ოქტომბრის შემდეგ აღინიშნება ზრდის დინამიკა. იანვრის თვიდან კომუნალური ხარჯი ისევ იკლებს. აღნიშნული დინამიკა მეტნაკლებად შეესაბამება ზაფხულისა და ზამთრის სეზონებს, ზამთრის თვეებში გაწეული კომუნალური ხარჯების ოდენობები მეტია (იხ.დიაგრამა№5).

დიაგრამა №5

კომუნალურ გადასახადებზე გაწეული ხარჯები

მნიშვნელოვანია ასევე ტრანსპორტირებაზე გაწეული ხარჯები. ხარჯები შედარებით დაბალია ზაფხულის პერიოდში, სექტემბრიდან კი საგრძნობლად იმატებს. იანვრიდან ისევ იკლებს ღარიბი ოჯახების მიერ ტრანსპორტირებაზე დაწესებული ხარჯების ოდენობები (იხ.დიაგრამა№6).

პანელური კვლევის ფარგლებში გამოკითხული ოჯახებიდან ყველა სარგებლობს თბილისის მერიის სოციალური შეღავათების პროგრამით. შეღავათების პაკეტით გათვალისწინებული მომსახურებებიდან გამოკითხული ოჯახები ძირითადად სარგებლობენ ტრანსპორტირებაზე გათვალისწინებული შეღავათებით.

დიაგრამა №6

ტრანსპორტირებაზე გაწეული ხარჯები

კვლევის დროს შეფასდა ოჯახების დამოკიდებულება სახელმწიფო სოციალურ პროგრამებთან მიმართებაში. კვლევის მიმდინარეობისას შეფასდა ოჯახების სოციალურ ეკონომიკურ მდგომარეობაზე ისეთი პროგრამების ზეგავლენა, როგორიცაა: „ფულადი სოციალური დახმარების პროგრამა“, „ჯანმრთელობის დაზღვევის პროგრამა“ და „თბილისის მერიის სოციალური შეღავათების პროგრამა“. გამოკითხული ოჯახები მეტ-ნაკლებად კმაყოფილები არიან სოციალური პროგრამების მიმდინარეობით და ზოგადად პროგრამებს დადებითად აფასებენ.

ფულადი სოციალური დახმარების პროგრამაში მონაწილეობით და დახმარების მიღებით გაუმჯობესდა ოჯახების კვების რაციონი და მეტნაკლებად უკეთ ახერხებენ შიმშილის დაკმაყოფილებას. ამასთან, აღსანიშნავია, რომ გამოკითხული ოჯახები ორჯერ მეტი შემოსავლის ქონის შემთხვევაში ფულს პირველ რიგში ისევ საკვებ პროდუქტებზე დახარჯავდნენ.

რაც შეეხება ჯანმრთელობის დაზღვევის პროგრამას, გამოკითხული ოჯახები მიიჩნევენ, რომ პროგრამაში მონაწილეობით და პოლისით სარგებლობით შემცირდა მკურნალობაზე გაწეული ხარჯები, თუმცა მედიკამენტებზე მათ მაინც უწევთ ხარჯის გაწევა. როგორც ზემოთ აღინიშნა, საკვების შემდეგ გამოკითხული ოჯახების ხარჯების სტრუქტურაში სწორედ მედიკამენტებია წარმოდგენილი.

გამოკითხული ოჯახები კმაყოფილები არიან ასევე თბილისის მერიის სოციალური შეღავათების პროგრამით და აცხადებენ, რომ სოციალური შეღავათების პაკეტით სარგებლობის შედეგად შემცირდა ტრანსპორტირებაზე გაწეული ხარჯები და მათ მეტი გადაადგილების საშუალება აქვთ, თუმცა ოჯახები ასევე აღნიშნავენ, რომ კარგი იქნებოდა მერიის სოციალური პაკეტი ითვალისწინებდეს მუდმივ შეღავათებს კომუნალურ გადასახადებზე.

პანელური კვლევის დროს ასევე შეფასდა გამოკითხული ოჯახების ინფორმციის წყაროები და ზოგადად ინფორმირებულობის დონე სოციალურ პროგრამებთან მიმართებაში. შედეგად გამოვლინდა, რომ ოჯახები ინფორმაციას ძირითადად მეგობრისა და ნათესავისგან იღებენ, თუმცა არის ოჯახები, რომელთა ინფორმაციის ძირითად წყაროს ტელევიზია წარმოადგენს. ოჯახები საერთოდ არ უსმენენ რადიოს და არ ეცნობიან პრესას.

რაოდენობრივი კვლევის ძირითადი მიგნებები

თბილისში ჩატარდა სიღარიბის ზღვარს ქვემოთ მყოფი 2200 ოჯახის რაოდენობრივი კვლევა (1100 ფულადი სოციალური დახმარების პროგრამის ბენეფიციარი და 1100 არაბენეფიციარი ოჯახი). რაოდენობრივი კვლევის მიზანი იყო ღარიბ ოჯახებზე სოციალური პროგრამების გავლენის შეფასება, სოციალური და მატერიალური მდგომარეობის ანალიზი, ოჯახების ძირითადი საჭიროებების გამოვლენა.

პროექტის ფარგლებში თბილისში ჩატარებული კვლევების მიმდინარეობისას გამოვლინდა სხვადასხვა ოჯახთან დაკავშირებული საინტერესო შემთხვევები. დაფიქსირდა შემთხვევები, როდესაც სოციალური მომსახურების სააგენტოს ბაზაში იყო უზუსტობები. კერძოდ, ბაზაში მყოფ ოჯახებზე არასწორად იყო მითითებული მისამართი. აღნიშნულის მიზეზი რიგ შემთხვევებში ოჯახის მიერ საცხოვრებელი ადგილის შეცვლა იყო. ასევე იყო შემთხვევები, როდესაც ერთსულიანი ოჯახები კვლევის მიმდინარეობის პერიდისათვის გარდაცვლილნი იყვნენ.

კვლევის დროს გამოვლინდნენ ოჯახები, რომელთაც შეჩერებული აქვთ სოციალური დახმარების მიღება და არ ფლობენ ინფორმაციას შეჩერების მიზეზების შესახებ. გამოკითხულთა შორის იყვნენ ისეთი შინამეურნეობებიც, რომლებსაც დანიშნული ჰქონდათ დახმარება სარეიტინგო ქულის შესაბამისად, მაგრამ მათ დახმარება არ ჰქონდათ მიღებული კვლევის პერიდისთვის.

ასევე გამოვლინდა პრობლემები ჯანმრთელობის დაზღვევის პროგრამასთან მიმართებაში. კვლევის ბაზაში იყვნენ ოჯახები, რომელთაც ქონდათ ჯანმრთელობის დაზღვევა, მაგრამ სამედიცინო დაწესებულებებმა მათ უარი უთხრეს დაზღვევით გათვალისწინებული უფასო სამედიცინო მომსახურების გაწევაზე.

გამოვლენილი საინტერესო შემთხვევები განხილულ იქნა შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტროს, სოციალური მომსახურების სააგენტოს, ჯანმრთელობისა და სოციალური პროგრამების სააგენტოსა და თბილისის მერიის წარმომადგენლებთან. ყველა პრობლემატური ოჯახის ისტორია, გამოვლენილი დარღვევები და უზუსტობები გადაეცათ ზემოთ აღნიშნულ ორგანოებს შესაბამისი ღონისძიებების გასატარებლად.

ანგარიშში მოცემულია თბილისში კვლევის დროს გამოვლენილი ზოგიერთი საინტერესო შემთხვევა. კონფიდენციალურობის დაცვის მიზნით ანგარიშში არ არის მითითებული ოჯახების მონაცემები.

__________________________________

ოჯახს წარმოადგენს მარტოხელა უნარშეზღუდული ქალბატონი, რომელიც არის 44 წლის. ოჯახის სარეიტინგო ქულაა 74780. ქალბატონი პერიოდულად მკურნალობს ფსიქიატრიულ დისპანსერში და მედიკამენტებითაც ფსიქიატრიული დისპანსერი ეხმარება. მისი საცხოვრებელი სახლის ჭერი დაზიანებული და ავარიულია. ქალბატონი იღებს პენსიას და მარტოხელობის სოციალურ დახმარებას, რაც არ ყოფნის ყოფნის კვებაზეც კი, შესაბამისად კომუნალურ გადასახადებს ვერ იხდის. ინტერვიუერის შეფასებით, ოჯახი არის უკიდურესად ღატაკი.

__________________________________

ორსულიანი ოჯახის სარეიტინგო ქულაა 55120, შესაბამისად იღებს ფულად სოციალურ დახმარებას და ასევე აქვს ჯანმრთელობის დაზღვევის პოლისი. კვლევის დროს ღმოჩნდა, რომ ოჯახის ერთი წევრი არის ავადმყოფი და ესაჭიროება მკურნალობა. ოჯახის განცხადებით, საავადმყოფომ უარი განაცხადა ჯანმრთელობის დაზღვევის პოლისით მომსახურებაზე. ოჯახს არ აქვს შემოსავალი მკურნალობის ხარჯების დასაფარად. ინტერვიუერის შეფასებით, ოჯახი არის ღატაკი.

____________________________________

ორწევრიანი ოჯახის სარეიტინგო ქულა არის 64240. ოჯახში ცხოვრობს ერთი პენსიონერი და ერთი შრომისუნარიანი პირი. კვლევის დროს დადგინდა, რომ ოჯახის შემოსავალი არის მხოლოდ პენსია (65 ლარი), რაც ოჯახს კვებაზე არ ჰყოფნის და ამიტომ ოჯახი უფასო სასადილოში იკვებება. ინტერვიუერის შეფასებით, ოჯახი არის უკიდურესად ღატაკი.

__________________________________

ოჯახი წარმოდგენილია ერთ წევრით (70 წლის). იგი არ არის ფულადი სოციალური დახმარების მიმღები და მისი შემოსავალი არის მხოლოდ პენსია. კვლევის შედეგად ინტერვიუერმა აღმოაჩინა, რომ ქალბატონი არის სმენადაქვეითებული და სჭირდება ჯანმრთელობის დაზღვევის პოლისი. ქალბატონმა ნელიმ აღნიშნა, რომ ის პენსიით ვერ ყიდულობს მედიკამენტებს და ვერც ნორმალურად იკვებება. კვლევის დროს ქალბატონმა განაცხადა, რომ სამი დღეა არ მიუღია საკვები უსახსრობის გამო. ინტერვიუერის შეფასებით, ოჯახი არის უკიდურესად ღატაკი.

____________________________________

ოთხწევრიანი ოჯახის სარეიტინგო ქულა არის 39030, შესაბამისად ოჯახი არის ფულადი სოციალური დახმარების მიმღები. კვლევის დროს გამოვლინდა, რომ 2008 წლის სექტემბერში ოჯახს შეუჩერდა ფულადი სოციალური დახმარება. ოჯახში ცხოვრობს 2 შრომისუნარიანი პირი და 2 არასრულწლოვანი ბავშვი. ქალბატონი მარიამი არის მარტოხელა დედა. ოჯახი ცხოვრობს საერთო საცხოვრებლის ერთ ოთახში, მეუღლე პატიმრობაშია. ოჯახს შემოსავალი არა აქვს. ინტერვიუერის შეფასებით, ოჯახი უკიდურესად ღატაკია.

________________________________

ოჯახი არის 2 - სულიანი და არ არის ფულადი სოციალური დახმარების მიმღები, ასევე არ აქვს ჯანდაცვის პოლისი. ოჯახში ცხოვრობს ერთი შრომისუნარიანი ქალბატონი და ერთი არასრულწლოვანი ბავშვი. ოჯახს არ აქვს არანაირი ფულადი შემოსავალი და ძირითადად მას დახმარებას უწევენ მეზობლები და ნათესავები. ქალბატონ ციცინოს ესაჭიროება მედიკამენტები, მაგრამ არ აქვს შეძენის საშუალება. ინტერვიუერის შეფასებით, ოჯახი არის უკიდურესად ღატაკი.

_______________________________

ოჯახის სარეიტინგო ქულა არის 62960. ოჯახში ცხოვრობს ერთი შრომისუნარიანი (უმუშევარი), ერთი პენსიონერი და ერთი შეზღუდული უნარის მქონე პირი (18 წლის), რომელსაც აქვს ცერებრალური დამბლა. ოჯახის შემოსავალი არის მხოლოდ პენსია, რაც კვებაზეც არ ჰყოფნის. ინტერვიუერის შეფასებით, ოჯახი არის უკიდურესად ღატაკი.

________________________________

9-წევრიანი ოჯახის სარეიტინგო ქულაა 69630. ოჯახში ცხოვრობს ორი პენსიონერი, ოთხი შრომისუნარიანი და სამი არასრულწლოვანი წევრი. ოჯახის შემოსავალი არის მხოლოდ პენსია (160 ლარი,) რაც ოჯახს კვებაზეც არ ყოფნის. ინტერვიუერს ოჯახის ერთ-ერთმა წევრმა განუცხადა, რომ საკვებს მხოლოდ ბავშვებისთვის ყიდულობენ, ხოლო ოჯახის სხვა წევრები ხშირად შიმშილობენ. ინტერვიუერის შეფასებით, ოჯახი არის უკიდურესად ღატაკი.

__________________________________

ერთწევრიანი პენსიონერი ქალბატონის (79 წლის) ოჯახის სარეიტინგო ქულა 90030-ია. ქალბატონი ლამარას განცხადებით, სოციალურმა აგენტმა არასწორად შეაფასა ოჯახის სოციალური და საყოფაცხოვრებო პირობები. ქალბატონის შემოსავალი არის პენსია, რაც კვებაზეც კი არ ჰყოფნის. ინტერვიუერის შეფასებით, ოჯახი არის ღატაკი.

________________________________

5 -წევრიანი ოჯახის სარეიტინგო ქულა არის 95170. ოჯახი არ იღებს ფულად სოციალურ დახმარებას, ასევე არ აქვს არც ჯანდაცვის პოლისი და არც მერიის სოციალური შეღავათების პაკეტი. ოჯახში ცხოვრობს ორი არასრულწლოვანი ბავშვი, ასევე სამი შრომისუნარიანი წევრი, რომელთაგან ერთ-ერთი მუშაობს დამლაგებლად და მისი ხელფასის ოდენობა შეადგენს 30 ლარს თვეში. ოჯახი მოითხოვს სოციალური აგენტის მიერ მის ხელმეორედ შეფასებას. ინტერვიუერის შეფასებით, ოჯახი არის უკიდურესად ღატაკი.

__________________________________

ორსულიან ოჯახში ცხოვრობს ორი პენსიონერ ქალბატონი (85 და 73 წლის). ოჯახის სარეიტინგო ქულაა 44500. კვლევის მიმდინარეობის დროს აღმოჩნდა, რომ ოჯახს ფულადი დახმარება შეუჩერდა სარეიტინგო ქულის ცვლილების გამო. ოჯახის შემოსავალი არის მხოლოდ პენსია (160 ლარი), რაც პენსიორენ ქალბატონებს კვებაზეც არ ჰყოფნით. ინტერვიუერის შეფასებით, ოჯახი არის ღატაკი.

______________________________

ოჯახის სარეიტინგო ქულაა 40160. სოციალური მომსახურების სააგენტოს მიერ მოწოდებულ ბაზაში აღნიშნული ოჯახი დაფიქსირებულია როგორც ერთწევრიანი, მაგრამ კვლევის დროს აღმოჩნდა, რომ ოჯახში ცხოვრობს ორი წევრი. აქედან გამომდინარე, ფულადი სოციალური დახმარების მიმღები არის მხოლოდ ერთი წევრი. მოცემულ ოჯახში ცხოვრობს ერთი პენსიონერი (66 წლის) და ერთი შრომისუნარიანი წევრი (63 წლის). ინტერვიუერის შეფასებით, ოჯახი არის ღატაკი.

_____________________________

ორსულიანი ოჯახი შედგება ერთი პენსიონერისა და ერთი შრომისუნარიანი პირისგან. ოჯახის სარეიტინგო ქულა არის 57500 და ოჯახი არ არის ფულადი სოციალური დახმარების მიმღები. ოჯახის ერთი წევრი არის ავად, სიარული არ შეუძლია და ესაჭიროება ძვირადღირებული მედიკამენტები, რომელსაც უსახსრობის გამო ვერ ყიდულობს. ოჯახის შემოსავალი არის მხოლოდ პენსია, რაც კვებაზეც არ არის საკმარისი. ინტერვიუერის შეფასებით, ოჯახი არის უკიდურესად ღატაკი.

______________________________

ოჯახი არ არის ფულადი სოციალური დამხარების მიმღები. ოჯახი არის ოთხწევრიანი, სადაც ცხოვრობს ერთი შრომისუნარიანი, ერთი პენსიონერი და ორი არასრულწლოვანი ბავშვი, რომელთაგან ერთი ბავშვი არის შეზღუდული უნარის მქონე (7 წლის). ბავშვი არის დაავადებული ეპილეფსიით, აქვს ფეხების დამბლა და ვერ ლაპარაკობს. ვინაიდან ოჯახს პენსიის გარდა სხვა არანაირი შემოსავალი არა აქვს, ბავშვს ვერ უმკურნალეს. ინტერვიუერის შეფასებით, ოჯახი არის უკიდურესად ღატაკი და სასწრაფოდ ესაჭიროება როგორც ფულადი დახმარება, ასევე ჯანმრთელობის დაზღვევის პოლისი.

__________________________________

მარტოხელა 83 წლის ქალბატონი არ არის ფულადი სოციალური დახმარების მიმღები. ქალბატონი ლოგინდაა ჩავარდნილი, მას მეზობლები აქცევენ ყურადღებას და აწვდიან საკვებს. ინტერვიუერის შეფასებით, ოჯახი არის ღატაკი და ესაჭიროება ფულადი სოციალური დახმარება.

__________________________________

სოციალური მომსახურების სააგენტოს მიერ მოწოდებული ბაზის თანახმად, ოთხწევრიანი ოჯახის სარეიტინგო ქულა არის 47930. 2008 წლის ივნისში ოჯახში გარდაიცვალა ორი წევრი, რის შედეგადაც მოხდა ფულადი სოციალური დახმარების შეწყვეტა და ივლისში ოჯახი შეფასდება ხელმეორედ. შეფასების შემდეგ ოჯახის სარეიტინგო ქულა გაიზარდა. ოჯახმა მიმართა სააგენტოს, მაგრამ კვლევის პერიოდისთვის პასუხი არ ჰქონდა მიღებული. ინტერვიუერის შეფასებით, ოჯახი არის ღატაკი.

_____________________________

მარტოხელა პენსიონერი ქალბატონის სარეიტინგო ქულა არი 53540. ქალბატონმა ერთ-ერთ საავადმყოფოში გაიკეთა გულის ოპერაცია, სადაც ჯანმრთელობის დაზღვევის პოლისით მომსახურებაზე უარი განუცხადეს. როგორც აუხსნეს, აღნიშნული მომსახურების ანაზღაურებას პოლისი არ ითვალისწინებდა. ქალბატონს სჭირდება დიდი რაოდენობით მედიკამენტები, რომლის შეძენას ვერ ახერხებს უსახსრობის გამო.

______________________________

ხუთწევრიანი ოჯახის სარეიტინგო ქულა არის 68090. ოჯახის ერთერთ წევრს ესაჭიროება სასწრაფო გულის ოპერაცია. ინტერვიუ განხორციელდა 2008 წლის 29 ნოემბერს. ამ პერიოდისთვის ოჯახს არ ჰქონდა მიღებული ჯანმრთელობის დაზღვევის ვაუჩერი და შესაბამისად ვერ იაღო ჯანდაცვის პოლისი. ოჯახი უკიდურესად ღატაკია და უსახსრობის გამო ავადმყოფი ვერ იკეთებს ოპერაციას.

________________________________

ოთხწევრიანი ოჯახი არ არის ფულადი სოციალური დახმარების მიმღები. ოჯახში ცხოვრობს ორი შრომისუნარიანი წევრი (უმუშევარი) და ორი არასრულწლოვანი ბავშვი. ოჯახი არის კონფლიქტის ზონიდან (სოფელი შინდისი) და ცხოვრობს ნათესავის ბინაში, ხოლო საკვებით ზოგჯერ სხვა ნათესავებიც ეხმარებიან. ოჯახს არანაირი შემოსავალი და ქონება არ გააჩნია. ოჯახს შინდისში ჰქონდა სახლი, რომელიც აღარ არსებობს. ოჯახის ერთ-ერთ წევრს ესაჭიროება მკურნალობა, რაც ვერ ხერხდება უსახსრობის გამო. ინტერვიუერის შეფასებით, ოჯახი არის უკიდურესად ღატაკი (ინტერვიუ ჩატარების თარიღია 25.11.2008).

______________________________

ხუთწევრიანი ოჯახის სარეიტინგო ქულა არის 55590. ოჯახი არის ფულადი სოციალური დახმარების მიმღები, ყველა წევრს აქვს ჯანმრთელობის დაზღვევის პოლისი და ასევე მერიის შეღავათების პაკეტი. კვლევის მიმდინარეობის დროს ქალბატონმა ოფელიამ აცნობა ინტერვიუერს, რომ მან შვილი მიიყვანა ადგილობრივ პოლიკლინიკაში, სადაც უარი უთხრეს ჯანმრთელობის დაზღვევის პოლისით მომსახურებაზე. მიზეზად დაასახელეს ის, რომ სადაზღვევო კომპანია არ უნაზღაურებს ხარჯებს გაწეულ მომსახურებაზე. ინტერვიუერის შეფასებით, ოჯახი არის უკიდურესად ღატაკი.

______________________________

სამწევრიანი ოჯახი ერთიან ბაზაში დარეგისტრირდა 2006 წელს. ოჯახის სარეიტინგო ქულა შეადგენდა 59050-ს. ოჯახის შემადგენლობა იყო ბებია და ორი შვილიშვილი (ახალგაზრდა ბიჭები). ბიჭებს მშობლები ადრე გარდაეცვალათ, 2008 წელს კი ბებიაც დაიღუპა და აპრილში მოხდა ოჯახის ხელმეორედ გადამოწმება, რის შედეგადაც სარეიტინგო ქულა გაიზარდა. ოჯახს ხელმეორედ გადამოწმებამდეც არ მიუღია ფულადი სოციალური დახმარება.

ოჯახის საცხოვრებელი ბინა სხვისი საკუთრებაა. ბებიის გარდაცვალების შემდეგ ბინის მფლობელი ბინის დაცლას მოითხოვს და ოჯახს მუდმივად პრობლემებს უქმნის. ოჯახის საყოფაცხოვრებო პირობები ძალიან ცუდ მდგომარეობაშია, მათ არ აქვთ არც ელექტროენერგია, არც ბუნებრივი აირი და არც წყალი. ოჯახის შემოსავალი არის 170 ლარი, რაც კვებაზეც არ ჰყოფნით და დახმარებითაც არავინ ეხმარებათ, ვინაიდან არც ნათესავები ჰყავთ. ინტერვიუერის შეფასებით, ოჯახი არის უკიდურესად ღატაკი.

__________________________________

ორწევრიანი ოჯახი სოციალური სააგენტოს მიერ მოწოდებულ ბაზაში ფულადი სოციალური დახმარების პროგრამის ბენეფიციარია, თუმცა კვლევის დროს აღმოჩნდა, რომ აღნიშნული ოჯახი ამ მისამართზე არ ცხოვრობს. მეზობლების მიერ მოწოდებული ინფორმაციით, ამ მისამართზე მოცემული ოჯახი არასდროს ცხოვრობდა.

_________________________________

ერთსულიანი ოჯახი, სოციალური მომსახურების სააგენტოს მიერ მოწოდებული ბაზის მონაცემებით, არის ფულადი სოციალური დახმარების მიმღები, მაგრამ ინტერვიუერს კვლევის დროს მითითებულ მისამართზე სხვა ოჯახი დახვდა, სადაც ქალბატონი ზინას ნათესავები ცხოვრობენ. ნათესავების მიერ მოწოდებული ინფორმაციით, ქალბატონი ზინა კვლევის მომენტისთვის წელიწადზე მეტი ხნის გარდაცვლილი იყო.

________________________________

ერთწევრიანი ოჯახი, რომელიც არ არის ფულადი სოციალური დახმარების მიმღები, მეზობლების მიერ მოწოდებული ინფორმაციით, 2007 წლის ოქტომბერში გარდაიცვალა. ინტერვიუერი ოჯახში მივიდა 2008 წლის ნოემბერში.

_________________________________

ერთსულიანი ოჯახი, სოციალური სააგენტოს მიერ მოწოდებული ბაზის მონაცემებით, ფულადი სოციალური დახმარების მიმღებია, თუმცა კვლევის მიმდინარეობისას ინტერვიუერმა მეზობლებისგან შეიტყო, რომ ქალბატონი თამარა 2 წელია გარდაიცვალა. გადამოწმების მიზნით ჩვენ მივმართეთ მის შვილს, რომელიც სხვა მისამართზე ცხოვრობს და მანაც დაგვიდასტურა აღნიშნული ინფორმაცია.