ისტორიულ და ლიტერატურულ ძეგლთა თუ მოვლენათა საძიებელი

ა

„არარატი“ – სომხური ჟურნალი, რომელიც ეჩმიაძინში გამოდიოდა. 272...575...XIV

ართვინში ძველისძველი ეკლესია. 191...575...XIV

„არმავირი“ – რაღაც მითოლოგიური დედაქალაქი, ეჩმიაძინიდან 25 ვერსზე, „ბლურის“ ქედთან. 271...575...XIV

„არმენიის ლურსმული წარწერები“ – სომხეთის ისტორიისა და დამწერლობის მკვლევართა ერთი ნაწილის ვარაუდით, უძველესი არმენია და ურარტუ სომეხთა წინაპრებად მოიაზრება და, შესაბამისად, ლურსმული წარწერები ამის დასტურადაა მიჩნეული. (იხ. აქვე „ურარტის ქვეყანა“ და „ხეტტები“). 254, 260...575...XIV

არწრუნისეული ქარვასლა – XIX–ის თბილისში 13 დიდი ქარვასლა იყო, სადაც ინახებოდა და შემდგომ ნაწილდებოდა მთელ ამიერკავკასიაში უცხოეთიდან შემოტანილი საქონელი და რომლის ბაჟითაც ივსებოდა ქალაქის ხაზინა. სხვათა შორის, გრ. არწრუნი (იხ. სახელთა საძიებელი) იყო მეპატრონე ქარვასლისა, რომლის დიდი დარბაზი ქართული თეატრის მესვეურთა თხოვნით გადააკეთა თეატრის დარბაზად, საიდანაც დიდ შემოსავალს იღებდა. ამ ქარვასლაში გაიხსნა 1880 წლის 24 სექტემბერს პირველი კერძო თეატრი, რომელიც შემდეგ თბილისის სათავადაზნაურო ბანკის ხელში გადავიდა და „არწრუნისეული თეატრი“ ეწოდა. 72, 73...575...XIV

ასი წელიწადი მეფე ერეკლეს გარდაცვალების დღიდან. 17, 72...576...XIV

ასპინძის ომი – ქართველთა ბრძოლა ოსმალეთის ლაშქართან ერეკლე II-ის სარდლობით რუსეთ-თურქეთის ომის დროს 1770 წელს. ერეკლეს იმედი ჰქონდა, რომ გაილაშქრებდა ახალციხეზე რუს-ქართველთა ერთობლივი ძალით და გაათავისუფლებდა მესხეთს ოსმალთა ბატონობისაგან, მაგრამ რუსთა ლაშქრის უფროსმა – ტოტლებენმა არ გაიზიარა ერეკლეს გეგმა, მერე კი სრულიად მიატოვა იგი და უკან გაბრუნდა. ქართველებმა ერეკლეს სარდლობით არნახული გამარჯვება მოიპოვეს უთანასწორო ბრძოლაში. 222, 236-237...575...XIV

„ასირიოლოგიური წერილები“ ლენორმანისა – 202, 203, 254-259; (იხ. სახელთა საძიებელში „ლენორმანი“). 575...XIV

აღმოჩენანი ედისონისანი. 437...576...XIV

ახალი აღთქმა. 106, 108...576...XIV

2 ბ

▲back to top

ბ

ბაბილონის სრა-სასახლეები – ძვ.წ. XIX ს-ში ბაბილონის პირველმა მეფემ – სუმუაბუმმა ააგო ქალაქის კედლები და საფუძველი ჩაუყარა ახალი არქიტექტურული ანსამბლის მშენებლობას გრანდიოზული სასახლეებითა და ციხე-სიმაგრეებით. 267, 268...576...XIV

ბერლინის კონგრესი – 1878 წლის საერთაშორისო კონგრესი, რომელიც მოწვეულ იქნა ავსტრია-უნგრეთის და ინგლისის მოთხოვნითა და გერმანიის მხარდაჭერით რუსეთ-ოსმალეთის 1877-78 წ.წ. ომის შემდეგ დადებული სან-სტეფანოს საზავო ხელშეკრულების პირობების გადასახედად. სწორედ ამ კონგრესის შედეგად დააღწია ოსმალთა უღელს თავი აჭარა-ქობულეთის რეგიონმა. 179, 335, 339...754...XV

ბროკჰაუზის ლექსიკონი – გერმანული საგამომცემლო ფირმა, რომელიც 1808 წლიდან დღემდე გამოსცემს ყოვლისმომცველი სრულყოფილი ენციკლოპედიის მრავალტომეულს. ამ ენციკლოპედიისათვის დაიწერა სწორედ ილია ჭავჭავაძის ავტობიოგრაფია (იხ. ჩვენი ტომის გვ. 443). 4

3 გ

▲back to top

გ

„გარგანტუ“ – ფ. რაბლე „გარგანტუა და პანტაგრუელი“. 225...552...X

გიორგი მეფის ხანა – 222, 223...576...XIV

გიორგი – საბერძნეთის მეფის შვილის დანიშვნა გენერალ-გუბერნატორად. 43, 44...577...XIV

4 დ

▲back to top

დ

„დიოგენეს ფარანი“ – იხ. სახელთა საძიებელში „დიოგენე სინოპელი“. 577...XIV

„დონ-კიხოტი“ – ...675...VII

„დრეიფუსობაში ჩამოგვართმევს“ – იხ. ჩვენი ტომის №13 წერილის კომენტარი, აგრეთვე სახელთა საძიებელში – „დრეიფუსი“. 41, 82...577...XIV

„დროება“ – ქართული საპოლიტიკო და სალიტერატურო გაზეთი; დაარსდა 1866 წელს, ჯერ როგორც ყოველკვირეული, შემდეგ ყოველდღიური გაზეთი. რედაქტორი – გ. წერეთელი, შემდგომ ს. მესხი, ი. ჭავჭავაძე. გაზეთში თანამშრომლობდა თითქმის ყველა გამოჩენილი და პროგრესულად მოაზროვნე ქართველი მწერალი. გამოდიოდა 1885 წლამდე. 448, 497...577...XIV

5 ე

▲back to top

ე

ეგვიპტელთა „მუშენი“ – 199...577...XIV

ერეკლე მეფის ხანა – 237...577...XIV

„ერთი გუნდი სომხებისა“ – 198, 200...577...XIV

6 ვ

▲back to top

ვ

ვანის წარწერები – ვანი, ძვ. ურარტუს სახელმწიფოს დედაქალაქი ძვ. წ. VI ს-დან, რომელმაც ისტორიას შემოუნახა ლურსმული დამწერლობის უძველესი ნიმუშები იმდროინდელ მცხოვრებთა ვინაობის, ყოფისა და კულტურის შესახებ. 274, 275, 284, 285...577...XIV

„ვეფხისტყაოსანი“ – 21, 204-208...577...XIV

ვისი და რამინი – „ვისრამიანის“ მთავარი გმირები. ...675...VII

„ვისრამიანი“ – ძვ. ქართული მწერლობის ძეგლი, XI ს-ის სპარსელი პოეტის ფახრ ალ-დინ ასად გორგანის სამიჯნურო პოემის მაღალმხატვრული პროზაული თარგმანი, შესრულებული XII ს-ში. 1884 წელს იგი სტამბურად გამოიცა ი. ჭავჭავაძის, პ უმიკაშვილისა და ალ. სარაჯიშვილის თაოსნობით. იხ.: ჩვენი ტომის № I წერილის კომენტარი. 441...675...VII; 9, 10...577...XIV

7 ზ

▲back to top

ზ

ზახალუსის წარწერა – 272...577...XIV

8 თ

▲back to top

თ

თემპს – ის კორესპონდენტი კუტული. 209, 222...579...XIV

თეორია დარვინისა – 437...577...XIV

9 ი

▲back to top

ი

„ივერია“ – ქართული საპოლიტიკო და სალიტერატურო გამოცემა: 1877-79წ,წ, – ყოველკვირეული გაზეთი; 1879-1885 – ყოველთვიური ჟურნალი; 1886-1906 – ყოველდღიური გაზეთი; დამაარსებელი და რედაქტორი – ილია ჭავჭავაძე. 1906 წელს გაზეთს რედაქტორობდა ფ. გოგიჩაიშვილი. 25-27, 258, 381, 382, 386, 403-405, 422, 448...577...XIV

ისლამი – 249…578…XIV

10 კ

▲back to top

კ

„კავკასიის ერნი“, ბოდენშტეტისა, მიუნხენი – იხ. სახელთა საძიებელში „ბოდენშტედტი“. 228...578...XIV

„კვალი“ – ყოველკვირეული პოლიტიკური, სამეცნიერო და სალიტერატურო გაზეთი, გამოდიოდა 1893-1904 წ.წ. ფაქტიური რედაქტორი იყო გიორგი წერეთელი. 362-373, 381-399, 403-422 423-435...578...XIV

„კრებული“ – ყოველთვიური სალიტერატურო და საზოგადოებრივ-პოლიტიკური ჟურნალი, გამოდიოდა 1871-73 წ.წ., თბილისში ნიკო ნიკოლაძის თაოსნობითა და აქტიური მონაწილეობით; რედაქტორი – გ. წერეთელი. ...578...XIV

კტეზიის ქრონოლოგიური სისტემა – 201...578...XIV

11 ლ

▲back to top

ლ

ლაზარევის ინსტიტუტი – მოსკოვის უმაღლესი სასწავლებელი, სადაც ქართველი ინტელიგენციის ბევრმა წარმომადგენელმა მიიღო განათლება. 9, 10...578...XIV

ლუარსაბ თათქარიძე – 158 – 159...675...VII

12 მ

▲back to top

მ

მაკედონელის დრო – 201...578...XIV

მეფე ერეკლეს გარდაცვალების დღე – 72...578...XIV

„მოამბე“, ჩვენი ჟურნალი – ყოველთვიური საზოგადოებრივ-პოლიტიკური და სალიტერატურო ჟურნალი; გამოდიოდა თბილისში 1894-1905 წ.წ.; თანამშრომლობდა იმ დროის ყველა გამოჩენილი ქართველი მწერალი და საზოგადო მოღვაწე. 243...578...XIV

„მოგზაური“ – აქ იგულისხმება ქართველი სოციალ-დემოკრატების ყოველკვირეული ჟურნალი, რომელიც გამოდიოდა 1905 წლის იანვრიდან ნოემბრამდე, თითქოს საგანგებოდ ილიას დევნის მიზნით. ფაქტიური რედაქტორი იყო ფ. მახარაძე. 455, 457...578...XIV

მცხეთის სამეუფო ტაძარი – 72...578...XIV

13 ნ

▲back to top

ნ

ნადიმი ე.ლ. მარკოვის პატივსაცემად – 292...578...XIV

ნეიშტატის მორიგება 1722 წელს – 229...578...XIV

ნიჟეგოროდის დრაგუნთა პოლკა – 443...578...XIV

14 პ

▲back to top

პ

პეტერბურგის უნივერსიტეტი. იურიდიული ფაკ-ტის კამერალური განყ-ბა. – 443-448...579...XIV

პეტერბურგის სამხედრო სამკურნალო აკადემია – 287...579 ...XIV

15 რ

▲back to top

რ

რაევსკისა და ჰაკეს პანსიონი – 443...579...XIV

16 ს

▲back to top

ს

„საქართველოს მოამბე“ – სალიტერატურო ჟურნალი, გამოდიოდა ი. ჭავჭავაძის რედაქტორობით. გამოვიდა სულ 12 წიგნი. 445...579...XIV

საქართველოს რუსეთთან შეერთების შესახებ: (სენკოვსკი, 1837წ.). – 187-188...578...XIV

სიონის სობორო – 17...579...XIV

„სომხური ქრონიკა“ – 193...579...XIV

„სომხებმა ცალკე კრება მოახდინეს დვინს“ – 198…579…XIV

17 ტ
▲back to top

ტ

„ტიბერნი“ და „კოლხნი“ სტრაბონისა – იგულისხმება სტრაბონის „გეოგრაფია“ 17 წიგნად, რომლის XI-XII წიგნებში აღწერილია შავიზღვისპირეთის მრავალი ტომი, მათ შორის ტიბარენები და კოლხები. 199...579...XIV

ტურგენევის „თავზედ ხელაღებული“ – 144...675...VII

18 უ

▲back to top

უ

„უკანასკნელნი წელნი საქართველოს სამეფოსი“ – გენერალ-ლეიტენანტი ს. ი. ქიშმიშოვის წიგნი. 222-224...579...XIV

ურარტელნი, ანუ პონტიის ქალდები; ქართველთა ურარტელობა. 205, 248, 251...579...XIV

19 ქ

▲back to top

ქ

ქალკედონის მსოფლიო კრებული, 596წ. ქალკედონის საეკლესიო კრება – მეოთხე მსოფლიო საეკლესიო კრება გაიხსნა 451 წლის 8 ოქტომბერს, მოიწვია იმპ. მარკიანემ; ამ კრებაზე დაკანონდა მართლმადიდებელი სარწმუნოების დოგმატი – ქრისტეს ორბუნებიანობა, შეიმუშავა 30 საეკლესიო კანონი, რომელიც მთლიანად შევიდა არსენ იყალთოელის (XIIს.) მიერ ქართულად თარგმნილ „დიდ სჯულისკანონში“. 198...579...XIV

„ქართლის ცხოვრება“ – 192-196...580...XIV

ქართული დრამატიული საზოგადოება – 10, 288-290...580...XIV

ქილილა და დამანა – ...675...VII

20 შ

▲back to top

შ

შამახიას დაეცნენ ლეკები და ყაზი-კუმუხები – 229...580...XIV

21 ც
▲back to top

ც

„ცისკარი“ – სალიტერატურო ჟურნალი, გამოდიოდა 1852-1853 და 1857-1875 წლებში ივ. კერესელიძის რედაქტორობით. ...580...XIV

„ცნობის ფურცელი“ – ყოველდღიური გაზეთი, გამოდიოდა თბილისში 1896-1906 წ.წ. 423, 425, 428, 431, 435...580...XIV

22 ძ

▲back to top

ძ

ძველი აღთქმა – 106-108...580...XIV

23 წ

▲back to top

წ

„წამება ქეთევან დედოფლისა“ – დრამა მოჩხუბარიძისა. 143...675...VII

24 ჭ

▲back to top

ჭ

„ჭანივი“ ე.ი. ქალდეა მოსე ხორენელისა – 200-201...580...XIV

ჭოროხის ხეობაში ქართული ეკლესია-მონასტრები – 200-201...580...XIV

25 ჰ

▲back to top

ჰ

„ჰამლეტი“ – 495...580...XIV

ჰეიდელბერგის უნივერსიტეტი – 374...580...XIV

ჰეროდოტეს „ტიბარენნი“ – ჰეროდოტეს (ძვ.წ, Vს.) ცნობით ტიბარენები მოსხებთან, მოსინიკებთან და მარებთან ერთად აქემენიდთა სპარსულ სამეფოს მოხარკენი იყვნენ. მათ მონაწილეობა მიუღიათ სპარსთა მეფის, ქსერქსეს ლაშქრობაში საბერძნეთზე. 199...580...XIV

26 А

▲back to top

А

Акты, т.1 – Акты, собранные Кавказскою Археографическою комиссиею. 156...576...XIV

Археологическое путешествие по Гурии и Аджарии, დ. ბაქრაძისა – დაიბეჭდა 1878 წელს სანკტპეტერბურგში საიმპერატორო მეცნიერებათა აკადემიის განკარგულებით. ავტორმა – დიმიტრი ბაქრაძემ ნაშრომს წაუმძღვარა: „ამ ნაშრომს ვუძღვნიPსაიმპერატორო მეცნიერებათა აკადემიის ორდინარულ აკადემიკოსს მარი ივანეს ძე ბროსეს, რომელმაც მტკიცე საფუძველი ჩაუყარა ქართული ლიტერატურის უცნობი და ნაკლებად ცნობილი წყაროების შესწავლას. ქართველი საზოგადოების ერთი წევრთაგანი, დიმიტრი ბაქრაძე“. ეს ნაშრომი 1987 წელს ქართულად თარგმნა არჩილ ტოტოჩავამ. 242...576...XIV

27 Б

▲back to top

Б

«Библиотека для чтения» – გამოდიოდა ყოველთვიურად 1834 წლიდან ოსიპ სენკოვსკის (იხ) ანუ „ბარონ ბრამბეუსის“ (იხ.) რედაქტორობით, რომელიც თავის გემოვნებასა და შეხედულებებს უმორჩილებდა ჟურნალის ყველა განყოფილების თემატიკას. მის ხელში ჟურნალმა თანდათან დაკარგა საზოგადოების ყურადღება და მხარდაჭერა ზერელობისა და უღიმღამობის გამო. სენკოვსკის წერილი «Некоторые сомнения касательно истории Грузии» – დაიბეჭდა 1838 წელს. 187...576...XIV

«Братская помощь Армянам» – იხ. სახელთა ანოტ. საძიებელში „ანუჩინი“. 203-204...576...XIV

28 Д

▲back to top

Д

Древности Восточные – მოსკოვის არქეოლოგიური საზოგადოების გამოცემა. 255, 261...577...XIV

29 К

▲back to top

К

«Кавказ» – ყოველდღიური საპოლიტიკო და სალიტერატურო გაზეთი; გამოდიოდა 1845-1918 წ.წ., თბილისში. 60, 170...578...XIV

30 Н

▲back to top

Н

«Новое Время» – ელპეს წერილი – ყოველდღიური გაზეთი, გამოდიოდა სანკტ-პეტერბურგში 1868 წლიდან. 380...578...XIV

«Новое Обозрение» – რუსული ყოველდღიური გაზეთი, გამოდიოდა თბილისში 1884-1906 წ.წ., ფაქტობრივი რედაქტორი 1891-1906 წ.წ. – კ. და ვ. თუმანიშვილები. 29-37, 49-58, 60, 81, 96-102…579…XIV

31 П

▲back to top

П

«Петербургские Ведомости», 1899, № 33. – 203…579…XIV

32 Р

▲back to top

Р

«Русская Мысль» – ლიბერალური მიმართულების ჟურნალი, გამოდიოდა მოსკოვში 1880-1889 წ.წ. 449...579...XIV

33 С

▲back to top

С

«Сношения Петра Великого с Армянским народом» – ეზოვის წიგნი (იხ. სახელთა საძიებელში „ეზოვი“). 225-244, 273, 274, 281...579...XIV

34 Т

▲back to top

Т

«Терския Ведомости» – 79...579...XIV

«Тифлисский Листок» – 59, 81-82...579...XIV

35 L

▲back to top

L

„Literarische Echo“ – Nuova Anthologia. 448...578...XIV

36 Ф

▲back to top

„Тimes“ – გავლენიანი გაზეთი ინგლისისა. 45...579...XIV