ლექსიკონი ჩვენი საუნჯე (ტ.2)

გაგება - 1. წესრიგი: ესე იყო გაგება- ასეთი იყო წესრიგი.2. გადაწყვეტილება: ღმერთსა გაუგია- ღმერთს გადაუწყვეტია. 3. მოგვარება, მოწესრიგება: ჴამსისაებრ გაუგია- საჭიროებისამებრ მოუგვარებია; გავაგოთ საქმე; გავაგე სახლისა საქმე. 4. შეძლება: აწ ნახო გაგება შენისა ბუმბერაზისა; აწ ნახე გაგება დარეჯანის ძისაო.

1.10 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გაგებული

▲back to top

გაგებული - მოგვარებული.

1.11 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გაგულისება

▲back to top

გაგულისება - გულისმოსვლა, გაბრაზება, გულისმოყვანა.

1.12 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გაგულქველება

▲back to top

გაგულქველება - ქველობის, მხნეობის გამოჩენა: გაგულქველევად - გულმტკიცედ, გულმაგრად, მხნედ.

1.13 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გადიდგემოებული

▲back to top

გადიდგემოებული - გაამაყებული, განებივრებული, მედიდური.

1.14 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გაზაფრანებული

▲back to top

გაზაფრანებული - ზაფრანად ქცეული, ზაფრანის ყვავილივით გაყვითლებული.

1.15 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გაზიდვა

▲back to top

გაზიდვა: გაიზიდნეს ცხენზედა - ამხედრებულნი დაეჭიდნენ ერთმანეთს.

1.16 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გათაყვანება

▲back to top

გათაყვანება: გაეთაყვანნეს - მიესალმნენ, მშვიდობა უთხრეს.

1.17 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გათენება

▲back to top

გათენება: გაათენს - გაანათებს, გააშუქებს.

1.18 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გაკვეთა

▲back to top

გაკვეთა: მაჰრი გაუკვეთა - საქორწილო მიზდი (ქირა) გაიღო, მისცა; წესითა გაუკვეთდიან - წესისამებრ სათანადო ულუფას აძლევდნენ.

1.19 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გაკიდეგანება

▲back to top

გაკიდეგანება - განშორება, მოცილება, განზე გადგომა ვინმესგან.

1.20 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გაკუშტება

▲back to top

გაკუშტება - მკაცრი გამომეტყველების მიღება, განრისხება.

1.21 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გალაღებული

▲back to top

გალაღებული - გათამამებული.

1.22 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გამამრთელებელი

▲back to top

გამამრთელებელი - განმკურნებელი, გამაჯანმრთელებელი.

1.23 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გამახვა: გაიმახვა

▲back to top

გამახვა: გაიმახვა - გაილესა; იმახოსა - გაილესოს.

1.24 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გამელება

▲back to top

გამელება - გაცბიერება.

1.25 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გამეცნიერებული

▲back to top

გამეცნიერებული - გათვითცნობიერებული, განსწავლული.

1.26 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გამვლენი

▲back to top

გამვლენი - „განმკითხველი, სხვის მდგომარეობაში შემსვლელი” (იუსტ. აბულაძე).

1.27 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გამკაცრება

▲back to top

გამკაცრება - სიფრთხილე, მორიდება: გამიმკაცრდი - მიფრთხილდი, მომერიდე.

1.28 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გამკიცხოვნება

▲back to top

გამკიცხოვნება - დაცინვა, გაკიცხვა, გაქირდვა.

1.29 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გამობეზღება

▲back to top

გამობეზღება - მოწინააღმდეგის გამოტყუება სიმაგრიდან და განადგურება. იხ. ბეზღება.

1.30 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გამობუტკვა

▲back to top

გამობუტკვა - ბუტკოს გამოტანა.

1.31 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გამოგება

▲back to top

გამოგება: ძლივსღა გამოაგეს გზა - ძლივსღა გაიკვლიეს (გაიგნეს) გზა.

1.32 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გამოკაზმა

▲back to top

გამოკაზმა: გამოვეკაზმენით - სამგზავროდ გამოვეწყეთ.

1.33 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გამოლეწვა

▲back to top

გამოლეწვა: შამბსა გამოლეწდა - შამბში (მსხვილ და მაღალ ბალახში) ლაწა-ლუწით მოდიოდა.

1.34 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გამომეტყველი

▲back to top

გამომეტყველი - გამომთქმელი, პოეტი, მწერალი: გამომეტყველებრ - პოეტურად.

1.35 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გამომღებარე

▲back to top

გამომღებარე - შემფერადებელი, მღებარი, „ფერების მცოდნე ოსტატი“ (საბა).

1.36 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გამომღებელი

▲back to top

გამომღებელი - გამომსხმელი.

1.37 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გამორცხვა

▲back to top

გამორცხვა: გამოგერცხების- მოგცილდება, მოგშორდება.

1.38 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გამოსათაყვანებელი

▲back to top

გამოსათაყვანებელი - გამოსამშვიდობებელი.

1.39 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გამოსვენება

▲back to top

გამოსვენება - დასვენება; გამოისვენა- დაისვენა. დია გამოგვისვენა - კარგი დრო გაგვატარებინა.

1.40 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გამოსვენებული

▲back to top

გამოსვენებული - დასვენებული, მოსვენებული; გამოუსვენებელი.

1.41 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გამოსხმა გამოყრა, გამოდევნა, გამოყვანა

▲back to top

გამოსხმა გამოყრა, გამოდევნა, გამოყვანა: გამოგვასხნა მეფობისა ჩვენისაგან.

1.42 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გამოუსალამებელი

▲back to top

გამოუსალამებელი გამოუმშვიდობებელი.

1.43 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გამოღება

▲back to top

გამოღება: გამოიღიან შესამოსელნი - მოჰქონდათა ტანისამოსი; ჴელი გამოუღეს - ხელი გაუწოდეს; ნავღლისაგან ძალი გამომღებია - ნაღვლობისაგან ძალა წამრთმევია (გამომცლია); გამოიღეს ხეთა ნაყოფი - ხეებმა ნაყოფი გამოისხეს.

1.44 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გამოღმართ

▲back to top

გამოღმართ - აქეთა მხარეს.

1.45 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გამო-ღმერთო-ვიდეს

▲back to top

გამო-ღმერთო-ვიდეს - ღმერთო, გამოვიდნენ.

1.46 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გამოყენება

▲back to top

გამოყენება - გამოდევნა: გამოგვაყენნა საშვებლისგანა - გამოგვდევნა საფუფუნო ადგილიდან (სამოთხიდან).

1.47 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გამოყრა

▲back to top

გამოყრა: დარბაზობა გამოიყარა - დარბაზობა დამთავრდა.

1.48 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გამოჩვენება

▲back to top

გამოჩვენება - გამოჩენა, დანახვა.

1.49 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გამოცემა

▲back to top

გამოცემა: სისხლი გამოეცემის- სისხლი გამოედინება; წყალი გამოცემულა; გამოეცა - გამოეგზავნა; მათ არა გამოსცეს პასუხი - მათ არა უპასუხეს რა.

1.50 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გამოცორვება

▲back to top

გამოცორვება - გამოცურება, უპატიოდ გამოსტუმრება, გამოგდება.

1.51 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გამოძება

▲back to top

გამოძება - გამოძევება.

1.52 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გამოწყდომა

▲back to top

გამოწყდომა - მოპირდაპირე ჯგუფიდან, ხალხიდან ან ლაშქრიდან ვინმეს გამოხტომა, წინ გამოსვლა: გამოსწყდა იგივე კაცი - წინ გამოხტა, ან წინ წამოვიდა იგივე კაცი.

1.53 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გამოჭრა

▲back to top

გამოჭრა: გამოჭრილა - გამოვარდნილა, გამოქცეულა.

1.54 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გამოჭყირვა

▲back to top

გამოჭყირვა: თვალნი გამოაჭყირნა - თვალები გამოპრაწა (გულმოსულად გამოაჭყიტა).

1.55 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გამოხმა

▲back to top

გამოხმა - 1. გამოატანა: გამოახმევინა - გამოატანინა.2. გამოღება (კარისა): გამოახვნეს - გამოაღეს.

1.56 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გამოჴდომა

▲back to top

გამოჴდომა: 1. გასვლა: ხანი გამოჴდა - დრო გავიდა. 2. გამოვარდნა, გამოცვენა: გამოუჴდეს ორნი ლომნი - გამოუვარდა ორი ლომი; გამოუჴდეს იგი დამალულნი კაცნი.

1.57 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გამოჴუება

▲back to top

გამოჴუება - დაკლება, გამოკლება: გამოეჴვნესა - დააკლდნენ, გამოაკლდნენ.

1.58 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გამპატიჟებელი

▲back to top

გამპატიჟებელი - მტანჯველი, დამსჯელი.

1.59 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გამრთელება

▲back to top

გამრთელება: გამრთელდეს - განიკურნოს, გაჯანმრთელდეს; გაამრთელეთ.

1.60 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გამრიცხვებული

▲back to top

გამრიცხვებული - გამრავლებული.

1.61 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გამცდელი

▲back to top

გამცდელი - მნახველი, მჭვრეტელი.

1.62 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გამწყაზრება

▲back to top

გამწყაზრება - გამძვინვარება, გააფთრება.

1.63 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გან

▲back to top

გან - განა (კითხ. ნაწილაკი).

1.64 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - განავარდიი

▲back to top

განავარდიი - განაფრენი, განაქროლი.

1.65 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - განათლება

▲back to top

განათლება: განათლდა - განათდა.

1.66 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - განათლებული

▲back to top

განათლებული - განათებული.

1.67 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - განაპარსევი

▲back to top

განაპარსევი - გაპარსული.

1.68 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - განაღამცა

▲back to top

განაღამცა - ოღონდაც, დიაღაც.

1.69 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - განაცისკრევი

▲back to top

განაცისკრევი - გაცისკროვნებული, ცისკარივით გაბრწყინვებული.

1.70 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - განგებიანი

▲back to top

განგებიანი - შესმენილი, გონიერი მმართველი.

1.71 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - განდგომიერი

▲back to top

განდგომიერი - გამდგარი, განდგომილი.

1.72 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - განდრეკა

▲back to top

განდრეკა: განდრკეს მეოტნი - უკუიქცნენ მორბენალნი.

1.73 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - განზრახვა

▲back to top

განზრახვა - ფიქრი, წინასწარ მოფიქრება: განიზრახვიდეს - წინასწარ მოიფიქრებდეს (გამოირჩევდეს); განზრახვით - განზრახ.

1.74 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - განიადაგებული

▲back to top

განიადაგებული - მოთავსებული, დამკვიდრებული.

1.75 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - განკაცება

▲back to top

განკაცება - კაცობა, ადამიანობა, კაცთმოყვარეობა.

1.76 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - განკითხვა

▲back to top

განკითხვა - განსჯა, გასამართლება.

1.77 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - განლიგებული

▲back to top

განლიგებული - გარინდებული, გაშტერებული.

1.78 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - განმარისხი

▲back to top

განმარისხი - განმარისხებელი, რაც იწვევს რისხვას.

1.79 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - განმთენები

▲back to top

განმთენები - გამანათებელი, გამთენებელი.

1.80 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - განმქარვებელი

▲back to top

განმქარვებელი - მომსპობი, გამქრობი.

1.81 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - განმჴნობა

▲back to top

განმჴნობა - გამხნევება.

1.82 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - განრომა

▲back to top

განრომა - ხსნა, გადარჩენა.

1.83 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - განსალიგებელი

▲back to top

განსალიგებელი - გასარინდებელი, გასაშტერებელი.

1.84 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - განსაცდელი

▲back to top

განსაცდელი - თვალით დასანახი.

1.85 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - განსისრვა

▲back to top

განსისრვა - სისრვა ანუ ისრით (ან ლახვრით) განგმირვა: განესისროდის მზენი ლახვართა მისთა სრულებით - მის (ე. ი. თამარის) ლახვართაგან (ე.ი. წამწამებისაგან) მზენი (ციურნი მნათობნი) იგმირებოდნენ ხოლმე.

1.86 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - განუცადი

▲back to top

განუცადი - თვალით დაუნახავი.

1.87 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - განქარვება

▲back to top

განქარვება: განვაქარვოთ - მოვსპოთ, გავაქარწყლოთ; განქარდეს - მოისპოს, გაქარწყლდეს, გაქრეს; გაუქარდათ - გაუქრათ; ჩემი სახელი განქარდების - ჩემი სახელი მოისპობა, დაიკარგება, გაქრება.

1.88 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - განქიქება

▲back to top

განქიქება: განქიქნა - შეარცხვინა, გამოააშკარავა (ისინი); განქიქებით.

1.89 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - განქიქებული

▲back to top

განქიქებული - შერცხვენილი, გამოაშკარავებული.

1.90 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - განქრევა

▲back to top

განქრევა - გაბნევა, დალეწვა: სათავნო გაანქრიე - სასარგებლო გააბნივე (გააქარვე), დალეწე; განვანქრევ - დავლეწავ,დავამსხვრევ.

1.91 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - განყოფა

▲back to top

განყოფა - გაყოფა, წილის მიცემა: სული განვიყო - ჩემი სულის მონაწილე გავხადო, ერთი წილი სული მას მივცე. არ განგვეყოფის - ჩვენი მოწილადე არ არის (არ ხდება), ჩვენთან წილს არ იდებს.

1.92 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - განჩინებული

▲back to top

განჩინებული - განკუთვნილი.

1.93 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - განცდა

▲back to top

განცდა (გაცდა) - დანახვა, ჭვრეტა. ვერ განვიცადი; გაიცადე იგი პირმზე; მშვენვარე პირი გაიცადა; ეგე საქმე გაგაცადო - ეგ საქმე დაგანახვო.

1.94 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - განცუდება

▲back to top

განცუდება - ცუდ-ყოფა, გაამაოება, გაბედითება: განცუდნა - გააამაოა, გააბედითა, ცუდყო.

1.95 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - განცხრომა

▲back to top

განცხრომა - ფუფუნება.

1.96 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - განძევარი

▲back to top

განძევარი - განძეული, ძვირფასი ნივთები.

1.97 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - განძვინვებული

▲back to top

განძვინვებული - გამძვინვარებული.

1.98 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - განწესება

▲back to top

განწესება - წესის დადგენა, გარიგება.

1.99 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - განწევა

▲back to top

განწევა - გასწრება; გაწევა: ვერ განეწიოს - ვერ გაასწროს.

1.100 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - განწონება

▲back to top

განწონება - მკერდში (გულში) ისრის გაყრა, რამეში გაჩრა.

1.101 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - განჴმული

▲back to top

განჴმული - გაღებული, გახსნილი.

1.102 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - განჴმულობა

▲back to top

განჴმულობა - გახსნა.

1.103 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გაპატიჟება

▲back to top

გაპატიჟება - დასჯა, წამება: გავჰპატიჟებ - დავსჯი, ვაწამებ.

1.104 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გაპირება

▲back to top

გაპირება: გააპირეს წამოსლვა - დააპირეს, მოინდომეს წამოსვლა.

1.105 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გარდავსებული

▲back to top

გარდავსებული - გავსებული, დაფარული.

1.106 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გარდაკიდება

▲back to top

გარდაკიდება - გადაყრა, შეხვედრა: გარდაგვეკიდნეს - გადაგვეყარნენ, შეგვხვდნენ.

1.107 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გარდაკონვა

▲back to top

გარდაკონვა: ენა გარდმკონოს - ენა შემიკრას, დამიბას.

1.108 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გარდასლვა

▲back to top

გარდასლვა: ეგზომნი ჭირნი გარდამსლვიან - იმდენი ჭირი გადამიტანია, გადამხდომია.

1.109 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გარდასრული

▲back to top

გარდასრული - გარდაცვალებული.

1.110 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გარდაქცევა

▲back to top

გარდაქცევა: გზასა გარდაუქცია - გზიდან გადაუხვია.

1.111 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გარდაწყვეტა

▲back to top

გარდაწყვეტა - გათავება (ბრძოლისა): გარდაიწყვიტონ; გარდავსწყვიტოთ; გარდაიწყვიტეს.

1.112 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გარდაჭედილი

▲back to top

გარდაჭედილი - გარშემო მოჭედილი.

1.113 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გარდაჭრა

▲back to top

გარდაჭრა - გადავარდნა, ჩამოხტომა (ცხენიდან): გარდაიჭრა - ჩამოხტა, სწრაფად გადმოვიდა.

1.114 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გარდახვეწა

▲back to top

გარდახვეწა - გაქცევა, გადაკარგვა: გარდიხვეწები - გაექცევი; გარდავეხვეწებით - გავექცევით; გარდაეხვეწნეს - გაექცნენ; გარდაგვეხვეწნეს; გარდაიხვეწნეს იხვეწენითო - გადაიკარგენით, გაიქეცით.

1.115 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გარდაჴდევა

▲back to top

გარდაჴდევა - გადახდევინება: გარდააჴდევთ - გადაახდევინებთ; გარდაგაჴდევ - გადაგახდევინებ.

1.116 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გარდაჴდომა

▲back to top

გარდაჴდომა: გარდაჴდა - ჩამოხტა (ცხენიდან), დაქვეითდა; გარდაჴდა - გადმოხტა; გარდაჴედ - ჩამოხტი; გარდავჴედ - დავქვეითდი, ჩამოვხტი.

1.117 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გარდაჴდომილი

▲back to top

გარდაჴდომილი - დაქვეითებული, ჩამომხტარი (ცხენიდან).

1.118 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გარდგომა

▲back to top

გარდგომა - გარშემო დგომა: გარდგომილან გუშაგნი - (ციხის) გარშემო მდგარან გუშაგები.

1.119 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გარდმომდენელი

▲back to top

გარდმომდენელი - გარდამომდენელი, ზევიდან მაპკურებელი (ცვართა).

1.120 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გარდმოფენილი

▲back to top

გარდმოფენილი - გადმოფენილი.

1.121 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გარდმოჭრა

▲back to top

გარდმოჭრა გადმოვარდნა: ჩამოვარდნა

1.122 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გარება

▲back to top

გარება - გავლა

1.123 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გარეგანი

▲back to top

გარეგანი - გარეთ მყოფი.

1.124 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გარეთად

▲back to top

გარეთად - გარდა

1.125 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გარეშექცევა

▲back to top

გარეშექცევა - უკან დაბრუნება, გამობრუნება (გზიდან).

1.126 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გარმოზღუდვა

▲back to top

გარმოზღუდვა - გარშემოზღუდული, გარშემორტყმული.

1.127 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გარყვნა

▲back to top

გარყვნა - გაფუჭება: საქმე რა გაირყვნებოდეს - რა საქმე გაფუჭდებოდა, წახდებოდა.

1.128 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გასალამება

▲back to top

გასალამება: გაესალამა - დაემშვიდობა, გამოემშვიდობა.

1.129 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გასაჩვენებელი

▲back to top

გასაჩვენებელი: გასაჩვენებლად - თავის გამოსაჩენად.

1.130 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გასახელოვნებული

▲back to top

გასახელოვნებული - სახელგანთქმული, სახელმოხვეჭილი.

1.131 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გასაჴრმებული

▲back to top

გასაჴრმებული - ხმალდახმალ ბრძოლაში გასასვლელი.

1.132 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გასმა

▲back to top

გასმა: ცხენსა მისსა გავსვით - ცხენზე შევსვით.

1.133 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გასრულება

▲back to top

გასრულება: აწ გაასრულე ჭაბუკობა შენი - სრულყოფილ ჰყავ და განამტკიცე შენი რაინდობა.

1.134 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გასწრაფება

▲back to top

გასწრაფება: თუ დიდად არ გაისწრაფებ - თუ ძალიან სწრაფად არ წახვალ.

1.135 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გასწორება

▲back to top

გასწორება - გატოლება: გვეგონა გასწორება - გვეგონა (ერთმანეთს) გაუსწორდნენ, გაუტოლდნენ; გაუსწოროთ ერთმანერთსა - გაუტოლდეთ (ძალაში) ერთმანეთსა.

1.136 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გასწრება

▲back to top

გასწრება - გაქცევა, გასხლტომა, თავის დაძვრენა: ვირე გაესწრებოდა - სანამ გაუსხლტებოდა, გაექცეოდა, თავს დაიძვრენდა; გაესწრა .

1.137 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გასხმა

▲back to top

გასხმა: გაძევება, გაყრა: გაასხნა - გაყარა, გააძევა.

1.138 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გატევრება

▲back to top

გატევრება - ტყეში გაჭრა.

1.139 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გატეხა

▲back to top

გატეხა - შემუსრვა: რად გამიტეხენ ქვეყანანი - რად შემიმუსრეთ მიწანი; ქარავანი გატეხონ - ქარავანი შემუსრონ.

1.140 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გატეხილი

▲back to top

გატეხილი - სულიერად დავარდნილი.

1.141 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გაუგებელი

▲back to top

გაუგებელი - მოუგვარებელი.

1.142 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გაუდევნელი

▲back to top

გაუდევნელი - ძლიერ სწრაფი, რომელსაც ვერავინ გაედევნება.

1.143 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გაუვლენელი

▲back to top

გაუვლენელი - დაუკარავი, გულგრილი, ვინც სხვის მდგომარეობაში არ შედის.

1.144 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გაუვლენელობა

▲back to top

გაუვლენელობა - დაუკარაობა, გულგრილობა.

1.145 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გაუხელებელი

▲back to top

გაუხელებელი - გაუგიჟებელი, უშმაგო.

1.146 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გაფეროზება

▲back to top

გაფეროზება: გაფეროზებულა - ფეროზის ფერი მისცემია. იხ: ფეროზი.

1.147 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გაფიცხება

▲back to top

გაფიცხება - გამაგრება, გაცხარება, გაცეცხლება, გაბრაზება: გაფიცხდის - გაბრაზდებოდა, გაცეცხლდებოდა, აენთებოდა ხოლმე. რა გავფიცხდი; გავფიცხდით - გავმაგრდით, გავცეცხლდით, გავბრაზდით.

1.148 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გაფრჭვნილი

▲back to top

გაფრჭვნილი - გაშლილი, გაფურჩქვნილი.

1.149 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გაქაფურება

▲back to top

გაქაფურება - გათეთრება; გაჭაღარავება: თმა ჩემი არ გაქაფურებულა.

1.150 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გაღება

▲back to top

გაღება - 1. გაგნება, გაკვლევა: ვირე გზა არ გავიღო - სანამ (ვიდრე) გზას არ გავიკლევ (გავიგნებ); გზა ვეღარა გავიღეთ. 2. მიტანა: თავი ცამდი გაგიღია - თავი ცამდე მიგიტანია (აგიმაღლებია, აგიწევია).

1.151 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გაყრა

▲back to top

გაყრა: ბრძანა გაყრა ნადიმისა - ბრძანა ნადიმობის დაბთავრება.

1.152 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გაყრმობა

▲back to top

გაყრმობა: გაყრმდების - გაახალგაზრდავდება.

1.153 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გაშა

▲back to top

გაშა - სამეფო ტახტი (ნ. მარი).

1.154 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გაშენება

▲back to top

გაშენება - 1. აშენება, აყვავება, გააშენე.2. შენად გახდომა: გააშენე.

1.155 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გაჩვენება

▲back to top

გაჩვენება - კარგად დანახვება, თავის კარგად გამოჩენა: გაგაჩვენო მაგა ცოლსა შენსა - კარგად დავანახვო (შენი ჭაბუკობა) მაგ შენ ცოლს; ესე იყო პირველი გაჩვენება, რომელ გაეჩვენა თავისსა ცოლსა. - ეს იყო თავის პირველი კარგად გამოჩენა, რომ თავის ცოლს დაენახა.

1.156 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გაცემა

▲back to top

გაცემა: გასცა გზა - ასწავლა გზა; გზა... გაუცემია; მე გაგცე გზა.

1.157 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გაციხოვნება

▲back to top

გაციხოვნება - ციხეში ჩასმა, დამწყვდევა.

1.158 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გაცუდება

▲back to top

გაცუდება: გაგიცუდდა - გაგვიუქმდა.

1.159 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გაცხროება

▲back to top

გაცხროება: გაცხროა - გააცივ-გააცხელა, ციებ-ცხელება დაემართა; გააცხროებდეს

1.160 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გაძება

▲back to top

გაძება - გაძევება, გაგდება: გააძე - გააძევე, გააგდე; გაგიძია - გაგიგდია, გაგიძევებია; გააძეს - გააძევეს, გააგდეს.

1.161 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გაძებული

▲back to top

გაძებული - გაძევებული, გაგდებული.

1.162 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გაწვევა

▲back to top

გაწვევა - უკან გაბრუნება, გაგდება, გაძევება: გაგაწვევ - გაგდებ, გაძევებ.

1.163 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გაწვლილება

▲back to top

გაწვლილება - გაწვრილება, გახდომა.

1.164 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გაწლობილი

▲back to top

გაწლობილი - გაწვრილებული.

1.165 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გაწყვედა

▲back to top

გაწყვედა (გაწყვეტა)- გათავება: ხვალე გაწყვედა ჴამს შენი და ჩემიო - გვმართებს, რომ ხვალ მე და შენ ბრძოლა დავამთავროთ. იხ: გარდაწყვეტა.

1.166 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გაჭირება

▲back to top

გაჭირება - გაძნელება: გაჭირდა ომი - გაძნელდა ომი (ომის მოგება).

1.167 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გაჭრა

▲back to top

გაჭრა - გავარდნა, გასვლა (ველად უიმედო მიჯნურობისაგან); სული გაიჭრა - სული გავარდა.

1.168 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გახალვათება

▲back to top

გახალვათება: გაახალვათეს - გააცალკევეს.

1.169 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გახელება

▲back to top

გახელება - გაგიჟება (მიჯნურობისაგან).

1.170 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გახმა

▲back to top

გახმა - გაღება: გაგიხვამ კართა - კარებს გაგიღებ; გაახვნეს კარნი - კარები გააღეს.

1.171 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გაჴსნა (ხელისა)

▲back to top

გაჴსნა (ხელისა)- სისხლის გამოღება ვენიდან: ჴელი გაიჴსნა.

1.172 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გაჯდომა

▲back to top

გაჯდომა - (ცხენზე) შეჯდომა: გაჯდა - შეჯდა.

1.173 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გება

▲back to top

გება: 1. მოპასუხეობა: ვერ ვეგები - მოპასუხეობას ვერ ვიკისრებ; ანა გებითა - ან მოპასუხეობით. 2. შეძლება: ვერ ვეგები - ვერ შევიძლებ; ვერ ვაგებ თქმითა. 3. გაჩენა, შექმნა: ეგე ნათელი - გაჩნდი ნათელი; ღმრთისაგან ეგე - ღვთის წყალობით გაჩნდი, შექმნილ იქენ. 4. მინიჭება, მიცემა: მოემან გებით - სტუმარი მინიჭებით. 5. გახდომა: ოს თამარ ეგე - როდესაც შენ, თამარ, გახდი.

1.174 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გებული

▲back to top

გებული - 1. არსებული, მყოფი, გაჩენილი: ძითურთ გებულად; მეფედ გებული. 2. მონიჭებული: ძლევა გებულად; ჴელთ გებულად; სწავლით გებულსა. 3. აშენებული: სახლად გებულსა.

1.175 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გემოობა

▲back to top

გემოობა: სიდიდესა გემოობ - ნებივრობ, ამაყობ, მედიდურობ; დიდსა გემოობდა - ამაყობდა, ნებივრობდა, მედიდურობდა.

1.176 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გვალე

▲back to top

გვალე - სწრაფად, ჩქარა იარე.

1.177 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გვარიანი

▲back to top

გვარიანი - კარგი გვარისა.

1.178 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გვარიანობა

▲back to top

გვარიანობა - საგვარეულობა, ჯიშიანობა.

1.179 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გვერც

▲back to top

გვერც - გვერდს, გვერდით.

1.180 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გზა-გაუღებელი

▲back to top

გზა-გაუღებელი - გზააბნეული; თავისა გზა-გაუღებელი - თავგზააბნეული.

1.181 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გზება

▲back to top

გზება - ანთება (ცეცხლისა): ცეცხლი აეგზნა; მიგზებ - მინთებ. უგზის - უნთია; გზნითა - აღგზნებით, წვით, ნთებით.

1.182 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გზის-მლეწველი

▲back to top

გზის-მლეწველი - ავაზაკი, მძარცველი, ბანდიტი.

1.183 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გლახ

▲back to top

გლახ - ვაი, აფსუს: მო-გლახ-ველოდი - ვაი (აფსუს), რა ამაოდ მოველოდი.

1.184 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გმერა

▲back to top

გმერა - ჩხვლეტა, ჩასობა, კვრა, ძგერება (ლახვრისა): გულსა უგმიროს - გულში ჰკრას, აძგეროს, ჩაასოს (მახვილი); ვისცა უგმირეს - ვისაც ჩასცეს, აძგერეს (მახვილი).

1.185 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გოარი

▲back to top

გოარი - მარგალიტის თვალი.

1.186 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გოდოლი

▲back to top

გოდოლი - კოშკი.

1.187 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გოლეული

▲back to top

გოლეული - ფიჭიანი თაფლი.

1.188 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გოლი

▲back to top

გოლი: გოლებრ მწთოლვარე - თაფლივით მწვეთავი.

1.189 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გონება

▲back to top

გონება - 1. ფიქრი, მოგონება: დადნა გული... შენითა გონებითა - დადნა გული... შენზე ფიქრით; ვიწვი შენითა გონებითა - შენზე ფიქრით, შენი მოგონების გამო ვიწვები; შენისა გონებისაგან არა მაქვს ძილი - შენი მოგონებისაგან, შენზე ფიქრისაგან აღარ მეძინება. 2. ცნობა: რა გონებად მოვიდა - რა ცნობაზე მოვიდა, რა ცნობა დაუბრუნდა (მოსულიერდა); მო გონებანი - მომიპყარით გონებანი (ცნობანი).

1.190 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გონება-ვრცელი

▲back to top

გონება-ვრცელი - ღრმამოაზროვნე, შორსმჭვრეტელი.

1.191 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გონება-შეჭირვება

▲back to top

გონება-შეჭირვება: მეტისა გონება-შეჭირვებისაგან დაიღრიჯნა - მეტი ფიქრისა და დარდისაგან მოიწყინა.

1.192 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გრაკი

▲back to top

გრაკი - ბრაწის ხე.

1.193 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გრგვინვა

▲back to top

გრგვინვა: გრგვინვიდენ ცანი - ჭექდნენ და ქუხდნენ ცანი.

1.194 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გრივი

▲back to top

გრივი - საწყავი საზომი ერთეული, უდრის 55 ლიტრას.

1.195 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გრძენი

▲back to top

გრძენი - გრძნეული, მისანი, ჯადოსანი.

1.196 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გრძნება

▲back to top

გრძნება - მისნობა, გრძნეულობა, „ეშმაკთ მოქმედება” (საბა): გრძნითა - გრძნებით, მისნობით; გრძნებითა - მისნობით;

1.197 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გულ-დრკუ

▲back to top

გულ-დრკუ - გულმრუდი, გულხენეში, გულბოროტი.

1.198 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გულ-ნაზუქი

▲back to top

გულ-ნაზუქი - გულნაზი, გულსუსტი, გულჩვილი.

1.199 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გულ-ჯარბობა

▲back to top

გულ-ჯარბობა - გულმოსულობა, გულჯავრიანობა.

1.200 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გუნდ-მწყობრი

▲back to top

გუნდ-მწყობრი - გუნდ-გუნდად შეწყობილი; კრებული (დიდებულთა) და რაზმი (ლაშქართა), კრებულად დარაზმული.

1.201 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - გუნდრუკი

▲back to top

გუნდრუკი - სურნელოვანი საკმეველი.