ლექსიკონი ჩვენი საუნჯე (ტ.2)

მამაცობა - 1. კაცობა, სქესობრივი უნარიანობის ქონა: მამაცობა შეუკარ ჩემზედა - ჯადო გაუკეთე, რომ (მას) კაცობა დაეკარგოს (სქესობრივად უუნარო გახდეს).

მამაცობა - 2. გმირობა, ვაჟკაცობა: ჭაბუკობა და მამაცობა.

1.15 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მამბარი

▲back to top

მამბარ-ი - მეჩეთის კათედრა.

1.16 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მამთოვლებარე

▲back to top

მამთოვლებარე - თოვლივით მომფენი წყალობისა.

1.17 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მანა

▲back to top

მანა - საღილე.

1.18 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მანანა

▲back to top

მანანა - ფეტვის მაგვარი საჭმელი, „მწულილი, ვითარცა ქინძის თესლი, და სპეტაკი, ვითარცა თოვლი“ ბიბლიური გადმოცემით, ეს საჭმელი ეგვიპტიდან გამოსულ ებრაელებს ზეციდან უცვივოდათ 40 წლის განმავლობაში. იხ. აგრეთვე: მწყერ-მარხილი.

1.19 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მანაყე

▲back to top

მანაყე - გამიმშვენიერე (ნალი, ე. ი. ლერწმის კალამი).

1.20 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მანაშური

▲back to top

მანაშურ-ი - რესკრიპტი, სიგელიანი ბრძანება.

1.21 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მანგალი

▲back to top

მანგალ-ი ნამგალი: მანგლის პირითა მანგლის პირითა... - მანგლისის მისასვლელიდან ნამგლის პირით...

1.22 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მანტი

▲back to top

მანტ-ი - „არომატული ნივთიერება“ (ნ. მარი).

1.23 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მანქანიერი

▲back to top

მანქანიერ-ი - ეშმაკური ხრიკების მცოდნე, ცბიერი, ვერაგი, მოხერხებული.

1.24 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მაოცებარე

▲back to top

მაოცებარე - გამაოცებელი, რაც გაოცებას იწვევს.

1.25 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მარ

▲back to top

მარ - გველი.

1.26 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მარ-გაკვეთილი

▲back to top

მარ-გაკვეთილ-ი - საქორწინო ურვად-მიცემული ქალი, გათხოვილი, ან დანიშნული.

1.27 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მარზაპანი

▲back to top

მარზაპან-ი - მოსაზღვრე, ან დაპყრობილი ქვეყნის განმგებელი, მმართველი, მეფის ნაცვალი.

1.28 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მართალა

▲back to top

მართალა - მართალი არის; მართალან - მართალი არიან.

1.29 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მართალი

▲back to top

მართალ-ი - სწორი; მართლად - სწორად.

1.30 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მარმარი

▲back to top

მარმარ-ი - მარმარილო. გადატანითი მნიშვნელობით: თეთრი, მარმარილოსებური.

1.31 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მარტივი

▲back to top

მარტივ-ი მარტივად ბრწყინავს - უტოლოდ, შეუდარებლად ბრწყინავს.

1.32 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მარცხედ

▲back to top

მარცხედ - სახიფათოდ, საზიანოდ.

1.33 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მარჯვება

▲back to top

მარჯვება: თუ გმარჯვია - თუ ხელს გაწყობს, გირჩევნია. რა უფრო გმარჯვია ომიო - როგორი ომი უფრო გირჩევნია, გეხერხება.

1.34 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მასარ

▲back to top

მასარ - ზღუდე, „წვრილის ძელით ყეროს მსგავსად შემოვლებული“ (საბა).

1.35 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მაქს იმედ

▲back to top

მაქს იმედ - მაქვს იმედი.

1.36 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მაქცე

▲back to top

მაქცე: უბადოდ მაქცე არის - ცუდად მქცეველია, ცუდად იქცევა.

1.37 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მაღნარი

▲back to top

მაღნარ-ი - „მთათა შინა ტევრნალი შამბიანი“ (საბა), ტყე მთაში.

1.38 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მაღნი

▲back to top

მაღნი - შემსმენი, დამრისხებელნი, მმაღვნი. შდრ. „უმაღვებს შეასმენს, თუ დაარისხებს“ (საბა).

1.39 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მაღორებელი

▲back to top

მაღორებელ-ი - მაცდუნებელი, თვალისამხვევი.

1.40 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მაღორებლობა

▲back to top

მაღორებლობა - მაცდურობა, მატყუარობა, ცბიერება.

1.41 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მაღრიბი

▲back to top

მაღრიბ-ი - დასავლეთი.

1.42 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მაყივნებელი

▲back to top

მაყივნებელ-ი - მარცხვენალი, სახელის გამტეხი.

1.43 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - ბანილი

▲back to top

მაშა - 1. პერიპატეტიკოსი, არისტოტელეანელი, არისტოტელეს მიმდევარი: მაშა, მეხელი - არისტოტელეანელო, მომეახლე (ჩემთან ახლოს იყავ).

მაშა - 2. მაშ, აბა: მაშა, მეჴელი - მაშ, მფარველობა გამიწიე (შენს ხელქვეშ მამყოფე).

1.44 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მა-შამსი

▲back to top

მა-შამს-ი - მთვარე და მზე (ნ. მარი).

1.45 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მაშვნე

▲back to top

მაშვნე - სასარგებლო.

1.46 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მაშრიყი

▲back to top

მაშრიყ-ი - აღმოსავლეთი.

1.47 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მაცისკრებარე

▲back to top

მაცისკრებარე - ცისკარივით გამანათებელი. მაცისკროვნებად - ცისკარივით გამნათებლად.

1.48 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მაცხოვარი

▲back to top

მაცხოვარ-ი - იესო ქრისტე, ცხოვრების მომნიჭებელი.

1.49 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მაძებნიერი

▲back to top

მაძებნიერ-ი - მძებნელი, მაძიებელი.

1.50 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მაწყენი

▲back to top

მაწყენ-ი - ზიანის მომტანი, მაწყინარი.

1.51 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მაჭლობელი

▲back to top

მაჭლობელ-ი - მახდუნებელი.

1.52 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მახვა

▲back to top

მახვა - გამახვა, გალესვა: იმახოსა - გაილესოს.

1.53 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მახვილი

▲back to top

მახვილ-ი - გალესილი (ხმალი).

1.54 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მახმური

▲back to top

მახმურ-ი - ღვინონასვამი, მთვრალი.

1.55 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მახმურობა

▲back to top

მახმურობა - ღვინონასვამობა, მემთვრალეობა.

1.56 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მაჴსოვარ-მონახული

▲back to top

მაჴსოვარ-მონახულ-ი - ვისაც ახსოვს და უნახავს.

1.57 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მაჯანი

▲back to top

მაჯან-ი - უფასო, მუქთი, უსასყიდლო; მაჯნად ვუბნობ - უქმად ვლაპარაკობ; მაჯნად.

1.58 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მაჰრი

▲back to top

მაჰრ-ი - მეჰარი.

1.59 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მბორგი

▲back to top

მბორგ-ი - მბორგავი.

1.60 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მბრძოლი

▲back to top

მბრძოლ-ი - მებრძოლი, «პირველად ბრძოლის ამშლელი» (საბა), ე. ი. აგრესორი.

1.61 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მგებელი

▲back to top

მგებელ-ი - მოპასუხე, დიალოგში მონაწილე.

1.62 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მგებლობა

▲back to top

მგებლობა - მოპასუხეობა: ვამგებლობდე - დიალოგში მონაწილეობას ვიღებდე, ვმოპასუხეობდე.

1.63 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მგზებელი

▲back to top

მგზებელ-ი - მნთებელი.

1.64 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მგმობი

▲back to top

მგმობ-ი - მგმობელი (სარწმუნოებისა): მგმობარი.

1.65 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მგოდები

▲back to top

მგოდებ-ი - მტირალი, მგოდებელი.

1.66 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მგოდი

▲back to top

მგოდ-ი - მაგოდებელი, ვინც გოდებას აიძულებს.

1.67 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მდაღი

▲back to top

მდაღ-ი - დაღის დამსმელი, დამდაღველი.

1.68 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მდგენი

▲back to top

მდგენ-ი - ფეხზე დამყენებელი (ავადმყოფისა, კოჭლისა).

1.69 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მდეგი

▲back to top

მდეგ-ი - მდგომი, მოხელე, თანამდებობის პირი: ხვარაზმშა მდეგსა - ხვარაზმის შაჰად (მეფედ) მდგომსა (მყოფსა).

1.70 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მდედრი

▲back to top

მდედრ-ი - მშიშარა, ლაჩარი, დედაკაცური კაცი.

1.71 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მეაბჯრე

▲back to top

მეაბჯრე - აბჯაროა (საჭურველთა) მნე.

1.72 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მებარე

▲back to top

მებარე - ვისაც რამე აბარია, მფლობელი, პატრონი: დვინის მებარე - დვინის პატრონი, მფლობელი.

1.73 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მედგარე

▲back to top

მედგარე - მშიშარა, მცონარა, ზარმაცი, ”მარადის ძვირის მზრახველი გულსა შინა აღუჴოცელად” (საბა): არა მედგარე - უშიშარი.

1.74 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მედგარი

▲back to top

მედგარ-ი - ძლიერი; მედგრად - ძლიერად.

1.75 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მედგრობა

▲back to top

მედგრობა - მზაკვრობა, მოტყუება. შდრ. ”მედგარი მსოფლიოთა ენითა მზაკურად ითქმის, რომელმან ჴერჴითა დააკუეთოს მორკინალი თვისი მიწასა ზედა ძლიერად” (საბა).

1.76 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მეეჭვი

▲back to top

მეეჭვ-ი - ეჭვიანი.

1.77 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მეზვრეობა

▲back to top

მეზვრეობა - ბაღ-ვენახის ყარაულობა, დაცვა: ჩემნი სულნი ვამეზვრენ - ჩემი სული (მიჯნურობას) მეზვრედ (დარაჯად) დავუყენე.

1.78 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მეზღაპრე

▲back to top

მეზღაპრე - ტყუილი, მოგონილი ამბების მთხრობელი, ზღაპრების გამომთქმელი; მატყუარა.

1.79 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მეისრე

▲back to top

მეისრე - ისრის მტყორცნელი, მოისარი.

1.80 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მეკვებე

▲back to top

მეკვებე - მჭამელი, მსაზრდოებელი, რასაც ჭამა (საზრდოობა) უნდა, რაც მომაკვდავია.

1.81 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მეკუბოე

▲back to top

მეკუბოე - კუბოს (ტახტრევანის, სამგზავრო კიდობნის) მტარებელი: მეკუბოობა... მე მომხვდებოდა - ტახტრევნის მტარებელი მე ვყოფილიყავ, (ტახტრევნის ტარება მე მრგებოდა, მომხვედროდა).

1.82 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მელიქი

▲back to top

მელიქ-ი - მეფე.

1.83 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მელნის ტბა

▲back to top

მელნის ტბა - მეტაფორული გამოთქმა შავი თვალების გამოსახატავად.

1.84 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მემწყობრე

▲back to top

მემწყობრე: წმიდათ მემწყობრე - წმიდანთა რაზმის, გუნდის წევრი, წმიდანთა მოდასე.

1.85 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მეოტება,

▲back to top

მეოტება, მეოტობა - გაქცევა, გარდახვეწა, გადაკარგვა.

1.86 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მეოტებარე

▲back to top

მეოტებარე - მეოტი, მორბენალი.

1.87 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მეოტი

▲back to top

მეოტ-ი - მორბენალი, გარდახვეწილი.

1.88 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მეოტ-მპყრობელი

▲back to top

მეოტ-მპყრობელ-ი - გარდამხვეწელი, გაქცევის, გადაკარგვის მაიძულებელი.

1.89 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მერემე

▲back to top

მერემე - მეჯოგე, რემის მომვლელი.

1.90 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მერემეთა-უხუცესი

▲back to top

მერემეთა-უხუცეს-ი - მეჯოგეთა უფროსი.

1.91 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მესა

▲back to top

მესა - მცხებელი. მამა ღმერთი.

1.92 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მესაწოლე

▲back to top

მესაწოლე - საწოლის მნე.

1.93 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მესი

▲back to top

მესი - მესია, ცხებული ე. ი. ძე ღმერთი: როს მესა მესით, თვით მესამე სით, დაჯდეს განკითხვად... - როდესაც მამა ღმერთი (მესა) თავის ცხებულთან (ძე ღმერთთან) ერთად, აგრეთვე სულიწმიდითურთ (მესამით) დაჯდება განკითხვად (სამართლის საძიებლად).

1.94 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მესია

▲back to top

მესია - უფლისგან ცხებული, მხსნელი (იგულისხმება იესო ქრისტე).

1.95 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მესტროლაბე

▲back to top

მესტროლაბე - ასტროლოგი, ვარსკვლავთმრიცხველი.

1.96 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მეტრფე

▲back to top

მეტრფე - მოტრფიალე.

1.97 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მეუნებლე

▲back to top

მეუნებლე - ურჩი, მორჩილების არ მსურველი, მეფის მოწინააღმდეგე ქვეშევრდომი.

1.98 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მეღმერთე

▲back to top

მეღმერთე - ღმრთის მოშიში, ღვთისნიერი. იხ. მოღმრთე.

1.99 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მეყვისი

▲back to top

მეყვის-ი - მეყოფი, ”შეყვარებული, ნათესავი, ახლობელი” (ნ. მარი). შეიძლება იყოს ნატამალის სინონიმი. შდრ. მეყვისი და ნატამალი.

1.100 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მეშურნეობა

▲back to top

მეშურნეობა: მეშურნეობდეს - შურიანობდეს.

1.101 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მეცნიერება

▲back to top

მეცნიერება - ცოდნა.

1.102 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მეცნიერი

▲back to top

მეცნიერ-ი - 1. ბრძენი, ჭკვიანი, გონიერი, სწავლული.

მეცნიერ-ი - 2. მცოდნე (გზისა ან რაიმე საქმიანობისა).

მეცნიერ-ი - 3. ნაცნობი, ცნობილი.

1.103 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მეცხოვრე

▲back to top

მეცხოვრე - მეცხვარე.

1.104 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მეძიებელი

▲back to top

მეძიებელ-ი - მაძებარი, მძებნელი: არისტოტელმან მეძიებელმან თავი თვით მისცა საძიებელად - (ჭეშმარიტების) მძებნელმა არისტოტელემ (ვერ შესძლო თამარის შექება და) თავისი თავი თვითონვე მისცა საძიებელს (ე. ი. თამარს) საძიებლად.

1.105 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მეწდე

▲back to top

მეწდე - მოსურნე, მდომი, მწადებელი.

1.106 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მეჭურჭლე

▲back to top

მეჭურჭლე - განძეულობის განმგებელი, მნე.

1.107 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მეჭურჭლეთ-უხუცესი

▲back to top

მეჭურჭლეთ-უხუცეს-ი - ფინანსთა მინისტრი.

1.108 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მეხება

▲back to top

მეხება - დამეხება: ჰმეხი - დაამეხე, ისროლე.

1.109 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მეხვასტაგე

▲back to top

მეხვასტაგე - მენახირე.

1.110 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მეხელი

▲back to top

მეხელი - მომეახლე, ჩემთან ახლოს მოდი. იხ: მაშა.

1.111 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მეჴელი

▲back to top

მეჴელი - მფარველობა გამიწიე (შენს ხელქვეშ მამყოფე). იხ: მაშა.

1.112 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მეჴმე

▲back to top

მეჴმე - ხმის ამომღები (გამცემი).

1.113 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მეჰარი

▲back to top

მეჰარ-ი - ქებინი (მაჰრი, მარი), საქმროს მიერ საცოლისადმი გაღებული ქირა (მიზდი); მაჰრი გაუკვეთა - საქორწილო მიზდი გაიღო. შდრ.: მარ-გაკვეთილი.

1.114 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მეჰმანი

▲back to top

მეჰმან-ი - იხ: მოემანი.

1.115 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მზაობა

▲back to top

მზაობა - მზადყოფნა, მომზადება.

1.116 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მზახალი

▲back to top

მზახალ-ი - მოყვარე, ცოლის ან ქმრის ნათესავი.

1.117 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მზახი

▲back to top

მზახ-ი: მზახნი ახისა - მთქმელნი ”ახისა”; მზახთა - დამძახებელთა, მომწოდებელთა.

1.118 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მზახობა

▲back to top

მზახობა - მზახლობა, დამოყვრება; სიყვარულისა პირსა ზედა ვიმზახენით - სიყვარულისა პირობით დავმოყვრდით; ვემზახე - დავემოყვრე.

1.119 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მზება

▲back to top

მზება: გიმზო - მოგიმზევა, მზედ მოგცა (სწორ გზაზე კეთილად სავლელად).

1.120 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მზე-დანამჭვირი

▲back to top

მზე-დანამჭვირ-ი - მზით გაშუქებული, განათებული.

1.121 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მზერა

▲back to top

მზერა - თვალთვალი, ზვერვა: გიმზირიან - გითვალთვალებენ, გზვერავენ; გვიმზირიან; უმზირდეს მტერსა.

1.122 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მზირი

▲back to top

მზირ-ი - მოთვალთვალე, მზვერავი. მსტოვარი.

1.123 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მზმელი

▲back to top

მზმელ-ი - დამცველი, შემნახველი (ნ. მარი); მისნობით გამოკითხველ-გამომეძიებელი.

1.124 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მზრახვალი

▲back to top

მზრახვალ-ი - მოუბარი.

1.125 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მთავარი

▲back to top

მთავარ-ი - დიდებულთა მეთაური; მხარის, ადმინისტრაციული ერთეულის განმგებელი, უფროსი.

1.126 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მთავრობა

▲back to top

მთავრობა - მეთაურობა, უფროსობა; მთავრობიერსა - უზენაეს ხელისუფალს, მეუფეს.

1.127 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - ბანილი

▲back to top

მთენ-ი - 1. ციური მნათობი: შენ არე მთენი - შენ (ხარ) მნათობი მარსი; ეთერთა მთენნი - ეთერთა მნათობნი; მზე-მთოვარ მთენი - მნათობი - მზე და მთვარე.

მთენ-ი - 2. მანათობელი, გამთენებელი: შენ არე მთენი - შენ ხარ გარემოს გამნათებელი; ბნელთა მთენოსა; უკუნთა მთენი.

1.128 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მთენობა

▲back to top

მთენობა - განათება, გათენება.

1.129 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მთესე

▲back to top

მთესე - დამთესი, მთესველი: არს გულსა მთესე შიშისა შდრ. ვინ გული ესე სიბრძნითა სთესე.

1.130 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მთვალავი

▲back to top

მთვალავ-ი - მთვლელი.

1.131 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მთვარევად

▲back to top

მთვარევად - მთვარესავით.

1.132 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მთიები

▲back to top

მთიებ-ი - მნათობი, ცისკრის ვარსკვლავი.

1.133 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მთმობელი

▲back to top

მთმობელ-ი - მომთმენი, დამთმენი.

1.134 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მთნე

▲back to top

მთნე - მნდომელი, მსურველი.

1.135 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მთქმებული

▲back to top

მთქმებულ-ი - ნათქვამი.

1.136 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მთქმენი

▲back to top

მთქმენ-ი - მთქმელი, გამომთქმელი: ფსალმუნთა მთქმენსა - ფსალმუნების მთქმელს, გამომთქმელს (იგულისხმება დავით წინასწარმეტყველი).

1.137 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მთქნარი

▲back to top

მთქნარ-ი - ჩამქრალი, გამქრალი, დაბნელებული.

1.138 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მთხევი

▲back to top

მთხევ-ი - დამღვრელი.

1.139 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მთხვევა

▲back to top

მთხვევა - შეხვედრა: ემთხვია - შეხვდა, შეეყარა.

1.140 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მთხზველი

▲back to top

მთხზველ-ი - მწვნელი, მქსოველი.

1.141 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მთხრებლი

▲back to top

მთხრებლ-ი - ორმო.

1.142 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მიახლებული

▲back to top

მიახლებულ-ი: დანთქმისა მიახლებულად - წყალში ჩასაძირად მიახლოვებული (მისული).

1.143 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მიდევნება

▲back to top

მიდევნება: ყო მიდევნება - მიჰყვა.

1.144 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მიდ-მოდება

▲back to top

მიდ-მოდება - მიდებ-მოდება, აბდა-უბდა საუბარი.

1.145 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მივის

▲back to top

მივის - მყავს.

1.146 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მიზგითი

▲back to top

მიზგით-ი - მეჩეთი, მაჰმადიანთა სამლოცველო.

1.147 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მილი

▲back to top

მილ-ი - ზოდი, ”სოლინარი” (საბა).

1.148 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მილიონი

▲back to top

მილიონ-ი - მანძილის საზომი ერთეული (კილომეტრნახევარზე ცოტა გრძელია).

1.149 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მიმადლება

▲back to top

მიმადლება - მადლის მიცემა, (რისამე) მინიჭება.

1.150 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მიმდგომი

▲back to top

მიმდგომ-ი - გამკეთებელი (საქმისა).

1.151 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მიმდემი

▲back to top

მიმდემ-ი ”დღე ყოველ დაუცადებელი” (საბა), მუდმივი, მარადიული.

1.152 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მიმყოლი

▲back to top

მიმყოლ-ი: წადთა მიმყოლო - სურვილთა ამყოლო (მიმდევარო).

1.153 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მირთვა

▲back to top

მირთვა: მტერთა რად მიერთვი - მტრებს რად შეუერთდი.

1.154 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მირი

▲back to top

მირ-ი - ემირი, ამირა, მბრძანებელი.

1.155 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მირიდება

▲back to top

მირიდება - მოცილება, მორიდება (რაიმესგან). მზე... მიჰრიდა თვისთა სხივთაგან - მზე... მოარიდა, მოაცლა თავის საკუთარ სხივებს, მზეს სხივები წაართვა, ე. ი. დააბნელა. მირიდებოდა გონება - წართმეოდა (მოსცილებოდა) გონება; შენ გონებასა ვერ მიგრიდებ - შენ გონებიდან ვერ მოგიშორებ, ე. ი. ჩემი საგონებელი მუდამ შენ იქნები.

1.156 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მისნობა

▲back to top

მისნობა: შენ მისნი ერნი! შენ მისნი ერნი - შენ მოხიბლე (მოაჯადოვე) ხალხი! შენ მისი ჯარი(ლაშქარი)...

1.157 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მისქინი

▲back to top

მისქინ-ი - ბეჩავი, საწყალი, საბრალო.

1.158 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მიტრა

▲back to top

მიტრა - მღვდელთმთავრის გვირგვინი.

1.159 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მიუგებელი

▲back to top

მიუგებელ-ი - შეუძლებელი.

1.160 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მიუთხრობელი

▲back to top

მიუთხრობელ-ი - სათქმელად შეუძლებელი.

1.161 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მიუმხვდარი

▲back to top

მიუმხვდარ-ი - მიუწვდომელი, მიუღწეველი.

1.162 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მიუჴდომელი

▲back to top

მიუჴდომელ-ი - ვისაც ვერავინ მიუვარდება (მიუხდება), უძლეველი.

1.163 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მიქცევა: მიიქცევის

▲back to top

მიქცევა: მიიქცევის - სხვა რჯულს მიიღებს, სხვა რჯულზე გადავა, სარწმუნოებას გამოიცვლის.

1.164 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მიღმართ

▲back to top

მიღმართ - უკან.

1.165 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მიყრა

▲back to top

მიყრა: მიიყარა დღე - მიიწურა დღე.

1.166 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მიც

▲back to top

მიც - მიძს, მაქვს.

1.167 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მიცემა

▲back to top

მიცემა: მიეც ქადილსა - მიეცი თავი ქადილსა (მუქარა დაიწყე).

1.168 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მიცილვება

▲back to top

მიცილვება - მოცილება, მოშორება; მიჯნურობა მისცილვებია - სიყვარული გაჰქარვებია (მოშორებია).

1.169 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მიწთომა

▲back to top

მიწთომა - მიწვდომა.

1.170 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მიწურვა

▲back to top

მიწურვა - მიახლოება: მივეწურენით - მივუახლოვდით; სულნი ამოსვლად მიმწურვიან - სულის ამოსვლა მომახლოვებია, საცაა სული ამომხდება; სულნი ჴორცთაგან მიმწურვიან გასაყრელად; სიკვდილსა მიმწურა - სიკვდილს დამაახლოვა; მიუწურავს ქალაქი წაღებასა - სადაცაა ქალაქს აიღებს (დაიპყრობს).

1.171 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მიჭირვება,

▲back to top

მიჭირვება, მიჭირება - შეწუხება, გასაჭირში ჩავარდნა: მისჭირვებოდა - გასაჭირში ჩავარდნილიყო, შეწუხებულიყო, გასჭირვებოდა; მიგვჭირდა - გაგვიჭირდა; მიგჭირდეს - გაგიჭირდეს; მისჭირდის - გაუჭირდებოდა ხოლმე; მიგაჭირვო - შეგაწუხო.

1.172 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მიხვდომა

▲back to top

მიხვდომა: მივხვდი ამა ქარავანსა - მივადექი, ამ ქარავანს; მივხვდი მინდორსა; მივხვდით შვენიერსა ქვეყანასა; მიჰხვდეს სიღრმესა - მიადგეს, წაადგეს სიღრმეს.

1.173 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მიხმა

▲back to top

მიხმა - წართმევა: შუქნი მიუხვამნ - შუქნი წაურთმევია (ელვისათვის).

1.174 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მიჴდომა

▲back to top

მიჴდომა - 1. მივარდნა, მიხტომა: მიჰჴდომოდეს ლაშქარნი - ლაშქარნი მიჰხტომოდნენ, მისცვივნოდნენ.

1.175 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - ბანილი

▲back to top

მიჴდომა - 2. (გონების) დაკარგვა: ცნობასა მიჰჴდა - გონება დაეკარგა; ცნობათა მიჰჴდა.

1.176 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მკამკამებელი

▲back to top

მკამკამებელ-ი - მოელვარე და გამჭვირვალე.

1.177 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მკლავი

▲back to top

მკლავ-ი ემკლავების - ეწინააღმდეგება, ებრძვის.

1.178 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მკლებული

▲back to top

მკლებულ-ი - მკლებელი, დამკლებელი.

1.179 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მკმოლვარე

▲back to top

მკმოლვარე - მკმეველი.

1.180 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მკრჩხალი

▲back to top

მკრჩხალ-ი - ”ჭანგმახვილი” (საბა)- მკვირცხლი, მარდი. შდრ. ”ვეფხისტყაოსანი”.

1.181 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მკრძალი

▲back to top

მკრძალ-ი - მორიდებული, მოკრძალებული.

1.182 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მნათე

▲back to top

მნათე - მნათობი, მანათობელი.

1.183 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მნთებარე

▲back to top

მნთებარე - მგზები, ამნთები (ცეცხლისა, სინათლისა).

1.184 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მნასებელი

▲back to top

მნასებელ-ი - გამაარმებელი, გამამწარებელი.

1.185 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მო

▲back to top

მო - 1. შემოკლებული ზმნა ”მოდი”: მო, ფილოსოფნო; გულო, აბა, მო; მო, ე კალმითა.

მო - 2. ზმნისწინი, გამეორებული ზმნის მნიშვნელობის გასაძლიერებლად: მოკლის, მო ხედვა; მოგყვა, მო ნებად; მომიპყართ, მო გონებანი.

1.186 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მოარება

▲back to top

მოარება - სეირნობა: მოარებად ჩამოსრული.

1.187 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მოახლეობა

▲back to top

მოახლეობა - ვინმესთან ახლო ყოფნა; მოახლეობითა მისითა - მასთან ახლო ყოფნით.

1.188 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მოაჯეობა

▲back to top

მოაჯეობა - თხოვნა, ხვეწნა, მუდარა, ვედრება: ზენაარსა მოაჯეობს - ფიცსა თხოულობს.

1.189 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მობაღდადე

▲back to top

მობაღდადე - ბაღდადელი.

1.190 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მობლარდვა

▲back to top

მობლარდვა - მოხვევა, შემოსვა: თვით მოიბლარდე ნათლითა - თვით შეიმოსე ნათლითა (ე. ი. ნათელმოსილი გახდი).

1.191 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მოგვი

▲back to top

მოგვ-ი - 1. გრძნეული, მისანი, ჯადოსანი: ანდიბან მოგვმან - ანდიბან ჯადოსანმა.

მოგვ-ი - 2. ჩექმა: მოგვისაგან კლიტე ამოიღო; მოგვშიგან; ამოიღო დაშნა მოგვისაგან.

1.192 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მოგინება

▲back to top

მოგინება: მოიგინებოდა - მოდიოდა და იგინებოდა.

1.193 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მოგონება

▲back to top

მოგონება - 1. გამოგონება, შექმნა: მათ ქმნეს წერილთა მოგონებანი - მათ (ფინი- კიელებმა) მოიგონეს, შექმნეს დამწერლობა. შდრ. ”წერილნი ფინიკელთა მოიპოვნეს” (გიორგი მონაზონის ხრონოღრაფი).

მოგონება - 2. მოგონება, მოჭორვა: ბიწი ვინ ჰპოონ, მოგონებანი - ბიწი რომელმაც იპოვოს, მოგონილია (მონაჭორია).

1.194 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მოდარბაზე

▲back to top

მოდარბაზე - დიდი სახელმწიფო თანამდებობის მქონე, დარბაზის წევრი.

1.195 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მოდასე

▲back to top

მოდასე: ზეცისა ძალთა ხარ მოდასეცა - ზეცის ანგელოზთა გუნდის წევრიცა ხარ.

1.196 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მოდასტურება

▲back to top

მოდასტურება: მოდასტურებით - დანამდვილებით, დადასტურებით, ჭეშმარიტად.

1.197 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მოემანი

▲back to top

მოემან-ი მეჰმან-ი მაემან-ი - სტუმარი.

1.198 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მოვანება

▲back to top

მოვანება - “დიდებით და ბრწყინვალედ გამოჩინება, შემოდგომა (შუქისა), სხივოსნებით მოვლინება, მნათობის დიდებულად აღმობრწყენა, მნათობის დიდებულად სვლა ცაზე” (იუსტ. აბულაძე).

1.199 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მოვარდნილი

▲back to top

მოვარდნილ-ი: შენდა მოვარდნილ არს ომი - შენდამია მოგდებული ომი, ე. ი. შენ გმართებს ომი (ბრძოლა).

1.200 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მოვლენა

▲back to top

მოვლენა: მოვლენით - ძლევამოსილებით, დიდებით, მორჭმით.

1.201 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მოვნება

▲back to top

მოვნება - ვნების, ზიანის მიყენება.

1.202 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მოზავება

▲back to top

მოზავება - სამშვიდობოდ მოსვლა.

1.203 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მოზარდი

▲back to top

მოზარდ-ი: სოგრატ მოზარდი ქებისა - სოკრატე მზრდელი (მომმატებელი) ქებისა.

1.204 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მოზე

▲back to top

მოზე - უზენაესი არსება (ნ. მარი).

1.205 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მოთავსი

▲back to top

მოთავს-ი: ყოლ არ მოთავსი - ყოვლად შეუწყნარებელი, შეუთანხმებელი, კომპრომისების წინააღმდეგი.

1.206 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მოთვალვა

▲back to top

მოთვალვა - ჩამოთვლა, მოთვლა: რაღასა მოვთვალვიდე - რაღას მოვთვლიდე (ჩამოვთვლიდე).

1.207 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მოთქმა

▲back to top

მოთქმა: მოიტყოდა, ვითა ჭირისუფალი, მოსთქმიდა - დადიოდა და მოთქვამდა, ვითა ჭირისუფალი ტიროდა; გზასა... სიმღერათა მოიტყოდა - გზაში... სიმღერით მოდიოდა, მოიმღეროდა.

1.208 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მოთხე

▲back to top

მოთხე - პატარა კოლოფი, ”სკივრის კოლოფი” (საბა); ცნობათ მოთხე - ჭკუა-გონების ყუთი, კოლოფი (შდრ. ჭკუის კოლოფი).

1.209 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მოთხზვა

▲back to top

მოთხზვა - მოწვნა, მოქსოვა: მოგეთხზვნეს - შემოგეწნა, მოგეფინა, შემოგექსოვა.

1.210 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მოკამათე

▲back to top

მოკამათე - მოცილე, მოპაექრე. გადატანითი მნიშვნელობით შეიძლება იყოს: მოციმციმე, მოთინათინე.

1.211 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მოკართული

▲back to top

მოკართულ-ი - დაწოლილი, ჩაჩოქილი (ვირი).

1.212 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მოკერება

▲back to top

მოკერება: სიყვარული არღარას მომეკერების - სიყვარული აღარას შემეფერება (მიშველის?); მე შენად ნაცლად არავინ მომეკერების - მე შენს გარდა (სანაცვლოდ) არავინ შემეფერება.

1.213 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მოკრვა

▲back to top

მოკრვა - ცემა, რტყმა: გულსა მოკრვითა - გულზე ხელის (მჯიღის) ცემით.

1.214 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მოლი

▲back to top

მოლი - ჯადოსნური მცენარე და წამალი, რომელსაც იყენებდნენ მოგვები საგრძნეულო საქმეებში თილისმებისა და ჯადოსნური ზემოქმედების საწინააღმდეგოდ. შდრ. ჰომეროსის ”ოდისეა” და რუსთაველის ”ვეფხისტყაოსანი”.

1.215 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მომახველობა

▲back to top

მომახველობა - გალესილი მახვილით გამოლაშქრება.

1.216 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მომდოვრება

▲back to top

მომდოვრება: მყის მოამდოვრებ - უცბად შეანელებ (მტრის) დენას.

1.217 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მომზე

▲back to top

მომზე - მზის ორეული (ნ. მარი).

1.218 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მომზრახი

▲back to top

მომზრახ-ი - მოლაპარაკე: თვით მომზრახი - თავისით მოლაპარაკე.

1.219 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მომორჩილება

▲back to top

მომორჩილება - ნაწილობრივ დამორჩილება.

1.220 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მომუშაკება

▲back to top

მომუშაკება - მუშაობის ანაზღაურება, მოღვაწება: მოიმუშაკენ - მოიღვაწე, გამოიმუშავე.

1.221 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მომშვიდობება

▲back to top

მომშვიდობება: მოემშვიდობნეს - მიესალმნენ.

1.222 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მომცემელობა

▲back to top

მომცემელობა - ძლევა, მოცემა: სხივ-მომცემელობ - სხივებს აფრქვევ, ასხივოსნებ; მომცემელობს - იძლევა, გვაძლევს.

1.223 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მომცემი

▲back to top

მომცემ-ი - ნაყოფიერი, უხვი.

1.224 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მომძიმარი

▲back to top

მომძიმარ-ი - ნაღვლიანი, მწუხარე.

1.225 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მომხვეტელი

▲back to top

მომხვეტელ-ი - აღმგველი.

1.226 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მონათება

▲back to top

მონათება: ზეცით მონათა - ზეციდან მოჰფინა ნათელი.

1.227 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მონავარდე

▲back to top

მონავარდე - “ნავარდის მქნელი” (საბა) იხ. ნავარდი.

1.228 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მონაკვლევი

▲back to top

მონაკვლევ-ი - მიკვლეული, მოძიებული.

1.229 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მონამვა

▲back to top

მონამვა: ზეცით მონამა - ზეციდან აწვიმა.

1.230 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მონახვა

▲back to top

მონახვა - დანახვა, ხილვა, ნახვა: მოინახეს - დაინახეს, იხილეს; მოინახა - დაინახა, იხილა; მოუნახავს ქვეყანა - ქვეყანა დაუთვალიერებია, უნახავს, შემოუვლია და უნახავს.

1.231 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მონაჴმიერი

▲back to top

მონაჴმიერ-ი - მონახმობი, მოწოდებული (ღვთისაგან).

1.232 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მონდომილობა

▲back to top

მონდომილობა: მონდომილობით - მონდომებით, სურვილით.

1.233 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მორფი

▲back to top

მორფ-ი - სახე, გამოსახულება, ნაკვთი: მორფ-სხეული - ორგანიზმი.

1.234 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მორჩევა

▲back to top

მორჩევა - მორჩება ე. ი. ყლორტების ამოყრა.

1.235 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მორჩენა

▲back to top

მორჩენა: მორჩეს - გადარჩნენ (ცოცხალნი).

1.236 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მორჩი

▲back to top

მორჩ-ი - შტო, ყლორტი.

1.237 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მორჩობა

▲back to top

მორჩობა - დახრჩობა.

1.238 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მორჭმა

▲back to top

მორჭმა - შვება-განცხრომა, სიმდიდრით, დიდებით და ძლიერებით ცხოერება, მოირჭვამს - შვებას ჰპოვებს, გაიხარებს; მოირჭვნა - გამდიდრდა, გაძლიერდა და დიდება მოიპოვა.

1.239 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მოსაგრე

▲back to top

მოსაგრე - ამხანაგი.

1.240 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მოსათნებარე

▲back to top

მოსათნებარე - მოსაწონი, საამებელი.

1.241 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მოსამომზღვრე

▲back to top

მოსამომზღვრე - მოსაზღვრე.

1.242 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მოსამშიერი

▲back to top

მოსამშიერ-ი - მოსამშიებელი.

1.243 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მოსარხეველი

▲back to top

მოსარხეველ-ი - დასარხეველი, შესაქანებელი.

1.244 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მოსაფრქვეველი

▲back to top

მოსაფრქვეველ-ი - მოსაფენელი.

1.245 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მოსაქცეველი

▲back to top

მოსაქცეველ-ი - ახალ სარწმუნოებაზე გადასაყვანი, რჯულგამოსაცვლელი.

1.246 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მოსაღორებელი

▲back to top

მოსაღორებელ-ი - მოსაცთუნებელი, მოსატყუებელი, შესაცდენი.

1.247 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მოსიეს

▲back to top

მოსიეს - აცვია.

1.248 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მოსპოლვიერი

▲back to top

მოსპოლვიერ-ი - მოსასპობი, დედამიწის პირიდან აღსაგველი.

1.249 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მოსრვა

▲back to top

მოსრვა - ამოწყეეტა, ამოხოცვა, ამოჟლეტა; მოსრნეს - ამოწყვიტეს, ამოხოცეს ამოჟლიტეს (ისინი); მოსრენ - ამოსწყვიტე, ამოხოცე, ამოჟლიტე (ისინი); მოსრნა - ამოწყვიტა, ამოხოცა, ამოჟლიტა (ისინი).

1.250 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მოსწრაფე

▲back to top

მოსწრაფე - მოჩქარე.

1.251 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მოსხლვა

▲back to top

მოსხლვა - მოსპობა, განადგურება, მოსხვლა: ძირითურთ მოჰსხლავ - ძირიანად მოჰკვეთ (გაანადგურებ,მოსპობ, მოსჭრი).

1.252 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მოსხმა

▲back to top

მოსხმა: გარნისს მოგისხნა - გარნისში მოგიყვანა (ჯარი).

1.253 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მოსხმული

▲back to top

მოსხმულ-ი - მოყვანილი, მორეკილი.

1.254 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მოტევა

▲back to top

მოტევა - მოდევნება, მოსევა: არცა ქორთა კაკაბთა მოუტეობ - არცა ქორებს მოუსევ (მიადევნებ) კაკბებს.

1.255 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მოტყინარე

▲back to top

მოტყინარე - ანთებული, აღგზნებული, გაღვივებული (ცეცხლი).

1.256 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მოუვალი

▲back to top

მოუვალ-ი - შეუძლებელი.

1.257 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მოფხვრა

▲back to top

მოფხვრა - მოგლეჯა, მოსპობა.

1.258 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მოქარვება

▲back to top

მოქარვება: სიყვარული მოჰქარდა - სიყვარული წაუვიდა, გაუქრა.

1.259 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მოქენე

▲back to top

მოქენე - მავედრებელი, მახვეწარი, მთხოვნელი.

1.260 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მოქცევა

▲back to top

მოქცევა - მობრუნება: მოიქცა მეფე - მობრუნდა (შემობრუნდა) მეფე; ოდესცა მოვიქეცით (ცნობად)- როდესაც ცნობა დაგვიბრუნდა. სულად მოიქცა - მოსულიერდა.

1.261 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მოქცევი

▲back to top

მოქცევ-ი ტალღა: მოქცევი ღვარი - ტალღად მოვარდნილი ნიაღვარი.

1.262 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მოღაფლება

▲back to top

მოღაფლება - მოცთუნება, მოტყუება, დაღალატება: რად მოვღაფლდი - რად შევცდი, რად მოვტყუვდი, რად დავღალატდი.

1.263 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მოღაფლებული

▲back to top

მოღაფლებულ-ი - შეცდენილი, მოტყუებული, დაღალატიანებული.

1.264 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - ბანილი

▲back to top

მიღება - 1. მოტანა: მოიღეს - მოიტანეს.

1.265 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მიღება

▲back to top

მიღება - 2. წართმევა, მიღება: სიბერითა ძალი მოეღო - სიბერის გამო ძალა წაერთვა.

1.266 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მოღმა

▲back to top

მოღმა - ჩემის მხრით, პირაქეთ.

1.267 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მოღმართ

▲back to top

მოღმართ: მოღმართ გვიჭვრეტდეს - პირაქეთ, თავმობრუნებულნი გვიყურებდნენ.

1.268 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მოღმრთე

▲back to top

მოღმრთე - ღვთისნიერი, ღვთის მორწმუნე (მოშიში); მოღმრთეობა.

1.269 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მოყივნება

▲back to top

მოყივნება - შერცხვენა, სახელის გატეხა; მომაყივნებს; მოვაყივნე; მოვიყივნო.

1.270 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მოშაითი

▲back to top

მოშაით-ი - მსახიობი,ჯამბაზი, აკრობატი.

1.271 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მოშიშება:

▲back to top

მოშიშება: მოიშიშობენ - შიშით მოდიან (მოდიან და თან შიშობენ).

1.272 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მოშლა

▲back to top

მოშლა - დაშლა: მოუშალეთ - დავუშალეთ.

1.273 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მოჩხიბვა

▲back to top

მოჩხიბვა - მოჯადოება: მოუჩხიბავ - მოუჯადოებიხარ. მოჩხიბულობა - მოჯადოება.

1.274 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მოცალე

▲back to top

მოცალე - მოცლილი.

1.275 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მოცვა

▲back to top

მოცვა: ქვეყანას მოსცვის - ქვეყანას მოედება, შემოივლის.

1.276 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მოცთომა

▲back to top

მოცთომა: მოვსცეთ - შევცდი.

1.277 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მოცთუნებული

▲back to top

მოცთუნებულ-ი - შეცდენილი, მოტყუებული.

1.278 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მოძება

▲back to top

მოძება - მოძიება, მოძებნა.

1.279 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მოწესე

▲back to top

მოწესე - ღვთისმსახური, მონაზონი ქალი, წესის დამცველი.

1.280 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მოწვართა

▲back to top

მოწვართა: მოეწვართა - გაეწვრთნა; მოიწვართა - განსწავლულ იქნა.

1.281 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მოწიფება

▲back to top

მოწიფება: მოიწიფა - გაიზარდა, ასაკში შევიდა.

1.282 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მოწონვა

▲back to top

მოწონვა - შემოწმება, გასინჯვა: მოწონეს თავი - შეამოწმეს, გასინჯეს (ნავის) კიჩო.

1.283 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მოწურვა

▲back to top

მოწურვა: მოგვეწურნეს - მოგვიახლოვდნენ.

1.284 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მოწყალე

▲back to top

მოწყალე - მოელვარე, ბრწყინვალე.

1.285 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მოწყალება

▲back to top

მოწყალება - ელვარება, ბრწყინვალება: ითქმი... მოწყალებისა ნაუფსკრულევად - ითქმი ბრწყინვალების უფსკრულად ე. ი. შენ ისეთი ელვარება და ბრწყინვალება გაქვს, რომ უფსკრულსაც კი ანათებ.

1.286 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მოწყვედ

▲back to top

მოწყვედა: მოსწყვიდნეს - ამოხოცეს, ამოჟლიტეს (ისინი); მოსწყვიდენ - ამოხოცე, ამოჟლიტე.

1.287 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მოწყლვა

▲back to top

მოწყლვა - დაჭრა, დაკოდვა: ორგულთა მოსწყლავ - ორგულებს დაჭრი, დაკოდავ.

1.288 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მოჭირვება

▲back to top

მოჭირვება - მოთმენა, გაჭირვების ამტანობა, შეწუხება; მოიჭირვებენ - მოითმენენ, გაჭირვებას იტანენ, წუხდებიან; მოიჭირვე - მოითმინე, გაჭირვებას გაუძელი.

1.289 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მოხარკე

▲back to top

მოხარკე - 1. ხარკის გადამხდელი: სწრაფით მოხარკე - მოსწრაფებით, სწრაფად ხარკის მომტანი (გადამხდელი); გძღვნას მოხარკემან - ხარკის გადამხდელმა საჩუქრად (ძღვნად) მოგიტანოს.

მოხარკე - 2. მომჭირნე: იქმნეს მოხარკე - გახდეს მომჭირნე.

1.290 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მოხვეწილი

▲back to top

მოხვეწილ-ი - სალი (კლდე).

1.291 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მოხვეჭა

▲back to top

მოხვეჭა - შოვნა, მოგროვება რისამე.

1.292 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მოხმა

▲back to top

მოხმა - მოტანა: მოიხვნეს - მოიტანეს (ჭიქები).

1.293 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მოჴდა

▲back to top

მოჴდა: მოჰჴადა უნაგირთაგან - უნაგირიდან აიყვანა (გადმოიღო, ჩამოიღო); ცხენისაგან მოჰჴადა.

1.294 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მოჴსენალი

▲back to top

მოჴსენალ-ი - მხსენებელი (მიცვალებულთა).

1.295 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მოჴსენებაბანილი

▲back to top

მოჴსენება - 1. თქმა: მოაჴსენა ჯაზირ.

მოჴსენება -2. მირთმევა: მოგაჴსენებდი - მოგართმევდი; მოგაჴსენებ - მოგართმევ; სადილი მოგაჴსენოთო - სადილი მოგართვათო; მომიჴსენებია - მომირთმევია.

1.296 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მოჴშო

▲back to top

მოჴშო - შიში: გაქვს მოჴშო.

1.297 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მოჯდომა

▲back to top

მოჯდომა: მოიჯდომებდეს - დაჯდებოდეს (ჩამოჯდებოდეს რამეზე) მოგზაურობის დროს.

1.298 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მრავალწილება

▲back to top

მრავალწილება: ბრძნობა და გულოვნება ამრავალწილა - ბრძნობისა და გულოვნების მოწილენი გაამრავლა.

1.299 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მრჩევი

▲back to top

მრჩევ-ი: სიტყვითა მრჩევსა - სიტყვით რჩევის მიმცემსა; ელვათა მრჩევსა - ელვარებათა გამომრჩეველსა.

1.300 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მრჩობლი

▲back to top

მრჩობლ-ი - წყვილი.

1.301 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მსაჯული

▲back to top

მსაჯულ-ი: დიდსა მსაჯულსა - დიდ მოსამართლეს, ე. ი. ღმერთს.

1.302 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მსთვადი

▲back to top

მსთვად-ი - ადრეული, ნაადრევი; მსთვად - ადრეულად, ნაადრევად.

1.303 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მსპარაზნობელი

▲back to top

მსპარაზნობელ-ი - სამხედრო თამაშობებსა და საფალავნო ტურნირებში მოვარჯიშე, მოასპარეზე.

1.304 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მსრველი

▲back to top

მსრველ-ი - გამჟლეტელი, მხოცველი, ამომწყვეტელი; მსრველად - მოსასრველად, გასაჟლეტად, ამოსახოცად, ამოსაწყვეტად.

1.305 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მსჯელი

▲back to top

მსჯელ-ი - განმსჯელი, მბჭობელი.

1.306 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მსხემი

▲back to top

მსხემ-ი - მწირი, უბინაო, უცხო.

1.307 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მტერიანი

▲back to top

მტერიან-ი - ბნედიანი, ეპილეფსიით დაავადებული.

1.308 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მტილი

▲back to top

მტილ-ი - ბოსტანი.

1.309 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მულღაზარი

▲back to top

მულღაზარ-ი - წალკოტი.

1.310 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მუნაური

▲back to top

მუნაურ-ი - იქაური.

1.311 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მუნებური

▲back to top

მუნებურ-ი - იქაური.

1.312 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მუნეჯიმი, მუნეჯიბი

▲back to top

მუნეჯიმ-ი, მუნეჯიბ-ი - ვარსკვლავთმრიცხველი.

1.313 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მურავაყიანი

▲back to top

მურავაყიან-ი - დაწმენდილი, სასიამოვნო სასმელი ღვინო.

1.314 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მური

▲back to top

მურ-ი - ერთგვარი სურნელოვანი ნივთიერება, შტახსის ნაწურის ნარჩენი.

1.315 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მურტი

▲back to top

მურტ-ი - კენკროვანი ნაყოფი.

1.316 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მუტრიბი

▲back to top

მუტრიბ-ი - მომღერალ-დამკვრელი, მეჩანგე; ფრინველნი მუტრიბობდეს - ფრინველები გალობდნენ, ჭიკჭიკებდნენ.

1.317 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მუქასარი

▲back to top

მუქასარ-ი - ნიფხვის უბე.

1.318 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მუქაფა

▲back to top

მუქაფა - სამაგიერო, სანაცვლო, საზღაური.

1.319 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მუქფება

▲back to top

მუქფება - სამაგიეროს მიზღვევა, სანაცვლოს გადახდა: სიყვარული უმუქფენ - სიყვარული მიუზღე; ემუქფებიან - სამაგიეროს მიზღვევას ცდილობენ.

1.320 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მუშა

▲back to top

მუშა - “ქვეყნის მოქმედი” (საბა). მიწის დამმუშავებელი.

1.321 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მუშა-ვაზი

▲back to top

მუშა-ვაზ-ი - ძველი ვაზი.

1.322 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მუშაითურებ

▲back to top

მუშაითურებ - მოშაითივით, ჯამბაზივით, მსახიობივით. იხ: მოშაითი.

1.323 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მუშთარი

▲back to top

მუშთარ-ი - პლანეტა იუპიტერი.

1.324 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მუშკი

▲back to top

მუშკ-ი - შავი ფერის სურნელოვანი, საკმეველი ნივთიერება; მუშკ-მოცრილი - მუშკ-მოკმეული, მუშკ-მობნეული.

1.325 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მუხაერი

▲back to top

მუხაერ-ი - ნებივრობა, განცხრომა.

1.326 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მუჯამრი

▲back to top

მუჯამრ-ი - საცეცხლური, ან ჭურჭელი დასაკმეველად.

1.327 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მფენები

▲back to top

მფენებ-ი - მომფენელი.

1.328 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მქნარი

▲back to top

მქნარ-ი - ჩქარა მომდინარე: წყალი მქნარი.

1.329 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მქებარე

▲back to top

მქებარე: გემქებარე - შენი მაქებარი გავხდი.

1.330 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მქნიარი

▲back to top

მქნიარ-ი - მქროლავი (ქარი).

მღერა - 1. სიმღერა: იმღერდეს მგოსანნი - თამაშობდი და იმღერდი; მღერა იყო; მღერა შროშანთა - შროშნების გალობა.

1.331 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მღერა

▲back to top

მღერა - 2. თამაში: იმღერდიან მოშაითნი - აკრობატები (ჯამბაზები) თამაშობდნენ; ზოგთა შუბით ამღერებდა; მღერა ოროლთა (ან ოროლისა). მღერა ნარდისა.

1.332 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მყვრიანი

▲back to top

მყვრიან-ი - ბაყაყიანი, ბაყაყებით სავსე.

1.333 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მშვილდოსანი

▲back to top

მშვილდოსან-ი - ზოდიაქოს მეცხრე ეტლი, რომელშიც მზე შედის 22 ნოემბერს.

1.334 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მჩხიბაობა

▲back to top

მჩხიბაობა - ჯადოობა, კუდიანობა.

1.335 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მცირებული

▲back to top

მცირებულ-ი - დაბალი ფენის წარმომადგენელი, არა დიდებული. შდრ. დიდებულნი და მცირებულნი.

1.336 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მცრება

▲back to top

მცრება - ლევა: გული უმცრდებოდა - გული ელეოდა.

1.337 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მცრობა

▲back to top

მცრობა: გამცრობს ერაკლე - ჰერაკლე კეისარი შენ ”პირველობას გითმობს” (ნ. მარი), ის შენთან შედარებით პატარაა; მცრობსა აქილევს - აქილევსი ეპატარავება.

1.338 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მცქაფრობა

▲back to top

მცქაფრობა: მცქაფრობს მეხებრ - მეხივით სწრაფად (უცბად) თავს მეცემა (მესხმის).

1.339 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მცხინვარება

▲back to top

მცხინვარება - “სინათლის სიცხიანობა” (საბა), ”დიდ-ნათელობა, დიდ-სხივოსნობა” (მ. ჯანაშვილი).

1.340 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მძივთი

▲back to top

მძივთ-ი - კუპრი.

1.341 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მძლავრობა

▲back to top

მძლავრობა: მმძლავრობენ - მძალავენ, მერევიან.

1.342 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მძლევარი

▲back to top

მძლევარ-ი - 1. დამძლეველი, მომრევი: სხვათა მძლევართა - სხვათა მომრევს, მძლეველს.

მძლევარ-ი - 2. მიმცემი, გადამხდელი: ხარკთა მძლევართა - მოხარკეებს, ხარკის გადამხდელებს.

1.343 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მძლეობა

▲back to top

მძლეობა - გამარჯვება: ნესტორად მძლეობ - ნესტორივით იმარჯვებ (გამარჯვებული, მძლეველი ხარ).

1.344 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მძლიერი

▲back to top

მძლიერ-ი - მძლეველი, მომრევი.

1.345 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მწადენი

▲back to top

მწადენ-ი - მწადებელი, მოსურნე.

1.346 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მწდე

▲back to top

მწდე - ღვინის დამსხმელი, მერიქიფე.

1.347 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მწდეობა

▲back to top

მწდეობა - ღვინის მიწოდება, მერიქიფეობა: შენ მწდეობდი - შენ იყავი ღვინის მიმწოდებელი (მწდე). გული სისხლსა თვალთა უმწდეობდის - გული იყო მერიქიფე, რომელიც თვალებს სისხლის ცრემლებს აწვდიდა.

1.348 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მწესი

▲back to top

მწეს-ი - მომხმობი, დამძახებელი.

1.349 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მწვანვილი

▲back to top

მწვანვილ-ი - მწვანე ბალახი.

1.350 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მწთოლვარე

▲back to top

მწთოლვარე - რაც წვეთავს.

1.351 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მწიკვლი

▲back to top

მწიკვლ-ი - ჭუჭყი, სიბინძურე.

1.352 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მწლფებარე

▲back to top

მწლფებარე - წრფელი, ალალ-მართალი, პირდაპირი.

1.353 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მწყაზრობა

▲back to top

მწყაზრობა: ღაწვი უმწყაზრობს - ლოყა ალამაზებს, ამშვენებს.

1.354 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მწყდარი

▲back to top

მწყდარ-ი - დაკოდილი, დაჭრილი, მოკლული: მწყდრად-მდებარე.

1.355 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მწყერ-მარჴილი

▲back to top

მწყერ-მარჴილ-ი ზღვის ფრინველი, რომელიც ცხოვრობს არაბეთის ზღვის სანაპიროებზე: (ღმერთმა) ზეცით მონამა მანანა ჩვენთვის მწყერ-მარჴილებით - (ღმერთმა) ზეციდან ჩვენთვის მწყერმარხილების საშუალებით აწვიმა მანანა. შდრ. ”მოჴდა მწყერ-მარჴილი და დაფარა ბანაკი იგი” იხ. აგრეთვე: მანანა.

1.356 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მწყობელი

▲back to top

მწყობელ-ი - დამზავებელი.

1.357 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მწყობრ-შენასხმევი

▲back to top

მწყობრ-შენასხმევ-ი - მწყობრად შექებული, (ხოტბა-შესხმული).

1.358 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მჭევრი

▲back to top

მჭევრ-ი - მშვენიერი, ლამაზი, მოხდენილი.

1.359 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მჭელეულობა

▲back to top

მჭელეულობა - ხელეულები.

1.360 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მჭირსნე

▲back to top

მჭირსნე - სიძნელის ამტანი.

1.361 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მჭიშნე

▲back to top

მჭიშნე - ძლიერ დაგრეხილი, მჭისნე: მჭიშნედ მიჩნს - ძლიერ დაგრეხილად მეჩვენება.

1.362 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მხარკე

▲back to top

მხარკე - “მომჭირნე და მცდელი” (საბა), საჭირო საქმისათვის მზრუნველი: მბრძოლთა მხარკე - მებრძოლთა მომჭირნე (მცდელი).

1.363 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მხედი

▲back to top

მხედ-ი - მხედველი.

1.364 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მხიბლავი

▲back to top

მხიბლავ-ი - გრძნეული, ჯადოსანი.

1.365 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მჴარი

▲back to top

მჴარ-ი - ოთხი წყრთა, (სიგრძის საზომი ერთეული).

1.366 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მჴდოვნები

▲back to top

მჴდოვნებ-ი - ამხდელი (ბინდისა).

1.367 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მჴცე-შერეული

▲back to top

მჴცე-შერეულ-ი - ჭაღარა.

1.368 ლექსიკონი ჩვ. საუნჯე (ტ.2) - მჯობენი

▲back to top

მჯობენ-ი - მჯობი, გამარჯვებული: ყოვლითვე მჯობენ სძლო დიდად მჯობენ - ყოვლით გამარჯვებულმა დასძლია (მოერია, აჯობა) დიდად გამარჯვებულს.