საანგარიშო პერიოდში საიას თბილისის ოფისის იურიდიული დახმარების ცენტრის მიერ სულ გაცემულ იქნა 28 553 სამართლებრივი კონსულტაცია:

კონსულტაციები შემდეგ სამართლებრივ საკითხებს შეეხებოდა:

საანგარიშო პერიოდის განმავლობაში, საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციის თბილისის ოფისის იურიდიული დახმარების ცენტრის იურისტების მიერ მოქალაქეთათვის შედგენილ იქნა 1 002 სხვადასხვა სახის სამართლებრივი დოკუმენტი.

საადვოკატო მომსახურება

საანგარიშო პერიოდის განმავლობაში საიას თბილისის ოფისმა მოქალაქეთა წარმომადგენლობა განახორციელა 22 სამოქალაქო, 67 ადმინისტრაციულ და 88 სისხლის სამართლის საქმეზე.

2009 წლის 1 ოქტომბრისთვის იურიდიული დახმარების ცენტრის წარმოებაშია:

დედაქალაქის მსგავსად, საანგარიშო პერიოდის განმავლობაში სოციალურად დაუცველი მოსახლეობისთვის უფასო იურიდიულ დახმარებას განაგრძობდნენ საიას რეგიონული ოფისებიც, რაც მოიცავდა შემდეგ საქმიანობებს: უფასო იურიდიული კონსულტაციები, სასამართლოსა და ადმინისტრაციულ ორგანოებში უფასო წარმომადგენლობა, რეგიონებში გასვლითი კონსულტაციები და სხვადასხვა იურიდიული დოკუმენტის მომზადება.

ქვემოთ მოცემულია სტატისტიკა საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციის რეგიონული ოფისების და ფილიალების მიერ საანგარიშო პერიოდში ბენეფიციარებისთვის გაწეული სამართლებრივი დახმარების შესახებ:

საიას რეგიონული ოფისების მიერ მომზადებული სამართლებრივი დოკუმენტები:

წარმომადგენლობა სასამართლოში და ადმინისტრაციული ორგანოების წინაშე:

საანგარიშო პერიოდის განმავლობაში საიას ადვოკატებმა წარმატებული საქმიანობით მოახერხეს, მოქალაქეთა სასარგებლოდ მნიშვნელოვანი შედეგებისთვის მიეღწიათ.

საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციის გამგეობის მიერ დადგენილი კრიტერიუმების შესაბამისად, საიას იურიდიული დახმარების ცენტრი საადვოკატო დახმარებას სთავაზობს უკიდურესად გაჭირვებულ მოქალაქეებს, რომელთა უფლებები ილახება ამა თუ იმ ადმინისტრაციული ორგანოს მიერ, ან სახეზეა აშკარა უთანასწორობა მოდავე მხარეთა შესაძლებლობებს შორის. ქვემოთ მოყვანილი მაგალითები საიას ადვოკატების მიერ წარმოებული წარმატებული საქმეების შესახებ, ცხადყოფს, თუ რამდენად მნიშვნელოვანია კვალიფიციური სამართლებრივი დახმარება მოქალაქეთათვის, განსაკუთრებით, სოციალურად დაუცველი ფენისათვის.

საიას რეგიონული ოფისების ადვოკატების თავდაუზოგავი საქმიანობის შედეგად ასევე მივაღწიეთ მნიშვნელოვან წარმატებებს არაერთ საქმეზე:

შიდა სამართალწარმოების გარდა, საანგარიშო პერიოდის განმავლობაში მნიშვნელოვნად გაიზარდა იმ პირთა რიცხვი, რომლებმაც გამოთქვეს ინტერესი და სურვილი, მათი დარღვეული უფლებები და თავისუფლებები ადამიანის უფლებათა საერთაშორისო საზედამხედველო ორგანოებში დაეცვათ. ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოსადმი მიმართვის პროცედურებსა და ევროპული კონვენციის ცალკეული მუხლების დარღვევებთან დაკავშირებით, საიამ კონსულტაცია გაუწია 1405 მოქალაქეს. სტრასბურგის სასამართლოში განაცხადის წარდგენის მსურველთა რაოდენობის ზრდა განაპირობა გასულ წელს რუსეთ-საქართველოს ომის დროს დაზარალებულ პირთა უფლებების მასობრივი დარღვევის ფაქტებმაც. კონფლიქტის დაწყების დღიდან საია აქტიურად ჩაერთო დაზარალებულ პირთა სამართლებრივი დახმარების პროცესში. შედეგად, წინა წელს სტრასბურგში შეტანილ 14 საქმეს კიდევ 62 დაემატა.

1. რამიშვილი საქართველოს წინააღმდეგ (სარეგისტრაციო ნომერი 48099/08)

საქმე ეხება კონვენციის პირველი ოქმის მე-3 მუხლის (თავისუფალი არჩევნების უფლება) დარღვევას. საქართველოს საარჩევნო კოდექსის მე-5 მუხლის მე-2 პუნქტი სასჯელაღსრულების დაწესებულებაში მყოფ პატიმრებს არჩევნებში მონაწილეობის უფლებას ართმევს, მიუხედავად ამ უკანასკნელთა მიერ ჩადენილი დანაშაულის სიმძიმისა და პატიმრობის ვადისა.

ზემოაღნიშნული შეზღუდვის გამო, განმცხადებელმა, რომელიც არჩევნების დროისათვის სასჯელს იხდიდა ქ. რუსთავის №2 სასჯელაღსრულების დაწესებულებაში, 2006 წლის 21 მაისის საპარლამენტო არჩევნებში მონაწილეობა ვერ მიიღო.

2. რურუა და სხვები საქართველოს წინააღმდეგ (სარეგისტრაციო ნომერი 57377/08)

საქმე ეხება ყოფილ სახელმწიფო კომერციულ ბანკებში შეტანილი ანაბრების ინდექსაციით წარმოქმნილ დავალიანებას. ბატონი რურუა და მისი ოჯახის წევრები 2002 წლიდან მოყოლებული ეროვნულ სასამართლოებში ანაბრების ინდექსაციით წარმოქმნილი დავალიანების ანაზღაურებას ითხოვდნენ.

საქართველოს უზენაესი სასამართლოს 2008 წლის 24 იანვრის განჩინებით, მათ უარი ეთქვათ სასარჩელო მოთხოვნის დაკმაყოფილებაზე იმ მიზეზით, რომ არ არსებობდა ინდექსაციის მექანიზმი, ანუ არ არსებობდა მოთხოვნის სამართლებრივი საფუძველი. ანაბრების ინდექსაციის მექანიზმი უნდა განესაზღვრა საქართველოს მთავრობის 2004 წლის დადგენილებით შექმნილ სახელმწიფო ვალის შემსწავლელ სახელმწიფო კომისიას, რაც დღემდე არ გაკეთებულა.

საიას დახმარებით, განმცხადებლებმა ევროპულ სასამართლოს მიმართეს ევროპული კონვენციის პირველი ოქმის პირველი მუხლის (საკუთრების უფლება) და მე-13 მუხლის (სამართლებრივი დაცვის ეფექტიანი საშუალება) დარღვევის გამო პირველ მუხლთან მიმართებით.

3. მეგრელიშვილი საქართველოს წინააღმდეგ (სარეგისტრაციო ნომერი 30364/09)

ბატონი მეგრელიშვილი გაასამართლეს ნარკოტიკული საშუალების განსაკუთრებით დიდი ოდენობით შეძენა-მოხმარებისათვის. გამამტყუნებელი განაჩენი ემყარებოდა ჩხრეკა/ამოღების ოქმებს და სოდ-ის თანამშრომელთა ჩვენებებს. განმცხადებლის პირადი ჩხრეკა, ისევე როგორც მისი ავტომობილის ჩხრეკა, ჩატარდა ისე, რომ ამ უკანასკნელს არ მისცეს დამსწრეების მოწვევის უფლება.

საქმის განხილვისას, მოსამართლეებმა ყოველგვარი დასაბუთების გარეშე გაიზიარეს გამომძიებლის მოსაზრება, რომ არსებობდა საგამოძიებო მოქმედებათა ჩატარების გადაუდებელი აუცილებლობა და გამომძიებლის უარი საგამოძიებო მოქმედებებზე დამსწრეთა მოწვევის შესახებ კანონიერად მიიჩნიეს.

საიას დახმარებით, განმცხადებელმა ევროპულ სასამართლოს მიმართა კონვენციის მე-6 მუხლის (საქმის სამართლიანი განხილვის უფლება) დარღვევის თაობაზე, ვინაიდან მიაჩნია, რომ მასთან მიმართებით დაირღვა მხარეთა თანასწორობის პრინციპი, რაც სამართლიანი სასამართლოს უფლების შემადგენელი ნაწილია.

4. სტუდია „მონიტორი“ და ზურიაშვილი საქართველოს წინააღმდეგ (სარეგისტრაციო ნომერი 44920/09)

სტუდია „მონიტორმა“ საჯარო ინფორმაციის გამოთხოვნის თაობაზე განცხადებით მიმართა ხაშურის რაიონულ სასამართლოს და მოითხოვა კონკრეტული სისხლის სამართლის საქმის მასალების ასლები. სტუდია „მონიტორს“ და მის ჟურნალისტს ნინო ზურიაშვილს საქმის მასალები ესაჭიროებოდა ჟურნალისტური გამოძიების პროექტისათვის გადაცემის მოსამზადებლად.

ხაშურის რაიონულმა სასამართლომ სტუდია „მონიტორს“ უარი უთხრა ინფორმაციის გაცემაზე. განმცხადებელმა გადაცემისათვის საჭირო საქმის მასალების ასლები ვერც სასარჩელო წარმოების გზით მიიღო.

განმცხადებლები დავობენ კონვენციის მე-10 მუხლის (გამოხატვის თავისუფლება) დარღვევის თაობაზე. კერძოდ, სტუდია „მონიტორს“ მიაჩნია, რომ არაპროპორციულად შეუზღუდეს ინფორმაციის მიღებისა და გავრცელების უფლება მაშინ, როცა აღნიშნული ინფორმაციის მიღების საჯარო ინტერესი არსებობდა. სტუდია „მონიტორის“ ინტერესებს ევროპული სასამართლოს წინაშე საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია იცავს.

5. კაკუშაძე საქართველოს წინააღმდეგ (სარეგისტრაციო ნომერი 5619/09)

ბატონი კაკუშაძე სასჯელს იხდიდა ყაჩაღობისათვის. სასჯელის მოხდის პერიოდში განმცხადებელს ციხის ადმინისტრაციის თანამშრომლის სიტყვიერი შეურაცხყოფისათვის დაეკისრა ადმინისტრაციული პასუხისმგებლობა, რის შედეგადაც იგი 10 დღით კარცერში მოათავსეს. მოგვიანებით, იგივე ქმედებისათვის, რომელიც უკვე დაკვალიფიცირდა, როგორც სისხლის სამართლის დანაშაული (სსკ 378 მუხლი), ბატონი კაკუშაძე გაასამართლეს.

განმცხადებელი მიიჩნევს, რომ მასთან მიმართებით დაირღვა კონვენციის მე-6 (საქმის სამართლიანი განხილვის უფლება) და მე-7 ოქმის მე-4 მუხლი (ხელმეორედ გასამართლების ან დასჯის აკრძალვა). კაკუშაძეს ინტერესებს ევროპულ სასამართლოში საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია იცავს.

6. გეწაძე საქართველოს წინააღმდეგ (სარეგისტრაციო ნომერი 15373/09)

2006 წლის 2 ნოემბერს დაიწყო გამოძიება გეგუთის №8 სასჯელაღსრულების დაწესებულებაში კანონით აკრძალული ნივთის - ფულის (50 ლარის) - გადაცემის მცდელობის ფაქტზე. იმავე დღეს, გადაუდებელი აუცილებლობის გამო, მოსამართლის ბრძანების გარეშე ჩატარდა ოპერატიულ-სამძებრო ღონისძიება - განმცხადებლის მობილური ტელეფონით განხორციელებული და მის ტელეფონში შემომავალი ზარების ფარული მოსმენა-ჩაწერა. მოცემული დროისათვის განმცხადებელი საქართველოს სახალხო დამცველის აპარატში მუშაობდა.

2007 წელს განმცხადებელი მსჯავრდებული იქნა საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 145-ე მუხლით გათვალისწინებული დანაშაულის (დანაშაულის პროვოკაცია) მცდელობისათვის.

განმცხადებელი, საიას ადვოკატების დახმარებით, დავობს კონვენციის მე-6 მუხლის (საქმის სამართლიანი განხილვის უფლება), მე-7 მუხლის (არავითარი სასჯელი კანონის გარეშე), მე-8 მუხლის (პირადი და ოჯახური ცხოვრების პატივისცემის უფლება) და მე-18 მუხლის (უფლებების შეზღუდვათა გამოყენების ფარგლები) დარღვევის თაობაზე. განმცხადებელს მიაჩნია, რომ იგი დასაჯეს იმ დანაშაულის გამო, რომელსაც არ ითვალისწინებდა საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსი და, რომ მოხდა მის პირად ცხოვრებაში გაუმართლებელი ჩარევა.

7. ეგიზარიანი საქართველოს წინააღმდეგ

2004 წლის 21 აგვისტოს ვ. ეგიზარიანი, თავის მეგობრებთან ერთად, ავტომანქანით აფეთქდა TM-57 ტანკსაწინააღმდეგო ნაღმზე დაბა ჩაქვში. ამ ინციდენტის შედეგად ვ. ეგიზარიანმა ორივე ქვედა კიდური დაკარგა. იგი პირველი ჯგუფის ინვალიდია უვადოდ და მუდმივ მომვლელს საჭიროებს.

აღნიშნული სანაპირო ზოლი, 2004 წლის გაზაფხულზე, სავარაუდოდ, დაინაღმა აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის ყოფილი მეთაურისა და აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის უშიშროების ყოფილი მინისტრის ბრძანებით, ვარდების რევოლუციის შემდეგ ცენტრალურ ხელისუფლებასთან დაპირისპირების პერიოდში.

2005 წლის ივლისში ვ. ეგიზარიანმა მორალური ზიანის ანაზღაურების მოთხოვნით სასამართლოში სარჩელი შეიტანა საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს წინააღმდეგ. საქმის განხილვა შიდა სასამართლოებში გაუმართლებლად გაჭიანურდა შიდა კანონმდებლობის მოთხოვნათა დარღვევით. საბოლოო გადაწყვეტილება მიღებული იქნა მხოლოდ 2009 წლის მაისში და განმცხადებელს მოთხოვნის დაკმაყოფილებაზე უარი ეთქვა. ასევე, არ იქნა გამოძიებული, თუ რომელი სახელმწიფო უწყება იყო პასუხისმგებელი განაღმვითი სამუშაოების ჩატარებაზე და ვის უნდა ეგო პასუხი მომხდარი ინციდენტის გამო.

ევროპის სასამართლოში საიას მიერ განაცხადი გაიგზავნა 2009 წლის 19 აგვისტოს კონვენციის მე-2 (სიცოცხლის უფლება/არაეფექტური გამოძიება), მე-6 (საქმის განხილვის გაუმართლებელი გაჭიანურება), 1-ლი დამატებითი ოქმის 1-ლი მუხლის (საკუთრების უფლება) და მე-13 მუხლის (ეფექტური შიდა საშუალებები) დარღვევის თაობაზე.

სტრატეგიული სამართალწარმოება რუსეთ-საქართველოს 2008 წლის აგვისტოს შეიარაღებული კონფლიქტის შედეგად დაზარალებულ პირთათვის

აღნიშნული მიმართულების ფარგლებში მომზადდა და საიას მიერ ადამიანის უფლებათა დაცვის ევროპულ სასამართლოში გაიგზავნა პირველადი განაცხადები 365 განმცხადებლის (დაზარალებული პირის) სახელით. განაცხადები მოიცავს საქართველოს შემდეგ სოფლებს/ქალაქებს: გორი, ერედვი, არგვიცი, ბერულა, ვარიანი, ქერე, ქურთა, კეხვი, ხეითი, აჩაბეთი, ბროწლეთი, ვანათი, ავლევი, ავნევი, საცხენეთი, ტყვიავი, აწრისხევი, ქსუისი, ქიწნისი, დვანი, თამარაშენი, ტირძნისი, თორტიზა, ერგნეთი, კარალეთი, ახალდაბა, თედოწმინდა, რუისი და სხვა. განაცხადები ეხება ევროპული კონვენციით გარანტირებული ისეთი უფლებების დარღვევებს, როგორებიცაა: სიცოცხლის უფლება (მე-2 მუხლი), წამების აკრძალვა (მე-3 მუხლი), იძულებითი შრომის აკრძალვა (მე-4 მუხლი), თავისუფლებისა და უსაფრთხოების უფლება (მე-5 მუხლი), პირადი და ოჯახური ცხოვრების პატივისცემის უფლება (მე-8 მუხლი), უფლება სამართლებრივი დაცვის ეფექტიან საშუალებებზე (მე-13 მუხლი), დისკრიმინაციის აკრძალვა (მე-14 მუხლი), საკუთრების უფლება (პირველი ოქმის პირველი მუხლი) და გადაადგილების თავისუფლება (მე-4 ოქმის მე-2 მუხლი).

ევროპულმა სასამართლომ 2009 წლის დეკემბერი განსაზღვრა, როგორც სრული სარჩელების წარდგენის ბოლო ვადა.

უნდა აღინიშნოს, რომ ამავე მიმართულების ფარგლებში საია, თავისი პარტნიორი ორგანიზაციების დახმარებით, აქტიურად მუშაობს საქართველოს და რუსეთის ფედერაციის შესაბამის სამართალდამცავ სტრუქტურებთან, რომლებსაც წარედგინათ მოთხოვნა, დროულად და ეფექტიანად გამოიძიონ 2008 წლის აგვისტოს შეიარაღებული კონფლიქტის დროს მომხდარი ადამიანის უფლებათა და საერთაშორისო ჰუმანიტარული სამართლის მძიმე დარღვევები. ამ მიზნით, 400-მდე განცხადება გაიგზავნა საქართველოსა და რუსეთის მთელ რიგ უწყებებში, მათ შორის, საქართველოს მთავარ პროკურატურასა და რუსეთის პროკურატურასთან არსებულ საგამოძიებო კომიტეტში შემდეგი ძირითადი მოთხოვნებით: დაიწყოს გამოძიება 2008 წლის აგვისტოს შეიარაღებული კონფლიქტის დროს ადამიანის უფლებათა დარღვევის კონკრეტულ ფაქტებთან დაკავშირებით; მოხდეს შესაბამისი პირების დაზარალებულად ან დაზარალებულის უფლებამონაცვლედ ცნობა; ჩატარდეს სასამართლო-სამედიცინო თუ სხვა ტი პის ექსპერტიზა ან/და სხვა საგამოძიებო მოქმედება.

საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციის მიერ ადამიანის უფლებათა ევროპულ სასამართლოში შეტანილ განაცხადთა დასახელება და სავარაუდოდ დარღვეულ უფლებათა ნუსხა შემდეგნაირად გამოიყურება:

2008 წლის აგვისტოს შეიარაღებულ კონფლიქტთან დაკავშირებული სხვა მიმდინარე საქმეები

სტრატეგიული სამართალწარმოება ინფორმაციის თავისუფლებასთან დაკავშირებით

ადამიანის უფლებათა საერთაშორისო საზედამხედველო ორგანოების გარდა, საია კვლავ განაგრძობს სტრატეგიულ სამართალწარმოებას ეროვნულ ინსტანციებში. ამ კუთხით განსაკუთრებით საინტერესოა ინფორმაციის თავისუფლებასთან დაკავშირებული სამართალწარმოება და მიღწეული შედეგები. გადაჭარბების გარეშე შეიძლება ითქვას, რომ საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციის თავდაუზოგავი მცდელობის შედეგად, ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის ინფორმაციის თავისუფლების თავი არ დარჩა მკვდარ ნორმად.

თუმცა, სამწუხაროდ, კვლავ პრობლემატურია ინფორმაციის დასაბუთებულად გასაიდუმლოების საკითხები. საჯარო დაწესებულებების მიერ ინფორმაციის გაცემაზე უარი ხდება უმოქმედობით ან, „უკეთეს“ შემთხვევაში, მხოლოდ კანონის ნორმების მითითებით, ხოლო იმის განმარტებას, თუ რატომ მიესადაგება აღნიშნული ნორმა მოცემულ კონკრეტულ შემთხვევას, ადმინისტრაციული ორგანოები სავალდებულოდ არ მიიჩნევენ. მაგალითად შეიძლება მოვიყვანოთ საქართველოს ენერგეტიკის სამინისტროს წინააღმდეგ წარმოებული დავა.

ენერგეტიკის სამინისტრომ ყოველგვარი დასაბუთების გარეშე მიიღო გადაწყვეტილება, გაესაიდუმლოებინა ენგურჰესის მართვასთან დაკავშირებით კომპანია „ინტერ რაო ეეს“-თან გაფორმებული ურთიერთგაგების მემორანდუმი, მიუხედავად იმისა, რომ აღნიშნული მემორანდუმის მიმართ უზარმაზარი საზოგადოებრივი ინტერესი არსებობდა. დავა ამ ეტაპზე სასამართლო წარმოებაშია.

ასევე, სრულიად ბუნდოვანი და არაერთგვაროვანია პერსონალური მონაცემების გაცემის საკითხები, განსაკუთრებით შემაშფოთებელი კი, თანამდებობის პირთა პერსონალური მონაცემების გასაიდუმლოების ტენდენციებია. სამწუხაროდ, სასამართლოში დავა გვიწევს ისეთი პირების პერსონალური მონაცემების მოპოვებასთან დაკავშირებით, როგორიცაა საზოგადოებრივი მაუწყებლისა და იუსტიციის სამინისტროს თანამდებობის პირები.

სტატისტიკური მონაცემები:

1. განცხადებები საჯარო ინფორმაციის გამოთხოვნის თაობაზე

საანგარიშო პერიოდში საჯარო ინფორმაციის გაცემის მოთხოვნით საჯარო დაწესებულებებში სულ გაიგზავნა 3522 განცხადება, აქედან:

2. ადმინისტრაციული საჩივრები

სხვადასხვა საჯარო დაწესებულებაში წლის განმავლობაში წარდგენილ იქნა 42 ადმინისტრაციული საჩივარი, რომელთაგან:

ადმინისტრაციულ საჩივრებზე მიღებული გადაწყვეტილებებიდან:

3. სარჩელები

პროექტის ფარგლებში სხვადასხვა ინსტანციის სასამართლოში სულ წარდგენილ იქნა 18 სარჩელი, ამათგან:

______________

1 2009 წლის სექტემბრში ამ საქმეს, განმცხადებლის სტატუსით, ისრაელის ერთი და ჰოლანდიის ორი მოქალაქე შეუერთდა - დაღუპული ჰოლანდიელი ჟურნალისტის მეუღლე და დაჭრილი ჰოლანდიელი.

დევნილების მსგავსად, საიას იურისტები განსაკუთრებულ ყურადღებას უთმობდნენ პატიმართა უფლებების დაცვას, მათთვის სამართლებრივი კონსულტაციების გაწევას და სამართლებრივ წარმომადგენლობას ადმინისტრაციულ და სასამართლო ორგანოებში.

საიას იურიდიული დახმარების ცენტრში წლების წინ დამკვიდრდა სასჯელაღსრულების დაწესებულებებში განთავსებულ თავისუფლებააღკვეთილ პატიმართათვის კონსულტაციის გაწევისა და დახმარების აღმოჩენის ტრადიცია.

საანგარიშო პერიოდის განმავლობაში თბილისის ოფისში აღირიცხა 319 პატიმრის წერილი. მათგან თბილისის იურიდიული დახმარების ცენტრის მიერ სასჯელაღსრულების დაწესებულებაში მონახულებულ იქნა და კონსულტაცია გაეწია 154 პატიმარს. 39 პატიმარს საიამ წერილობით მიაწოდა პასუხები მათთვის საინტერესო კითხვებზე, 25 პატიმრისთვის კი შედგენილ იქნა სხვადასხვა სახის სამართლებრივი დოკუმენტი - განცხადება, საკასაციო საჩივარი და ა.შ.

მომზადდა რამდენიმე განცხადება სასჯელაღსრულების დაწესებულებების ადმინისტრაციის მიმართ. საიას შუამდგომლობით, 4 მსჯავრდებულის სასჯელის მოხდის პირობები შესაბამისობაში იქნა მოყვანილი მათი ჯანმრთელობის მდგომარეობასთან და ციხის საკნიდან გადაყვანილ იქნენ სამკურნალო დაწესებულებებში. ხოლო 2 მსჯავრდებული, მათი უსაფრთხოების უზრუნველყოფის მიზნით, საიას შუამდგომლობის საფუძველზე, გადაყვანილ იქნა სასჯელაღსრულების სხვა დაწესებულებაში.

2008 წლის აგვისტოს რუსეთ-საქართველოს კონფლიქტის შედეგად, საანგარიშო პერიოდის განმავლობაში განსაკუთრებით გაიზარდა დევნილთა მოთხოვნილება სამართლებრივი დახმარების გაწევაზე კონკრეტულ საკითხებთან მიმართებით. ეს ეხებოდა მათ სამართლებრივ სტატუსს, სოციალურ და ეკონომიკურ ყოფას და ა.შ. ძირითადად, დევნილთა პრობლემები არაერთგვაროვანია და განსხვავდება იმისდა მიხედვით, თუ დევნილთა რომელ ტალღას ეკუთვნის ესა თუ ის პირი. 90-იანი წლების დევნილებისათვის გამოკვეთილად აქტუალურია განსახლება და გადამისამართება. ამ საკითხებისადმი დაინტერესებამ განსაკუთრებით იმატა მას შემდეგ, რაც სახელმწიფომ დაიწყო დევნილთა მიერ კოლექტიურ ცენტრებში დაკავებული ფართის საკუთრებაში გადაცემის პროცესი. ასევე, მნიშვნელოვანი ადგილი უკავია დევნილთა უფლებების დაცვას კერძო საკუთრებაში არსებული კოლექტიური ცენტრებიდან გამოსახლებისას.

2008 წლის აგვისტოს მოვლენების შედეგად გადაადგილებული პირები კი, ძირითადად, ითხოვდნენ სამართლებრივი დახმარების გაწევას სოციალურ საკითხებთან დაკავშირებით. განსაკუთრებით გამოიკვეთა შემდეგი პრობლემები:

საიას იურისტები რეგიონების მიხედვით უწევდნენ იურიდიულ დახმარებას იძულებით გადაადგილებულ პირებს. გარდა ინდივიდუალური სამართლებრივი კონსულტაციებისა, ხორციელდებოდა მობილური ვიზიტები კოლექტიურ ცენტრებსა და ახალ ჩასახლებებში, ასევე, ეწყობოდა საინფორმაციო შეხვედრები კერძო სექტორში განსახლებულ დევნილთათვის.

ბოლო ერთი წლის განმავლობაში, საიას დახმარებით, 8316-მა იძულებით გადაადგილებულმა პირმა მიიღო ინდივიდუალური სამართლებრივი კონსულტაცია, განხორციელდა 426 მობილური ვიზიტი, მომზადდა და მოეწყო 26 საინფორმაციო შეხვედრა კერძო სექტორში განსახლებულ დევნილებთან. ადვოკატის მომსახურება უზრუნველყოფილი იყო 3 სასამართლო პროცესზე.

ტრეფიკინგისა და ოჯახური ძალადობის წინააღმდეგ ბრძოლა კვალავ რჩება საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციის ერთ-ერთ პრიორიტეტად. საანგარიშო წლის განმავლობაში საია სამართლებრივ დახმარებას უწევდა როგორ ტრეფიკინგისა და ოჯახური ძალადობის მსხვერპლებს, აგრეთვე, საზღვარგარეთ სამუშაოდ ან სასწავლებლად გამგზავრების მსურველ მოქალაქეებს, რომლებსაც შრომითი ხელშეკრულებით გათვალისწინებული სამუშაო პირობების ან კონტრაქტის გადამოწმება სურდათ.

საიას იურისტების მიერ საანგარიშო პერიოდში გაიცა დაახლოებით 100-მდე სატელეფონო და პირადი კონსულტაცია ადამიანებით ვაჭრობის საკითხებზე და 150-მდე კონსულტაცია ოჯახში ძალადობის პრობლემასთან დაკავშირებით. წლის განმავლობაში საიას იურისტები წარმოადგენდნენ ტრეფიკინგის მსხვერპლთა ინტერესებს 15 სისხლის სამართლის და სამოქალაქო საქმეზე. თავიდან იქნა აცილებული რამდენიმე მოქალაქის მიერ არაშესაბამის პირობებში უცხოეთში სამუშაოდ წასვლა. გარდა ამისა, საიას იურისტები ოჯახური ძალადობის მსხვერპლებს სასამართლოში წარსადგენი სამართლებრივი დოკუმენტების შედგენაში ეხმარებოდნენ.

საანგარიშო პერიოდის განმავლობაში საიას ერთ-ერთ პრიორიტეტს კვლავაც წარმოადგენდა მოსახლეობის ცნობიერების ამაღლება არჩევნებთან დაკავშირებით. პროექტის - „დემოკრატიული ინსტიტუტების განვითარება საქართველოში სამართლიანი საარჩევნო პროცესისა და აქტიური სამოქალაქო მონაწილეობისათვის“ - ფარგლებში საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციამ, პარტნიორ ორგანიზაციასთან - „სამართლიანი არჩევნებისა და დემოკრატიის საერთაშორისო საზოგადოება“ (ISFED) - ერთად აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის უმაღლესი საბჭოს 2008 წლის 3 ნოემბრის არჩევნებისათვის ამომრჩეველთა ცნობიერების ამაღლების კამპანია განახორციელა.

პროექტი, რომელიც ფინანსურად ევროკავშირისა და გაეროს განვითარების პროგრამის მიერ იყო მხარდაჭერილი, აჭარის ექვსივე საარჩევნო ოლქში განხორციელდა. კამპანიის ფარგლებში მოსახლეობას დაურიგდა საარჩევნო საკითხებზე მომზადებული ლიფლეტები, პოსტერები, მაისურები, ქუდები, კალენდრები და სხვა მასალები. ამავე კამპანიის ფარგლებში მომზადდა 4 ვიდეო და 3 აუდიო კლიპი, რომლებიც წინასაარჩევნო პერიოდში აქტიურად გადაიცემოდა ადგილობრივი თუ ცენტრალური მაუწყებლობის მეშვეობით.

კამპანიის ფარგლებში საიას მოხალისეებმა ბათუმის, ხელვაჩაურის, ხულოს, ქობულეთის, ქედისა და შუახევის ოლქებში მცხოვრები ამომრჩევლებისათვის 18 შეხვედრას გაუწიეს ორგანიზება, სადაც ამომრჩევლებს საშუალება ეძლეოდათ, მონაწილეობა მიეღოთ არჩევნების დღის იმიტირებულ პროცედურებში. მათ ასევე გაეწიათ იურიდიული კონსულტაცია საარჩევნო საკითხებზე.

ყველაზე აქტიურ მოქალაქეებს გადაეცათ კამპანიის სამახსოვრო მასალები. საერთო ჯამში, შეხვედრებში უშუალო მონაწილეობა აჭარის რეგიონში მცხოვრებმა ათასამდე მოქალაქემ მიიღო.

პენიტენციური დაწესებულებები და პატიმართა უფლებრივი მდგომარეობა კვლავ რჩება საზოგადოებისთვის ერთ-ერთ ყველაზე მტკივნეულ პრობლემად. საიას ძალისხმევით მომზადდა, დაიბეჭდა და პატიმრებს დაურიგდა ოთხი სახის ბროშურა (საერთო, საპყრობილის, მკაცრი რეჟიმისა და აღმზრდელობით დაწესებულებებში განთავსებული მსჯავრდებულებისათვის), სადაც საუბარია მათ უფლება-ვალდებულებებსა და იმ აკრძალვებზე, რომლებიც პირს პატიმრობისას წარმოეშვება, მაგ. პაემნების უფლება, არასათანადო მოპყრობის გასაჩივრების უფლება, მიმოწერის უფლება, დაწესებულების შინაგანაწესის დაცვის ვალდებულება, აკრძალული ნივთების ჩამონათვალი და ა.შ.

საზოგადოებაში პატიმრების, როგორც ამავე საზოგადოების თავისუფლებაშეზღუდული წევრების არსებითი უფლებების შეხსენებისა და სენსიტირების მიზნით, ორგანიზაციის მიერ შეიქმნა ორი სოციალური ჟანრის კლიპი, რომლებიც 1 თვის განმავლობაში თბილისისა და დასავლეთ საქართველოს რეგიონულ ტელევიზიებში გადიოდა. საანგარიშო პერიოდში, წინა წლისაგან განსხვავებით, საზოგადოებრივი მენტალობიდან გამომდინარე, განსაკუთრებით აქცენტირებული იყო ქალ პატიმართა პრობლემები, რითაც კიდევ ერთხელ გავუსვით ხაზი იმ ფაქტს, რომ პატიმრის სასჯელი საზოგადოებაში აღარ უნდა გრძელდებოდეს.

ასევე, პენიტენციური სისტემის თანამშრომელთა ინფორმირებისა და პატიმართა მიმართ არასათანადო მოპყრობის პრევენციისათვის, კომპაქტური ფორმის ბუკლეტებად და პოსტერებად დაიბეჭდა ეთიკის კოდექსი, რომელიც სასჯელაღსრულების დაწესებულებებში გავრცელდა.

კონფლიქტის შედეგად შექმნილი ვითარებიდან გამომდინარე, საია, პარტნიორ ორგანიზაციებთან ერთად, განსაკუთრებულ ყურადღებას უთმობდა დევნილებისათვის ცნობიერების ამაღლებას, ინფორმაციის მიწოდებას კანონმდებლობით გათვალისწინებული მათი უფლებებისა და თავისუფლებების, ასევე, დევნილებთან მიმართებით სახელმწიფოს ცენტრალური და ადგილობრივი ორგანოების ვალდებულებების შესახებ, აქტიურად მონაწილეობდა დევნილთა კოლექტიური ცენტრების მობილიზაციისა და ტრენინგების პროცესში.

2009 წელს მთელი საქართველოს მასშტაბით შეირჩა დევნილთა 300 კოლექტიური ცენტრი და ახალი ჩასახლება, სადაც წინასწარ მომზადებული მობილიზატორების მიერ ჩატარდა საინფორმაციო შეხვედრები. მობილიზაციის შედეგად ჩამოყალიბდა 3-5 ადამიანისგან შემდგარი „აქტიური ჯგუფები“, რომლებმაც მონაწილეობა მიიღეს სპეციალურად მათთვის განხორციელებულ ტრენინგებსა და ქსელურ შეხვედრებში. გარდა ადვოკატირების პროცესის წარმართვის უნარ-ჩვევების გაძლიერებისა, ტრენინგები ასევე მიზნად ისახავდა დევნილთა ინფორმირებას მათი უფლებებისა და სახელმწიფოს მიერ განხორციელებული ღონისძიებების შესახებ. ტრენინგების ერთი ნაწილი დაეთმო სამართლებრივ საკითხებს, სადაც განხილული იყო მათი პრობლემების მოგვარების სამართლებრივი საშუალებები.

დევნილთა ინფორმირების მიზნით, 2009 წლის დასაწყისში, გამოიცა განახლებული ბროშურა განსახლების საკითხებზე: „რა უნდა იცოდნენ დევნილებმა მათი განსახლების შესახებ“. ბროშურა ეხება განსახლების სხვადასხვა მოდელს და დევნილთა უფლებებს განსახლების პროცესში. 15000 ეგზემპლარი გავრცელდა კოლექტიურ ცენტრებში.

2008 წლის აგვისტოს მოვლენების დროს იძულებით გადაადგილებული პირებისთვის, სხვადასხვა სახელმწიფო სტრუქტურასა და არასამთავრობო ორგანიზაციასთან დაკავშირების გაადვილების მიზნით, გამოიცა ცნობარი, სადაც თავმოყრილია ამ სტრუქტურების საკონტაქტო ინფორმაცია და მათი საქმიანობის სფერო. 10000 ეგზემპლარი გავრცელდა ახალ ჩასახლებებში.

2009 წლის ივლისში გამოვიდა საინფორმაციო ბიულეტენის - „შენი მაცნე“ - პირველი ნომერი, რომელიც მოიცავდა ინფორმაციას დევნილთა სფეროში სახელმწიფოს მიერ განხორციელებულ ღონისძიებებზე, დევნილთა სამართლებრივ პრობლემებსა და ადვოკატირების წარმატების მექანიზმებზე.

იძულებით გადაადგილებულ პირთა პრობლემების დროული და ეფექტიანი გადაწყვეტის მიზნით, პერიოდულად ეწყობოდა შეხვედრები დევნილ მოსახლეობასა და სახელმწიფოს წარმომადგენლებს შორის, როგორც ადგილობრივ, ასევე ცენტრალურ დონეზე.

ბოლო ერთი წლის განმავლობაში ჩატარდა 9 რეგიონული და 1 ცენტრალური ქსელური შეხვედრა, მოეწყო 6 მრგვალი მაგიდა.

შეხვედრებში, გარდა დევნილებისა, მონაწილეობდნენ საქართველოს ლტოლვილთა და განსახლების სამინისტროს, ადგილობრივი მმართველობისა და თვითმმართველობის, ასევე, სხვადასხვა საერთაშორისო და ადგილობრივი არასამთავრობო ორგანიზაციის წარმომადგენლები.

იძულებით გადაადგილებულ პირებს საშუალება მიეცათ, მონაწილეობა მიეღოთ მათთვის მნიშვნელოვანი საკითხების განხილვაში და შეეთავაზებინათ კონკრეტული პრობლემების გადაჭრის გზები უშუალოდ გადაწყვეტილების მიმღები პირებისათვის.

საია კვლავაც აქტიურად განაგრძობს ტრეფიკინგისა და ოჯახური ძალადობის წინააღმდეგ ბრძოლას. საიას თანამშრომლები საანგარიშო პერიოდის განმავლობაში ატარებდნენ შეხვედრებს მოსახლეობასთან ადამიანით ვაჭრობის (ტრეფიკინგის) დანაშაულის საშიშროებისა და შედეგების, ასევე, ოჯახური ძალადობის შესახებ ინფორმაციის მიწოდების მიზნით. შეხვედრები ჩატარდა შიდა ქართლის, იმერეთის, აჭარის, სამეგრელოს, გურიის რეგიონებში. სულ ჩატარდა დაახლოებით 70 შეხვედრა მოსახლეობასთან და სკოლის მოსწავლეებთან ადამიანებით ვაჭრობის სფეროში და 60 შეხვედრა ოჯახში ძალადობის საკითხებზე. იმის გათვალისწინებით, რომ ტრეფიკინგის საშიშროების წინაშე მდგარ განსაკუთრებულად მოწყვლად ჯგუფს სწორედ იძულებით გადაადგილებული პირები განეკუთვნებიან, საიას თბილისისა და გორის ოფისები რეგულარულად აწყობენ მათთან შეხვედრებს ტრეფიკინგის დანაშაულის საშიშროებისა და რისკების შესახებ.

2008 წლის დეკემბერში ჩატარდა დოკუმენტური ფილმის - „თუ გადაარჩენ ერთ ყვავილს...“ - პრეზენტაცია, ბავშვთა ტრეფიკინგის თემაზე. პრეზენტაციას დაესწრნენ შესაბამისი სახელმწიფო და არასამთავრობო ორგანიზაციების წარმომადგენლები, ჟურნალისტები. პრეზენტაციის შემდეგ გაიმართა დისკუსია, რომელზეც განხილული იყო არასრულწლოვანთა ექსპლუატაციის სხვადასხვა ასპექტი. წლის განმავლობაში ეს ფილმი ადგილობრივი ტელევიზიებით 7 რეგიონში იქნა ნაჩვენები.

2009 წლის 8 მარტს, ქალთა საერთაშორისო დღეს, არსის გალერეაში საიასა და ფოტოგრაფთა კლუბ „GRAF.GE“-ს ერთობლივ კონკურსში გამარჯვებულები გამოვლინდნენ. გალერეაში ასევე გამოიფინა 20 საუკეთესო ნამუშევარი. მონაწილეობის მსურველებს 27 თებერვლიდან 5 მარტის ჩათვლით ფოტოგრაფთა კლუბის ვებ-გვერდზე www.graf.ge სპეციალურ გალერეაში უნდა აეტვირთათ საკუთარი ნამუშევრები, რომლებსაც თემატურად უნდა აესახა პროექტის მიზნები. კონკურსში მონაწილეობის სურვილი 100-ზე მეტმა მონაწილემ გამოთქვა.

ნამუშევრის სათაურად მონაწილეს უნდა აერჩია ერთ-ერთი სლოგანი:

კონკურსში გამარჯვებული პლაკატები ჩვენ მიერ გამოყენებული იქნა ოჯახში ძალადობის სფეროში საზოგადოებრივი ცნობიერების ამაღლებისათვის: დაიბეჭდა 400 პლაკატი, 500 ღია ბარათი, 2000 წიგნის სანიშნე და 5000 ბუკლეტი, რომლებზეც განთავსდა ოჯახური ძალადობის შესახებ მესიჯები და საიას ცხელი ხაზის ნომრები. მასალებს საიას იურისტები მოსახლეობასთან შეხვედრების დროს არიგებენ.

2009 წლის ივლისში ჩატარდა ტრენინგები „ოჯახში ძალადობა - საქართველოს კანონმდებლობა, არსებული პრაქტიკა და ფსიქოლოგიური ასპექტები“. ტრენინგებს ესწრებოდნენ მოსამართლეები, ადვოკატები, სახალხო დამცველის აპარატის თანამშრომლები, ჟურნალისტები და დაინტერესებული არასამთავრობო ორგანიზაციების წარმომადგენლები როგორც თბილისიდან, ასევე დასავლეთ და აღმოსავლეთ საქართველოდან, სულ 63 ადამიანი.

საანგარიშო პერიოდში მომზადდა 3 რადიო და 2 სატელევიზიო კლიპი ოჯახური ძალადობის საკითხებზე, რომლებშიც ახსნილია, თუ რა შეიძლება დაკვალიფიცირდეს ოჯახურ ძალადობად, რა ზიანი მოაქვს მას საზოგადოებისთვის და რა უნდა გააკეთოს მსხვერპლმა თავის დასაცავად. კლიპები გადის როგორც საზოგადოებრივი არხის ეთერში, აგრეთვე, რეგიონულ ტელევიზიებში.

ტრენინგები

2008 წლის 17-18 ნოემბერს საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციამ დაბა გუდაურში ჩაატარა ტრენინგი ინფორმაციის თავისუფლების თემაზე ეროვნული უმცირესობების წარმომადგენელი ჟურნალისტებისათვის. სამუშაო ენები იყო რუსული და ქართული. ტრენინგი გაიმართა საქართველოში ეუთოს მისიის ფინანსური მხარდაჭერით. მასში მონაწილეობა მიიღეს ახალციხის, ახალქალაქის, ნინოწმინდის, მარნეულის, გარდაბნის და სხვა რაიონებიდან მოწვეულმა ჟურნალისტებმა.

ადამიანის უფლებათა კვირეულის ფარგლებში, ეუთოს ფინანსური მხარდაჭერით, 2008 წლის 13-14 დეკემბერს ზუგდიდში ჩატარდა ტრენინგი ჟურნალისტებისთვის ინფორმაციის თავისუფლების შესახებ. საიას ინფორმაციით, საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის მიღებიდან დღემდე, ზუგდიდის რაიონულ სასამართლოს არც ერთი საქმე არ განუხილავს ინფორმაციის თავისუფლების შესახებ. საიას სასამართლო გადაწყვეტილებების მონაცემთა ბაზასა (www.gyla.ge/foicourt) და ადმინისტრაციული ორგანოების მონაცემთა ბაზაში (www.gyla.ge/foiadmin) ასეთი გადაწყვეტილებები არ გვხვდება. სწორედ ამიტომ, ტრენინგის მიზანი იყო ინფორმაციის თავისუფლების ინსტრუმენტის გამოყენების ხელშეწყობა ჟურნალისტურ საქმიანობაში. ტრენინგში მონაწილეობას იღებდნენ ზუგდიდში მომუშავე სხვადასხვა მედია საშუალების ჟურნალისტები.

სამუშაო შეხვედრები

ეუთოს მიერ დაფინანსებული პროექტის ფარგლებში, 2008 წლის 18-19 და 24-25 ოქტომბერს დაბა გუდაურში საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციამ უმასპინძლა სამუშაო შეხვედრებს ინფორმაციის თავისუფლების თემაზე, რომლის მიზანი იყო ამ სფეროში არსებული პრობლემატური საკითხების აქცენტირება და მსჯელობა მათი დარეგულირების საშუალებებზე. შეხვედრებში მონაწილეობდნენ საქართველოს სხვადასხვა რეგიონის პრესსამსახურების, საზოგადოებასთან ურთიერთობის დეპარტამენტების, ტელევიზიების, რადიოების, გაზეთებისა და საინფორმაციო სააგენტოების წარმომადგენლები. მონაწილეების მიერ გამოიკვეთა შემდეგი ძირითადი პრობლემები:

2009 წლის 7-8 მაისს, სასტუმროში „თბილისი მარიოტი“ გაიმართა ბიუჯეტის მონიტორინგის საერთაშორისო სამუშაო შეხვედრა. შეხვედრის ორგანიზატორი გახლდათ ჰოლანდიური ორგანიზაცია Oxfam Novib, ხოლო ლოჯისტიკის საკითხებზე პასუხიმგებელი იყო საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია. სამუშაო შეხვედრის მიზანს წარმოადგენდა ბიუჯეტის მონიტორინგის საკითხებთან დაკავშირებით არასამთავრობო ორგანიზაციათა შორის არსებული გამოცდილების გაზიარება. ბიუჯეტის მონიტორინგის საერთაშორისო სამუშაო შეხვედრაში მონაწილეობას იღებდნენ არასამთავრობო ორგანიზაციების წარმომადგენლები საქართველოდან, ეგვი პტიდან, პალესტინიდან, ისრაელიდან, სომხეთიდან და აზერბაიჯანიდან.

ადამიანის უფლებათა კვირეული

2008 წლის 9-18 დეკემბერს საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციამ, ტრადიციულად, ადამიანის უფლებათა საერთაშორისო კვირეული მოაწყო.

კვირეული 9 დეკემბერს საქართველოს პრეზიდენტისა და მთავრობის სარეზერვო ფონდების მონიტორინგის შედეგების პრეზენტაციით გაიხსნა.

10 დეკემბერს (ადამიანის უფლებათა საერთაშორისო დღე) საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციამ ეუთოს ფინანსური მხარდაჭერით გამართა შეხვედრა „ინფორმაციის თავისუფლება - ფუნდამენტური უფლება“, რომელსაც საჯარო დაწესებულებების ინფორმაციის გაცემაზე პასუხისმგებელი პირები, პრესსამსახურებისა და მედიის წარმომადგენლები ესწრებოდნენ. საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციის თავმჯდომარემ სხვადასხვა ნომინაციაში გამარჯვებულებს სიგელები გადასცა.

ამავე დღეს მოეწყო დოკუმენტური ფილმის ჩვენება, რომელიც 2008 წლის აგვისტოს საომარი მოვლენების დროს დაზარალებულ პირთა პრობლემებს შეეხებოდა.

გარდა ამისა, ბათუმში ჩატარდა საჯარო ლექცია თემაზე „ადამიანის უფლებათა საყოველთაო დაცვის დეკლარაცია 60 წლისაა.“

11 დეკემბერს საიას ოფისში გაიმართა დისკუსია თემაზე „სამართლიანი სასამართლოს უფლება“. 12-ში კი, ბათუმში გაიხსნა საიას მიერ ორგანიზებული ოლიმპიადა „ახალგაზრდა იურისტები კონსტიტუციური სამართლისთვის“. ამავე დღეს საიას ოფისში გაიმართა დისკუსია თემაზე „მედიის პრობლემები საქართველოში.“ ასევე, მოგვიანებით, მოეწყო საქართველოს უმაღლესი აუდიტის სისტემის კონცეფციის პრეზენტაცია და გაიმართა საჯარო დისკუსია, რომელსაც არასამთავრობო ორგანიზაციების წარმომადგენლები და კონტროლის პალატის თანამშრომლები ესწრებოდნენ.

13-14 დეკემბერს ზუგდიდში ჩატარდა ტრენინგი ჟურნალისტებისთვის ინფორმაციის თავისუფლების თემაზე.

15 დეკემბერს თბილისის მეტროსადგურებთან საიას წევრებმა და თანამშრომლებმა ოჯახში ძალადობის პროექტის ფარგლებში მომზადებული საინფორმაციო ბუკლეტები დაარიგეს.

16 დეკემბერს გაიმართა 2008 წლის განმავლობაში ჩატარებული სამი არჩევნების (საპრეზიდენტო, საპარლამენტო და აჭარის ა/რ უმაღლესი საბჭოს არჩევნები) შეფასება და საჯარო დისკუსია აღნიშნულ თემაზე. შეხვედრას ცესკო-ს თავმჯდომარეც ესწრებოდა.

17 დეკემბერს გაიმართა „არა! - ადამიანებით ტრეფიკინგს“ პროექტის III ნაწილის შედეგების და, ასევე, ამავე პროექტის ფარგლებში მომზადებული დოკუმენტური ფილმის პრეზენტაცია.

ადამიანის უფლებათა კვირეული 18 დეკემბერს ანგარიშის - „პატიმართა მოპყრობის სტანდარტები საქართველოში“ - პრეზენტაციით დაიხურა.

20 ივნისი - ლტოლვილთა საერთაშორისო დღე

ლტოლვილთა საერთაშორისო დღესთან დაკავშირებით, 20 ივნისს საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციის წარმომადგენლები წილკანში ჩასახლებულ დევნილებს ეწვივნენ.

აგვისტოს ომის დროს დაზარალებულ ახალგორისა და დიდი ლიახვის მაცხოვრებლებს საიას იურისტებმა, ცნობიერების ამაღლების მიზნით, სამართლებრივი კონსულტაცია გაუწიეს და მათთვის საჭირო ლიტერატურა გადასცეს.

ასევე, ლტოლვილთა დანიის საბჭოს დახმარებით (DRC) დევნილ ბავშვებს ფერადი ფანქრები და სახატავი ალბომები გადაეცათ.

26 ივნისი - წამების მსხვერპლთა დაცვის საერთაშორისო დღე

2009 წლის 26 ივნისს, გაეროს წამების მსხვერპლთა დაცვის საერთაშორისო დღეს, საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციამ გამართა აქცია სახელწოდებით - „არ აწამო!“

სპეციალურად ამ დღისთვის მომზადდა წამების წინააღმდეგ ბრძოლის ამსახველი კარიკატურა და სლოგანი, რომლებიც დაიბეჭდა სპეციალურ მაისურებზე, ბანერსა და ბარათებზე, ასევე, დამზადდა სპეციალური სამაჯურები და ლენტები.

საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციის თანამშრომლები, სტაჟიორები და წევრები შეიკრიბნენ შინაგან საქმეთა სამინისტროს თბილისის მთავარი სამმართველოსა და სამინისტროს ყოფილი შენობების წინ, სადაც აქციის მონაწილეებმა შენობების ღობეებს შეაბეს თეთრი ლენტები წარწერით „არ აწამო!“ და გაავრცელეს სპეციალური ბარათები ამავე შინაარსის მოწოდებით.

ამავე დღისთვის საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციამ მოამზადა და გამოსცა „საქართველოში წამების, არაჰუმანური, სასტიკი ან პატივისა და ღირსების შემლახავი მოპყრობის ან დასჯის წინააღმდეგ ბრძოლის 2008-2009 წლების სამოქმედო გეგმის შესრულების ანგარიში“.

მონიტორინგის შედეგად გამოვლინდა, რომ 2009 წლის ივნისის მდგომარეობით, სამოქმედო გეგმით გათვალისწინებულ საკითხთაგან: შესრულდა - 4; ნაწილობრივ შესრულდა - 11; არ შესრულდა - 18; ინფორმაცია არ გაიცა - 2 საკითხთან დაკავშირებით.

საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციის მიერ მომზადებული ანგარიში 2009 წლის ოქტომბრამდე წარმოადგენდა სამოქმედო გეგმის შესრულების ერთადერთ ანალიზს, ვინაიდან, არც სახელმწიფოს და არც არასამთავრობო ორგანიზაციების მიერ არ მომხდარა „საქართველოში წამების, არაჰუმანური, სასტიკი ან პატივისა და ღირსების შემლახავი მოპყრობის ან დასჯის წინააღმდეგ ბრძოლის 2008-2009 წლების სამოქმედო გეგმის“ შესრულების შეფასება, შესაბამისად, ძალიან მაღალი იყო ინტერესი ამ პუბლიკაციის მიმართ.

2009 წლის 26 ივნისს ანგარიშის პრეზენტაცია გაიმართა შემდეგი ორგანიზაციების ერთობლივ პრესკონფერენციაზე: საქართველოს სახალხო დამცველი; წამების მსხვერპლთა რეაბილიტაციის საერთაშორისო ცენტრი „ემპათია“; საქართველოს ექიმთა ასოციაცია (GMA); ციხის საერთაშორისო რეფორმა (PRI); საქართველოს წამების ფსიქო-სოციალური და სამედიცინო რეაბილიტაციის ცენტრი (GCRT); საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია.

28 სექტემბერი - ინფორმაციის თავისუფლების საერთაშორისო დღე

საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციამ ტრადიციულად აღნიშნა ინფორმაციის თავისუფლების საერთაშორისო დღე. 2009 წლის 28 სექტემბერს საიას ოფისში გაიმართა საჯარო დისკუსია თემაზე „ცოდნის უფლება - ინფორმაციის თავისუფლება საქართველოში“. შეხვედრაზე ძირითად მომხსენებლად მოწვეული იყო ყოფილი სახალხო დამცველი სოზარ სუბარი, რომელმაც შეაფასა მისი ხუთწლიანი სამუშაო გამოცდილება და ისაუბრა იმაზე, თუ რამდენად არის დაცული საქართველოში ადამიანის ცოდნის უფლება. ამას გარდა, საიამ გამართა პრეზენტაცია საქართველოში გამჭვირვალობასთან დაკავშირებული პრობლემებისა და მიღწევების შესახებ. შეხვედრას ესწრებოდნენ საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციის წევრები, საიას იურიდიული განათლების ხელშეწყობის ფონდის კურსდამთავრებულები და სხვა დაინტერესებული პირები.

შეხვედრის შესახებ დეტალური ინფორმაციის ნახვა შესაძლებელია ვებ-გვერდზე:
http://www.facebook.com/event.php?eid=136481209719&index=1

2008 წლის წლის 22 ოქტომბერს ბრიუსელში გამართული კონფერენციის შედეგად, დონორი ქვეყნები და ორგანიზაციები საქართველოს დაპირდნენ 4.55 მლრდ დოლარის დახმარების გამოყოფას, რომელიც ქვეყნის ეკონომიკის განვითარებას, ინფრასტრუქტურის გაუმჯობესებას, ასევე, იძულებით გადაადგილებულ პირთა საკვებით, თავშესაფრითა და საარსებო მინიმუმით უზრუნველყოფას უნდა მოხმარდეს. უმსხვილეს დონორთა შორის არიან აშშ, ევროკომისია და იაპონია.

საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციამ, ღია საზოგადოების ინსტიტუტისა და ფონდ „ღია საზოგადოება - საქართველოს“ ფინანსური მხარდაჭერით, განახორციელა გრანტებსა და კრედიტებთან, მათი ხარჯვის კონტროლთან დაკავშირებული სამართლებრივი ბაზისა და ბრიუსელის კონფერენციის ფარგლებში დადებული საერთაშორისო ხელშეკრულებების ანალიზი. პროექტი ხორციელდება კოალიცია „გამჭვირვალე ფინანსური დახმარება საქართველოს“ ფარგლებში. კოალიცია უშუალოდ ბრიუსელის დონორთა კონფერენციის შემდგომ ჩამოყალიბდა საქართველოსთვის გამოყოფილი საგრანტო თანხების გამჭვირვალედ ხარჯვის ხელშეწყობის მიზნით.

1. საერთაშორისო დახმარების აღრიცხვა, განკარგვა და კონტროლი საქართველოში (სამართლებრივი მიმოხილვა)

პროექტის ფარგლებში საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციის მიერ შესწავლილ იქნა საერთაშორისო დახმარებებისა (გრანტები, კრედიტები) და მათი კონტროლის მარეგულირებელი საკანონმდებლო ბაზა საქართველოში.

როგორც კვლევამ აჩვენა, ერთი მხრივ, არსებობს სპეციალური საკანონმდებლო პროცედურები საერთაშორისო დახმარებებთან დაკავშირებით, თუმცა, მეორე მხრივ, აღნიშნული ნორმების შესწავლით ნათელი ხდება მათი არათანმიმდევრულობა და, ხშირ შემთხვევაში, წინააღმდეგობრივი ხასიათი. საკანონმდებლო ბაზის არასრულყოფილებამ, ზემოთ მოყვანილმა ხარვეზებმა და წინააღმდეგობებმა შეიძლება შექმნას მნიშვნელოვანი პრობლემები პრაქტიკაში.

ამასთან, სახელმწიფო ფინანსების განკარგვაზე კონტროლის მარეგულირებელი კანონმდებლობის ანალიზმა გამოკვეთა მაკონტროლებელი ორგანოების არასისტემური საქმიანობა, რაც მათი ეფექტური საქმიანობის მთავარი დამაბრკოლებელი ფაქტორია.

მიუხედავად იმისა, რომ „კონტროლის პალატის შესახებ“ ახალი კანონის მიღება პოზიტიურ ნაბიჯად უნდა შეფასდეს, მან ვერ ჩამოაყალიბა კონტროლის ერთიანი სისტემა, სადაც ადგილი არ ექნებოდა სხვადასხვა მაკონტროლებელ ორგანოს შორის ფუნქციების დუბლირებას, მნიშვნელოვანი ფინანსური რესურსების კონტროლის პალატის აუდიტს მიღმა დარჩენას, შიდა მაკონტროლებელი ორგანოების ურთიერთობის/თანამშრომლობის მარეგულირებელი ნორმების არარსებობას.

პროექტის ფარგლებში შემუშავდა შემდეგი რეკომენდაციები:

კვლევა ხელმისაწვდომია ინტერნეტში შემდეგ მისამართზე: www.gyla.ge/foi

2. დონორთა საერთაშორისო კონფერენციის ფარგლებში დადებული საერთაშორისო ხელშეკრულებების ანალიზი

საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციამ განახორციელა ბრიუსელის კონფერენციის ფარგლებში დადებული საერთაშორისო ხელშეკრულებების ანალიზი.

კვლევაში აღწერილია კონკრეტული სფეროები, რომელთა განვითარებასაც უნდა მოხმარდეს დონორთა კონფერენციის შედეგად გადმოცემული თანხები. განხილულია საერთაშორისო ხელშეკრულებების სახეები, მათი ძალაში შესვლის, შეწყვეტისა და შეჩერების პირობები, ასევე, საერთაშორისო ხელშეკრულებების ფარგლებში დაგეგმილი პროექტების განხორციელების მექანიზმი, პროექტის ფარგლებში საქონლისა და მომსახურების შესყიდვის წესები და ფორმები, პროექტის განხორციელებაზე კონტროლი და სპეციალური ნორმები დავის გადაწყვეტის თაობაზე.

დაფინანსების სფეროები განისაზღვრა ბრიუსელის კონფერენციის ფარგლებში. საქართველოს ფინანსური დახმარება გადმოეცა სესხის, გრანტისა და ბიუჯეტის პირდაპირი მხარდაჭერის გზით. საერთაშორისო ხელშეკრულებების მიხედვით, თანხები გამოიყო შემდეგი მიმართულებებით: იძულებით გადაადგილებულ პირთა მხარდაჭერა, რაც გამოიხატა მათთვის საცხოვრებელი პირობების შექმნასა და გაუმჯობესებაში; ინფრასტრუქტურის აღდგენა, რისთვისაც გათვალისწინებულია მთელი რიგი რეგიონული და საერთო სახელმწიფო პროექტების განხორციელება; საქართველოს ეკონომიკის მხარდაჭერა, რაც გამოიხატა როგორც ბიუჯეტის პირდაპირი მხარდაჭერით, ასევე, კონკრეტული ეკონომიკური პროექტების დაფინანსებით. გარდა ზემოთ ჩამოთვლილი კონკრეტული სფეროებისა, დონორებმა გამოყვეს თანხები სხვა სფეროების განსავითარებლად, კერძოდ, სპეციალური პროგრამების შესამუშავებლად, რომელთა მიზანია პერსონალის გადამზადება კონკრეტული პროექტების განსახორციელებლად.

დონორი ორგანიზაციები განსაკუთრებულ ყურადღებას უთმობენ საქართველოში ადამიანის უფლებების დაცვას, დემოკრატიის განვითარებას, კანონის უზენაესობასა და რეფორმების გატარებას. პოლიტიკური პროცესების უარყოფითად წარმართვის შემთხვევაში, დონორები იტოვებენ უფლებას, შეწყვიტონ ან შეაჩერონ თანხების გამოყოფა. მნიშვნელოვანია, რომ საქართველო იღებს ვალდებულებას, გაატაროს ანტიკორუფციული ზომები გადმორიცხული თანხების გამჭვირვალე და ეფექტური გამოყენებისათვის.

წინამდებარე კვლევას თან ერთვის 2009 წლის 25 მარტის ჩათვლით საქართველოს ხელისუფლებასა და შესაბამის დონორს შორის გაფორმებული თითოეული საერთაშორისო ხელშეკრულების მოკლე აღწერილობა.

კვლევა ხელმისაწვდომია ინტერნეტში შემდეგ მისამართზე: www.gyla.ge/foi

3. აგვისტოს ომის შედეგად დევნილი მოსახლეობისთვის სახლების მშენებლობისა და რემონტის მონიტორინგი

პროექტის ფარგლებში საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია ახორციელებს 2008 წლის აგვისტოს საომარი მოქმედებების შედეგად დევნილთათვის საცხოვრებელი სახლების მშენებლობის სამართლებრივ მონიტორინგს. ჩვენი ინტერესი შეეხება იმ მშენებლობებს, რომლებსაც აწარმოებს უშუალოდ სახელმწიფო - ადგილობრივი თვითმმართველობის, სსიპ მუნიციპალური განვითარების ფონდისა და საქართველოს ლტოლვილთა და განსახლების სამინისტროს სახით. აღნიშნული მშენებლობები ხორციელდება როგორც სახელმწიფო ბიუჯეტის, ასევე, საქართველოსათვის 2008 წლის 22 ოქტომბრის ბრიუსელის დონორთა კონფერენციის შედეგად გამოყოფილი სახსრებით. ჩვენი ინტერესის მიღმა რჩება საერთაშორისო დახმარებების ის ნაწილი, რომელიც, მართალია, ხმარდება დევნილებისათვის საცხოვრებელი სახლების მშენებლობას, თუმცა, უშუალოდ განკარგავენ დონორები (მაგალითად, ამერიკის მთავრობის გრანტი, GTZ-ის გრანტი). მონიტორინგის გავრცელება ბიუჯეტის სახსრებით განხორციელებულ მშენებლობაზე გამოწვეული იყო აღნიშნული ხარჯების საერთაშორისო დახმარებებიდან რეტროაქტიულად დაფინანსების შიშით, ასევე, საბიუჯეტო სახსრებისა და საერთაშორისო დახმარებების გადაფარვის საფრთხეებითაც (ორმაგი დაფინანსება).

აღწერილი საქმიანობის ფარგლებში, ასოციაცია სწავლობს სხვადასხვა მუნიციპალიტეტის მიერ ერთ პირთან მოლაპარაკების გზით გაფორმებულ ხელშეკრულებებს სახელმწიფო შესყიდვის შესახებ (16 მუნიციპალიტეტი), სსი პ მუნიციპალური განვითარების ფონდის მიერ ჩატარებულ ტენდერებს (დაახლოებით 269 ობიექტზე), ამავე სსი პ-ის მიერ ერთ პირთან მოლაპარაკების გზით დადებულ ხელშეკრულებებს სახელმწიფო შესყიდვების შესახებ (მთავრობის მიერ გამოყოფილი 42 800 000 ლარის ფარგლებში) და საქართველოს ლტოლვილთა და განსახლების სამინისტროს მიერ განხორციელებულ აქტივობებს (მთავრობის მიერ გამოყოფილი 2 000 000 ლარი, სახელმწიფო ბიუჯეტით გათვალისწინებული სხვა სახსრები).

საქართველოს მთავრობის ძირითად სტრატეგიულ მიმართულებებში სატრანსპორტო ინფრასტრუქტურის განვითარება ერთ-ერთი უმთავრესი პრიორიტეტია, რომლისთვისაც სახელმწიფო ბიუჯეტიდან განსაკუთრებით დიდი მოცულობით თანხები გამოიყოფა. ვინაიდან საავტომობილო გზების რეაბილიტაციის პროცესი განსაკუთრებულად კორუფციასაშიშ სფეროს წარმოადგენს, საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციამ ფონდ „ღია საზოგადოება - საქართველოს“ ფინანსური მხარდაჭერით განახორციელა საავტომობილო გზების რეაბილიტაციისთვის გამოყოფილი საბიუჯეტო თანხების ხარჯვის მონიტორინგი.

ანალიზისათვის შეირჩა სამი ძირითადი საკითხი:

მონიტორინგის შედეგებმა გამოავლინა სხვადასხვა ტიპისა და სირთულის დარღვევები. კერძოდ, დაფიქსირდა:

საზოგადოებისა და ჟურნალისტების განსაკუთრებული დაინტერესება გამოიწვია თბილისი-სენაკი-ლესელიძის საავტომობილო მაგისტრალის ნატახტარი-აღაიანის მონაკვეთის რეკონსტრუქციის მონიტორინგის შედეგებმა. მოცემულ საკითხს დიდი ყურადღება დაეთმო სტუდია „მონიტორის“ ფილმში „ნაციონალური ტენდერები“, რომელიც ჟურნალისტურ გამოძიებას წარმოადგენს.

ვაზიანი-გომბორი-თელავის საავტომობილო გზის რეაბილიტაცია

საანგარიშო პერიოდში საია ასევე ახორციელებდა შიდასახელმწიფოებრივი მნიშვნელობის ვაზიანი-გომბორი-თელავის საავტომობილო გზის რეაბილიტაციის პროექტის მონიტორინგს. პროექტის განხორციელება დაიწყო 2008 წელს საქართველოს საავტომობილო გზების დეპარტამენტმა და მისი დასრულება იგეგმება 2010 წლისათვის. აღნიშნული პროექტი ითვალისწინებს 66კმ გზის მონაკვეთის რეაბილიტაციას. ამ ეტაპზე ფინანსები საქართველოს სახელმწიფო ბიუჯეტიდან მიემართება, თუმცა, მსოფლიო ბანკთან მიმდინარეობს მოლაპარაკებები პროექტის დაფინანსების თაობაზე.

საავტომობილო გზების დეპარტამენტის მიერ 2008 წელს ვაზიანი-გომბორი-თელავის საავტომობილო გზის რეაბილიტაციის საპროექტო და სხვა ტიპის ინტელექტუალური მომსახურების შესყიდვის მიზნით ჩატარებულმა ტენდერმა პროცედურული დარღვევებით ჩაიარა. მათ შორის, ყველაზე მნიშვნელოვანი დარღვევა, რომელსაც არსებითად შეეძლო ემოქმედა ტენდერის შედეგზე, უკავშირდება შეფასების კრიტერიუმებისა და პრიორიტეტულობის კოეფიციენტის განსაზღვრას ტენდერის ჩატარებისას. სატენდერო კომისიამ აღნიშნული მონაცემები ტენდერის მეორე ეტაპზე დაადგინა, მაშინ, როდესაც მას უკვე ჰქონდა სრული წარმოდგენა ტენდერში მონაწილე კომპანიების წინადადებებისა და შესაძლებლობების შესახებ. აღნიშნული კანონდარღვევა ქმნის სახელმწიფო შესყიდვების არაობიექტურად და უკანონოდ ჩატარების საფუძველს.

ასევე, საინტერესოა საავტომობილო გზების დეპარტამენტის მიერ სახელმწიფო სახსრების ხარჯვის ეფექტურობის საკითხი. საპროექტო სამუშაოების შესყიდვის პარალელურად, 2008 წლის ბოლოს გამოცხადდა ტენდერი აღნიშნული საავტომობილო გზის 10 კილომეტრიანი მონაკვეთის პერიოდული შეკეთების მიზნით. გამარჯვებულ კომპანიასთან დადებული ხელშეკრულების თანახმად, 2009 წლის ნოემბერში უნდა დასრულებულიყო 2 344 200 ლარის ღირებულების პერიოდული შეკეთების სამუშაოები გზის ამ ნაწილზე. თუმცა, სწორედ მეორე ტენდერის შედეგების თანახმად, საავტომობილო გზების დეპარტამენტს 4 თვით ადრე, კერძოდ, 2009 წლის ივლისის თვეში მზად უნდა ჰქონოდა საავტომობილო გზის სრული რეაბილიტაციის გეგმა, რომელიც მოიცავს ახლად შეკეთებულ 10 კილომეტრიან მონაკვეთს.

მონიტორინგის კუთხით საია კვლავაც აქტიურია სასჯელაღსრულების დაწესებულებებთან მიმართებით. კერძოდ, განხორციელდა საქართველოს ყველა სასჯელაღსრულების დაწესებულების მონიტორინგი რეგულარული ვიზიტების საშუალებით, რომლის შედეგადაც გამოვლინდა სხვადასხვა სახის პრობლემები:

ყოველივე ზემოაღნიშნულმა, სხვა დეტალურ მონაცემებსა და რეკომენდაციებთან ერთად, ასახვა ჰპოვა „სასჯელაღსრულების დაწესებულებების 2008 წლის მონიტორინგის“ ანგარიშში.

პატიმართა მოპყრობის სტანდარტები საქართველოში - ანალიზი

საანგარიშო პერიოდის განმავლობაში განხორციელდა საერთაშორისო ორგანიზაციების მიერ საქართველოსათვის პენიტენციურ სისტემასთან დაკავშირებით გაწეული რეკომენდაციების შესრულების მონიტორინგი. მიუხედავად იმისა, რომ გარკვეული რეკომენდაციები ხელისუფლებამ გაითვალისწინა (მაგ. საკანონმდებლო და ინსტიტუციური ცვლილებები), სასჯელაღსრულების დაწესებულებებში კვლავაც პრობლემას წარმოადგენს არაერთი საკითხი, მათ შორის გადატვირთულობა. დაწესებულებებში დღეს არსებული მდგომარეობა პირდაპირ კავშირშია პატიმართა არსებითი და ძირითადი უფლებების დარღვევასთან - კერძოდ, მსჯავრდებულის უფლებასთან, ჰქონდეს ნორმალური საცხოვრებელი პირობები, უზრუნველყოფილი იყოს განათლებით, დასაქმებით და ადეკვატური სამედიცინო მომსახურებით, არ დაექვემდებაროს ადმინისტრაციის მხრიდან არასათანადო მოპყრობას. აღნიშნული მიმართულებით არსებული პრობლემები კიდევ ერთხელ ადასტურებს პენიტენციური დაწესებულებების მუდმივი მონიტორინგის აუცილებლობას საზოგადოებრივი ორგანიზაციების მიერ.

არჩევნების ჯეროვნად, სამართლიანად და გამჭვირვალედ ჩატარება წარმოადგენს ქვეყნის დემოკრატიული გზით განვითარების ძირითად და უმნიშვნელოვანეს ინდიკატორს. საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია აკვირდებოდა აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის უმაღლესი საბჭოს 2008 წლის 3 ნოემბრის არჩევნების როგორც წინასაარჩევნო კამპანიას, აგრეთვე არჩევნების დღეს და არჩევნების შემდგომ პერიოდს. საიას სადამკვირვებლო მისია მხარდაჭერილი იყო გერმანიის ფედერაციული რესპუბლიკისა და დიდი ბრიტანეთის საელჩოების მიერ საქართველოში.

არჩევნების დღეს საიას აკრედიტირებული ჰყავდა დამკვირვებლები ბათუმის, ქობულეთის, ხელვაჩაურის, ქედისა და ხულოს იმ 140-მდე საარჩევნო უბანზე, რომლებიც გასული საპარლამენტო და საპრეზიდენტო არჩევნების დროს იდენტიფიცირებულ იქნა, როგორც ყველაზე პრობლემური უბნები.

უბნის დამკვირვებლების გარდა, ოლქების ტერიტორიაზე დამკვირვებელთა 14 მობილური ჯგუფი მოძრაობდა. პარალელურად, საიას დამკვირვებლები 5 საოლქო საარჩევნო კომისიასა და უმაღლეს საარჩევნო კომისიაში 24 საათიან მონიტორინგს ახორციელებდნენ როგორც არჩევნების დღეს, ასევე შემდგომ პერიოდში მანამ, სანამ არჩევნების შედეგები ოფიციალურად არ შეჯამდა ოლქებისა და უსკოს მიერ.

აჭარის უმაღლესი საბჭოს არჩევნების მონიტორინგში, საიას ბათუმის ფილიალთან ერთად, ორგანიზაციის თბილისის ოფისი და ქუთაისის ფილიალიც მონაწილეობდნენ.

მთელი საარჩევნო პერიოდის განმავლობაში, მათ შორის კენჭისყრის დღესაც, საიას ბათუმის ოფისში ფუნქციონირებდა ცხელი ხაზი.

არჩევნების დღეს საიას ბათუმის ფილიალში ტარდებოდა ბრიფინგები, რითაც მასობრივი ინფორმაციის საშუალებებს მიეწოდებოდათ ინფორმაცია შესაბამისი საათისათვის საიას მიერ გამოვლენილი დარღვევების თაობაზე. აღნიშნული ინფორმაცია ავტომატურ რეჟიმში ქვეყნდებოდა ორგანიზაციის ვებ-გვერდის მეშვეობითაც.

როგორც მონიტორინგმა ცხადყო, გასული 3 ნოემბრის კენჭისყრის დღის განმავლობაში ერთ-ერთ ყველაზე დიდ პრობლემას საეჭვო პირადობის მოწმობებით ხმის მიცემის ფაქტები წარმოადგენდა, რაც განსაკუთრებით მრავლად ბათუმის საარჩევნო ოლქში შემავალ უბნებზე დაფიქსირდა. გავრცელებულ დარღვევას წარმოადგენდა ასევე ხმის მიცემა არასათანადო დოკუმენტაციის საფუძველზე (მართვის მოწმობა, პირადობის მოწმობის ასლი, ვადაგასული პირადობის მოწმობა და ა.შ.).

აჭარის თითქმის ყველა საარჩევნო ოლქში ადგილი ჰქონდა სხვა ამომრჩევლის ნაცვლად ხმის მიცემის შემთხვევებს თუ მცდელობებს, რითაც არაერთ ამომრჩეველს ხელი შეეშალა არჩევანის უფლების რეალიზებაში. ასევე, გადასატანი საარჩევნო ყუთის სიაში იმ ამომრჩეველთა არსებობა დაფიქსირდა, რომლებიც სათანადო წესით არ იყვნენ რეგისტრირებულნი სარეგისტრაციო ჟურნალში.

არჩევნების დღეს და მის შემდგომ პერიოდში, შედეგების საბოლოოდ შეჯამებამდე, საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია უმაღლესი და საოლქო საარჩევნო კომისიების მუშაობის უწყვეტ მონიტორინგს ახორციელებდა.

მონიტორინგის საბოლოო შედეგებისა და შესაბამისი რეკომენდაციების პრეზენტაცია საიამ პოლიტიკური პარტიების, ადგილობრივი თუ საერთაშორისო ორგანიზაციების, საარჩევნო ადმინისტრაციისა და მედიის წარმომადგენლებისათვის 2009 წლის 19 დეკემბერს გამართა, სადაც ასევე შეფასდა 2008 წელს გამართულ საპრეზიდენტო და საპარლამენტო არჩევნებზე დაფიქსირებული დარღვევები.

მოქალაქეთა მონაწილეობა გადაწყვეტილების მიღების პროცესში, ხელისუფლების ანგარიშვალდებულება საზოგადოებისადმი და ხალხის პრობლემებზე ჯეროვანი ზრუნვა წარმოადგენს ნამდვილი დემოკრატიული საზოგადოების ერთ-ერთ უმნიშვნელოვანეს ელემენტს. პროექტის - „დემოკრატიული ინსტიტუტების განვითარება საქართველოში სამართლიანი საარჩევნო პროცესისა და აქტიური სამოქალაქო მონაწილეობისათვის“ - ფარგლებში საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციამ, პარტნიორ ორგანიზაციასთან - „სამართლიანი არჩევნებისა და დემოკრატიის საერთაშორისო საზოგადოება“ (ISFED) - ერთად საქართველოს 62 რაიონში საადვოკატო კამპანია განახორციელა, რომელიც მიზნად ისახავდა მოსახლეობის მონაწილეობის ზრდას ადგილობრივი მნიშვნელობის პრობლემების მოგვარების პროცესში.

პროექტი 3 ეტაპად განხორციელდა. პირველ ეტაპზე 62 რაიონში შერჩეულ იქნენ მოსახლეობის აქტიური წარმომადგენლები, რომლებსაც ჩაუტარდათ ტრენინგები ეფექტური ადვოკატირების წარმოების თაობაზე. საადვოკატო ტრენინგებში 62 რაიონში მცხოვრებმა 1000-მდე საქართველოს მოქალაქემ მიიღო მონაწილეობა. მათ შეხვედრაზევე მოახდინეს იმ პრობლემების იდენტიფიცირება, რომელთა მოსაგვარებლად მოსახლეობას აქტიური სამოქალაქო მონაწილეობის გზით უნდა ებრძოლა.

პროექტის მეორე ეტაპზე ტრენინგის მონაწილეებმა, მიღებული გამოცდილების საფუძველზე, მათ თემში არსებული პრობლემის მოგვარების ადვოკატირება შესაბამის უწყებებთან გაწიეს. ამავე პერიოდში საიამ, პარტნიორ ორგანიზაციასთან ერთად, საქართველოს 62 მუნიციპალიტეტში ორგანიზება გაუკეთა მოსახლეობასა და ადგილობრივი თვითმმართველობის წარმომადგენლებს შორის შეხვედრებს, რომლებსაც სულ 890 მოქალაქე, მათ შორის, ტრენინგის 543 მონაწილე და ადგილობრივი თვითმმართველობის თუ სხვა სექტორის 347 წარმომადგენელი დაესწრო.

განხორციელებული კამპანიის შედეგად უკვე მოგვარდა ადგილობრივი მოსახლეობისათვის პრობლემატური 18 საკითხი, 22 საკითხი მოგვარების პროცესშია, ხოლო 36-თან დაკავშირებით მიღებულია დაპირება მათი სამომავლოდ გადაჭრის თაობაზე. სამწუხაროდ, 5 მუნიციპალიტეტის პრობლემა ადგილობრივი ხელისუფლების მხრიდან რეაგირების გარეშე დარჩა.

პროექტის მესამე ეტაპზე ორგანიზაციებმა ფართო საზოგადოებას პროექტში განხორციელებული საქმიანობების, მიღწეული წარმატებებისა თუ იდენტიფიცირებული პრობლემების შესახებ ინფორმაცია მიაწოდეს. კონფერენციაზე, რომელშიც მონაწილეობა მიიღეს ადგილობრივი არსამთავრობო ორგანიზაციების, საქართველოში მოქმედი საერთაშორისო ორგანიზაციებისა და ადგილობრივი თვითმმართველობების წარმომადგენლებმა, ასევე, პროექტში ჩართულმა მოქალაქეებმა და ცესკოს წევრებმა, დისკუსია გაიმართა საზოგადოებისა და ხელისუფლების ურთიერთთანამშრომლობის შესაძლებლობებსა და იმ პრობლემებზე, რასაც მოქალაქეები მათთან ურთიერთობის დროს აწყდებიან. შეხვედრაზე დაჯილდოვდნენ ის მოქალაქეები და ადგილობრივი თვითმმართველობების წარმომადგენლები, რომელთა უშუალო მონაწილეობამ და აქტიურობამ მნიშვნელოვანი როლი შეასრულა საზოგადოებისათვის პრობლემატური საკითხების მოგვარებაში.

საია მუდმივად ზრუნავს იმაზე, რომ საზოგადოებრივი მონიტორინგის პროცესში უზრუნველყოს ახალგაზრდა თაობის მაქსიმალური მონაწილეობა. სწორედ ამ მიზანს ემსახურება პროექტი „ახალგაზრდა ლიდერები საზოგადოების სამსახურში“, რომელსაც საია იურიდიული განათლების ხელშეწყობის ფონდთან თანამშრომლობით საქართველოს 5 რეგიონში ახორციელებს.

პროექტი სტუდენტებს საშუალებას აძლევს, თავად შეაფასონ, თუ როგორ მუშაობს ადგილობრივი თვითმმართველობა, მიიღონ კონსტრუქციული დებატების პრაქტიკული გამოცდილება რეალურ გარემოში და, რაც ყველაზე მნიშვნელოვანია, აქტიურად ჩაერთონ მათი რეგიონისათვის განსაკუთრებით პრობლემატური საკითხების გადაწყვეტის პროცესში.

პროექტში მონაწილეობა მიიღო ფონდის ბაზაზე დაფუძნებულმა ახალგაზრდა ლიდერთა ხუთმა კლუბმა, რომლებშიც გაერთიანებულია იურიდიული, ასევე, ეკონომიკისა და ჟურნალისტიკის ფაკულტეტებიდან შერჩეული 25-მდე სტუდენტი. პროექტის დაწყებამდე ყველა რეგიონის ლიდერთა კლუბისათვის ორგანიზებულ იქნა ერთკვირიანი ინტენსიური ტრენინგის კურსი, რომელიც მოიცავდა საკითხებს ადმინისტრაციული და კონსტიტუციური სამართლიდან, ადგილობრივი თვითმმართველობისა და მმართველობის შესახებ კანონიდან, ადამიანის უფლებებიდან, სახელმწიფო ბიუჯეტირების პროცესიდან და ლიდერობის უნარ-ჩვევებიდან.

ლიდერებისათვის შემუშავდა მუშაობის საერთო სტრატეგია, რაც მოიცავს: საკრებულოებთან თანამშრომლობას, მათ შორის, ადგილობრივი საკრებულოს სხდომებში მონაწილეობას; გამგეობასთან, რწმუნებულებთან თანამშრომლობას; რეფერალურ მუშაობას, შუამდგომლობების დაყენებას და სათემო მობილიზაციას.

პროექტმა მოიცვა საქართველოს 5 რეგიონის 36 მუნიციპალიტეტი. სტუდენტები ესწრებოდნენ შეხვედრებს ადგილობრივ მუნიციპალიტეტებში, მონაწილეობდნენ საჯარო სხდომებში, ხელისუფლების ადგილობრივი ორგანოებიდან საჯარო ინფორმაციის სახით ითხოვდნენ და ადგილობრივ მოსახლეობას აცნობდნენ:

ახალგაზრდა ლიდერები განსაკუთრებით ამახვილებდნენ ყურადღებას ადგილობრივი ბიუჯეტის ხარჯვის ადეკვატურობაზე, უშუალოდ იყვნენ ჩართულნი ადგილობრივი ბიუჯეტის შედგენის პროცესში. ხუთივე რეგიონის მაცხოვრებლებთან შეხვედრების შემდეგ სტუდენტები ადგილობრივ გამგეობასა და საკრებულოს აწოდებდნენ იმ პრობლემების ჩამონათვალს, რომლებიც დაუყოვნებლივ გადაწყვეტას საჭიროებდა.

ახალგაზრდა ლიდერები ადგილობრივ მოსახლეობას შეხვდნენ შიდა ქართლის 161 სოფელში, კახეთის 30 სოფელში, ქვემო ქართლის 35 სოფელში, აჭარის 47 და იმერეთის 40 სოფელში. აჭარის ლიდერებმა მონაწილეობა მიიღეს და მასშტაბური საქმიანობა განახორციელეს რეგიონის სახალხო დღესასწაულზე ბეშუმსა და შუახევში, სადაც მთელი აჭარის მოსახლეობა იყრის თავს.

გარდა მოსახლეობასთან უშუალო შეხვედრებისა, აჭარის ლიდერთა კლუბმა მოსახლეობის ანკეტირებას მიმართა. ანკეტაში დასმულმა კითხვებმა საშუალება მოგვცა გაგვეგო, თუ რამდენად იცნობს მოსახლეობა ადგილობრივ ხელისუფლებას, როგორია მათი მონაწილეობის ხარისხი რეგიონის პრობლემების მოგვარების პროცესში. ანკეტირების შედეგად, ქობულეთში, ხელვაჩაურსა და ბათუმში გამოიკითხა დაახლოებით 2000 პირი, შუახევსა და ხულოში - 600. ანკეტირება კვლავ გრძელდება და მომდევნო საანგარიშო პერიოდისთვის ქვემო და შიდა ქართლის, კახეთისა და იმერეთის რაიონებს დაფარავს.

პროექტის ფარგლებში, ახალგაზრდა ლიდერთა ორგანიზებით, რუსთავში, გორში, თელავში, ქუთაისში, ბათუმში, ქობულეთში, ქედაში, შუახევში, ხულოსა და ხელვაჩაურში ჩატარდა შეხვედრები ადგილობრივი თვითმმართველობების წარმომადგენლებთან. შეხვედრებს ესწრებოდნენ საკრებულოს თავმჯდომარეები, გამგებლები, საკრებულოს წევრები და აპარატის თანამშრომლები. ახალგაზრდა ლიდერებმა ადგილობრივი ხელისუფლების წარმომადგენლებს გაუზიარეს ის ხარვეზები და პრობლემები, რომლებიც მათ მიერ პროექტის მიმდინარეობის პროცესში იქნა გამოვლენილი.

საიას თელავის ახალგაზრდა ლიდერთა კლუბის აქტიურობის შედეგად, ყვარლის საკრებულომ სხდომის დღის წესრიგში შეიტანა ლიდერების მიერ მიწოდებული პრობლემები და რეკომენდაციები და სხდომა სწორედ ამ საკითხით დაიწყო.

რუსთავის ახალგაზრდა ლიდერის ინტერვიუმ, რომელიც ბოლნისის ტელევიზიის ეთერით გადაიცა და რომელიც სოფელ რაჭისუბანსა და რატევანში ლიდერთა მიერ აღმოჩენილ პრობლემებს შეეხებოდა, ადგილობრივი ხელისუფლების ყურადღება მიიქცია. ინტერვიუს გასვლიდან რამდენიმე დღეში განხორციელდა გამგებელის, გუბერნატორის, რწმუნებულის და მაჟორიტარი დეპუტატის ვიზიტი სოფლებში პრობლემის შესასწავლად.

ქუთაისის ლიდერთა კლუბის მეშვეობით, ზესტაფონის რაიონის კვალითის დასახლებაში დაგებულ იქნა სკოლამდე მისასვლელი გზა.

გორის ახალგაზრდა ლიდერების უშუალო ჩარევით მოგვარდა ხაშურის რაიონის სოფელი გომის საბავშვო ბაღში სასმელი წყლის შეუფერხებლად მიწოდების პრობლემა.

საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია ტრადიციულად, მჭიდროდ და ინტენსიურად თანამშრომლობს საქართველოს პარლამენტთან. კერძოდ, საკანონმდებლო ორგანო მუდმივ რეჟიმში აწვდის ორგანიზაციას ინიცირებული კანონპროექტების ასლებს, ასევე, ინფორმაციას საკომიტეტო სხდომებისა და განსახილველი საკითხების შესახებ, ხოლო საია, თავის მხრივ, ამზადებს დასკვნებს განსაკუთრებით მნიშვნელოვანი კანონპროექტების შესახებ, რომლებსაც შემდგომში წარუდგენს შესაბამის საპარლამენტო კომიტეტებს, პროექტის ავტორებსა და სხვა დაინტერესებულ პირებს. ორგანიზაციის საპარლამენტო მდივანი მონაწილეობს თითქმის ყველა საკომიტეტო განხილვაში, სადაც საიას პოზიციას აფიქსირებს როგორც ზეპირად, ასევე წერილობითი დასკვნის წარდგენის გზით.

2009 წლის განმავლობაში ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციის მიერ მომზადებულ დასკვნებს შორის განსაკუთრებით აღსანიშნავია ანალიზები ისეთ საკითხებთან დაკავშირებით, როგორებიცაა:

საიამ, კანონშემოქმედებითი საქმიანობის ფართო საზოგადოებისათვის გასაცნობად, შექმნა სპეციალური მონაცემთა ბაზა, რომელშიც თავმოყრილია განსაკუთრებულად მნიშვნელოვანი კანონპროექტები და ორგანიზაციის მიერ მომზადებული დასკვნები.

მონაცემთა ბაზა აღჭურვილია მარტივი და თანამედროვე საძიებო სისტემით, რომელიც ნებისმიერ დაინტერესებულ პირს საშუალებას მისცემს, მოიძიოს მისთვის საინტერესო პროექტი და ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციის მიერ მომზადებული შესაბამისი დასკვნა. ასევე, ბაზაში მოცემულია ინფორმაცია თითოეული კანონპროექტის ავტორის, ინიციატორის და განხილვის სტადიის, ასევე, სხვადასხვა კანონპროექტის განხილვასთან დაკავშირებით მედია გამოხმაურების შესახებ. კერძოდ, ბაზაში ატვირთული შესაბამისი სატელევიზიო სიუჟეტები და სტატიები ბაზის მომხმარებლებს საშუალებას მისცემს, გაეცნონ ამა თუ იმ საკითხთან დაკავშირებით საზოგადოების დამოკიდებულებას.

ბაზა განახლდება ინტენსიურად, რათა მომხმარებლებმა მიიღონ მუდმივად აქტუალური და საჭირო ინფორმაცია.

გარდა ამისა, საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია მონაწილეობს ქვეყნის უმთავრეს კანონშემოქმედებით პროცესში „საქართველოს სახელმწიფო საკონსტიტუციო კომისიის“ წევრობის სახით და გაერთიანებულია აღნიშნული კომისიის:

ამასთან, საია არის ყველა მნიშვნელოვანი საბჭოსა და სამუშაო ჯგუფის წევრი, რომელიც სახელმწიფომ კანონმდებლობის შექმნისა და პოლიტიკის შემუშავების მიზნით შექმნა, მათ შორისაა:

საია ასევე აქტიურადაა ჩართული საარჩევნო რეფორმაზე მომუშავე ჯგუფის საქმიანობაში, საკანონმდებლო რეკომენდაციებისა და შენიშვნების წარდენის გზით. ორგანიზაციის მიერ მომზადდა რეკომენდაციები საარჩევნო სამართალდარღვევებთან დაკავშირებული პასუხისმგებლობის ზომების, გასაჩივრების პროცედურების სრულყოფის, სპეციალური საარჩევნო უბნების შექმნისა და სხვა მნიშვნელოვანი საკითხების თაობაზე. უკანასკნელი ერთი წლის განმავლობაში საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია შესაბამის რეკომენდაციებს წარადგენდა ცესკოში მომზადებულ ნორმატიულ აქტებსა და საკანონმდებლო ცვლილებების პროექტებზე.

საანგარიშო პერიოდში საიას იურისტები ჩართული იყვნენ ოჯახში ძალადობის სფეროში კანონმდებლობის დახვეწის საქმიანობაში. ამ პერიოდში მომზადდა ცვლილებების პაკეტი „ოჯახში ძალადობის აღკვეთის, ოჯახში ძალადობის მსხვერპლთა დაცვისა და დახმარების შესახებ“ საქართველოს კანონში შესატანად და, ასევე, ოჯახში ძალადობის წინააღმდეგ ბრძოლისა და ოჯახში ძალადობის მსხვერპლთა დასაცავად გასატარებელ ღონისძიებათა 2009-2010 წლების სამოქმედო გეგმა. გარდა ამისა, საიას მიერ მომზადდა შემდეგი სამართლებრივი აქტების პროექტები: „ოჯახში ძალადობის მსხვერპლთათვის ანტიკრიზისული ცენტრის მოწყობისა და ფუნქციონირებისათვის აუცილებელი მინიმალური სტანდარტების განსაზღვრის შესახებ“, „სამოქმედო ინსტრუქცია ოჯახში ძალადობის პრევენციისა და ოჯახში ძალადობის მსხვერპლთა დაცვისა და რეაბილიტაციისათვის - ეროვნული რეფერალური მექანიზმი“, კითხვარი ოჯახში ძალადობის მსხვერპლთა იდენტიფიკაციისათვის და „მემორანდუმი ოჯახში ძალადობის წინააღმდეგ არასამთავრობო ორგანიზაციების თანამშრომლობის პრინციპების თაობაზე“.

საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციაში, არსებული გამოცდილებისა და რეალობის გათვალისწინებით, ნათლად ჩანს თითოეული სასწავლებლის ავ-კარგიანობა: რომელი უნივერსიტეტი სწავლების რა მეთოდოლოგიას იყენებს, სად რა სახელმძღვანელოებით ასწავლიან და ვის რა რესურსი აქვს, იღებენ თუ არა თანაბარ ცოდნას თბილისისა და საქართველოს სხვადასხვა რეგიონის სტუდენტები.

ყოველივე ზემოაღნიშნულის გათვალისწინებით, საია ჯერ კიდევ ხედავს საჭიროებას, დაეხმაროს იმ ახალგაზრდებს, რომელთაც რეფორმის პერიოდში უწევთ იურიდიული განათლების მიღება. სწორედ ამიტომ საიას ერთ-ერთ უმნიშვნელოვანეს სტრატეგიულ მიზანს კვალიფიციური, უწყვეტი იურიდიული განათლება და პროფესიის განვითარება წარმოადგენს.

ამ მიზნის მიღწევას საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია იურიდიული განათლების ხელშეწყობის ფონდისა და იურიდიული სწავლებისა და ინფორმაციის ცენტრის მეშვეობით ცდილობს.

ფონდმა და სასწავლო ცენტრმა საანგარიშო პერიოდში შემდეგი მიმართულებებით იმუშავა:

ფონდის სასწავლო კურსები

2008-2009 სასწავლო წელს ფონდის მიერ გამოცხადებულ სასწავლო კურსზე გამოცდის შედეგად შერჩეული 131 სტუდენტი 6 თვის განმავლობაში ცოდნას ეუფლებოდა შემდეგი მიმართულებებით:

სასწავლო პროცესის დასრულებისას მხოლოდ 92 სტუდენტი იქნა დაშვებული საბოლოო გამოცდაზე. გამოცდის შედეგად, 52-მა სტუდენტმა დაიმსახურა სერტიფიკატი, ხოლო 33-მა - საიასა და ფონდის ერთობლივი დიპლომი. სამწუხაროდ, 7-მა სტუდენტმა ვერ შეძლო გამოცდების წარმატებით ჩაბარება.

9 ივლისს ფონდმა 2008-2009 წლის სასწავლო კურსების გამოშვების ცერემონიალს უმასპინძლა, რომელსაც არასამთავრობო, საერთაშორისო ორგანიზაციებისა და ფონდების ხელმძღვანელი პირები, სხვადასხვა უმაღლესი სასწავლებლის იურიდიული ფაკულტეტის პროფესორ-მასწავლებლები, საადვოკატო ფირმების წარმომადგენლები, ფონდის პედაგოგები, კურსდამთავრებულები და საქართველოში მოღვაწე ცნობილი იურისტები ესწრებოდნენ.

ცერემონიალზე ათამდე დიპლომირებულ კურსდამთავრებულს სხვადასხვა პრესტიჟულმა საადვოკატო ფირმამ და თავად ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციამ სტაჟირება შესთავაზა დასაქმების პერსპექტივით.

სასწავლო პროცესის მიწურულს ფონდმა 4 მიმართულების ჯგუფის სტუდენტებისათვის (საერთაშორისო, სისხლის, სამოქალაქო, კონსტიტუციური სამართალი) ორგანიზება გაუკეთა იმიტირებულ სასამართლო პროცესებს საქართველოს უზენაეს სასამართლოში. პროცესებზე სტუდენტებს აფასებდა ჟიური, რომლის შემადგენლობაშიც შედიოდნენ: მოსამართლეები, ადვოკატები, საჯარო სამსახურის წარმომადგენლები და დარგის სპეციალისტები. სტუდენტების შეფასება ხდებოდა პროცესზე მათ მიერ წარმოდგენილი როლების შესაბამისად, სადაც მათ მომზადების საკმაოდ მაღალი დონე აჩვენეს.

ფასიანი სასწავლო კურსი 5 თვის განმავლობაში მიმდინარეობდა ქალაქ ქუთაისშიც. ჯგუფში ირიცხებოდა 30 მსმენელი, რომლებმაც, ადგილობრივი და თბილისიდან წარგზავნილი მაღალკვალიფიციური ექსპერტების მეშვეობით, მომზადება გაიარეს შემდეგ დისციპლინებში:

კურსის დასრულებისას ჩატარდა საბოლოო გამოცდა და წარმატებულ მსმენელებს საიასა და ფონდის ერთობლივი სერტიფიკატები გადაეცათ.

დებატების ხელოვნება

იურისტის პრაქტიკული უნარ-ჩვევების გამომუშავების მიზნით, ფონდი აგრძელებს დებატების კურსის ორგანიზებას როგორც თბილისის, ასევე რეგიონების მასშტაბით. ეს უკანასკნელი განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია იმ თვალსაზრისით, რომ, ობიექტური მიზეზების გამო, რეგიონების სტუდენტებს ნაკლები შესაძლებლობა აქვთ, მიიღონ იმ დონის ცოდნა და გამოცდილება, რასაც თბილისის უმაღლესი სასწავლებლების სტუდენტები ახერხებენ. დებატების კურსის საშუალებით, მსმენელები ეუფლებიან კამათის ხელოვნებას, დებატის კულტურას, სწრაფ აზროვნებას, სამართლებრივ საკითხებზე ინფორმაციის ძიებას. 6 თვიანი სასწავლო პროცესის შემდეგ ფონდმა მოაწყო დებატების შიდა ტურნირები თბილისში, გორში, ქუთაისში, ბათუმში, თელავსა და რუსთავში. საბოლოო ეტაპზე შიდა ტურნირებში გამარჯვებული გუნდებისათვის ეროვნული ტურნირი მოეწყო. ტურნირის შედეგად გამოვლინდნენ საუკეთესო მოდებატეები, რომლებსაც გამარჯვებულ გუნდებთან ერთად იურიდიული ლიტერატურა და ფონდის ფასიანი საჩუქრები გადაეცათ.

ოლიმპიადა „ახალგაზრდა იურისტები კონსტიტუციური უფლებებისათვის“