გასული თვის ყველაზე ღირსშესანიშნავი მოვლენა shokoladi.ge-ზე მოხდა. ერთ მშვნიერ დღეს, ჩვენი საიტი მოვინახულეთ და იქ თქვენი 100-მდე შევსებული ანკეტა დაგვხვდა. ნეტავ იცოდეთ, როგორ გავიხარეთ! ამოვბეჭდეთ, კითხვას შევუდექით, რედაქციის ერთი ოთახიდან მეორეში დავრბოდით, ერთმანეთს ოვაციებს ვუზიარებდით და დასკვნების გამოტანაც არ დავაყოვნეთ. თქვენი შეფასებები თითქმის ყოველთვის ემთხვევა ჩვენსას! თქვენი საყვარელი ავტორები ჩვენი შეფასებითაც „საუკეთესოები“ არიან (გახსოვთ ჩვენი სლოგანი? „საუკეთესო ავტორები, საუკეთესო ისტორიები“?) თქვენი დაწუნებული მასალებითა და პროექტებით, მსუბუქად რომ ვთქვათ, არც ჩვენ ვამაყობთ. მოკლედ, დიდი მადლობა, რომ არ დაიზარეთ და საკმაოდ ვრცელი ანკეტა სკრუპულოზურად შეავსეთ. სამაგიეროდ, ძალიან დაგვეხმარეთ, კიდევ უფრო უკეთ გაგვეგო თქვენი გემოვნების, სურვილებისა და მოლოდინის შესახებ. ამიტომ, ჩვენც უკეთ შევძლებთ ვიყოთ თქვენი, და მხოლოდ თქვენი ჟურნალი.

მადლიერების ნიშნად, „ცხელმა შოკოლადმა“ თქვენი მისამართით უკვე გამოგზავნა საჩუქრები. თუ არ მიგიღიათ, აუცილებლად შეგვატყობინეთ. ფოსტალიონს გავკიცხავთ და თქვენს ადგილსამყოფელსაც აუცილებლად ვაპოვნინებთ.

და რაც მთავარია! ველით უფრო მეტ გამოხმაურებას!

შეხვედრის ადგილი უცვლელია: www.shokoladi.ge.

ჩვენ ერთნაირად ვაფასებთ „ცხელ შოკოლადს“ და ამიტომ, ამჯერად უფრო დაბეჯითებით შემიძლია გითხრათ, რომ ეს ნომერი ძალიან მოგეწონებათ.

რატომ? იმიტომ, რომ ანა კორძაია-სამადაშვილი წერს ამბებს ორი ძალიან კარგი ადამიანის შესახებ, ვისითაც ჩვენ ყველას შეგვიძლია ვიამაყოთ. მსახიობი და რეჟისორი ნინო კირთაძე, თავის არცთუ ისე იოლი ცხოვრების მიუხედავად, წარმატებული, ირონიული, ოპტიმიზმით სავსე საინტერესო ადამიანია. ბატონმა გივი მარგველაშვილმა 22 მარტს მიიღო გერმანიის ერთი-ერთი ყველაზე პრესტიჟული ჯილდო, გოეთეს მედალი გერმანული კულტურის განვითარებაში განსაკუთრებული წვლილის შეტანისათვის. ასეთი კარგი ამბები ხომ ძალიან იშვიათად გვესმის. ამიტომ, შეგახსენებთ, რომ თუ არ წაგიკითხავთ, აუცილებლად უნდა წაიკითხოთ გივი მარგველაშვილის „მუცალი“, ან „კაპიტანი ვაკუში“ და, რაც მთავარია, ქართული თარგმანი ახლახანს გამოსული წიგნისა „მე წიგნის გმირი ვარ“, რადგან ყოველი ახალი მკითხველი ბატონი გივისათვის ხელახლა დაბადების ტოლფასია.

ამ ნომრის გმირია პირველი ქართული მუსიკალური ჟურნალის რედაქტორი ნიკო ნერგაძეც. ნიკო ნერგაძე და ჟურნალი „ოზონი“ გთავაზობთ ჟანგბადითა და მუსიკით გამდიდრებული ჰაერის ნაკადს და ძალიან ბევრს მუსიკის შესახებ. სხვათა შორის, ვიდრე ნიკო ჩვენს საგამომცემლო ჯგუფს შემოუერთდებოდა, ის ერთადერთი ავტორი იყო, ვის არყოლაზეც „ცხელ შოკოლადს“ ნამდვილად სწყდებოდა გული. ამიტომ, ხვდებით ალბათ, რატომ ვამაყობთ ასე „ოზონითა“ და მისი მთავარი რედაქტორით.

მელომანებს, და არა მხოლოდ მათ, ამ ნომერში სხვა სიურპრიზიც ელით. კახა თოლორდავა გვიყვება მაილზ დევისის ყველაზე რთული პერიოდის შესახებ. „5 წელი მუსიკის გარეშე“ ის პერიოდია, როცა მაილზი დემონებსა და სიკვდილს ებრძოდა და მისი გადარჩენა აღარავის სჯეროდა. საბედნიეროდ, მაილზმა ამ 5 წელს თავი დააღწია და მას მერე კიდევ ბევრჯერ შეძლო ჯაზში რევოლუციების მოხდენა.

ნამდვილად არ გადავაჭარბებ, თუ გეტყვით, რომ ლიზა ასათიანი გადაყვა ლონდონის „კეთებას“. წარმოიდგინეთ, რა რთულია წერო ქალაქზე, სადაც 12 წელი ცხოვრობდი და იმდენად შენია, რომ მის შესახებ ჟურნალის რამდენიმე გვერდზე თხრობა საკმარისი არ არის. თან ლიზას ძალიან უნდოდა თქვენთვის ის ლონდონი ეჩვენებინა, სადაც შემთხვევით ვერასოდეს მოხვდებით. მის შესახებ უნდა იცოდეთ და მის მოსანახულებლად და განსაცდელად საგანგებოდ გაემგზავროთ. ასე რომ, Bon Voyage!

ლონდონში მეგზურობას აკა მორჩილაძეც გაგიწევთ. ის ამჟამადაც იქ არის და ახალ რომანს წერს. აკას წერილის წაკითხვის მერე, ლონდონის სოჰოში გულგრილად ვეღარასოდეს შეაბიჯებთ და იმ ადგილების ძებნასაც დაიწყებთ, სადაც აკა გეპატიჟებათ.

კიდევ ბევრ გემრიელ წასაკითხს გთავაზობთ „ცხელი შოკოლადის“ ეს ნომერი, მაგრამ, აბა, ცოტა სიურპრიზადაც ხომ უნდა დაგიტოვოთ. თან, მგონი, ადგილიც აღარ მრჩება. ბედნიერ გაზაფხულს გისურვებთ!

შორენა შავერდაშვილი

ჩვენი ავტორები

ლიზა ასათიანი

არ ვარ ანგლოფილი, არ მიყვარს ბრიტანული საჭმელი და ფეხბურთი. არ ვსვამ ლუდს და თებერვალში ფეხშიშველა არ დავდივარ. ვარ ლონდონოფილი და ლონდონის არმოწონებას პირად შეურაცხყოფად ვთვლი. ლონდონი არ არის მხოლოდ ბუკინგემის სასახლე, პიკადილი, ჰაიდ პარკი და ტიუსოს მუზეუმი. ეს ყველაფერი ტურისტებისთვის განკუთვნილი ძვირფასი დეკორაციაა.

ბრიტანელებს წესად აქვთ, კარგი ფასადი შემოგაგებონ, ძალიან თავაზიანები იყვნენ, ამინდზე დაგელაპარაკონ, ახლოს არ მიგიშვან და ზრდილობიანად სასწრაფოდ დაგემშვიდობონ.

ყოველივე ეს ლონდონზეც ვრცელდება.

...ეს იმ შემთხვევაში, თუ პაროლი არ იცი. თუ პაროლი იცი, სულ სხვა ქალაქში ხვდები. ნამდვილი ლონდონი დახურულ კარებს მიღმაა. კარებს წარწერა არ აქვს. უბრალოდ, უნდა დააკაკუნო და პაროლი უთხრა. პაროლი ჩემს სპეც-პროექტში მოძებნეთ.

ანა კორძაია-სამადაშვილი

იცით, არსებობს ასეთი მანტრა, უადვილესი: „ჰო“. ღამე, დაძინებამდე, ბევრჯერ გაიმეორეთ „ჰო, ჰო, ჰო“. რომ გაიღვიძებთ, ისევ თქვით: „ჰო“. მერე კი, დღის განმავლობაში, რამე თუ არ გეამათ ან რამემ გული დაგვწყვიტათ, იმას ნუკი იფიქრებთ, დავიღუპე და ამოვვარდიო, უბრალოდ, გაჩერდით და თქვით: „ჰო“. თუნდაც ხმამაღლა დაიღრიალეთ - ჩვენს დაზაფრულ ქალაქში იმდენი გიჟი დაიარება, რომ თქვენი გამოსვლა, გარწმუნებთ, აღარავის შეაშინებს.

საერთოდ, ვუთხრათ სამყაროს „ჰო“. თორემ ხომ ხედავთ, ამ ქალაქში არასოდეს არავის არაფერი არ უხარია, გაზაფხულიც კი.

ვთქვათ, ვინმეს, სულ შემთხვევით, წამოცდა:

- რა კარგია, რომ დათბა!

აუცილებლად გაახსენებენ:

- ჰო, ძალიან ცხელი ზაფხული იქნება, მოვიხარშებით.

- მერცხლები მოფრინდნენ!

- კი, ქათმის გრიპი იფეთქებს.

- ხეები ამწვანდა!

- მართალი ხარ, ახლა ნახე ალერგიულების უბედურება.

ბევრი ვიფიქრე თუ ცოტა, იმ დასკვნამდე მივედი, რომ ყველაფერი მედიის ბრალია. აბა, რაღა უნდა გაგვიხარდეს, როცა ახალი ამბების წამყვანს ფონად შებორკილი ხელები აქვს დადებული? ან ფილმების ანონსები ნახეთ: „სისხლი! გასხმული ტვინი! ვინაა ოთხი პატარა გოგოს მკვლელი და შემჭმელი?“ კარგს არასოდეს არავინ არაფერს არ გეტყვით, და შესაბამისად, არაფერი გაგიხარდებათ.

მაგრამ ის ხომ მაინც ჩვენი ნებაა, ნახევრად სავსე ჭიქები გვექნება თუ ნახევრად ცარიელი? მოდით, ამ ნომერში სულ კარგებს გიამბობთ!

. . .

ჩემი ძიო, ანუ ბიძაჩემი ბაადური, მევიოლინეა და მერე დირიჟორიც გახდა. მეზობელი ჰყავდა ერთი, სოლოლაკელი, „მატაკლეციტი“ და „აგერა დგა“, აი, ასეთი ქართული იცოდა, და იმან აუხსნა ერთხელ, - ეტყობა, ძალიან შეწუხდა, მთელი დღე რომ ვიოლიონოს აწრიპინებდა: „ბიჭო, ბადურა, რად გინდა ეგ სკრიპკა, დირიჟორი გახდი და სკრიპაჩების დირექტორი იქნები“.

მე და ძიო შეთანხმებულები ვართ: როცა ძალიან მომინდება ვინმეს გახარება, წავალთ ღამით მე და ძიო, და ძიო მისი სახლის სახურავზე დაუკრავს, რომ სულ ბედნიერი იყოს, სულ ჯანმრთელი და გახარებული.

„ცხელი შოკოლადის“ ამ ნომერში ყველა, ვის შესახებაც წერის პატივი მხვდა წილად, ისე ძალიან მომწონს, რომ ნამდვილად ავხოხდებოდი მის სახურავზე ბიძაჩემთან და მის ვიოლინოსთან ერთად. ერთი ისაა, რომ გივი მარგველაშვილი უკვე ბერლინშია, ნინო კირთაძე - პარიზში, ჯიპმენები კი ძალიან ბევრნი არიან და თან მაინცდამაინც კარგადაც არ გვიცნობენ, ვაიდა, ახალი ამბების ცქერით აღგზნებულებმა ჩიტებივით ჩამოგვყარონ სახურავებიდან მეც, ჩემი ძიოც და მისი სიხარულის მომტანი ვიოლინოც.

ავტორი: სალომე კიკალეიშვილი
ფოტო: ნიკო ტარიელაშვილი

მრავალსახეობათა ათი სუსტი შემთხვევა

თბილისის ისტორიის მუზეუმი „ქარვასლა“.
28 მარტი. 17:00.

აპრილის არტ ქრონიკების მიმოხილვისას, ერთ-ერთ ღონისძიებაზე ასე დავიწყე - ეს იმ დიდი კულტურული პროგრამის დასაწყისია, რომელსაც იტალიის საელჩო, საქართველოს კულტურის, ძეგლთა დაცვის და სპორტის სამინისტროსთან ერთად გეგმავს-მეთქი. მაშინ საქმე, პიერლუიჯი პრატურლონის მშვენიერ ფოტოებს ეხებოდა, რომლის დასათვალიერებლად, არ მოგატყუებთ და ორჯერ დიდი სიამოვნებით ვეწვიე მუზეუმს. ამჯერად კი, იგივე პროგრამის ფარგლებში, ახალგაზრდა შემოქმედის, ჯუზეპე დელ გრეკოს ნამუშევრები უნდა გამოფენილიყო. მართალი გითხრათ, იტალიელი „ლუქსის“ ნამუშევრებისგან მიღებული სიამოვნება იმდენად დიდი იყო, რომ 28 მარტს სიამოვნებით ვესტუმრე მუზეუმს, თუმცა...

მშვენიერ ფლორენციაში დაბადებული ჯუზეპე დელ გრეკო თანამედროვე გრაფიკოს-დიზაინერია. მისი შემოქმედება სივრცის ორგანიზების ხელოვნებას უკავშირდება და, ძირითადად, გრაფიკულ დიზაინზეა ორიენტირებული... თუმცა, შიგადაშიგ, არც წიგნების და ჟურნალების დიზაინზე ამბობს უარს.

„ქარვასლის“ კედლებზე, დელ გრეკოს „მრავალსახეობათა ათი მარტივი შემთხვევა“, ანუ სხვადასხვა თემაზე პლაკატის ფორმატის გრაფიკული ნამუშევრები იყო წარმოდგენილი. „იტალიური სამზარეულოს გაკვეთილები“, „მეკობრეები“, „ნეტავ რა არის ეს სიყვარული“, თუ „მგონი ფსიქიატრიული დახმარება მჭირდება“ საკმაოდ უსუსურად გამოიყურებოდნენ ჩემთვის ასე ძვირფასი პიერლუიჯის ფოტოების ადგილზე და გამოფენიდან გამოსულს, ისევ ის, ბავშვურად გულუბრყვილო ოდრი ჰეპბერნი თუ ძირს გართხმული ფედერიკო ფელინის კადრები მედგა თვალწინ.

ძველი-ახალი ფონდი

კინომსახიობთა თეატრი.
28 მარტი. 16:00.

ეს ფონდი დიდი ხანია, რაც არსებობს. ის 1998 წელს შეიქმნა, მაგრამ მიზეზთა გამო, რაც როგორც ყოველთვის, ფინანსებს უკავშირდება, დროებით არსებობაც და პროექტთა განხორციელებაც შეწყვიტილი ჰქონდა. ამჯერად კი, მიხეილ თუმანიშვილის სახელობის თეატრალური ხელოვნების განვითარების

ფონდი ახალი სპონსორებით და გეგმებით დაბრუნდა. ფონდის პრეზენტაცია თეატრალების გარემოცვაში გაიმართა, სადაც საზოგადოება, ფონდის ძირითადი საქმიანობის და დაწყებული საინტერესო პროექტების შესახებ გახდა ინფორმირებული. ეს, პირველ რიგში, მიხეილ თუმანიშვილის მემკვიდრეობის დაცვას და მისი სპექტაკლების არქივის მოწესრიგებას ეხება; საქართველოში, თეატრალური ხელოვნების განვითარებისთვის ახალგაზრდული სტუდიების შექმნას და მათ საერთაშორისო პროექტში ჩართვაზე ზრუნვას გულისხმობს. ამ და სხვა მრავალ საინტერესო პროექტებზე, თუმანიშვილის სახელობის ფონდში, ჯგუფ-ჯგუფად დაყოფილი ენთუზიასტები იზრუნებენ. ეს იქნება როგორც დამოუკიდებელი, ასევე ერთობლივი პროგრამები, როგორიცაა დალი მაცაბერიძესთან ერთად, რუსული კინოფესტივალის, „Золотой витязь“-ის თბილისში გამართვა; ამერიკულ-ქართული თეატრების გაცვლითი პროექტი, ქართულ-ფრანგული პროექტი, მოწვეული რეჟისორით და საქართველოში დადგმული სპექტაკლით; მასტერკლასი „მუშაობა თუმანიშვილის მეთოდით“...

გარდა ამისა, უკვე გამოცხადდა კონკურსი „თანამედროვე მსოფლიო დრამატურგიის საუკეთესო ნამუშევრების თარგმანი“, სადაც სამი საუკეთესო თარგმანის ავტორი ფულადი პრემიით დაჯილდოვდება. გაიმართება აქცია - პირველი სიტყვა ხელოვნებაში, რომლის მიზანი 25 წლამდე ახალგაზრდა შემოქმედის აღმოჩენა და მხარდაჭერაა და... მეტი რაღა გითხრათ... დასაწყისისთვის ხომ საკმარისზე საკმარისია!!!

და რომელია თქვენი კვერცხი?

ნაციონალური ხელოვნების ცენტრი.
10 აპრილი. 18:00.

ამ კითხვას ყველაზე ხშირად მაშინ გაიგონებდით, როცა ნაციონალური ხელოვნების ცენტრის კარი ჭრიალით გაიღო და იქ შესულ თუ შესეულ ხალხს, ნახერხით მოყრილი მაგიდები დახვდა. მაგიდებიდან კი, წვიმის მერე გამოჩეკილი სოკოებივით, სხვადასხვა აღნაგობის, ფერის და შინაარსის ფერად-ფერადი კვერცხები იყურებოდნენ...

ეს სააღდგომო კვერცხების გამოფენა-გაყიდვაა, რომლის ორგანიზატორები ხელოვნების ნაციონალური ცენტრი და ხელნაკეთი ნივთების სალონი „დანოა“. შემსრულებლები კი... შემსრულებელი ნამდვილად ბევრია. პროფესიონალი მხატვრებით და კერამიკოსებით დაწყებული, „კარიტასის“ სოციალურად დაუცველი და ფსიქოლოგიური ტრავმის შედეგად დაზარალებული ბავშვებით დამთავრებული, რომელთა საოცრად ცოცხალი ფერებით და ორნამენტებით მორთული კვერცხები, სხვა ნაკეთობებისგან განსხვავებით, შედარებით მოკრძალებული ფასი - ხუთი ლარი ღირდა.

აი, ნინო კუსრაშვილი, რომელიც დიდი ხანი უხსნიდა ერთ ცნობისმოყვარე ჟურნალისტს, თუ როგორ კეთდება თექის კვერცხი და როგორ ამუშავებენ მატყლს, სანამ შეიღებება და ერთ პატარა კვერცხად გადაიქცევა... ლალი ქუთათელაძის ცისფერი ანგელოზებით მორთული კვერცხები... გიგიშა პაჭკორიას კვერცხი-სიურპრიზი, რომელიც გაუთავებლად იხსნებოდა და შიგნით უფრო და უფრო მომცრო ზომის ფიგურებს ნახულობდი... გვერდზე კი, ხისგან გაკეთებული ზოდიაქოსნიშნებიანი კვერცხი-ასტროლოგია იდო და მაშინვე გავიფიქრე, მათი დანახვისას როგორ აენთებოდა თვალები ჩვენს ფოტო-ასტროლოგ ლევან ხერხეულიძეეეს...

ქალები ფოკუსში

N გალერეა.
1 აპრილი. 16:00.

ასეთი, ერთობ უცნაური სათაურის მქონე გამოფენა, ერთსა და იმავე დღეს, ერთმანეთისგან ძალიან, ძალიან შორს, უფრო კონკრეტულად კი, ორ ჯორჯიაში გაიხსნა. ამერიკულ-ქართული პროექტი „ჯორჯიაჯორჯია“, რომელიც ჯორჯიის შტატის ქალ ფოტოგრაფთა ორგანიზაციის, „ქალები ფოკუსში“ ინიციატივით და საქართველოს მხრიდან CAC-ის დახმარებით განხორციელდა.

პროექტის მთელი არსი ის არის, რომ მასში მხოლოდ ჯორჯიების ქალი ფოტოგრაფების ნამუშევრები არის წარმოდგენილი. საქართველოში გამართულ მოკრძალებულ გამოფენაზე, 32 ამერიკელი ფოტოგრაფის ნამუშევარი იყო წარმოდგენილი. იმ შორეულ ჯორჯიაში კი, ნათელა გრიგალაშვილის, ირინა აბჟანდაძის, სოფო ჩერქეზიშვილის, ირინა კურმაევას და ლიზა ოსეფაშვილის ნამუშევრები გამოიფინა. თუმცა, ქართული პრეზენტაციისგან განსხვავებით, ამერიკული უფრო მასშტაბური (გაგზავნილი ნამუშევრები რამდენიმე საგამოფენო დარბაზში გამოიფინება) და უფრო ხანგრძლივი პერიოდი გაგრძელდება.

მართალია, უსახსრობის გამო, ქართველი ფოტოგრაფები თბილისის გალერეაში იდგნენ და კოლეგების ნამუშევრებს ათვალიერებდნენ, თუმცა როგორც გავიგე, მაინც იგეგმება მათი ამერიკაში გამგზავრება, სადაც ჩვენი თანამემამულეები მასპინძლებს მასტერკლასს ჩაუტარებენ.

სტუმრებთან დიდ ბოდიშს მოვიხდი, მაგრამ... გალერეაში ნანახი ფოტოების შემდეგ, მართლა რომ მადლი იქნება მათთვის გრიგალაშვილის თუ აბჟანდაძის მასტერკლასი. ესეც ასე.

„IN VINO VERITAS “ -

ვინც ქართულ ღვინოს ვერ იტანს...
GWS-ის პრეზენტაცია „გრაცში“.
14 აპრილი

გაზაფხულის თბილისისთვის საკმაოდ ცხელი დღე იყო, სამაგიეროდ გრილი საღამო.

ქართული ღვინისა და ალკოჰოლური სასმელების კომპანია GWS-მა რესტორან „გრაცში“, საქართველოში მყოფი საერთაშორისო საზოგადოებისათვის ქართული ღვინო „თამადას“ პრეზენტაცია-დეგუსტაცია მოაწყო.

GWS-ის მიზანი იყო ეჩვენებინა რუსეთში ქართული ღვინის მიმართ გატარებული სანქციის უსაფუძვლობა და უსამართლობა. შესაბამისად, მოიწვიეს ყველა საელჩოს წარმომადგენელი, ტელევიზია, პრესა და ქართული ღვინის დამმგემოვნებლები.

წარმოდგენილი იყო „თამადას“ პრემირებული ღვინოები, სულ 12 სახეობა; მათგან 3 კატეგორია: ნატურალური ნახევრადტკბილი, მშრალი და ე.წ. ჯიშური ღვინოები.

ღონისძიებას ფონს უქმნიდა ავსტრიელი მუსიკოსის, რაინერ კაუფმანისა და ირლანდიელი ტონი ომეილის მუსიკა. სტუმრების გახალისებაზე კარიკატურისტმა ზალიკო სულაკაურმა იზრუნა, რომელიც სტუმრების კარიკატურულ პორტრეტებს ნახევარ წუთში ასრულებდა.

პარალელურად, ასეთივე ღონისძიება იმართებოდა ფრონტის წინა ხაზზეც - მოსკოვში.

იმედია, ნამდვილი ღვინის დეგუსტატორები და ქართული ღვინისა და ალკოჰოლური სასმელების კომპანია GWS-ი თავისი პროდუქციის მაღალხარისხიანობით გააქარწყლებს რუსეთის უსაფუძვლო სანქციებს ქართული ღვინის წინააღმდეგ.

ავტორი: გვანცა გუშარაშვილი

„ბრიტფესტი“ ანუ ბრიტანული კინემატოგრაფის ხუთდღიანი ფესტივალი თბილისში

თეატრალური უნივერსიტეტი, კინოდარბაზი „ამარკორდი“, სპორტ-კაფე.
12-16 აპრილი.

მოდი, ასე ვთქვათ: „ბრიტფესტით“ საფუძველი ჩაეყარა არა მარტო ბრიტანული კინოს ფესტივალს საქართველოში, არამედ იმ მნიშვნელოვან ურთიერთობასაც, რასაც ქართულბრიტანულ კულტურათა ხიდი, უფრო მაღალფარდოვნად კი - კულტურათა დიალოგი ჰქვია.

არაკომერციული ორგანიზაცია ქართულ-ბრიტანული კულტურის პლატფორმა 2005 წელს დაფუძნდა. არაერთი საინტერესო ღონისძიების ავტორებმა და პლატფორმის დამფუძნებელმა, კავშირის თავმჯდომარემ რობერტ სტურუამ, ბრიტანეთის საბჭოს, საქართველოს კინემატოგრაფიის ეროვნული ცენტრის და ბანკ „რესპუბლიკის“ მხარდაჭერით, ბრიტანული კინოს ფესტივალი „ბრიტფესტი“ გამართა.

ხუთი დღის მანძილზე, თანამედროვე ბრიტანული კინოს გამოჩენილი წარმომადგენლების ფილმების ჩვენებები, საგანგებოდ სტუდენტებისთვის, თეატრალურ უნივერსიტეტში იმართებოდა; პროფესიონალთათვის და ბრიტანული კინოს მოყვარულთათვის - „ამარკორდის“ მყუდრო დარბაზში და გვიან ღამით, სასიამოვნო გარემოში, ჩილ-აუთზე - „სპორტკაფეში“, სადაც თბილისში არსებული ყველა ბრიტანული ინსტიტუტისათვის, ორიგინალში მეორდებოდა ფილმები.

„ბრიტფესტის“ წლევანდელი პროგრამის შემდეგი ნაწილი ბრიტანული თეატრის მოღვაწეთა და ცნობილი დრამატურგის, მარკ რევენჰილის თბილისში ჩამოსვლას უკავშირდება. საქართველო მსოფლიოში მეხუთე ქვეყანა გახდა, სადაც ინგლისის ნაციონალური თეატრის პროგრამა „კავშირები“ განხორციელდება. „კავშირები“, ქვეყნის ნაციონალური თეატრის მიერ თანამედროვე დრამატურგებისათვის მოზარდთა შესახებ მცირე მოცულობის პიესების შეკვეთას და მათი მონაწილეობით შექმნილ წარმოდგენებს გულისხმობს.

თუმცა „კავშირებამდე“ ჯერ კიდევ დიდი დროა, და ამიტომაც, შეძლებისდაგვარად, ორიოდე სიტყვით მაინც გეტყვით ბრიტანული ფილმების შესახებ.

„ბრიტფესტზე“ სხვადასხვა თაობის, სრულიად განსხვავებული ბრიტანული კინორეალობა იყო წარმოდგენილი: მაიქლ უინტერბოთომის დოკუმენტური შტრიხებით გაკეთებული „24 საათი მოგრიალე ხალხი“, კენ ლოუჩის ფიპრესის პრიზით აღიარებული დრამა „როცა თექვსმეტი წლის ხარ“, მაიქ ლის ვენეციის „ოქროს დათვის“ მფლობელი, კონსერვატორული „ვერა დრეიკი“, სალი პოტერის პოლიტიკა + სექსი ანუ love story „დიახ“ და პიტერ გრინუეის „8 ^1/2 ქალი“.

- „მე ფრანგულმა „ახალმა ტალღამ“ მაიძულა კამერა ხელში ამეღო, მაგრამ მათ გავლენას სრულებითაც არ განვიცდი“ - თქვა ერთხელ კენ ლოუჩმა. მაგრამ მისი ლაიამი რატომღაც ძალიან ჰგავდა შორეულ სამოციანებში, „ახალი ტალღის“ მანიფესტად ქცეულ ფრანსუა ტრიუფოს ლეოს, რომელიც ლოუჩთან პატარა სკოლის მოსწავლედან ნარკოტიკებით მოვაჭრე მკვლელად იქცა. აქაც ისევე მწვავედ იგრძნობა მშობლების თუ „დიდების“ გულგრილობისა და ინდიფერენტულობის თემა... რეალობა და ბავშვის გულუბრყვილო იმედები... და ბოლოს, აქაც ხომ ისევ ის უკიდეგანო ზღვაა, რომელიც ტრიუფოს პატარა ლეოს თუ ლოუჩთან გაზრდილი ლაიამის ერთადერთ გზად თუ იმედად რჩება.

მაიკლ ლის „ვერა დრეიკი“ ოსკარზე იყო წარდგენილი. თუმცა სრულებით არაა გასაკვირი, რომ ჰოლივუდურ კინოსამყაროში, დრეიკისთვის ადგილი არ მოიძებნა, ხოლო ვენეციამ დიდი სიყვარულით მიიღო სუფთა ბრიტანული კინო და სათნო ქალბატონის, ვერა დრეიკის ისტორია; ქალის, რომელსაც სჯეროდა, რომ ის მხოლოდ და მხოლოდ ეხმარებოდა უბედურებაში ჩავარდნილ ახალგაზრდა გოგონებს და ხელოვნურ მინი-აბორტს თუ რაღაც ამდაგვარს, სახლში მისვლით, უფასოდ, დიდი მონდომებით და გულისყურით აკეთებდა; დაახლოებით ისეთივე მონდომებით, როგორც ხეხავდა ბუხარში ჩამჯდარ ჭუჭყს ან ოჯახურ იდილიაში ასხამდა გემრიელ, ინგლისურ ჩაის. მაგრამ ვერა დრეიკი არ არის კრიმინალი, მისი მხრიდან ეს ხომ ისეთივე დახმარება იყო, როგორც უცხო ადამიანის სახლში, ცხელ ჩაიზე მიპატიჟება ან ლოგინადჩავარდნილი დედის მოვლა.

„ვფიქრობ, ჩვენ ჯერ კინო არ გვინახავს. ეს მხოლოდ ილუსტრირებული ტექსტის 100 წელიწადი იყო.“ - თქვა ერთხელ პიტერ გრინუეიმ. გრინუეის „8 ^1/2 ქალის“ ისტორია

მაშინ დაიწყო, როცა ოჯახში დედა გარდაიცვალა და კინოში წასულმა მამა-შვილმა ფელინის „8 ^½“ ნახა. მასტროიანის ჰარემის ეპიზოდით შთაგონებულები, 8 ^1/2 ქალს მოიყვანენ და ერთად იწყებენ ცხოვრებას. ბრიტანული კინოს ყველაზე „უცნაურ“ რეჟისორთან „ილუსტრირებული ხანის“ დასასრული ისევ ისეთი, რენესანსული სულით, აბსოლუტური სიშიშვლით და მტკივნეული სიკვდილით იყო გაჟღენთილი.

ავტორი: ანა კორძაია-სამადაშვილი
ფოტო: ლევან ხერხეულიძე

თუკი არ იცნობთ, გთხოვთ, იცნობდეთ: ნინო კირთაძე.

ის დაიბადა თბილისში. 23 წლისა, ფილოლოგიის ფაკულტეტის დამთავრების შემდეგ - განათლებით ჩვენი გმირი ლიტერატურათმცოდნე გახლავთ, - ის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის პედაგოგი გახდა. იმავდროულად აკადემიურ და ლიტერატურულ ჟურნალებთან თანამშრომლობდა, გამოაქვეყნა სცენარი სრულმეტრაჟიანი ფილმისა „ორშაბათი“ და საქართველოს ეროვნული ბალეტის შესახებ წიგნის თანაავტორი იყო;

1992-1994 წლებში - საქართველოს რესპუბლიკის პრეზიდენტის, ედუარდ შევარდნაძის კონსულტანტი;

1994-1995 წლებში - ჟურნალისტი, ჯერ AFP და შემდგომ AP-სთვის წერდა ჩეჩნეთის ომის და სომხეთის, აზერბაიჯანისა და საქართველოს შეიარაღებული კონფლიქტების შესახებ.

ხომ გახსოვთ ნანა ჯორჯაძის „1001 რეცეპტი შეყვარებული მზარეულისთვის“? ეს ფილმი 1996 წელს კანის საერთაშორისო კინოფესტივალზე წარადგინეს, 1997-ში „ოსკარის“ ნომინანტიც გახდა. ნინო კირთაძე იქ ერთ-ერთ მთავარ როლს ასრულებს.

1997-დან ნინო საფრანგეთში დასახლდა და იქ პიტერ ბრუკთან, ჟან-პიერ ამერისთან, ფილიპ მონიესთან, ჟერარ პირესთან და კლოდ გორეტასთან თანამშრომლობდა.

1999 წელს ნინო ფრანგი სცენარისტებისა და რეჟისორების გაერთიანების La SCAM-ის წევრი გახდა, და მისი სრულმეტრაჟიანი დოკუმენტური ფილმის პროექტები „Bourse Bouillon d'un Rкve“-ით დაჯილდოვდა.

1999 წელს მან გადაიღო თავისი პირველი დოკუმენტური ფილმი „ედუარდ შევარდნაძის სამი ცხოვრება“, პოლიტიკური მოღვაწის ფსიქოლოგიური და პოლიტიკური პორტრეტი. ამ ფილმმა ნინოს პირველი აღიარება მოუტანა, ის ტორონტოს და კანის კინოფესტივალებზე, სატელევიზიო პროგრამების საერთაშორისო ფესტივალზე Biarritz Fipa იყო წარმოდგენილი.

2001 წელს „არტესთვის“ შეიქმნა „ჩეჩნური იავნანა“ - დოკუმენტური ფილმი ომის შესახებ. ამ დავიწყებული ომის აბსურდულობისა და საშინელების შესახებ, ნინო კირთაძის მიერ არჩეული ხუთი ჟურნალისტი მოგვითხრობს. ეს ფილმი დიდი გამარჯება იყო: 2002 წლის ევროპის ჯილდო მიიღო, გერმანიის ათ საუკეთესო სატელევიზიო ფილმთა რიცხვში დასახელდა, ადოლფ გრიმეს 2002 წლის ოქროს ჯილდო და ჩეხეთის რესპუბლიკის რუდოლფ ვირბას ჯილდო დაიმსახურა, ასევე la SCAM 2002 და Albert Londres prize 2002. ფილმი ვაშინგტონში, კაპიტოლიუმის ბორცვზე აჩვენეს, კინოპრემიერა 2003 წელს ნიუ იორკში, ლონდონსა და ვაშინგტონში, კინოფესტივალებზე გაიმართა.

- სხვათა შორის, - ჰყვება რეჟისორი, - რუსეთში ეს ფილმი აკრძალეს, მხოლოდ სახაროვის ცენტრმა შეძლო მოსკოვში ამ ფილმის ჩვენება. თუმცა, ნორმალური რუსები, რომლებიც ნამდვილად არსებობენ, ძალიან კმაყოფილები იყვნენ, რომ ეს ფილმი გაკეთდა. საბედნიეროდ, არის რუსეთში ხალხი, რომელიც არ იზიარებს ოფიციალური მოსკოვის შეხედულებას ჩეჩნეთის ომის შესახებ.

2003 წელი - კიდევ ერთი გამარჯვება, კვლავ „არტესთვის“ გადაღებული „უთხარით ჩემს მეგობრებს, რომ მკვ-დარი ვარ“. ის აჩვენეს იერუსალიმის კინოფესტივალზე, სან პაოლოს კინოფესტივალზე, კანში... ჯილდოები: France's top documentary award, Fipa d'OR in 2004 da Louis Marcorelles Prix at Cinéma du Réel პარიზში.

- Fipa არის საფრანგეთში სატელევიზიო პროგრამების საერთაშორისო ფესტივალი, რომელიც იანვარში ტარდება ხოლმე. ოქროს Fipa საფრანგეთისთვის ძალიან მაღალი და მნიშვნელოვანი ჯილდოა, განსაკუთრებით „მხატვრული დოკუმენტურების“ კატეგორიაში. Cinéma du Réel სიტყვასიტყვით ნიშნავს „სინამდვილის კინოს“ ან მხატვრულ სინამდვილეს. აქ წარმოდგენილი დოკუმენტურები, თავიანთი კინემატოგრაფიული გადაწყვეტით, მხატვრული ფილმების ტოლფასია, გამარჯვებულ ფილმს პარიზის კინოდარბაზებში აჩვენებენ.

იმავე წელს, ნინომ კიდევ ორი დოკუმენტური ფილმი გადაიღო: „სტალინი სტალინის შესახებ“ და „სტალინი - ღმერთის დასაფლავება“.

- სტალინის გარდაცვალების 50- ე წლისთავი იყო და არხმა „history“ სასწრაფოდ შემიკვეთა ეს ორი ფილმი.

2005 წელს, ფილმისთვის „ნავთობსადენის მეზობლები“, ნინო კირთაძე კვლავ დააჯილდოვეს:

- იყო მთავარი პრიზი შვეიცარიაში, ნიონის დოკუმენტური ფილმების საერთაშორისო ფესტივალზე, 2005 წელს, და ასევე მივიღე Teplton foundation-ის პრიზი, ამერიკული ჟიურის მიერ გაცემული. ის ცალკე მუშაობს ფესტივალის დროს. სანამ ფილმს ვიღებდი, „ნავთობსადენის მეზობლები“ დაჯილდოვდა Voyage-Deciuvert-ის პრიზით საუკეთესო სცენარისთვის. ასევე, მივიღე ევროპული კინოაკადემიის პრიზი საუკეთესო დოკუმენტური ფილმისთვის European Film Academy ბერლინში - ესაა ევროპული „ოსკარი“, ასე ამბობენ ხოლმე. ყველაზე მნიშვნელოვანი პრიზია ევროპაში. ამის მერე გავხდი ევროპული კონოაკადემიის წევრი, რაც ჩემთვის დიდი პატივია. ეს ნიშნავს, რომ მომავალი წლიდან, როდესაც წლის საუკეთესო ფილმები აირჩევა, მეც მივცემ ხმას ნომინირებულ მხატვრულ ფილმებს. მოკლედ რომ ვთქვა, ევროპულმა მხატვრულმა კინომ ამით რეჟისორად მაღიარა.

შთამბეჭდავია, ვერაფერს ვიტყვით.

ეს ყველაფერი კარგი, და საქართველო?

- საქართველოში პრიზები ფილმებისთვის მე არა მაქვს საერთოდ. ამ მხრივ სამშობლო არა მწყალობს. საქართველოში ჩემი ფილმი არასოდეს, არანაირ საპრიზო კონკურსში არ ყოფილა.

ესეც კარგი ამბავი.

. . .

ყველაფერ ამას კი ბანალური დასაწყისი ჰქონდა: ბინის რემონტი.

გახსოვთ „ინტერნაციონალი“? ხალხი რომ მღერის, მთელს ძალადობის სამყაროს დავანგრევთ, მიწასთან გავასწორებთ და შემდეგ ჩვენს, ახალ სამყაროს ავაშენებთო?

აი, სწორედ ასეთი დიდებული გეგმა ჰქონდა ერთ კაცს, როცა ბინაში რემონტის გაკეთება განიზრახა.

სიტყვა და საქმე ერთი იყო. რაც დასანგრევი იყო, დაინგრა, მაგრამ როცა ჯერი აშენებაზე მიდგა, „კაცი წავიდა სხვისასა“.

ამის შედეგად ჩვენი გმირი, ნინო კირთაძე, 90-იანი წლების საქართველოში, უსინათლო და გაყინულ, ნახევრადდანგრეულ ბინაში, ავად გამხდარ დედასთან და პატარა შვილთან ერთად აღმოჩნდა.

თუმცა, მთლად მარტო არ აღმოჩენილა. მასთან მისი მეგობრები იყვნენ, სწორედ ისინი, ვინც მის იმჟამინდელ მდგომარეობას „კამელიებიანი მანდილოსანი“ უწოდეს.

ერთ ჩვეულებრივზე უფრო ღრუბლიან დღეს, ნინო ექიმთან წავიდა. ექიმმა ხანგრძლივი და გაუთავებელი კონსულტაციის შემდგომ შესძახა: შე საწყალო, რა გითხრა, დღეები გაქვს დათვლილიო.

- შევფიქრიანდი. ბედს ვერ გაექცევიო, ნათქვამია, და ამიტომ საიმქვეყნიოდ თადარიგი მაშინვე დავიჭირე, ის საღამო სიცოცხლესთან და მეგობრებთან გამომშვიდობებას მივუძღვენი.

მეგობრებმა გადაწყვიტეს, რომ ექიმი ბრიყვი იყო, და ნინო ვინმე შტრაუსბერგთან, გოლდმანთან თუ როზენკროიცთან მიავლინეს (მას მერე მრავალმა წყალმა ჩაიარა და მკურნალის გვარიც დავიწყებას მიეცა), მისი სანდო წარმოშობის, ხანგრძლივი პრაქტიკისა და ცხოვრებისეული გამოცდილების იმედად. სახელმოხვეჭილმა ექიმმა ღრმად გამოიკვლია ჩვენი გმირი და ბრძანა, ვაგლახ, ჩემი წინამორბედი არ შემცდარა, აუცილებლად მოკვდები, თუმცა რამდენიმე თვე კი ნამდვილად დაგრჩენიაო.

დარჩენილი თვეების რაციონალურად გამოყენების მიზნით, ნინომ ექიმებთან მომავალი ვიზიტებისთვის აუცილებელი გარდერობი შეიძინა, მოაგონდა ისიც, რომ წესის თანახმად, სული უფალს უნდა ჩაბარდეს, თავზე დიდი შარფი დაიხვია და ტაძრისკენ მიმავალ გზას დაადგა. (იმხანად ჯერ არც იცოდა, რომ შავრაზმელთა ნაწილის ღრმა რწმენით, ჟღალთმიანი ქალი ძალიან ცუდი არსებაა, აუცილებლად რამე ეშმაკისეული სჭირს და მისთვისაც აჯობებს, თუ ჩაიქოლება). მოკლედ, საფუძვლიანად თავშებურულმა ნინო კირთაძემ, ამდენი ექიმის ავი წინასწარმეტყველებით ჩაკლული, ოდესღაც რევოლუციური სული საქართველოს საპატრიარქოს შენობამდე ძლივს მიიტანა, ყოფილი ოჯახის მეგობრის, იმხანად კი უკვე დიდ-დიდი სასულიერო პირის მოსანახულებლად და ნუგეშის სიტყვების მოსასმენად.

მოძღვარი დაკავებული იყო და ნინომ ბარათი დაუტოვა - როგორც ჩანს, ძალიან შთამბეჭდავი, რადგან სასულიერო პირი იმავე საღამოს ეწვია.

ბებიამ ასწავლა, თუ წასვლაა, ლამალამაზი უნდა იყოსო, და ამიტომ ლოგინში, ანუ, ექიმთა ერთობლივი დასკვნით, სიკვდილის სარეცელზე, ნინო საგულდაგულოდ გამოწყობილი ესვენა აღსასრულის მოლოდინში. და ასე, საღამოს ბინდში გალურსულმა, თავთან მდგომი მოპარპალე სანთლის შუქზე დაინახა, როგორ აღიმართა ზღურბლზე უზარმაზარი შავი ლანდი, კუთხეში მიყუდებულ სარკეში აირეკლა, მერე ოთახში რემონტის დროიდან შემორჩენილ გაჯის გორას გადმოაბიჯა და მის თავთან დადგა. შავით მოსილმა ფიგურამ შემოსვლისთანავე ამცნო:

- სიკვდილის ტვიფარი გადევს. ვხედავ.

ეს ეპოქალური სიტყვები ნინომ შემდეგ მეგობარს გადასცა, ტელეფონით:

- მანაც დაინახა.

- რა? - ჰკითხა დაზაფრულმა მეგობარმა.

- სიკვდილის ტვიფარი.

მოძღვარმა უთხრა, დამშვიდდი, ყველანი სიკვდილის შვილები ვართო. ახლა აღსარებას იტყვი, სულთანბრძოლის ლოცვას წაგიკითხავ და.. ისე, თუ მოკვდები, შენთვის უკეთესია, ხომ ხედავ, რა წვალებაში ხარ, ოჯახი დაგენგრა, ავად ხარ, მოკვდები და მოისვენებო.…

- ბავშვი?

ნუ დარდობ, ბავშვს ეკლესია გაზრდისო.

ნინომ წაილუღლუღა, ეგება და არ ვკვდებიო? მოძღვარმა მოწყალედ ჩაიღიმა და მიუგო, აბა, რას შვრები, ხომ გეუბნები, ვხედავო. აი, ვაიდა, მაინც ვიცოცხლოო? მამაომ ურწმუნოდ გააქნია თავი, მაგრამ მაინც თქვა:

- მაშინ მეცნიერი მონაზონი უნდა გახდე.

ნინოს არც მონაზვნობა უნდოდა, არც სიკვდილი.

- ის, რაც მაშინ ხდებოდა, თავისთავად ძალიან საინტერესო გამოცდილება იყო, - ჰყვება დღეს ნინო. - სიკვდილსიცოცხლის მოსაცდელში იმყოფები, არც იქით ხარ, არც აქეთ. ყველაფერი სულ სხვაგვარი ხდება. ღირებულებები იცვლება, ხედვა იწმინდება და ეს შენში სულ სხვა და უცნაურ ძალას ბადებს. ბევრ რამეს მივხვდი მაშინ. რაც იყო, კარგი იყო - დღეს ასე ვფიქრობ. თუმცა მაშინ ასე სულ არ ვფიქრობდი. მეგონა, რომ მართლა ვკვდებოდი.

მღვდლის სტუმრობის მეორე დღეს ნინომ ინგლისურის გაძლიერებული სწავლა დაიწყო.

მერე ფრანგულისა.

მან თავისი შვილი თავად გაზარდა.

ის ჩეჩნეთში გაემგზავრა და ომის ოთხი წელიწადი იქ გაატარა.

მერე აღმოაჩინა, რომ არაფერიც არა სჭირს და არც სჭირვებია.

მერე გათხოვდა, და თავის არამართლმადიდებელ ქმართან ჯვრისწერაზეც ფიქრობს. მოძღვრის მადლიერების ნიშნად და სიკვდილის ტვიფარის ამბავში.

. . .

არამართლმადიდებელი მეუღლე გახლავთ რობერტ პარსონსი, რომელსაც თბილისის მოსახლეობის დიდი ნაწილი „ჩვენს რობერტად“ იხსენიებს. რობერტი და ნინო ერთმანეთს აბსოლუტურად არარომანტიკულ გარემოში, მოსკოვის ვნუკოვოს აეროპორტში შეხვდნენ.

- მანამდე ორივენი ჩეჩნეთში ვმუშაობდით, მაგრამ ერთმანეთს მაინცდამაინც ვნუკოვოში გავეცით ხმა. მე სატელიტური ტელეფონი მომქონდა მოსკოვიდან AP თუ AFP-სთვის თბილისში, რობერტი კი საქართველოში მრავალრიცხოვანი მეგობრების სანახავად და თავისი მომავალი ვენახის შესათვალიერებლად მოდიოდა. მთელი გზა

ქართულად ვლაპარაკობდით ჩეჩნეთზე, იმიტომ რომ ბუდიონოვსკის ამბები ახალი მომხდარი იყო. ჩამოვედით და დავიშალეთ.

მერე ნინო პარიზში გადასახლდა. აღნიშნული შეხვედრიდან უკვე კარგა ხანი იყო გასული, როცა ნინომ გადაწყვიტა, „ჩეჩნური იავნანის“ გამო რობერტისთვის მიეწვდინა ხმა.

- ფილმი უნდა დაწყებულიყო იმ ჟურნალისტით, ვინც ასე თუ ისე შეძლო ამ ომში წონასწორობის შენარჩუნება, და მერე თანდათან გადადიოდა მათზე, ვისაც ამ ომმა გონება და სულის სიმშვიდე სამუდამოდ დააკარგვინა, - ჰყვება ნინო. ამას ჰქვია, ხელში ჩამაგიჟდა ან თვალსა და ხელს შუა გააფრინაო. ისე, ფილმი თუ გინახავთ, მოდი და ნუ გაგიჟდები. - ჰოდა, ფილმის დასაწყისისთვის რობერტის იმედი მქონდა.

ისინი დამეგობრდნენ.

- ჩვენს დაწყვილებას ხანდახან „დედაენამ რა ჰქმნა“-ს ვეძახი ხოლმე. რობერტი მართლა კარგი მოქართულეა და წარმოიდგინე, რა ეფექტი უნდა მოეხდინა ჩემზე ვნუკოვოს აეროპორტში BBC-ს შოტლანდიელი კორესპონდენტის უნაკლო ქართულს.

ერთი ისაა, რომ რობერტი ნინოს მარადიულ დაგვიანებებზე ცოტა ბრაზობდა. ნინოსი რა ბრალია, ცხოვრებაა ასეთი, მაგრამ რობერტი მაინც ბრაზობდა. და ერთხელაც, როცა მორიგი პრემიერის შემდეგ კვლავ რამდენიმე საათით დააგვიანა, კაცი ძალიან გაჯავრდა.

რობერტს მაღალი სიცხე ჰქონდა, ნინოს კბილი ტკიოდა. მაღალსიცხიანი მამაკაცი რომ ავია, ყველამ ვიცით, და არც კბილის ტკივილი უწყობს ხელს კონსტრუქციული დიალოგის წარმოებას.

- ეკატერინე მედიჩის კარზე მჩხიბავები მომავლის წინასწარმეტყველებას რომ ცდილობდნენ სხვადასხვა უცნაური ნიშნების გამოცნობით, ხომ გახსოვს? ჰოდა, შუა ჩხუბში რომ ვართ, ეს გამახსენდა თუ რა იყო, არ ვიცი - გადავწყვიტე, რომ სიცხე, კბილის ტკივილი და ქართულ-ინგლისური შერკინება ნაპოლეონ მესამის მიერ აშენებულ ძვირფას სასტუმროში სამომავლოდ კარგს არაფერს მოასწავებდა ჩვენთვის. ჰოდა, რობერტს ვუთხარი, რომ დროა ჩვენი გზები გაიყაროს-მეთქი. გაოცებისგან სიცხემ გაუარა, მაგრამ ისევ აუწია, როცა ჩემი აზრების „მეცნიერული“ დასაბუთება ვცადე: წარმოიდგინე, ღამის ოთხი საათია, გარეთ ატლანტიკის ოკეანე მძვინვარებს, ქარმა ლამის ფანჯრები შემოანგრიოს და მე კიდევ თმაგაჩეჩილი, ალქაჯივით დავქრივარ ოთახში და რაღაც სისულელეებს გავიძახი ჩვენი სიყვარულისთვის ავისმომასწავებელ სიცხეზე და კბილის ტკივილზე.

მოქმედება ბიარიტში ხდებოდა, კინოფესტივალის დროს. ამ დროს მეორე ცუდმა ნიშანმაც იჩინა თავი: ნინოს ფილმი, ასეთი შრომის შედეგად გაკეთებული, სადღაც ბოლოსკენ „მოიტყორცნეს“, - მოკლედ, ცუდი ნიშნები დღითიდღე მრავლდებოდნენ.

და მერე, დაჯილდოების ცერემონიის დროს, გამოაცხადეს, რომ ყველაზე მაგარი ფილმი ყველაზე მაგარმა გოგომ, ნინო კირთაძემ გადაიღო!

ნინოს არ ახსოვს, როგორ გამოძვრა ბოლო რიგიდან, სადაც რობერტთან ერთად იჯდა. ახსოვს, რომ ჯილდო ძალიან მძიმე იყო, და ცალ ხელში ჯილდო უკანკალებდა, მეორეში - მიკროფონი.

გამარჯვება!

მოვიგეთ!

ვაშა!

ეს ძალიან, ძალიან კარგი ნიშანი იყო, და რობერტი და ნინო პარიზში დაბრუნებისთანავე დაქორწინდნენ. ისინი დღესაც ერთად არიან და ჩინებულად გრძნობენ თავს.

. . .

ერთ დღეს რობერტმა განაცხადა, რომ შესანიშნავ სამსახურს სთავაზობენ. მან ნინოს უამბო, რომ მათი საცხოვრებელი სამოთხის კარი იქნება: დიდი ბაღი („რომელი მიჩურინი მე ვარ“ - მხრებს იჩეჩავს ნინო), მზარეული („ამან უფრო დამაინტერესა“), და ეს ყველაფერი ქალაქში, რომელსაც ულამაზესი სახელი ჰქვია: იოჰანესბურგი.

ოპა! სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკა.

ნინოს შვილი, ანა, საჩქაროდ კომპიუტერს მიუჯდა და ინფორმაცია მოიპოვა:

„სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკა - მზე, რომელიც არასოდეს ჩადის, სამკურნალო ჰაერი და თბილი ზღვა. აქ უამრავი ნაკრძალი და ეროვნული პარკია, მრავალფეროვანი ლანდშაფტი, დიდებული სანაპიროები. ქვეყანაში დაახლოებით 20 კლიმატური სარტყელია, ძირითადად მზიანი, ცხელი ზაფხული იცის. იოჰანესბურგის მიდამოში ზაფხულში, დღის მეორე ნახევარში, კოკისპირულად წვიმს ხოლმე...“

თურმე სამხრეთ აფრიკის კულინარია ფასდაუდებელი საგანძურია - უამრავი ეთნიკური რესტორანი! წითელი და შავი ხის სუვენირები იყიდება, ცხოველების ტყავები, და თუ ფული გაქვთ - ბრილიანტები, ბრილიანტები, ბრილიანტები!

ან რელიგიური მრავალფეროვნება ნახეთ: ქრისტიანები და ადგილობრივი ტრადიციული აღმსარებლობის მიმდევრები! თან რესპუბლიკა მმართველობის საპრეზიდენტო ფორმით!

რა მაგარია!

ფონი კარგია, მხოლოდ ერთ ადგილას ახრჩობს: მოსახლეობის 76 პროცენტს აფრიკელები შეადგენენ, ზულუს, კოსასა და სხვა ტომების წარმომადგენლები, საცოდავი 9 პროცენტი მეტისები არიან, 13 კი - ევროპელები, ძირითადად, ბურები და ინგლისელები, და იმ 76 პროცენტ აფრიკელებს ისინი დიდი, ღრმა, სერიოზული სიძულვილით სძულთ, და თვლიან, რომ კარგი თეთრკანიანი მკვდარი თეთრკანიანია.

- ჩემი ანა მაშინ 13 წლისა იყო, ჰოდა, დიდად შეაფიქრიანა აფრიკაში გადასახლების პერსპექტივამ. ერთხელაც სკოლიდან მოვიდა და გამოაცხადა: „ხალხო, აფრიკიდან ყველა საფრანგეთში მორბის, ლეგალურად თუ არალეგალურად, აგერ, ჩემს კლასშიც არიან აფრიკიდან გამოქცეულები. მე ჩემი ნებით პარიზიდან იოჰანესბურგში რატომ უნდა წავიდე, გამაგებინეთ, ყველაფერი უკუღმა რატომაა ჩვენს ოჯახშიო,“ კითხულობდა გაოცებული.

- საშიში არაფერია, - დაამშვიდა ნინო ერთმა ბატონმა (BBC-ს კორესპონდენტი იყო და რობერტის დიდი ხნის მეგობარი), რომელსაც იოჰანესბურგში დიდხანს უცხოვრია.

თურმე სახლსა და ბაღს უზარმაზარი რკინის გალავანი აქვს შემორტყმული, ვერავინ გადმოძვრება, ყველგან საგანგაშო დანადგარები დგას, მგონი მანქანებიც დაჯავშნულია. ერთადერთი ადგილი, სადაც საფრთხე ემუქრება, შესასვლელებია - აი, რკინის ჭიშკარი რომ ღრჭიალით გაიღება და მანქანა ეზოდან გავა, შეიძლება იქ დაესხნენ თავს და ან ააფეთქონ, ან შეჭამონ.

ბატონი მოჰყვა ამბავს ერთი ოჯახისა, რომელსაც ასეთი მარცხი მოუვიდა: ჭიშკარი გამოაღეს და ოჯახის მამას მანქანაში მაჩეტეიანი აფრიკელები შეუხტნენ. კაცმა იყოჩაღა და სანამ გაკოჭავდნენ, მობილურით თავის ცოლს დაურეკა სახლში. ოჯახის დიასახლისი ამ დროს საშხაპეში იყო, თავისი მობილურით - მობილურით აბაზანაში! რა ნევროზია! - და უმალვე დარეკა, გვიშველეთ და გადაგვარჩინეთო. ჰოდა, პოლიციამ მიუსწრო, ქალი, მისი ქმარი და ბავშვი, მგონი, სამი თვისა, ჯერ მხოლოდ დაბმული ჰყავდათ. აი, რა მაგრობაა!

მაშ, ასე: რკინის გალავანშემორტყმული ბაღი, კარგი მზარეული და ალბათ ერთი „სოკოს კაცი“, რომელიც მის გაკეთებულ საჭმელს პირველი შეჭამს ხოლმე - ხომ შეიძლება, მზარეულიც რასისტი აღმოჩნდეს?

ნინო იოჰანესბურგში არასოდეს წასულა.

. . .

ისევე, როგორც არასოდეს გადაუღია ფილმი ყვავილების ქუჩის შესახებ - არადა, რა აფსუსია, რა კარგი იქნებოდა!

თურმე ქაბულში დღესაც არსებობს ქუჩა, რომლის სახელწოდებაც იმ ქალაქს არანაირად აღარ შეესაბამება: ყვავილებისა. ამ ქუჩაზე ავღანეთის უკანასკნელი სინაგოგა დგას, და მას ავღანეთის ორი უკანასკნელი იუდეველი უვლიდა: ისააკი და ზებულონი.

ისინი ერთად ცხოვრობდნენ სინაგოგის შენობაში, მათ საძინებლებს ერთი თხელი კედელი ჰყოფდა, რომელშიც სათვალთვალო ნახვრეტები იყო, რადგან ეს ორი პატიოსანი კაცი ერთმანეთს უთვალთვალებდა. საერთოდ, მათ არ ადარდებდათ არც თალიბების არსებობა და არც ქვეყანაში დატრიალებული მოვლენები - ზებულონს და ისააკს მხოლოდ ერთმანეთის მიმართ ჰქონდათ რაღაც გრძნობა. მათ ერთმანეთი სძულდათ.

დიდი შარიანი კაცები იყვნენ. ისააკი მაღალი, ასკეტური გარეგნობის კაცი იყო, იმდენად ბევრი წლისა, რომ თავადაც აღარ ახსოვდა თავისი ასაკი. ზებულონი პატარა იყო, მრგვალი. ის ხალიჩებით ვაჭრობდა და შესაბამისად, რაღაც შემოსავალი მაინც ჰქონდა. ისააკმაც თავს უშველა - ათასი ჯურის გაჭირვებულ ქალს „ეხმარებოდა“, მდაბიურად - მჩხიბაობდა და სასწაულმოქმედ წვეთებს ყიდდა. ამის შემყურე ზებულონმა სიხარულით დაგზავნა ყველა ინსტანციაში საჩივრები: აი, რა ხდება, ხალხო, სინაგოგის წმინდა კედლებში! მერე ისააკის ცოლსაც მისწერა: აი, შენი ქმარი რითაა დაკავებული, სანამ შენ ისრაელში ბავშვებს ზრდიო, ხედავ, სინაგოგა საროსკიპოდ აქციაო. გამწარებულმა ქალმა სასწრაფოდ გაყრა მოითხოვა.

ზებულონის ცოლს განქორწინება არ ეღირსა: წესის თანახმად, განქორწინების დამადასტურებელ ქაღალდზე ქმარს აუცილებლად უნდა მოეწერა ხელი, და მიუხედავად იმისა, რომ ქალი მრავალი წლის წინათ იყო წასული ქვეყნიდან და მრავალგზის ეცადა ხან წითელი ჯვრის წარმომადგენლების, ხან სხვა უცხოელების მეშვეობით, ჯიუტი კაცისთვის ხელის მოწერა ეკისრებინა, საშველი არა და არ დაადგა. არ აწერდა და მორჩა! პრინციპის ამბავია.

ზებულონიც და ისააკიც იჩემებდნენ, ივრითი ვიცითო, მაგრამ ეს მტკნარი სიცრუე იყო. ამბობდნენ, თორას თითს რომ ვაყოლებთ, ყველაფერი გვესმისო. ესეც ტყუილი. ყოველი მათგანი თვლიდა, რომ უძველესი, მართლაც უძვირფასესი თორა მისი საკუთრება იყო, და „კონკურენტს“ გაათმაგებული ზიზღით შესცქეროდნენ. რა სიმწარე ნახეს, როცა მრავალ მუსულმანთან ერთად საპყრობილეში ამოაყოფინეს თავი! ეს იმდენად არ აღელვებდათ, რამდენადაც ის ფაქტი, რომ მათი გათავისუფლების შემდეგ თორა გამქრალიყო. ცხადია, სულ ერთმანეთს აბრალებდნენ. დიდებული ხალხი: ორივეს უნდოდა, ავღანეთის ბოლო იუდეველი ყოფილიყო, ერთადერთი და განუმეორებელი, და ერთმანეთის არსებობა ამ დიადი მიზნის მიღწევაში აშკარად უშლიდათ ხელს.

ეს ნამდვილი ამბავია. დანარჩენი დეტალები ნინომ გამოიგონა, რომლებიც ძალიან დამაჯერებლად ჟღერს, მაგრამ არ მოვყვები - ეგებ ფილმი ოდესმე მაინც შედგეს. ნინოს ხომ ძალიან უნდოდა, ქაბულში, ყვავილების ქუჩაზე მცხოვრები ორი კაცის შესახებ გადაეღო ფილმი, იმდენად უნდოდა, რომ ერთერთ გმირს ტელეფონითაც კი დაუკავშირდა, მაგრამ რა გააგებინა, არავინ იცის: ის მხოლოდ „Yes, yes“-ო პასუხობდა...

მაგრამ მერე ისააკი გარდაიცვალა და ყველაფერი დამთავრდა. ზებულონის არსებობამ აზრი დაკარგა: „შესანიშნავი შვიდეულის“ გმირისა არ იყოს, ცოცხალი მტერი აღარ ჰყავდა.

ძალიან მოიწყინა ზებულონმა, მაგრამ მერე გამოსავალი იპოვა: სინაგოგაში დაასახლა მუსლიმი მესაფლავე, ვთქვათ, ალი. ახლა ის სძულს, მაგრამ ისე ძალიან მაინც ვერა.

. . .

მე არც კინომცოდნე გახლავართ და არც ნინო კირთაძის ბიოგრაფი, და ამიტომ მხოლოდ ის გადმოგეცით, რაც თავად ნინომ მიამბო ან მის შესახებ მიამბეს. ეს ამბები ნინოს ტრიუმფალური სვლის განუყოფელი, უფრო ადამიანური და ყველასთვის გასაგები ნაწილია.

ნინო ზაფხულში კვლავ ჩამოსვლას აპირებს. რამდენ კარგ ამბავს მოჰყვება, სულ სხვადასხვა, შორეული მხარეებისა! ამ ქალისთვის მსოფლიო ძალიან დიდია და მრავალფეროვანი, და ხელი ყველაფერზე მიუწვდება - აზრით მაინც.

ეტყობა, ეს ცოტა იმის დამსახურებაცაა, რომ დიდი დრო გაატარა ნეიტრალურ ტერიტორიაზე.

ავტორი: თამარ ბაბუაძე
ფოტო: ლევან ხერხეულიძე

ეს ხმამაღალი ფრაზა - „პირველი ქართული მუსიკალური ჟურნალი“ - სინამდვილეში ვეტერანი და მოქმედი თინეიჯერების ოცნების ახდენაა.

ვეტერანი მელომანები, O³-ის სახით, მიიღებენ იმას, რასაც თინეიჯერობის ხანაში, თბილისში შემთხვევით მოხვედრილი თითო-ოროლა უცხოური ჟურნალით ივსებდნენ;

მელომანების ახალი თაობა კი დროულად მიიღებს იმას, რასაც საზღვარგარეთ უცნობილესი მუსიკალური მედია-ბრენდები - Q, MOJO, ROLLING STONE MAGAZINE, SPIN და დანარჩენები, უკვე წლებია, სთავაზობენ მკითხველს.

ახლა კი, დაფიქრდი და გულწრფელად მიპასუხე - ხომ ყოველთვის, სულ ყოველთვის გინდოდა წაგეკითხა მშობლიურ ენაზე, კარგი ფოტოებით და კარგი ტექსტებით, კარგ მუსიკაზე დაწერილი რეცენზიები, ინტერვიუები, ახალი ამბები? ხომ ყოველთვის გშურდა და ოცნებობდი, შენთვის, უშუალოდ შენთვის გაკეთებულიყო იგივე ROLLING STONE MAGAZINE და შენც მიგეღო მონაწილეობა ჟურნალის გათამაშებებში, გამოწერისას ფასდაკლებებით გესარგებლა და თანმოყოლილ საჩუქრებსაც გაეხარებინე? ყოფილიყავი ჟურნალის კონტექსტის ორგანული ნაწილი?

ნიკო ნერგაძე ამაზეც ოცნებობდა და კიდევ იმაზეც, რომ თვითონ ყოფილიყო ასეთი ჟურნალის ინიციატორი...

დღეს ის O³-ის რედაქტორია, რაც იმას ნიშნავს, რომ სულ მალე, ნიკოს აზრი მუსიკაზე - მისი სტატუსის გათვალისწინებით - ყველაზე კომპეტენტური გახდება; ხუმრობით ნათქვამი და ატაცებული ფრაზა კი - „ნიკო გასტარდებაააა!“, სინამდვილეში, მისი ყველაზე გარდაუვალი ახლო სამომავლო პერსპექტივა იქნება.

„რას ამბობ, ადამიანი-ჩრდილი ვარ!“ - არც ნიკოს ამ ხუმრობას უჩანს დიდი დღე. ნიკოს ყველა გაიცნობს. თუ მას აქამდე მელომანებისა და მუსიკოსების წრეებში იცნობდნენ და როკ-მიმომხილველის, ბიძინა მაყაშვილის შეგირდად თვლიდნენ, ახლა ნიკო ნერგაძის მუსიკალური გემოვნება O³-ის ყველა მკითხველს დააინტერესებს.

თუ აქამდე ნიკო ნერგაძეს GIPA-ს სტუდენტები და პროფესორები, როგორც მარკეტინგის სალექციო კურსის კარგ ლექტორს და ნიჭიერ თეორეტიკოსს იცნობდნენ, ახლა, ნიკოს ხათრით, ალბათ GIPA-ს საკლასო ოთახებშიც დაიწყებენ O³-ის კითხვას, „გორილებზე“ და „ლოლიტებზე“ მსჯელობას და კიდევ უშუალოდ „ნიკოს მუსიკის“ მოსმენას.

შენ კი, ჩემო (სასურველია) მელომანო მკითხველო, ამ ზეაწეულ ტონს, ალბათ, აუცილებლად მაპატიებ, თუ კიდევ ერთხელ შეგახსენებ, რომ ახლა ვაპირებ, პირველი ქართული მუსიკალური ჟურნალის რედაქტორი ნიკო ნერგაძე გაგაცნო. პათეტიკას და ლირიკას კი, თვითონ ნიკო დაგავიწყებს უმალ, რადგან პათეტიკა - ეს ის არის, რასაც მის ჟურნალში ვერასდროს ნახავ.

სამაგიეროდ, მის ჟურნალში ბევრ მუსიკას შეხვდები - ზოგს სერიოზული და საქმიანი ტონით განხილულს, ზოგსაც - იუმორით. ამიტომ, ახლა ნიკოც მოგვიყვება მუსიკაზე, ისევ მუსიკაზე და მუსიკის გარდა, ცოტასაც თავის თავზე. ის იქნება ხან სერიოზული, ხან ქაოტური, ხან სასაცილო, მაგრამ ყოველთვის ლოგიკური და საინტერესო. მე, უბრალოდ, გული დამწყდება, რომ შენ ვერ მოისმენ ნიკოს ხმას - საუბრისას ანდა სიმღერისას, რადგან ნიკო მუსიკაზე საუბრის დროს, ხშირად მღერის კიდეც. მღეროდა - ღიღინებდა, რეპავდა, სხვებს ბაძავდა და ა.შ. ამ ინტერვიუს დროსაც, რადგან როცა უნდა, რომ რომელიმე კონკრეტული სიმღერა უკეთ დაგიხასიათოს ან გაგახსენოს, ასე იქცევა ხოლმე.

მაგრამ არა უშავს, დღეს უხმობას ავიტანთ. და ნახავთ, მაინც როგორ მხიარულ და მუსიკალურ ჭრილში გაიცნობთ ქართული მუსიკალური ჟურნალის რედაქტორს!

ნიკოს სტარტი:

„სიმღერა არასდროს მიცდია. ბავშვობიდან ვიცოდი, რომ არ გამომივიდოდა. ერთხელ სკოლაში, სიმღერის მასწავლებელი მთელ კლასს „ქართველო, ხელი ხმალს იკარ“-ს გვამღერებდა და მაინცდამაინც მე გამაჩუმა. თან მახსოვს, მინდოდა სიმღერა და არაო, ჩუმადო... ძალიან მწარედ ჩამრჩა. ამიტომ, მერე მარტო აბაზანაში ვმღეროდი და შუქი რომ ჩაქრებოდა ხოლმე, მაშინ; ტახტზე წამოვწვებოდი, ფლეერში ჩავდებდი კასეტას, „ნაუშნიკი“ - ყურებში და ვყვებოდი, თუ ამას აყოლა ჰქვია. პირველად დედაჩემმა და მე სერიოზულად ამაზე ვიჩხუბეთ, ნუ მღერიო, უფრო სწორად, ნუ ღნავიო. ძირითადად, იმ სიმღერებს ვყვებოდი, რისი ტექსტებიც ზეპირად ვიცოდი. და ვიცოდი „სუპერსტარის“ ტექსტი; განსაკუთრებით პილატეს არია მიყვარდა, ბოლოში რომ არის. კიდევ WALL-ის და SEPULTURA-ს ტექსტები ვიცოდი. ვიწექი ჩემთვის და გაუთავებლად ვბღაოდი. დედაჩემი იქვე, სამზარეულოში რაღაცას აკეთებდა და მეჩხუბებოდა. მერე თინეიჯერული სასოწარკვეთა მეწყებოდა ხოლმე: „ამის დედა ვატირე, ისედაც დენი არ არის, არაფერი არ არის და სიმღერასაც მიშლიან!!!“ თან, მაშინ ხომ დღეობით არ მოდიოდა ხოლმე შუქი. ღამის 4 საათზე მოვიდოდა, ვიღვიძებდი და ეგრევე ფლეერს ვრთავდი, ხან LED ZEPPELIN-ს ვუსმენდი, ხან კიდევ - რას.

კიდევ კარგი, თავიდანვე გავარკვიე, რისი მოსმენა მომწონდა. ბიძაჩემი მეზღვაური იყო და ერთხელაც, როცა დაბრუნდა, WALL-ის კასეტა ჩამოიტანა. PINK FLOYD პირველად მაშინ მოვისმინე. მერე მამაჩემი ჩამოვიდა საიდანღაც და მან უკვე ფლეერი მაჩუქა, თავისი WALL-ის კასეტით. შევჯექი. პირველ გვერდს ვერ გავცდი. მთავრდებოდა, ვახვევდი და თავიდან ვუსმენდი. ფლეერი ბანძი გამოდგა, მალე გაფუჭდა. სამაგიეროდ, კასეტას ვინახავდი, მაგრამ ერთხელაც სახლში მოვედი და ვნახე, რომ ჩემი WALL-ის კასეტაზე დედაჩემს პატრიცია კაასი გადაუწერია... აღარც გავაგრძელო, ხო?

მაშინ ორნაირი კასეტები იყო: MAXWELL-ის და MAXELL-ის. პირველი უხარისხო იყო, მეორე - ძალიან ხარისხიანი. ახლა, მგონი, კასეტებს ეგეთი სუნი აღარ აქვთ. MAXELL-ს კი მაშინ რაღაც სპეციფიური სუნი ჰქონდა, ვგიჟდებოდი. ერთხელ მეგობარმა ცარიელი MAXELL მაჩუქა. ისე მიყვარდა, კასეტასთან ერთად მეძინა. დიდხანს ვიფიქრე, რა ჩამეწერა და ბოლოს GUNS'N'ROSES-ის USE YOUR ILLUSION II ჩავწერე.

ერთი ვოვა იყო, ხმის ჩამწერ მაღაზიაში, 55-ე სკოლასთან. იქ ვიწერდი ხოლმე კასეტებს. სულ მინდოდა, რომ გავიზრდებოდი, ვოვა გამოვსულიყავი იმიტომ, რომ ბევრი კასეტა ჰქონდა, ბევრი ჯგუფი და შემსრულებელი იცოდა და სულ რაღაცეებს ყვებოდა ხოლმე.

კედლებზე თვითონ არაფერს ვჯღაბნიდი, მაგრამ სხვების დაჯღაბნილებს ვკითხულობდი და ახალ სახელებს ასე ვიგებდი. თუმცა, არა, ერთხელ მეც დავწერე რაღაც: XIII სართულზე ვცხოვრობდი და ლიფტის გამოსასვლელთან METALLICA წავაწერე - ლამაზი დასაწერი იყო და იმიტომ.

ისე, მდიდარი ინფორმაციის წყარო მუსიკაში არ მქონია - როგორც დღეს არის; ჟურნალ „ბრავოს“ ერთიორი ნომერი მქონდა. ახლაც მახსოვს, მარკი-მარკთან იყო დიდი ინტერვიუ და მერე ვრცელი სტატია, სათაურით: „Новая волна тяжелого металла“ - მაშინ ჯერ ალტერნატიული მუსიკის ცნება არ არსებობდა და ამ გრძელი სათაურის ქვეშ, გაერთიანებული იყო PEARL JAM, SOUNDGARDEN და FAITH NO MORE. აი, ეგ ჟურნალი მქონდა და კიდევ „შვიდ დღეში“ ვკითხულობდი ბიძინა მაყაშვილის წერილებს. სულ ეგ იყო.

მერე კონკურსში გავიმარჯვე და სკოლის ბოლო წელი ამერიკულ სკოლაში ვსწავლობდი - პატარა ქალაქ ვირჯინია ბიჩში. ამერიკული ოცნების მსგავსი ქალაქი იყო - პროვინციული და მოსაწყენი. პრინციპში, ბიჩიც ტყუილად ერქვა - პლაჟამდე სინამდვილეში ერთი საათის სავალი იყო. აი, იქ გავიხარე - იმას ვუსმენდი, რაც მინდოდა - ათასი რადიოსადგური მქონდა ასარჩევად და უამრავი ჟურნალი. მაშინ შევჯექი ROLLING STONE MAGAZINE-ზე და საქართველოში ჩამოვზიდე.

თბილისში რომ ჩამოვედი, ერთხელაც ჩემი მეგობარი შემხვდა, „მწვანე ტალღაზე“ დავიწყე მუშაობა და მოდი, ალტერნატიულ მუსიკაზე გადაცემაში გიწვევო. რამდენიმე მივედით და აღმოჩნდა, რომ ყველაზე მეტს მე ვლაპარაკობდი. თანდათანობით, დანარჩენები შემოიფანტნენ და გადაცემას მარტო შევრჩი - მარტო ვაკეთებდი.

ნიკო მუსიკალურ ჟურნალისტიკაში

14 წლიდან სხვა არაფერი მიკეთებია - სულ ალბომების რეცენზიებს ვკითხულობ. მერე კი ბიძინა მაყაშვილი გავიცანი, რაღაც კონცერტზე წამიყვანა, მელაპარაკა და წერაც დამაწყებინა. მახსოვს, ლადო ბურდულთან წავედი და ინტერვიუ ჩავწერე.

ამდენს რომ ვკითხულობდი, გამორჩეული ავტორებიც გამიჩნდა. მუსიკალური მიმომხილველები მაგარი ტიპები არიან. ერთი იან მაკდონალდი იყო. ჯერ უკრავდა, მერე თავი დაანება და წერა დაიწყო. მერე აღარაფერს აღარ აკეთებდა, ჩუმად იყო და 1994 წელს The Beatles-ზე დიდი წიგნი დაწერა, სადაც ყველა სიმღერის ანალიზია. ძალიან საინტერესო და კარგად დაწერილი წიგნია. კარგადაც გაიყიდა. ყველაფერში მაკდონალდს შეიძლება არც დაეთანხმო, მაგრამ სასიამოვნოდ კი ეკამათებოდი კაცი. მოკლედ, ამ მაკდონალდმა თავი მოიკლა. ითვლება, რომ სიცოცხლის ბოლოს, მუსიკის გამო დეპრესიაში იყო - ყველაფერს კომერციალიზაცია შეეხო, ვეღარაფერს უსმენდა, აღარაფერი აინტერესებდა...

ნიკო - MTV GENERATION

MTV-ს სულ ვუყურებდი ხოლმე. ერთი პერიოდი Super Channel იყო, Super Channel-ს დიდად არ ვუყურებდი ხოლმე, მაგრამ მერე MTV რომ ჩაირთო, შევჯექი. ერთი პერიოდი, კვირა ღამეს გადიოდა ხოლმე მეტალისტების გადაცემა. გვიან იწყებოდა, ღამის ორ საათზე, მაგრამ, ძირითადად, ვრჩებოდი და ვუყურებდი. კვირა ჩემი დღე იყო - ჯერ ალტერნატიულ მუსიკაზე იყო გადაცემა, მერე „ბივიზ ენდ ბათჰედ“ და მერე მეტალისტები. ტახტზე ვიწექი, MTV-ს ვუყურებდი, ჩემს მეტალისტებს. მაგრამ ისე, მეტალისტები უმცირესობაში იყვნენ. სულ Boyz II Men იყო, მადონას SECRET, რაღაც სიმღერა I SWEAR, MEAT LOAF-ის კლიპი ტრიალებდა კიდევ გაუთავებლად, ბონ ჯოვი და ბრაიან ადამსი. მოკლედ, მაგარი არეული სიტუაცია იყო, გარდამავალი პერიოდი, სანამ 1993 წელს სნუპ დოგის DOGGY STYLE გამოვიდოდა და მერე სულ ეგეთი განგსტერ-რეპი წამოვიდოდა.

ნიკოს ყველა დროის საუკეთესო ოთხეული:

შენიშვნა: საუკეთესო სიის შემადგენლობა და სიდიდე სწრაფად იცვლება. ხანდახან კვირაში რამდენჯერმეც. მუსიკის მოსმენის სიხშირეს და ახალად აღმოჩენილი სახელების სიმრავლეს გააჩნია. თუმცა, არსებობს ჯგუფები, რომელთაც ყოველდღე უსმენს, მაგრამ ყველა დროში საუკეთესოებად რჩებიან:

1. TALKING HEADS
2. REM
3. NEW ORDER
4. GUNS'N'ROSES*

* „GUNS'N'ROSES იმიტომ, რომ მთელი ბავშვობა ვუსმენდი. ისე მიყვარდა, რომ აქსელის ხმას რომ ვიგებ, ახლაც გული მიჩქროლდება“.

ნიკოს „საუკეთესოები“ ინტერვიუს მომენტში:

1. იენს ლეკმანი
2. KNIFE

შენიშვნა: „ორივე შვედია. პრინციპში, აღარც ახლები არიან. ლეკმანის ტექსტებიც ძალიან მომწონს. კარგად არის გაკეთებული. KNIFE და-ძმანი არიან, სტოკჰოლმში ცხოვრობენ. გოგოს რაღაც მანიაკური ხმა აქვს, ცოტა ბიორკს გავს.

რაღაცეებს სრულიად შემთხვევით ვაწყდები ხოლმე; ძირითადად, ინტერნეტში. ზოგჯერ იმდენს ვიწერ, მოსმენასაც ვერ ვასწრებ. სათაურებსაც ვაქცევ ყურადღებას. იენს ლეკმანის When I Said I Wanted To Be Your Dog იმიტომ გადმოვიწერე, რომ სათაური მომეწონა.

ნიკოს აღიარება:

„მგონი დავბერდი. ბოლო დროს, კლასიკას დავუბრუნდი. დილანს ვუსმენ ხშირად. „ბითლზი“ თავიდან აღმოვაჩინე. დეივ მეთიუსმა თქვა, ბობ მარლი შეიძლება უფრო მნიშვნელოვანი ფიგურა იყოს, ვიდრე „ბითლზიო“. აფრიკაში ხალხს რომ მარლი მოასმენინო, ყველა გამოგეხმაურება, „ბითლზზე“ - არაო. მაგრამ ჩვენ ხომ, ძირითადად, დასავლურ სამყაროზე ვსაუბრობთ. მართალია „ბითლზი“ გამითებულია, იმდენად დამკვიდრებულია მითი მათი პირველობის შესახებ, რომ შეიძლება დამოუკიდებლად ამ ყველაფრის გააზრება გიჭირდეს კიდეც, მაგრამ მართლა ლეგენდების ღირსები არიან. ხანდახან ვფიქრობდი, „როლინგ სთოუნზიც“ ასეთი ჯგუფია-მეთქი, მაგრამ არა, ახლოსაც არასდროს მისულან „ბითლზთან“.

ნიკოს ქართული ჩარტი:

სულ ამბობენ ხოლმე, რომ საქართველოში არაფერი ხდება. არადა, ბევრი კარგი ჯგუფი ვიცი. Outsider ერთ-ერთი მთავარია. ტექსტებიც მაგარი აქვთ და რობიც მაგრად ასრულებს, თუ ძალიან მთვრალი არ არის. ისედაც, თვითმყოფადი მუსიკა აქვთ და კარგი მოსასმენია. ირაკლი ჩარკვიანსაც ვუსმენ, „33ა“-საც, ნიკაკოისაც. შეიძლება ქართულ მუსიკას არ ჰყავს ბევრი კარგი სახელი, მაგრამ ვინც კარგები არიან, ისინი მაინც ხომ უნდა ვიცოდეთ?

კონცერტებზეც ხშირად მიტარებია კარგი დრო. ერთხელ მაგრად გავერთე გიგა მიქაბერიძის კონცერტზე და რატომ უნდა დავივიწყო? Soft EJect აწყობდა კარგ კონცერტებს. ბესელასაც მაგარი ჯგუფი ჰყავდა. სტეფანეს კონცერტზეც კარგი იყო ერთხელ.

ჩემი აზრით, იმ მუსიკას, „202“ და „მაესტრო“ რომ ატრიალებს, ბევრად ჯობია „არ დაიდარდო“-ს მუსიკა. მუსიკალურად არც ერთი არ უქნია ღმერთს, მაგრამ თუ გემოვნებას ცოტა ხნით დაივიწყებ, ძალიან მაგრად გაერთობი. ქუჩაში რომ დავდივარ, სულ მინი-დისკი მაქვს ჩართული და რაღაცას ვუსმენ. ამ ბოლო დროს ცალკე ფოლდერი ჩავაგდე: „მარშრუტკის სიმღერები“ და მშვენივრად ისმინება, შენ წარმოიდგინე.

ამ სიმღერების ტექსტები ცალკე სიამოვნებაა. „სამი დალიე“ ძალიან დამაინტრიგებლად იწყება: „ნეტა, ვინ არის ის ახალგაზრდა, ქვაზე რომ სძინავს?“ - ხო გაინტერესებს, ვინ არის ის ახალგაზრდა? „ღვინის ბოთლები გულში ჩაუკრავს და ისე სძინავს“ - და არ გაინტერესებს, ვინ არის? უსმენ და ირკვევა, რომ „ლოთი ბიჭია ის საბრალო, ცოდვილი ძალზე“ და „ცხოვრების ფასი მას დაუკარგავს ამ ქვეყანაზე“.

და „ტაშ-ტაშ-ტაშ ტარამ-ტარამ მრავალჟამიერ“? - სრულიად გასაოცარი ტექსტი აქვს. ასეთი აბსურუდული და ერთმანეთთან დაუკავშირებელი ფრაზები იშვიათად მომისმენია. იწყება კაი ტიპზე სიმღერით, რომელიც ნამუსიანად ცხოვრობს და ცუდ ბაითს არ გაიტანს, მერე დიდხანს მიდის „ტაშ-ტაშ-ტაშ ტარამ-ტარამ“ და მერე ტექსტი: მე ებრაელი ვარ, ისრაელი ჩემი სამშობლოა, მერე ისევ „ტაშ-ტაშ-ტაშ ტარამ-ტარამ“. ბოლოს ხვდები, რომ ამ სიმღერას დაახლოებით ისეთი ეფექტი აქვს, როგორც ელექტრონულ მუსიკას - სიტყვებს რომ თანდათან აზრი ეკარგება და ცოტა ხნის მერე, აღარც გესმის, ვეღარც არჩევ ფრაზებს. თითქოს Daft Punk-ს უსმენ და არა...

და ლეილა, რა, ცუდი პერსონაჟია? ძალიანაც გმირი ქალია, ცოცხალი და გულწრფელი პერსონაჟი - იმუქრება ქალი, თუ ამაღამ არ მოხვალ, არც იცი, როგორ დავთვრებიო. ვუსმენ „აფრებს“ და აშკარად ვხედავ ამ ქალს - ეეეე, აფრებიო - რომ ყვირის... რაღაც აშკარად მოაქვს ამ სიმღერას.

და სხვები რას მღერიან ქართულ ესტრადაზე? ლამაზი სიზმარი, ღამე, წვიმა და ამ სიტყვების სხვადასხვაგვარი კომბინაცია. სევდააო გულშიო - აი, მერე რა? ვგრძნობ მე ამას? კარგად გაკეთებული მაინც იყოს. „ქუჩის ბიჭების“ „მიყვარხარ“ - მაგალითად, კარგად იყო გაკეთებული, ტექსტი ამ სიმღერასაც სუსტი აქვს (პოპსას ტექსტს ვერ მოთხოვ), მაგრამ ეტყობა, რომ დამუშავებულია. და ლექს-სენი? ყველაზე დიდი ვარსკვლავი იყო, მართლა ყველაზე მეტ ჩანაწერს ყიდდა. სხვები კი მაინც ლაპარაკობდნენ რაღაცეებს. რატომ? დამსახურებულად იყო ვარსკვლავი. აბა, ანა ჯაკმა გაყიდოს მაგდენი ჩანაწერი.

ერთი პერიოდი, სულ სახლში ვიყავი და დღე და ღამე „202“-ს ვუყურებდი. ახლა გული მწყდება, რაღაც კლიპები ვიდეოზე რატომ არ ჩავწერე, რომ მერე შვილიშვილებისთვის მეჩვენებინა. უცხო შემსრულებლები? რას ამბობ, ჩემთვის ყველა მაგარი ნაცნობია. ერთი ტიპი მაოცებდა ხოლმე, რეპს მღეროდა და რა შუაში იყო ჰანტერ ტომპსონი და მისი გონზო ჟურნალისტიკა, არ ვიცი, მაგრამ ამ სიმღერას გონზო-რეპი ერქვა. მერე ტექსტს ჩავუღრმავდი და რაღაც ეგეთი გამოდიოდა: „ტამ-ტა-რა-რა, ტამ-ტა-რა-რა, it's a liar“ - ტიპი მღეროდა ვითომ ინგლისურად, მაგრამ თავისი გამოგონილი სიტყვებით, it's a liar ხომ არც ერთი გრამატიკული ფორმით არ არის სწორი. საოცრება იყო.

ნიკო ცოცხალ კონცერტზე

დიდად არ მიყვარს მეგა-ვარსკვლავების დიდ, ცოცხალ კონცერტებზე სიარული. სტადიონებზე და არენებზე ყოფნა არ მსიამოვნებს ხოლმე - უამრავი ხალხია, მომღერალი შორს, წერტილივით ჩანს, დიდი მონიტორები კი ყველგან არის დამონტაჟებული, მაგრამ მაინც. ბოლოს რომ ვიყავი ამერიკაში, ნიუ ორლეანში დავესწარი რაღაც ფესტივალს, მერილინ მენსონი, იგი პოპი, ROOTS გამოდიოდნენ, მაგრამ რომ წამოვედი, მერე უფრო კარგად მახსენდებოდა ეს სიტუაცია, ვიდრე იქ ყოფნისას.

კლუბები მიყვარს და პატარა ბარებში გამართული კონცერტები. ნიუ ორლეანშივე დავესწარი ერთ კონცერტს, ჯგუფის სახელი არც მახსოვს, მაგრამ ძალიან ვისიამოვნე. ძველი კლუბი იყო, 150 წლის წინ აშენებული და ისტორიული - მგონი, არმსტრონგიც გამოდიოდა ადრე. ბლუზს მანამდე საერთოდ არ ვუსმენდი, მაგრამ ის ოთხი, ტაქსისტის გარეგნობის ჰალსტუხიანი ტიპი ისე მღეროდა, რომ...

ისე, არის რამდენიმე ცოცხალი კონცერტი, რომელსაც სიამოვნებით დავესწრებოდი. TALKING HEADS-ის კონცერტზე წავიდოდი. სანახაობის მხრივ, მგონი, ORBITAL-ის შოუც მაგარი იქნებოდა, ეფექტური ვიზუალური დადგმებითაა ცნობილი. კიდევ, REM-ის კონცერტზე წავიდოდი, ოღონდ იმ პერიოდის REM-ის, სანამ არენებზე გამოსვლას დაიწყებდნენ. თომ უეითსს მოვუსმენდი სადმე ბარში - ამ ასაკის უეითსს და ახალგაზრდასაც - ყოველთვის მოვუსმენდი. NIRVANA-ს კონცერტზე წავიდოდი აუცილებლად. წარმომიდგენია, რა მაგარი იქნებოდა! არა, NIRVANA-საც სადმე კლუბში მოვუსმენდი, მყუდრო გარემოში, ჩემთან ახლოს რომ იქნებოდნენ.

გაცნობით ბევრ ვინმეს გავიცნობდი. დიდ წვეულებაზე რომ მოვხვდე? Puff Daddy აწყობს ხოლმე გრანდიოზულ წვეულებებს, მაგრამ მანდ არ წავიდოდი, Gucci-ებიანი შავკანიანები დარბიან და ეგენი არ შემიძლია. ისე, თუ შემხვდებოდა, თომ უეითსს გავესაუბრებოდი, მაქვს სათქმელი, მიფიქრია მის მუსიკაზე.

ნიკო კინოში

ჩემთვის პირველია TALKING HEADS-ზე გადაღებული ფილმი STOP MAKING SENSE, ჯონათან დემმა გააკეთა - „კრავთა დუმილის“ ჯონათან დემმა და ითვლება, რომ როკზე გადაღებული ყველაზე მაგარი ფილმია. ნარატივი თითქმის არ არის, სულ მუსიკაა და დოკუმენტური კადრები. ძალიან მაგარია. კიდევ მუსიკოსებზე არ არის, მაგრამ მუსიკის ჟურნალისტებზეა ALMOST FAMOUS - ეგეც მომწონს; 15 წლის ბიჭს მისცემენ შანსს, რომ „როლინგ სტოუნ მეგეზინისთვის“ სტატია დაწეროს, როკ-ჯგუფს ტურნეში გაჰყვეს და მაგარი რაღაცეები გადახდეს თავს. და კიდევ, HIGH FIDELITY - ჯონ ქიუზექი თამაშობს, მუსიკის დიდი მაღაზია აქვთ და სულ მუსიკაზე ლაპარაკობენ. მაგარია.

საუნდთრექებზე არ ვგიჟდები. ტარანტინოს ფილმების მუსიკას ვუსმენდი ხოლმე. ის იყო ძალიან მაგარი კიდევ - „მკვლელებად დაბადებულნი“, ტრენტ რეზნორის გაკეთებული საუნდთრექით. „ოცნებების რექვიემის“ საუნდთრექიც მახსოვს.

ნიკო კომპიუტერში

თვეში 200-300 სიმღერას ვიწერ. რაც ახალი გამოდის, თითქმის ყველაფერი მაქვს, მაგრამ ბოლომდე მოსმენას ვერ ვასწრებ. ისეთი პერიოდებიც მაქვს, როცა არ ვიცი, რას მოვუსმინო - ყველაფერი ნაცნობი და გასინჯულია და ამდენი ახალი სიმღერის მიუხედავად, მაინც ვერ ვპოულობ სასურველ მუსიკას. რამდენიმე საიტია, სადაც რეცენზიები ქვეყნდება. იქ ვეძებ ხოლმე, რაც მომეწონება, ვტვირთავ. ახლა კომპიუტერში 30 გიგაბაიტამდე მუსიკა მაქვს. ფოლდერებადაა დალაგებული: როკ და პოპ სიმღერები, ქართული (ქართულში ყველაფერი მაქვს - ნიკაკოიდან დაწყებული, ბაზრის მუსიკით დამთავრებული) და ჰიპ ჰოპი. პროგრამა მეუბნება, რომ ეს დაახლოებით იმდენი მუსიკაა, 12 დღის განმავლობაში შეუსვენებლად რომ მოუსმინო, არც ერთი სიმღერა არ გამეორდება. სხვებს უფრო მეტიც აქვთ, მაგრამ ნეტავი ამის მოსმენას ვასწრებდე. სულ მინდოდა დამეთვალა, რამდენჯერ რას ვუსმენ, როდის და რა რაოდენობით. ახლა ერთი ძალიან კარგი საიტი ვიპოვე - last. fm. იქ დავრეგისტრირდი, პატარა პროგრამაც ჩამოვტვირთე, რომელიც ავტომატურად მიება winamp-ს და ყოველი კვირის ბოლოს, ახალ-ახალ პირად ჩარტებს მიდგენს. მოკლედ, კარგია.

ნიკო დღეს

დღეს კი, ისეთი პოპულარული მუსიკოსი, MTV-ზეც რომ იყოს და თან ძალიან კარგიც, მაინცდამაინც არ ჩანს. მნიშვნელოვანი ტიპები კვლავაც RADIOHEAD და ბიორკი არიან, მაგრამ ფართო მასებისთვის სულ უფრო ნაკლებად გასაგებ მუსიკას წერენ. RADIOHEAD-ის ბოლო ალბომი არ მიყვარს, მაგრამ ძალიან კარგია. ბიორკის „მედულა“ კი მიყვარს, მაგრამ ძალიან რთული მოსასმენია. სხვები ძალიან ცნობილები და კარგები ვინ არიან, აბა? COLDPLAY, MAROON 5 - თითქოს კარგად შეკრული, დამუშავებული და აწყობილი მუსიკა აქვთ, მაგრამ აბსოლუტურად უმარილო. რაღაც ემოცია ხო უნდა მოჰქონდეს სიმღერას, ყვერები ხო უნდა ჰქონდეს მუსიკას?

ნიკო ოზონში

არც „როლინგ სტოუნი“ და არც Q, „ოზონი“ ორივეს ნაზავი უნდა იყოს და, საბოლოო ჯამში, „ოზონი“ გამოვიდეს. რეცენზიებით კი, ვიცი, რომ აუცილებლად უნდა დაემსგავსოს Q-ს.

„ოზონის“ რედაქტორი? საერთოდ, მუსიკალური ჟურნალების რედაქტორები ახალგაზრდა ტიპები არიან, სათვალიანი ბიჭები, ბევრ და სხვადასხვაგვარ მუსიკას უსმენენ. თუმცა, „როლინგ სტოუნის“ რედაქტორი დიდხანს იყო კურტ ლოუდერი, დიდი და დარბაისელი კაცი - ისეთი, პარლამენტში რომ დასვა, იქაურ სიტუაციას მშვენივრად მოერგება.

მაგრამ აი, SPIN-ის ერთ-ერთი რედაქტორი ჩემხელა, ბუთხუზა სათვალიანი ბიჭია.

რაც შეეხება შინაარსს, ვეცდებით, რომ „ოზონი“ ძირითადად ქართულ მუსიკაზე იყოს. რაც მთავარია, მკითხველისთვის სანდო გახდეს შეფასებებში, რომლებიც კონკრეტული და საქმიანი იქნება.

ცხადია, რაღაც მიმართულება გვექნება, მაგრამ ვეცდებით, ყველანაირ მუსიკაზე დავწეროთ. ხაზს ერთიანად არაფერს გადავუსვამთ. მაგალითად, სტეფანეს „ხელები“ - პოპსაა, მაგრამ კარგი სიმღერაა, რატომ უნდა დაუკარგო? განსაკუთრებით მაშინ, როცა სხვების სიმღერები ქართულ ესტრადაზე - ტანჯვაა და უიღბლო სიყვარულს ეხება მხოლოდ - ეგეც ხომ უნდა აღნიშნო? ნიაზი მაგარი მუსიკოსია, ზუმბა რასაც ახალს აკეთებს, კაიაო, ამბობენ. „მწვანე ოთახის“ ახალი ალბომიც კარგი გამოდისო - ეს ყველაფერი „ოზონს“ ცოტა ხანს მაინც ეყოფა. მერე კი ახლები უნდა გამოჩნდნენ, წესით.

ნიკო ოფისში

ჩემი ოფისი დახაზული და ზუსტად წარმოდგენილი არ მაქვს, მაგრამ ვიცი, რომ სულ მუსიკა იქნება ჩართული, კედლებზე - დიდი პლაკატები.

ბავშვობაში ოთახი სულ არ მქონია, ლოჯიაში მეძინა და ჩემს პლაკატებს ორი კედელი ეთმობოდა. საწოლის თავზე, ჩვეულებრივი პლაკატები მქონდა გაკრული. პირველი იყო METALLICA. მეორე კედელზე კი, ამერიკიდან ჩამოტანილი ჟურნალებიდან ამოჭრილი ფოტოების კოლაჟი მქონდა, ნაკლებად მეტალისტური შემადგენლობით: RED HOT CHILI PEPPERS, RADIOHEAD, SUBLIME და სხვები. მათგან ვიღაცეები არც ვიცოდი. მაგალითად, SUBLIME ამოვჭერი, გავაკარი და მხოლოდ მერე გავიგე, ვინ იყვნენ. წლების შემდეგ, ცალკე გადავედი და დედაჩემი ძალიან გახარებული იყო, ოთახის კედლებიდან იმ მახინჯებს ჩამოხსნის და კარგიაო.

მაგრამ ზუსტად ვიცი, რომ ეს „მახინჯები“ „ოზონის“ ოფისში მაინც იქნებიან. დავკიდებდი ერთი-ორ ძალიან კარგ და დიდ პლაკატს, ისეთი ხალხისას რა - ბობ დილანის, თომ უეითსის და სადმე კუთხეში პატარა კობეინიც მეყოლებოდა, ვთქვათ, კომპიუტერთან. მერე, მასალა რომ დაგვიგროვდება, „ოზონისთვის“ გადაღებულ ფოტოებსაც გამოვაკრავდი.

ნიკო ოცნებაში

რამე ისეთი განსაკუთრებული და სანუკვარი ოცნება არ მაქვს. ისე, ფარელ უილიამსივით ტიპი ვიქნებოდი - ჰიპ ჰოპის მომღერლების პროდიუსერი. მათთან ერთად მუსიკას დავამუშავებდი, ვიღაცისგან რაღაცას გამოვიყვანდი. იგივე, DR. DRE - ახლა ხომ თვითონ აღარაფერს აკეთებს და სხვების დაკვეთებზე მუშაობს.

აი, მეც ეგრე ვიქნებოდი, ღმერთს რომ ნიჭი მოეცა.

ამ უნიჭობის ფონზე, „ოზონი“ მისწრებაა. კარგი ჟურნალი უნდა გავაკეთო. მართლა კარგი ჟურნალი!

და კიდევ, თუ გინდათ, last.fm-ზე მნახეთ, ვინა ვარ!...

და ისტორია ამერიკის არმიის ყველაზე პატარა მანქანისა, რომელსაც სახელად ჰქვია ჯიპი

ავტორი: ანა კორძაია-სამადაშვილი
ფოტო: ლევან ხერხეულიძე/არქივი

ძარა - ფურცლოვანი ფოლადი
სიგრძე - 3335 მმ
სიგანე - 1585 მმ
სიმაღლე დაჭიმული ტენტით - 1830 მმ
კლირენსი ხიდებქვეშ - 220 მმ
მოხვევის რადიუსი - 5,9 მ
ტვირთამწეობა - 1250 კგ
ძრავა - 60 ცხენის ძალა
ოთხტაქტიანი კარბურატორი
ქვედა კლაპანები

მეორე მსოფლიო ომმა წარმოშვა იმ დროისათვის მილიტარისტული სასწაული, რომლის გარეშეც წარმოუდგენელია დღევანდელი როგორც სამხედრო, ასევე სამოქალაქო საავტომობილო მრეწველობა, და რომლის გარეშეც მეოცე საუკუნე ცოტა სხვანაირი იქნებოდა: სამხედრო ჯიპი. ვილისი.

მანქანა კი არა, ჯიპი

1939 წლის სექტემბერში, როდესაც გერმანიის მოტორიზებული არმიის ქვედანაყოფებმა პოლონეთის საზღვარი გადალახეს, ამერიკის შეერთებული შტატების თავდაცვის სამინისტრომ გადაწყვიტა, რომ უნდა შექმნილიყო სრულიად ახალი ტიპის - მაღალი გამავლობის, მცირეგაბარიტიანი, მსუბუქი სამხედრო ავტომობილი, რომელიც გამოიყენებოდა როგორც სამეთაურო შემადგენლობისთვის, ასევე სადაზვერვო დანიშნულებისთვისაც და მრავალი სხვა ფუნქციის შესასრულებლადაც. ავტომობილი უნდა ყოფილიყო ეტლიან მოტოციკლეტზე დიდი და მცირეგაბარიტიან სატვირთო ავტომობილზე პატარა.

პენტაგონმა გამოაცხადა კონკურსი, რომლის პირობებიც სრულიად დრაკონული იყო: მონაწილე ფირმებს (მსურველი კი 135 აღმოჩნდა) ხუთ დღეში უნდა წარედგინათ სრულიად ახალი ავტომობილის კონტურები, სასიგნალო ეგზემპლარები 49 დღეში უნდა დაემზადებინათ, 75 დღეში კი - გამოსაცდელად ვარგისი სამოცდაათი მანქანა. სამხედროების მოთხოვნით, ეს ავტომობილი უნდა ყოფილიყო ოთხადგილიანი, იაფი თვითღირებულების, მაღალი გამავლობის, მცირებაზიანი, მაღალი კლირენსის მქონე, მინიმალური სიჩქარით 3 მილი/სთ, მსუბუქი - ხუთას კილოგრამამდე წონის, და ძარაზე შესაძლებელი უნდა ყოფილიყო ტყვიამფრქვევის დამაგრება.

მხოლოდ სამმა ფირმამ შეძლო კონკურსის პირობების და ვადების დაკმაყოფილება: „ამერიკენ ბანტამმა“, „ვილის ოვერლენდმა“ და „ფორდმა“. მაგრამ ექვსას კილოგრამზე მსუბუქი ავტომობილის შექმნა ვერცერთმა ფირმამ ვერ მოახერხა, ამიტომ სამხედროებმა თავიანთი მოთხოვნა შეცვალეს და მანქანის წონა ტონამდე გაზარდეს, და ვინაიდან ფორდის ბრტყელ „კაპოტს“ აშკარა უპირატესობა ჰქონდა, დანარჩენ ორ ფირმას ეს მოთხოვნაც უნდა გაეთვალისწინებინა. კონკურსის შემდგომ ეტაპზე „ვილისმა“ გაიმარჯვა: მისი ძრავა Go-Devil („გასწი, ეშმაკო“), ოთხცილინდრიანი, სამოც ცხენისძალიანი, მაქსიმალური სიჩქარით 104 კმ/სთ, საუკეთესო აღმოჩნდა.

ბევრს აღარ გავაგრძელებ: საბოლოო ტესტებმაც „ვილისის“ მოდელის უპირატესობა გამოავლინა, და 1941 წლის ნოემბერში ქვეყანას მოევლინა უკვე საბოლოოდ დახვეწილი მოდელი Willys MB.

მიუხედავად ფართოდ გავრცელებული ვერსიისა, რომ სახელწოდება „ჯიპი“ აბრევიატურაა (General Purpose - უნივერსალური დანიშნულების), ეს ასე როდია: „ვილისამდეც“ არსებობდა უნივერსალური დანიშნულების ავტომობილი, მაგრამ ჯიპი მისთვის არავის უწოდებია.

„ნათლია“ იყო ამერიკელი სერჟანტი, ვინმე ირვინგ ჰაუსმანი, მეტსახელად „წითელი“, მძღოლი-გამომცდელი კემ-ჰოლაბერდის ბაზაზე. სწორედ მან შეადარა ეს პატარა, მაგრამ უღალატო ავტომობილი, რომლისთვისაც გადაულახავი წინააღმდეგობა არ არსებობს, იმ დროისათვის მეტად პოპულარული მულტსერიალის, „პაპაი მეზღვაურის“ ზღაპრულ პერსონაჟს - იუჯინ ჯიპს. იუჯინ ჯიპი თანაბარი წარმატებით მოძრაობს მიწაზე, წყალში და ჰაერში, მეტად მოქნილია, ყველა პრობლემის გადაჭრა შეუძლია და რაც მთავარია, ძალიან, ძალიან ერთგულია.

პატარა ჯიპსაც ყველაფერი შეუძლია. არ არსებობს ტალახი, რომელსაც ის ვერ გაივლის, და თუ ძალიან გაუჭირდა, ოთხ ჯანიან მამაკაცს შეუძლია ხელი საგანგებო სახელურებში ჩაჰკიდოს და ამოიყვანოს. თუ მთლად ზედ არ გადაუარა, ჯიპს წყლისა არ ეშინია. თუ ძრავაზე კონსერვის ქილას დადგამთ და კაპოტს დაახურავთ, რამდენიმე კილომეტრის გავლის შემდეგ, ერთგული მანქანა ცხელ სადილს მოგართმევთ. თუ ჯარისკაცი მეტისმეტად ცუდად გამოიყურება, ჯიპი პირის გასაპარსად ცხელ წყალსაც მიაწვდის. საქარე მინის ჩატეხა ჯიპისთვის პრობლემა არაა, ნებისმიერი მინა უდგება. ჯიპს კაპიტოლიუმის კიბე აქვს ავლილი, აბა, რომელ აღმართს შეუშინდება! ხოლო თუ ბორბლებს მოხსნიდნენ, ლიანდაგებსაც მშვიდად მიუყვებოდა. მოკლედ, მანქანა კი არა, ჯიპია.

ამბობდნენ, ამერიკის არმიას მეტი ჯიპი ჰყავს, ვიდრე მაკდონალდსს - ჰამბურგერიო. ჯარისკაცებს ძალიან უყვარდათ თავიანთი რკინის რაშები: „ომის შემდეგ აუცილებლად ვიყიდი ჩემს თუნდაც მონჯღრეულ ჯიპს. რა თქმა უნდა, თუ ორთავენი ცოცხლები გადავრჩით“...

ჩვენი ჯიპები

მე მანქანებში საერთოდ ვერ ვერკვევი. ჩემი ღრმა რწმენით, მთავარია, დადიოდეს და დანიშნულების ადგილამდე მიმიყვანოს, სხვა დანარჩენი არ მესმის და, სიმართლე გითხრათ, არც მაინტერესებს, „დოჯია“ თუ „მოსკვიჩი“ - დამიდგა დარდი. მაგრამ რამდენიმე წლის წინათ აღმოვაჩინე, რომ არსებობს პატარა, თითქოს სათამაშო ავტომობილი, რომელზეც, მდაბიურად რომ ვთქვათ, ვაფრენ, და გავიცანი კაცი, რომელსაც ზურგსუკან „ჯიპების არმიის გენერალს“ ვუწოდებ ხოლმე - მერაბ გუჯაბიძე, და ასე დაიწყო ჩემს ცხოვრებაში ახალი ტალღა, რომლის მოწმენიც მიხსნიან, რომ ფეტიშიზმი სულ სხვადასხვანაირი არსებობს და ჩემი ამ მანქანის მიმართ დამოკიდებულება, ცოტა არ იყოს, არაჯანსაღია. რა გაეწყობა!

პირველად ჯიპში გასული საუკუნის 80-იანი წლების ბოლოს აღმოვჩნდი, სრულიად შემთხვევით, ვიღაც პატიოსანმა კაცმა - ათ წელიწადზე მეტი ხნის შემდეგ გაირკვა, რომ ნიკა ჩიგოგიძემ - ბეთანიის მონასტრიდან გზამდე აგვიყვანა, და მერე კარგა ხანს ვყვებოდი, როგორი ვაჟკაცური ბურდღუნით ავიდა საძაგელ აღმართზე ერთი თხასავით მანქანა. საჭეზე წარწერაც მახსოვდა: Иван Смирнов 1943 Сталинград.

მერე კი, მრავალი წლის მერე, მერაბ გუჯაბიძე გავიცანი: არქიტექტორი, თან კარგი (მინდა მოგახსენოთ, რომ ბედოვლათი - ასე თარგმნეს დიდ-დიდმა ქართულის მცოდნეებმა „ნეუდაჩნიკი“ - ჯიპის მფლობელი საერთოდ არ შემხვდერია). ის ცხოვრობს ფალიაშვილის

ქუჩაზე, აქვს სახელოსნო, რომელშიც წარმოუდგენელი ნივთები აწყვია, მაგალითად, ბუნდესვერის ჯარისკაცის ჩაფხუტი, მეორე მსოფლიო ომისდროინდელი; ამჟამად ის საფერფლის ფუნქციასაც ასრულებს, მერაბმა მას ვოლგოგრადში მიაგნო, ვიღაც ბებოს ქათმები სვამდნენ წყალს. მერაბ გუჯაბიძეს უყვარს თავისი საქმე, მეგობრები, მეორე მსოფლიო ომის ისტორია, ჩრდილოამერიკელი ინდიელების ამბები, მუსიკა და სხვა და სხვა. მოკლედ, მერაბს სიცოცხლე უყვარს, და კიდევ: უყვარს თავისი ჯიპი, 1942 წლის 10-დან 17 დეკემბრამდე, დასაწყისში გამოშვებული. ეს ზუსტად იცის - რესტავრაციის დროს ჩარჩოზე სერიული ნომერი იპოვა, რომელიც სპეციალურ კატალოგში იყო აღნიშნული.

„მერწყულია,“ დაასკვნა ამ ამბის მსმენელმა ფოტოგრაფმა ლევან ხერხეულიძემ, რომელსაც კიდევ ერთი პროფესია აქვს, მაგრამ არ გავუბაზრებ. „გახლავთ,“ უპასუხა მერაბმა.

მერაბის ჯიპი საქართველოში იმის წყალობით მოხვდა, რომ მეორე მსოფლიო ომის დროს, ლენდლიზის ხელშეკრულების საფუძველზე, ამერიკის შეერთებულმა შტატებმა საბჭოთა კავშირს დახმარება გამოუგზავნა, ხორცის კონსერვებით დაწყებული და თვითმფრინავებით დამთავრებული. ამ ხელშეკრულების გამო მოხვდა საქართველოში „ვილისებიც“.

როგორც ჩანს, ამერიკელები საბჭოთა ჯარს, უფრო სწორად, მისი შემადგენლობის გონებრივ შესაძლებლობებს დიდად არ ენდობოდნენ: მანქანის ექსპლუატაციის სახელმძღვანელოს ზედ მსხვილი შრიფტით ეწერა: „მძღოლო! ნუ ჩაასხამ საწვავის ავზში ნავთს ბენზინის ნაცვლად!“ ისე, მე თუ მკითხავთ - კიდევ კარგი, არავინ მეკითხება, - ყველამ თავისი ქვეყნის მოქალაქეების ინტელექტს უნდა მიხედოს, ახალი ჩამოსხმული ყავა რომ ცხელია და ზედ არ უნდა გადაივლო, ამას რა ინსტრუქცია და ტრენინგი სჭირდება?!

ივანი

ჰო, კიდევ ერთი მანქანა, ცოტათი ჯიპი, მაგრამ მთლად ჯიპიც არაა. მას ჰქვია ХБВ, Хочу Быть Виллисом, ან „კოზლიკი“, ოფიციალურად კი ГАЗ-67. ეს ავტომობილი გარეგნულად ძალიან ჰგავს „ვილისს“, და ამიტომ ჯარისკაცებმა „ივან-ვილისი“ დაარქვეს.

მისი მასიური წარმოება დაიწყო 1942 წელს, და მეორე მსოფლიო ომის დროს ეს მანქანებიც იბრძოდნენ. მიუხედავად იმისა, რომ ამერიკული ჯიპები მრავლად არსებობდა, ეს ავტომობილიც დიდი პოპულარობით სარგებლობდა. ევროპაში მსგავსი არაფერი ენახათ: ХБВ, მისი შემქმნელი ხალხისა არ იყოს, ძალიან მყარად იდგა თავის ფართოდ გაშლილ ბორბლებზე. საქმე ისაა, რომ ГАЗ-67-ის წინამორბედს, ГАЗ-64-ს, ერთი დიდი ნაკლი ჰქონდა: მოსახვევებში და არასწორ რელიეფზე იოლად ყირავდებოდა. ამიტომ ხიდების სიგანე 1446 მილიმეტრამდე გაზარდეს, და ახალი „კოზლიკი“ უკვე დიდი წარმატებით მიუყვებოდა ტალახში სატვირთო ავტომობილების მიერ გაჭრილ კვალს.

ეს მანქანა მარტივი მოსავლელი იყო, ძალიან დაბალი ხარისხის ბენზინიც აკმაყოფილებდა, ოქტანობის რიცხვით 60, მაშინ როცა „ვილისები“ საბჭოთა საწვავის მიმართ პრეტენზიულები იყვნენ, სჭირდებოდათ საწვავი ოქტანობის რიცხვით 80 (სწორედ ამას გვაუწყებს მერაბ გუჯაბიძის ჯიპის „კანისტრაზე“ დამაგრებული წითელი მედალიონივით რაღაცა, წარწერით „80“).

„კოზლიკებს“ ომის მერეც აწარმოებდნენ, არა მარტო არმიისთვის, არამედ სოფლის მეურნეობისთვისაც. ლამის ყველა კოლმეურნეობის თავმჯდომარეს ჰყავდა, ის იმდროინდელი საბჭოთა ფილმების უცვლელი გმირია, რამე რომ ყოფილიყო, ხარების ნაცვლად გუთანშიც აბამდნენ (ისევე, როგორც „ვილისებს“), და ამბობენ, მხოლოდ საბჭოთა კავშირში კი არა, ავსტრალიაშიც ხელიდან სტაცებდნენო ერთმანეთს.

ეს უკანასკნელი ამბავი დანამდვილებით არ ვიცი, ავსტრალიაში არ ვყოფილვარ. სამაგიეროდ, ვიცი, რომ ГАЗ-67 „ვილის ოვერლენდის“ რაინდ შალვა ზამთარაძეს ჰყავს. ის და მისი მეგობრები ამ მანქანას რამდენიმე წლის განმავლობაში ჯერ ეძებდნენ, მერე აკეთებდნენ.

ძირითად ნაწილს მერაბ გუჯაბიძემ სოლოლაკში მიაგნო. ის ეზოში იდგა, უფრო სწორად, ეზოში ჰქონდა ფესვები გადგმული. იმდენ ხანს იდგა, რომ გამოტანის შემდეგ, მის ადგილას ღრმულები დარჩა. გამოტანაც ნაწილ-ნაწილ მოახერხეს - ХБВ-ს დაყენების დღიდან, მრავალი ფენა ასფალტი დაუგიათ და ეზოშიც უამრავი რამ აუშენებიათ, ვეღარაფრით გამოეტეოდა.

დღეს ГАЗ-67, ძალიან ლამაზი, მოვლილი და ნაპატიევი, კლუბის ღირსეული წევრია და თავისი მფლობელის სავსებით სამართლიანი სიამაყის საგანი.

„და შენ რისი თქმა გინდა,“ მიმართა ბატონმა მარლენ სარიშვილმა შაკოს, „რომ შენი ივანი ჩემს ბიჭს სჯობია?“

შაკოს თავისი ბიჭის სადიდებლად უამრავი არგუმენტი აქვს, მაგრამ მე მაინც ჩემი პირველი სიყვარულის, ჯიპების ერთგულად ვრჩები. ვფიქრობ, ბატონი მარლენიც ჩემს აზრს იზიარებს. გზად მიამბო, ერთხელ ფული დამჭირდა და ავიღე და თოფების უნიკალური კოლექცია გავყიდე, ჩემს ჯიპს ნამდვილად ვერ გავყიდდიო.

ჯიპები და ოჯახის წევრები ხომ არ იყიდებიან.

. . .

„ამერიკელებს“ დავუბრუნდეთ. ლენდლიზის ხელშეკრულების თანახმად, მანქანები, ხის ყუთებში ჩაწყობილი, - ბორბლები მოხსნილი ჰქონდა და ძარაში იყო ჩალაგებული, საქარე მინაც გადაეწვინათ - საბჭოეთისკენ დაიძრა. ამბობენ, რომ ყოველ მანქანას მაღალი ხარისხის ტყავის ქურთუკი მოჰყვებოდა, რადგან ჯიპი, მოგეხსენებათ, ღია მანქანაა, და მძღოლს თავი შეძლებისდაგვარად კომფორტულად უნდა ეგრძნო. დღეს იმ ქურთუკში სამშობლოს გავცვლიდი, მაგრამ სადაა...

ყუთი, რომელშიც ოდესღაც ვილისი იდგა, ბუნებაში აღარ არსებობს. უფრო სწორად, არსებობს, მაგრამ ყველაზე თავდადებული ჯიპმენისთვისაც მიუწვდომელია, და თუმცა მავანნი ასეთ ყუთში ჩადგმულ მანქანაში ოქროს მთების გადამხდელი არიან, არაფერი გამოუვათ: ისინი ოკეანის ფსკერზე განისვენებენ. გერმანიის წყალქვეშა ნავებთან ბრძოლაში მურმანსკისკენ, არხანგელსკისა და სვერდლოვსკისკენ მიმავალი უამრავი გემი ჩაიძირა. მერაბ გუჯაბიძის ციტატა: „გმირულად დაიღუპა უთვალავი მეზღვაური და ათეულ ათასობით ჯიპი“.

ნუ გეცინებათ! ჯიპი ნამდვილი გმირია, და არავინ იცის, რა ჩაუდენიათ დღეს უკვე სამოცს გადაცილებულ „მოხუცებს“. იცით, ჯიპმა აფრიკაში როგორ გაითქვა სახელი? იქნებ იმ ჯიპთაგან რომელიმე ახლა მშვიდობიანად დასეირნობს ჩვენი ქალაქის ქუჩებში, რა ვიცით ჯიპების და ეშმაკებისა...

ერთი გმირობის ამბავი

1942 წლის 26 ივლისს თვრამეტი ჯიპის საშუალებით გაანადგურეს აუღებელი ციხე-სიმაგრე, ზიდი ეშინის სამხედრო აეროდრომი, სადაც რომელის არმიის თვითმფრინავების ნახევარზე მეტი იყო ბაზირებული. ეს ნამდვილი ციხე-სიმაგრე იყო: სამი მხრიდან უდაბნო ეკრა გარს, მეოთხე მხარე საუკეთესოდ გამაგრებული სანაპირო იყო, და მოკავშირეთა ავიაცია ამაოდ ცდილობდა მის აღებას.

სანამ არ გამოჩნდა კაცი, რომელიც მე, ხმალამოწვდილ პაციფისტს, თავდადებით მიყვარს - მოგეხსენებათ, ქალები თანმიმდევრულობით არ გამოირჩევიან. ეს იყო ახალგაზრდა ბრიტანელი ოფიცერი, დევიდ სტირლინგი. ის ხელმძღვანელობდა ქვედანაყოფს, რომელიც ჯიპებთან ერთად, უდაბნოს სიღრმეში გადასხეს.

„ბიჭი სტირლინგი სრულიად გიჟია,“ ბრძანა მის შესახებ ფელდმარშალმა მონტგომერიმ, „სრულიად, სრულიად გიჟი. თუმცა რა! ომი ხომ ხშირად გიჟების ასპარეზია.“

რა ვიცი, ალბათ, მართლა გიჟი იყო. ძალიან მამაცი და ამტანი კაცი კი ყოფილა. ჯიპივით. „უდაბნოს მელად“ წოდებული რომელი მას და მის ბიჭებს „უდაბნოს ვირთხებს“ უწოდებდა. მაგრამ მხოლოდ მამაცი მეომრები ნამდვილად ვერაფერს გააწყობდნენ, რომ არა ყოვლისშემძლე და ყოვლისამტანი ჯიპები. „ბიჭმა სტირლინგმა“ ჯიპებს რაღაცრაღაცეები უქნა, ისე, რომ წყალი აღარ ორთქლდებოდა, მინის ნაწილები არ ბრჭყვიალებდა, ზედ ტყვიამფრქვევები იდგა და სხვა და სხვა - ამდენადაც ვერ ვერკვევი. ერთი კია: დღის განმავლობაში გავარვარებულ ქვიშაში ჩამარხული მანქანები ღამ-ღამობით მამაცურად აგრძელებდნენ მიზნისკენ, გამარჯვებისკენ მიმავალ გზას.

USA 942

აი, ასეთი მანქანები ჩამოაბრძანეს ომის დროს საბჭოთა კავშირში. გემების გადარჩენილი ნაწილი პორტებს მიადგა, მეტწილად ეს ის გემები იყო, რომელთაც სპარსეთის ყურისკენ ჰქონდათ გეზი აღებული. ნაპირზე, სახელდახელოდ აშენებულ ქარხნებში მანქანებს სახელდახელოდ აწყობდნენ და მძიმედ დატვირთული „ვილისები“ ირანისა და ნახიჩევანის საზღვრის გავლით შემოვიდა. ქარავანი საქართველოს სამხედრო გზით მიიწევდა ფრონტისკენ.

უშუალოდ რუსეთში ჩასული მანქანებისგან განსხვავებით, ამ გზის გავლის შემდეგ ჯიპებს ერთი რამ აკლდათ: ნიჩაბი. კარგი ფოლადისა იყო და მოსახლეობა მისგან ბებუთებს ამზადებდა.

მაგრამ მერაბ გუჯაბიძის ჯიპს ნიჩაბიც აქვს!

პირველად ჩვენმა გმირმა ჯიპი 1972 წელს ნახა, როცა მეშვიდეკლასელი იყო და წყნეთში ისვენებდა - ბატონ გენო რევიშვილს ჰყოლია. 1978 წელს „ვილისი“ ნიკა ჩიგოგიძემ იყიდა - მაშინ ერთმანეთს არ იცნობდნენ, ამჟამად კი ის და მერაბი მეგობრები არიან. ნიკამ მანქანას რესტავრაცია ჩაუტარა, და მისი მაგალითით ფრთაშესხმული მერაბი, თავისი პირველი ჰონორარით ხელში, მანქანის ძებნას შეუდგა.

ძნელი საქმე იყო. კარგ მდგომარეობაში მანქანა ძალიან ძვირი ღირდა, მხოლოდ ისეთები იყიდებოდა, ვეღარაფერს რომ უშველიდი. სამაგიეროდ, მერაბი „ვილისის“ ყველა ორიგინალურ ნაწილს აგროვებდა, - და ამ საქმეში ოცი წელი გავიდა.

ყველა გულშემატკივრობდა, და სადაც კი ხელი მიუწვდებოდა, მერაბი ყველგან ეძებდა „ვილისის“ ნაწილებს. ზოგი იყი-და, ზოგი „ნაგავში“ იპოვა, ზოგი აჩუქეს... მერე კი მანქანა გამოჩნდა.

და დღეს თბილისში, ფალიაშვილის ქუჩაზე, „ჯიპ-ეზოში“ ნამდვილი ამერიკული ჯიპი დგას, ზუსტად ის, როგორიც 1942 წლის დეკემბერში ააწყვეს, - ის, და არა ისეთი. მისი არსებობის ამბავი ყველამ იცის, ვისაც „ვილის ოვერლანდი“ უყვარს და მთელს მსოფლიოში მცხოვრებ „ჯიპმენებთან“ ერთად, „ვილის ოვერლენდის რაინდთა კლუბის“ წევრები არიან.

რაინდობისა რა მოგახსენოთ და იმ ეზოში მეც კი მიმესვლება. მეტსაც მოგახსენებთ: ჯიპითაც მიმოგზაურია, თან არაერთგზის. დიდგორის მემორიალის კიბეზეც კი ვარ ნიკა ჩიგოგიძის მანქანით დაშვებული - რით ჩამოუვარდება კაპიტოლიუმის კიბეს! და კიდევ ბევრს, ბევრს ვიმოგზაურებთ ოდესღაც მებრძოლი, დღეს კი ყველაზე მშვიდობიანი, ერთგული მანქანებით. აი, ნახავთ, თუ არა.

P.S. დიდხანს ვიორჭოფე, დავწერომეთქი ეს ცუდი ამბავი, თუ არა. მაინც დავწერ, თუნდაც იმისთვის, რომ ვიცოდეთ, რომ ადამიანების სიბრიყვეს საზღვარი არა აქვს: თურმე ომის დამთავრების შემდეგ, ჯარისკაცებს თავიანთი ჯიპები უნდა ჩაებარებინათ, თან, ცხადია, საუკეთესო მდგომარეობაში. ჩააბარეს კიდეც, თავადაც გაპრანჭულმა გამარჯვებულმა ჯარისკაცებმა თავიანთი საგულდაგულოდ მოვლილი „ვილისები“, და მათ თვალწინ მათი ერთგული თანამებრძოლები, ჯიპები, პრესებზე შედგეს და გაანადგურეს - ამერიკას ისინი აღარ სჭირდებოდა. ჩვენ რომ ვხვდებით, შემთხვევით გადარჩენილი მანქანებია.

P.P. S. როდესაც ამ ამბავს ვწერდი, სტუმარი მეწვია, გიორგი ბანძელაძე. კარგა ხანს მელაპარაკა და მერე მითხრა, ის ჯიპი მამაჩემისა იყოო. მართალია: ის მერაბ გუჯაბიძეს 1995 წელს სოსო ბანძელაძემ დაუთმო და უამრავი ნაწილიც მიაყოლა. ჰოდა, მერე გიორგიმ მითხრა, რომ როცა საქმე საქმეზე მივა, აუცილებლად იყიდის ჯიპს.

მეამა. მაშ, მარტო არ ვარ და მხოლოდ მე არ „მოვიწამლე“, მხოლოდ მე როდი მინდა, რომ როცა ჩემს თავს ომი დამთავრდება, აუცილებლად ვიყიდო ერთი, თუნდაც მონჯღრეული ჯიპი.

რა თქმა უნდა, თუ მანამდე მივაღწიეთ მე და ჩემმა ოცნების ჯიპმა, რომელიც სადღაც აუცილებლად მელის.

სპეც-პროექტი:

ავტორი: თამარ ბაბუაძე
ფოტო: ლევან ხერხეულიძე

ხდება ასეც: დილას საკუთარ თავს უსვამ კითხვას, პასუხს ვერ პოულობ, მერე კი საერთოდ გავიწყდება. მაგრამ გადის რამდენიმე საათი და პასუხი თვითონ მოდის შენთან. ჩუმად გაფიქრებულ კითხვას გასაღები სრულიად წარმოუდგენელი ჭუჭრუტანიდან ერგება: საინფორმაციო გადაცემასა და ავტობუსში ყურმოკრული დიალოგიდან, ანდა შემთხვევით გადაშლილი წიგნიდან.

ხდება სხვანაირადაც: შენი ბავშვობის ყველაზე სანუკვარი ოცნებაა გყავდეს წითელთმიანი შვილი. მაგრამ ხდები იმ ბიჭის ცოლი, რომელსაც სილურჯეში გადასული შავი თმა აქვს და ოცნებაც წითურ შვილზე ოცნებად რჩება. მაგრამ მერე გადის დრო და გაოცებისგან რა იფიქრო, აღარ იცი: აკვირდები შენს ახალშობილ გოგონას თეთრ საფენებში და ამჩნევ - მას ალისფერი თმა აქვს. და ირკვევა რა? თურმე, იმ შავგვრემან ბიჭს ჰყოლია ბებია, ცეცხლისფერი თმით და შენი პატარაც მას დაემსგავსა.

და, რაც მთავარია: ასეთები ხდება ყოველთვის, უწყვეტ რეჟიმში. ზოგი ამ ისტორიებს დამთხვევებს უწოდებს, ზოგი შემთხვევებს, ზოგიც ამტკიცებს, რომ შემთხვევითობები არ არსებობს, რომ ყველაფერი ლოგიკურად არის ერთმანეთთან გადაჯაჭვული, მაგრამ ეს ზელოგიკაა, ჩვეულებრივი მოკვდავების ენაზე აუხსნელი და ამიტომ დამთხვევებიც სასწაულებად ინათლება; დღეები კი, როცა სასწაულები ხდება - დღე-სასწაულებად.

პროექტზე მუშაობის პროცესში შთაგონებისთვის, ხან კუსტურიცა მივიღეთ დიდი რაოდენობით, ხან რობერტო ბენინი, ხანაც ბრიუს სპრინგსტინი, მაგრამ ყველაზე მეტი შთაგონება დავით ჯავახიშვილის პატარა წიგნმა მოგვცა: „დამთხვევები და შემთხვევები“.

დღე-სასწაულების ეს მცირე სერიაც მისი ერთი ნაამბობით დავიწყეთ. მაგრამ იქვე მოუსმინეთ სხვებსაც, რათა დღეში ერთხელ მაინც გაგახსენდეთ, რომ ასეც ხდება, სხვანაირადაც ხდება და, რაც მთავარია - ხდება სულ, უწყვეტ რეჟიმში...

დავით ჯავახიშვილი
მწერალი

სასწაული გომბორის გზაზე

ცივი ზამთარი იდგა იმ წელს მთელს საქართველოში, თოვლიანი და ყინვებიანი, რის გამოც, გათბობის საკითხი ყველა „საშუალო“ თბილისელისათვის უპირველესი საზრუნავი გახდა, ხოლო მე, ისევე, როგორც დღეს, იმ დროსაც სწორედ ამ კატეგორიას ვეკუთვნოდი. ერთი ქეციანი კაფელის ღუმელი მქონდა, იმით ვთბებოდი. „საბჭოთა“ ნავთლუღში შეშის უზარმაზარი საწყობები იყო, მაგრამ ჩემისთანა ადამიანი შეშას იქ ვერ შეიძენდა. ამიტომ, ვისაც შეგვეძლო, სამსახურებრივი მდგომარეობით ვსარგებლობდით და „ბოროტად“ ვიყენებდით მას. ერთ-ერთ დაწესებულებაში რიგით გეოლოგად ვმუშაობდი.

ერთხელაც ხმა გავრცელდა, ყველაზე იაფად შეშა გომბორის მხარეს, თეთრწყლებში იყიდებაო. ავიყოლიე ჯუნა ოქრომჭედლიძე - ჩემივე გეოლოგიური პარტიის უფროსი, საჭესთან პავლე დავსვით, ჩვენი ერთ-ერთი საუკეთესო მძღოლი, და დილაადრიან გომბორის გზას დავადექით.

თავიდან არა გვიშავდა რა: სამხიდიანი მანქანა კარგი ბედაურივით იოლად ძლევდა ერთიმეორეზე ძნელ დაბრკოლებებს - თოვლით დაფარულ მკვეთრ მოსახვევებს, სარკესავით მოლაპლაპე მოლიპულ აღმართებს და ა.შ. მერე და მერე კი გაუჭირდა და უღელტეხილის მისადგომებთან უკვე ძლივსღა მიღოღავდა ნამქერებისგან თითქმის მთლიანად წაშლილ გზაზე.

ის იყო, თავში ცუდმა აზრმა გამიელვა, - აქ რომ რამე მოგვივიდეს, ვინ გვიშველის-მეთქი, - რომ მანქანაც გაჩერდა: რადიატორში წყალი ადუღდა, ორთქლმა მორყეული ხუფი ამოაგდო და გეიზერივით ამოვარდნილი ჭავლის სითეთრემ, ისედაც თოვლით გადათეთრებული მიდამო, მთლად უხილავი გახადა.

სამივენი კაბინიდან გადმოვედით და ძრავის გაგრილების მოლოდინში, ჭირისუფლებივით დაღვრემილნი დავადექით თავზე მანქანას. არ ვიყავით თუ რა, ჭირისუფლები?!

პავლეს ხომ სახეზე სულ ტყემალი ჩამოსდიოდა.

- ცუდადაა საქმე! - „დაგვაიმედა“ და კაპოტის ახდა სცადა, მაგრამ ხელი დაეწვა, - ნაღდად რემენია გაწყვეტილი...

ჩვენდა სავალალოდ, პავლეს დიაგნოზი მალე დადასტურდა, მართლაც ვენტილატორის ღვედი გაწყვეტილიყო და წყალიც იმიტომ ადუღებულიყო. სათადარიგო ღვედი პავლეს, რა თქმა უნდა, თან არ აღმოაჩნდა.

სასწაული იმავწამს და ისე უცბად მოხდა, რომ ჯუნამ აფეთქება ვერ მოასწრო. მოხდა კი ის, რომ უცაბედად ფეხი თოვლით ამოვსებულ ღრმა კიუვეტში გადამიცდა და შიგ ჩავცურდი, მაგრამ არ წავქცეულვარ და როცა იქიდან ამოსვლა ვცადე, სითეთრეში ფეხქვეშ რაღაც შავ ზოლს მოვკარი თვალი; დაუფიქრებლად დავწვდი უცნობ საგანს, აღება დავაპირე, მაგრამ არ ამყვა, თოვლში აღმოჩნდა ჩაყინული და ვიდრე ძალით ამოვგლეჯდი, იქამდე მივხვდი, რაც იყო, მაგრამ ვერ დავიჯერე; ალბათ თქვენც მიხვდით: დიახ, ვენტილატორის ღვედი იყო, სრულიად საღი! გადავრჩით-მეთქი, გავიფიქრე, მაგრამ მაშინვე შევყოყმანდი: მოერგებოდა კი ჩვენს მანქანას?

ღვედს სასწრაფოდ გავაცალე მიყინული თოვლი და კიუვეტიდან იმედიანად ამოვედი.

ჯუნა უკვე აფოფრილიყო და პავლეს მიმართულებით, თვალებიდან პირველ ნაპერწკლებს ყრიდა.

ნადავლიანი ხელი თეატრალურად ზეაღვმართე და პათეტიკურად შევძახე:

- „ჯერ შეიცადეთ, ვიდრემდის წახვალთ!..“

- ამ იდიოტის ხელში, სად ვირის ტრაკში წავალთ?! - ღრენით გამაწყვეტინა ჯუნამ ასე კარგად დაწყებული ოტელოს მონოლოგი.

- ვაა, რემენი, ტოო?! - თვალები დააჭყიტა პავლემ, ღვედი გამომართვა, შეათვალიერა და საკოცნელად ჩემსკენ გამოიწია, - ვაჰ, შენ გენაცვალე! ტოჩნად ჩვენია! გულთმისანი ყოფილხარ! არა, რა იცოდი, რო დაგვჭირდებოდა?

ძნელი მისახვედრი არ იყო, ეს ბოთე რასაც გულისხმობდა: ეგონა, ღვედი თან მქონდა წამოღებული. მიდი და ელაპარაკე!

ჯუნა დუმდა, მაგრამ ცალთვალმოჭუტული, ისიც ეჭვით მიყურებდა და ბოლოს აგდებულად ჩაიქირქილა:

- არ მითხრა ახლა, აქ ვიპოვეო!

- აქ ვიპოვე, მა რა! - აღვშფოთდი მე, - არა, ბიჭო, სახლიდან წამოვიღე!

- კარგი რა, დათოჯან, ვის ატყუებ? მართლა ეგეთი ბრიყვებიც არა ვართ! - იწყინა პავლემაც, მერე შუათითი ენით დაისველა და რადიატორი მოსინჯა, ცხელ უთოს რომ სინჯავენ, ისე...

ბოლო კეთილია, ყველაფერი ზღაპრულად დამთავრდა: ზღაპრულად ნაპოვნი ღვედიც მიუდგა მანქანას, შეშაც ზღაპრულად იაფად ვიშოვეთ და უკან გზაც ზღაპრულად უფათერაკოდ გამოვიარეთ.

ილუსტრაცია: გიორგი მარი

ნინელი ჭანკვეტაძე
მსახიობი

გამოცდა:

სკოლას ვამთავრებდი, როცა მეგობრის დეიდამ მირჩია, თეატრალურში სცადე ბედი, ცეკვას გასწავლიან, მეტყველებას, ფარიკაობას, თეატრის ისტორიასო. მივხვდი, რომ თეატრალური ინსტიტუტი მართლაც მომცემდა იმას, რაც ყველაზე მეტად მინდოდა, რომ მქონოდა - მრავალფეროვნებას.

მთელი ოჯახი ჩემი გადაწყვეტილების წინააღმდეგ წავიდა. დედაჩემი ბოლოს მამაჩემს ასე ამშვიდებდა, იქ ნაცნობი არავინ გვყავს, პირველივე ტურზე ჩაიჭრება, წელს დაკარგავს და მერე სადმე სხვაგან ჩააბარებსო.

მე კი ისე ძალიან მინდოდა თეატრალურში ჩაბარება, რომ მიუხედავად იმისა, შეჩვეული არ ვიყავი, სრულიად მარტომ დავიწყე საბუთების შეგროვება. განცხადების შესატანადაც მარტო მივედი. კანცელარიაში ისეთი აჭარხლებული და დაძაბული შევედი, რომ არც შემიმჩნევია იქვე კუთხეში მჯდომი უცხო კაცი. ბატონი მიშა თუმანიშვილის შესახებ ბევრი რამ ვიცოდი, მაგრამ სახეზე ვერ ვცნობდი. ეტყობა ისეთი აურა შევიტანე, რომ ყურადღება მაშინვე მივიქციე. კაცმა მკითხა, დარწმუნებული ხართ, რომ ჩააბარებთო? ოჯახის წევრების კრიტიკისგან დაღლილმა, ამ კითხვას ამ უცხო კაცისგან უზარმაზარი მნიშვნელობა მივანიჭე და მას მაქსიმალური კატეგორიულობით ვუპასუხე, ძალიან ხმამაღლა, თითქმის ყვირილით - მე აუცილებლად ჩავაბარებ-მეთქი. უცხო კაცს რაღაცნაირად ულვაშებში ჩაეღიმა. მერე გავარკვიე, რომ ის მიშა თუმანიშვილი იყო. იმ დღეს კი, გამოვსულვარ თუ არა კანცელარიიდან, ბატონ მიშას იქ მყოფთათვის უთქვამს, ეს გოგო მართლა ჩააბარებს გამოცდებსო...

ტურები გავიარე და მივხვდი, რომ თეატრალურში მოხვედრის შანსი აშკარად გამიჩნდა. დაინიშნა გამოცდის დღე. მაშინ ასეთი დაუწერელი წესი იყო - ერთი და იგივე ტანსაცმელი უნდა გვცმოდა ყველა ტურსა და გამოცდაზე, მაქსიმალურად სადა კაბა და დაბალქუსლიანი ფეხსაცმელი.

გამოცდის დღე კი დაინიშნა, მაგრამ მე, ჩემი გაფანტულობის გამო, თარიღი ზუსტად ვერ გავიგე. ერთ საღამოსაც, მეგობრის დაბადების დღეზე უნდა წავსულიყავი. ვიფიქრე, გზად გავივლი, თეატრალურში შევივლი და გავიგებ, როდის უნდა მივიდე გამოცდაზე-მეთქი. წვეულებისთვის საგანგებოდ გამოვიპრანჭე. დიდყვავილებიანი, ჭრელი და გრძელი კაბა მეცვა და ფეხსაცმელი ძალიან მაღალ პლატფორმაზე. რუსთაველზე ნელა მივსეირნობდი, ჯერ თეატრის აფიშები წავიკითხე და მერე შევნიშნე, რომ შორიდან საგამოცდო კომისიის ასისტენტი, მამუკა ლორია მიყვირის და ხელებს მიქნევს, მივუახლოვდი და მეუბნება - სად ხარ აქამდე, შენი ჯგუფი გამოცდაზეა შესულიო. ჩავიკეცე, აზროვნების უნარი წამერთვა. მივხვდი, რომ ყველაფერი დამთავრდა, ყველაფერი გავაფუჭე. მაინც შევაღე კარი და ვიგრძენი, როგორი შოკი გამოვიწვიე ჩემი ჩაცმულობით. მომცეს ეტიუდი და მოსაფიქრებლად - დრო. ბატონმა შალვა გაწერელიამ გვერდზე ჩამიარა და „იდიოტკაო“ - თუ რაღაც მსგავსი გადმომძახა. უარესად გავხდი, ვიფიქრე, ოღონდ ახლა მოვკვდებოდე, მეტი არაფერი მინდა-მეთქი. ვერაფერი მოვიფიქრე. არადა, ჩემი დროც დადგა. ეტიუდს ასეთი შინაარსი ჰქონდა: უნდა განმესახიერებინა გოგონა ზღვის ნაპირას, რომლის შეყვარებულიც ზღვაში ღრმად შევა და დაიკარგება. როცა გოგონას ყველანაირი იმედი გადაეწურება, ბიჭი სწორედ მაშინ გამოცურავს ტალღებიდან. უღონოდ წამოვდექი და კომისიისკენ გავემართე. გზად ჩემი პლატფორმები გავიძრე და ვითომ ქვიშაში მივდიოდი, ისე წავედი წინ... ხერხმა გაჭრა, ყველაფერმა კარგად ჩაიარა, ტაშიც დავიმსახურე, რაც იშვიათობა იყო და ხუთიანიც მივიღე.

არადა, იმ საღამოს, დაბადების დღის წინ თეატრალურთან რომ არ გამევლო, ალბათ, მართლა ყველაფერს გავაფუჭებდი და, რაც მთავარია, არასდროს აღარ ვცდიდი ბედს თეატრალურ ინსტიტუტში.

ილუსტრაცია: ჩიკო გიგაური

აჩი არველაძე
ფეხბურთელი

სიზმარი:

დამთხვევები სულ ხდება და სულ ვაკვირდები. როცა მე და შოთის გვემართება რამე, იმდენად აღარ გვიკვირს - შეჩვეულები ვართ, მაგრამ როცა ჩვენს ცოლებსაც იგივე ემართებათ - მაშინ უკვე ვხვდებით, რომ განსაკუთრებულ შემთხვევასთან გვაქვს საქმე.

მე და შოთი სულ ასე ვართ - ერთდროულად გვეხლიჩება ხმა, ერთნაირ სიზმრებსაც კი ვხედავთ. რამდენიმე წლის წინ, ახლობელი დაგვეღუპა. მისი გარდაცვალებიდან მეორმოცე დღე თენდებოდა, როცა მესიზმრა, რომ ქუჩაში შემხვდა, ერთმანეთს ჩავეხუტეთ და რაღაც უცნაური იყო მასთან შეხება. მეორე დღეს სიზმარი მოვყევი და თურმე, შოთისაც იგივე დასიზმრებია, ზუსტად იგივე.

ვთქვათ, რაღაც ფილმზე გავიგე, რომ კარგია და კასეტა ვიქირავე, შოთის ვუყვები, აი, რაღაც ახალი ფილმი მაქვს და მოდი, ვნახოთ-მეთქი და თვითონ მიყვება, რომ გუშინ ნახა რაღაც ფილმი და ირკვევა, რომ ერთსა და იმავე ფილმს ვგულისხმობთ.

ასეთი ისტორიები ჩვენს ცოლებსაც ემართებათ ხოლმე. ვთქვათ, ჩემმა ცოლმა კიოლნში რაღაც კოსტიუმი მიყიდა. თურმე, შოთის ცოლსაც ამსტერდამში ზუსტად ისეთივე კოსტიუმი უყიდია შოთისთვის.

ილუსტრაცია: ვაჟიკო ჩაჩხიანი

შონზო
მსახიობი

აქსანა:

12-13 წლის ვიყავი. ყირიმში ვისვენებდი, არის ასეთი ქალაქი - ევპატორია. ჩემს მშობლებს ბინა ჰქონდათ ნაქირავები რამდენიმესადარბაზოიან სახლში. ყველა ქართველ ბიჭს ხო ყავს ხოლმე აქსანები და მეც ვიპოვე იქ გოგო, სახელად აქსანა. ჩემზე ორი წლით პატარა იქნებოდა, 10-11 წლის. ერთად დავდიოდით. ზღვის წინ „დამბა“ იყო, ერთად ვსეირნობდით, ქართულ სიტყვებს ვასწავლიდი, მათ შორის, უწმაწურებს და ვეუბნებოდი, რომ მაგალითად, კატლეტს ნიშნავს.

ჩვენი სახლის წინ, მეთევზეები იკრიბებოდნენ ხოლმე. ცოცხალ კიბორჩხალებს სატყუარად იყენებდნენ. აქსანამ მასწავლა, რომ ეს კიბორჩხალები ძალიან გემრიელი იყო. როცა მეთევზეები ვერ გვხედავდნენ, აქსანა მიიპარებოდა, იპარავდა და მერე ერთად ვჭამდით.

ჩემი აივნიდან წვიმიან ამინდში ტალღები ლამაზად მოჩანდა და აქსანას წვიმის საყურებლად ხშირად ვეპატიჟებოდი ჩემთან.

აქსანას მშობლებთან მოლაპარაკებებზე ჩემს მშობლებს ვაგზავნიდი ხოლმე. ერთ დღესაც, ნიკიტინის ნაკრძალში უნდა წავსულიყავით და დედაჩემმა მისი მშობლები „შეაბა“. ერთად წავედით. იქ გიდი დაგვყვებოდა, გვაჩვენებდა ათასწლოვან ხეებს, უნიკალურ ჯიშებს, სამკურნალო მცენარეებს. მოკლედ, ბევრი ვიარეთ და ძალიან დავიღალეთ. ბოლოს ფოტოებიც გადავიღეთ.

მერე თბილისში დავბრუნდით. მას შემდეგ, ყოველთვის, როცა ალბომს ვათვალიერებდი ხოლმე და ამ ფოტოს მივადგებოდი, აქსანა მახსენდებოდა.

დაახლოებით 12 წლის მერე, როცა კვნ-ში დავიწყე თამაში, სოჭში წავედით კვნ-ზე. გალა-კონცერტამდე გუნდებს რაღაც კონკურსი უნდა გაევლო, რათა კონცერტზე გამოსვლის უფლება მოეპოვებინათ. აი, მაშინ დავინახე გოგონების ერთ გუნდში ნაცნობი სახე - აქსანას მივამსგავსე, მაგრამ არ მივსულვარ, სხვა გოგოებიც ბევრნი იყვნენ, თვითონ რომ მოდიოდნენ ჩემთან და... მოკლედ, თსუ-ც გავიდა ფინალში და ეს გუნდიც. გაირკვა, რომ მათ ერთი სკეჩისთვის ჭირდებოდათ ზორბა, დიდი ბიჭი, რომელსაც თავზე ტომარას ჩამოაცვამდნენ, თავს დააცხრებოდნენ და აუყვირდებოდნენ - თქვენ, მამაკაცები, ასეთები ხართ, ცუდები ხართ. ამისთვის უნდა დაისაჯოთ. სცენარის მიხედვით, ბოლოს ერთერთს ამ ბიჭისთვის თავიდან ტომარა უნდა ჩამოეგლიჯა.

როლისთვის მე ამარჩიეს. ყველაფერი კარგად მიდიოდა, ყველა გოგომ თავისი ტექსტი მიყვირა და ბოლოს ერთმა ტომარაც ჩამომაგლიჯა, გავიხედე და აქსანა იყო.

იმ საღამოს ბანკეტი გვქონდა. ჩვენმა მაგიდამ სადღეგრძელოებით გაითქვა სახელი და მერე გოგოებმაც გადაგვიპატიჟეს. აი, იქ კი პირდაპირ მივედი აქსანასთან და ვკითხე, კიბორჩხალები როდის მოვიპაროთ და ვჭამოთ-მეთქი. გამიხსენა და ის საღამო ძალიან კარგად გავატარეთ.

მერე იმ ნაკრებს კიდევ შევხვდით ერთ-ერთ კვნ-ზე და აქსანა აღარ იყო, ვიკითხე და მითხრეს, წავიდა, ბიზნესი დაიწყოო.

ილუსტრაცია: გიორგი მარი

რუსუდან ბოლქვაძე
მსახიობი

ბაბუა:

რევოლუციის შემდეგ, ბებიაჩემის ძმა პოლონეთში დარჩენილა. დიდხანს დაკარგული ეგონათ, მაგრამ წლების შემდეგ გამოჩნდა და საქართველოში დარჩენილ ნათესავებთანაც აღადგინა ურთიერთობა. 50 წლის შემდეგ, როცა თვითონ 90 წლის იქნებოდა, საქართველოში პირველად ჩამოვიდა და მაშინ გადაწყვიტა, პოლონეთში წავალ, ყველაფერს გავყიდი, უკან, საქართველოში დავბრუნდები, აქ რომ დავიმარხოო.

ჩავიდა პოლონეთში, თავისი ორსართულიანი და ლამაზი სახლი გაყიდა და საქართველოში წამოსვლამდე, სანამ საბუთებს მოაწესრიგებდა, საცხოვრებლად მოხუცებულთა პანსიონში გადავიდა. მაგრამ საბუთების შეგროვებას რამდენიმე წელი დასჭირდა და როცა მოენატრა ძლივს აღმოჩენილი ნათესავები, თავისთან მიგვიწვია. მე და დედა წავედით.

პოლონეთი-გერმანიის საზღვართან, პატარა ქალაქ ზელიონა გურაში მატარებლით გავემგზავრეთ. წინასწარ გაგვაფრთხილეს, რომ ადგილობრივებს რუსულად მოლაპარაკეები არ უყვარდათ და ჩვენც რუსულად ლაპარაკისგან მაქსიმალურად უნდა შეგვეკავებინა თავი. ბაბუა სადგურზე უნდა დაგვხვედროდა. ყოველი შემთხვევისთვის, კიდევ მისი ორი მეგობრის მისამართი გვქონდა.

გვიან საღამოს ჩავედით, საღამოს 11 საათი იქნებოდა. მე და დედაჩემი მარტო აღმოვჩნდით ამ უცხო ქალაქის ჩაბნელებულ სადგურზე, ორი მძიმე ჩემოდნით. ბაბუა არ დაგვხვდა. გავაჩერეთ ტაქსი და პანსიონში წავედით. მაგრამ იქაც ვერ შევაღწიეთ - დიდ ტყეში ჩაფლული შენობის ალაყაფი მჭიდროდ იყო ჩარაზული. ტაქსის მძღოლს მეორე მისამართი ვუთხარით. ის სახლი ქალაქის მეორე ბოლოში აღმოჩნდა, მაგრამ არც იქ დაგვხვდა ვინმე. ბოლო შანსი გვქონდა - მეორე მისამართი. იქ რომ მივაღწიეთ, უკვე ღამის ორი საათი იყო დაწყებული, ქუჩა გადათხრილი დაგვხვდა და ტაქსის მძღოლმა ბოლომდე ვერ მიგვიყვანა. შესახვევში ჩამოგვსვა და წავიდა. ჩემოდნებით ძლივს გადავიარეთ გადათხრილი, უცხო ქუჩა და იქაც რომ ჩაბნელებული ფანჯრები დავინახეთ, უკვე სერიოზულად შეგვეშინდა. დედა, რომელიც საბჭოთა ეპოქის შიშში იყო გამოწრთობილი, უკვე ძალიან ღელავდა. უცებ, სრულიად უკაცრიელ ქუჩაზე, მანქანა გაჩერდა და გოგონა გადმოვიდა. დედა მიხვდა, რომ სხვა გზა აღარ ჰქონდა, მივიდა, შეგნებულად დამტვრეული რუსულით ყველაფერი აუხსნა და ღამის გათევა სთხოვა. გოგონამ შინ შეგვიპატიჟა. სახლის უფროსებმაც გაიღვიძეს, ჩაით გაგვიმასპინძლდნენ. ბუნებრივია, ჩვენი ამბითაც დაინტერესდნენ. ვუთხარით, რომ საბჭოთა კავშირიდან ვიყავით, ქართველები. დედაჩემს მაშინვე თხრობა შეაწყვეტინეს:

- ქართველები ხართ? ეს სახლი ჩვენც ქართველისგან ვიყიდეთ.

მე და დედა მოულოდნელობისგან გავირინდეთ, სახლის უფროსმა კი განაგრძო:

- აქ ადრე გიორგი ასათიანი ცხოვრობდა, ძალიან უცნაური კაცი. გაგიგიათ ასეთი რამე? 96 წლის ასაკში სამშობლოში დაბრუნება აიხირა. რა ხართ ეს ქართველები...

იმ ღამეს რა დაგვაძინებდა, დავიარეთ მთელი სახლი, დიდხანს ვისაუბრეთ. მეორე დღეს, ოჯახის უფროსმა თვითონ წაგვიყვანა ბაბუასთან...

ის ორი კვირა ჩვენთვის უბედნიერესი აღმოჩნდა. ერთად ვცხოვრობდით იმ არაჩვეულებრივ პანსიონში. თვითონ ბაბუაც ძალიან ამაყობდა ჩვენით, უბედნიერესი ჩანდა...

წარმოგიდგენიათ? სრულიად უცხო ქვეყანაში, უცხო ქალაქში, შუაღამისას თითქმის მთელი ქალაქი მოვიარეთ, ყველა კარი დაკეტილი დაგვიხვდა და, მაინცდამაინც, იმ სახლს მივადექით, რომელიც, წესით, ჩვენი მასპინძელი უნდა ყოფილიყო.

ილუსტრაცია: ელენე ნავერიანი

ნინო გურიელი
მოჭადრაკე

ჩიტი:

1990 წელს მალაიზიაში ვიყავით ტურნირზე. 17-ტურიანი დისტანციით ვლიდერობდი. შვიდი მოგება მქონდა და არც ერთი წაგება. წესით, ბოლომდე უნდა გავსულიყავი... საშინელი სიცხე იყო, მალაიზიაში უკვე 40 დღე მქონდა გატარებული და მეტი აღარ შემეძლო. ბოლო შეხვედრა დიდ საკალათბურთო დარბაზში შედგა. თამაშს ცნობილი ლეონგი მსაჯობდა. თამაში უკვე დაწყებული იყო, როცა დარბაზში ჩიტი შემოფრინდა. მე კი საშინლად მეშინია ჩიტების. არ ვმეტიჩრობ, მართლა ძალიან მეშინია. ისეთ დღეში ჩავვარდი, რომ მსაჯმა ჩიტის დაჭერა გადაწყვიტა, მთელ დარბაზში დასდევდა, მაგრამ შეშინებული ფრინველი დაფრთხიალებდა და ხან რას აწყდებოდა, ხან - რას. ჩემი სვლა იყო, საათი ჩართული იყო, დრო მიდიოდა, მე კი ვერ ვთამაშობდი. თუ არ დავჯდებოდი ჩემს ადგილზე, საერთოდ წაგებაში ჩამეთვლებოდა. ნანა ალექსანდრიამ გადამარჩინა, ჩანთიდან შარფი და ქოლგა ამოიღო. შარფი მუსლიმი ქალივით შემოვიხვიე თავზე და ქოლგაც დავიფარე - ჩიტისგან მაქსიმალურად დავიცავი თავი. მხოლოდ ერთი ხელი მქონდა თავისუფალი. იმ ერთი ხელით ვწერდი კიდეც, საათსაც ვწევდი და ვთამაშობდი. მაგრამ ამდენი სტრესის ფონზე - წავაგე. ვიცი, ეს ჩიტის გამო მოხდა. ცუდი აურა მოიტანა.

რა ვქნა, ფრინველებისაც მეშინია და ცხოველებისაც და როცა ფედერაციაში იყო პრობლემები, ვხუმრობდი ხოლმე - შეეყვანათ შენობაში ერთი ფისო და ჩემს ფეხს იქ ვეღარავინ ნახავდა-მეთქი.

ილუსტრაცია: ვაჟიკო ჩაჩხიანი

აჩიკო ნიჟარაძე
მომღერალი

შვიდიანი:

ერთი უფროსი მეგობარი მყავს, რომელმაც ასე იცის ხოლმე - რაღაცაზე ვლაპარაკობთ, აბსოლუტურად ჩვეულებრივ, ყოველდღიურ თემაზე, უცებ გაჩუმდება და ცოტაოდენი პაუზის შემდეგ, დამაინტრიგებლად გიწინასწარმეტყველებს რაღაცას. ვთქვათ: საზღვარგარეთ გინდა წასვლა? გაზაფხულზე წახვალ. მართლაც იმ წელს გავიმარჯვე „ჯეოსტარში“ და მაისში ანტალიაში წავედი.

მაგრამ ბოლო ყველაზე დამაინტრიგებელი შემთხვევა თუ დამთხვევა, ორიოდე კვირის წინ მოხდა. იურმალას ფესტივალის მეორე შესარჩევ ტურზე უნდა წავსულიყავი. სანამ წავიდოდი, ეს ჩემი მეგობარი მოვინახულე. ვეუბნები, ამა და ამ დღეს მივფრინავ და მიხარია, რომ პირველ ნაკადში ვარმეთქი. პირველ ნაკადში ყოფნას მართლა დიდი მნიშვნელობა აქვს იმიტომ, რომ სულ 128 ვიყავით და რაც უფრო წინ ხარ სიაში, მით უფრო კარგია შენთვის - ჟიურიც ნაკლებად დაღლილია და შენც ზედმეტი ლოდინი და ნერვიულობა არ გჭირდება - სანამ შენი რიგი მოვა. მოკლედ, მიხარია. ეს ჩემი უფროსი მეგობარი კი მეუბნება, შენ კიდევ არ იცი, რომ ან მეშვიდე ანდა მეთექვსმეტე ნომერი იქნებიო. გავიცინე და დავივიწყე. მაგრამ ჩავედი იურმალაში და რეგისტრატორი გოგონა ჩემს გვარს ეძებს სიაში. რატომღაც ბოლოდან დაიწყო და ვერაფრით მიპოვა. უკვე დაღლა დაეტყო. ვთხოვე, აბა, სიის დასაწყისში მოძებნე-მეთქი და რა გამოვიდა? მეშვიდე ნომერი ვყოფილვარ. ვეღარაფერი ვთქვი. იმ გოგოს ვუთხარი, ერთი წუთით დამელოდე, უნდა დავრეკო-მეთქი და ეგრევე თბილისში გადმოვრეკე - ლევანი მომიძებნეეეეეთ - ვყვიროდი...

მერე, რომ ჩამოვედი, გამარკვია - შვიდი, ნუმეროლოგიის მიხედვით, ჩემი ციფრი ყოფილა. ამიტომ იყო ეს დამთხვევა ჩემი მეგობრისთვის მნიშვნელოვანი.

ილუსტრაცია: ელენე ნავერიანი

ავტორი: სანდრო ნავერიანი
ფოტო: დავით მესხი

ნიკუშას CV-ის მაგივრად (აბა, რა დროის მაგის CV-ია)
არაო?!
(კიო, კიო...)
ანათებდნენ პატარა, საყვარელი
სანთლები...
ისმოდა მუსიკა, სასიამოვნო...
კაფეში ვისხედით...
პასუხი უნდა ეთქვა...
ხან თვალებში ვუყურებდით
ერთმანეთს, ხან - ისე...
მეშინოდა პასუხის...
სამასოიანის...
ორასოიანისაც...
ის იყო რაღაცის თქმა დააპირა,
შევაჩერე...
- მოდი, მე თვალებს დავხუჭავ
და შენ მაკოცე... თუ კი, მაშინ
ლოყაზე... თუ არა, მაშინ -
ტუჩებში...
- დახუჭე...
დავხუჭე...
მაკოცა...
ჯერ ლოყაზე...
ერთხელ...
7 წამის მერე ტუჩებში...
ბევრჯერ...
კიო... კიო... კიო...
მიხაროდა...
თვალების გახელას არ
ვჩქარობდი...
ანათებდნენ პატარა, საყვარელი
სანთლები...
ისმოდა მუსიკა, სასიამოვნო...

მიშას კაბინეტში სხედან ორივე. მიშა და ნიკუშა. მათ წინ, სკამზე დავბრძანდი. მიშამ დაიწყო. მე - არა, მიშამ. არადა, ჟურნალისტი მგონია თავი. ჰოდა, მიშა ლაპარაკობს, ნიკუშა - არა. გულში ვფიქრობ: ხმა ამაიღე ნიკუშო, შენზე ვაკეთებ მასალას. მაინც არა. მიშა, ალბათ, ქამელეონივითაა, - ვფიქრობ ჩემთვის, - ჩემთან ჩემხელაა და, ალბათ, ოთხმოცდაათი წლის კაცთან იმისხელა. მოკლედ, ვისაუბრეთ, წამოვედით. ნიკუშას ხმა არ ამოუღია.

პირველი შეხვედრა

მეორე შეხვედრა

ნახე, რა მაგარია! - ეუბნება დიდი ანთაძე მესხს და პრინტერზე ამობეჭდილ ფოტოს აწვდის. გამოვართვი. მიშა და მისი მეგობარი კედლის ფონზე. მიშა ფეხებგადაჯვარედინებული. ახლა ამოატრიალე, - უკვე მე მეუბნება. ამოვატრიალე და - მესხი და ნონო (მიშას უფროსი ვაჟი) კედლის ფონზე. ნონო ფეხებგადაჯვარედინებული. მესხს სიურპრიზი გაუკეთა. უყვარს ეგეთები. ალბათ მეც მელის სიურპრიზი, როცა ამას წაიკითხავთ.

ჩანაწერები ახალგაზრდა მწერალზე

ის ერთი ჩვეულებრივი ბიჭი... არა, ასე დაწყება ბანალურია.

ის იმ მამის შვილია, რომელიც... არა, არც ასე იქნება საინტერესო.

ის ნიკუშა ანთაძეა, რომელმაც 16 წლის ასაკში მცირე რომანი დაწერა და წიგნად გამოუცეს. ამით ამაყობს (მოდი და ნუ იამაყებ!). ლიტერატურული კონკურსი „საბა“-ს ნომინაციის - საუკეთესო დებიუტი - ერთ-ერთი პრეტენდენტია. ამბობენ, რომ სერიოზულ მწერლად ჩამოყალიბება „ემუქრება“.

აი, ეს სულ სხვა დაწყებაა.

ნიკუშა სკოლას წელს ამთავრებს. მეთერთმეტეშია. სწავლა არ უყვარს - მერვე კლასის მერე არ უსწავლია, მაგრამ მეთერთმეტეში მაინც გადავიდა. არავინ იცის, როგორ. სკოლის დამთავრების გამო, გული წყდება. მეათე კლასში ძაან მაგარი ყოფილა, მაგრა ერთობოდნენ. ეგონა, მეთერთმეტე უფრო მაგარი იქნებოდა, მარა... ტეხავს, იმედები როცა არ ამართლებს: გოგოები სხვაგან გადავიდნენ, ზოგმა თავაუღებელი სწავლა დაიწყო და ნიკუშაც დარჩა ასე - კარგი დროების გაუტარებლად. მოკლედ, სკოლამ აწყენინა. ჰოდა, არც ის ცდილობს დილას გაიღვიძოს, ჩაიცვას, სკოლაში წავიდეს... დრო ტყუილუბრალოდ ფლანგოს. აღარ დადის, რა, სკოლაში. თავისუფალია და დროს ისე ანაწილებს, როგორც მოუნდება. მაგრამ...

რეჟისორობა უნდა. ტარანტინო, როდრიგესი და რამე. თეატრალურში აბარებს. რაღაც, სპეციალური, შიდა გამოცდებია და მაინც უწევს ცოტა სწავლა. სწავლობს თეატრის და კინოს ისტორიას, კითხულობს სპეციალურ ლიტერატურას და ეგეთები - სპეციალურები. დანარჩენი დრო გართობაში მიდის.

გართობა ცალკე თემაა: party all night long და დისკოთეკა დაცემამდე - ნებისმიერი ახალგაზრდის განტვირთვის საშუალებაა და არც ნიკუშა იკლებს გართობის ამ საშუალებას. მაგრამ ყველაზე მაგრა მაშინ ერთობა, როცა წერს...

ძალაუნებურად, უნდა თუ არა, ყოველთვის წერაზე ფიქრობს. ყველა შემთხვევა თუ სიტუაცია მასში ფიქრებს აღძრავს - ნეტა როგორ დაიწერება ეს ამბავი, გამომადგება თუ არა რომელიმე ახალ მოთხრობაში. მერე იწყებს წერას...

ოთახში თუ შეიხედავ, იფიქრებ, აქ ვიღაც მწერალი ან ეგეთი ცხოვრობსო. საწერ მაგიდაზე იმდენი ნივთი ყრია, შანსი არაა იქ რამე დაწერო. დაწერო კი არა, კითხვაც შეუძლებელია იმ მაგიდაზე. შესაბამისად, გიჩნდება კითხვა - სად წერს ნიკუშა? სად წერს და საწოლზე, სავარძელში, იატაკზე... მოკლედ, მოკალათებული, ოღონდ არა სკამზე და საწერ მაგიდასთან. ასეთი მდგომარეობა მუზას იზიდავს და ისიც - მუზა - მოდის და მოდის. ახლახანს გაუგია ტრუმენ კეპოტეც ეგრე წერსო. ხო, კეპოტიზე ეგ ამბავი ცნობილია - „ბალახის სიმღერა“ ჰამაკში მონებივრეს დაუწერია.

იქვე წიგნების კარადა დგას, რომელიც საყვარელი წიგნებითაა გაძეძგილი. კითხულობს ყველაფერ ახალს, განსაკუთრებით თანამედროვე ქართველებს. აინტერესებს, როგორ და რაზე წერენ. კითხვით მაშინ კითხულობს, როცა იღვიძებს. საწოლშივე. წინა ღამით შერჩეულ წიგნს გადაშლის და უზის ერთი-ორი საათი. თუ ნაწარმოებმა შთაბეჭდილება მოახდინა, მთელი დღე კარგ გუნებაზეა.

რეჟისორობა რო უნდა, უკვე ვთქვი, მაგრამ ის არ მითქვამს, რომ ნიკუშას ოთახი ძველი კინოთეატრის სალაროს გავს: კედლები გადაჭედილია პოსტერებით, პლაკატებით, ჟურნალ-გაზეთებიდან ამოჭრილი ფოტოებით და, უბრალოდ, ფოტოებით, რომლებზეც რომელიმე ფილმის კადრია აღბეჭდილი, ან კინოს აფიშაა, ან რომელიმე რეჟისორი.

კომპიუტერით ერთობა: ICQ, MSN, YAHOO messenger და რამე. უყვარს ჩეთაობა. ხო, წერით აუცილებლად ფურცელზე უნდა დაწეროს და მერე ვორდში გააშალაშინებს. კომპიუტერში ვერ წერს. ალბათ იმიტომ, რომ იატაკზე ვერ წამოწვები და კომპიუტერს ისეთ მდგომარეობას ვერ მისცემ, როგორიც გინდა. მოკლედ, თუ სახლშია - ან წერს ან კომპიუტერთან ზის. კომპიუტერის გამო, მიშასთან ხშირად კამათობს - ვერ იყოფენ. მოგეხსენებათ, მამამისიც მწერალია და ისე მოხდა, რომ მიშა სულ კომპიუტერში წერს - უკვე რა ხანია გადააგდო თაბახი და მელანში ნაწობი ბატის ბუმბული. კამათს აზრი არ აქვს, - ასე ფიქრობს ნიკუშა. - იმიტომ, რომ კომპიუტერი მაინც პატარასია!

ნაწერს პირველი მიშა კითხულობს და თუ რამე გრამატიკული შეცდომა აღმოაჩინა, ასწორებს. ამის შემდეგ, ნიკუშას მოთხრობები ამსტერდამში მიდის, ძმასთან, რომელიც ორი წელია იქ ცხოვრობს. კიდე...

საიტია ეგეთი, literatura.ge, სადაც თავის მოთხრობებს აქვეყნებს (ამის გაკეთება ნებისმიერს შეუძლია). მაგარი რამეა ძაან: წერ, იმ დღესვე აქვეყნებ, იმ დღესვე კითხულობს ვიღაც და შენს ნაწარმოებთან დაკავშირებით, საიტის ფორუმზე იმ დღესვე ჩნდება აზრები. თან, უბრალო მოყვარულების გარდა, პროფესიონალებიც აქვეყნებენ თავიანთ აზრებს. ნიკუშასთვის ეს ცნობილი სახელები ერთგვარი სტიმულია. მაგრამ ყველაზე დიდი სტიმული მაინც „Penმარათონი 2005“ იყო. ორასი

კაციდან ოცეულში მოხვდა, რის შემდეგაც, უფლისციხის გამოქვაბულების და ლოდების კომფორტში, ოცდაათი საათის განმავლობაში უნდა დაეწერა მოთხრობა. დაწერა. თან ძაან მაგარი. უბრალოდ, ვერ გაიმარჯვა, მაგრამ ეგ არაფერიაო, ამბობს. ისიც გამარჯვება იყო, ასეთ მწერლებთან ერთად რომ ვწერდიო.

„ახალგაზრდა სერიული მკვლელის მოგონებები“ თუ ეს წიგნი წაკითხული არ გაქვთ, გირჩევთ წაიკითხოთ. ამისთვის ორი საფუძვლიანი მიზეზი მაქვს:

პირველი: მაისში გაიმართება ლიტერატურული კონკურსი „საბა“, რომლის ნომინაციაში „საუკეთესო დებიუტი“, დიდი ალბათობაა, პირველი პრემია ნიკუშა ანთაძის მცირე რომანს - „ახალგაზრდა სერიული მკვლელის მოგონებები“ - ერგოს. ეს, რა თქმა უნდა, ბანალური მიზეზია იმისთვის, რომ ეს წიგნი წაიკითხოთ. ხო იცით, თბილისია რა - ერთი აფეთქება და თუ იმ აფეთქების მონაწილე არ ხარ, გოიმად ითვლები.

მეორე: ნიკუშას ეს რომანი მახო ხარბედიამ მომცა - წაიკითხე, ნახე, რა მაგარიაო. ისე წავიკითხე, რომ არ ვიცოდი ავტორი ვინ იყო. მით უფრო, ასაკი საიდან მეცოდინებოდა. მართლა მაგარი იყო. მაგარია-მეთქი, ვუთხარი მახოს. 16 წლის არისო. მერე ჩემს ახლობლებსაც წავაკითხე და მათაც იგივე თქვეს. ისეთი აზრიც გაჩნდა, რომ ნიკუშა ანთაძე ამორალური ტიპია, მკვლელი, ბილწი აზრებით და სურვილებით... მოკლედ, ისეთი, როგორი გმირიც ჰყავს - სოდომ-გომორელი.

ვთვლი, რომ ნიკუშას ნაწარმოებები აგრესიულია, მაგრამ ეს აგრესია ჩვეულებრივი, დღევანდელი რეალობიდან მოდის და ამ აგრესიას ვერ გაიგებს ის, ვინც დროის ადეკვატური არ არის. ყოველთვის გამოჩნდება ილიაზე და კარამაზოვებზე გაზრდილი მკითხველი და იტყვის - „რო“ კი არა, „რომ“ უნდა დაწეროო და ამის გამო, არასერიოზული მწერლის იარლიყს მოგაკრავს, მაგრამ ნიკუშას ეს ამბავი, ბოდიში მოგვითხოვია და, სულ ცალ ფეხზე ჰკიდია. ის, უბრალოდ, ხვდება, რომ მისი

ნაწარმოები მართლა ღირებულია და სერიოზულ წარმატებას მიაღწია. ამ საკითხს სერიოზულად უყურებს. ძალიან ცოტა მწერალია ქვეყანაზე, რომელიც 16 წლის ასაკში რომანს წერს და შემდეგ ეს რომანი წიგნად გამოდის.

ბოროტი ხმები ამბობენ, მამის გავლენა იგრძნობაო, მამა ეხმარებაო, მამამ იჩალიჩა, წიგნად რომ გამოსულიყო ნიკუშას რომანიო და საერთოდ, მამამ დაუწერაო... რა მამამ, რის მამამ! მამას თავისი წიგნები ვერ გამოუცია, თავისი ფულით დარბის გამომცემლობებში და თუ ძმა ხარ, ფულიც ჩემი და ყველაფერი ჩემი, შენ პროსტა დასტამბე და აკინძეო, „იხვეწება“. სად შეუძლია მიშას მაგდენი, მაგრამ ქართველი ხალხი, ხომ იცით, სულ სხვაა. ბალის არ იყოს.

რაც შეეხება მიშას გავლენას, ეგეთი რამე არ არსებობს ერთი უმარტივესი მიზეზის გამო: ნიკუშას არასოდეს არ წაუკითხავს მიშას არცერთი რომანი. უბრალოდ, ერთი-ორი მოთხრობისთვის თუ ექნება თვალი გადავლებული.

დიდი მიშას CV

მიხეილ ანთაძე დაიბადა 1956 წლის 10 ივლისს ქ. თბილისში.

1973 წელს დაამთავრა 62-ე სკოლა.

1978 წელს დაამთავრა სახელმწიფო უნივერსიტეტის ფილოლოგიის ფაკულტეტი.

1987 წელს დაამთავრა თეატრალური ინსტიტუტის კინოსარეჟისორო ფაკულტეტი.

1990 წელს დააარსა დამოუკიდებელი კინოკომპანია „შემოქმედი“.

1995 წელს დააარსა „თბილისის ზღაპრის თეატრი“.

2005 წელს „ესთეტიკური აღზრდის ცენტრის“ დირექტორის მოვალეობის შემსრულებლად დანიშნეს.

პედაგოგიური მოღვაწეობა: უცხო ენათა ინსტიტუტში (1982-85), ხელოვნების ბიზნესის ინსტიტუტში (1991-96), თეატრისა და კინოს სახელმწიფო უნივერსიტეტში (1996-დღემდე).

გამოცემული აქვს 7 წიგნი: „პურის მარცვალი“ (1984), „უსიამოვნებები“ (1988), „კომენდანტის საათი“ (1991), „ცოფი და სხვა მოთხრობები“ (1994), „ცოფი“ (სერია „ყველა დროის საუკეთესო ქართული მცირე რომანი“, ტომი მე-16. ბაკურ სულაკაურის გამომცემლობა. 2005), „დუეტი“ (2006), „მთვარე ფინჯანში“ (პროზაული კრებული, 2006.)

გადაღებული აქვს 15 ფილმი. როგორც „ზღაპრის თეატრის“ რეჟისორს, ბავშვთა აუდიტორიისთვის დადგმული აქვს 40 სპექტაკლიზღაპარი. იმავე პერიოდში უშვებდა „ზღაპრის ჟურნალს“ (2001) და „ზღაპრის გაზეთს“ (2002-2004).

არის სასწავლო მეთოდის „თეატრალიზებული სწავლა/სწავლების“ ავტორი. ამ მეთოდით, სასწავლო პროგრამები განხორციელდა განათლების სამინისტროს, UNICEF-ისა და სოროსის ფონდის მხარდაჭერით (1998-2004).

ჰყავს მეუღლე და სამი ვაჟი: ნონო, ანდრო და ნიკუშა.

მიშა უფრო საინტერესო ადამიანია თუ ნიკუშა? ანთაძეებისგან დაბრუნებულს, მკითხა მეგობარმა, რომელსაც რეჟისორობა და მწერლობა - ორივე ერთად უნდა და, ალბათ, ამიტომაც დაინტერესდა ამ საკითხით. ანთაძეებისგან რომ წამოვედი, ამაზე არ მიფიქრია და ამიტომაც... რავი აბა, ორივე. - ვუპასუხე მეგობარს. მერე დავფიქრდი და მივხვდი (თუმცა, ამის მიხვედრა რთული არ ყოფილა) - მიშასთან ურთიერთობა ბევრად უფრო საინტერესოა, ვიდრე ნიკუშასთან, მაგრამ არის ერთი „მაგრამ“: ნიკუშა ბევრად უფრო საინტერესო ადამიანი იქნება, როდესაც მიშას ასაკის იქნება. იმედია, არც მამას და არც შვილს ეს ამბავი (ანუ ჩემი დასკვნა) არ ეწყინება. ბოლოს და ბოლოს, „ის ურჩევნია მამულსა, რომ შვილი სჯობდეს მამასა“-ო, ნათქვამია.

მე და მიშას გულახდილი და თავისუფალი საუბრის საშუალება მაშინ მოგვეცა, როცა მესხი ნიკუშას აქეთ-იქით დაატარებდა და ფოტოებს უღებდა.

ჩემი წერილის მთავარი გმირი მაინც ნიკუშა ანთაძეა და ამიტომ, გადავწყვიტე მიშასთვის მეთხოვა, რომ ნიკუშაზე ელაპარაკა. რა თქმა უნდა, ნიკუშათი დაიწყო, მაგრამ მერე ჰაიდააააა... ფიდელ კასტროთი დავამთავრეთ.

მოკლედ, იმის თქმა მინდა, რომ კარგი წერილი მაშინ გამომდის, როცა რესპონდენტი იმაზე საუბრობს, რაც იმ წუთას აწუხებს და როგორც იტყვიან - საღერღელს უშლის. ჰოდა, საღერღელი საქართველოს მთავრობამ აუშალა, რომელსაც სვანეთის მთებიდან მიადგა:

სამოცდაათიანებში მეგობრებთან ერთად ბევრს დახეტიალობდა საქართველოს კუთხეებში. მაგრად უყვარდა ეგეთი ამბები. დროც ხელს უწყობდა - არც აფრასიძეები იყვნენ მაშინ სვანეთში და არც აბაშიძეები - აჭარაში. ჰოდა, სვანეთს ხშირად სტუმრობდა. მას მერე დიდი ხანი გავიდა და მიშა სვანეთში აღარ ყოფილა. მთავრობაც სწორედ აქ ახსენა: - მაგათი ასე და ისეცო, შეუძლებელი იყო ბოლო პერიოდში მანდ ჩასვლაო. ამ მხრივ, ახლა კი გამოსწორდა ყველაფერი, მაგრამ მაინცო. წლებთან ერთად, ურთიერთობებიც გაიცრიცა და მეხსიერებაც. თუმცა, მეხსიერება არაჩვეულებრივი აქვს, ისეთი რაღაცეები გაიხსენა, ყბა ჩამომივარდა: მესტიაში ერთი ქალი ცხოვრობდა, არაჩვეულებრივი ადამიანი, ყველასთვის საყვარელი და სტუმართმოყვარე - ლიუბა დაშკოვა. პოლონური წარმოშობის უკრაინელი ქალი. ეს ქალი ადგილობრივებს, დღევანდელ მესტიელებსაც კი არ ახსოვთ, მიშას კი - ახსოვს. მიშას ლიუბა დეიდას გაკეთებული კანაფის მხალიც ახსოვს, რომელსაც მისი მეგობარი ტონობით იმ იმედით ჭამდა, იქნებ დამაბოლოსო. ისიც ახსოვს, რომ ლიუბა დეიდა მესტიის ცენტრში, სეტის პირდაპირ ცხოვრობდა. ლიუბა დეიდას ჭერქვეშ გათენებული ღამეებიც ახსოვს და კიდევ ბევრი რამ, რომელიც ნელ-ნელა გაიცრიცა, გაქრა და ამას ვერავის ვერ აბრალებს, მთავრობის გარდა. სვანეთში გაცნობილი ორი ესტონელი ბიჭიც ახსოვს, რომლებიც დღეს საზღვარგარეთ ცხოვრობენ და რომლებთანაც დღესაც აქვს ელფოსტით მიმოწერა. მაგრამ კარგი რა, როგორ შეიძლება მესტიელის და ტალინელის ერთმანეთთან შედარება - ჩვენთან კომპიუტერი რო გაიგეს რა იყო, იქ უკვე ურანზე მუშაობდნენ. ერთი სიტყვით, სად ერეკლე...

ხოდა, განიცდის, ძალიან განიცდის იმ ამბავს, რომ საქართველოს არცერთი მთავრობა თავისი ნებით არ წასულა. დარწმუნებულია, რომ არც ეს მთავრობა არ წავა, ხალხმა თუ არ მოითხოვა და ფიქრობს, რომ ჩვენს ქვეყანაში ყველაზე რთული წარმატების მიღწევაა. ნიკუშას წარმატებაც ამიტომ ახარებს ყველაზე მეტად.

მიშას თაობას ოთხმოციანელებს ვეძახით. თვითონაც ეგრე მოიხსენიებს საკუთარ თავს. ამბობს, რომ ოთხმოციანელებმა ყველაფერი ნახეს. ყველაფერი ადვილი იყო, მიუხედავად იმისა, რომ საოცრად ჩაკეტილ ქვეყანაში ცხოვრობდნენ. ეს ის თაობაა, რომელიც 37 მანეთს იხდიდა, მოსკოვში გადაფრინდებოდა, რიაზანოვის რომელიმე ფილმის პრემიერას დაესწრებოდა, შემდეგ მოსკოვის რესტორნებს თავზე დაიმხობდა და უკან, თბილისში მოფრინავდა; ეს თაობა pink fl oyd-ზე, led zeppelin-ზე, beatles-ზე გაიზარდა; საბჭოელების მიერ ტაბუდადებულ ლიტერატურას მაინც შოულობდა და კითხულობდა და... და მიშას მაინც უკვირს, საიდან არის ჩვენი, ნინტენდოზე და ტარანტინოს ძალადობაზე (ჩემი აზრია) გაზრდილი თაობა ასეთი ნიჭიერი და შრომისუნარიანი. ეს მეც მიკვირს, მაგრამ რა ვქნა!

ისევ მიშას არეულ წარსულზე. მართალია, ყველაფერს ახერხებდა, რაც სურდა - წერას, კინოს გადაღებას... მაგრამ მაინც არეული იყო... ან „ზმე ჩამოვიდა“, ან „მზე აჩმოვიდა“.

პროლოგი მიშას რომანიდან „ცოფი“

„ზმე ჩამოვიდა.

მიდი და გაიგე, რას ნიშნავს „ზმე ჩამოვიდა“.

„ზმე“, ალბათ, „მზეა“, მაგრამ „ჩამოვიდა“ რაღა უბედურებაა?! ან „ამოვიდა“ იქნება, ან „ჩავიდა“ (ეგებ „გამოვიდაც“ იყოს). დედანში ჩახედვაა საჭირო. დებილები არიან ეს ოხრები, გაგონილა ორსიტყვიან ფრაზაში ორი შეცდომის დაშვება?!“

აეგეთი არეული იყო მიშას ცხოვრება, რომელიც თვითონ უნდა დაელაგებინა - მზე უნდა ამოეყვანა, ან ჩაეყვანა, ან გამოეყვანა.

„კორექტორმა ზაზა თაფლიძემ „ზმე“ „მზედ“ გადააკეთა, შემდეგ მიმოფანტულ ქაღალდებს შორის, საჭირო ხელნაწერი იპოვა და ჩახედა.

„მზე აჩმოვიდა“, - ეწერა ტექსტში. ზაზამ თვალი ჩაავლო დიალოგს, ბუნების სურათის ამ მოკლე აღწერას რომ მოსდევდა: „მზე აჩმოვიდა. - შენ მხოლოდ სიმართლე უნდა მითხრა, - თქვა კაცმა. - არ ვიცი, რა არის ეს სიმართლე, - მიუგო ქალმა.“ და ა.შ. ამ კონტექსტით ვერაკაცი ვერ დაადგენდა, დილით საუბრობდნენ პერსონაჟები თუ საღამო ხანს.“

ეგრე ვერ დაადგინა მიშამ, „ზმე აჩმოვიდა“, „მზე ჩამოვიდა“ თუ, საერთოდ, რა მოხდა.

თუმცა, ამ „ზმეების“ და „აჩმოვიდების“ დრო, კაი ხანია წარსულს ჩაბარდა - ოთხმოციანებს. ახლა სხვა დროა - ორიათასიანები. ახლა მზე ამოსულია. ყოველ შემთხვევაში, მიშასთვის ნაღდად. და ნიკუშასთვისაც.

ალბათ, ჯერ ადრეა იმაზე ლაპარაკი, რომ მიშას ნაწერებს ნიკუშას გავლენა ეტყობა, მაგრამ დარწმუნებული ვარ, ეს მოხდება! რატომ? პასუხი მარტივია! მიშა არის დროის ადეკვატური; უბრალოდ, ცოტათი ჩამორჩენილი, სულ რაღაც ერთი-ორი წლით.

ესენიო, - ნიკუშაზე მიმითითებს. - იცი, როგორ წერენ? როგორც ლაპარაკობენო. აი, ისე, როგორი მეტყველებაც ამის თაობის მკითხველს ყველაზე კარგად ესმისო. თან, რა არი იცი, ძალაუნებურად იმათი ადეკვატური ხდები, ვინც სტილს, ეპოქას ქმნისო. ახლა რო დაიწყო ჭავჭავაძის, ან ყაზბეგის ენით წერა, ალბათ, მკითხველის ოთხმოცდაათი პროცენტი ვერ გაიგებს, რას წერო, ან თუ გაიგებს, არ მოეწონება და ეს ყველაფერი თავისთავად - გინდა-არ გინდას პრინციპით ხდებაო. ვიცი, მალე მეც ნიკუშასავით და ამ თაობის მწერლებივით წერა მომიწევსო. ფინალში იმით გავდივარ, რითაც მიშამ სტარტი აიღო:

ნიკუშას ასაკის რო იყო, წერა არ იცოდა. არ იცოდა რა, სტილი არ ჰქონდა, თორემ წერტილ-მძიმის დასმა თუ იცი, ეგ წერის ცოდნას არ ნიშნავს. ნიკუშას ასაკის რომ იყო, იმაზეც კი არ უფიქრია, რომ თავისი ფულით მოუხდებოდა წიგნების გამოცემა, არამცთუ იმაზე, რომ რომელიმე გამომცემლობა მის რომანებს, ან მოთხრობებს გამოსცემდა. ხოდა, ახლა ამაყობს. შეიძლება არ იმჩნევს, განგებ არ ლაპარაკობს ნიკუშაზე და მის წარმატებებზე, მაგრამ ამაყობს. თან ეტყობა, რომ ამაყობს: როცა ნიკუშაზე საუბრობს, ხმის ტემბრიც ხმამაღალია, ხო იცით, თვალებში რო ეტყობა და მოძრაობებზე. კონკურსებზე არ გვისაუბრია. უბრალოდ, ერთი ვკითხე, პენ-მარათონზე რატომ არ გახვედი-მეთქი, და აბა, მე იქ რა მინდაო, იქ კალამმომარჯვებული ახალგაზრდები უნდა იყვნენო.

P.S. გახსოვთ, ზევით ფიდელ კასტრო და ეგეთები ვახსენე. ეგ იმიტომ, რომ კუბაზეც ვისაუბრეთ, მათ თავისუფლებაზე და იქაურ რევოლუციებზე, კასტროს მილიონერ მამაზე და შედარებებზე: საქართველოს და კუბას ვადარებდით ერთმანეთს. ბოლოს კი მეუბნება: იცი, რატო ვილაპარაკეთ ამდენი ხანი კუბაზეო? არა-მეთქი. იმიტომ, რომ ხელში აი, ეს სიგარა მიჭირავს... კუბურიო. სიგარა მესხმა დაითრია, უფრო მაფიოზური იქნებაო, თან ფოტოებსაც ისეთს ვუღებო. არადა, სად მიშა და სად მაფიოზი - კუბაზე უნდა, პლაჟები, მზე... კასტროს ამბები და რამე.

ავტორი: ანა კორძაია-სამადაშვილი
ფოტომასალის მოწოდებისთვის მადლობას ვუხდით გოეთეს ინსტიტუტს

„მე წიგნის გმირი ვარ.
ჩემს წიგნში -
მე მას ბიოგრაფიულ რუკასაც ვუწოდებ -
ზუსტად მიწერია ჩემი ბედისწერა.
იქ მატარებელივით მივიწევ წინ.
ჩემი ცხოვრების ხაზი
ამ წიგნის ყველა თავში უცვლელი რჩება.
დღე, როდესაც მავანი მკითხველი
ამ მარშრუტს აირჩევს,
ჩემი დაბადების დღეა.“

გივი მარგველაშვილი

წელიწადში ერთხელ, იოჰან ვოლფგანგ ფონ გოეთეს გარდაცვალების დღეს, 22 მარტს, გოეთეს ინსტიტუტი გასცემს გოეთეს მედალს, გერმანიის ფედერაციული რესპუბლიკის ოფიციალურ ჯილდოს. მას ანიჭებენ უცხოელ მოღვაწეებს, რომელთაც, ქვეყნის გადაწყვეტილებით, გერმანული კულტურის განვითარებაში განსაკუთრებული წვლილი მიუძღვით.

დაარსების დღიდან, 1955 წლის შემდეგ, ამ პატივის ღირსი 57 ქვეყნის 312 მოქალაქე გახდა. წელს შეგვიძლია ჩვენც ვიამაყოთ: ქართველ მწერალს და ფილოსოფოსს, გივი მარგველაშვილს კიდევ ერთი დიდი ჯილდო, გოეთეს მედალი გადასცეს.

გივი მარგველაშვილის შესახებ წერა რთული საქმეა, განსაკუთრებით, თუ იცნობთ. ვგონებ, ჩემი სანტიმენტების ნაცვლად, მის გასაცნობად სჯობს მისი „კაპიტან ვაკუში“ ან „მუცალი. ქართული რომანი“ წაიკითხოთ, რადგან ავტორი თვითონაც ამბობს:

„მე წიგნის გმირი ვარ. ეს იმას ნიშნავს, რომ მარტოოდენ წიგნში მაქვს ბინა, მხოლოდ ორ ყდას შორის ვარსებობ ნამდვილად და ტელეფონის ნომრის მაგივრად გვერდის ნომერი გამაჩნია. დროდადრო - ეს ხშირად არ ხდება, მაგრამ წელიწადში ორი-სამი ვიზიტის იმედი მაქვს - რომელიმე რეალური პირი ჩამოხრის ხოლმე ჩემსკენ თავს. ჩვენსკენმეთქი, მინდოდა მეთქვა, რადგან მე ხომ მარტო არა ვარ ჩემს წიგნში...“

ასე იწყება გივი მარგველაშვილის წიგნი „მუცალი“. მაგრამ თუ ამ წიგნებზე ხელი არ მიგიწვდებათ ან სქელტანიანი ტომები გაფრთხობთ, მის შესახებ ერთი-ორი სიტყვით მე მოგახსენებთ, თუმცა ჩემი ნაამბობი ძალიან მშრალია - „კაპიტან ვაკუშის“ მოკლე შინაარსს ხომ არ მოგიყვებით!

გერმანელი და ქართველი, მწერალი და ფილოსოფოსი, გივი მარგველაშვილი დაიბადა 1927 წლის 14 დეკემბერს ბერლინში, ქართველი ემიგრანტის ოჯახში.

დედა ოთხი წლისას გარდაეცვალა. მამამისი, ტიტე მარგველაშვილი, სწავლული და ფილოსოფოსი, ლაიფციგში სწავლობდა და სამეცნიერო ხარისხი ვიტენბერგში მიიღო. შემდგომ ის სამშობლოში დაბრუნდა, სადაც დამოუკიდებელი საქართველოს რუსეთის მიერ ოკუპაციამდე მოღვაწეობდა. 1921 წელს ტიტე მარგველაშვილი ოჯახთან ერთად გერმანიაში გადასახლდა, ბერლინის კაიზერ ვილჰელმის სახელობის უნივერსიტეტში ფილოსოფიასა და აღმოსავლეთმცოდნეობას ასწავლიდა, 1941 წლიდან კი ბერლინში ქართველთა სათვისტომოს ედგა სათავეში.

მისი ვაჟი ბერლინის გიმნაზიებში სწავლობდა, და, ცხადია, იმ წრეს მიეკუთვნებოდა, ვინც ჰიტლერის დიქტატურას უაღრესად კრიტიკულად შეხვდა. ისიც უნდა ითქვას, რომ უკუღმართად იდეალისტურად განწყობილი თანამედროვეებისგან განსხვავებით, ის საბჭოთა ხელისუფლების მიმართაც უნდობლად იყო განწყობილი - სხვა თუ არაფერი, მამამისის შვილი იყო.

ომის დასრულების შემდეგ მარგველაშვილები დასავლეთ ბერლინში ცხოვრობდნენ და ნათელი მომავლის იმედი ჰქონდათ. მაგრამ არა: 1945 წლის დეკემბერში, ტიტე მარგველაშვილის სკოლის მეგობრის „დახმარებით“, მამა-შვილი აღმოსავლეთ სექტორში შეიტყუეს - იმ დროისთვის სრულიად ჩვეულებრივი, უბინძურესი ამბავი იყო. მამა, რომელიც თავის მრწამსს არ ღალატობდა, აწამეს და რვა თვის შემდეგ დახვრიტეს, 18 წლის გივი კი ექვსკვირიანი პატიმრობის შემდეგ „ზაქსენჰაუზენში“ გაამწესეს.

წაიკითხეთ, წაიკითხეთ „კაპიტან აკუში“ და ყველაფერს მიხვდებით.

მანამდე კი ოდნავ გადავუხვევ და ჩვენს ძალიან ახალგაზრდა ან ნაკლებად გათვითცნობიერებულ მკითხველს ვუამბობ ამბავს იმისა, თუ როგორ ააშენეს პატიმარ მამაკაცთათვის ახალი საკონცენტრაციო ბანაკი 1936 წლის აგვისტოში ბერლინის სიახლოვეს, სულ რაღაც 35 კილომეტრის მოშორებით, ორანიენბურგთან - ძალიან ლამაზი ადგილია. ის არქიტექტურულად „იდეალური გეგმის“ მიხედვით იყო აგებული: სამკუთხედი მიწის ნაკვეთი, სიმეტრიულად განლაგებული შენობები, პლაცის ირგვლივ წრეზე გაშენებული ბარაკები სრული კონტროლის საშუალებას იძლეოდა და შთამბეჭდავი სანახაობაც იყო. დედაქალაქის უშუალო სიახლოვეს განლაგებულ საკონცენტრაციო ბანაკს ნაციონალ-სოციალისტური ბანაკების სისტემაში განსაკუთრებული ადგილი ეკავა, სამაგალითოდ ითვლებოდა.

ამ ბანაკში ჯერ ნაციონალ-სოციალისტური რეჟიმის მოწინააღმდეგეებს უკრეს თავი: კომუნისტებს, სოციალდემოკრატებს, ლიბერალებს და კონსერვატორ პოლიტიკოსებს. მოგვიანებით მათ ჰომოსექსუალისტები, ბოშები, „მეტისმეტად ქრისტიანები“, იეღოვას მოწმეები და ათასგვარი კრიმინალური ელემენტი შეუერთდნენ. 1938 წელს აქ უკვე ექვსი ათასი „ასოციალური“ ადამიანი იმყოფებოდა.

პოგრომის ღამის შემდეგ, „ზაქსენჰაუსში“ 6000 ებრაელი ჩაიყვანეს - ხომ ყველაფერი ნათელია?! მერე მეორე მსოფლიო ომიც დაიწყო და „ზაქსენჰაუზს“ ახალ-ახალი მკვიდრები არ ელეოდა.

მასობრივი დახვრეტების გარდა, დიდებული დევიზიც ჰქონდა ზაქსენჰაუზენს: „განადგურება შრომით“. აქ არსებობდა შპს „გერმანიის მიწისა და ქვის სამუშაოები“, „გერმანული აღჭურვილობა“, ამ დევიზის მეშვეობით დიდი მოგება ნახეს „საყოველთაო ელექტროობის საზოგადოებამ“, „simens&halske“-მ, „დაიმლერ ბენცმა“ - რომელი ერთი ჩამოვთვალოთ. თავისი არსებობის განმავლობაში „ზაქსენჰაუზენმა“ 200 ათასი ადამიანი „გაატარა“.

1945 წლის 20 აპრილს, როცა ბანაკს წითელი არმია მიუახლოვდა, 33 ათასზე მეტი პატიმარი შეუდგა „სიკვდილის მარშს“ - დაახლოებით ექვსმა ათასმა გზას ვერ გაუძლო. ბანაკში დარჩენილი სამი ათასი პატიმარი 1945 წლის 22 აპრილს საბჭოთა არმიამ გაათავისუფლა.

მაგრამ „ზაქსენჰაუზენმა“ არსებობა განაგრძო. ის გახდა შინსახკომის „სპეციალური ბანაკი №7“, და პროფილი დიდად არ შეუცვლია: 1950 წლამდე აქ 12 ათასი ადამიანი გარდაიცვალა.

გავიდა წელიწადნახევარი, და ჯანმრთელობაშერყეულმა გივი მარგველაშვილმა ბანაკიდან გამოაღწია.

ის თბილისში ჩამოვიდა, ნათესავებთან, აქ ისწავლა ქართული და რუსული, და თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში ინგლისური ენის ფაკულტეტი დაამთავრა. სტალინის გარდაცვალების შემდეგ შედარებით „დამთბარი“ ვითარება იყო, და მას უცხო ენათა ინსტიტუტში პედაგოგობის საშუალება ჰქონდა.

50-იან წლებში გივი მარგველაშვილმა „კაპიტან ვაკუშის“ წერა დაიწყო. მას თბილისში ჰაინრიხ ბიოლი ეწვია და „კაპიტან ვაკუშის“ პირველი ტომით აღტაცებულმა დახმარება აღუთქვა, მაგრამ სუკ-ის მეთვალყურეობის ქვეშ მყოფმა ვერაფერი გააწყო.

შემდეგ ბატონი გივი დაქორწინდა. მისი მეუღლის, ნაირა გელაშვილის მიერაა თარგმნილი ჩვენს ჟურნალში წარმოდგენილი ტექსტებიც, რომლებიც ახლახანს გამოქვეყნებულ წიგნშია შესული.

გივი მარგველაშვილმა კვლავ გერმანიის მოქალაქეობის მიღება მხოლოდ 1994 წელს შეძლო. გამოქვეყნდა მისი წიგნები, ავტორს მრავალი ჯილდო გადასცეს, დღეს ის გერმანული PEN-ის წევრია (აბრევიატურა გახლავთ: პოეტები, ესეისტები, ნოველისტები).

ეს გაერთიანება საერთაშორისო PEN-ის ნაწილია, და მის შესახებ საუკეთესოდ მისი ქარტია მოგვითხრობს:

ლიტერატურა არ აღიარებს ქვეყნებს შორის საზღვრებს და საგარეოპოლიტიკური თუ საერთაშორისო კატაკლიზმების შემთხვევაშიც, ყოველი ადამიანისთვის მისაღებ ფასეულობად უნდა დარჩეს.

ნებისმიერ ვითარებაში, განსაკუთრებით, ომის დროს,

ხელოვნების ნიმუშები, კაცობრიობის მემკვიდრეობა, ეროვნული და პოლიტიკური განსაცდელისგან დაცული უნდა იყოს.

PEN-ის წევრებმა მთელი თავიანთი გავლენა უნდა მოახმარონ ერთა ურთიერთპატივისცემას. ისინი იღებენ ვალდებულებას, ძალ-ღონის დაუშურებლად იბრძოლონ რასობრივი, კლასობრივი და ეროვნული შუღლის წინააღმდეგ ერთიან მსოფლიოსა და მშვიდობაში მცხოვრები კაცობრიობის იდეალის მისაღწევად.

PEN-ს საფუძვლად უდევს შეუფერხებელი აზრთა გაცვლა-გამოცვლა ერსა და ერებს შორის. მისი წევრები იღებენ ვალდებულებას, რომ იმ ქვეყანაში და იმ საზოგადოებაში, სადაც ცხოვრობენ, აზრის თავისუფლებისთვის იღვაწებენ. PEN პრესის თავისუფლების მომხრეა და ყოველგვარ ცენზურას უარყოფს, რადგან „მთავრობების, მმართველობისა და ინსტიტუციების მიმართ კრიტიკული მიდგომაა საჭირო“. გარდა ამისა, PEN-ის წევრები ვალდებულებას იღებენ, რომ წინ აღუდგებიან თავისუფალ პრესაში პოლიტიკური თუ პირადი გამორჩენისთვის გამიზნული და დაუსაბუთებელი მასალების გამოქვეყნებას.

ამჟამად ბატონი გივი ბერლინში ცხოვრობს, და ერთხელ მეც ბერლინში ვცხოვრობდი. გამგზავრებამდე, ლაშა ბაქრაძემ მითხრა, გივი მარგველაშვილთან აუცილებლად დარეკე და ჩემი მოკითხვა და დიდი პატივისცემა გადაეციო. დავრეკე და ჩემი მარადიული სავიზიტო ბარათიც გამოვიყენე: „ბატონო გივი, მე ბუბა ყარალაშვილის მოსწავლე ვარ“.

ეს იყო და ეს. ამის შემდეგ ბერლინში მფარველი ანგელოზი მყავდა, ბატონი გივი მარგველაშვილი. ის იყო ჩემი გულშემატკივარი, მესაიდუმლე, და მარცხებიც ედარდებოდა და პატარა წარმატებებიც უხაროდა. ჩვენ ერთად ვიზეიმეთ ფერისცვალება ბაუმშულენვეგზე, ჩვენსავით ქართულად მოლაპარაკე დოქტორ თომას ნოლის მიერ მომზადებული ქართული კერძებითა და ჩემი ძალიან საეჭვო ხაჭაპურით, და შესანიშნავი მომღერალი, გრიტ დიას დე არსე, ცდილობდა, ბატონი გივისთვის თავი მოეწონებინა. საგალობლები კი არ გამოგვივიდა, მაგრამ მაინც ძალიან, ძალიან კარგი იყო.

ვიცი, რომ 22 მარტს თომასს, გრიტს და ყველა ჩვენს ბერლინელ მეგობარს დიდი სიხარული ჰქონდა: ჩვენმა ბატონმა გივიმ კიდევ ერთხელ გაიმარჯვა!

P.S. „ცხელი შოკოლადი“ სიხარულით ულოცავს ამ შესანიშნავ ჯილდოს ბატონ გივი მარგველაშვილს.

ავტორი: კახა თოლორდავა

„მე ვერ ვუკრავ სხვებივით, ვერ ვჩხუბობ სხვებივით, ვერაფერს ვერ ვაკეთებ სხვებივით. მე მე ვარ.

მაილზ დევისი“

„დადის ჭორები, რომ მაილზ დევისის ჯანმრთელობა სერიოზულადაა შერყეული. შესაძლებელია, 49 წლის მუსიკოსი სიკვდილის პირასაც კი იყოს.“

ჟურნალი Rolling Stone, 1976 წლის მარტი.

„მთელი სხეული იარებით მაქვს დასერილი. ეს იარები ჩემთვის ღირსების მედლებივითაა. ისინი ჩემი გადარჩენის ისტორიას ყვებიან“ - მაილზ დევისი.

„Present day composer refuses to die“ - ედგარ ვარეზი

1976 წლის იანვარს, გასული წლის დეკემბერში მენჯზე გადატანილი ოპერაციის შემდეგ, მაილზ დიუეი დევის ჯუნიორი, ნიუ იორკში, მეხუთე ავენიუზე, თავის აპარტამენტებში ჩაიკეტა - ოფიციალური ვერსიით, ოპერაციის შემდგომი ჭრილობების მოსაშუშებლად. ამ დროისათვის, ჯერ კიდევ არ იცოდა, რომ მომდევნო ხუთი წლის განმავლობაში, არათუ შეწყვეტდა საკონცერტო გამოსვლებს და სტუდიაში მუშაობას, არამედ საერთოდ არ გაეკარებოდა ინსტრუმენტს. დროდადრო, როგორც მაილზი მოგვიანებით თავის ავტობიოგრაფიაში წერდა, იმ ოთახში შედიოდა, სადაც G. Leblanc Corp-ის მიერ საგანგებოდ მისთვის გაკეთებული Martin Committee-ის მოდელის ორი საყვირი ინახებოდა; ერთი წითელი, მეორე - შავი, და მდუმარედ მიაჩერდებოდა ხოლმე მათ. შემდეგ კი, კარს გამოხურავდა და კვლავ სასტუმრო ოთახში ბრუნდებოდა, დღე და ღამე ჩართული ტელევიზორის წინ, დროის მოსაკლავად. მთელი ხუთი წლის განმავლობაში, ერთხელაც ვერ გაბედა საყვირის ხელში აღება. ამ ხუთი უნაყოფო წლის მანძილზე, მხოლოდ ნიუ იორკის სხვადასხვა საეჭვო რეპუტაციის ბარში და ღამის კლუბში თუ ხედავდნენ ხოლმე, სუტენიორების და სპეკულანტების კომპანიაში, სიგარეტით და სასმელით ხელში; როგორც წესი, შავ სათვალეებში; როგორც წესი, შავებში ჩაცმულს; როგორც წესი, უცნობ ქალთან ერთად. ეს იყო მაილზის ხუთწლიანი „ბნელი პერიოდი,“ როდესაც არც თვითონ და არც მისი ახლობლები დარწმუნებული არ იყვნენ, რომ ამ მდგომარეობიდან გამოძრომას მოახერხებდა. უმრავლესობა ფიქრობდა, რომ ვერა. „ბნელეთის პრინცს“, როგორც მას ხშირად უწოდებდნენ ხოლმე, და მუსიკოსს, რომელმაც ამ დროისათვის უკვე სამჯერ მოახერხა იმპროვიზებული მუსიკის თავდაყირა დაყენება, ამავე წლის მაისში 50 წელი უსრულდებოდა.

„გაუარესებული ჯანმრთელობა ერთ-ერთი მიზეზი იყო, რის გამოც დაკვრა შევწყვიტე. თუმცა, ამავე დროს, სულიერადაც და შემოქმედებითადაც გადაღლილი და გამოფიტული ვიყავი. თითქოს ჩემი მუსიკით აღარაფერი დამრჩა სათქმელი. ვგრძნობდი, რომ დასვენება მჭირდებოდა და ავიღე კიდეც კუთვნილი შვებულება; ჩემი პირველი შვებულება, მას შემდეგ, რაც პროფესიონალი მუსიკოსი გავხდი. ვფიქრობდი, რომ თუ ფიზიკურად ოდნავ მოვმაგრდებოდი, სულიერადაც უკეთ ვიგრძნობდი თავს. დამღალა საავადმყოფოებში წამდაუწუმ შესვლაგამოსვლამ და კონცერტების დროს ტკივილის გასაყუჩებლად, სცენაზე გაუთავებელმა სიარულმა. სხვების თვალებში სიბრალულს ვხედავდი. ეს დაახლოებით ის გამოხედვა იყო, რასაც ადამიანებს ორმოციან წლებში ვამჩნევდი, როდესაც ჰეროინზე ვიჯექი. ეს აღარ მსურდა და ამიტომაც, გვერდზე გადავდე ის, რაც ცხოვრებაში ყველაზე მეტად მიყვარდა - მუსიკა.“

დაუკარი ის, რაც აქ არაა. ინსტრუმენტზე ნუ გადაგაქვს ის იდეა, რაც თავში მოგდის, დაუკარი მომდევნო იდეა. თუ რომელიმეს დაგინახავთ, რომ რეპეტიციობთ, გაგაგდებთ. იმიტომ გიხდით, რომ დაუკრათ და არა რეპეტიციებზე ხარჯოთ დრო.

მაილზ დევისი

კოკაინი, პერკოდანი, სეკონალი, კონიაკი, „ჰეინეკენი,“ და პერიოდული „სფიდბოლი“ - კოკაინის და ჰეროინის ინექცია ფეხში, - მაილზის ხუთწლიანი „შვებულების“ განუყრელი თანამგზავრი იყო. თუმცა, ამ დროისათვის, მაილზი უკვე აღარ იყო ჰეროინის სერიოზული მომხმარებელი. და კიდევ სექსი, - ყოველდღიური, განურჩეველი, არაკონტროლირებადი... გაუგებარია, საიდან ჩნდებოდნენ მაილზის ბინაში და სად უჩინარდებოდნენ სხვადასხვა კანის ფერის და ჯურის ქალები, მარტო თუ ჯგუფებად. როგორც წესი, ოთახებში ფარდები ჩამოფარებული იყო, რის გამოც ბინაში დღე და ღამე ბნელოდა. სამზარეულოში გაურეცხავი ჭურჭლის გროვა იდგა; იატაკზე და კედლებზე ტარაკნები დაცოცავდნენ. პერიოდულად, მაილზთან მოხვედრილი რომელიმე ქალბატონი უზარმაზარ ბინაში წესრიგის დამყარებას ცდილობდა, მაგრამ მსგავსი ერთჯერადი აქციები საბოლოოდ იგივე სცენით სრულდებოდა. თვეების განმავლობაში, ტელევიზორს თუ არ ჩავთვლით, გარე სამყაროსთან ურთიერთობას ვინმე ერიქ ენგლზის, ახალგაზრდა შავკანიანი კაცის მეშვეობით ამყარებდა. ის, ძირითადად, მაილზის დავალებებს ასრულებდა. მაილზი თითქოს ცდილობდა, ჩქარა ეცხოვრა და მასში შემოპარული სიბნელის რესურსი საბოლოოდ ამოეწურა, იმისთვის, რომ თუ ცოცხალი გადარჩებოდა, ყველაფერი ისევ თავიდან, ცარიელი ფურცლიდან დაეწყო. ეს ერთხელ უკვე მოახერხა - ოცდაორი წლის წინ, ორმოცდაათიანების დასაწყისში, როდესაც რკინის ნების წყალობით, საკუთარი თავი ჰეროინული ჯოჯოხეთიდან ბარონ მიუნჰაუზენივით ამოათრია. ამ ორ კრიზისს შორის განსხვავება კი ის გახლდათ, რომ წინა შემთხვევაში, კრიზისის მიზეზი ნარკოტიკებზე დამოკიდებულება იყო, ახლა კი - სულიერი გამოფიტვა და წონასწორობის სრული დაკარგვა. გასული ათი წლის განმავლობაში, 1966 წლიდან, მაილზმა ძალიან ბევრის გაკეთება მოახერხა - მესამედ შეცვალა იმპროვიზებული მუსიკის დისკურსი, საერთაშორისო ასპარეზზე გაიყვანა მუსიკოსების ახალი თაობა და კიდევ ერთხელ, თავიდან შექმნა საკუთარი თავი, ამ სიტყვის სრული მნიშვნელობით. როგორც ჩანს, ერთი კაცისთვის ეს ზედმეტად მძიმე ტვირთი იყო.

„მაილზ, შენი ტანჯვის მიზეზი ქალი რომ ყოფილიყო, გირჩევდი მიგეტოვებინა და სხვა ქალი გაგეცნო. მაგრამ, როდესაც ამის მიზეზი ჰეროინია, მე აქ უძლური ვარ. ერთადერთი ჩემი მხარდაჭერა ჩემი შენდამი სიყვარულია. დანარჩენი შენი გასაკეთებელია.“ - ეს სიტყვები მამამ მაშინ უთხრა შვილს, როდესაც 1954 წელს, ოთხწლიანი „ჯანქად“ ყოფნის შემდეგ, სულიერად და ფიზიკურად განადგურებული 28 წლის მაილზ დევისი, „ჰებითის“ გადასაგდებად, ნიუ იორკიდან თავის მშობლიურ სახლში, სენტ ლუისში დაბრუნდა. შემდეგ კი, შებრუნდა და სტუმრებისთვის განკუთვნილ სახლზე მიშენებულ პატარა ოთახში შვილი მარტო დატოვა. იმ მომენტში, მაილზმა უკვე დანამდვილებით იცოდა - ან ჰეროინი, ან სიცოცხლე და ტალანტის რეალიზაცია; მესამე გზა არ არსებობდა. მაილზმა გადაწყვეტილება მიიღო. ოთახში ჩაიკეტა და შვიდი დღე-ღამის განმავლობაში ებრძოდა იმ სიგიჟეს, რაც cold turkey-ს, ანუ ჰეროინის უცბად, ყოველგვარი სამედიცინო ჩარევის გარეშე გადაგდების მცდელობას მოყვება. ის ერთადერთი მუსიკოსია ჯაზის ისტორიაში, ვინც ეს საკუთარი ნების მეშვეობით მოახერხა. „შემდეგ კი, ერთ მშვენიერ დღეს, ყველაფერი დასრულდა. ერთი ხელის მოსმით. როგორც იქნა! თავი უკეთესად ვიგრძენი. ეზოში, სუფთა ჰაერზე გავედი და მამაჩემის სახლისკენ გავემართე. როდესაც დამინახა, სახეზე შვების და სიხარულის ღიმილმა გადაურბინა. ერთმანეთს მოვეხვიეთ და ავტირდით. მიხვდა, რომ ჰეროინის დამარცხება მოვახერხე... ერთხელ და სამუდამოდ.“ ამ დროს, რა თქმა უნდა, არ იცოდა, რომ ოცი წლის შემდეგ, ისევ საკუთარი დემონების პირისპირ დგომა მოუწევდა და მათ დამარცხებას მთელი ხუთი წელი დასჭირდებოდა.

მაქს როუჩი, ჯექ დე ჯონეტი და მისი მეუღლე ლიდია, ალ ფოსტერი, ბილ ევანსი, დიზი გილესპი, ჰერბი ჰენქოქი, რონ ქართერი, თონი უილიამსი, ფილი ჯო ჯოუნზი, რიჩარდ ფრაიორი, ჯონ მაქლაგლინი და სხვები, მისი ახლო მეგობრები თუ კოლეგები, ყველანაირად ცდილობდნენ დახმარებოდნენ მაილზს, იმ ხუთი წლის განმავლობაში. დროგამოშვებით, მაილზი მართლაც აძლევდა მათ ამის საშუალებას; თითქოს აინტერესებდა, მზად იყო თუ არა „უკან მოსაბრუნებლად“.

ყველაფერი რომ ისე გესმოდეთ, როგორც მე, მაშინ მაილზ დევისი თქვენ იქნებოდით და არა მე.

მაილზ დევისი

ერთადერთი ქვეყანა, სადაც საკადრის პატივს არ მცემენ, შეერთებული შტატებია; ეს იმიტომ, რომ შავკანიანი ვარ და არ ვიცი, რა არის კომპრომისი. თეთრკანიანებს, განსაკუთრებით კი თეთრკანიან კაცებს, შავკანიანებში ეს არ მოსწონთ, განსაკუთრებით შავკანიან კაცებში.

მაილზ დევისი

სხვა გზა არა მაქვს, უნდა შევიცვალო; ეს აუცილებლობა წყევლასავით დამყვება თან. არტისტს ერთადერთი პასუხისმგებლობა მხოლოდ თავისი თავის წინაშე აქვს

მაილზ დევისი

პერიოდულად, თვითონ ეპატიჟებოდა მათ ან კარს უღებდა დაუპატიჟებლად მოსულ მეგობრებს, რომლებსაც, უბრალოდ, უნდოდათ დარწმუნებულიყვნენ, რომ მაილზი ჯერ კიდევ ცოცხალი იყო. უმრავლესობისათვის მძიმე იყო მაილზის, ამაყი და ამპარტავანი ადამიანის, ამ მდგომარეობაში ნახვა და ამიტომაც, ბევრმა ნელ-ნელა შეწყვიტა მასთან სტუმრობა. მხოლოდ მაქს როუჩი და დიზი გილესპი არ წყვეტდნენ ძველ მეგობართან კავშირს. ყველაფერი კი იმით დასრულდა, რომ კომპანიას მონატრებულმა, თავისი გარდაცვლილი მეგობრების - მუსიკოსების და არამუსიკოსების - ფოტოებით მორთო ოთახები. დიდი ნაწილი სწორედ ნარკოტიკების მსხვერპლი იყო. „როდესაც კოკაინი მითავდებოდა, ყველაფერი ნერვებზე მოქმედებდა და მაღიზიანებდა. ამის გაკონტროლება, უბრალოდ, არ შემეძლო. მთელი ამ ხნის განმავლობაში, არაფერი წამიკითხავს ან მომისმენია. ვიღებდი კოკაინს, რომელიც არაქათს მაცლიდა, მაგრამ არ მაძინებდა და ამის გამო, დასაძინებელ ტაბლეტებს ვაყოლებდი. არც ეს მშველოდა. ამიტომაც, ღამის ოთხ საათზე სახლიდან გავდიოდი და დრაკულასავით დავდიოდი ქუჩებში. ესეც რომ მბეზრდებოდა, რომელიმე ღამის კლუბში შევდიოდი, ისევ კოკაინით „ვიტუმბებოდი,“ და რომელიმე ქალთან ერთად ვბრუნდებოდი სახლში, სადაც მიღებულს, კოკაინს და დასაძინებლებს კიდევ ვუმატებდი.“

მაილზისადმი მიძღვნილი სხვადასხვა დროს გამოსული ბიოგრაფიები ამ პერიოდის კოკაინურ პარანოიასთან დაკავშირებული კომიკური და ზოგჯერ ბრუტალური ისტორიებითაა სავსე. როგორც ნარკოტიკების მომხმარებელს და, რაც მთავარია, შავკანიან მომხმარებელს, და რაც უფრო მნიშვნელოვანია, ნარკოტიკების შავკანიან და მილიონერ მომხმარებელს, მაილზს საკმაოდ დაძაბული ურთიერთობა ჰქონდა პოლიციასთან. 1969 წელს, როდესაც მაილზმა ჰარლემელ ფრომოუთერებს თავის ბენდში შავკანიანი მუსიკოსების აყვანაზე უარი უთხრა და მათ მაგივრად თეთრკანიანები აიყვანა, - იმ უბრალო მიზეზის გამო, რომ ისინი უკეთესი მუსიკოსები იყვნენ, - მაილზს ესროლეს. ამ დროს, ცოლთან, მარგარეტ ესქრიჯთან ერთად იჯდა თავის „ფერარიში.“ მაილზი დაიჭრა, მარგარეტს არაფერი დაშავებია. შემთხვევის ადგილას მოსულმა პოლიციელებმა კი, იმის მაგივრად, რომ საქმის ვითარებაში გარკვეულიყვნენ, მაილზის მანქანა გაჩხრიკეს, სადაც ცოტაოდენი მარიხუანა იპოვეს და დაჭრილი მაილზი მეუღლესთან ერთად დააპატიმრეს. მას შემდეგ, მაილზი ქუჩაში ნარკოტიკებით ჯიბეში არასოდეს გასულა, მაგრამ ამ შემთხვევამ ღრმა კვალი დატოვა მასზე. ერთხელ, ამჯერად უკვე ათი წლის შემდეგ, თავის „ფერარიში“ იჯდა და უესთ ენდ ავენიუზე სეირნობდა. ნიუ იორკში თოვდა. შუქნიშანზე შეჩერებულს, გვერდზე პოლიციის საპატრულო მანქანა ამოუდგა. პოლიციელებმა იცნეს მაილზი და გამოესაუბრნენ. შემდეგ კი, მწვანე შუქი აინთო და თავის გზას გაუყვნენ. ეს მაილზისათვის საკმარისი აღმოჩნდა, რათა ეფიქრა, რომ დაჭერას უპირებდნენ. მან გამალებით დაიწყო მანქანის სალონში კოკაინის ძებნა და იპოვა კიდეც. ოღონდ ეს კოკაინი კი არა, ჩამოწეული ფანჯრიდან წინა სავარძელზე დაფენილი თოვლი იყო. პანიკით მოცულმა მაილზმა მანქანა სასწრაფოდ შუა ქუჩაში მიაგდო და რომელიღაც სახლში შევარდა, სადაც რამდენიმე საათი ნაგვის ბუნკერში გაატარა. მთელი ამ ხნის განმავლობაში, მისი რამდენიმე ათეულ ათას დოლარად ღირებული გასაღებჩატოვებული ყვითელი „ფერარი“ კი უპატრონოდ იდგა უესთ ენდ ავენიუზე.

ძალიან ხშირად, წარმატებული მუსიკოსების უმრავლესობა, ადრე თუ გვიან, ბოლომდე ითვისებს იმ მუსიკალურ ტერიტორიას, რომლის ფარგლებშიც ისინი ქმნიან. ამის შემდეგ, უმეტესობა თავს საკმაოდ კომფორტულად გრძნობს თავის მიერ შექმნილ პარამეტრებში; მით უმეტეს, თუ ეს ყველაფერი მსმენელს მოსწონს და კარგადაც იყიდება. ეს იმას ნიშნავს, რომ მუსიკოსს სტაბილური ფინანსური მდგომარეობა და პოპულარობა გარანტირებული აქვს. რა თქმა უნდა, ზედმეტია იმის თქმა, რომ ახალი ტერიტორიების აღმოჩენაზე უმრავლესობა არც კი ფიქრობს. მათთვის ამის საჭიროება უკვე აღარ არსებობს. კომფორტით ცდუნება, იქნება ეს სულიერი თუ მატერიალური, ბევრს აჩერებს. მაილზი სხვანაირად ფიქრობდა და, შესაბამისად იქცეოდა კიდეც. „იცი, რატომ აღარ ვუკრავ ბალადებს?“ - ჰკითხა ერთხელ ქით ჯარეთს და თვითონვე უპასუხა: „იმიტომ, რომ ყველაზე მეტად მიყვარს ბალადების დაკვრა.“ 1947 წლიდან, მაილზი ამ პრინციპით ხელმძღვანელობდა - დროულად ანებებდა თავს იმას, რაც ძალიან მოწონდა ან უყვარდა და ახალ ტერიტორიებზე შეღწევას ცდილობდა. ის ყოველთვის მოგზაური იყო და არა ტურისტი. ამის გამო, ჯაზში შიდა დინებებისთვის მიმართულების შეცვლა ოთხჯერ მოახერხა და ოთხივე შემთხვევაში, მუსიკამ ახლებურად დაიწყო სუნთქვა. პირველად ეს ორმოციანებში მოახერხა, ბილ ევანსთან, ჯერი მალიგანთან და ლი ქონიცთან ერთად; შემდეგ თავის პირველ კვინტეტთან ერთად, რომელშიც ჯონ ქოლთრეინი, ქენონბოლ ედერლი, ბილ ევანსი, ფოლ ჩემბერსი და ფილი ჯო ჯოუნზი უკრავდნენ. მოგვიანებით, 60-იანი წლების დასაწყისში, მაილზი თავის მეორე ცნობილ კვინტეტთან გამოდის, სადაც ჰერბი ჰენქოქი, უეინ შორთერი, რონ ქარტერი და თექვსმეტი წლის თონი უილიამზი უკრავენ და 60-იანების ბოლოს, კიდევ ერთხელ ანგრევს მისი და ჯაზის პურისტების მიერ მონიშნულ ნორმებს და აბსოლუტურად შიზოფრენიულ, თუმცა სრულიად გამაოგნებელ მუსიკალურ ტერიტორიაზე აბიჯებს. საგულისხმოა, რომ მაილზის მუსიკალური რენესანსი, როგორც წესი, მაშინ დგება, როდესაც ნარკოტიკებისაგან სრულიად სუფთაა. ამავე დროს, ყოველი მისი ციკლური შემობრუნება რომელიმე ქალის სახელთანაა დაკავშირებული. სამოციანებში ეს მისი მეუღლე ბეთი მეიბრი იყო, სამოცდაათიანების ბოლოს კი - სისილი თაისონი.

ჯონ ფიცჯერალდ კენედი და გასროლა დალასში, რობერტ კენედი და გასროლა ნიუ იორკში, მალკოლმ ექსი და გასროლა მანჰეტენის აუდუბონ ბოლრუმში, მართინ ლუთერ კინგი და გასროლა მემფისის ლორეინ მოტელში, სტუდენტური გამოსვლები ამერიკის უნივერსიტეტებში, ახალგაზრდობის „გრძელთმიანი“ პროტესტი ისტებლიშმენტის წინააღმდეგ, ვიეტნამი, სი-ენ-სი-სი და შავი პანტერები, მარქსისტი ინტელექტუალები, ანჯელა დევისი, მარიხუანა და LSD, ყვავილები ავტომატების ლულებში, ბრიტანული იმპორტი - the Beatles და Rolling Stones, ბობ დილანი, ჯიმი ჰენდრიქსი, ჯეიმზ ბრაუნი, სლაი სთოუნი, ჯონ ქეიჯი, კარლჰაინც შტოკჰაუზენი, ჯონ ქოლთრეინი და love supreme, ორნეთ ქოულმენი და free jazz... ტურბულენტური და კრეატიული ათწლეული, რომელმაც სამუდამოდ შეცვალა შეერთებული შტატების პოლიტიკური, სოციალური და კულტურული პეიზაჟი. კარგი მუსიკა, ყველაფერ დანარჩენთან ერთად, როგორც წესი, არა მარტო თავის დროს ასახავს, არამედ ოდნავ წინ უსწრებს დროს. მაილზს ეს ძალიან კარგად ესმოდა და ამიტომაც, სამოციანების მეორე ნახევრიდან, რამდენადაც წარმატებული არ უნდა ყოფილიყო, უკვე აღარ შეეძლო იგივე მუსიკალური კურსით სიარული. ყველაფერს რომ თავი გავანებოთ, თვით ის გარემო, რომელშიც ცხოვრობდა, უკვე სხვანაირად ჟღერდა, სხვა საუნდი ჰქონდა. კონტექსტი შეიცვალა. მაილზმა იცოდა, რომ ზედაპირზე დასარჩენად, კიდევ ერთხელ მოუწევდა მომავალში სხვებზე ადრე „შერბენა“. იცოდა, რომ დროში კი არ უკრავდა, არამედ ის და, შესაბამისად, მისი მუსიკა იყო დრო. მზად არ იყო იმისთვის, რომ წარსულის გმირი გამხდარიყო და მას შემდეგ, რაც მთელი 1965 წელი დუმილში გაატარა, კიდევ ერთხელ ემზადებოდა იმპროვიზებული მუსიკის ყირაზე დასაყენებლად.

1965-1967 წლების ჩათვლით, მაილზი თავისი მეორე კვინტეტის ფარგლებში ატარებდა ექსპერიმენტებს, მაგრამ ამ დროისათვის უკვე იცოდა, რომ საყვირი - კონტრაბასი - საქსოფონი - პიანინო - დრამის კომბინაცია უკვე ამოწურა. ამას ისიც დაემატა, რომ მის მიერ გაზრდილი ოთხი შესანიშნავი მუსიკოსი თავისი გზით აპირებდა წასვლას. მართალია, შემდგომ წლებში, თითოეული მათგანი კვლავ ჩნდებოდა მის ალბომებში და მასთან ერთად სცენაზე, მაგრამ ამჯერად უკვე სრულიად განსხვავებულ მუსიკალურ კონტექსტში. სამოციანების მეორე ნახევრიდან, მისი ალბომებიდან და სცენიდან ნელა-ნელა გაქრა როიალი და სხვა აკუსტიკური ინსტრუმენტები, მისი გარდერობიდან - შავი კოსტიუმები და ჰალსტუხები, მისი საგასტროლო განრიგიდან - პატარა ჯაზ-კლუბები. ის ახლა დიდ არენებზე გამოდიოდა, როკ მუსიკოსებთან ერთად. მისი მსმენელი მუსიკის დახვეწილი კონოისორი კი არა, დაბოლილი ახალგაზრდობა გახდა. მისი ახალი მეუღლე ბეთი მეიბრი, აგრეთვე მუსიკოსი, რომელიც მასზე ბევრად ახალგაზრდა იყო, პირადად იცნობდა ჯიმი ჰენდრიქსს და სხვა როკ მუსიკოსებს. სწორედ მისი მეშვეობით გაიცნო მაილზმა ჰენდრიქსი და ამ უკანასკნელის უდროო გარდაცვალება რომ არა, ისინი სერიოზულად გეგმავდნენ სტუდიაში ერთად მუშაობას. მაილზის მუსიკა ამ პერიოდში საუნდზე ორიენტირებული გახდა. ის იმ ათწლეულივით „ახმაურდა,“ რომელშიც იქმნებოდა და რომელსაც მხოლოდ მისი საყვირის სევდიანი საუნდი და ამ საუნდს შორის დატოვებული მრავლისმთქმელი პაუზები აბალანსებდა. ამ პერიოდში, მაილზი დაუფიქრებლად რისკავდა. ამ რისკს მისი წინა პერიოდის მუსიკის თაყვანისმცემელთა დიდი ნაწილი გადაყვა. „ფულის მოსახვეჭად ტრაკის მიცემის ყველაზე მნიშვნელოვანი მცდელობა ამ საუკუნეში“ - ასე უწოდა ცნობილმა კრიტიკოსმა სთენლი ქრუჩმა იმ მუსიკას, რომელსაც მაილზი სამოციანების ბოლოს უკრავდა. ქრაუჩი ცდებოდა. ამისთვის საკმარისია მოუსმინო თუნდაც ამ ალბომებს: In a Silent Way, Bitches Brew, Jack Johnoson, On the Corner, Live-Evil. უცნაურია, მაგრამ საუკუნის ყველაზე „დაბოლილ“, „ნემსზე შემჯდარ“ და „ჰალუცინაციურ“ პერიოდში, მაილზი სრულიად ფხიზელი იყო. დროებით ვეგეტარიანელი გახდა და სისტემატიურად ვარჯიშობდა კრივის დარბაზებში. მისი კერპები მოკრივეები ჯექ ჯონსონი და შუგარ რეი რობინსონი იყვნენ. მოგვიანებით ამბობდა, რომ საყვირში ჩაბერვისას, მუხლებში კრივის გავლენით იხრებოდა ხოლმე. ჯექ ჯონსონის ცნობილი სიტყვები - „ისინი წამდაუწუმ მახსენებენ, რომ შავკანიანი ვარ; ძალიან კარგი, მეც წამდაუწუმ შევახსენებ მათ, რომ შავკანიანი ვარ“ - მაილზის იმდროინდელი მანტრა იყო. მისი პოპულარობა იმ დროს ისე გაიზარდა, რომ როდესაც სამოცდაათიანების დასაწყისში, ფრაზერ-კლეის მატჩის დაწყებამდე რამდენიმე წამით ადრე შევიდა დარბაზში, მისთვის თვალის შესავლებად მთელი მედისონ სქუერ გარდენი ფეხზე წამოდგა; თვით კლეი და ფრაზერი მოტრიალდნენ, რომ გაეგოთ, ვის გამო მოაცილა მათ თვალი მაყურებელმა.

1995 წელს პიანისტმა ქენი ბარონმა თქვა: „ჩვენ ყველა ველოდებოდით მაილზის ახა ლი დისკის გამოსვლას, რომ გაგვერკვია, რა გვეკეთებინა მომავალში.“ 1967-1975 წლებში მაილზმა კიდევ ერთხელ გაამართლა ეს სიტყვები. კიდევ ერთხელ გახდა ბარომეტრი დანარჩენებისათვის. მისმა მაგალითმა ბევრ არა როკ-მუსიკოსს გააბედინა ელექტრონულ ინსტრუმენტებზე დაკვრა. ტერმინები „ემბიენსი“ და „ფიუჟენი“ სწორედ იმ პერიოდიდან გავრცელდა. სწორედ მან მოახერხა იმპროვიზებული მუსიკისაკენ ახალგაზრდა აუდიტორიის შემობრუნება; სწორედ მან მოახერხა ამ მუსიკის ახალი აზრით დატვირთვა და თუნდაც 1970 წლის 29 აგვისტოს, Aisle of Wight-ის როკ ფესტივალზე შეკრებილ თითოეულ მსმენელს თამამად შეეძლო ეთქვა, რომ ჯიმი ჰენდრიქსის და სხვა როკმუსიკოსების იქ ყოფნის მიუხედავად, მანამდე მსგავსი არაფერი მოუსმენიათ. მაილზი ერთადერთი ჯაზმენი იყო იმ ფესტივალზე და 35 წუთიანი მუსიკალური მასტერ კლასის შემდეგ, ათასობით მსმენელმა მაილზის ბენდს ნამდვილი ოვაცია მოუწყო. როდესაც ჰკითხეს, თუ რა ერქვა იმას, რაც იმ დღეს დაუკრა, მაილზმა მოკლედ უპასუხა: „რაც გინდათ, ის დაარქვით!“ ასე გრძელდებოდა მთელი ათი წლის განმავლობაში. ტურნეს ტურნეზე მართავდა და მისი მუსიკაც სულ უფრო შიზოფრენიულად ექსპერიმენტული ხდებოდა. რაღაც მომენტში, მაილზი გადაიწვა. 1975 წლისათვის სათქმელი აღარაფერი დარჩა.

„რკინის ნება მაქვს. სწორედ ამან გადამარჩინა. ეს მშობლებისგან გამომყვა.“ ამავე დროს, ხუთწლიანი პაუზის შემდეგ მუსიკაში დაბრუნებას და, საერთოდ, ცოცხლად გადარჩენას, მაილზი ახლობლებს და ნათესავებსაც უნდა უმადლოდეს. 1978 წელს, მას შემდეგ, რაც მაილზის ყოფილმა ცოლმა, ფრენსისმა ალიმენტების გადაუხდელობისათვის ლამის ციხეში ამოაყოფინა თავი, მას უკვე სერიოზული დახმარება სჭირდებოდა. ამას თვითონაც ხვდებოდა და ამიტომაც დათანხმდა გიტარისტ ლარი ქორიელს და მის ცოლს, ჯულის ნორფოლკში, კონექტიკუტის შტატში გაყოლაზე. ამის მიზეზი მუსიკაც იყო. მაილზს იმედი ჰქონდა, რომ ქორიელის მეშვეობით, მუსიკასთან დაბრუნებას მოახერხებდა და იმედმოცემულმა, მეგობარს ერთი პატარა თემაც კი მოასმენინა. ქორიელს თემა მოეწონა და მაილზს სტუდიაში მუშაობა შესთავაზა. ასე დაუბრუნდა მუსიკის კეთების განწყობა, თუმცა ის ჩანაწერი ოფიციალურ რელიზად არ გამოსულა და, რაც მთავარია, იმ კომპოზიციაში მაილზი კლავიშებზე უკრავდა და არა საყვირზე. საყვირზე დაკვრა ჯერ კიდევ ვერ გაბედა. მოგვიანებით, კიდევ ერთხელ შეეცადა სტუდიაში ემუშავა, ამჯერად ბრიტანელ კომპოზიტორ ფოლ ბუქმასთერთან ერთად. ამ დროისათვის, ის უკვე მეტ-ნაკლებად აზრზე იყო, თუ რა ხდებოდა მუსიკალურ სამყაროში და მის გარშემო. ეს მისი მეგობრის, დრამერ ალ ფოსთერის და მისი დისშვილის, უინსენთ უილბერის დამსახურება იყო. უინსენთი ჩიკაგოდან ნიუ იორკში ხშირად ჩადიოდა მაილზის მოსანახულებლად და როგორც მაილზი ამბობდა, „სულ მეჩიჩინებოდა, - ძია მაილზ, იქნებ ცოტა დაუკრა, რაო.“ თუ უინსენთი ჩიკაგოში იყო, იქედან ურეკავდა ბიძას და ახალ მუსიკას ტელეფონით ასმენინებდა. სწორედ უინსენთმა გააბედინა საყვირის ხელში აღება. ეს ოდნავ მოგვიანებით მოხდა. მანამდე კი, მაილზი თავისი ყოფილი საყვარლის, მსახიობ სისილი თაისონის ხელში ჩავარდა. სისილი თაისონი მაილზს პირველად სამოციანებში შეხვდა და მათი სასიყვარულო ურთიერთობაც ამ დროს დაიწყო, თუმცა დიდხანს არ გაგრძელებულა. რამდენიმეთვიანი რომანის შემდეგ, კარგ მეგობრებად დარჩნენ, მაგრამ თაისონს ერთი უცნაური თვისება აღმოაჩნდა - მაილზის ცხოვრებაში ყოველთვის იმ დროს ჩნდებოდა, როდესაც ყველაზე უფრო ესაჭიროებოდა. ახლაც ასე მოხდა. თაისონმა სულ უფრო მოუხშირა მის სახლში სიარულს და მაილზმაც ავტომატურად შეწყვიტა სხვა ქალებთან ურთიერთობა. სისილის მეშვეობით, მკვეთრად შეამცირა კოკაინის ყოველდღიური დოზა, ჯანმრთელი საკვების მიღება დაიწყო, თავი დაანება კონიაკის სმას და რაღაც მომენტში, სიგარეტის მოწევასაც კი. „სისილი დამემუქრა, რომ თუ მოწევას თავს არ დავანებებდი, ჩემთან ზასაობას შეწყვეტდა“ - ხუმრობდა ხოლმე. გამოჯანმრთელებისაკენ გადადგმული საბოლოო ნაბიჯი კი 1979 წლის აგვისტოში მომხდარი შემთხვევა იყო. სისილი თაისონი გადაღებებზე იყო. მაილზთან ან უინსენთი, ან რომელიმე მისი მეგობარი რჩებოდა. იმ დღეს მაილზთან ფოლ ბუქმასთერი დარჩა. ნიუ იორკში საშინლად ცხელოდა და ბუქმას-თერმა მაილზს ქალაქგარეთ გასვლა შესთავაზა. მაილზმა უარი უთხრა და ბუქმასთერს მარტოს მოუწია წასვლა. როდესაც საღამოს შინ დაბრუნდა, გადაუხდელობის გამო, ბინაში სინათლე გამორთული დაუხვდა, ხოლო მაილზი კოკაინის დიდი დოზისაგან გათიშული იყო. კოკაინი კუჭის ტკივილის გასაყუჩებლად მიიღო. ბუქმასთერი იმავე წამს მიხვდა, რომ მაილზის სიცოცხლეს საფრთხე ემუქრებოდა და სასწრაფოს გამოძახებისთანავე, მაილზის დას, დოროთის ჩიკაგოში დაურეკა და სასწრაფოდ თხოვა ჩამოსვლა. დოროთი მეორე დილას ჩამოვიდა და სასწრაფოდ გადაურეკა ჯერ მომღერალ ჩაკა ხანს, რომელიც მაილზის მეზობლად ცხოვრობდა, შემდეგ კი სისილი თაისონს. თაისონის ჩამოსვლამდე, ქალები საქმეს შეუდგნენ. მაილზის სახლში ისევ გაიხსნა ფარდები, ახმაურდნენ დამლაგებლები და მტვერსასრუტები, სადღაც გაქრნენ ტარაკნები. რამდენიმე დღეში, თაისონი ნიუ იორკში დაბრუნდა. ამის შემდეგ, მთელი ერთი წლის განმავლობაში, არ მოშორებია მაილზს. ერთი წლის შემდეგ კი, მაილზმა უკვე იცოდა, რომ გამოჯანმრთელების გზაზე იდგა. ისიც იცოდა, რომ სულ ცოტაც და მუსიკას დაუბრუნდებოდა. უბრალოდ, ყველაფერ ამას გარკვეული დრო სჭირდებოდა.

შემდგომი 11 წლის განმავლობაში, მაილზი ცხრა ალბომს გამოუშვებს; მუსიკოსთა კიდევ ერთ თაობას გაზრდის, ამ სიტყვის სრული მნიშვნელობით; კიდევ რამდენჯერმე მოივლის მთელ მსოფლიოს, თავის ბენდებთან ერთად; სისილი თაისონზე იქორწინებს და გაეყრება მას; ეყოლება ახალი მეგობარი ქალები; რამდენიმე Grammy-ს მიიღებს; საერთო ჯამში, 93-ჯერ გახდება ჟურნალ Down Beat-ის კრიტიკოსთა და მკითხველთა პოლების საუკეთესო მესაყვირე; ვარშავაში, საკუთარ კონცერტზე, საბჭოთა კავშირის კომუნისტური პარტიის პირველი მდივნის, იური ანდროპოვის მიერ გამოგზავნილი ლიმუზინით მივა; ლეონარდ ბერნსტაინის და აარონ ქოუფლენდის შემდეგ, დანიური მუსიკალური პრიზის, „ზონიგის“ მფლობელი გახდება; ითამაშებს ფილმებში; ფილმებისთვის მუსიკას დაწერს; შეხვდება პრეზიდენტ ჯორჯ ბუშს და მისი მეუღლე, ბარბარა ბუში პრეზიდენტის დედა ეგონება; ვანკუვერში, კონცერტის დროს, სცენიდან გააგდებს სცენაზე დაუკითხავად შემოსულ უინთონ მარსალისს; კომპოზიციებს Prince-თან ერთად ჩაწერს; ქუინსი თრუფთან ერთად, ავტობიოგრაფიას დაწერს; დაიწყებს ხატვას; მრავალი წლის მანძილზე, თავის ძველ კომპოზიციებს პირველად შეასრულებს, ქუინსი ჯოუნზთან და ბიგ ბენდთან ერთად; მონაწილეობას მიიღებს მუსიკოსთა პროტესტში აპარტეიდის წინააღმდეგ... 1991 წლის სექტემბრის დასაწყისში, სანტა მონიკას სეინთ ჯონის საავადმყოფოში მოხვდება, სულ რამდენიმე დღით - როგორც თვითონ იტყვის, „აზრზე მოსასვლელად“; თუმცა, ოფიციალური ვერსიით, ბრონქიალური პნევმონიით; ბრაზდება ექიმებზე, რომლებიც სასულეში მილების ჩადგმას აძალებენ, რის გამოც ინსულტი ემართება; რამდენიმე დღის შემდეგ კი, კომაში აღმოჩნდება. ექიმები იძულებული გახდებიან, აპარატზე შეაერთონ. 28 სექტემბერს, ახლობლები ექიმებს აპარატის გამორთვის უფლებას მისცემენ. ამ დროს ის 65 წლის იქნება.

როცა 7 დღე გრჩება

ავტორი: ლიზა ასათიანი
ფოტო: დავით მესხი

აბსურდული ამოცანა

- მოჰყვე ლონდონის შესახებ. ყველას თავისი ლონდონი აქვს. ლონდონი იმდენნაირია, რამდენი ადამიანიც დადის დედამიწის ზურგზე. თუ თეატრალი ხარ, ზედ სცენაზე ხვდები; თუ პანკი, პანკების დედაქალაქში; თუ ფილოსოფოსი, ფილოსოფიის ეპიცენტრში; თუ ფლეიბოი ხარ, შიგ ჟურნალ „ფლეიბოიში“ და თუ წიგნის ჭია - ერთ დიდ წიგნის საცავში. თუმცა, არსებობს ერთი უცვლელი ჭეშმარიტება: ლონდონი ყველაზე ლიბერალური ქალაქია, რომელიც შენს ინდივიდუალობას აღვიძებს. აქ ხარ ის, ვინც მართლა ხარ და შეგიძლია აკეთო ის, რისი გაკეთებაც გინდა. ლონდონში ნამდვილად ცხოვრობ.

ლონდონის მიკრო-დახასიათება:

სქესი: მამრობითი (არის ასეთი ცნობილი გამოთქმა, თუ პარიზი ქალია, ნიუ იორკი ტრანსვესტიტი, მაშინ ლონდონი კაციაო).

ასაკი: გაურკვეველი - ძალიან მოხუცი და, იმავდროულად, სრულიად ახალგაზრდა.

სუნი: ახლად მოთიბული ბალახის, წვიმის და ყავის - ერთმანეთში არეული.

სექსუალური ორიენტაცია: ასექსუალური.

ტემპი: სარეცხი მანქანა გაწურვის რეჟიმზე რომ გადადის, ზუსტად ისეთი.

მუსიკა: ყველანაირი თანამედროვე მუსიკა ლონდონში იბადება. ლონდონის საუნდთრეკი ყოველთვე იცვლება. თებერვლის მუსიკალური სია კი ასეთი იყო: ტიგა, კოკო როზის, ფაბრიკ ლაივი 26, ქოლდფლეი, მადონა და სექს პისტოლზი.

განათება: ბუნებრივად ბნელი, სულ შუქი ანთია (აქ მზე იშვიათი ფენომენია). შესაბამისად, უმზეობის გამო, მოსახლეობას მუდმივად მომწვანო ფერი დაჰკრავს.

ოფიციალური ენა: ლონდონური ინგლისური. მაგრამ ქალაქის მოსახლეობის ალბათ 70%25 ჩამოსულია და დამტვრეული ინგლისურით ლაპარაკობს. ამიტომ არანაირად არ მოგერიდოს, შენს ინგლისურს საშუალო ლონდონელი უფრო კარგად გაიგებს, ვიდრე ოქსფორდდამთავრებული ლინგვისტისას, რომელიც, სხვათა შორის, ნამდვილად არ გადაგეყრება ქუჩაში.

განათლება: უუუმაღლესი - ლონდონში ცხოვრება უკვე უნივერსიტეტია.

ფიზიკური მონაცემები: ცაცია. მოძრაობა მარცხენაა. ძალიან გთხოვ, ქუჩაზე გადასვლისას, მუდამ საპირისპირო მხარეს გაიხედე, რომ პირველსავე დღეს ავტობუსის კაპოტზე არ აღმოჩნდე. (აქ ავტობუსები ორსართულიანია).

ფსიქოლოგიური დახასიათება: ინტროვერტი საღამოს 7 საათამდე, ექსტროვერტი - ნებისმიერ დანარჩენ დროს. მართალია, ინგლისელები ძალიან კოსერვატორები არიან, მაგრამ მხოლოდ სამუშაო საათებში. პირველივე კათხა ლუდის დაცლის შემდეგ, მთელი ლონდონი ყირაზე გადადის.

უჩვეულო ფაქტები:

1. ლონდონელ გოგოებს არასდროს ცივათ და მუდამ ფეხშიშველები დადიან. ეს ანომალია, განსაკუთრებით თებერვალში, ნებისმიერ შაბათ შუაღამეს მოგხვდება თვალში, როდესაც ლონდონის ქუჩები ფეხშიშველა ან სანდლებში გამოწყობილი გოგონებითაა მოფენილი. თუ გინდა, რომ ტურისტს არ ჰგავდე, უკვე იცი, რა უნდა ქნა. მაგრამ, ჩემი რჩევა იქნება, არ აჰყვე ტენდენციას - ნამდვილად გაცივდები. თებერვალში ტემპერატურა მხოლოდ 2-3 გრადუსია.

2. ლონდონურ ონკანს ორი ხორთუმი აქვს, ცხელი წყალი ცალკე, ერთ მილში მოდის, ცივი - მეორეში. ლოგიკური ახსნა იმისა, თუ „რატომ“ - არ არსებობს. ეს ბრიტანელების მრავალსაუკუნოვანი ტრადიციების არდარღვევის ამაყი გამოხატვა და დეკლარაციაა.

3. თუ ვინმემ სახლში დაგპატიჟა და მისამართიც მოგცა - მაგალითად, ვორიქ როუდის 53, - იმედი ნუ გექნება, რომ 53 ნომერი აუცილებლად 52-ის შემდეგ იქნება. სახლებს ნომრებს სხვადასხვა საუკუნეში ანიჭებდნენ. ასე რომ, ნუმერაცია შეიძლება ასეთიც იყოს - 1, 2, 5, 21, 43, სახლი სახელად „ორქიდეა“ და შემდეგ 53.

4. ლონდონში სულ რამდენიმე აღმართია. ასე რომ, თუ ცოტა ხნით ხარ ჩამოსული, არ მგონია, აღმართს გადააწყდე.

5. ლონდონურ პაბებში და მაღაზიებში ალკოჰოლი ღამის 11 საათის შემდეგ აღარ იყიდება. ამიტომ, ქართული 12-ის მერე - „რავი, სადმე შევიაროთ და ცოტა მოვწრუპოთ“ - ლონდონში არ გამოვა. ზუსტად უნდა იცოდე, სად მიდიხარ.

6. ხანშიშესული მანდილოსნისთვის მეტროში ადგილის დათმობა უტაქტობაში შეიძლება ჩაგეთვალოს. არ გაგიკვირდეს, თუ ასეთი გმირული საქციელის შემდეგ, ქალბატონმა საყრდენი ჯოხი ზურგში გდურთა და ყველას გასაგონად შემოგძახა, მე შენზე ნაკლები და უსუსური ხომ არ გგონივარო.

ყველაზე უჩვეულო კი ის არის, რომ ლონდონური ცხოვრების არანაირი წესი არ არსებობს. აქ ყოველი დღე ახალი სამყაროა, თავისი ახალი კანონებითა და წესებით. ყოველი დღე ახალი თავგადასავალია.

აუცილებლად:

დაკარგავ რამდენიმე ქოლგას. ამიტომ, საყვარელი ან ძვირფასი ქოლგა თან არ წაიღო.

მოგიწევს ფეხით ბევრი სიარული. ქუსლებზე ლონდონის დათვალიერებაზე არც იოცნებო. (თუ, რა თქმა უნდა, ფარულად მაზოხისტური მისწრაფებები არ გაქვს).

სასტიკად დააგვიანებ, თუ არ გათვალე, რომ ნებისმიერ დანიშნულებამდე მისასვლელად, სულ ცოტა, 40 წუთი გჭირდება.

კლიშეა, მაგრამ მაინც:

„თუ ლონდონისგან დაიღალე, ესე იგი ცხოვრებამ დაგღალა“.

არ ვაპირებ დავწერო ლონდონის „ღირსშესანიშნაობების“ შესახებ. თუ ბუკინგემის სასახლე, სიტი, ბიგ ბენი და დედოფალი გაინტერესებს, ამის მიგნებას უჩემოდაც მოახერხებ - იარე პირდაპირ და თან იქონიე ნებისმიერი ტურისტული წიგნი, სახელწოდებით - „ლონდონი - წარსული და აწმყო“, ან რაიმე მსგავსი.

გთავაზობ, მე და ჩემს ლონდონელ მეგობრებს, ლონდონის უცნობ და, ჩემი აზრით, საუკეთესო ადგილებში აჩქარებულ მოგზაურობაში წამოგვყვე; იქ, სადაც შემთხვევით ვერანაირად ვერ მოხვდები. არადა, ნამდვილი ლონდონი დახურული კარების მიღმაა.

ჩემი ლონდონელი მეგობრები:

კარენი

თანამედროვე ლონდონელი გოგოს ფორმულა, პროფესიით მოდის მომავლის განმსაზღვრელი (fashion buyer). ზედმეტად დახვეწილი ესთეტი.

დევი და ნასტია

- ლონდონზე შეყვარებული არქიტექტორი და მისი მუსიკოსი სუპერ მეორე ნახევარი. ჩემი ქართული ოჯახი ლონდონში.

ფერნანდო

- ჩელსის ცნობილი რესტორნებისა და ბარების მფლობელი, მუსიკოსი. ავანტიურისტი (კარგი გაგებით). მუდმივი საცხოვრებელი ადგილი - ბარჟა თემზაზე.

მარტა

- ვიდეოარტისტი და ტელეპროდიუსერი, სასტიკი ანტიგლობალისტი. ჰიპების ოჯახში დაბადებული კონცეპტუალისტი.

ანრიკი

- ტელეპროდიუსერი, რეჟისორი. უცნაური ადგილების დაუოკებელი მაძიებელი, რომელსაც თავში მუდმივად ახალი პროექტი აქვს.

თუ სარეცხი მანქანის გაწურვის რეჟიმის ტემპი გიზიდავს და გინდა, რომ 14-მა მილიონმა ადამიანმა ფეხზე დაგაბიჯოს:

მაშინ სოჰო, და ქოვენთ გარდენი შენი სტიქიაა. სოჰოში ყველა რჯულის, ასაკის და სექსუალური ორიენტაციის ადამიანი ჩქარი ნაბიჯით, მიზანდასახულად აქეთ-იქით მოძრაობს. აქაურობა აურაცხელი რაოდენობის რესტორნების, ყველანაირი დანიშნულების მაღაზიების, სტრიპტიზ-კლუბების, კაფე-ბარების, სარეკლამო სააგენტოების, თეატრების, კინოთეატრების, სილამაზის სალონების, სექს-შოფების, გეი-ბარების, პატარა პარკების, ხმის ჩამწერი სტუდიების, ღამის კლუბებისა და ტელევიზიების ერთი დიდი აჯაფსანდალია. აქ მოსულს რა ჯანდაბა გინდოდა, გავიწყდება; დანარჩენ სოჰოში მოსიარულეებს რა უნდათ, ხომ საერთოდ გაურკვეველია. სამაგიეროდ, რაც არ უნდა დაღლილი იყო, ისეთ ენერგიაზე მოდიხარ, რომ სარეცხი მანქანასავით მზად ხარ, სულ წრეზე იტრიალო, და კონსუმერიზმის სენით შეპყრობილმა, აღარასოდეს დაისვენო და დაიძინო.

ბლუ რუმი: (ლურჯი ოთახი)

პატარა ყავახანა, რომელიც შუაგულ სოჰოშია, უფრო მეგობრის სასტუმრო ოთახს მოგაგონებთ, ვიდრე კაფეს. პატარა ლურჯ ოთახში (იხ. სახელწოდება) სულ რამდენიმე მაგიდა და სავარძელი დგას. აქ ცალკე მაგიდა არასდროს გექნება, ვიღაც აუცილებლად მოგიჯდება, და ის ვიღაც აუცილებლად არტისტი იქნება. ბევრი აქ, უბრალოდ, წიგნის წასაკითხად, ლეპტოპზე სამუშაოდ, ანდა თავისი ახალი შედევრის ჩასახატად მოდის.

მუდამ კარგი, წყნარი მუსიკა უკრავს და ყოველთვის საინტერესო გამოფენაა. მათი მარწყვის Cheese cake-ი დაუვიწყარია, თანაც იაფი. მეპატრონე აუცილებლად გამოგელაპარაკება, გადაამოწმებს, შევარდნაძის შემდეგ რომ სააკაშვილი მოვიდა და აუცილებლად მოკითხვას დაგაბარებს ერთთანაც და მეორესთანაც.

აი.სი.ეი. - თანამედროვე ხელოვნების ინსტიტუტი

მყუდრო და კომფორტული ადგილია, სადაც კინოთეატრი, საგამოფენო დარბაზი, წიგნის მაღაზია და რესტორან-ბარია. თავისუფლად შეგიძლია, მთელი დღე იქ გაატარო. იქ ისეთ კინოს ნახავ, სხვაგან რომ არსად გადის - აქაურობას კომერციულ კინოსთან არაფერი აქვს საერთო. შემთხვევით ოთარ იოსელიანს ან აბას კიეროსტამს შეიძლება შეხვდე და მათ ლექციასაც დაესწრო. ყველაფერი კი ისე ელვის სისწრაფით იცვლება, რომ მეტის დაწერას აზრი არ აქვს, სჯობს დამატებითი ინფორმაციისთვის თავად შეხვიდეთ აი.სი.ეი.-ს ოფიციალურ საიტზე: www.ica.org.uk

საუკეთესო მაღაზიები სოჰო -კოვენტ გარდენზე:

წიგნები: magma bookstore (არტ წიგნებისთვის და ალტერნატიული ჟურნალებისთვის)

მუსიკა:
fopp (იაფი),
carbon (ალტერნატიული ლეიბლებისთვის)

ტანსაცმელი:
Top Shop (იაფი)
Urban Outfi tters (საშუალო)
Dover street market (უძვირესი)

სკეჩი:

ეს ლონდონის ყველაზე თანამედროვე, ყველაზე უჩვეულო და ყველაზე ფეშენებელური ადგილია. ეს შედევრი სულ რაღაც 16 მილიონი დოლარი დაჯდა. სკეჩში მხოლოდ საღამოს 5 საათამდე მოხვდები, თუ, რა თქმა უნდა, ლონდონის რომელიმე სუპერვარსკვლავის მეგობარი არ ხარ. საღამოს სკეჩი წევრების კლუბად იქცევა, დღისით კი თანამედროვე ვიდეო გალერეა, ბარი და ყავახანაა.

მიუხედავად იმისა, რომ ყავა 5 ფუნტი ღირს, აუცილებლად წადი. შეგიძლია ფული დაზოგო და „ვოგი“ აღარ იყიდო, რადგანაც მთელი „ვოგის“ ფურცლები შენს წინ ცოცხლად ივლიან. გალერეაში ვიდეო ინსტალაციების ნახვას აუცილებლად გირჩევ. შემდეგ, კაფეში არ დაიბნე. მენიუს ნაცვლად, მიმტანი ძველ წიგნს მოგიტანს, მენიუ წიგნშია ჩადებული. აუცილებლად შეუკვეთე კაპუჩინო, რომელსაც რეზინის რბილ ჭიქაში მოგართმევენ. თუ ალკოჰოლი უფრო გიზიდავს, მაშინ ბარში შეჩერდი და ვაშლის მარტინი გასინჯე (მათი სპეციალობაა). არავითარ შემთხვევაში არ დაგოიმდე, როდესაც უაღრესად მომხიბვლელი ბარმენი ჭიქის ქვეშ ხელსაწმენდს შეგიცურებს, მასზე კი მობილური ტელეფონი იქნება კალმით მიწერილი. ეს მისი კი არა, რესტორნის რეზერვაციის ცხელი ხაზია. სადილი რესტორანში (გალერეა საღამოს რესტორნად გარდაიქმნება) ერთ კაცზე დაახლოებით 250 ფუნტი დაგიჯდება, და თუ კლუბის წევრი არ ხარ, იქ მაინც ვერ მოხვდები.

ურცხვად დავამატებ, რომ მსოფლიოში ყველაზე მაგარი ტუალეტებიც აქ არის. აუცილებლად ორივე ტუალეტში შედი (პირდაპირ ფუნქციას არ ვგულისხმობ, რა თქმა უნდა). ერთი, უცხო პლანეტაზე ჯერ არგამოჩეკილ უზარმაზარ კვერცხს ჰგავს, ხოლო მეორე - ბნელი ლაბირინთია, სვაროვსკის კრისტალებისაგან გაკეთებული ობობას ქსელებით განათებული.

თეით მოდერნი

ყავისფერი აგურით ნაშენები ძველი ელექტროსადგური, რომელიც რამდენიმე წლის წინ გამოშიგნეს და სრულიად ახალი ფუნქცია მიანიჭეს - ახლა ეს სუპერთანამედროვე შინაგანი სტრუქტურა, თანამედროვე ხელოვნების მუზეუმს მასპინძლობს.

დევის და ნასტიას საყვარელი ადგილი:

დევი: „შენობის ისტორიაც კი მიყვარს. ელექტროსადგური Sir Giles Gilbert Scott-მა ააშენა. ეს არქიტექტორი Buttersea Power Station-ის (ჩემი საყვარელი შენობის) და განთქმული ბრიტანული წითელი სატელეფონო ჯიხურების ავტორიც არის. შენობა რომ აგურის და რკინის კონსტრუქციისგან არის აგებული, ეს ალბათ ნაკლებად დაგაინტერესებთ; აი, ის კი, რომ შენობა დამგეგმარებლების გათვლით, 42 000 000 ცალი აგურით აშენდა და სიმაღლე ზუსტად 99 მეტრი აქვს, რათა მის წინ მდგარ ლონდონის მთავარ, წმინდა პავლეს ტაძარზე მაღალი არ გამოსულიყო, უკვე საინტერესოა.“

როცა ლონდონელებმა მითვალ-მოთვალეს და გადაწყვიტეს, რომ „ბენქსაიდ ფაუერ სთეიშენის“ მიერ გამომუშავებული ელექტროენერგია ძალიან ძვირი უჯდებოდათ, ელექტროსადგური კარგა ხანს იდგა უქმად. მოგვიანებით, შენობით „თეითი“ დაინტერესდა და მის რეკონსტრუქციაზე საერთაშორისო კონკურსი გამოცხადდა. კონკურსში შვეიცარიელებმა - ჰერცოგმა და მეურენმა გაიმარჯვეს (ერთ-ერთმა მათგანმა გამარჯვების შესახებ რადიოთი შემთხვევით შეიტყო), შედეგი - თეით მოდერნი გახლავთ.

დევი: „რატომ მიყვარს? მიყვარს თავად ატმოსფერო, რომელიც შენობაშია, ყველა გამოფენის, ყველა აქ გამოფენილი ხელოვანის სული თითქოს შენობაში რჩება. თანაც ყოველი ახალი გამოფენის მერე, ეს შეგრძნება კიდევ უფრო მძაფრდება. არანორმალური ენერგიაა, რომელიც არ შეიძლება არ იგრძნო.“