Rus. Воздействие человека на климатE. Human impact on climate ა. მ. რიაბჩიკოვის მისედვით (1990 წ.) ადამიანის სამეურნეო მოღვაწეობით მთელ მსოფლიოში ყოველწლიურად ატმოსფეროში გამაჭუჭყიანებელი ნივთიერებები შეადგენდა: გოგირდის დიოკსიდი – 190 მილ. ტონას, აზოტის ოქსიდი – 65 მილ. ტონას, ნახმირწყლების ოქსიდი – 25,5 მილ. ტონას. ქლორფტორ-ნახშირწყლები (ფრეონი) -1.4 მილ. ტ. და ა.შ. ყოველწლიურად სათბობის წევის შედეგად დამატებით ატმოსფეროში გამოიბოლება - 700 მილ. ტ. მტერისა და გაზისებური შენაერთები. ყველაფერს ამას მოყვება ანთროპოგენული გაჭუჭყიანების კონცენტრაციის ზრდა ატმოსფეროში, რაც ახდენს გლობალურ გავლენას კლიმატზე და იწვევს ნეგატიურ შედეგებს: „პარნიკულ ეფექტს“, ოზონის ფენის გაქრობას, მჟავე წვიმებს და სხეა. პარნიკული გაზის კონცენტრაციის ზრდა ატმოსფეროში იწვევს კლიმატის გლობალერ დათბობას. ჰაერის საშუალო ტემპერატურამ აიწია 0,5-0,6% ინდუსტრიული პერიოდთან შედარებით, ხოლო 2000 წლისათვის მისმა ზრდამ შეადგინა -1,2%C, ხოლო 2025 წლისათვის შეიძლება გახდეს 2,5%C (ბუდკო, 1989) ბიოსფეროსათვის კლიმატის ასეთ ცვლას შეიძლება ჰქონდეს როგორც უარყოფითი, ისე დადებითი ეკოლოგიური შედეგი.
Source: საინჟინრო-გეოლოგიური და გეოეკოლოგიური განმარტებითი ლექსიკონი = Инженерно-геологический и геоэкологический толковый словарь = A dictionary of engineering-geology and geoekology : (რუსულ-ინგლისურ-ქართულ ტერმინთა შესატყვისობით და ქართული განმარტებით), თბილისი : მეცნიერება, 2005. ISSN 99928-962-4-8.