დაუდ-ფაშა გურჯი

დაბადების ადგილი: ქვემო ქართლი.

ერაყის უკანასკნელი მამლუქი გამგებელი 1817-1831წწ.,  წარმოშობით ქართველი; ბავშვობაში გაიტაცეს და ოსმალეთში გაყიდეს; მოხვდა ბაღდადის ფაშა სულეიმან ბუიუქთან, რომელმაც ის მამლუქთა სასწავლებელში მიაბარა; სასწავლებლის დამთავრების შემდეგ ეკავა სხვადასხვა თანამდებობა(საფაშოს ბეჭდის მცველი, ხაზინადარი, დავთარდარი და სხვა); გახდა თუ არა ერაყის მმართველი, განუდგა ოსმალეთის სულთანს და ატარებდა დამოუკიდებელ საშინაო და საგარეო პოლიტიკას; არმია გარდაქმნა ევროპულ ყაიდაზე, ერაყში 1829 წელს გახსნა პირველი სტამბა, შემოიღო სავაჭრო მონოპოლია სასოფლო-სამეურნეო პროდუქტებზე; ცდილობდა რუსეთ–ოსმალეთის 1829-1829წწ. ომი თავის სასარგებლოდ გამოეყენებინა და ერაყის დამოუკიდებლობა განემტკიცებინა; 1830 წელს სულთანმა მის წინააღმდეგ ჯარი გაგზავნა, დაუდ-ფაშა გურჯი დამარცხდა და 1831 წლის სექტემბერში თურქებს დანებდა; 1832 წელს სულთნის ბრძანებით მონაწილეობა მიიღო ანატოლიაში შეჭრილ მუჰამედ ალის ლაშქრის წინააღმდეგ ბრძოლაში; 1834 წელს ბოსნიის გამგებლად დაინიშნა; ორი წლის შემდეგ კი სტამბოლში გადაიყვანეს, სადაც ეკავა სხვადასხვა თანამდებობა; 1839-1841წწ. ანკარის ვილაიეთს განაგებდა; 1841 წელს სახელმწიფო სამსახურიდან გადადგა; 1846 წელს მედინაში დასახლდა და პირადი თხოვნით, მუჰამადის საფლავის ზედამხედველად(შაიხ ალ–ჰარამ) დაინიშნა; მედინის ერთ–ერთ გარეუბანში გააშენა ბაღი, რომელას შემდგომ "დაუდიე" უწოდეს; მისი ოჯახის წევრები საქართველოში ორბელიანების ყმები იყვნენ; საქართველოს მთავარმმართველ გენერალ ერმოლოვთან მიმოწერის შედეგად მან ისინი ყმობიდან გაათავისუფლა; უნდოდა მათი გააზნაურება, თუმცა ვერ მოახერხა; 1824 წელს საქართველოში გამოუგზავნია თავისი რწმუნებული, რომელსაც დაუდ-ფაშას დედა ბაღდადში უნდა წაეყვანა, მადგამ დედამ მართმადიდებლურ სამშობლოში დარჩენა ამჯობინა; გარდაიცვალა 1851 წელს მედინაში.

წყარო: საქართველო: ენციკლოპედია: ტ.2. – თბ., 2012. – გვ.335; ქართული გენი უცხოტომელთა სამსახურში : 100 რჩეული ბიოგრაფია : მონოგრაფია / ზურაბ ქუთათელაძე.-თბ.,2011.-გვ.64; შენი მაცნე: facebook.com