რომანოზ ძამსაშვილი-ცამციევი

დაბადების ადგილი: სოფელი ვაჩნაძიანი, გურჯაანის რაიონი. 

დაამთავრა თბილისის სასულიერო სემინარია 1877 წელს და სემინარიის სამმართველოს 1877 წლის გადაწყვეტილებით ჩარიცხულ იქნა სემინარიის აღზრდილთა პირველ თანრიგოსნებში; 1877 წლიდან მუშაობა დაიწყო თელავის სასულიერო სასწავლებელში ქართული ენისა და ქართულ-რუსული გალობის მასწავლებლად; 1883 წელს მაზრის ადმინისტრაციასთან დაპირისპირების გამო იძულებული გახდა მიეტოვებინა კახეთი და ქუთისში გადასულიყო, სადაც 1885 წლამდე მუშაობდა ქართული ენისა და სიმღერა-გალობის მასწავლებლად სათვადაზნაურო სასწავლებელში; იყო ქართული სიმღერა-გალობის მოყვარული და ქართული გუნდების ლოტბარი; ბეჭდურადაც ემსახურებოდა ქართული მისიკის ზრდასა და განვითარებას; ნოტებზე გადაიღო ილია ჭავჭავაძის "ნანა" და ჟურნალ "ნობათში" გამოაქვეყნა, აგრეთვე 30-მდე ქართული სიმღერა ჰქონდა გადაღებული ნოტებზე, სამწუხაროდ ეს კრებული დაკარგულია და ჯერჯერობით არ არის ნანახი; თარგმნა უფ. როჟნოვის "ნოტების ანბანიც" ქართულად, იგი საქართველოს მუზეუმშია დაცული;  დიდ მნიშვნელობას ანიჭებდა მშობლიური ენის შესწავლას; ყურადღებას აქცევდა ახალგაზრდობის მორალურ აღზრდას; თელავის სასულიერო სასწავლებელში მისი ინიციატივით სამუშაო გეგმაში შეიტანეს საქართველო ისტორიის მოკლე კურსი; თითქმის მთელი საქართველო შემოიარა, გაეცნო ძველ ისტორიულ ძეგლებს; 1882 წელს გამოსცა "შემოკლებული საქართველოს ისტორია"; მის კალამს ეკუთვნის რამდენიმე საბავშვო მოთხრობა და გეოგრაფიული წერილები კახეთსა და იმერეთზე; აღსანიშნავია, როგორც ეთნოგრაფი, მან თითქმის მთელი საქართველო შემოიარა და დეტალურად აღწერა კახეთის ისტორიული ძგლები, ხალხის ზნე-ჩვეულება; 1876 წლიდან ქართული ჟურნალ-გაზეთების მუდმივი კორესპონდენტი იყო; აქტიურ მონაწილეობას იღებდა საღამო-წარმოდგენებში და როგორც შეეძლო ეხმარებოდა სცენის მოყვარეებს; "დროებასა" და "ივერიაში" განიხილავდა კახეთში ახალი სკოლების გახსნის, სასამართლოს განყოფილების დაარსებისა და კლუბების მოწყობის საკითხებს.

წყარო: კახეთის გამოჩენილი ადამიანები/ოთარ ნაცარაშვილი.-თბ.,2001.-გვ.509; ქართველ მოღვაწეთა ნეკროპოლი. წ. 1/ შეადგ., წინასიტყვაობა, შენიშვნები და საძიებელი დაურთო სოლომონ ხუციშვილმა. -თბ., 1961. -გვ.139

• შემოკლებული საქართველოს ისტორია (ავტორი). - თფილისი, ე. ხელაძის სტ., 1882. - 190გვ.