იოსებ მამაცაშვილი

დაბადების ადგილი: სოფელი რუისი, ახლანდელი ქარელის რაიონი. 

დაამთავრა თბილისის სასულიერო სემინარია (1827). მუშაობდა გორის ოლქის უფროსის კანცელარიაში, შემდეგ თბილისში, უზენაესი მმართველობის კანცელარიაში, 1829 წლიდან - თარჯიმნად. 1832 წლის შეთქმულების მონაწილე. 1832-1836 წწ. ჯერ პატიმრობაში, შემდეგ გადასახლებაში იყო ქ. ვიატკაში, სადაც გაეცნო გერცენს. 1836 წლიდან გორში ცხოვრობდა. საგლეხო რეფორმის გატარების პერიოდში ყმა გლეხების ინტერესებს იცავდა, რისთვისაც მეორედ გადაასახლეს საქართველოდან. 60-იან წლების დასაწყისში წერილებს, ლექსებსა და თარგმანებს აქვეყნებდა ჟურნალ "ცისკარში" და "გუთნისდედაში". გორში მის ოჯახში იკრიბებოდნენ ცნობილი მწერლები და მოღვაწეები: ი. გოგებაშვილი, დ. ბაქრაძე, ა. ფურცელაძე, კ. მამაცაშვილი, ვ. თულაშვილი და სხვა. აქ დაიბადა პირველად "ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების" დაარსების აზრი. იგი მონაწილეობდა გორის დრამატული წრის მუშაობაში. მსახიობ თამარ ციციშვილის დიდი პაპა.

წყარო: ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია: ტ. 6.-თბ., 1983.-გვ.395; საქართველო: ენციკლოპედია: ტ.5. -თბ.,2023. -გვ.489