რაფიელ ერისთავი

დაბადების ადგილი: სოფელი ქვემო ჭალა, ახლანდელი კასპის რაიონი.

ქართველი მწერალი, ეთნოგრაფი, ლექსიკოგრაფი, საზოგადო მოღვაწე. იგი იყო კახეთში ჩასახლებულ ერისთავთა შთამომავალი. ბავშვობა სოფ. ქისტაურში გაატარა. სწავლობდა თელავის სამაზრო სასწავლებელში, შემდეგ შუამთის მონასტერში; თბილისის გიმნაზიის დასრულების შემდეგ (1844) მუშაობდა თუშ-ფშავ-ხევსურეთის სამმართველოში თარჯიმნად, თბილისში - მეფისნაცვლის კანცელარიაში, ქუთაისში - განსაკუთრებულ მინდობილობათა უფროს მოხელედ. რ. ერისთავს დიდი წვლილი მიუძღვის ქართული მუზეუმისა და ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების დაარსების საქმეში; იგი იყო ქართული პროფესიული თეატრის ერთ-ერთი დამფუძნებელი, აგრეთვე "ვეფხისტყაოსანის" ტექსტის დამდგენი კომისიის (1882) ერთ-ერთი ინიციატორი და მონაწილე. რ. ერისთავის შემოქმედება მრავალფეროვანია. 70-80-იან წლებში რ. ერისთავის პოეზიაში ახალი ძალით გამოვლინდა ჰუმანიზმი და დემოკრატიზმი. იგი ქართული საბავშვო ლიტერატურის ერთ-ერთი ფუძემდებელია. მან დაამუშავა მათემატიკური, ფიზიკური, ქიმიური და სხვ. სამეცნიერო ტერმინოლოგია; გამოცემული აქვს "შემოკლებული ლათინურ-რუსულ-ქართული ლექსიკონი" (1873). მისი რედაქტორობით პირველად გამოიცა ს. ს. ორბელიანის ქართული ლექსიკონი (1884).

წყარო: ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია:ტ.4.-თბ., 1979.-გვ.194; განმანათლებლობა საქართველოში - იდეები და მოღვაწეები: nateba.webbreeze.net

• მიპატიჟება სასწავლებელში : ლექსები უმცრ. სასკ. ასაკის ბავშვებისათვის (ავტორი). - თბილისი, ნაკადული, 1986. - 16გვ.
• ფოლკლორულ-ეთნოგრაფიული წერილები (ავტორი). - თბილისი, მეცნიერება, 1986. - 250გვ.
• რჩეული თხზულებანი (ავტორი). - თბილისი, საბჭ. მწერალი, 1958. - 583გვ.
• რჩეული ლექსები (ავტორი). - ტფილისი, სახელგამი, 1928. - 74გვ.
• მოკლე ქართულ-რუსულ-ლათინური ლექსიკონი (შემდგენელი). - ტფილისი, 1884. - 167გვ.