გოგჩა

გოგჩა, ტბა ვრცელი, ხმოვანებით ზღვისა მბაძავი,
ოდესმე ზვირთთა აღქაფებით ჰღელავს მრისხანედ;
ზოგჯერ, ვით ბროლი გულ-უბრყვილო, წმინდა, უძრავი,
თვის შორის ჰხატავს ცისა ლაჟვარდს და მთათა მწვანეთ. გოგჩა - გოგჩის (სევანის) ტბა, მდებარეობს სასომხეთში.

მაგრამ ნაქცევნი მისთა კიდეთ ძაძით მმოსველნი,
საგლოვო ნაშთნი შენობათა კვლავ ეროვანთა,
სად ჰყვავებულან დიდებულად ქალაქნი ვრცელნი
და სად დღეს ვჰხედავთ ოდენ ბუთა და ნატამალთა. ნაქცევნი - ნანგრევები.

ნატამალი - ნარჩენი.

ჭმუნვათა თვისთა მნახველთაცა აზიარებენ
უდაბურება, მჩუმარება, არა-რაობა.
თვალსა და გულსა კაცისასა სევდით ავსებენ,
და უნებლიეთ წარმოდგება ოხვრით ეს გრძნობა:
აჰა, პალატთა დიდებულთა ნგრეული ნაშთი.
აჰა, ქალაქთა ჩინებულთა ხვედრი უცილო,
აჰა, ჩვენისა მომავლისაც ნამდვილი ხატი;
მხოლოდ აწმყოზე რას დაბმულხარ, ხედვავ ბრმობილო!

უცილო - უდავო.
ხატი - აქ: სურათი.
ხედვავ ბრმობილო - დაბრმავებულო მზერავ.

ესე კამარა ძლივ საცნობო ყოფილ ტაძარად, კამარა - თაღი.

სად კვლავ მეფენი მოწიწებით იდრეკდნენ მუხლთა,
სად ღვთის დიდება მორწმუნეთა ესმოდათ მტკბარად,
და ცისა მიმართ გრგვინვიდიან ხმანი ფსალმუნთა, -
დღეს ეს ნაქცევი, სახიერად მაჩრდილობელი,

სახიერად - ლამაზად, მშვენივრად.

ჰხედავს თვის ქვეშე დამჩოქველად ოდენ პირუტყვთა,
ზოგჯერ ნადირთა, ზოგჯერ მხეცთა, და ხან წარმვლელი
მუნ შეაფარებს საქონელთა, შორით ზიდულთა!
ეს გროვა ქვათა სახე შლილის ოთხკუთხედისა
ადგილ არს, სადა სავაჭრონი მდიდრად წყობილან;
სომეხნი, მხნენი ხელოვანნი მომგებლობისა, ხელოვანნი მომგებლობისა - სავაჭრო საქმის კარგი მცოდნენი.

პირსა ქვეყნისას ამა საქმით ადრივ ცნობილან.
მაშინ მათ შორის ხშირ ყოფილა ქურურთა მქონე ქურური - ქონება, მატერიალური სიმდიდრე.

არა-თუ ვერცხლით, ნდობითაცა ყოვლად მდიდარნი.
აწ მტვრად აღგვილან იგი ძალი და იგი ღონე;
მათთა განთქმულთა შეძლებათა წარშლიან კვალნი!
მიხედე ამა ვრცელსა ვაკეს ქვა-ყრილსა ბნელად,
კვლავ ასპარეზსა, სად ჰქონიათ ტაიჭთა სრბოლა,
ჩოგნით ტაცება ჭაბუკ-მხედართ გამოსაცდელად,
შუბთა ტრიალი, ჯირითთ ტყორცნა და ისართ სროლა.
ერთგზის ესეცა ქვანი შავნი, დღეს დახავსილნი,
ურთიერთთანა კავშირობით ამაღლებულან;
მკუთვნელნი მათნი, ბედნიერნი და კმაყოფილნი,
ოდესმე მათში განცხრომილან და განშვებულან.
აქაცა მჯდარა ძალი მაღალს ტახტსა ამაყად,

განშვებულან - შვებით, მოლხენით უცხოვრიათ.
ძალი - აქ: ძალაუფლება, ძალაუფლების მქონენი.

წყალობათა და რისხვის ფრქვევით მმართველი ერთა;
აქაც უღრღნიათ შურსა, მტრობას გულები ხარბად;
ტრფიალნი აქაც შემსჭვალვიან კვლავ ერთმანერთთა.
რავდენთ ბანოვანთ შვენებანი ახლად მშლილობნი
შემსჭვალვიან - სიყვარულით შეერთებულან.
ბანოვანი - ქალბატონი, მანდილოსანი.

ჭავლის სიწმინდეს მიუზიდავს ნაპირს ამ ტბისას;
ვარდნი, ზამბახნი და მიხაკნი, და გიშრის მწყობრნი
რავდენგზის ტურფად გარდუღია სარკესა წყლისას.
რავდენგზის მთვარეს, თავ-მომწონეს, მათთან შთახედვით
უგრძვნია თვისი ჩაგრულ-ყოფა და მოღრუბლვილა!

შთახედვით - მაყურებელს.

მაგრამ რა?!. დროსა მსრველის ცელით, ყოვლთა წარმწყმედით,
ციურთა მჯობი მშვენებლობაც სხვათებრ მოსთვლილა!
დროსა მსრველი ცელი - დროის გამანადგურებელი ძალა.
მშვენებლობა - მშვენიერება. მოსთვლილა - გაქარვებულა, წაშლილა.

	გოგჩა, ტბა ვრცელი, ხმოვანებით ზღვისა მბაძავი, ოდესმე ზვირთთა აღქაფებით ჰღელავს მრისხანედ; ზოგჯერ, ვით ბროლი გულ-უბრყვილო, წმინდა, უძრავი, თვის შორის ჰხატავს ცისა ლაჟვარდს და მთათა მწვანეთ.			გოგჩა - გოგჩის (სევანის) ტბა, მდებარეობს სასომხეთში.
	მაგრამ ნაქცევნი მისთა კიდეთ ძაძით მმოსველნი, საგლოვო ნაშთნი შენობათა კვლავ ეროვანთა, სად ჰყვავებულან დიდებულად ქალაქნი ვრცელნი და სად დღეს ვჰხედავთ ოდენ ბუთა და ნატამალთა.			ნაქცევნი - ნანგრევები. ნატამალი - ნარჩენი.
	ჭმუნვათა თვისთა მნახველთაცა აზიარებენ უდაბურება, მჩუმარება, არა-რაობა. თვალსა და გულსა კაცისასა სევდით ავსებენ, და უნებლიეთ წარმოდგება ოხვრით ეს გრძნობა: აჰა, პალატთა დიდებულთა ნგრეული ნაშთი. აჰა, ქალაქთა ჩინებულთა ხვედრი უცილო, აჰა, ჩვენისა მომავლისაც ნამდვილი ხატი; მხოლოდ აწმყოზე რას დაბმულხარ, ხედვავ ბრმობილო!			უცილო - უდავო. ხატი - აქ: სურათი. ხედვავ ბრმობილო - დაბრმავებულო მზერავ.
	ესე კამარა ძლივ საცნობო ყოფილ ტაძარად,			კამარა - თაღი.
	სად კვლავ მეფენი მოწიწებით იდრეკდნენ მუხლთა, სად ღვთის დიდება მორწმუნეთა ესმოდათ მტკბარად, და ცისა მიმართ გრგვინვიდიან ხმანი ფსალმუნთა, - დღეს ეს ნაქცევი, სახიერად მაჩრდილობელი,			სახიერად - ლამაზად, მშვენივრად.
	ჰხედავს თვის ქვეშე დამჩოქველად ოდენ პირუტყვთა, ზოგჯერ ნადირთა, ზოგჯერ მხეცთა, და ხან წარმვლელი მუნ შეაფარებს საქონელთა, შორით ზიდულთა! ეს გროვა ქვათა სახე შლილის ოთხკუთხედისა ადგილ არს, სადა სავაჭრონი მდიდრად წყობილან; სომეხნი, მხნენი ხელოვანნი მომგებლობისა,			ხელოვანნი მომგებლობისა - სავაჭრო საქმის კარგი მცოდნენი.
	პირსა ქვეყნისას ამა საქმით ადრივ ცნობილან. მაშინ მათ შორის ხშირ ყოფილა ქურურთა მქონე			ქურური - ქონება, მატერიალური სიმდიდრე.
	არა-თუ ვერცხლით, ნდობითაცა ყოვლად მდიდარნი. აწ მტვრად აღგვილან იგი ძალი და იგი ღონე; მათთა განთქმულთა შეძლებათა წარშლიან კვალნი! მიხედე ამა ვრცელსა ვაკეს ქვა-ყრილსა ბნელად, კვლავ ასპარეზსა, სად ჰქონიათ ტაიჭთა სრბოლა, ჩოგნით ტაცება ჭაბუკ-მხედართ გამოსაცდელად, შუბთა ტრიალი, ჯირითთ ტყორცნა და ისართ სროლა. ერთგზის ესეცა ქვანი შავნი, დღეს დახავსილნი, ურთიერთთანა კავშირობით ამაღლებულან; მკუთვნელნი მათნი, ბედნიერნი და კმაყოფილნი, ოდესმე მათში განცხრომილან და განშვებულან. აქაცა მჯდარა ძალი მაღალს ტახტსა ამაყად,			განშვებულან - შვებით, მოლხენით უცხოვრიათ. ძალი - აქ: ძალაუფლება, ძალაუფლების მქონენი.
	წყალობათა და რისხვის ფრქვევით მმართველი ერთა; აქაც უღრღნიათ შურსა, მტრობას გულები ხარბად; ტრფიალნი აქაც შემსჭვალვიან კვლავ ერთმანერთთა. რავდენთ ბანოვანთ შვენებანი ახლად მშლილობნი			შემსჭვალვიან - სიყვარულით შეერთებულან. ბანოვანი - ქალბატონი, მანდილოსანი.
	ჭავლის სიწმინდეს მიუზიდავს ნაპირს ამ ტბისას; ვარდნი, ზამბახნი და მიხაკნი, და გიშრის მწყობრნი რავდენგზის ტურფად გარდუღია სარკესა წყლისას. რავდენგზის მთვარეს, თავ-მომწონეს, მათთან შთახედვით უგრძვნია თვისი ჩაგრულ-ყოფა და მოღრუბლვილა!			შთახედვით - მაყურებელს.
	მაგრამ რა?!. დროსა მსრველის ცელით, ყოვლთა წარმწყმედით, ციურთა მჯობი მშვენებლობაც სხვათებრ მოსთვლილა!			დროსა მსრველი ცელი - დროის გამანადგურებელი ძალა. მშვენებლობა - მშვენიერება. მოსთვლილა - გაქარვებულა, წაშლილა.