წინამდებარე სახელმძღვანელო განკუთვნილია სამოქალაქო განათლების განვითარების მულტიეთნიკურ რესურს-ცენტრში ქართული ენის შესწავლით დაინტერესებული მსმენელებისათვის. მსმენელთა უმრავლესობა სხვადასხვა ასაკობრივ და ეთნიკურ კატეგორიას მიეკუთვნება და შესაბამისად მათი ურთიერთკომუნიკაციის ენას რუსული წარმოადგენს. არსებული რეალობის გათვალისწინებით რესურს-ცენტრმა მიზანშეწონილად მიიჩნია ქართული ენის ადაპტირებული სახელმძღვანელოს შემუშავება, რომელიც შესაძლებელობას მისცემდა ქართული ენით დაინტერესებულ რუსულენოვან მსმენელს, საჭიროების შემთხვევაში, დამოუკიდებლად შეესრულებინა სახელმძღვანელოში მითითებული დავალებები. აღნიშნულიდან გამომდინარე, ახალი სიტყვები, სავარჯიშოების პირობები და საშინაო დავალებები თარგმნილ იქნა რუსულ ენაზე.

სახელმძღვანელო შედგება 25 თემისგან და აგებულია დიდაქტიკურ პრინციპზე დაყრდნობით - მარტივიდან რთულისაკენ: სახელმძღვანელო იწყება ანბანის შესწავლით და მთავრდება საქართველოს დედაქალაქის გაცნობით. თემები დაყოფილია სამ ნაწილად და გაწერილია 75-80 საათზე 1-2 დონის მისაღწევად (ევროსაბჭოს ენობრივი დონეების შესაბამისად). მე-4-23-ე თავების I ნაწილის თემატიკა მეტნაკლებად მოიცავს ისეთ ყოფით, სოციალურად განსაკუთრებით აქტუალურ საზოგადოებრივ სფეროებს, რომლებშიც ენობრივი თვითრეალიზება (ორიენტირება) უხდება ქვეყნის რუსულენოვან მოსახლეობას.

საკომუნიკაციო უნარ-ჩვევათა დასახვეწად ყველაზე აუცილებელ აქტივობას - „ლაპარაკი: მონოლოგი და დიალოგი“ - შედარებით მეტი დრო ეთმობა და შესაბამისად ის გადატანილია ბროშურაში, „მეთოდური მითითებები მასწავლებლისთვის“, რომელიც ზოგად თეორიულ მითითებებთან („მეორე ენის სწავლების მეთოდიკა“) და აუდიო-კასეტასთან ერთად თან ახლავს სახელმძღვანელოს.

სახელმძღვანელოს მეორე ნაწილი, გრამატიკა, მოიცავს: მარცვალს, მეტყველების ნაწილებს, ქვემდებარისა და შემასმენლის ურთიერთობას რიცხვში.

მეორე ენის კომუნიკაციური სწავლების პრინციპები გულისხმობს გრამატიკის ფუნქციურად, ტერმინოლოგიური „გადატვირთვის“ გარეშე სწავლებას. წლების მანძილზე რესურს-ცენტრში ქართული ენის მსმენელებზე დაკვირვებამ აჩვენა, რომ მათი ერთი ნაწილი ენის სტრუქტურის წვდომას ნაცნობ ენათა შედარებითი გრამატიკის საშუალებით მოითხოვდა და ასე უფრო კარგად ითვისებდა. იქიდან გამომდინარე, რომ მსმენელთა ერთი ნაწილი ქართული ენის გრამატიკულ კატეგორიებს მათი თეორიული ახსნის შემდეგ უფრო იგებს, ვიდრე ზოგიერთი ნიმუშის მექანიკურად დასწავლის შემდეგ, ჩვენ ვცდილობთ მათთან ვიმუშაოთ ერთგვარი შერეული პრინციპით: შესასწავლი მასალის ნაწილი ავათვისებინოთ შერჩეული ნიმუშებისა და მათი ანალოგიური ფორმების ფრაზებში მოხმარებით, თუნდაც მათი ხშირად გამეორებით, განმტკიცებით; სხვა (აუცილებელ) შემთხვევებში კი მივმართოთ გრამატიკულ ახსნა განმარტებებს თვით ისტორიულ-შედარებითი მეთოდის გამოყენებითაც.

სახელმძღვანელოს მესამე ნაწილი ეთმობა ადაპტირებულ და პერიფრაზირებულ ტექსტებს. მიგვაჩნია, რომ მაღალმხატვრული, საწყის დონეზე აუცილებლად ადაპტირებული, მკითხველზე ემოციური ზემოქმედებიდან გამომდინარე ლიტერატურა, საუკეთესო საშუალებას იძლევა ნებისმიერი მეორე (ან უცხო) ენის ათვისებისათვის, განსაკუთრებით კი - ზრდასრულ მსმენელებთან მუშაობის შემთხვევაში. ტექსტები დაახლოვებულ იქნა თანამედროვე ქართულთან. სულხან-საბა ორბელიანის იგავ-არაკები და მცირე მოცულობის მხატვრული და დოკუმენტური ნაწარმოებები შერჩეულ იქნა იმ მოსაზრებით, რომ მათში ლაკონურად არის გადმოცემული დიდი მწერლის სათქმელი, ისინი ასევე შინაარსობრივად დრამატულია. ყოველივე ეს წარმოადგენს ენის შემსწავლელთა ალაპარაკების, დიალოგში შესვლისა და დისკუსიაში ჩართვის საუკეთესო საშუალებას. აქვე იგულისხმება მასწავლებლის მიერ დასახელებული აქტივობების წარმართვა ინტერაქტიური მეთოდების სათანადო მომარჯვებით.

ავტორი იტოვებს იმედს, რომ წიგნი შეასრულებს მიზნობრივი სახელმძღვანელოს ფუნქციას და სიამოვნებით გაითვალისწინებს მის მიმართ გამოთქმულ კომპეტენტურ შენიშვნებს.

Предисловие

Представленный учебник предназначен для слушателей, которые хотят изучить грузинский язык в Мультиэтническом ресурс-центре по развитию гражданского образования. Большинство слушателей принадлежат к разным возрастным категориям и этническим группам, для которых языком коммуникации является русский. Принимая во внимание сложившуюся ситуацию, Центр счел целесообразным разработать адаптированный учебник грузинского языка, который дал бы возможность русскоязычному студенту, заинтересованному в изучении грузинского языка, в случае необходимости пользоваться учебником самостоятельно, без помощи педагога. Поэтому новые слова, условия упражнений и домашние задания были переведены на русский язык.

Учебник состоит из 25 тем и создан по дидактическим принципам: от легкого - к сложному, начиная с изучения азбуки и заканчивая ознакомлением со столицей Грузии. Темы разделены на три части и распределены на 75-80 часов для достижения 1-2 уровня (в соответствии с языковыми уровнями Совета Европы). Тематика первой части (4-23 главы) включает бытовые и социально важнейшие сферы, в которых русскоязычному населению приходится самореализовывать себя (ориентироваться) в языковом смысле.

Для усовершенствования коммуникационных навыков сравнительно больше времени уделяется теме „Разговор: монолог и диалог“ и, соответственно, включена в брошюру „Методические инструкции для учителей“, которая наряду с общими теоретическими инструкциями („Методика обучения второго языка“) и аудиокассетой приложена к учебнику.

Вторая часть учебника - грамматика - включает в себя: слог, части речи и т.д. Принципы коммуникативного обучения второму языку означает преподавание грамматики функционально, без терминологической „перегрузки“. Годы наблюдения показали, что одна часть слушателей Центра понимала структуру грузинского языка посредством сравнения с грамматикой знакомых языков, и таким образом им было легче его изучать. Исходя из того, что одна часть слушателей лучше воспринимает грамматические категории грузинского языка после объяснения им теории, а другая - предпочитает метод изучения, основанный на наглядных примерах, мы пытаемся работать с ними по смешанному принципу: часть учебного материала преподавать при помощи использования примеров и аналогичных им форм во фразах, а также посредством их частого повторения и закрепления; в других же (необходимых) случаях обращаться к объяснению грамматики, используя даже исторически-сравнительный метод.

Третья часть учебника уделяется адаптированным и перефразированным текстам. Мы считаем, что с целью произведения эмоционального влияния на читателей обязательна высокохудожественная, на начальном уровне адаптированная литература, что является наилучшим способом для изучения любого второго (или иностранного) языка, особенно в случаях работы с взрослыми слушателями.

Тексты приближены к современному грузинскому языку. Басни Сулхана-Саба Орбелиани и малые художественные и документальные произведения были отобраны в силу того, что в

них лаконически передана идея большого писателя, а также они драматичны по своему содержанию. Все это является наилучшим способом обучить учащихся языку, умению вступать в диалог и дискуссии. Здесь же подразумевается, что педагог ведет эту активность, используя интерактивные методы.

Надеемся, что книга выполнит свою функцию и станет эффективным способом изучения грузинского языка. Мы с удовольствием рассмотрим предложенные нам компетентные рекомендации.

შინაარსი: ანბანი.
თანხმოვანი და ხმოვანი ბგერები.
სავარჯიშოები.

ქართულ ენაში გვაქვს 33 ასო-ბგერა. მსოფლიოში არსებული ყველა ანბანისგან

განსხვავებით, ბგერებსა და ასოებს შორის სრული იდენტობაა, ანუ, ყოველი

ბგერა როგორც წარმოითქმის, ისევე იწერება.

ქართულ ანბანში 5 ხმოვანია: ა, ე, ი, ო, უ, დანარჩენები კი - თანხმოვნები.

თანხმოვნებში სპეციფიკური ბგერების ჯგუფები გამოიყოფა. ესენია: ფ თ ქ ჩ ც - მათ ფშვინვიერ ბგერებს უწოდებენ და პ ტ კ წ ჭ ყ - მკვეთრი ბგერები.

გაიმეორეთ:
ПОВТОРИТЕ:

გაიმეორეთ:
ПОВТОРИТЕ:

წაიკითხეთ ხმამაღლა:
ПРОИЗНЕСИТЕ ГРОМКО:

გული -- სული -- ფული

სარი -- ხარი -- ფარი -- ლარი

ტარი -- ქარი -- სარი

ყვავი -- სვავი -- ხვავი

УПРАЖНЕНИЕ:

1. ხაზი გაუსვით ხმოვნებს და ამოიწერეთ:
Подчеркните гласные и выпишите:

კაცი ქალი წიგნი რვეული კალამი ბავშვი მაგიდა სკამი ხილი
ხედი ჩიტი გემი ძროხა თხა ქალაქი სოფელი ცხენი წიგნი
წიწილა ბაყაყი ყვავი სოკო მუხა ყაყაჩო თხა უთო ლომი ღორი

-----------------------------------------------------
-----------------------------------------------------

2. მოძებნეთ ვ მ ნ რ ლ ასოების შემცველი სიტყვები და ამოიწერეთ:
Выпишите слова со звуками ვ მ ნ რ ლ :

ვაშლი ცხენი ქათამი ქალი კაცი ტოროლა მცენარე
რცხილა ნალი ნიგოზი მდინარე ლომი მგელი ცელი ვაზი

ვ ------------------------------------------
მ ------------------------------------------
ნ ------------------------------------------
რ------------------------------------------
ლ------------------------------------------

3. ამოიწერეთ ხმოვნების შემცველი სიტყვები:
Выпишите слова с гласными:

ტყე ხბო ქვა ჭა რუ დღე მთა
რძე მთხლე მჭლე ყრუ

4. მოძებნეთ ვ გ დ ზ თ კ ლ მ ნ შემცველი სიტყვები და ამოიწერეთ:
Выпишите слова со звуками ვ გ დ ზ თ კ ლ მ ნ:

ვაშლი ნავი მთა ლომი კალია თავი
თევზი ოქრო ფული თათი ნავთი მგელი
კატა იხვი ძილი წამი შავი ზარი დათვი

ვ ---------------------------------
გ ---------------------------------
დ --------------------------------
ზ --------------------------------
თ --------------------------------
ლ --------------------------------
კ ---------------------------------
მ ---------------------------------
ნ ---------------------------------

5. მოძებნეთ პ ჟ რ ს ტ ფ ქ ღ ყ შ ც ძ წ თანხმოვნების შემცველი
სიტყვები და შეავსეთ ცხრილი (იხ. ცხრილი №1):
Впишите таблицу слова с согласными პ ჟ რ ს ტ ფ ქ ღ ყ შ ც ძ წ:

ცა, ქვა, წერო, ფული, ბაყაყი, ფული, ბაყაყი, ღორი, ფქვილი, ფოთოლი, სიმი, ქათამი, ტყე, რვეული, ჟოლო, რიცხვი, ფერი, პური, როლი, ღრიალი, ფრთა, ქაღალდი, შავი, ოქრო, ყური, კვერცხი, ჟირაფი, საქმე, ყანა.

6. შეარჩიეთ ჭ ხ ჯ ჰ ბგერების შემცველი სიტყვები და ჩამოწერეთ:
Выпишите слова со звуками ჭ ხ ჯ ჰ:

ხარი გორი ჭერამი ჰაერი გოგრა იხვი ჯარი
ქორი ჟამი ჰამაკი ჯვარი ჟოლო ხე ჰალვა ჭა

ჭ -----------------------------
ხ -----------------------------
ჯ ----------------------------
ჰ -----------------------------

7: ჩაწერეთ ასოები, რომ სიტყვა გამოვიდეს:
С помощью пропущенной буквы составьте слова:

8. ჩაწერეთ ხმოვნები, რომ სიტყვა გამოვიდეს:
С помощью пропущенных гласных составьте слова:

საშინაო დავალება: მოამზადეთ ნებისმიერი მარტივი ქართული ტექსტი სწორად კითხვით.

ДОМАШНЕЕ ЗАДАНИЕ: подготовьте любой простой грузинский текст правильным чтением.

-------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------

შინაარსი: მარცვალი.
მახვილი.
მისალმებისა და გამომშვიდობების ფორმები.

ქართულ სიტყვაში იმდენი მარცვალია, რამდენი ხმოვანიც არის, მაგ, უ-თო - აქ ორი მარცვალია - უ და - თო, სკოლა - აქ ორი მარცვალია: - სკო და - ლა. მარცვალი შეიძლება შედგებოდეს:

1. ერთი ხმოვნისგან;
2. ხმოვნისა და თანხმოვნისგან;
3. ხმოვნისა და თანხმოვნებისგან.

მაგალითად:

ია - აქ ორი ხმოვანია: -ი და -ა.
ხე - ამ ორბგერიან სიტყვაში ერთი მარცვალია: ხე.
ზღვა - ამ ოთხბგერიან სიტყვაშიც ერთი მარცვალია: ზღვა.
ფრინველი - ამ რვაბგერიან სიტყვაში კი სამი მარცვალია: ფრინ-ვე-ლი.

სავარჯიშო:
УПРАЖНЕНИЕ:

1. მარცვლებისგან შეადგინეთ სიტყვები:
Из слогов создайте слова:

ბა ლი---------------------
ფუ რი --------------------
გე ნა ---------------------
ჩი ვშვი -------------------
მგე მი --------------------
სკა ტი --------------------

თუ სიტყვის დამარცვლის დროს მასში ერთად რამდნიმე თანხმოვანია, პირველი წინა მარცვალთან რჩება, დანარჩენი კი - მომდევნოსთან: ფრინ-ვე-ლი ბარ-ტყი

2. ჩარჩოში მოთავსებული სიტყვები დაყავით მარცვლებად:
Данные в таблице слова разделите на слоги:

ქართულში, რუსული ენისაგან განსხვავებით, მახვილი უძრავია და, როგორც წესი, სიტყვას ერთი მახვილი აქვს, ხოლო ზოგიერთ შემთხვევაში შეიმჩნევა ორი მახვილი. პირველი მახვილი არის ძლიერი, ანუ ძირითადი, ხოლო მეორე - სუსტი. მახვილი ექვემდებარება შემდეგ წესებს:

1. ორმარცვლიან სიტყვებში მახვილი მოდის ბოლოდან მეორე მარცვალზე: მამა, გუბე, გული;

2. სამ და მეტმარცვლიან სიტყვებში მახვილი მოდის ბოლოდან მესამე მარცვალზე: ქა-თა-მი, გუ-გუ-ლი, კა-ნო-ნი;

3. ზოგიერთ მრავალმარცვლიან სიტყვებში ძირითადი მახვილი მოდის ბოლოდან მესამე მარცვალზე, ხოლო მეორე, სუსტი - პირველ მარცვალზე: აღ-მო-სავლე-თი, აღ-მა-შე-ნე-ბე-ლი.

3. ზემოთ ჩამოთვლილი წესების მიხედვით ა მოიწერეთ სიტყვები, დამარცვლეთ და გაუკეთეთ მახვილი:

Согласно вышесказанному выпишите слова, разделите их на слоги и поставьте ударение.

კარგი შვილი დედის გულის ვარდიაო.
სულელი ხიფათს გადაეყრება და ფათერაკს დააბრალებსო.
ცოლ-ქმრის ჩხუბი რეგვენს მართალი ეგონაო.

---------------------------------------------
---------------------------------------------
---------------------------------------------

4. ჩაწერეთ შესაბამისი ასოები ცარიელ უჯრაში:
Вставьте нужные слова в клетки:

5. მოცემული მარცვლებისგან შეადგინეთ სიტყვები:
Из данных слогов составьте слова:

6. მოცემული ასოებისგან შეადგინეთ სიტყვები:
Из данных букв составьте слова:

ქართველები ერთმანეთს
შემდეგი სიტყვებით ვესალმებით:

გამარჯობა!
გაგიმარჯოთ!
მოგესალმებით!
დილა მშვიდობისა!
საღამო მშვიდობისა!

გამომშვიდობებისას ვიყენებთ სიტყვებსა და ფრაზებს:

ნახვამდის!
მშვიდობით!
კარგად იყავით!
კარგად ბრძანდებოდეთ!
მომავალ შეხვედრამდე!

ქართველები ერთმანეთს შემდეგი სიტყვებით მოვიკითხავთ:

როგორ ხარ?
როგორ ბრძანდებით? (პატივისცემის გამომხატველი)
როგორ გიკითხოთ?
ხომ კარგად ხარ(თ)?
ხომ კარგად ბრძანდებით? (პატივისცემის გამომხატველი)
მომიკითხე(თ) . . . . . . . .

7. შემოხაზეთ სიტყვა ან ფრაზა, რომელსაც მისალმებისას გამოიყენებთ:
Очертите слова или фразу, которые используются во время встречи:

ნახვამდის! კარგად ბრძანდებოდეთ! გამარჯობათ! კარგად იყავით!
დილა მშვიდობისა! მომავალ შეხვედრამდე! მოგესალმებით! მშვიდობით!

8. ჩამოწერეთ ის სიტყვები და ფრაზები, რომლებსაც გამომშვიდობებისას გამოიყენებთ:

Напишите те слова или фразы, которые используются при прощании:

------------------------------------------
------------------------------------------
------------------------------------------

9. მიუწერეთ საპასუხო ფორმა:
Припишите ответ:

გამარჯობა! --------------------
როგორ ხარ? --------------------
ნახვამდის! ---------------------
გმადლობთ! --------------------

10. შეარჩიეთ მადლიერების გამომხატველი სიტყვები და ამოიწერეთ:
Подберите слова, выражающие благодарность и выпишите их:

გამარჯობა! მშვიდობით! დიდი მადლობა! კარგად იყავი! გმადლობთ!
მადლობელი ვარ! ნახვამდის! მომავალ შეხვედრამდე! კარგად ბრძანდებოდეთ!

საშინაო დავალება: დაწერეთ 5-6 წინადადება, ამოწერეთ მათგან ათი სიტყვა, დამარცვლეთ, მახვილები გაუკეთეთ და შესაბამისი ინტონაციით წარმოთქვით.
ДОМАШНЕЕ ЗАДАНИЕ: Напишите 5-6 предложений, выпишите из них 10 слов, разделите на слоги, поставьте ударения и произносите с нужной интонацей.

------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------

შინაარსი: საკუთარი თავის წარდგენა, დიალოგი, სიტყვების
განმარტება, აუდიო (მოსასმენი) ტექსტი, გრამატიკა:
არსებითი სახელი, -ვინ და -რა ჯგუფების კითხვები.

გამარჯობათ! მე მქვია ნანა. ვარ 20 წლის და ვცხოვრობ თბილისში. მყავს დედ-მამა, ორი ძმა, და, ბებია და ბაბუა. მე ვარ თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის მეოთხე კურსის სტუდენტი და მყავს ძალიან საინტერესო მეგობრები. ჩემი ჰობია მოგზაურობა და ხელოვნება. ძალიან მინდა მოვიარო საქართველო, აღმოსავლეთის ქვეყნები და უშუალოდ გავეცნო ამ ქვეყნების ყოფასა და კულტურას. ამან ამარჩევინა ჩემი მომავალი პროფესია: ვსწავლობ აღმოსავლეთმცოდნეობის ფაკულტეტზე. მე მჯერა, რომ დასახულ მიზანს აუცილებლად მივაღწევ.

დაიმახსოვრეთ:
ЗАПОМНИТЕ:

ჰობი - Хобби
მოგზაურობა - Путешествие
ხელოვნება - Искусство
ძალიან მინდა - Очень хочу
მინდა მოვიარო - Хочу объехать
აღმოსავლეთის ქვეყნები - Страны востока
უშუალოდ გავეცნო - познакомиться
ვსწავლობ - Учусь
მე მჯერა - Я верю
აუცილებლად მივაღწევ - Обязательно добьюсь

დიალოგი (გაცნობა ):
ДИАЛОГ:

- ნება მომეცით გაგეცნოთ!
- საასიამოვნოა. დაბრძანდით.
- მანამდე სად მუშაობდით?
- მოსკოვის დახელოვნების ინსტიტუტში კათედრაზე.
- რა თანამდებობაზე?
- უფროს მეცნიერ-თანამშრომლად.
- დიდი ხანია, რაც ჩამოხვედით?
- რამდენიმე თვეა.
- თქვენი ოჯახი სად ცხოვრობს?
- თბილისში. სწორედ ამიტომ გადავწყვიტე უკან დაბრუნება.
- მე ყურადღებით გადავხედე თქვენს ავტობიოგრაფიას. ჩვენთვის
მნიშვნელოვანია თქვენისთანა სპეციალისტების მოზიდვა. ხვალ 9 საათზე მობრძანდით.
- ჩემთვის დიდი პატივი იქნება თქვენთან მუშაობა. დიდი მადლობა. ნახვამდის.

უპასუხეთ კითხვებს:
ОТВЕТЬТЕ НА ВОПРОСЫ:

1. რას ეხება დიალოგი?
2. ვისა და ვის შორის მიმდინარეობს დიალოგი?
3. რას ამბობს ა მონაწილე? ბ მონაწილე?...
4. რის გარკვევა სურს თითოეულ მათგანს?

5. რაზე შეთანხმდებიან დიალოგში მონაწილენი?

გრამატიკა: საგნის აღმნიშვნელ მეტყველების ნაწილს არსებითი სახელი ეწოდება. ქართულ ენაში ადამიანებს დაესმით კითხვა ვინ?, ყველაფერ დანარჩენს კი - -რა? ჩავხედოთ ტექსტს და ამოვიწეროთ ორ ჯგუფად სიტყვები, რომლებიც ამ კითხვებს უპასუხებს.

ГРАМАТИКА: Часть речи, которая обозначает предмет, называется именем существительным. В грузинском языке вопрос кто? ставится только в отношении человека, а все остальные существительные (одушевленные и неодушевленные) отвечают на вопрос что?

სავარჯიშო:
УПРАЖНЕНИЕ:

1. ჩარჩოში მოთავსებული სიტყვებიდან ორ სვეტად ამოიწერეთ ვინ? და რა? ჯგუფის სახელები:

Выпишите из рамки и запишите в два столбика слова, отвечающие на вопросы кто? и что?:

მაგიდა სკამი ჯოხი ქალი კედელი ფრინველი ბავშვი მაგული ბაბუა კაცი

2. III თემის პირველი ტექსტიდან ამოიწერეთ ვინ და რა ჯგუფის სახელები:
Выпишите из текста III темы слова группы кто? и что?

ვინ? -------------------------------------
რა? --------------------------------------

3. წინადადებებიდან ამოიწერეთ ვინ და რა ჯგუფის სულიერი და უსულო სახელები და დაუსვით შესაბამისი კითხვები (ვინ ან რა):

Выпишите одушевлённые и неодушевлённые имена существительные и поставьте к ним вопросы кто или что:

გიორგიმ ყვავილს დასუნა და გაოცდა. Fფრინველები ზეცაში აიჭრნენ, თან დიდი სევდა გაიყოლეს. შენობასთან უამრავი ადამიანი მოგროვდა. აკაკის ხილი და ბოსტნეული ძალიან უყვარდა. Gგოგონებს გამოფენაზე ავეჯი და თანამედროვე იაპონური მანქანები მოეწონათ.

ვინ? --------------------------------------
-----------------------------------------------

რა? --------------------------------------------
------------------------------------

4. ჩარჩოდან ამოიწერეთ და მიუწერეთ კითხვებს შესაფერისი სიტყვები:
Выпишите слова и припишите к вопросам соответственные слова:

დედა შვილი დავითი მზე პური მინა ბებია თავი მე ზამთარი თხა მგელი დავითი მამიდა ხილი ოქრო ტყე გია

5. დაიყავით წყვილებად და დაუსვით ერთმანეთს კითხვები სურათის გარშემო.
Разделитесь по парам и поставьте вопросы друг другу вокруг данной картины:

საშინაო დავალება: ახალი სიტყვები და გამოთქმები ისწავლეთ ზეპირად. წერილობით შეადგინეთ გაკვეთილში წარმოდგენილი ტექსტის მსგავსი მონოლოგური მცირე ზომის ტექსტი (15-20 სიტყვა) საკუთარ თავზე.

ДОМАШНЕЕ ЗАДАНИЕ: Выучите наизусть новые слова и выражения. Составьте письменно маленький текст-монолог из 15- 20 слов о самом себе наподобие текста урока.

-----------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------

შინაარსი: ტექსტი: ოჯახი და ნათესავები; გრამატიკა: ნაცვალსახელი. სიტყვების
განმარტება. აუდიო (მოსასმენი) ტექსტი.

ოჯახი და ნათესავები

მე მრავალრიცხოვან ოჯახში ვცხოვრობ: დედა, მამა, და, ორი ძმა, ბებია და ბაბუა მამის მხრიდან და მე. დედა მასწავლებლად მუშაობს, მამა ექიმია, და-ძმები ტექნიკური უნივერსიტეტის სტუდენტები არიან, ბებია და ბაბუა კი - პენსიონერები.

ახლა კი ჩემს სანათესაოს გაგაცნობთ. დედის მხრიდან მყავს: ორი დეიდა და ერთი დეიდაშვილი, აგრეთვე დედის ბიძები ორ-ორი შვილით. მამის მხრიდან მყავს ერთი ბიძა და სამი ბიძაშვილი. სამივე დაოჯახებულია.

ჩემს ნათესავებს ძალიან თბილი ურთიერთობა აქვთ ერთმანეთთან. ხშირად ვიკრიბებით ხოლმე რომელიმე ჩვენგანთან და კარგად ვატარებთ დროს: ვსაუბრობთ, ვერთობით, ვხუმრობთ და ხანდახან ვქეიფობთ კიდეც.

დაიმახსოვრეთ:
ЗАПОМНИТЕ:

მრავალრიცხოვანი - многочисленный
სანათესაო - родня
დეიდა - тётя
ბიძა - дядя
დაოჯახებული - семейный
ხშირად - часто
რომელიმე ჩვენგანი - кто - нибудь из нас

ყურადღება მიაქციე ფორმებს და დაიმახსოვრე:

ა) დეიდა - დეიდა+შვილი (двоюродная сестра)
ბიძა - ბიძა+შვილი (двоюродный брат)

ბ) ყოველი სიტყვა ერთზე მეტ საგანს აღნიშნავს, მოქმედების აღმნიშვნელი

სიტყვები კი ახლანდელ დროს გამოხატავს.

ვსაუბრობთ разговариваем
ვერთობით развлекаемся
ვხუმრობთ шутим
დროს ვატარებთ проводим время
ვქეიფობთ гуляем, пируем

უპასუხეთ კითხვებს:
ОТВЕТЬТЕ НА ВОПРОСЫ:

1. როგორ ოჯახში ცხოვრობს ტექსტის მთავარი პერსონაჟი?
2. ჩამოთვალეთ მისი ოჯახის წევრები.
3. ჩამოთვალეთ მისი ნათესავები.
4. როგორ ატარებენ ისინი თავისუფალ დროს?
5. როგორი დამოკიდებულება აქვთ მათ ერთმანეთთან?

დაიმახსოვრეთ:
ЗАПОМНИТЕ:

მამის მხრიდან მყავს ბებია და ბაბუა.
დედის მხრიდან მყავს ორი დეიდაშვილი.
ჩვენ დროს კარგად ვატარებთ.

გრამატიკა: ნაცვალსახელი

ნაცვალსახელი ისეთი მეტყველების ნაწილია, რომელიც სახელის მაგივრად იხმარება. ის, თავისი სახელიდან გამომდინარე, რომელიმე სახელს ჩაენაცვლება წინადადებაში, თუმცა ზოგიერთი მათგანი მოლაპარაკე პირთან სიახლოვესიშორეზეც მიანიშნებს: ეს, ეგ, ის.

ნაცვალსახელი გვეხმარება ზმნის პირიანობის გამორკვევისას, მაგ: ვხატავ მე მას (სურათს). ნაწერ ტექსტებსა და გაბმულ მეტყველებაში მას ტავტოლოგიის თავიდან ასაცილებლად იყენებენ: დავითი დაბრუნდა — ის დაბრუნდა.

ნაცვალსახელებში რამდენიმე ჯგუფი გამოიყოფა:

პირის ნაცვალსახელები - მე, შენ, ის, ჩვენ, თქვენ, ისინი;
ჩვენებითი - ეს, ეგ, ის;
კუთვნილებითი - ჩემი, შენი, მისი, ჩემი, შენი, მათი, თავისი...
კითხვითი - ვინ? რა? რომელი? როგორი?...;
მიმართებითი -- ვინც, რაც, რომელიც...

ГРАМАТИКА: Местоимение

Местоимение - это часть речи, которая заменяет имя. Некоторые из них указывают на расстояние по отношению к говорящему: этот, тот, то, это.

С помощью местоимения можно определить, на сколько личным является глагол, например: я рисую эту картину. Местоимение используется для избегания тавтологии в тексте и при разговоре: Давид вернулся. - Он вернулся.

В местоимении выделяют несколько групп:

личные - я, ты, он, она, мы, вы, они;

указательные - этот, тот, это, то;

притяжательные - мой, твой, его, наш, свой, ваш, их;

вопросительные - кто?, что?, который?, какой?...

საშინაო დავალება: ახალი სიტყვები და გამოთქმები დაისწავლეთ ზეპირად. წერილობით შეადგინეთ დიალოგები და მონოლოგური მცირე ზომის ტექსტები (20-25 სიტყვა) საკუთარ ოჯახსა და ნათესავებზე.

ДОМАШНЕЕ ЗАДАНИЕ: Выучите наизусть новые слова и выражения. Составьте письменно маленькие тексты - монологи и диалоги (20 - 25 слов) о своей семье и родственниках.

----------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------

შინაარსი: დიალოგი კინოთეატრის შესახებ. აუდიოტექსტი.
გრამატიკა: რიცხვითი სახელი. იგავ-არაკი.

- კინოთეატრ „ამირანში“ ახალი ფილმი გადის, ხომ არ წავიდეთ?- რა ფილმი გადის?

- „ტიტანიკი“. დღეს პირველად აჩვენებენ.

- რომელ ჟანრს განეკუთვნება ეგ ფილმი?

- ეს დოკუმენტურ ფაქტებზე აგებული მხატვრული ფილმია.

- ვინ არის მთავარ როლში?

- ლეონარდო დი კაპრიო და ქეით უინსლეტი.

- არ ვიცი, შეიძლება კარგი ფილმი იყოს, მაგრამ მე კინოთეატრ „რუსთაველში“ მირჩევნია წასვლა.

- იქ რა ფილმს უჩვენებენ?

- „მილიონი წელი ჩვენს ერამდე 2“. კომედიაა.

- ხომ არ იცი, რაზეა ეგ ფილმი?

- წარმოსახვითი კუნძული ულურჯეს ეგეოსის ზღვაშია. იდუმალი ტყის სამხრეთით პატარა სოფელში უცნაური წესჩვეულებების მქონე ხალხი ცხოვრობს.

- ხომ არ იცით, რამდენსაათიანია ეგ ფილმი?

- დარწმუნებით არ შემიძლია გითხრა, მგონი საათნახევარს გრძელდება.

- რომელ საათზე დაიწყება საღამოს სეანსი?

- 9 საათზე.

- ძალიან კარგი. წინააღმდეგი ხომ არ იქნებით, თქვენთან ერთად რომ ვნახო?

- არა. სიამოვნებით.

- კარგით, მე ბილეთებს შევიძენ და შესასვლელთან დაგელოდებით.

- შეხვედრამდე.

- შეხვედრამდე.

უპასუხეთ კითხვებს:
ОТВЕТЬТЕ НА ВОПРОСЫ:

1. რას ეხება დიალოგი?
2. ვისა და ვის შორის მიმდინარეობს დიალოგი?
3. რას ამბობს ა მონაწილე? - ბ მონაწილე?
4. რის გარკვევა სურს თითოეულ მათგანს?
5. რაზე შეთანხმდნენ დიალოგში მონაწილენი?
6. მოგეწონათ ფილმის შინაარსი, სიმღერები? (ფიქსირება);
7. რის შესახებ იყო (ეს) სიმღერა (სიმღერები)?(საერთო აზრის გამოტანა);
8. რომელი სიტყვები დაგამახსოვდათ?(ასოციაციური აღქმა);
9. რას მოგვცემს კიდევ ერთხელ მოსმენა (ნახვა)?(მოტივაციის სტიმულირება).

მოსმენა:
СЛУШАНИЕ:

მოუსმინეთ აუდიო-ტექსტს და მოყევით:

1. რას ეხება დიალოგი?
2. ვისა და ვის შორის მიმდინარეობს დიალოგი?
3. რას ამბობს ა მონაწილე? ბ მონაწილე?...

კადრი ფილმიდან

დიალოგი: იმსჯელეთ ამ სურათზე:

1. ხომ არ გეცნობათ ეს კადრი?
2. როგორ ფიქრობთ, რაზე უნდა იყოს ფილმი?
3. თქვენი აზრით, სად ხდება ეს ამბავი?

გრამატიკა: რიცხვითი სახელი.

სიტყვას, რომელიც გვიჩვენებს საგნის რაოდენობას, რიგს ან წილს, რიცხვითი სახელი ეწოდება.

რიცხვითი სახელები იყოფა სამ ჯგუფად:

რაოდენობითი, რომელიც უპასუხებს კითხვას - რამდენი? - ორი, ხუთი, ათი...…,

რიგობითი, რომელიც უპასუხებს კითხვას - მერამდენე? - მე-ორ-ე, მე-ხუთ-ე, მე-ათ-ე;

წილობითი, რომელიც უპასუხებს კითხვას - მერამდენედი? - მეორედი, მეხუთედი, მეათედი...…

რიგობითი რიცხვითი სახელები იწარმოება რაოდენობითისგან -მე -ე - პრეფიქს-სუფიქსის დართვით: მე-ორ-ე, მე-ხუთ-ე, მე-ათ-ე, ხოლო წილობითი რიცხვითი სახელები იწარმოება რიგობით რიცხვით სახელებზე -დ სუფიქსის დართვით: მეორე-დ-ი, მეხუთე-დ-ი, მეათე-დ-ი.

ქართულში ორი გრამატიკული რიცხვია: მხოლობითი და მრავლობითი. სახელის ის ფორმა, რომელიც ერთ საგანს აღნიშნავს, მხოლობითია: წიგნი, ქვა, ცხენი, ქათამი... ის ფორმა კი, რომელიც გამოხატავს ერთზე მეტ ერთგვარ საგანს, მრავლობითია: წიგნები, ქვები, ცხენები, ქათმები...

რიცხვითი სახელები დაერთვის ისეთ არსებით სახელებს, რომლებიც დათვლადია (მაგ.: სამი სკამი, ექვსი წელი...) და არ იხმარება ისეთ არსებითებთან, რომელთა დათვლა შეუძლებელია (მაგ.: ჰაერი, სილამაზე...).

შემადგენლობის მიხედვით რიცხვითი სახელები არის მარტივი და რთული:

არაბული ციფრებით გამოხატული რიგობითი რიცხვითი სახელები იწერება მე-ე პრეფიქს-სუფიქსის დართვით, მაგ.: მე-6 (მეექვსე), მე-10 (მეათე), ხოლო თუ მარცვალი მე არის სიტყვის შუაში (რთული რიგობითი რიცხვითი სახელების შემთხვევაში), მაშინ ჯერ ციფრი იწერება და შემდეგ - -ე სუფიქსი: 25-ე (ოცდამეხუთე), 64-ე (სამოცდამეოთხე) და ა.შ.

რომაული ციფრებით გამოხატული რიგობითი რიცხვითი სახელების დასაწერად პრეფიქს-სუფიქსი არ გვჭირდება: II - მეორე, X- მეათე.

ГРАММАТИКА: Имя числительное.

Слово, которое обозначает количество, порядок, часть или долю предмета называется именем числительным.

Имя числительное делится на три группы:

- количественное, которое отвечает на вопрос - сколько? - пять, сто, десять

- порядковое, которое отвечает на вопрос - который? - пятый, второй, десятый

- дольное, которое отвечает на вопрос - какая часть? - третья, сотая.

Порядковые имена числительные образуются от количественных с помощью приставки и окончания მე-ე, а дольные числительные образуются от порядковых числительных с добавлением к ним დ- окончания მეორე-დ-ი

В грузинском языке два грамматических числа: единственное и множественное. Количественные числительные не употребляются с теми именами существительными, которые не подлежат счету: воздух, красота…

По составу имена числительные существуют двух видов: простые и сложные.

Порядковые имена числительные, выраженные арабскими цифрами образуются приставками მე-10 (მეათე), а если მე-слог в середине слова, то сначала пишем цифру, а после окончание -ე, например: 25-ე (ოცდამეხუთე), 64-ე (სამოცდამეხუთე) и т.д.

Приставки и окончания не нужны в римских обозначениях имен числительных: II-მეორე, X-მეათე

სავარჯიშო:
УПРАЖНЕНИЕ:

1. ამოიწერეთ სწორი ფორმები, არასწორი - გადახაზეთ:
Выпишите правильные формы, а неправильные вычеркните:

2. მიუწერეთ, რამდენლარიანი კუპიურებია?

Припишите купюры в ларах:

3. შეავსეთ ცხრილი:
Заполните таблицу:

4. ფულის ყოველ კუპიურას მიუწერეთ, ვინ არის მასზე გამოხატული:
Припишите, кто изображен на каждой денежной купюре:

5. მიაწერეთ შემოკლებული ფორმები:
Припишите сокращённые формы:

ეს არის ქალი -------------------------
ეს არის კაცი --------------------------
ეს არის ხუთლარიანი ------------------
ეს შენობა არის ძალიან ძველი ---------------------------
გიორგი არის კარგი ინჟინერი ----------------------------

6. უპასუხეთ კითხვას: ეს რამდენია?
Ответьте на вопрос: это сколько?

7. მიუწერეთ მრავლობითი რიცხვის ფორმები:
Припишите формы множественного числа:

კვირა -----------------------
თვე -------------------------
წელი ------------------------
დღე -------------------------
ღამე ------------------------

იგავ-არაკი

იგავ-არაკი მცირე ფორმის ლიტერატურული ნაწარმოებია. მასში ხშირად ადამიანების მაგივრად სხვადასხვა არსებები არიან გამოყვანილი და მწერალი მათი პირით ამბობს ხოლმე დიდ ცხოვრებისეულ სიბრძნეს. დიდი ქართველი მწერალი სულხან-საბა ორბელიანი მე-17-18 საუკუნეებში მოღვაწეობდა და საუკეთესო მეიგავედ არის აღიარებული. ამ წიგნში მის რამდენიმე საინტერესო იგავს შემოგთავაზებთ.

მეფე და მხატვარი

ერთი ქვეყნის (ლავდიკიის) მეფე ცალთვალა ბრმა იყო. მას ჰყავდა მხატვარი. მეფეს მისი დათხოვნა უნდოდა და მიზეზს ეძებდა. მან მხატვარს უბრძანა: მინდა, ჩემი სურათი დახატოო.

მხატვარმა იფიქრა: ბრმა რომ დავხატო, მომკლავს, როგორ მკადრეო, ორივე თვალი რომ საღი დავუხატო, მაინც მომკლავს, მე არა მგავსო. როგორ მოვიქცეო? მხატვარმა ასეთი ხერხი იხმარა: დახატა ირემი, მეფეს ხელში თოფი დააჭერინა, ბრმა თვალი დაუხუჭა და სურათი მეფეს მიართვა.

მეფემ მხატვარს ვერაფერი მოუმიზეზა და ის გადარჩა.

უპასუხეთ კითხვებს:
ОТВЕТЬТЕ НА ВОПРОСЫ:

1. დაახასიათეთ მხატვარი.
2. გადმოეცით ზოგადად, რაზეა იგავ-არაკი?
3. რა ხერხს მიმართა მხატვარმა?
4. რამ გადაარჩინა მხატვარი?
5. თქვენი აზრით, ცხოვრებაში გამოუვალი სიტუაცია არსებობს?
6. ამ მწერლის კიდევ რომელი ნაწარმოები წაგიკითხავთ?

დაიმახსოვრეთ:

ЗАПОМНИТЕ:

მეფე - царь, король ჰყავდა - имел (он)
ბრმა - слепой უბრძანა - приказал (он ему)
თოფი - ружьё უნდოდა - хотел (он)
მხატვარი - художник ეძებდა - искал (он)
სურათი - картина დააჭერინა - помог поймать (он ему)
დათხოვნა - уволить დაუხუჭა - закрыл глаза (он ему)
ხერხი - способ, приём მიართვა - преподнес (он ему)
თვალი - глаз გადარჩა - спасся (он)
ირემი - олень

წერა: ამოიწერეთ იგავ-არაკიდან რიცხვითი სახელები:
ПИСЬМО: Выпишите с басни имена числительные:

საშინაო დავალება: ახალი სიტყვები და გამოთქმები - ზეპირად. ჟურნალ-გაზეთებში მონახეთ დიალოგი ან მცირე ზომის მონოლოგური ტექსტები კინოს ან თეატრის თემაზე (20-25 სიტყვა), საყვარელ ფილმზე ან რეჟისორზე.

ДОМАШНЕЕ ЗАДАНИЕ: Новые слова и выражения выучите наизусть. Найдите в журнальных и газетных статьях маленькие тексты - диалоги и монологи по теме кино и театра или о любимом фильме, об его режиссере (20 - 25 слов).

--------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------

შინაარსი: სუპერმარკეტი.
დიალოგი. გრამატიკა - ზედსართავი სახელი, მისი წარმოება.იგავ-არაკი.

ტექსტი

რამდენიმე წელია, რაც საქართველოში ძალიან მომრავლდა სუპერმარკეტები. მათი უმეტესობა დიდ ქალაქებშია. ეს ტერმინი ინგლისური წარმოშობისაა - „სუპერ“ - დიდი, „მარკეტი“ - ბაზარი, ადრე ასეთ დიდ და მრავლპროფილიან მაღაზიებს უნივერსამს უწოდებდნენ. ამავე ტი პის მცირე სავაჭრო ობიექტებს „მინიმარკეტი“ ჰქვია. სუპერმარკეტები გამოირჩევა: დიზაინით, სისუფთავით, პროდუქციის ხარისხითა და მომსახურეობის კულტურით, თუმცა ფასები, ბაზართან შედარებით, მაღალია.

თბილისში მოსახლეობის ნაწილი (განსაკუთრებით უცხოელები) პროდუქტს სუპერმარკეტებში ყიდულობს. პროდუქცი ის ხარისხითა და ასორტიმენტის სიმდიდრით განსაკუთრებით ცნობილია სუპერმარკეტები: „ბიგბენი“, „ევროსტატი“, „გუდვილი“, „კონტინენტალი“, მაღაზიათა ქსელი „პოპული“ და სხვ.

დაიმახსოვრეთ:
ЗАПОМНИТЕ:

უწოდებენ - называют
ყიდულობენ - покупают
სავაჭრო ობიექტი - торговый объект
მოსახლეობის ნაწილი - Часть населения
პროდუქციის ხარისხი - качество продукции
მდიდარი ასორტიმენტი - богатый ассортимент

უპასუხეთ კითხვებს:
ОТВЕТЬТЕ НА ВОПРОСЫ:

1. არის თუ არა თქვენს სახლთან ახლოს სუპერმარკეტი?
2. სად უფრო ხშირად ვაჭრობთ: მაღაზიაში თუ სუპერმარკეთში? რატომ?
3. რომელი სუპერმარკეტებია განსაკუთრებით ცნობილი თბილისში?

სუპერმარკეტში

დიალოგი I

- გამარჯობა!

- გამარჯობა!

- მე პირველად ვარ თქვენს სუპერმარკეტში და ძალიან მჭირდება თქვენი დახმარება.

- მოხარული ვარ, რომ არჩევანი ჩვენს სუპერმარკეტზე შეაჩერეთ. მე ახლავე მოგაწვდით საჭირო ინფორმაციას.

აქ ყველაფერის შეძენა შეგიძლიათ, საკვები პროდუქტით დაწყებული და საყოფაცხოვრებო მომსახურების საგნებით დამთავრებული.

- მადლობელი დაგრჩებით.

- თქვენ რის შეძენა გსურთ?

- საკვები პროდუქტის.

- მეოთხე სექციაში მიბრძანდით.

- რა ღირს თქვენთან ხორბლის ფქვილი?

- ხორბლის ფქვილი სხვადასხვა ხარისხისაა და ფასებიც განსხვავებულია.

- თუ შეგიძლიათ, მომეცით 2 კილოგრამი უმაღლესი ხარისხის ფქვილი, თითო კილოგრამი შაქარი და ბრინჯი.

- ინებეთ, თანხა კი სალაროში გადაიხადეთ. იქვე მოგემსახურებიან და პროდუქტებს ჩანთაში ჩაგილაგებენ.

- სად არის ძეხვეულის განყოფილება?

- ძეხვეულის განყოფილება ჩვენს პირდაპირაა.

- დიდი მადლობა, ქალბატონო, მომეცით 500 გრამი შებოლილი ძეხვი და 2 კილოგრამი სოსისი.

- ინებეთ. სალაროში უნდა გადაიხადოთ 18 ლარი და 30 თეთრი.

- დიდი მადლობა.

- გმადლობთ, რომ მობრძანდით.

დიალოგი II

- გამარჯობა, ეკა!

- გამარჯობა, ლალი!

- სად მიდიხარ?

- სუპერმარკეტში მივდივარ პროდუქტის საყიდლად.

- კი, მაგრამ, რატომ ბაზარში არ მიდიხარ, იქ ხომ პროდუქტი უფრო იაფია?

- სუპერმარკეტში უფრო დიდი არჩევანია, არც ფასებია ძალიან მაღალი, პროდუქტი კარგად შენახული და მაღალი ხარისხისაა, მომსახურებაც ძალიან კარგია.

- შენ სულ ამ სუპერმარკეტში დადიხარ?

- დიახ, ამ სუპერმარკეტის მუდმივი მომხმარებელი ვარ.

- ეკა, მეც მჭირდება პროდუქტები და შენთან ერთად წამოვალ.

- ძალიან კარგი. ნახავ, უკმაყოფილო არ დარჩები.

გრამატიკა:

ადამიანს ცხოვრებაში ძალიან ხშირად უხდება ნებისმიერი საგნის ან მოვლენის დახასიათება, შეფასება. ასეთი ნიშან-თვისების აღმნიშვნელ სიტყვას ზედსართავი სახელი ეწოდება, რომელიც დაერთვის საგნის აღმნიშვნელ სიტყვას და მიუთითებს მის რაიმე ნიშან-თვისებაზე. ის პასუხობს კითხვებზე: როგორი? რომელი? სადაური? როდინდელი?

ГРАММАТИКА:

Имя прилагательное - это часть речи, характеризующая предмет. Оно отвечает на вопросы: какой? который? откуда?

მაგალითები:
ПРИМЕРЫ:

დიდი, წითელი, შავი, მოკლე, გუშინდელი, ქართული...

ზედსართავი სახელი შინაარსის მიხედვით ორგვარია: ვითარებითი (მაგ.: წითელი, მჟავე) და მიმართებითი (მაგ.: უქუდო, მხეცური).

Имя числительное по содержанию бывает двух видов: обстоятельное (напр., красный, кислый); относительное (напр., без шапки, солнечная).

სავარჯიშო:
УПРАЖНЕНИЕ:

1. დაუსვით კითხვები და ამოიწერეთ ზედსართავი სახელები:
Поставьте вопросы и выпишите имена прилагательные:

ლიას წითელი ფერი უხდება. ნათელ დღეებს ბნელი ღამეები ცვლიდა. დათოს თავში საშინელი აზრი მოუვიდა. წლევანდელი დაბადების დღე ყველას სჯობდა. მაშინდელი წყენა აღარ მახსოვდა. იგი მეტისმეტად მხიარული კაცი ჩანდა. კეთილი კაცი ბოროტთან ვერ იამხანაგებსო.

2. მრავალწერტილის ნაცვლად ჩასვით შესაფერისი სიტყვები:
Вместо многоточия вставьте соответственные слова:

.....ცხენი ყველას მოსწონდა. გასულ წელს....ზამთარი იყო....ლაპარაკი ძილს მიფრთხობდა. მოახსენეს, რომ....ზაფხული....იქნება. .....ხინკალი ყველას სჯობია. მინდოდა . . . . ჭა ამომეთხარა.

3. მიუწერეთ დანარჩენი ხარისხის ფორმები:
Припишите остальные формы степени сравнения:

მაგალითად:

თეთრი-------------მოთეთრო-----------უთეთრესი
შავი -------------- -------------------
------------- მოტკბილო --------------
წითელი -------------- ----------------
------------ მომწარო -----------------

4. მიუწერეთ მოცემულ არსებით სახელებს შესაფერისი ზედსართავი სახელები:
Припишите данным существительным соответственные имена прилагательные:

ქვა ----------- ქალაქი -------------
კლდე --------- წიგნი --------------
ბავშვი --------- მეგობარი -----------
ქალი ---------- ვაშლი -------------
ნადირი -------- ფრინველი ----------
ამინდი --------- სავარძელი ----------

5. ზედსართავი სახელების გამოყენებით შედგინეთ წინადადებები.
Составьте предложения, используя имена прилагательные.

მაგარი, ლამაზი, გუშინდელი, ტკბილი, შავი:

-------------------------------------------
-------------------------------------------
-------------------------------------------

6. ურთიერთშესაფერისი არსებითი და ზედსართავი სახელები ერთმანეთს ისრებით დაუკავშირეთ:
Соедините стрелками существительное и прилагательное:

7. მიუწერეთ საპირისპირო მნიშვნელობის მქონე სიტყვები:
Припишите слова противоположного значения:

პატარა -------------------
მოკლე ---------------------
დღე -----------------------
თეთრი ---------------------
ცოტა -----------------------
კეთილი --------------------

იგავ-არაკი

მთიული და კაკლის ხე

იყო ერთი მთიან ადგილას მცხოვრები კაცი, რომელსაც წალკოტი არ ჰქონდა ნანახი. ეს მთიელი ჩავიდა ბარში, ნახა ბაღი და ყველაფერი ძალიან მოეწონა. მან ღმერთს მადლობა გადაუხადა სიუხვისა და სილამაზისათვის და თან უთხრა: ყველაფერი კარგად დაგიწესებია და ეს კი - ცუდადო: პატარა ბალახისთვის ნესვი მოგიბამს და დიდი ხისთვის კი - კაკალიო.

კაცმა აქეთ-იქით მიიარ-მოიარა და კაკლის ხის ძირას ჩაეძინა. მოფრინდა ყვავი, შემოჯდა ხეზე, შემთხვევით კაკალი ჩამოაგდო, რომელიც მძინარე კაცს შუბლზე დაეცა და გაუტეხა. წამოდგა ის კაცი და თქვა: ღმერთო, შენ უკეთესად მოგიწყვია, ამ ხეს რომ ამაზე დიდი ნაყოფი ბმოდა, თავს გამიჭყლეტდაო.

დაიმახსოვრეთ:
ЗАПОМНИТЕ:

ჩავიდა - спустился
მოგიწყვია - устроил ты (оказывается)
მოეწონა - понравилось ему
შემოჯდა - уселся
მადლობა გადაუხადა - отблагодарил
გაუტეხა - поломал
შემთხვევით - случайно
წამოდგა - привстал
ჩაეძინა - заснул
გამიჭყლეტდაო - раздавил бы (оказывается)

საშინაო დავალება: ამოიწერეთ იგავ-არაკიდან და დიალოგიდან ზედსართავი სახელები და შეადგინეთ მათი გამოყენებით ახალი წინადადებები:

ДОМАШНЕЕ ЗАДАНИЕ: Выпишите из басни и диалога имена прилагательные и при их помощи составьте новые предложения:

---------------------------------------------
---------------------------------------------
----------------------------------------------
----------------------------------------------

შინაარსი: დიალოგი ფოსტაში.
ბრუნვები. იგავ-არაკი.
საშინაო დავალება.

დიალოგი ფოსტაში

- როგორ მივიდე ფოსტამდე?

- უახლოესი ფოსტა აქვე, ქუჩის ბოლოშია, ხოლო მთავარი ფოსტა - ქალაქის ცენტრში.

- რომელ საათებშია ფოსტა ღია?

- მთავარი ფოსტა მთელი დღე-ღამის განმავლობაში მუშაობს, შაბათ-კვირისგარდა, ხოლო ეს ფოსტა - დილის 9 საათიდან საღამოს 7 საათამდე.

- შესვენების გარეშე?

- არა, შესვენება 13 საათიდან 14 საათამდეა.

- გმადლობთ.

- სად შეიძლება ავიღო ტელეგრამის ბლანკი?

- აქვე, ინებეთ.

- რომელი სალაროდან ხდება ტელეგრამების გაგზავნა?

- შემდეგი სალაროდან, მარჯვნივ.

- სად არის განყოფილება „წერილები მოკითხვამდე“?

- დარბაზის ბოლოში, ხელმარცხნივ.

- მომეცით, თუ შეიძლება, კონვერტი და ღია ბარათი.

- ინებეთ.

- გთხოვთ, შემიმოწმოთ მისამართი. სწორად დავწერე?

- დიახ, ოღონდ მარკის დაწებება არ დაგავიწყდეთ.

- თუ შეიძლება, მაჩვენეთ მარკები.

- აი, ინებეთ.

- ეს მარკა და, აი, ეს მომეცით, გეთაყვა.

- ეს მართლაც ძალიან ლამაზი მარკაა, ინებეთ.

- გმადლობთ.

- არაფრის.

დაიმახსოვრეთ:
ЗАПОМНИТЕ:

როგორ მივიდე - как мне дойти
რომელ საათებშია - в какие часы
ხდება - происходит
გაგზავნა - отправить
მომეცით, თუ შეიძლება - дайте мне, если можно
შემიმოწმეთ - провертье мне
დაწერე - напиши
არ დაგავიწყდეს - не забудь

უპასუხეთ კითხვებს:
ОТВЕТЬТЕ НА ВОПРОСЫ:

1. რის გარკვევა სურს დიალოგში მონაწილე პირს?
2. რა პასუხი მიიღო მან დასმულ კითხვაზე (კითხვებზე)?
3. რომელი თქვენგანი სარგებლობს ხშირად ფოსტით?
4. რომელი ფოსტით სარგებლობთ?

გრამატიკა: ბრუნვები

ქართულ ენაში სიტყვამ შეიძლება იცვალოს ფორმა, მნიშვნელობა კი უცვლელი დარჩეს. ფორმის ცვლას იწვევს სხვა სიტყვებთან შინაარსობრივი კავშირის დამყარება. ქართულში შვიდი ბრუნვაა და სახელის ცვლას ამ ბრუნვების მიხედვით ბრუნება ეწოდება.

ქართულში ყველა სახელი იბრუნება. თითოეულ ბრუნვას აქვს თავისი სახელი და ნიშანი:

ქართულ ენაში ყველა სახელი (არსებითი, ზედსართავი, რიცხვითი, ნაცვალსახელი) და ზმნის საწყისი ფორმა (ცეკვა, ქსოვა) იბრუნება.

სიტყვები ფუძეთა დაბოლოების მიხედვით არის: ა) ხმოვანფუძიანი (მთა, მზე, სოკო...) და ბ) თანხმოვანფუძიანი (კაც-ი, ქალ-ი...), ფუძე კი არის სახელის ის ნაწილი, რომელსაც ჩამოშორებული აქვს ბრუნვის ნიშანი (კერძოდ, მოთხრობითი ბრუნვის ნიშანი).

ბრუნების ნიმუშები:

ГРАММАТИКА: Падежи

В грузинском языке семь падежей. Склонению подлежат имена существительные, местоимения, числительные, прилагательные и начальные формы глаголов.

სავარჯიშო:
УПРАЖНЕНИЕ:

1. მიუწერეთ ბრუნვის ნიშნები:
Припишите знаки подежей: