საქართველოს ისტორიულ ძეგლთა ბლიოგრაფიული ლექსიკონი

საწყისი | ძებნა | ბოლო განმარტება | მოგვწერეთ | შესვლა


<< თავიდან

ჩრდილოეთ კავკასიის ქართული ძეგლები

1. დოლიძე ვ. "ხოზიტა-მაირამი"-საქართველოსა და ჩრდილო კავკასიის ხალხთა კულტურული ურთიერთობის საბუთი //საქართველოს სსრ მეცნიერებათა აკადემიის მოამბე.-1954.-ტ.XV.-N2.-გვ.119-126.
ჩრდილო ოსეთის ტერიტორიაზე მდებარე ძველი ქართული საკულტო ხუროთმოძღვრული ძეგლის დეკორატიული გაფორმებისა და არქიტექტორული ფორმების ანალიზი.
2.ვინოგრადოვი ვ. XVII საიკინის საქართველო-ინგუშეთის ურთიერთობის ძეგლი //ძეგლის მეგობარი.-1982.-N60.-გვ.50-54.
ინგუშეთის სოფელ ქართის ახლოს აღმართული, დელიტეს სახელით ცნობილი, უძველესი ნაგებობის არქიტექტორული და დეკორაციული თავისებურაბანი.
3.ვოლსკაია ა. ჩრდილო ოსეთის ქართული ეკლესიის ხოზიტა-მაირამის ფრესკული მოხატულობის ფრაგმენტები //საქართველოს მეცნიერებათა აკადემიის მოამბე.-1954.-ტ.XV.-N6.-გვ.473-478.
მოცემულია ჩრდილო ოსეთის ქართული ეკლესიის ფრესკული მოხატულობის შემორჩენილი ფრაგმენტების მოკლე აღწერილობა. განხილულია არდონის ხეობაში ნუზალეს პატარა ეკლესიის ქართული მოხატულობა და XIII საუკუნის ასომთავრული წარწერა.
4.ლოჟკინი მ. შუასაუკუნეების ქართული არქიტექტურის ძეგლები კრასნოდარის მხარეში //ძეგლის მეგობარი.-1981.-N57.-გვ.30-35.
კრასნოდარის მხარეში 60-იან წლებში გათხრილ ქართულ ეკლესიათა ნანგრევების ხუროთმოძღვრული ანალიზი. ჩრდილო კავკასიაში ერთადერთი სამნავიანი ბაზილიკის (XII-XIII სს.) აღწერილობა.
5.მიბჩუანი თ. ქართული ძეგლები ჩრდილო კავკასიაში //ძეგლის მეგობარი.-1974.-კრ.36.-გვ.63-67.
ყარაჩაი-ბალყარეთის ტერიტორიაზე მდებარე რამდენიმე ხუროთმოძღვრული ძეგლის ქართული წარმოშობის შესახებ. ქრისტიანული ძეგლებიდან აღნიშნულია ორი მონასტერი: სენტი და შუანა (X-XI სს.).
6.ქალდანი ა., ხუციშვილი ლ., ხუციშვილი გ. ალბი-ერდი ქრისტიანული ეკლესია ინგუშეთში //საბჭოთა ხელოვნება.-1983.-N7.-გვ.107-112.
ვეინახ და ქართველ ხალხთა ისტორიულ ურთიერთობაზე. ვს.მილერისა და ბ.დალგატის ცნობები ცენტრალურ ინგუშეთში შემონახული ქრისტიანული ეკლესიის ალბი-ერდის ნანგრევების შესახებ, მათი ხუროთმოძღვრული დახასიათება.
7.ღამბაშიძე გ. ტყობა-ერდი ქართული კულტურის ძეგლი ინგუშეთში //ლიტერატურული საქართველო.-1971(4 ივნისი).
მთიანი ინგუშეთის ტერიტორიაზე არსებული ქრისტიანული ეკლესიის აგების თარიღის დადგენა.
8.ღამბაშიძე გ. ქართული კულტურის ძეგლები დვალეთში //საბჭოთა ხელოვნება.-1976.-N3.-გვ.72-78.
დვალეთში ქართული კულტურის ძეგლების კვლევის შედეგები.
9.ხუციშვილი ლ. გალ-ერდი- ქრისტიანობის დროინდელი ძეგლი ინგუშეთში //ძეგლის მეგობარი.-1983.-N64.-გვ.63-66.
მთიან ინგუშეთში მდებარე ნაკლებადცნობილი ძეგლის გალ-ერდის ფორმის, გეგმის, კონსტრუქციებისა და სამშენებლო ტექნიკის შესახებ.
10.კათოლიკეთა ეკლესია //ჭიჭინაძე ზ. სამცხე-საათაბაგო.-ტფ.,1905.-გვ.119-121.
მოცემულია ცნობები ქ.მოზდოკში ღვთისმშობლის მიძინების სახელობის ეკლესიის შესახებ.
11.ღამბაშიძე გ. საუკუნეთა ძახილი //გაზ. "კომუნისტი".-1977(9 ივნ.).-გვ.4 //გაზ. "სამშობლო".-1977(სექტ.).-N18.-გვ.8.
არქეოლოგიური ექსპედიციის მიერ აღმოჩენილი ქართული კულტურის ძეგლები დაღესტანში.
12.გობეჩია მ. ქართული სალოცავი ათასი წლისაა //გაზ. "ახალგაზრდა ივერიელი".-1997.-N3.-გვ.7.
ინგუშეთის ტერიტორიაზე X საუკუნეში აგებული ქართული ეკლესიის თაობაზე.
13.ხიმშიაშვილი ლ. ანთაძე მ. ტყობა-ერდის სარესტავრაციო სამუშაოების შედეგები //ძეგლის მეგობარი.კრ.26.-1971.-გვ.65-75.
მთიან ინგუშეთში, სოფ. ხაირახის მახლობლად, ნანრევების სახით შემორჩენილი ქართული ძეგლის შესახებ არსებული ისტორიული და სამეცნიერო წყაროები; მოკლე აღწერილიობა; 1968 წერლს ჩატარებული სარესტავრაციო სამუშაოების შედეგები. ტექსტს ერთვის ფოტოები, გეგმა, დეტალების ჩანახატები. მოხსენიებულნი არიან: შტედერი, ვ. მილერი, სემიონოვი, გ. ჩუბინაშვილი, დ. ბაქრაძე, რ. რამიშვილი, გ. ღამბაშიძე.
14.ასლანიშვილი ა. "ვინ დააბრმავა ჩვენი ღმერთები?" //საქართველოს რესპუბლიკა.-2001(22 სექტ.).-გვ.1,3.
ტყობა-ერდის დაზიანება რუსეთის სამხედრო ძალთა მანევრების დროს. ტაძრის ისტორია და დღევანდელობა.
15.ჯორბენაძე ბ. მივხედოთ მთიანი ინგუშეთის ქართულ ეკლესიებს //ლიტერატურურლი საქართველო.-1989(10 ნოემბ.).-გვ.10.
ტყობა-ერდისა და ალბი-ერდის ეკლესიების მდგომარეობა.
16.ალბი-ერდი //საქართველო:ენციკლოპედია.-თბ.-1997.-გვ.93-94.
ქართული წარმოშობის ქარისტიანული ეკლესიის აღწერილობა.
17.ქალდანი ა., ხუციშვილი გ. ალბი-ერდის ქრისტიანული ეკლესია ინგუშეთში //საბჭოთა ხელოვნება.-1983.-N7.-გვ.107-112.
ვეინახ და ქართველ ხალხთა IX-XIII საუკუნეების პოლიტიკური და კულტურული ურთიერთობის ისტორია; ეკლესიის ნანგრევების აღწერილობა. ტექსტს ერთვის საილუსტრაციო მასალა.
18.ქალდანი ა. ქართული წარმომავლობის ქრისტიანული ძეგლები ინგუშეთში //ძეგლის მეგობარი.-1988.-კრ.79.-გვ.35-43.
ტყობა-ერდისა და ალბი-ერდის შესახებ არსებული სამეცნიერო ლიტერატურის მიმოხილვა. ტექსტს ერთვის ძეგლების გენგეგმები და ფოტოები.
19.Гамбашидзе Г. К вопросу о культурно-исторических связях с народами Северного Кавказа.-Тб.-1977.-21 с. (Алби-Ерди)
20.Калдани А. Христианские памятники грузинского происхождения в горной Ингушетии //ძეგლის მეგობარი.-1988.-N1(79).-с.75.
21.ღამბაშიძე გ. შუასაუკუნეების საქართველოსა დაჩრდილოეთ კავკასიის ხალხთა კულტურულ-ისტორიულ ურთიერთობათა საკითხისათვის //ფეოდალური საქართველოს არქეოლოგიური ძეგლები.V.-თბ.,1987.-გვ.5-15. რეზ. რუს. ენაზე.
ჩრდილოეთ კავკასიის ტერიტორიაზე - დვალეთში, ინგუშეთსა და ავარეთში არსებული შუასაუკუნეების არქიტექტურული ძეგლების ხუროთმოძღვრულ-მხატვრული დახასიათება (ნანგრევების სახით შემორჩენილი ”ხოზიტა მად მარიამი”, სოფ. თლისთან ნაგები, ამჟამად დანგრეული დარბაზული ტიპის ეკლესია, სოფ. ნარის წმ. გიორგის სახ. სამლოცველოს ნანგრევები, სოფ.ფალლაგ-ქომსა და რეგახთან აგებული დარბაზული ტიპის ეკლესიის ნანგრევები-”ღვთაების სამლოცველო”, ნანგრევების სახით შემორჩენილი ”ძლესი ძუარის” -ძლევის ჯვარი, ნუზალის სამლოცველო, ტყობაი-იერდას ტაძარი, ალბი-იერდას ეკლესია, სოფ. დათუნასთან აგებული დარბაზული ტიპია ეკლესია, სოფ. თარგემთან ნაგები მომცრო ეკლესია); ინფორმაცია შემორჩენილ ქართულ წარწერათა შესახებ. მოხსენიებულნი არიან:ლ. რჩეულიშვილი, მ. ლორთქიფანიძე.
22.ლტოლვილთა ლაშქარი //დათუკიშვილი მ. (შორეთელი) კრებული.-თბ., 1992.-გვ.153-159.
მახაჩყალის სახელმწიფო მუზეუმში დაცული დოკუმენტები ქართველი არქიმანდრიტის დანიელის მიერ 1730 წელს ყიზლარში აშენებული ჯვრის ამაღლების მონასტერის შესახებ.
23.ჯახორი //შუბითიძე ვ. ქართული ციხესიმაგრეები და ეკლესია-მონასტრები.-თბ.,2012.-გვ.98. ტექსტი ქართ. და ინგლ. ენებზე.
შუა საუკუნეების ქართული ხუროთმოძღვრების ძეგლი ქ. ვლადიკავკაზთან. აღნიშნულია ეკლესიის კედლებზე შემორჩენილი მოხატულობა.
24.ალბი-იერდი //გრძელიშვილი ნ. რელიგიური ტურიზმი.-თბ.,2018.-გვ.229.
25.დათუნას ეკლესია //გრძელიშვილი ნ. რელიგიური ტურიზმი.-თბ.,2018.-გვ.229-230.
26.სენტის ტაძარი //გრძელიშვილი ნ. რელიგიური ტურიზმი.-თბ.,2018.-გვ.230-231.
27.შოანას წმ. გიორგის ეკლესია //გრძელიშვილი ნ. რელიგიური ტურიზმი.-თბ.,2018.-გვ.231.
28.ტყობა ერდი //ნონეშვილი ა. ქართული კულტურა უცხოეთში 100 მოღვაწე და ძეგლი.-თბ., 2017.-გვ.114.
ტექსტს ახლავს ფერადი ფოტო.
29.ალბი ერდი //ნონეშვილი ა. ქართული კულტურა უცხოეთში 100 მოღვაწე და ძეგლი.-თბ., 2017.-გვ.115.
ტექსტს ახლავს ფერადი ფოტო.
30.დათუნას ეკლესია //ნონეშვილი ა. ქართული კულტურა უცხოეთში 100 მოღვაწე და ძეგლი.-თბ., 2017.-გვ.116.
ტექსტს ახლავს ფერადი ფოტო.
31.შუანის და სენტის ტაძრები //ნონეშვილი ა. ქართული კულტურა უცხოეთში 100 მოღვაწე და ძეგლი.-თბ., 2017.-გვ.117.
ტექსტს ახლავს ფერადი ფოტო.
32.ნუზალის სამლოცველო //ნონეშვილი ა. ქართული კულტურა უცხოეთში 100 მოღვაწე და ძეგლი.-თბ., 2017.-გვ.118.
ტექსტს ახლავს ფერადი ფოტო.
 
 საქართველოს პარლამენტის ეროვნული ბიბლიოთეკა