საქართველოს ისტორიულ
ძეგლთა
ბიბლიოგრაფიული ლექსიკონი
<< თავიდანთბილისის ციხე (ნარიყალას ციხე)
1.ადრეშუასაუკუნეების ციხე-ქალაქები და ციხესიმაგრეები (V-X ს-ები). აღმოსავლეთ საქართველო: თბილისი //ზაქარაია პ. ქართულ ციხესიმაგრეთა ისტორია უძველესი დროიდან XVIII ს. ბოლომდე.-თბ.,2002.-გვ.33-43.
ძეგლის შესახებ არსებული ისტორიული წყაროებისა და არქეოლოგიური მასალის მიმოხილვა. ტექსტს ახლავს ფოტომასალა (სურ.7-10;ტაბ.3).
2.ბერძენიშვილი გ. თბილისის გარეგანი სახე XVIII საუკუნეებში.-თბ.,1965.-გვ.36-37.
მოკლე ცნობები თბილისის ციხის შესახებ.
3.გამსახურდია თ. თბილისის ციხის უძველესი სახელწოდება //მნათობი.-1968.-N4.-გვ.174-179.
თბილისის ციხის სახელწოდების შესახებ არსებული სამეცნიერო ლიტერატურისა და ისტორიული წყაროების მიმოხილვა.
4.ზაქარაია პ. საქართველოს ძველი ქალაქები და ციხეები.-თბ.,1973.-გვ.16-22.
თბილისის მოკლე ისტორია, თავდაცვითი ნაგებობების აღწერილობა.
5.ზაქარიაშვილი თ. თბილისის დედაციხე //საქართველოს ქალი.-1975.-N3.-გვ.3.
ძეგლის მოკლე ისტორიული დახასიათება.
6.თბილისის ციხე //ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია.ტ.IV.-თბ.,1979.-გვ.616-617.
თბილისის ციხის (კალას ციხე, ნარიყალა, შურის ციხე) ისტორია და ხუროთმოძღვრული დახასიათება.
7.ლორთქიფანიძე მ. თბილისის ციხე.-თბ.,ერთი დაკ. ფურცელი.
ნარიყალას ისტორია და მასში შემავალი ნაგებობების აღწერილობა.
8.ისქანდერ მუნშის ცნობები საქართველოს შესახებ.-თბ.,1969.-გვ.64-65.
თბილისის ციხის მოკლე აღწერილობა.
9.კიპაროიძე ტ. ზოგირთი საკითხი თბილისის დედაციხის სარესტავრაციო სამუშაოების შესახებ //ძეგლის მეგობარი.-1982.-N61.-გვ.35-44 //ძეგლის მეგობარი.-1975.-კრ.38.-გვ.14-21.
ნარიყალას რესტავრაციისათვის შედგენილი პროექტით გათვალისწინებული სამუშაოების შესახებ. მოცემულია მდიდარი საილუსტრაციო მასალა.
10.ლომაშვილი ჯ. რატომ ჰქვია თბილისის ციხეს ნარიყალა //მნათობი.-1968.-N9.-გვ.175-176.
თბილისის ციხის სახელწოდების ქართული წარმომავლობა.
11.ლორთქიფანიძე მ. ძველი თბილისის ისტორიული გეოგრაფიიდან //მასალები საქართველოს და კავკასიის ისტორიისათვის.ნაკ.30.-1954.-გვ.159-165.
არაბ ავტორთა ცნობები ბილისის ციხის შესახებ (IX-X სს.).
12.მელიქსეთ-ბეგი ლ. ძალისი-თბილსის-ფაიტაკარანი //თბილისი-1500. საიუბილეო კრებული.-თბ.,1958.-გვ.29-38.
ნარიყალას სახელწოდებისა და ციხის ტერიტორიაზე განლაგებული სხვა ნაწილების ტოპონიმიკური კვლევა.
13.მესხია შ. ქალაქის გარეგანი სახე. თავდაცვითი ნაგებობანი //გვრიტიშვილი დ. მესხია შ. თბილისის ისტორია.-თბ.,1952.-გვ.116-126.
თბილისის თავდაცვითი ნაგებობების ისტორია და მათი სტრატეგიული მნიშვნელობა.
14. მინდაძე გ. ნარიყალას ციხესიმაგრის სასმელი წყლით მომარაგების საიდუმლოება //ძეგლის მეგობარი.კრ.45.-1977.-გვ.8-15.
არქეოლოგიური გათხრების მასალები.
15.ნაციაშვილი ს. შურის ციხე //კომუნისტი.-1959.-17 სექტემბერი.
თბილისის ციხის ისტორია და ხუროთმოძღვრული ფორმების დახასიათება.
16.ჟან შარდენის მოგზაურობა სპარსეთსა და აღმოსავლეთის სხვა ქვეყნებში.-თბ.,1975.-გვ.319-320.
მოკლე ცნობები თბილისის ციხის შესახებ.
17.ფუთურიძე გ. ევლია ჩელების ცნობები თბილისის შესახებ //თბილისი-1500. საიუბილეო კრებული.-თბ.,1958.-გვ.39-47.
XVII საუკუნის თურქი მოგზაურის ცნობები თბილისის ციხის შესახებ.
18.კალა //ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია.ტ.V.-თბ.,გვ.325.
მოკლე ცნობა თბილისის ციხის (კალას ციხე) შესახებ.
19.შაიშმელაშვილი ი. ჩაუქრობელი დიდების ქალაქი.-თბ.,1987.-გვ.51-59.
ძველი თბილსის თავდაცვითი სისტემის შიდა ნაწილის - შურის ციხის აღწერილობა.
20.გვერდწითელი რ. მეტი ყურადღება თბილისის ძეგლებს //ძეგლის მეგობარი.-1975.-N37.-გვ.6-13.
ციხის ხუროთმოძღვრების შესახებ.
21.კარბელაშვილი ს., ჯანბერიძე ნ. თბილისის ხუროთმოძღვრება.-თბ.,1958.-გვ.160-161.
გზამკვლევი.
22.ლომთათიძე გ. და სხვ. თბილისის დედაციხის არქეოლოგია //ძეგლის მეგობარი.-1971.-N25.-გვ.27-32.
არქეოლოგიური კვლევა-ძიების შედეგად მოპოვებული მასალების მიმოხილვა.
23.ჩაჩუა თ. ნარიყალა და ძველი თბილისის რეკონსტრუქციის ერთი საკითხი //საბჭოთა ხელოვნება.-1965.-N2.-გვ.49-54.
ციხის მოკლე ისტორია, სტრუქტურული ანალიზი.
24.ნარიყალა //ნაკაშიძე ლ. საქართველოს საქმიანი და გამოჩენილი ადამიანები.-თბ.,2003.-გვ.37.
მოკლე ცნობები ქართულ და ინგლისურ ენებზე.
25.ქალაქები: თბილისი //ზაქარაია პ. სამშობლოს გუშაგები.-თბ.,1965.-გვ.22-28.
თბილისის მდებარეობა, ისტორია; სასახლეების, ციხისა და ქალაქის ნაწილების (უბნების) აღწერილობა.
26.ქალაქები: თბილისი //ზაქარაია პ. საქართველოს ძველი ციხესიმაგრეები.-თბ.,1988.-გვ.23-27.
ისტორიული ცნობები თბილისის შესახებ, ქალაქის ისტორია.
27. ბერიძე თ. ...და აღმოცენდა თბილისი.-თბ.,1977.-გვ.24-25.
მოკლე ცნობა თბილისის ციხის-"კალა ციხის" შესახებ.
28.შურის ციხე //ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია.ტ.XI.-თბ.,1987.-გვ.58.
მოკლე ხუროთმოძღვრული აღწერილობა.
29.ბერიძე ვ. თბილისის ხუროთმოძღვრული ძეგლები //მეცნიერებე და ტექნიკა.-1958.-N10.-გვ.20-24.
ანჩისხატის, სიონის, ლურჯი მონასტრის, ნარიყალას, ქაშვეთის მოკლე ხუროთმოძღვრული დახასიათება.
30.არაბული ბ. გიხაროდენ //გაზ. "ლიტარეტურული საქართველო".-1997(13-25 აპრ.).-გვ.2.
ნარიყალაზე მდებარე წმინდა ნიკოლოზის სახ. აღდგენილი ეკლესიის საზეიმო კურთხევა.
31.ბერიძე თ. გვმართებს მეტი პატივისცემა //გაზ. "ახალგაზრდა კომუნისტი".-1966(14 ივნ.).
წმ. ნიკოლოზის სახ. ეკლესიის დაცვისათვის.
32.გვენცაძე რ. წმინდა ნიკოლოზ სასწაულმოქმედის მადლი შეგვეწიოს:წმინდა ნიკოლოზის ტაძრის ნშებლობის სესახებ გვესაუბრება ბატონი რომან გვენცაძე //მაცნე.-1998(14-20 იანვ.).-გვ.6.
XIII საუკუნეში აგებული ტაძრის რესტავრაციის სიძნელეებზე.
33.ზურაბიშვილი დ. უბნის ფერისცვალება //გაზ. "თბილისი".-1979(5 სექტ.).-გვ.3.
თბილისის ძელი უბნისა და წმ. ნიკოლოზის სახ. ეკლესიის რესტავრაციის თაობაზე.
34.კიპაროიძე ტ. "მაღალს ციხეში არს ეკლესია"... //გაზ. "კომუნისტი".-1990(14 აპრ.).-გვ.4.
ნარიყალას (დედაციხის) კომპლექსის რესტავრაციის პროექტის ავტორის , არქიტექტორ ტ. კიპაროიძის პოზიცია წმ. ნიკოლოზის სახ. ეკლესიის რესტავრაციასთან დაკავშირებით.
35.მაჭარაშვილი გ. თბილისის დედაციხე და წმინდა ნიკოლოზის სახელობის ეკლესია //"მადლი".-1998(აპრ.).-გვ.4; 13.
მოკლე ისტორიული მიმოხილვა.
26.ნათიძე თ. ტაძარი-დომინანტი! //გაზ. "კომუნისტი".-1990(20 მაისი).-გვ.4.
გამოხმაურება არქიტექტორ-რესტავრატორის ტ. კვიპაროიძის წერილზე "მაღალ ციხეში არს ეკლესია" (გაზ. "კომუნისტი" 14.04.90)
27.სეხნიაშვილი ე. ასწლეული დუმილის შემდეგ //გაზ/ "საქართველოს რესპუბლიკა".-1997(14 თებ.).-გვ.3(დანამატი).
28.ფანჯიკიძე გ. დამიჭირეს, მკლავი მომჭრეს" //გაზ. "საქართველოს რესპუბლიკა".-1997(26 აპრ.).-გვ.10.
საუბარი დავით აღმაშენებლის საზოგადოების პრეზიდენტ, მწერალ გურამ ფანჯიკიძესთან წმინდა ნიკოლოზის სახ. ეკლესიის თაობაზე / ესაუბრა ნ.ტუკვაძე.
29.ფანჯიკიძე გ., გვენცაძე რ. "დიდო მღვდელმთავარო ნიკოლოზ მეოხ გვეყავ ჩვენ" //გაზ. "ქართული ფილმი".-1997(8 მაისი).-გვ.3.
ინტერვიუ წმ. ნიკოლოზის ტაძრის აღდგენაზე ნარიყალაზე.
30.ქობულია ს. რა შეუძლია ჭეშმარიტ მეგობრობას //გაზ. "საქართველოს რესპუბლიკა".-1997(18 აპრ.).-გვ.1,6.
ტაძრის აღდგენაზე. მოხსენიებულნი არიან: რ. გვენცაძე, თ. კვარაცხევლია.
31.შაიშმელაშვილი თ. ესეც ხომ ლოცვაა //გაზ. "თბილისი".-1999(7 იანვ.).-გვ.5.
ტაძრის მოხატულობაზე.
32.ცანავა ალ. სვეტად სიმტკიცისა //"მადლი".-1997(20 მაისი).-გვ.4.
33.ბოჭორიძე მ. საქართველოს ციხე-კომპლექსები სარესტავრაციო პრაქტიკაში //ძეგლის მეგობარი.-1994.-N1(91).-გვ.58-62.
ციხის ტერიტორიაზე ჩატაებული სამეცნიერო-კვლევითი და სარესტავრაციო სამუშაოების შედეგები.
34."ტფილისის ძ ველი ციხე"... //გაზ. "ივერია".-1886(19 დეკ.).-N275.-გვ.2.
ციხის შეკეთების გამო.
35. მეტეხის ციხე და ნარიყალა //ელიზბარაშვილი ნ., კუპატაძე ბ. საქართველოს 100 ღირსშესანაიშნაობა.-თბ.,2011.-გვ.11.
მოკლე ცნობა ციხის სახელწოდების წარმომავლობის შესახებ. ტექსტს ერთვის ფოტო.
36.Бегичев К. Путеводитель по Тифлису.-Тифл.,1896.-С.43.
37.თბილისის ციხე //შუბითიძე ვ. ქართული ციხესიმაგრეები და ეკლესია-მონასტრები.-თბ.,2012.-გვ.224. ტექსტი ქართ. და ინგლ. ენებზე.
38.ნარიყალას ციხე //მინდორაშვილი დ. საქართველოს არქეოლოგია II-III განვითარებული და გვიანდელი შუა საუკუნეები.-ბათ.,2015.-გვ.64.
39.ნარიყალას ციხე //ხმელიძე თ; ქაშიაშვილი ზ; ვანიშვილი თ; ქართული კულტურა და ხუროთმოძღვრება.-თბ.,2023.-გვ.134-135.