საქართველოს ისტორიულ ძეგლთა ბლიოგრაფიული ლექსიკონი

საწყისი | ძებნა | ბოლო განმარტება | მოგვწერეთ | შესვლა


<< თავიდან

სხალთის ეკლესია (ხულოს რ-ნი)

1.ბექირიშვილი ი. სხალთის ტაძარი. ჩვენი სიამაყე //ჭოროხი.-1974.-N6.-გვ.72-82.
სხალთის ტაძრის აგების თარიღის განსაზღვრა , ვრცელი მხატვრულ-ისტორიული დახასიათება და ძეგლის შესახებ არსებული სამეცნიერო ლიტერატურის მიმოხილვა. მოხსენიებულნი არიან: გ.ყაზბეგი და პ. უვაროვა.
2. მეფისაშვილი რ. სხალთის ხუროთმოძღვრული ძეგლი //ქართული მატერიალური კულტურის ძეგლები აჭარაში.-1955.-გვ85-116.
ტაძრის შიდა სივრცის ანალიზი და ფასადის აღწერილობა. ძეგლის აგების თარიღის შესახებ.
3.ხიმშიაშვილი ლ. სხალთის ეკლესიის რესტავრაცია //გაზ. "საბჭოთა აჭარა".-1957(30 იანვ.).
ინფორმაცია ტაძრის შეკეთების შესახებ.
4.სხალთა //საქართველოს სულიერი საგანძური.წ.I.-თბ.,2005.-გვ.293.
მოკლე ცნობა სხალთის ეკლესიის შესახებ. ტექსტი ქართ. და ინგლ. ენებზე. დართულია ძეგლის საერთო ხედის ფოტოები.
5.ბათუმისა და სხალთის ეპარქია: სხალთის ღვთისმშობლის შობის მონასტერი (მამათა) //გუნია ირ. საქართველოს მონასტრები:ენციკლოპედიური ცნობარი.-თბ.,2005.-გვ.31-32.
მონასტრის დაარსების თარიღისა და მშენებლობის ეტაპების დადგენა, სარესტავრაციო სამუშაოების შედეგები. მოხსენიებულნი არიან: დ.ბაქარძე, პ.უვაროვა, მღვდელი სერგი რუხაძე, რ.მეფისაშვილი, რესტავრატორი გ.ჭეიშვილი, საქართველოს კათალიკოს-პატრიარქი ილია II. ტექსტს ახლავს ტაძრის ფოტო.
6.სხალთა //ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია.-ტ.IX.-თბ.,1985.-გვ.628.
მოკლე ცნობა სხალთის (ყინჭაურის)ტაძრის შესახებ.
7.სხალთა //ყაუხჩიშვილი თ. საქართველოს ბერძნული წარწერების კორპუსი.-თბ.,2004.-გვ.143.
ღვთისმშობლის სახ.ეკლესიის წარწერების მოკლე მიმოხილვა.
8.ბათუმიდან ზემო აჭარის სოფელ ხულომდე //მურიე ჟ. ბათუმი და ჭოროხის აუზი.-ბათუმი, 1962.-გვ.41.
მოკლე ცნობა სოფ.სხალთის უგუმბათო ეკლესიის შესახებ.
9.აჭარის საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკა:ცნობარი.ნაკვ.II.-თბ.,1987.-გვ.99.
მოკლე ცნობა ერისთავ აბუსერიძეთა მიერ აგებული, დარბაზული ტიპის სხალთის ტაძრის შესახებ.
10.სხალთის ეკლესია //მამულაძე შ. აჭარისწყლის ხეობის მატერიალური კულტურის ძეგლები.-[ადგ. აღნ.ა.ა.].-2000.-გვ.77-90.
სხალთის ხუროთმოძღვრულ კომპლექსში შემავალი დიდი ტაძრის (XIII ს.), მის სამხრ.-დას.-ით მდებარე, ნანგრევების სახით შემორჩენილი მცირე ეკლესიისა (IX-XI სს.) და ტაძრის ჩრდ.-აღმ.-ით მდგარი ქვითკირის მარნის ხუროთმოძღვრული აღწერილობა. აღნიშნულია ტაძრის საკურთხევლელში, კამარასა და დას.კედელზე შემორჩენილი XIV-XVI საუკუნეების მოხატულობის ფრაგმენტების სტილის თავისებურების თაობაზე. ტექსტს დართული აქვს სხალთის დიდი ტაძრისა და მცირე ეკლესიის ფოტოები.
11.სხალთის მამათა მონასტერი //ლეკვეიშვილი ს. მოქმედი მართლმადიდებლური ტაძრების აჭარაში.-ბათუმი, 2001.-გვ.43-45.
ერთნავიანი, ბაზილიკური ტიპის ეკლესიის სახელწოდების გარკვევის, ხალხში შემორჩენილი თქმულების შესახებ. მოცემულია ძეგლის მოკლე ხუროთმოძღვრული აღწერილობა; მითითებულია ტაძრის მოხატულობის მხატვრულ-სტილისტურ თავისებურებებზე.
12.სხალთის ეკლესია //ფონდი "ღია საზოგადოება საქართველოს" ეროვნული კულტურული მემკვიდრეობის პროგრამა: საანგარიშო კრებული.-თბ.,1997.-გვ.86-87; გვ.XII. ტექსტი ქართ. და ინგლ. ენებზე.
XIV საუკუნით დათარიღებული სხალთის ღვთისმშობლის შობის სახ. ეკლესიის ფრესკების გაწმენდა-კონსერვაციის მიზნით ფონდის მიერ მოწყობილი ექსპედიციის შედეგების შესახებ. მოცემულია ეკლესიის მოკლე ხუროთმოძღვრული აღწერილობა და ძლიერ დაზიანებული მოხატულობის სტილისტური ანალიზი. ტექსტს დართული აქვს საილუსტრაციო მასალა.
13. ყაზბეგი გ. ზემო აჭარა //კრ. იყო და მარად იქნება.-ბათუმი, 1978.-გვ.114-116.
სხალთის ეკლესიის მოკლე აღწერილობა, მის შესახებ არსებული ხალხური გადმოცემები.
14.გაჩეჩილაძე ამბ. შენი ვარ, შენთვის მოვკვდები //გაზ. "სოფლის ცხოვრება".-1973(28 დეკ.).-გვ.4.
ცნობები სხალთის მონასტერის შესახებ. მოხსენიებულნი არაინ: ს. ართმელიძე, ნ. ძირკვაძე.
15.გელაძე ა. სხალთის ტაძრის მშენებლობის ერთი ფაქტი //სხალთის ზარები.-1996(აპნისი).-გვ.6.
16.მაკარაძე ვ. რა ხელმა აზიდა //'აჭარა".-1992(10 მარტი).-გვ.3.
17.მახარაძე მ. სხალთის ხეობის მშვენება //გაზ. "ლიტერატურული საქართველო".-1986(11 ივლ.).-გვ.12.
18.სიხარულიძე ი. როდის აშენდა სხალთის ტაძარი? //გაზ. "საბჭოთა აჭარა".-1957(20 დეკ.).-გვ.4.
19.შაინიძე შ. გადმოცემები ხალთის ეკლესიის შესახებ //გაზ. "კოლექტიური შრომა"(ხულო).-1968(21 მაისი).
20.ჭიჭილეიშვილი მ., მამულაძე შ. სხალთა //გაზ. "საბჭოთა აჭარა".-1989(5 მარტი).-გვ.4.
21.ჭიჭინაძე ი. სხალთის ეკლესიის ფრესკები //ძეგლის მეგობარი.-1987.-კრ.76.-გვ.58-62.
აღწერილია ტაძრის კონქში, აფსიდსა და კარის თარში ფრაგმენტების სახით შემორჩენილი ფრესკები, ხაზგასმულია მათი ისტორიული მნიშვნელობა. ტექსტს ერთვის საილუსტრაციო მასალა.
22.კახიძე ა. და სხვ.სხალთისწყლის ხეობის მატერიალური კულტურის ძეგლები //ძეგლის მეგობარი.-1982.-კრ.59.-გვ.25-28.
ბათუმის სამეცნიერო-კვლევითი ინსტიტუტისა და საქართველოს არქიტექტორთა კავშირის აჭარის ორგანიზაციის გაერთიანებული ექსპედიციის მიერ სხალთისწყლის ხეობაში მოპოვებული მასალების შესახებ (სხალთის, ხიხაძირისა და თხილვანას ეკლესიები).
23.გრემი //ნაკაშიძე ლ. საქართველოს საქმიანი და გამოჩენილი ადამიანები.-თბ.,2003.-გვ.27. ტექსტი ქართულ და ინგლისურ ენებზე.
მოკლე ცნობა სხალთის ეკლესიის არქიტექტურის შესახებ. მოცემულია ძეგლის ფოტო.
24.Болквадзе Л. Охрана памятников культуры в Аджарии//ძეგლის მეგობარი.-1967.-N13.-с.84.
Аннотация статьи Л. Болквадзе "Охрана памятников культуры в Аджарии"; О реставрационных работах Схалтинского монастырья, Дандало, Макунцхети.
25.ბაქრაძე დ. არქეოლოგიური მოგზაურობა გურიასა და აჭარაში.-ბათუმი.-1987.-გვ.55-57.
სხალთის ტაძრის შიდა და გარე მოცულობის აღწერილობა; შემორჩენილი წარწერების მოკლე ანალიზი; აღნიშნულია სამრეკლოსა და ქვევრების ნაშთების შესახებ.
26.ყაზბეგი გ. სამი თვე თურქეთის საქართველოში.-ბათუმი.,1995.-გვ.42-43.
სხალთის ეკლესიის ხუროთმოძღვრული აღწერილობა; ფრესკების აღწერილობა; ხალხში შემორჩენილი თქმულებები. მოხსენიებულია დ. ბაქრაძე.
27.სიხარულიძე ი. სამხრეთ-დასავლეთი საქართველოს ტოპონიმიკა.1.-ბათუმი, 1958.-გვ.160-163.
სხალთის ტაძრის მოკლე ხუროთმოძღვრული აღწერილობა და მისი აგების თარიღის შესახებ არსებულ მოსაზრებათა მიმოხილვა.
28.ჭიჭილეიშვილი მ. სხალთის ეკლესიის ხუროთმოძღვრება //ბათუმის არქეოლოგიური მუზეუმის შრომები.-2000.-1.-გვ.90-114. რეზ. ინგლ. ენაზე.
X-XIII საუკუნის სხალთის ეკლესიის არქიტექტურულ-მხატვრული თავისებურებები.
29.ყურაშვილი სხალთის ეკლესია.-თბ.,1988. (ბუკლ.)
მოკლე ცნობები ეკლესიის ხუროთმოძღვრული ფორმების შესახებ.
30.ჭიჭინაძე ზ. მუსულმანი ქართველობა და მატი სოფლები საქართველოში.-ტფ.,1913.-გვ.171-175.
ძეგლის აღწერილობა,ეკლესიის შესახებ ხალხში გავრცელებული თქმულებები.
31.ქედა (ქვედა აჭარა) //გაზ. "ივერია".-1893(22 მაისი).-N104.-გვ.2.
სხალთის ეკლესიის ჯამედ გადაკეთებისა და საეკლესიო ნივთების დაკარგვის შესახებ.
32.ჭიჭილეიშვილი მ. სხალთის ეკლესიის მოხატულობა.-თბ.,2010. რეზ. რუს. და ინგლ. ენებზე.
სხალთის ეკლესიის ხუროთმოძღვრების დეტალური აღწერილობა; მოხატულობის მხატვრულ-სტილისტური და იკონოგრაფიული ანალიზი. მოხსენიებულნი არიან: თ. ყაუხჩიშვილი, ი. სიხარულიძე, გ. ჭეიშვილი, დ. ბაქრაძე, ზ. ჭიჭინაძე, პ. უვაროვა, თ. კლუგე, ლ. ხიმშიაშვილი. ტექსტს ერთვის მდიდარი საილუსტრაციო მასალა.
33.გონიო-აფსაროსი და სხალთა //ელიზბარაშვილი ნ., კუპატაძე ბ. საქართველოს 100 ღირსშესანიშნაობა.-თბ.,2011.-გვ.104.
XIII საუკუნეში აგებული სხალთის ეკლესიის გარე სივრცის აღწერილობა. ტექსტს ერთვის ძეგლის ფოტოები.
34.ქუთათელაძე ა. ზემო აჭარა, 20 ივლისს //გაზ. ”დროება”.-1880(2 აგვ.).-გვ.3.
35.სხალთა //შუბითიძე ვ. ქართული ციხესიმაგრეები და ეკლესია-მონასტრები.-თბ.,2012.-გვ.194. ტექსტი ქართ. და ინგლ. ენებზე.
36.სახოკია თ. მოგზაურობანი გურია აჭარა სამურზაჱანო აფხაზეთი.-ბათუნი.-1985.-გვ.299-301.
სხალთის ტაძრის შიდა და გარე სივრცის აღწერილობა, მოკლე ისტორია, ზეპირი გადმოცემები ძეგლის შესახებ.
37.ჭიჭილაშვილი მ. სხალთის მოხატულობის იკონოგრაფიული მოხატულობის პროგრამის ზოგიერთი თავისებურება //სამეცნიერო კონფერენცია ”წმიდა ანდრია პირველწოდებულის გზით” (მასალები).-თბ.,2008.-გვ.47-48.
38.სხალთის ეკლესია // მინდორაშვილი დ. საქართველოს არქეოლოგია 11-111. განვითარებული და გვიანდელი შუა საუკუნეები.-ბათუმი.,2015.-გვ.75.
სხალთის დიდი და მცირე ეკლესიების ხუროთმოძღვრული აღწერილობა.
39.სხალთის ტაძარი //გედენიძე ი. საქართველო- რასაც არწივები ხედავენ.-თბ.,2018.-გვ.338.ტექსტი ქართ. და ინგლ. ენებზე.
40.სხალთის ეპარქიის ისტორია //დიასამიძე ბ. ისტორიული ეტიუდები III.-თბ.,2020.-გვ.75-81.


 
 საქართველოს პარლამენტის ეროვნული ბიბლიოთეკა