საქართველოს ისტორიულ ძეგლთა ბლიოგრაფიული ლექსიკონი

საწყისი | ძებნა | ბოლო განმარტება | მოგვწერეთ | შესვლა


<< თავიდან

ბეთანია

1.ბეთანია //ამირანაშვილი შ. ქართული ხელოვნების ისტორია.-თბ.,1971.-გვ.267-270.
ბეთანიის ტაძრის კედლის მხატვრობის სტილისტურ-იკონოგრაფიული ანალიზი.
2.გოგიბერიძე ვ. ბეთანია //საქართველოს ბუნება.-1973.-N10.-გვ.16.
ცნობები XII საუკუნის დასასრულს თამარ მეფის დაკვეთით აგებული მონასტრის შესახებ.
3.გოგიბერიძე ვ. მივხედოთ ბეთანიას //ლიტერატურული საქართველო.-1970.-11 სექტემბერი.
ძეგლის დაცვის შესახებ.
4.ზაქარაია პ. ბეთანია (XIII საუკუნის დასაწყისი).-თბ.,1959.1 ფ.
XII-XIII საუკუნეების გუმბათოვანი ტაძრისა და ფრესკული მხატვრობის აღწერა //ზაქარაია პ. ქართული ცენტრალურ-გუმბათოვანი არქიტექტურა.ტ.II.-თბ.,1978.-გვ.9-38.
5.სანიკიძე თ. ბეთანია //ფრესკა.-1974.-N6.-გვ.44-46.
ძეგლის ხუროთმოძღვრული, ფრესკული მოხატულობისა და რელიეფური ორნამენტების აღწერილობა.
6.ჯანგიძე მ. ბეთანია //თბილისი.-1973.-18 იანვარი.
მდ. ვერეს ხეობაში, XII საუკუნეში აგებული ძეგლის წარწერები, არქიტექტურული და მხატვრული დახასიათება.
7.ჯანაშვილი ე. კეჩხუაშვილი ი. კანონზომიერების პრინციპები ბეთანიის მცირე ტაძრის არქიტექტურაში //თბილისის უმაღლესი სასწავლებლების სტუდენტთა III სამეცნიერო კონფერენციის შრომები.-1950.-წიგნ. IV.-გვ.50-58.
ბეთანიის ერთნავიანი სწორკუთხა, მარტივი გეგმის მქონე, მცირე ეკლესიის აღწერილობა.
8.გოგიაშვილი თ. ცნობარი ძეგლთა შესწავლისათვის //ქართული ენა და ლიტერატურა სკოლაში.-1975.-N3.-გვ.54-47.
ბეთანია-მოკლე ცნობები და ბიბლიოგრაფია.
9.გოგიბერიძე ვ. ბეთანია //საქართველოს ბუნება.-1972.-N12.-გვ.10.-1973.-N10.-გვ.16.
ძეგლის ისტორია და მისი დაცვის საკითხები.
10.ლაზარე (აბაშიძე) არქიმანდრიტი "ბეთანია-სახლი სიგლახაკისა" //რანი ვართ ქართველნი?!.-1997.-N4.-გვ.18-23.
მონასტრის ისტორია, მოხატულობა და არქიტექტურა.
11.XII საუკუნის ბოლოსა და XIII საუკუნის პირველი მესამედის ხუროთმოძღვრება: ბეთანია //ზაქარაია პ. ქართული ხუროთმოძღვრება XI-XIII სს.-თბ.,1990.-გვ.57-72.
ძეგლის აღწერილობა, ტაძრის ჩრდილოეთ კედელზე გამოსახული მეფეების: ლაშა გიორგის, თამარის, გიორგი მესამის გამოსახულებების სტილისტური ანალიზი. ტექსტს ახლავს საილუსტრაციო მასალა (სურ.15-18; ტაბ.XVI-XXIII).
12.ბეთანია //ბერიძე ვ. ძველი ქართული ხუროთმოძღვრება.-თბ.,1974.-გვ.152-153.
ბეთანიის ტაძრის მდებარეობა, მოკლე მხატვრულ-ხუროთმოძღვრული დახასიათება. ტექსტს დართული აქვს ტაძრის განივი განაკვეთი (ანაზომი მ.კალაშნიკოვისა) და ფოტოები (ტაბ.150,151).
13.ზაქარაია პ. ბეთანია (XIII საუკუნის დასაწყისი).-თბ.,1959.
ბეთანიის გუმბათოვანი ტაძრის ფრესკული მხატვრობის მიმოხილვა.
14.მესხია შ. საშინაო პოლიტიკური ვითარება და სამოხელეო წყობა XII საუკუნის საქართველოში.-თბ.,1979.-გვ.13-17.
ბეთანიის ტაძრის ჩრდილოეთ კედელზე განთავსებული ასომთავრული წარწერის ანალიზი. მოხსენიებულია სუმბატ ორბელი.
15.ბეთანიის ეკლესია //მოსულიშვილი ჰ. ქართული ძეგლის სტრუქტურა IV-XIII სს. გუმბათოვანი ატრქიტექტურა.-თბ.,1985.-გვ.113-117; 143.
ბეთანიის ეკლესიის კომპოზიციური ფორმების სტრუქტურის კანონზომიერებათა შესახებ. მოცემულია ძეგლის გეგმის, შიდა სივრცისა და გარე მოცულობის სქემატური გამოსახულებები.
16.პრივალოვა ე. ბეთანიის მოხატულობის შესახებ //ქართული ხელოვნების ისტორიის ინსტიტუტის XXXVI სამეცნიერო სესია. მუშაობის გეგმა და მოხსენებათა თეზისები. 1981 წლის 29-30 იანვარი.-თბ.,1981.-გვ.27-28.
ტაძრის სარესტავრაციო, გაწმენდა-აღდგენითი სამუშაოებისა და მოხატულობის შესახებ.
17.პრივალოვა ე. ბეთანიის მოხატულობა //საბჭოთა ხელოვნება.-1980.-N8.-გვ.55-62.
ბეთანიის ტაძრის კედლის მხატვრობის იკონოგრაფიულ-სტილისტური ანალიზი.
18.როსტომაშვილი ი. ვერის ხევი ანუ სკვირეთისა //ჟ. ”მოგზაური”.-1902.-N2.-გვ.10-14.
ბეთანიის მონასტრის აღწერა. ტექსტს ერთვის ფოტოები.
19.ურუშაძე ნ. ესქატოლოგიური პროგრამა მონუმენტურ მხატვრობაში //თბილისის სახელმწიფო პედაგოგიური ინსტიტუტის შრომები.-1999.ტ.VI.-გვ.131-137.
ბეთანიის ტაძრის კედლის მხატვრობის ანალიზი.
20.ქართველიშვილი მ. ჯავახიშვილი თ. ბეთანიის ტაძრის აკუსტიკის საკითხისათვის //ძეგლის მეგობარი.კრ.75.-1987.-გვ.51-
ბეთანიის ტაძარში ჩატარებული სარესტავრაციო სამუშაოების შესახებ. მოხსენიებულია ხელოვნებათმცოდნე-რესტავრატორი ვ. ცინცაძე.
21.ცინცაძე ვ. ბეთანიის ხუროთმოძღვრული ანსამბლის აღდგენა-რესტავრაცია //ქართული ხელოვნების ისტორიის ინსტიტუტის XXVIII სამეცნიერო სესია. მუშაობის გეგმა და მოხსენებათა თეზისები. 1981 წყლის 29-30 იანვარი.-თბ.,1981.-გვ.29-31.
ბოლო წლებში ჩატარებული სარესტავრაციო სამუშაოების შედეგების.
22.განვითარებული ფეოდალიზმი: ბეთანია //ციციშვილი ირ. ქართული ხელოვნების ისტორია.-თბ.,1995.-გვ.97.
ბეთანიის ტაძრის მოკლე აღწერილობა.
23.ა-ძე ი. ბეთანიის ტაძრის შეკეთება //ცნობის ფურცელი.-1898.-N638(25 სექტ.).-გვ.2.
24.ამთვის 17-ს აკურთხებენ ბეთანიის მონასტერს //ცნობის ფურცელი.-1898.-N530(10 მაისი).-გვ.1.
25.არისტოს[ქუთათელაძე] ბეთანიის მონასტრის ბედი //სახალხო გაზეთი.-1912.-N737.-გვ.2.
26.ახალი ამბები //დროება.-1880.-N166(8 აგვ.).-გვ.2-3.
არქეოლოგიური საზოგადოების მიერ ბეთანიის სასაფლაოს გათხრის განზრახვის შესახებ.
27.ბეთანიის მცირე ეკლესიის კურთხევა //ივერია.-1898.-N110(27 მაისი).-გვ.3-4.
დავით ბარათაშვილის ღვაწლი ბეთანიის მცირე ეკლესიის აღდგენაში. მოხსენიებულნი არიან:ე.თაყაიშვილი, ა.ქუთათელაძე, ზ.ჩხიკვაძე.
28.ბეთანიის მონასტერი //ივერია.-1899.-N266(10 დეკ.).-გვ.2.
ტაძრის ფრესკების მდგომარეობისა და ფრესკების აღდგენის აუცილებლობის თაობაზე მოხსენიებულნი არიან:გრ. ორბელიანი, მ. ვორონცოვი, პლ. იოსელიანი.
29.ბეთანიის ღვთისმშობლის ეკლესია და მისი განახლება //ცნობის ფურცელი.-1896.-N64(22 დეკ.).-გვ.3.
30.მურიე ხ-ევ! //დროება.-1884.-N207(25 სექტ.).-გვ.1-2.
წერილი "დროების" რედაქტორს ბეთანიის ტაძრის ნგრევისა და მისი დაცვის აუცილებლობის შესახებ.
31.ბეთანიის ეკლესია //ცნობის ფურცელი.-1897.-N96(26 იანვ.).-გვ.2.
დავით ბარათაშვილისათვის ტაძრის შეკეთების ნებართვის გამო.
32.ბეთანიის ეკლესიის ნანგრევები//ცნობის ფურცელი.-1902.-N72(5 დეკ.).-გვ.2.
ტაძრის სურათი.
33.თამარ მეფის სურათი ბეთანიის მონასტერში //ცნობის ფურცელი.-1897.-N415(30 დეკ.).-გვ.2.
34. ბეთანიის ტაძარი //თემი.-1912.-N89(17 სექტ.).-გვ.3.
35.სფირიდონი მღვდელ-მონაზონი. წერილი რედაქციის მიმართ //ივერია.-1900.-N14(20 იანვ.).-გვ.4.
დავით ზაალის ძე ბარათაშვილის დახმარება ბეთანიის მონასტრის გასაახლებლად.
36.ქუთათელაძე ა. ბეთანია //ივერია.-1898.-N227(24 ოქტ.).-გვ.3.
ბერ ს[პ]ფირიდონის ღვაწლი ტაძრის განახლებაში. ეკლესიის წარწერები.
37.ქუთათელაძე ა. ბეთანია //ივერია.-1898.-N98(12 მაისი).-გვ.3.
მონასტრის წარსული. ძეგლის განახლება და კურთხევა.
38.ქიქოძე გ. ბეთანია //სახალხო ფურცელი.-1914.-N32(8 ივლ.).-გვ.2-3.
39.[ყიფშიძე გრ.] რა უფრო საჭიროა ჩვენთვის? //დროება.-1884.-N216(7 ოქტ.).-გვ.1-2.
ბეთანიის ტაძრის განახლების შესახებ.
40.შინაური ქრონიკა //დროება.-1884.-N214(5 ოქტ.).-გვ.2-3.
მონასტრის განახლების თაობაზე.
41.ჩვენ მივიღეთ გაზეთში დასაბეჭდათ //დროება.-1880.-N156(23 ივლ.).-გვ.2.
გ. ზალიკანოვის შენიშვნა ბეთანიის მონასტერზე.
42.ძველი მონასტერი შეკეთებას ელის //ცნობის ფურცელი.-1897.-N396(10 დეკ.).-გვ.2.
43.ხოშტარია ნ. ბეთანიის მონასტერი //ტრიბუნა.-1922.-N232.-გვ.4.
44.ამავე გაზეთში ვკითხულობთ //მწყემსი.-1884.-N20.-გვ.13-14.
ბ. მურიეს წერილი ბეთანიის ტაძრის შესახებ.
45.არჯევანიძე ი. თბილისის უახლოესი მიდამოები.-თბ.,1940.-გვ.7-8.
ბეთანიის ტაძრის აღწერილობა.
46.ბეთანია //ამირანაშვილი შ. ქართული ხელოვნების ისტორია.-თბ.,1961.-გვ.280-288.
ძეგლის კედლის მხატვრობის განხილვა.
47.ბეთანია //ნაკაშიძე ლ. საქართველოს საქმიანი და გამოჩენილი ადამიანები.-თბ.,2003.-გვ.39.
მოკლე ცნობებინ ტაძრის შესახებ ქართულ და ინგლისურ ენებზე.
48.ბეთანია //ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია.ტ.II.-თბ.,1977.-გვ.268.
მოკლე ცნობები ტაძრის ხუროთმოძღვრებისა და მხატვრული ფორმების შესახებ.
49.ბეთანია //ძველი ხუროთმოძღვრება (დამხმარე სახელმძღვანელო).-თბ.,1987.-გვ.56-57.
ბეთანიის ტაძრის ხუროთმოძღვრული აღწერილობა, ტაძრის ახლოს მდებარე XII საუკუნის მცირე ზომის დარბაზული ეკლესიის მოკლე დახასიათება.
50.გოზალიშვილი დ. ბეთანია //თბილისის შემოგარენი.-თბ.,1976.-გვ.14-17.
ტაძრის აგების ისტორია და მისი აღწერილიბა.
51.იამბე, ციხის ნაშალო....-თბ.,2007.-გვ.30-31.
ტაძრის მდებარეობა. ძეგლის შესახებ არსებული ხალხური გადმოცემა .ტექსტს დართული აქვს ტაძრის ფოტო.
52.მონასტერის ჩაუქრობელი სანთელნი. ბეთანია //საქართველოს სულიერი საგანძური.წ.I.-თბ.,2005.-გვ.269-273.
ტაძრის ისტორია, ხუროთმოძღვრული დახასიათება, მორთულობათა აღწერილობა. ტექსტი ქართ. და ინგლ. ენებზე. დართულია ტაძრისა და ფრესკების ფოტოები.
53.მცხეთა-თბილისის ეპარქია: ბეთანიის ღვთისმშობლის შობის ტაძარი (მამათა) //გუნია ირ. საქართველოს მონასტრები:ენციკლოპედიური ცნობარი.-თბ.,2005.-გვ.66-67 //გუნია ირ. მცხეთა-თბილისის ეპარქიის ტაძრები.-თბ.,2002.-გვ.14-15.
ტაძრის დაარსების ისტორია, ცნობები ღვთისმშობლის შობის სახელობის ტაძრის, წმინდა გიორგის სახელობის ეკლესიისა და აქ მოღვაწე პირების შესახებ-მოკლე მიმოხილვა. მოხსენიებულნი არიან: იღუმენი საბა (კუჭავა), მღვდელმონაზონი იაკობი(ბანძელაძე), მღვდელმონაზონი ნაომი(ვაჭრიძე), მღვდელმონაზონი სპირიდონი (კეთილაძე)არქიმანდრიტი იოანე (მაისურაძე) არქიმანდრიტი გიორგი (მხეიძე), რესტავრატორები: დ.ხიდაშელი, თ.გოჩიაშვილი. ტექსტს ახლავს მონასტრის ფოტო.
54.განვითარებული ფეოდალიზმის არქიტექტურა (X-XIV სს.): ბეთანია //ციციშვილი ირ. ქართული არქიტექტურის ისტორია.-თბ.,1955.-გვ.65.
ტაძრის მოკლე ხუროთმოძღვრული აღწერილობა და ფასადთა მორთულობის კომპოზიციური თავისებურებანი. ტექსტს ახლავს საილუსტრაციო მასალა (ტაბ.XXVI. ნახ.5-8).
55.ბეთანია //გაზ. "სამშობლო".-1988.-აპრ.-გვ.7.
56.გელოვანი აკ. ბეთანია //გაზ. "თბილისი".-1980.-5 მაისი.-გვ.3.
ტაძრის მოკლე ისტორია და აღწერილობა.
57.იოსელიანი ე. წამყე ბეთანიისაკენ //ახალი ეპოქა.-2000.-12-14
დეკ.-გვ.10.
ბეთანიის ფრესკების გამოფენა ძველ გალერეაში.
58.კანდელაკი ბ. ვერის ხევი, ბეთანია, წვერის ციხე - სად დავისვენოთ? //გაზ. "თბილისი".-1960.-11 აგვ.-გვ.3.
59.კოკოშაშვილი რ. გარდასულ დღეთა უტყვი მოწმენი-ბეთანია-მანგლისი //გაზ. "ახალგაზრდა კომუნისტი".-1959.-5 სექტ.-გვ.2-3.
60.მეგრელიშვილი რ. სული ამაღლებული //გაზ. "საქართველოს რესპუბლიკა".-2002.-20 აგვ.-გვ.8.
61.სანიკიძე თ. ბეთანია //გაზ. "კომუნისტი".-1956.-11 აგვ.-გვ.4.
62.ქართული ხუროთმოძღვრების ძეგლები: ბეთანია //ახალგაზრდა ჟურნალისტი.-1978.-N16.-გვ.18.
63.ჯანგიძე მ. ბეთანია //გაზ. "მეტრომშენებელი".-1972.-21 სექტემბერი.
64.ჯვარიძე თ. ტაძრის კკედელი //გაზ. "ახალგაზრდა კომუნისტი".-1971.-20 მაისი.-გვ.3.
65.Амиранашвили Ш. Бетания //Тифлис и его окрестности. Путиводитель.-Тфл.-1925.,с.298-290.
Описаны архитектурные формы и фресковая живопись Храма Бетания.
66.Амиранашвили Ш. История грузинского искусства.т.1.-М.,1950.-с.192-193 // Амиранашвили Ш. история грузинской монументальной живописи.Т.1.-Тб.,1957.-с.13 //Амиранашвили Ш. История грузинского искусства.-М.,1963.-с илл.// Амиранашвили Ш. История грузинского искусства.-М.,1963.-с.223-226.
Анализируется композиции росписи алтарной обсиды, декоративное оформление храма Бетания.
67.Бакрадзе Дм. Кавказ в древних памятниках христианства //Записки Общества любителей кавказской архитектуры.Кн.1.-1875.-с.19-177.
68.берадзе В. Архитектура Грузии.-М.,1948.-с.68-74.
Автор дает сравнительную характеристику архитектурных форм памятников грузинской архитектуры рубежа XII-XIII вв.церкви бетания и Питаретского храма.
69.Беридзе В. Некоторые аспекты грузинской купольной архитектуры со второй половины вю до канца В. Доклад на международном симпозиуме по грузинскому искусствув г. Бергамо 29.1974.-Тб.,1976.-с.53.-с илл.
Краткое описание архитектурного памятника конца XII-нач. XIII вв. Бетания.
70.Герценштейн В. Иллюстринованный спутник по Тифлису и его окрестностям.-Тфл.,1899.-с.129ю
71.Гильшдорф И. Фреска открывает тайну.-Тб.,1982.-11 с.-с илл.
72.Джанберидзе н., Кинцурашвили С. Каталог выставки "Грузинская архитектура".-Тб.,1958.-с.26.
73.закараия П. Бетания.-Тб.,1959.-8 с.-с илл.
Автор рассказывает о Бетании - купольном храме XII-XIII вв.
74.Картвелишвили М. . Джавашвили Т. К вопросу акустики Бетанийского храма(Антология) //ძეგლის მეგობარი.-1987.-№1(75).-с.83.
75.МеффертГ. Эксурсии по Грузии.-Вып.1.-Тфл.,1920.-с.111-112.
Краткое описание монастыря Бетания.
76.Москвич Г. Путеводитель по Кавказу.-П.,19915.-с.283.-с илл.
Краткая справка о полуразрушенной церкви Бетания.
77.Памятники культуры Грузии.-Тб.,1967.-с.96.-с илл.
Краткие сведения о копиях фресок храма Бетания выполненных С. Мирзашвили.
78.Привалова Е. Новые данные о Бетании ..Международный симпозиум по грузинскому искусству.-Тб.,1983.-21с.
79.Привалоав Е. Павниси.-Тб..1977.-с.47.-с илл.
Образец головного убора из росписи Бетании.
80.Привалова Е. роспись ТимоТесубани. Исследование по истории грузинской монументальной живописи.-Тб.,1980.-с.132-134.
Стилистические особенности и характер исполнения росписи - купольной церкви Богоматери в Бетании.
81.Ростомов И. Сквиретское или Верийское ущелье. Археологический и этнографический очерк //Сбор. Кавказская жизнь.Кн.2.-Тфл.,1897.-с.33-37.
82.Северов Н. Памятники грузинского зодчества.-М.,1947.-с.181.-с илл.
Автор знакомит со схемой архитектурной крмпозиции и декоративной отделкой фасадов большого храма в Бетании.
83.Сидоров В. Кавказ. Путевые заметкии впечатления.-С/П.-1897.-с.193-194.
Описание фресок в Бетанийском монастыре.
84.Толмачевская Н. Декоративное наследие древнегрузинской фрески.-Тб.,1939.-с.33-34; с.23; с.43-44.
Об изображении складок одежды на фресках Бетании.
85.Цинцадзе Я. Когда будет дорога до Бетании?// ძეგლის მეგობარი.-1971.-N27-28.-с.115.
86.Шмерлинг Р. Малые формы в архитектуре средневековой Грузии.-Тб.,1972.-с.188.
Краткое описание архитектурного орнамента в Бетания.
87.Шмерлинг Р., Долидзе В., Барнавели Т. Окрестности Тбилиси: Архитектурный путеводитель.-Тб.,1960.-с.84-86.
Путеводитель знакомит с внутренним и внешним устроиством купольного храма Бетания.
88.Беридзе В. Некоторые аспекты грузинской архитектуры со второй половины X в. до конца XIII в.-Тб.-1976.-с.53
88.ამავე გაზეთში ვკითხულობთ... //მწყემსი.-1884.-N20.-გვ.13-14.
გაზ. "დროებაში" მოთავსებული ცნობა ფრანგი მოგზაურის - მურიეს საქართველოში მოგზაურობის შესახებ და მისი წერილი ბეთანიაზე.
89.ტარასი მღვდელ-მონაზონი //ივერია.-1902(11 მაისი).-N98.-გვ.1
ბეთანიის მონასტრის დათვალიერება ეპისკოპოს კირიონის მიერ.
90.ბეთანია //ელიზბარაშვილი ნ., კუპატაძე ბ. საქართველოს 100 ღირსშესანიშნაობა.-თბ.,2011.-გვ.52.
მოკლე ისტორიულ-იკონოგრაფიული ანალიზი. მოხსენიებულნი არიან:თამარ მეფის მამიდა რუსუდანი - მთავარი ტაძრის დასავლეთით აგებული წმ. გიორგის სახ. მცირე დარბაზული ეკლესიის ქტიტორი, მეფე გიორგი III, თამარი, გიორგი, ტაძრის ქტიტორი სუმბატ ორბელი, მხატვარი გრიგოლ გაგარინი. ტექსტს ერთვის ტაძრის ორნამენტების, ბაგრატიონთა სამეფო ოჯახისა და ბეთანიის საერთო ხედის ფოტოები.
91.ბეთანიის მონასტრის დათვალიერება ეპისკ. კირიონის მიერ //ჟ. ”მწყემსი”.-1902.-N8-9.-გვ.12-13.
92.ბეთანიის ეკლესია //არქიტექტურის რესტავრაცია საქართველოში. ისტორიუგრაფია, ტრადიცია, გამოცდილების ანალიზი.-თბ.,2012.-გვ.65-66.
ტექსტს ერთვის ძეგლის ფოტოები.

93.ქართული ხუროთმოძღვრება განვითარებულ შუა საუკუნეებში (X1ს-ის მეორე მესამედიდან X111 საუკუნემდე). ბეთანიის ეკლესია // მოსულიშვილი ჰ. ქართული ხუროთმოძღვრული ძეგლების სტრუქტურა.-თბ.,2012.-გვ.118-120.
ბეთანიის ეკლესიის შიდა სივრცისა და გარე მოცულობის ანალიზი. ტექსტს ახლავს ნახაზები.
94.ბეთანიის მონასტერი//გველესიანი გ. საქართველოს ეკლესია-მონასტრები.-ქუთაისი.,2013.-გვ.40-43.
95.ბეთანია //ქვემო ქართლი:[ფოტოალბომი].-თბ.,2016.-გვ.128-131.
96.ბეთანია //გედენიძე ი. საქართველო- რასაც არწივები ხედავენ.-თბ.,2018.-გვ.72-73.ტექსტი ქართ. და ინგლ. ენებზე.
97.ბეთანია //საქართველოს ისტორია (საკითხავი წიგნი ილუსტრაციებით).-თბ.,2021.-ტ.3.-გვ.214.
98.ბეთანია //სილოგავა ვ. ბეთანიის წარწერები.-თბ.,1994.-გვ.14-38.
99.ბეთანია //ხმელიძე თ; ქაშიაშვილი ზ; ვანიშვილი თ; ქართული კულტურა და ხუროთმოძღვრება.-თბ.,2023.-გვ.281-284.


 
 საქართველოს პარლამენტის ეროვნული ბიბლიოთეკა