საქართველოს ისტორიულ
ძეგლთა
ბიბლიოგრაფიული ლექსიკონი
<< თავიდანმუხრანის ციხე (მცხეთის რ-ნი)
1.ზაქარაია პ. საქართველოს ძველი ქალაქები და ციხეები.-თბ.,1973.-გვ.139-140.
მუხრან-ბატონთა უკანასკნელი პერიოდის რეზიდენციის - მუხრანის ციხე-გალავნის მოკლე დახასიათება.
2.ქართული ციხე-ქალაქები და ციხესიმაგრეები XVI-XVIII საუკუნეებში. ციხე-გალავნები: მუხრანი (შიოსუბანი)//ზაქარაია პ. ქართულ ციხესიმაგრეთა ისტორია უძველესი დროიდან XVIII ს. ბოლომდე.-თბ.,2002.-გვ.403-407.
გიულდენშტედტის ცნობები ციხის შესახებ, წარწერების მიმოხილვა, ძეგლის ხუროთმოძღვრული დახასიათება. ტექსტს ახლავს ძეგლის ჩანახატები(სურ.173-176).
3.მუხრანის ციხე //ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია.ტ.VII.-თბ.,1984.-გვ.231.
მოკლე ცნობები მუხრანის ციხის შესახებ.
4.ციხე-გალავნები: მუხრანის ციხე-გალავანი //ზაქარაია პ. საქართველოს საერო ხუროთმოძღვრების ძეგლები.-თბ.,1960.-გვ.33-34.
მუხრანის ციხე-გალავნის მოკლე არქიტექტურული დახასიათება.
5.ზაქარაია პ. ქსნის ხეობის ციხესიმაგრეები //საქართველოს მუზეუმის მოამბე.XVIII-B.-1954.-გვ.168-176. რეზ. რუს. ენაზე.
ქსნის ხეობაში ყველაზე გვიან აგებული მუხრანის ციხის ხუროთმოძღვრული დახასიათება და სტილისტური თავისებურებანი. ტექსტს ერთვის ციხიხ ფოტო და კოშკის წარწერა.
6.ზაქარაია პ. საქართველოს ძველი ქალაქები და ციხეები.-თბ.,1972.-გვ.139-140.
მუხრანის ციხე-გალავნის მოკლე დახასიათება. ტექსტს ერთვის ფოტომასალა (ტაბ.41).
7.მატერიალური კულტურის ძეგლები //მაკალათია ს. ქსნის ხეობა.-თბ.,1968.-გვ.40;გვ.44.
მუხრანის ციხე-XVIII საუკუნის ციხე-გალავნის მდებარეობა, არქიტექტურული დახასიათება და კონსტრუქციები, წარწერების ანალიზი. ტექსტს ახლავს მუხრანის ციხე-გალავნის ფოტო.
8.მუხრანი //საქართველოს ისტორიისა და კულტურის ძეგლთა აღწერილობა.ტ.5.-თბ.,1990.-გვ.298-301.
მუხრანის ტერიტორიაზე განლაგებული ისტორიული ძეგლების : XIX საუკუნის ნიკო ბურის სასახლის, მუხრან-ბატონის სასახლის, ციხე-გალავნის, ცილინდრული კოშკების, დაზიანებული კარის ეკლესიის, ჯვარგუმბათოვანი და დარბაზული ტიპის ეკლესიების, გრიგოლ განმანათლებლის სახ. ეკლესიის ხურეოთმოძღვრული აღწერილობა. ტექსტს დართული აქვს ფოტო და ძეგლთა გეგმაბი.).
9.მღებრიშვილი ლ. სოფ.მუხრანის ხუროთმოძღვრული ძეგლები და მათი მდგომარეობა //ძეგლის მეგობარი.-1983.-N64.-გვ.58-62.
მუხრანის ციხე-გალავნის ხუროთმოძღვრება, ცნობები ღვთისმშობლის, კვირაცხოვლისა და წმინდა გიორგის სახელობის ეკლესიებისა და მუხრან ბატონის სამი სასახლის შესახებ.
10.ცინცაძე ვ. ნაგებობა "ჯვარპატიოსანი"-VIII-IX საუკუნეთა ხუროთმოძღვული ძეგლი //საქართველოს მეცნიერებათა აკადემია ქართული ხელოვნების ისტორიის ინსტიტუტის V სამეცნიერო სესია 1950 წლის 14-15 ივნისს მუშაობის გეგმა და მოხსენებათა თეზისები.-თბ.,1950.-გვ.4-5.
სოფ.მუხრანის სანახებში-თელოვანში მიკვლეული ჯვარპატიოსნის სახელობის ეკლესიის მოკლე აღწერილობა, მხატვრულ-სტილისტური ანალიზი.
11.გალავნები. მუხრანი. შიოსუბნის ციხე-გალავანი //ბერიძე ვ. XVI-XVIII საუკუნეების ქართული ხუროთმოძღვრება.ტ.I.-თბ.,1983.-გვ.148-151.
შიოსუბნის სახელით ცნობილი მუხრანის ციხე-გალავნის, კოშკის("მამა-ბურჯი") აღწერილობა. ტექსტს ერთვის ციხის გეგმა, კოშკის სართულთა გეგმები, განაკვეთი და სქემები.
12.ციხე-გალავნები: მუხრანი //ზაქარაია პ. ქართული ციხე-ქალაქები ციხესიმაგრეები ციხე-დარბაზები ციხე-გალავნები კოშკები.-თბ.,2001.-გვ.187-189.
მუხრან-ბატონთა უკანასკნელი რეზიდენციის - ციხე-გალავნის (ერთნავიანი ეკლესიის, ცილინდრული კოშკის, სამსართულიანი კოშკის, ციტადელის) ნანგრევების აღწერილობა, წარწერების მოკლე ანალიზი. ტექსტს დართული აქვს ციხის მთავარი კოშკის წარწერის ფოტო.
13.ციხე-გალავნები: მუხრანი //ზაქარაია პ. სამშობლოს გუშაგები.-თბ.,1965.-გვ.175-178.
ციხის ორი წარწერის ანალიზი, გალავნის მოკლე აღწერილობა. ტექსტს ახლავს მთავარი კოშკის ფოტო.
14.ციხე-გალავნები: მუხრანი //ზაქარაია ნ. საქართველოს ძველი ციხესიმაგრეები.-თბ.,1988.-გვ.146-148.
1756 წლის წარწერა -კონსტანტინე მუხრან-ბატონის ცნობა მუხრანის ციხის შესახებ. ორ ნაწილად გაყოფილი ციხის ტერიტორიაზე განლაგებული საკულტო, სამხედრო და საერო დანიშნულების ნაგებობათა აღწერილობა.
15.მუხრანის ციხე-გალავანი //ქართული ხუროთმოძღვრების ისტორია. საქართველოს ისტორიის პალიტრა. თხუთმეტტომეული.-თბ.,2002.-ტ.9.-გვ.284-285.