საქართველოს ისტორიულ ძეგლთა ბლიოგრაფიული ლექსიკონი

საწყისი | ძებნა | ბოლო განმარტება | მოგვწერეთ | შესვლა


<< თავიდან

სვეტიცხოველი (მცხეთა)

1.ალადაშვილი ნ. მცხეთის სვეტიცხოვლის ტაძრის დასავლეთის ფასადის რელიეფი //ძეგლის მეგობარი.-1971.-N26.-გვ.33-39.
ტაძრის დასავლეთის ფასადზე გამოსახული რელიეფური კომპოზიციის - ქრისტე და ორი მფრინავი ანგელოზი წმინდა ზიარების ფორმაში- განხილვა და მხატვრობის შესრულების სავარაუდო თარიღი.
2.ბერიძე ვ. მცხეთის კათედრალის "სვეტი-ცხოველი" და ქართლის მოქცევის სიუჟეტი მის ფრესკებში //საქართველოს მუზეუმის მოამბე.ტ.XV-B.-1948.-გვ.135-164.
მცხეთის კათედრალური ტაძრის , "სვეტის" ისტორია, ფრესკების აღწერილობა - მხატვრული კომპოზიციები საღმრთო წერილის ტრადიციულ სიუჟეტებზე და წმინდანთა ფიგურები, "სვეტიცხოველთან" და ქართლში ქრისტიანობის გავრცელებასთან დაკავშირებული სცენები.
3.ბერიძე ვ. სვეტიცხოველი.თბ.,1969.
ძეგლის მხატვრულ-ისტორიული დახასიათება.
4.ბერიძე ვ. სვეტიცხოველი //ჟ. ”ფრესკა”.-1967.-N1.-გვ.23.-26.
ტაძრის ისტორიულ-მხატვრული დახასიათება.
5.მასხარაშვილი გ. მცხეთის სვეტიცხოველის ახლად გახსნილი მხატვრობის ფრაგმენტი //ძეგლის მეგობარი.-1969.-N18.-გვ.3-4.
ტაძრის შიდა, გვიანდელი ბათქაშის მოცილების შემდეგ გამოჩენილი მხატვრობის აღწერილობა და მისი დათარიღება.
6.მუსხელიშვილი ლ. მცხეთის სვეტიცხოვლის ტაძრის უძველესი წარწერები და მათი დამოკიდებულება მელქისედეკ კათალიკოსის ანდერძთან //ჟ. ”ქართული ხელოვნება”.-1942.-N1.-გვ.133-141.
ტაძრის დასავლეთით - ძველი ბჭის ფასადზე, ცენტრალური სარკმლის ზემოთ, ჩრდილო და აღმოსავლეთ ფასადებზე მოთავსებული წარწერების აღწერილობა.
7.მშვენიერაძე დ. მეხუთე საუკუნის ვახტანგისეული მცხეთის სვეტიცხოველი //ჟ. ”მეცნიერება და ტექნიკა”.-1954.-N9.-გვ.27-30.
ტაძრის აგების თარიღის შესახებ.
8.ჩუბინაშვილი გ. სვეტიცხოვლის გალავანში XI საუკუნის კარიბჭის გახსნა //ძეგლის მეგობარი.-1964.-N1.-გვ.6-10.
შუა საუკუნეების ძეგლის - სვეტიცხოვლის კათედრალის "გარეთა ბჭე" - კარიბჭის, როგორც არქიტექტურული ნაგებობის, დახასიათება.
9.სვეტიცხოველი //იამბე, ციხის ნაშალო.-თბ.,2007.-გვ.158-159.
ხალხური თქმულება სვეტიცხოველის შესახებ. ტექსტს ერთვის ტაძრის საერთო ხედის ფოტო.
10.მცხეთა //ყაუხჩიშვილი თ. ბერძნული წარწერები საქართველოში.-თბ.,1951.-თბ.,გვ.209-220.
სვეტიცხოვლის ტაძრის მოკლე ისტორია და ბერძნული წარწერების ვრცელი პალეოგრაფიულ-ენობრივი ანალიზი.
11.ხოშტარია დ. მცხეთის ადრექრისტიანული ეკლესიები //ქრისტიანული დემოკრატია.-2000(ოქტ.).-გვ.113-128;AKADEMIA.-2001.-N1.-გვ.24-36. რეზ.ინგლ.ენაზე.
ტაძრის არქიტექტურული და არქეოლოგიური კვლევის შედეგები.
12.გამაგრებული ეკლესია -მონასტრები //ბერიძე ვ. XVI-XVIII საუკუნეების ქართული ხუროთმოძღვრება.ტ.I.-თბ.,1983.-გვ.161.
სვეტიცხოვლის გალავნის, როგორც მოსახლეობის სახიზარის, ხუროთმოძღვრული დახასიათება. მოცემულია გალავნის გენერალური გეგმა. ტექსტს ერთვის ფოტომასალა.
13."სუეტი ცხოველი". სვეტიცხოველი //საქართველოს სულიერი საგანძური.წ.I.-თბ.,2005.-გვ.172-180.
ქართლის გაქრისტიანება, XI საუკუნეში აგებული საპატრიარქო ტაძრის ისტორია, ხუროთმოძღვრული დახასიათება, მორთულობა, მოხატულობის თავისებურებანი, გალავნისა და XI საუკუნის კარიბჭის აღწერილობა, ტაძრის ტერიტორიაზე ჩატარებული გათხრების შედეგები. მოხსენიებულნი არიან: მეფე მირიანი, ვახტანგ გორგასალი, ალექსანდრე დიდი, ერეკლე II, კათალიკოსი მელქისედეკი, გიორგი I; მხატვარი გრიგოლ გულჯავარასშვილი, ნიკოლოზ კათალიკოსი. ტექსტი ქართ. და ინგლ. ენებზე. დართულ აქვს ტაძრის საერთო ხედისა და მოხატულობის ფრაგმენტების ფოტოები.
14.ქართული ციხე-ქალაქები და ციხესიმაგრეები XVI-XVIII საკუნეებში გამაგრებული ეკლესია-მონასტრები:სვეტიცხოვლის გალავანი //ზაქარაია პ. ქართულ ციხესიმაგრეთა ისტორია უძველესი დროიდან XVIII ს. ბოლომდე.-თბ.,2002.-გვ.499-501.
გეგმით ოთხკუთხედი გალავნისა და კოშკების ხუროთმოძღვრული დახასიათება, მშენებლობის ეტაპები. ტექსტს ახლავს საილუსტრაციო მასალა (სურ.255; ტაბ.190).
15.განვითარებული ფეოდალიზმის არქიტექტურა (X-XIV სს.): სვეტიცხოველი //ციციშვილი ირ. ქართული არქიტექტურის ისტორია.-თბ.,1955.-გვ.61-62.
ტაძრის მხატვრულ-ხუროთმოძღვრული დახასიათება, აღდგენისა და განახლები პერიოდები - ზოგადი მიმოხილვა. ამგებად მოხსენიებულია არსუკისძე. ტექსტს ახლავს საილუსტრაციო მასალა (ტაბ.XXIV. ნახ.1-6; ტაბ.XXV. ნახ.1).
16.განვითარებული ფეოდალიზმი: სვეტიცხოველი //ციციშვილი ირ. ქართული ხელოვნების ისტორია.-თბ.,1995.-გვ.87-90.
ტაძრის მოკლე ხუროთმოძღვრული აღწერილობა, შემკულობის ანალიზი. ტექსტს ახლავს ტაძრის გეგმა და საერთო ხედის ფოტო.
17.თბილისი-მცხეთა //ზაქარაია პ. თბილისი. ბორჯომი. ვარძია.-თბ.,1977.-გვ.12-14.
მშენებლობის მოკლე ისტორია, არქიტექტურული დახასიათება. ტექსტს ახლავს ძეგლის ფოტო.
18.თბილისი-მცხეთა //ზაქარაია პ. არაგვისა და თერგის ხეობა.-თბ.,1972.-გვ.8-10.
ტაძრის აგების ისტორია, მოკლე ხუროთმოძღვრული დახასიათება. ტექსტს ახლავს ტაძრის საერთო ხედისა და დას. ფასადის დეტალის ფოტო.
19.სვეტიცხოველი //ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია.ტ.IX.-თბ.,1985.-გვ.315.
მოკლე ცნობები ტაძრის ისტორიის, ხუროთმოძღვრების, მხატვრული ფორმებისა და გალავნის შესახებ.
20.ბერიძე ვ. ხელოვნება (XI-XIII სს.) //საქართველოს ისტორიის ნარკვევები.ტ.III.-თბ.,1979.-გვ.480-481.
ტაძრის მოკლე დახასიათება - არქიტექტურული ფორმები, მხატვრული გაფორმება.
21.ბერიძე ვ. მცხეთის კათედრალის "სვეტიცხოველი" და ქართლი ცხოვრების სიუჟეტები მის მხატვრობაში //ქართული ხელოვნების ისტორიის ინსტიტუტის I სამეცნიერო სესია 1946 წლის 17, 18 და 19 ივნისი. მუშაობის გეგმა და მპოხსენებათა თეზისები.-თბ.,1946.-გვ.8-9.
მცხეთის საკათედრო ტაძარში მდგარუ მცირე ნაგებობის - "სვეტიცხოველის" ანუ "სამირონე სვეტზე" 1678-1688 წლებში კათალიკოს ნიკოლოზ ამილახვრის დაჯვეთით მხატვარ გულჯავარაშვილის მიერ შესრულებული მხატვრობის მოკლე სტილისტური და იკონოგრაფიული ანალიზი.
22.მცხეთის სვეტიცხოვლის კარიბჭის ფუნქციისათვის //რჩეულიშვილი ლ. ქართული ხელოვნების ნარკვევები.-თბ.,1994.-გვ.169-175.
1963 წელს სვეტიცხოველში ჩატარებული სარესტავრაციო სამუშაოების შედეგები.
23. სვეტიცხოველი //ბერიძე ვ. ძველი ქართული ხუროთმოძღვრება.-თბ.,1974.-გვ.137-141.
ქართული ისტორიული წყაროები ტაძრის შესახებ, სარემონტო -სარესტავრაციო სამუშაოების შედეგები, წარწერების ანალიზი. ტექსტს ახლავს გეგმა, განივი კვეთი, ნახაზები. მოხსენიებულნი არიან: ნ.ჩუბინაშვილი, ლ.რჩეულიშვილი, ნ.სევეროვი, ვ.ცინცაძე, ტაძრის მაშენებლი მელქისედექ კათალიკოსი.
24. სვეტიცხოვლის ტაძარი //ყაუხჩიშვილი თ. საქართველოს ბერძნული წარწერების კორპუსი.-თბ.,2004.-გვ.216-226.
XI საუკუნეში ნაგები სვეტიცხოვლის ტაძრის ბერძნული წარწერების ვრცელი პალეოგრაფიული და ენობრივი ანალიზი, მათი შესრულების სავარაუდო თარიღი.
25.სვეტიცხოვლის კომპლექსი //საქართველოს ისტორიისა და კულტურის ძეგლთა აღწერილობა.ტ.5.-თბ.,1990.-გვ.261-269.
კომპლექსის აგების ისტორია, ცნობები ქტიტორთა, მშენებელთა შესახებ. ხალხური გადმოცემა ტაძრის მშენებლობაზე. მოცემულია კომპლექსში შემავალი სვეტიცხოვლის ტაძრის ვრცელი აღწერილობა, XI საუკუნის მოხატულობის, რელიეფური მორთულობისა და ეპიგრაფიკული ძეგლების სტილისტურ-ენობრივი და მხატვრული ანალიზი, რამდენჯერმე გადაკეთებული მელქისედეკ კათალიკოსის სასახლის , ორიარუსიანი გალავნის (აგებულია 1787 წელს), კოშკების, XI საუკუნეში აგებული კარიბჭის, სამრეკლოსა და ანტონ II კათალიკოსის სასახლის ხუროთმოძღვრული დახასიათება. ტექსტს დართული აქვს მდიდარი საილუსტრაციო მასალა.
26.ოსეფაშვილი ლ. "ძველ დღეთა" სვეტიცხოვლის მოხატულობაში .-თბ.,2009.-48გვ.
სვეტიცხოველის მოხატულობის თეოლოგიურ-იკონოგრაფიული გააზრება და მხატვრულ-სტილისტური ანალიზი.
27.სვეტიცხოველი //მოსულიშვილი ჰ. ქართული ძეგლის სტრუქტურა: IV-XIII სს. გუმბათოვანი არქიტექტურა.-თბ.,1983.-გვ.89-92;140-141.
ჯვრისებრ-გუმბათოვანი ტიპის ძეგლის - სვეტიცხოვლის კომპოზიციური სტრუქტურის ფორმების კანონზომიერებათა შესახებ. მოცემულია ტაძრის გეგმის, შიდა სივრცისა და გარე მოცულობის სქემატური გამოსახულებები (ანაზომები ნ.სევეროვისა).
28.კაკაბაძე ს. როდის აშენდა სვეტი-ცხოვლის ტაძარი? //საისტორიო კრებული.წ.I.-ტფ.,1928.-გვ.95-107.
საკავშირო სამეცნიერო აკადემიის კავკასიის საისტორიო საარქივო ინსტიტუტში 1927 წლის 12 ივლისს წაკითხული მოხსენება.
29.გოგებაშვილი ი. საგანძური,.-თბ.,1982.-გვ.245-248.
სვეტიცხოვლის კათედრალური ტაძრის მოკლე ისტორია, გარე მოცულობისა და შიდა სივრცის აღწერილობა, ცნობები ტაძარში დაკრძალულ მეფეთა შესახებ.
30.კაკაბაძე ს. წვრილი შენიშვნები და მასალები //საისტორიო კრებული.IV.-ტფ.,1929.-გვ.112-117.
ულუ დავითის დროინდელი საეკლესიო კრების (1266-1268 წწ.) მიმართვა მეფისადმი - როგორც სვეტიცხოვლის აგების თარიღის დადგენის ერთ-ერთი წყაროს მიმოხილვა.
31.სვეტიცხოველი //ნაკაშიძე ლ. საქართველოს საქმიანი და გამოჩენილი ადამიანები.-თბ.,2003.-გვ.9.
მოკლე ცნობა ტაძრის შესახებ ქართ. და ინგლ. ენებზე. ტექსტს დართული აქვს ტაძრის ფოტო.
32.ჩოლოყაშვილი ქ. სვეტიცხოვლოს აღმოსავლეთი ფასადის დეკორაციული სისტემა //საბჭოთა საქართველოს 60 წლისთავისადმი მიძღვნილი საზოგადოებრივ მეცნიერებათა დარგში ახალგაზრდა მეცნიერთა III რესპუბლიკური კონფერენციის მასალები.პ-თბ.,1981.-გვ.145.
ტაძრის აღმ. ფასადის დეკორატიული სისტემის არაერთგვაროვან სტილისტურ ნიშანთა შესახებ.
33.ალადაშვილი ნ. მცხეთის XI საუკუნის სვეტიცხოვლის ტაძრის სკულპტურული დეკორი და მისის თეოლოგიური პროგრამა //ქრისტიანობა: წარსული, აწმყო, მომავალი.-თბ.,2000.-გვ.9-10.
საუკუნეთა განმავლობაში ტაძრის ფასადთა შემამკობელი ზოგიერთი ფიგურული რელიეფის ადგილმდებარეობის შეცვლისა და მათი თავდაპირველი სკულპტურული სისტემის სავარაუდო აღდგენის შესახებ.
34.ათორმეტ მოციქულთა სახელობის სვეტიცხოვლის საკათედრო ტაძარი //გუნია ირ. მცხეთა-თბილისის ეპარქიის ტაძრები:ენციკლოპედიური ცნობარი.-თბ.,2002.-გვ.7-9.
"ჩახაზული ჯვრის" ტიპის, თექვსმეტსარკმლიანი გუმბათიანი სვეტიცხოვლის საკათედრო ტაძრის აგების მოკლე ისტორია. აღნიშნულია ტაძარში აგებულიკოშკისებრი ნაგებობა, რომელიც სიდონიას საფლავს აღნიშნავს და კვადრატული გეგმის პატარა გუმბათიანი სამლოცველო, რომელიც იერუსალიმის უფლის საფლავის ეკლესიის სიმბოლურ ასლს წარმოადგენს. ტექსტს ერთვის ტაძრის ფოტო.
34.ბერიძე ვ. ასე მაღალი, ასე ქართული! // გაზ. "კომუნისტი".-1988(19 აპრ.).-გვ.3.
ძეგლის კულტურულ-ისტორიული ღირებულების შესახებ.
35.ბოლქვაძე გ. "სადაცა მეფეთა გონება მტკიცე არს..." // გაზ. "ლიტერატურული საქართველო".-1997(17-24 ოქტ.-გვ.6-7.
სვეტიცხოვლისა და მისის შემოგარენის ისტორია.
36.გაგნიძე ნ. სვეტიცხოვლის გალავნის ძირგამოცლილი კარიბჭე შეიძლება წვიმამ დაანგრიოს // დილის გაზეთი.-2000(28 მარტი).-გვ.3.
37.გიორგაძე მ. სვეტიცხოვლის გალავანთან დაკავშირებული აჟიოტაჟის შესახებ // გაზ. "კვირის პალიტრა".-2000(6-12 მარტი).-გვ.4.
სამრეკლოს მშენებლობასთან დაკავშირებული სირთულეები.
38.გოშაძე ლ. რა ხდება სვეტიცხოველში? // დილის გაზეთი.-1997(18 აპრ.).-გვ.8.
ტაძარსა და მის შემოგარენში მიმდინარე სამუშაოთა შესახებ.
39.თათარაშვილი ვ. სვეტიცხოველი // გაზ. "კომუნიზმის გზა" (დუშეთი).-1963(15 სექტ.).
40.თუმანიშვილი მ. მხატვარი ალექსანდრე მრევლიშვილი და რესტავრაციის საკითხები // ძეგლის მეგობარი.-1996.-გვ.31-34.
წარმოდგენილია გაზ. "ცნობის ფურცელში" გამოქვეყნებული ალ. მრევლიშვილის წერილი (1901 წ. N1357), რომელიც შეეხება სვეტიცხოვლის საკურთხევლის მხატვრობის რესტავრაციის საკითხებს.
41.ნოდია რ. არსაკიძის ნახელავთან // გაზ. "მცხეთა".-1970(3 ნოემბ.
42.სანიკიძე თ. სვეტიცხოველი // გაზ. "სამშობლო".-1975(სექტ.).-N19.-გვ.5.
ისტორიული ცნობები ტაძარზე.
43.სახვაძე მ. აინთო სვეტიცხოველი // გაზ. "თბილისი".-1964(19 აგვ.).-გვ.2.
44.სვეტიცხოველი // გაზ. "სამშობლო".-1988(აგვ.).-N17.-გვ.7.
ლეგენდები ტაძრის მშენებლობაზე.
45.სვეტიცხოველი // ჟ. "მუზა".-1995.-N1.-გვ.4.
ძეგლის ისტორია.
46.სვეტიცხოვლის ისტორია //გაზ. ”ახალი განათლება”.-2000(5-11 ოქტ.).-გვ.13.
47.კაპანაძე ნ. სვეტიცხოველი ტაძარი თუ მონასტერი? // დილის გაზეთი.-1997924 აპრ.).-გვ.9.
48.კიკნაძე ზ., მირზაშვილი თ. "მაყვლოვანი" თუ "სამოთხე სამეუფო"? // გაზ. "ლიტერატურული საქართველო".-1988(26 თებ.).-გვ.10.
49.კოწოწაშვილი შ. სვეტიცხოველს ანადგურებენ: დაპირისპირება ტაძრის მოძღვარსა და ხელოსუფლებას შორის //გაზ. "ახალი თაობა".-2001(9 სექტ.).-გვ.9-10.
50.მამულაშვილი მ. სვეტიცხოველს ასე არ უხდება // გაზ. "კომუნიზმის გზით"(მცხეთა).-1961(23 იანვ.).
ძეგლის ეზოსა და შემოგარენში მცენარეული საფარის შესახებ.
51.მარსაგიშვილი გ. სვეტი, სიცოცხლის მომნიჭებელი // გაზ. "სოფლის ცხოვრება".-1989(31 იანვ.).-გვ.4.
52.მეძმარიაშვილი ლ. სვეტიცხოვლისათვის ერთი თეთრიც ენანებათ //გაზ. "ახალი თაობა".-2000(11 მაისი).-გვ.10.
ინტერვიუ კულტურის მინისტრის მოადგილე, არქიტექტორ ლ. მეძმარიაშვილთან სვეტიცხოვლის საკურთხევლის რესტავრაციის შესახებ.
53.მჭედლიშვილი ბ. სვეტიცხოვლის მშენებლობის ისტორია // გაზ. "ლიტერატურული საქართველო".-1996(22-29 მარტი).-გვ.13.
54.ნიკოლაიშვილი ვ. ეს სახელდახელო საქმე არ არის // დილის გაზეთი.-1997(8 მაისი).-გვ.8.
ინტერვიუ არქეოლოგიის ინსტიტუტის მცხეთის ფილიალის დირექტორის მოადგილე ვ. ნიკოლაიშვილთან სვეტიცხოველსა და მის შემოგარენში დაწყებული სარესტავრაციო სამუშაოთა შესახებ.
55.სირაძე რ. სვეტი - ცხოველი - აქსიოლოგიური ნიშანი ქართული კულტურისა // გაზ. "ლიტერატურული საქართველო".-1997(26 დეკ.).-გვ.4.
56.სოხაძე ა. მივხედოთ სვეტიცხოველს // გაზ. "თბილისი".-1959(5 იანვ.).-გვ.3.
57.სულავა ნ. მოჯადოებულ წრეს მხოლოდ სიყვარული გაარღვევს // გაზ. ”საქართველოს რესპუბლიკა”.-2001(18 ივლ.).-გვ.8.
სარესტავრაცუიო სამუშაოები ტაძრის გუმბათზე.
58.სურამელაშვილი მ. სვეტიცხოველი // ჟ. ”დაზღვევა და ცხოვრება”.-1996(24 სექტ.).-გვ.8.
ტაძრის რესტავრაციის თაობაზე.
59.ფრუიძე ლ. სვეტიცხოვლის ტაძრის ზუსტი დიაგნოზი // გაზ. "ლიტერატურული საქართველო".-2005(28 იანვ.).-გვ.15.
საინჟინრო აკადემიის აკადემიკოს მალხაზ ბედიაშვილის მიერ 2003 წელს გამოცემული წიგნის - "სვეტიცხოველი, სამეცნიერო-ტექნიკური კვლევის შედეგები, ტაძრის კომპლექსის გამოკვლევა და რეკომენდაციები" - შესახებ.
60.ჩიგოგიძე ნ. აქ არის ერეკლეს სამარხი... // გაზ. "ავტოტრანსპორტელი".-1969(22 მარტი).
61.ჭარხალაშვილი ქ. ბზარები სვეტიცხოვლის კედლებზე //დილის გაზეთი .-2001(20 ივნ.).-გვ.20.
62.ალადაშვილი ნ. არწივის სიმბოლიკა შუა საუკუნეების ქართულ ქანდაკებაში //ჟ. ”საბჭოთა ხელოვნება”.-1989.-N12.-გვ.111-118.
ტაძრის ფასადებზე გამოქანდაკებული არწივის რელიეფების მონუმენტურობა, როგორც ღვთაებრივი ძალის ზოგადი იდეის გამოხატულება. ტექსტს ერთვის არწივისა და ლომების გამოსახულებიანი ფასადების ფოტოები.
63.მცხეთა სვეტიცხოველი //საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლები.-თბ.,2010.-გვ.33-42. ტექსტი ქართ. და ინგლ. ენებზე.
ტაძრის ისტორიული მიმოხილვა. ტექსტს ერთვის ძეგლის ფოტოები.
64.ბუბულაშვილი ე. ცხოველმყოფელი სვეტი //ჟ. უფლის ციხე.-2011.-N1.-გვ.19-32. რეზ. ინგლ. ენაზე.
პირველი ქრისტიანული ტაძრის-სვეტიცხოვლის აგების, მშენებლობისა და რესტავრაციის ეტაპები; ცხოველმყოფელი სვეტის აღწერილობა; სვეტიცხოველი საეკლესიო ტრადიციისა და ქართული წყაროების მიხედვით. მოხსენიებულნი არიან: ვახუშტი ბატონიშვილი, ნიკოლოზ გულაბერისძე(მე-13 საუკუნის მეორე ნახევრის მოღვაწე, კათალიკოს-პატრიარქი), კათალიკოსი მელქისედეკი(მე-11 ს.), ნიკოლოზ ამილახორი-კათალიკოსი(მე-17 ს-ს 70-იანი წლები), მეფე ალექსანდრე პირველი(მე-15 ს.), გულჯავარაშვილი გრიგოლ-ცხოველი სვეტის ქვიტკირის კედლების მომხატავი, მეფე ვახტანგ მეექვსე; მკვლევარი ალ. ნატროშვილი. ტექსტს ერთვის ფოტოები.
65.სვეტიცხოველი //ძველი ქართული ხუროთმოძღვრება (დამხმარე სახელმძღვანელო).-თბ.,1987.-გვ.47-50
ლეგენდა სვეტიცხოვლის სახელწოდებასთან დაკავშირებით; საკათედრო ტაძრის ხუროთმოძღვრულ-მხატვრული აღწერილობა. მოკლე ცნობები კომპლექსში შემავალ სხვადასხვა ნაგებობებზე.
66.ადამაშვილი ნ. მცხეთის XI საუკუნის სვეტიცხოვლის ტაძრის სკულპტურული დეკორი და მისი თეოლოგიური პროგრამა //ლოგოსი:ქრისტიანული კვლევის საერთაშორისო ცენტრი.-2003.-ტ.1.-გვ.28-34. რეზ. რუს. და ინგლ. ენებზე.
ქართული ხუროთმოძღვრებისათვის დამახასიათებელი ფიგურული რელიეფების განაწილების პრინციპის შესახებ სვეტიცხოვლის ფასადების დეკორში.
67.Siradze R. Sveticxoveli, Santa Sofia E Sion //Studi Sull Oriente Cristiano.-2000.-N4.-გვ.19-27. ტექსტი იტალიურ ენაზე თარგმნა გაგა შურღაიამ.
სვეტიცხოველი, წმ. სოფიის ტაძარი და სიონი: შედარებითი არქიტექტურული ანალიზი.
68.Wilkinson J. Planning Religious Architecture //სამეცნიერო შრომების კრებული: ხელოვნებათმცოდნეობა.-2003.-N5.-გვ.143-188.
69.ქევანიშვილი ე. შენ ხარ სვეტიცხოველი //ჟ. ”მუდმივი კავშირის სამყარო”.-2000.-N2.-გვ.36-37. ტექსტი ქართ. და ინგლ. ენებზე.
ლეგენდები ტაძარზე.
70.ხოშტარია დ. მცხეთა-ადრექრისტიანული ეკლესიები //ქრისტიანული დემოკრატია.-2000.-N1.-გვ.113-123.
71.ცინცაძე ვ. ადრექრისტიანული (IV, V სს.) ქართული ხუროთმძღვრების ისტორიის ზოგი საკითხი: (სვეტიცხოველი) //ქართული ხელოვნება.-2001.-N11.-გვ.9-34
72.”ამ ბოლო ხანებში...” //გაზ. ”დროება”.-1875(21 სექტემბერი).-N108.-გვ.1.
73.[ჭიჭინაძე] მთაწმინდელი ზ. მცხეთიდან 17 აგვისტოს //გაზ. დროება’.-1879(29 აგვ.).-N179.-გვ.2-3.
სვეტიცხოვლის ეზოში დაცულ სიძველეთა შესახებ.
74.მნახველი. ძველი ნაშთთ მოყვარეთა საყურადღებოთ //გაზ. ”დროება”.-1885(21 აგვ.).-N179.-გვ.3.
ტაძრის წარწერათა შესახებ.
75.მგზავრი. ჩვენი დაუდევრობა //გაზ. ”ცნობის ფურცელი”.-1898(16 სექტ.).-N630.-გვ.2.
ტაძრისადმი გამოჩენილი უყურადღებობის გამო.
76.მცხეთის ტაძრის განახლების საქმე //გაზ. ”ცნობის ფურცელი”.-1898(2 მაისი).-N523.-გვ.1-2; (27 ოქტ.).-N663.-გვ.2; (4 ნოემბ.).-N670.-გვ.1.
77.შემოწირულება //გაზ. ”ცნობის ფურცელი”.-1899(8 იანვ.).-N720.-გვ.1; (10 ივლ.).-N863.-გვ.4; (8 იანვ.).-N720.-გვ.1.
შეკრებილი აჯიქაბულში, ე.ნ. მუხრან-ბატონისაგან, ი. გოგებაშვილისაგან.
78.მცხეთის ტაძრის განახლება //გაზ. ”ცნობის ფურცელი”.-1899(25 ნოემბ.).-N971.-გვ.2.
79.მცხეთის ტაძრის განახლება //გაზ. ”ცნობის ფურცელი”.-1900(9 აპრ.).-N1094.-გვ.2.
მოხსენიებულია არქიტექტორი კ.პ. ტატიშჩევი.
80.შემოწირულება //გაზ. "ივერია".-1899(14 აპრ.).-ნ81.-გვ.4;(25 აპრ.).-N86.-გვ.4; (30 აპრ.).-N89.-გვ.3; (9 მაისი).-N96.-გვ.2; (1 ივნ.).-N113.-გვ.4; (15 ივნ.).-N124.-გვ.4; (17 ივნ.).-N126.-გვ.4; (22ივლ.).-N155.-გვ.4;(3 სექტ.).-N189.-გვ.4.
81.[ხოშტარია დიმიტრი] დუტუ მეგრელი პატარა შენიშვნა //გაზ. "ივერია".-1899(11 ივნ.).-N121.-გვ.4.
82.ახალი ამბავი //გაზ. "ივერია".-1899(2 მაისი).-N91.-გვ.1-2.
ა.ი. მანთაშევისა და ე.ო. არამიანცის დახმარება მცხეთის ტაძრის რესტავრაციისათვის.
83."როგორც ვუწყით..." //გაზ. "ივერია".-1899(5 მაისი).-N93.-გვ.2.
84.ნატროშვილი ა. საეტიცხოვლის ტაზრის განახლების გამო // გაზ. "ივერია".-1899(4 აპრ.).-N73.-გვ.1-2.
85.ნარკვევი //გაზ. "ივერია".-1899(14 აპრ.).-N81.-გვ.3.
ბორის ესაძის წერილი "კავკაზში" მცხეთის ტაძრის განახლების შესახებ.
86.მცხეთის საპატრიარქო ტაძრის სასარგებლოდ შემოვიდა..." // გაზ. "ივერია".-1899(14 ოქტ.).-N221.-გვ.1
ქ. ყაზანიდან მიღებული შემოწირულება.
87.[ფერაძე ილია] ფარი ორიოდე სიტყვა მცხეთის სვეტი-ცხოვლის ტაძრის განახლების და ბ. მონადირიშვილის კონცერტის გამო //გაზ. "ივერია.-1899(3 აპრ.).-N72.-გვ.2-4.
88."მცხეთის ტაძრის განსაახლებლად..." // გაზ. "ივერია".-1899(13 ივნ.).-N123.-გვ.1.
89.მონადირიშვილი ი. წერილი რედაქციის მიმართ //გაზ. "ივერია".-1899(22 ივნ.).-N130.-გვ.4.
90.ჭანიშვილი დ. შემოწირულება //გაზ. "ივერია".-1899(6 ივნ.).-N141.-გვ.4.
91.ჯანაშვილი მ. წმინდა ადგილი //გაზ. "ივერია".-1899(17 თებ.).-N36.-გვ.2-3.
92.[მურვანიშვილი მიხეილ] ლიხელი მ. //გაზ. "ცნობის ფურცელი".-1898(18 ივლ.).-N586.-გვ.3.
93."მცხეთის ტაძრის განმაახლებელმა კომიტეტმა..." //გაზ. "ივერია".-1898(4 ნოემბ.).-N236.-გვ.1.
94.N. ორი დიდი საჭირო და შესანიშნავი საქმე //გაზ. "ივერია".-1898(10 მარტი).-N52.-გვ.1-2.
95."მცხეთის საპატრიარქო..." //გაზ. "ივერია".-1898(17 ივლ.).-N152.-გვ.1.
96."ორშაბათს, 29 აპრილს..." //გაზ. "ივერია'.-1898(2 მაისი).-N92.-გვ.1.
97.ხუროშვილი პ. კიდევ სვეტი-ცხოვლის ტაძრის შესახებ //გაზ. "ივერია".-1898(17 სექტ.).-N199.-გვ.3-4; (18 თებ.).-N35.-გვ.2-3; (19 თებ.).-N36.-გვ.1-3; (20 ტებ.).-N37.-გვ.1-2.
98.სოფ. მცხეთა //გაზ. "ივერია".-1897(18 მარტი).-N51.-გვ.2.
99.შთენილი. მცხეთა //გაზ. "ივერია".-1895(14 აპრ.).-N77.-გვ.1-2.
100.მცხეთის ტაძარი // გაზ. "ივერია".-1895(19 ივლ.).-N152.-გვ.2.
არქიტექტორ კ. ტატიშჩევის წერილი მცხეთის ტაძრის განახლების შესახებ.
101.შემოწირულება // გაზ. "ივერია".-1897(5 ივნ.).-N108.-გვ.4.
შეკრებილი დავით ახმადოვის მიერ ქ.ირკუტსკში.
102.შემოწირულება // გაზ. "ივერია".-1898(13 დეკ.).-N267.-გვ.4.
103.მაჭავარიანი ვლ. წერილი რედაქციის მიმართ // გაზ. "ივერია.-1898(24 მაისი).-N1-8.-გვ.4.
104."მოწოდება მართლმადიდებელ მსოფლიო ეკლესიის ..." //გაზ. "ივერია".-1898(29 ივლ.).-N161.-გვ.1.
105.[ახნაზაროვი არტემ] ფარნაოზი "ქრისტე აღსდგა", მკითხველო! // გაზ. "ივერია".-1898(5 აპრ.).-N73.-გვ.2.
106."შემდეგს სამწუხარო ამბავს გვამცნობს ..." //გაზ. "ივერია".-1898(15 დეკ.).-N268.-გვ.1.
ცნობა ტაძრის სახურავის ჩამონგრევის შესახებ. მოხსენიებულია მღვდელი პლ. ხუროშვილი.
107.გვაჩაბაძე ი. შემოწირულება // გაზ. "ივერია".-1898(9 აგვ.).-N170.-გვ.4.
108.ახალი ამბავი // გაზ. "ივერია".-1898(30 ივლ.).-N162.-გვ.1.
მოხსენიებულნი არიან: დიდუბის ეკლესიის წინამძღვარი კ. ცინცაძე, ყარსის ოლქის ბლაღოჩინი კომარი.
109.ახალი ამბავი // გაზ. "ივერია".-1898(27 ოქტ.).-N229.-გვ.1.
ტაძრის გასაახლებლად შემდგარი კომიტეტის სხდომა ეპისკოპოს ლეონიდეს თავმჯდომარეობით.
110."13 აპრილს საღამოზედ..." // გაზ. "ივერია".-1904(16 აპრ.).-N91.-გვ.2.
111.გარ(სიაშვი)ლი დ. მცხეთა // გაზ. "ივერია".-1902(2 მაისი).-N92.-გვ.2.
112."კვირას, 18 მარტს..." // გაზ. "ივერია".-1901(20 მარტი).-N63.-გვ.2.
113.კობაიძე ა. ხევი // გაზ. "იერია".-1901(13 მარტი).-N57.-გვ.3.
სვეტიცხოვლის ტაძრის გაძარცვის შესახებ.
114.შემოწირულება // გაზ. "ივერია".-1901(14 იანვ.).-N11.-გვ.4.
შეკრებილი სიღნაღში ნიკოლოზ აფხაზის მიერ.
115.ქუტაისი // გაზ. "ივერია".-1900(27 იანვ.).-ნ20.-გვ.2.
116.მრევლიშვილი ა. ქართული ხელოვნური მხატვრობა // გაზ. "ივერია".-1900(3 ნოემბ.).-N240.-გვ.2-3.
წერილი პარიზიდან.
117.[იოსელიანი გიორგი] წყალტუბელი. მცხეთაში ყოფნა // გაზ. "ივერია".-1900(22 აპრ.).-N86.-გვ.3-4; (3 ნოემბ.).-N240.-გვ.2-3.
118.მცხეთის საკათალიკოსო ტაძრის განახლების საქმე // გაზ. "ივერია".-1900(24 თებ.).-N41.-გვ.2.
119.მოსკოვი // გაზ "ივერია".-1900(1 იანვ.).-N1.-გვ.1.
მცხეთის ტაძრის განახლების საკითხის განხილვა "ძველ ნაშთთა დამცველ კომისიის" სხდომაზე.
120.ნებაძე ი. წერილი რედაქციის მიმართ // გაზ. "ივერია".-1900(1 ოქტ.).-N213.-გვ.4.
121.გოგებაშვილი ი. "ამ აქმისთვის წინათ..." // გაზ. "ივერია".-1899(1 იანვ.).-N1.-გვ
122.ახალი ამბავი // გაზ. "ივერია".-1899(9 ნოემბ.).-N241.-გვ.2.
პროფ. ნ. კონდაკოვის აზრი სვეტიცხოვლის განახლების შესახებ.
123.ახალი ამბავი //გაზ. "ივერია'.-1899(24 ნოემბ.).-N253.-გვ.2.
ი. კიტნერისა და გ. გრიგის აზრის ტაძრის განახლების თაობაზე.
124.ბებურიშვილი ალ., სარალიძე დ. წერილი რედაქციის მიმართ // გაზ. "ივერია".-1899(16 ივლ.).-N150.-გვ.4.
მოხსენიებულია იოსებ კვალიაშვილი.
125.[კარბელაშვილი] ცხვილოელი პ. დიდი საქმე // გაზ. "ივერია".-1899(6 აპრ.).-N74.-გვ.2-3.
126.კვალიაშვილი ი. // გაზ. "ივერია'.-1899(29 ივნ.).-N136.-გვ.4.
127.დროებით მცხეთელი ს. მცხეთა // გაზ. "ივერია".-1895(8 თებ.).-N29.-გვ.3.
128.Натроев А. Мцхета и его собор Светицховели.-1901
Историко-археологическое описание.
129.სვეტიცხოველი //ელიზბარაშვილი ნ., კუპატაძე ბ. საქართველოს 100 ღირსშესანიშნაობა.-თბ.,2011.-გვ.77.
მოკლე ინფორმაცია ტაძრის აგების, სარესტავრაციო სამუშაოებისა და გარე სივრცის შესახებ.
130.სვეტიცხოველი //არქიტეტურის რესტავრაცუია საქართველოში. ისტორიოგრაფია, ტრადიცია, გამოცდილების ანალიზი.-თბ.,2012.-გვ.144-148.
ტექსტს ერთვის ტაძრისა და მის მიმდებარე ტერიტორიაზე განლაგებულ ნაგებობათა ფოტოები.
131.სვეტიცხოველი //შუბითიძე ვ. ქართული ციხესიმაგრეები და ეკლესია-მონასტრები.-თბ.,2012.-გვ.63-64. ტექსტი ქართ. და ინგლ. ენებზე.
132.წმინდა ნინოს სვეტიცხოვლის ტაძარი //ქვრივიშვილი ო. სვეტიცხოვლის მისტერია.-თბ.,2000.-გვ.192-227.
წმ. ნინოს მოღვაწეობა; ქართლის მოქცევის ამსახველი წერილობითი წყაროებისა და არქეოლოგიური მასალების მიმოხილვა; წმ. ნინოს მიერ მცხეთაში აგებული სვეტიცხოვლის ხის ტაძრისა და მირიან მეფის მიერ აგებული ტაძრის ხუროთმოძღვრული ფორმების შესახებ.
133.ქართული ხუროთმოძღვრების მეორე აყვავების პერიოდი (X1 საუკუნის პირველი მესამედი). სვეტიცხოველი // მოსულიშვილი ჰ. ქართული ხუროთმოძღვრული ძეგლების სტრუქტურა.-თბ.,2012.-გვ.98-104.
სვეტიცხოვლის შიდა სივრცისა და გარე მოცულობის ანალიზი. ტექსტს ახლავს ნახაზები.
134.სვეტიცხოველი, თორმეტი მოციქულის საკათედრო ტაძარი (სვეტიცხოვლის კომპლექსი)//ბარისაშვილი გ. მცხეთის შემოგარენის ტაძრები.-თბილისი.,2013.-გვ.22-24. ტექსტს ახლავს ტაძრის ფოტო.
135.სვეტიცხოველი//გველესიანი გ. საქართველოს ეკლესია-მონასტრები.-ქუთაისი.,2013.-გვ.30-32.
მოკლე ისტორიული მიმოხილვა.
136.სვეტიცხოველი //ბერიძე ვ. ქართული ხუროთმოძღვრების ისტორია.–თბ.,2014.–გვ.61–62.
137.სვეტიცხოველი //გედენიძე ი. საქართველო- რასაც არწივები ხედავენ.-თბ.,2018.-გვ.94-95.ტექსტი ქართ. და ინგლ. ენებზე.
138.სვეტიცხოველი //საქართველოს ისტორია (საკითხავი წიგნი ილუსტრაციებით).-თბ.,2021.-ტ.2.-გვ.189.
139.სვეტიცხოველი //ბანძელაძე ი. ქართული საზომის დადგენის ისტორია-მეტროლოგიური ანალიზი.-თბ.,2023.-გვ.31.
არქიტექტურული ძეგლის ანაზომი თანამედროვე ტექნოლოგიით (3D სკანერით). ტექსტი ქართულ და ინგლისურ ენებზე.
140.სვეტიცხოველი //ხმელიძე თ; ქაშიაშვილი ზ; ვანიშვილი თ; ქართული კულტურა და ხუროთმოძღვრება.-თბ.,2023.-გვ.231-237.


















 
 საქართველოს პარლამენტის ეროვნული ბიბლიოთეკა