საქართველოს ისტორიულ ძეგლთა ბლიოგრაფიული ლექსიკონი

საწყისი | ძებნა | ბოლო განმარტება | მოგვწერეთ | შესვლა


<< თავიდან

ბოლნისის სიონი

1.აბრამიშვილი გ. ადრექრისტიანული ქართლის (იბერიის) ეროვნული იკონოგრაფიის სათავეებთან //ქრისტიანობა, წარსული, აწმყო, მომავალი.საერთაშორისო სიმპოზიუმი.-თბ.,2000.-გვ.7-8; //საქართველოს სახელმწოფო მუზეუმი. ნარკვევები.-თბ.,2001.VII.-გვ.62-69. რეზ. ინგლისურ ენაზე.
ძეგლის ქანდაკებებისა და აღმშენებელთა შესახებ.
2.ალავიძე ო. ბაზილიკური ტიპის ეკლესიები //ისტორია, საზოგათმცოდნეობა და გეოგრაფია სკოლაში.-1983.-N4.-გვ.56-68.
ტაძრის მხატვრული სახისა და გენეზისის ძირითადი საკითხები.
3.ამირანაშვილი შ. ქართული ხელოვნების ისტორია.-თბ.,1971.-გვ.113-118;
ტაძრის აღწერილობა და მისი ხუროთმოძღვრული დახასიათება.
4.ამირანაშვილი შ. ქართული ხელოვნების ისტორია.წ.1.-თბ.,1944.-გვ.138-148.
ვრცელი ხუროთმოძღვრულ-მხატვრული ანალიზი.
5.ამირანაშვილი შ. ბოლნისის ტაძრის აგების თარიღის დაზუსტებისათვის //საქართველოს პოლიტექნიკური ინსტიტუტის შრომები.ტ.4.-თბ.,1958.-გვ.3-5.
ძეგლის აგების თარიღისათვის.
6.ანდღულაძე ნ. თუმანიშვილი დ. საყვარელძე თ. ბოლნისის სიონის საკითხისათვის //საქართველოს მეცნიერებათა აკადემიის მაცნე ისტორიის...სერია.-1984.-გვ.129-141.
ბოლნისის სიონის დათარიღების შესახებ ბ. მჭედლიშვილისა და ს. კაკაბაძის წერილების განხილვა.
7.ბერიძე ვ. ბოლნისის სიონი //ფრესკა.-1968.-N2.-გვ.23-25.
ბაზილიკური ტაძრის ხუროთმოძღვრებისა და წარწერების დახასიათება.
8.ბერიძე ვ. ძველი ქართული ხუროთმოძღვრება.-თბ.,1974.-გვ.23-25;გვ.88-89.
V საუკუნის ბოლნისის სიონის ისტორიული მნიშვნელობა და მხატვრული ღირებულება; 1936-1937 წლებში ჩატარებული ექსპედიციების შედეგები, ტაძრის სამშენებლო წარწერის ანალიზი. მოხსენიებულნი არიან: გ.ჩუბინაშვილი, ივ.ჯავახიშვილი, ლ.მუსხელიშვილი, აკ.შანიძე, ბოლნელი ეპისკოპოსი ნიკოლოზი (XVII ს.), არქიტექტორი რ.გვერდწითელი. ტექსტს დართული აქვს საილუსტრაციო მასალა (ტაბ.11-13).
9.ბერიძე ვ. ადრეფეოდალური ხანის ქართული ხელოვნება //საქართველოს ისტორიის საკითხები.ტ.II.-თბ.,1973.-გვ.620-623.
ძეგლის ქანდაკებების დახასიათება.
10.ბოგვერაძე ა. ძიებანის საუკუნის საქართველოს ისტორიიდან //საქართველოს მეცნიერებათა აკადემიის მაცნე: ისტორიის...სერია.-N4.-გვ.159-177.
ტაძართან დაკავშირებული სამეცნიერო ლიტერატურის მიმოხილვა, ძეგლის დათარიღება.
11.ბოლნისის სიონი //ნაკაშიძე ლ. საქართველოს საქმიანი და გამოჩენილი ადამიანები.-თბ.,2003.-გვ.129.
მოკლე ცნობები ქართულ და ინგლისურ ენებზე.
12.ბოლნისის სიონი //ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია.ტ.II.-თბ.,1977.-გვ.454.
ბოლნისის სიონის ხუროთმოძღვრება, მხატვრული გაფორმების დეტალები და წარწერები.
13.გვერდწითელი რ. ბოლნისის სიონი //ძეგლის მეგობარი.-1968.-N15.-გვ.59-62.
ბოლნისის სიონში ჩატარებული სარემონტო-სარესტავრაციო სამუშაოების ანგარიში. ტექსტს ერთვის ძეგლის გეგმა.
14.დავრიშაშვილი ი. ქართული ხუროთმოძღვრება //გუშაგი.-1989.-N18.-გვ.65.
სიონის მოკლე აღწერილობა.
15.დეკანოსიძე ლ. ბოლნისის სიონი //ჯვარი ვაზისა.-1989.-N2.-გვ.94-96.
ტაძრის ხუროთმოძღვრების, მხატვრული გაფორმების დეტალებისა და საამშენებლო წარწერების განხილვა.
16.დოლიძე ვ. ბოლნისის სიონი.-თბ.,1961.
ძეგლის ხუროთმოძღვრება, მხატვრული ფორმები და წარწერების მიმოხილვა.
17.ზაქარაია პ. ბოლნისები და წუღრუღაშენი.-თბ.,1953.-გვ.74.
ბოლნისის სიონის დახასიათება.
18.ზედლმაირი ჰ. V-VI საუკუნეების ქართული ეკლესიები და PREMIER SUYLE ROMAN //ძეგლის მეგობარი.-1973.-N31-32.-გვ.78-79.
ზედლმაირის ნაშრომის პირველი ნაწილის განხილვა, რომელიც ეხება ბოლნისის სიონის ხუროთმოძღვრულ სტილს.
19.კაკაბაძე ს. ბოლნისის ტაძრის წარწერების შესახებ //მნათობი.-1985.-N5.-გვ.145-154.
საქართველოს მეცნიერებათა აკადემიაში ს. კაკაბაძის მიერ წაკითხული მოხსენება.
20.ბოლნისის ტაძრის წარწერების ინტერპრეტაციის საკითხები //კეკელიძე კ. ეტიუდები ძველი ქართული ლიტერატურის ისტორიიდან.ტ.VI.-თბ.,1960.-გვ.418-420.
ბოლნისის ტაძრის წარწერებთან დაკავშირებული ისტორიული გადმოცემებისა და მეცნიერეული თეორიების კრიტიკული მიმოხილვა.
21.ლომოური ნ. და სხვა. ბოლნისის სიონის საკითხისათვის //საქართველოს მეცნიერებათა აკდემიის მაცნე: ისტორიის ...სერია.-1984.-N3.-გვ.115-141.
ძეგლის დათარიღების შესახებ გამოქვეყნებული ს. კაკაბაძისა და ბ. მჭედლიშვილის სტატიების კრიტიკული განხილვა.
22.ლომოური ნ. კვლავ ბოლნისის სიონის დათარიღების საკითხისათვის //საქართველოს მეცნიერებათა აკადემიის მაცნე: ისტორიის...სერია.-1986.-N3.-გვ.156-167.
პასუხი ბოლნისის სიონის დათარიღების შესახებ გამოქვეყნებული ა.ბოგვერაძის წერილზე "ძიებანი V საუკუნის საქართველოს ისტორიიდან".
23.ლორთქიფანიძე მ. ქართლი V საუკუნის მეორე ნახევარში.-თბ.,1979.-გვ.62-65.
ძეგლის მშენებლობასა და წარაწერებთან დაკავშირებით სამეცნიერო ლიტერატურაში გამოთქმულ მოსაზრებათა მიმოხილვა.
24.მალაღურაძე ჯ. საქართველოს ხუროთმოძღვრების ისტორიის მოკლე ცნობები.-თბ.,1989.-გვ.-26.
მოკლე ცნობები ბოლნისის სამნავიანი ბაზილიკური ეკლესიის (478-493 წწ.) შესახებ.
25.მღებრიშვილი ძ. ბოლნისის სიონი //დროშა.-1985.-N9.-გვ.20.
ცნობები ბოლნისის სიონის სამნავიანი ბაზილიკის ხუროთმოძღვრების, რელიეფური ჩუქურთმებისა და წარწერების შესახებ.
26.მარსაგიშვილი გ. ბოლნისის სიონი //მეცნიერება და ტექნიკა.-1981.-N10.-გვ.39-43.
ძეგლთან დაკავშირებული სამეცნიერო ლიტერატურის მიმოხილვა, ხუროთმოძღვრების, რელიეფებისა და წარწერების განხილვა.
27.მარსაგიშვილი გ. ბოლნისის სიონი.-თბ.,1984.
ძეგლის ისტორია, ხუროთმოძღვრება, სკულპტურული და ორნამენტული სამკაულები, დამწერლობის უძველესი ნიმუშები.
28.მაჭავარიანი ე. ბოლნისის სიონის საამშენებლო წარწერა.-თბ.,1965.
ტაძრის წარწერების შინაარსობლივი და სტრუქტურული ანალიზი.
29.მუსხელიშვილი ლ. ბოლნისი //ენიმკის მოამბე.III.-1938.-გვ.311-376.
ტაძრის დათარიღების შესახებ.
30.მჭედლიშვილი ბ. ბოლნისის სიონის დათარიღებისათვის //საქართველოს მეცნიერებათა აკადემიის მაცნე: ისტორიის...სერია.-1984.-N3.-გვ.100-114.
ბოლნისის სიონის აგების თარიღის საკითხი ძველი ქართული საისტორიო წყაროებში.
31.პატარიძე რ. ბოლნისის ტაძრის საამშენებლო წარწერები //მნათობი.-1984.-N1.-გვ.140-159.
ძეგლის წარწერების დათარიღება, სტილისტური ანალიზი.
32.საყვარელიძე თ. ბოლნისის სიონი.-თბ.,1983. ტექსტს ერთვის ილუსტრაციები.
ტაძრის მხატვრულ-ხუროთმოძღვრული დახასიათება.
33.სილოგავა ვ. ბოლნისის უძველესი ქართული წარწერები.-თბ.,1994.
წარწერების შესახებ არსებული სამეცნიერო ლიტერატურის მიმოხილვა; შინაარსობრივ-ქრონოლოგიური კლასიფიკაცია, პალეოგრაფიული და ენობრივი ანალიზი. ტექსტს დართული აქვს მდიდარი საილუსტრაციო მასალა.
34.შანიძე ა. ბოლნისის წარწერები //ნობათი.-1975.-N1.-გვ.28-31.
ტაძარზე შემორჩენილი სამი უძველესი წარწერის ანალიზი.
35.ბოლნისის სიონი //ჩუბინაშვილი გ. ქართული ხელოვნების ისტორია.ტ.I.-ტფ.,1936.-გვ.32-50.
ბოლნისის სიონის ხუროთმოძღვრული ფორმები და მხატვრული მორთულობა - ვრცელი მიმოხილვა. ტექსტს ახლავს საილუსტრაციო მასალა (სურ.12-31).
37.ჩხენკელი თ. ბოლნური ჯვარი //ფრესკა.-1977.-N9.-გვ.22-23.
ბოლნისის სიონის ჯვარი -განხილვა.
38.ბოლნისის სიონი //ციციშვილი ირ. ქართული არქიტექტურის ისტორია.-თბ.,1955.-გვ.39-40; 41-42.
ძეგლის ხუროთმოძღვრული ფორმებისა და დეკორატიული მორთულობის ანალიზი. ტექსტს ახლავს საილუსტრაციო მასალა (ტაბ.IX, ნახ.1-10; ტაბ.X; სურ.1).
39.ბოლნისის სიონი //საქართველოს სასულიერო საგანძური.წიგნი.I.-თბ.,2005.-გვ.18-22.
ტაძრის მდებარეობა, ხუროთმოძღვრული დახასიათება, წარწერების მოკლე აღწერილობა. მოხსენიებულნი არიან: ი.რევიშვილი, მ.მაჭუტაძე, იოვანე ბოლნელი. ტექსტი ქართულ და ინგლისურ ენებზე. ერთვის ძეგლის ფოტოები.
39.ციციშვილი ირ. ქართული ხელოვნების ისტორია.-თბ.,1995.-გვ.53-54.
ბოლნისის სიონის ხუროთმოძღვრება, შიდა სივრცე, ინტერიერის მორთულობა-განხილვა. ტექსტს ახლავს საილუსტრაციო მასალა.
40.ბოლნისის სიონი ; ქვაჯვრის ფრაგმენტი //ქართული წარწერების კორპუსი.I.:აღმოსავლეთ და სამხრეთ საქართველო (V-X სს.).-თბ.,1980.-გვ.63-70; გვ.73-88; გვ.118; გვ.151-154. რეზ. რუს. ენაზე .
ტაძრის მოკლე აღწერილობა, V და X საუკუნეების წარწერების ვრცელი აღწერილობა და პალეოგრაფიულ-ენობრივი განხილვა. მოხსენიებულია ლ.მუსხელიშვილი, გ.ჩუბინაშვილი. მოცემულია საილუსტრაციო მასალა (ტაბ.1-13; 98,99).
41.ბოლნისის სიონის დავით [ბოლნელი] ეპისკოპოსის წარწერა //ჯავახიშვილი ივ. ქართული დამწერლობათმცოდნეობა ანუ პალეოგრაფია.-თბ.,1949.-გვ.163-166.
ტაძრის წარწერების პალეოგრაფიულ-სტილისტური ანალიზი და მათი დათარიღების საკითხები.
42.ბოლნისის წარწერები //დანელია კ. სარჯველაძე ზ. ქართული პალეოგრაფია.-თბ.,1997.-გვ.7-20.
ბოლნისის სიონის აგების თარიღის დადგენა. დავით ეპისკოპოსის,
აზარუხტის წარწერების სწორად წაკითხვისათვის.
43.გოგიაშვილი თ. ცნობარი ძეგლთა შესწავლისათვის. ბოლნისის სიონი //ქართული ენა და ლიტერატურა სკოლაში.-1975.-N3.-გვ.54.
მოკლე ცნობები ტაძრის შესახებ.
44.ბოგვერაძე ა. ბოლნისის სიონის საამშენებლო წარწერის დათარიღებისათვის //საქართველოს ფეოდალური ხანის ისტორიის საკითხები.VII.-თბ.,1999.-გვ.79-103.
წარწერების პალეოგრაფიულ-სტრუქტურული ანალიზი.
45.მუსხელიშვილი ლ. ბოლნისი //ენიმკის მოამბე.III.-გვ.311-376.
ტაძრის აღწერლობა, აგების თარიღი.
46.იმნაიშვილი დუმილით მეტყველი ძეგლი //ლიტერატურული საქართველო.-1963.-13 დეკემბერი.
ტაძარში შემონახული ხანმეტი ტექსტის შესახებ.
47.ბერძენიშვილი დ. "ხევი ბოლნისისა" //დმანისი.IV.-თბ.,2003.-გვ.203-205.
ბოლნისის სიონის ისტორია,ძეგლის შესახებ ისტორიულ წყაროებში არსებული ცნობები, ხუროთმოძღვრულ-მხატვრული ანალიზი, წარწერების მიმოხილვა.
48.ბარდაველიძე ნ. ...და ბოლნისის სიონი და... //გაზ. "სამშობლო".-1989.-მარტი.-N6.-გვ.1.
49.ბიწაძე დ. ბოლნისის სიონის ზარები //გაზ. "კომუნისტი".-1989.-25 მარტი.-გვ.4.
50.ბოლნისის სიონი //ჟ."მუზა".-1996.-N1.-გვ.8.
ძეგლის მოკლე ისტორია.
51.გვინჩიძე გ. ბოლნისის სიონი 1500 წლისაა //გაზ. "ლიტერატურული საქართველო".-1997.-20-27 ივნ.-გვ.14.
ძეგლის აგების თარიღის დადგენა რესტავრაციის დროს აღმოჩენილი სამშენებლო წარწერის მიხედვით.
52.გოგოჭური ც. ბოლნისის სიონი "ავადაა"... //გაზ. "ახალგაზრდა კომუნისტი".-1988.-26 ნოემბ.-გვ.2.
ტაძრის მოვლა-პატრონობის თაობაზე.
53.იმნაიშვილი ი. ბოლნისის სიონი //გაზ. "თბილისის უნივერსიტეტი".-1963.-13 დეკემბერი.
54.იმნაიშვილი ი. დუმილით მეტყველი ძეგლი //გაზ. "გამარჯვების დროშა"(ბოლნისი).-1963.-19 დეკემბერი //გაზ. "ლიტერატურული საქართველო".-1963.-13 დეკ.-გვ.4.
55.მირზაშვილი თ. ბოლნისის სიონის აღმშენებლის სახელი და აგების დრო ჯერაც მედროვე ისტორიკოსთა ხელშია //გაზ. "დრონი".-1999.-23 თებ.-გვ.8.
56.მუშკუდიანი თ. ბოლნისის სიონი //გაზ. "განმარჯვების დროშა".-1966.-14 ივლისი.
57.მუშკუდიანი თ. ცხოველ არს ტაძარი ღვთისა და ერისა! //გაზ."ლიტერატურული საქართველო".-1989.-10 მარტი.-გვ.13.
58.ჯაში პ. ბოლნისის სიონი //გაზ. "სამშობლო".-1979.-იანვ.-გვ.5.
59.აბრამიშვილი გ. სტილისტური და შედარებითი ანალიზი და ძეგლთა ქრონოლოგიის საკითხი //საქართველოს შ. ამირანაშვილის სახ. ხელოვნების სახელმწიფო მუზეუმის საშემოდგომო სამეცნიერო სესია. მოხსენებათა თეზისები.-თბ.,1994.-გვ.5-8.
ბოლნისის სიონის კომპლექსური კვლევის მასალები.
60.ჭიჭინაძე ზ. სამხრეთ საქართველო //მოგზაური.-1901.-N2.-გვ.172-182.
ტაძრის მოკლე აღწერილობა.
61.ბოლნისის სიონი //საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლები.-თბ.,2010.-გვ.125-131. ტექსტი ქართ. და ინგლ. ენებზე.
მოკლე ინფორმაცია სიონის არქიტექტურული თავისებურებებისა და უძველესი წარწერების შესახებ. ტექსტს ერთვის ძეგლისა და მისი დეტალების ფოტოები.
62.მალაღურაძე ჯ. საქართველოს ხუროთმოძღვრების ისტორიის მოკლე ცნობები.-თბ.,1989.-გვ.26.
მოკლე ცნობა სამნავიანი ბაზილიკისათვის დამახასიათებელი არატიპიური ეკლესიის შესახებ. დართულია ბოლნისის სიონის გეგმა.
63.ბოლნისის სიონი //ნაკაშიძე ლ. საქართველოს საქმიანი და გამოჩენილი ადამიანები.-თბ.,2003.-გვ.130
476-493 წლებში აგებული, სამნავიანი ბაზილიკური ტიპის, ფირუზისფერ-მომწვანო გათლილი ქვის კვადრატებით აგებული ეკლესიის მოკლე აღწერილობა (მნიშვნელოვანია იმითაც, რომ რელიეფური სკულპტურული გამოსახულება წინაქრისტიანულ ხანასთანაა დაკავშირებული, რაც ქრისტიანული სარწმუნოების მიერ შეთავსებულია). ტექსტი მოცემულია ქართულ და ინგლისურ ენებზე. დართული აქვს ძეგლის ფოტო.
64.თორაძე ვ., თორაძე ნ. საქართველოს მართლმადიდებელი ეკლესიის ისტორია.-თბ.,[2006].-გვ.123.
მოკლე ინფორმაცია ბოლნისის სიონის რელიეფურ ქანდაკებათა (პირისპირ მჯდომი ორი ფრთოსანი ლომი და მათ შორის გაქცეული ქურციკი; რელიეფი ხარის თავის გამოსახულებით, რომელსაც რქებს შორის ჯვარი აქვს; ფარშევანგი-აღდგომის სიმბოლო; ირემი-მორწმუნე სულის სიმბოლო) შესახებ.
65.Wilkinson J. Planning Religous Architekture //სამეცნიერო შრომების კრებული: ხელოვნებათმცოდნეობა.-2003.-N5.-გვ.143-188.
66.გრიგოლია მ. უძველესი ეკლესიები საქართველოში: (I-VI სს.) /კლიო.-2001.-N11.-გვ.35-44. რეზ. ინგლ. ენაზე.
ბოლნისის სიონი - საეკლესიო არქიტექტურის განვითარების ეტაპი.
67.დმანისი და მანგლისის სიონი //ელიზბარაშვილი ნ., კუპატაძე ბ. საქართველოს 100 ღირსშესანიშნაობა.-თბ.,2011.-გვ.53.
მოკლე ინფორმაცია საქართველოში ერთ-ერთი უძველესი ქრისტიანული ტაძრის - ღვთისმშობლის სახ. სამნავიანი ბაზილიკის გამორჩეული არქიტექტურისა და ორნამენტების შესახებ. აგების თარიღი(479-494) განსაზღვრულია სამშენებლო წარწერის მოხედვით. აღნიშნულია, რომ წარწერა საქართველოს ტერიტორიაზე აღმოჩენილი ქართული დამწერლობის უძველესი ნიმუშია. მოხსენიებულია ტაძრის ქტიტორი, პირველი ბილნელი ეპისკოპოსი დავითი, მეფე ვახტანგ გორგასალი. ტექსტს ერთვის დავით ეპისკოპოსის ქტიტორული წარწერისა და ბოლნისის სიონის ფოტოები.
68.ჯაბუა ნ. ქრისტიანული ტაძრის არქიტექტურული ტიპები შუა საუკუნეების საქართველოში. თბ.,2012.-გვ.24.
ბოლნისის სიონის სამნავიანი ბაზილიკის არქიტექტურული და მხატვრული თაისებურებანი.(გეომეტრიული, მცენარეული და ცხოველური მოტივებით გაფორმებული სანათლავის სვეტისთავები).
69.ბოლნისის სიონი //არქიტექტურია რესტავრაცია საქართველოში. ისტორიოგრაფია, ტრადიცია, გამოცდილების ანალიზი.-თბ.,2012.-გვ.73-74.
ტექსტს ერთვის ძეგლის ფოტოები.
70.შუბითიძე ვ. ქართული ციხესიმაგრეები და ეკლესია-მონასტრები.-თბ.,2012.-გვ.22-23-24. ტექსტი ქართულ და ინგლისურ ენებზე.
ბოლნისის სიონის სამნავიანი ბაზილიკის არქიტექტურულ-მხატვრული თავისებურებანი.
71. ბოლნისის სიონი//ბერიძე ვ. ქართული ხუროთმოძღვრების ისტორია.–თბ.,2014.–გვ.57–61.
ცნობები ბოლნისის სიონის არქიტექტურულ, ისტორიულ და პალეოგრაფიულ მნიშვნელობაზე.
72.ბოლნისის სიონი //საქართველოს გამოჩენილი და საქმიანი ადამიანები. საქართველო.-2015.,თბ.-გვ.122-123.
73.ბოლნისის სიონი //ქვემო ქართლი:[ფოტოალბომი].-თბ.,2016.-გვ.47-49.
74.ბოლნისის სიონი //გედენიძე ი. საქართველო- რასაც არწივები ხედავენ.-თბ.,2018.-გვ.70-71.ტექსტი ქართ. და ინგლ. ენებზე.
75.ბოლნისის სიონი //საქართველოს ისტორია (საკითხავი წიგნი ილუსტრაციებით).-თბ.,2021.-ტ.1.-გვ.229.
76.ბოლნისის სიონი //ბანძელაძე ი. ქართული საზომის დადგენის ისტორია-მეტროლოგიური ანალიზი.-თბ.,2023.-გვ.14.
არქიტექტურული ძეგლის ანაზომი თანამედროვე ტექნოლოგიით (3D სკანერით). ტექსტი ქართულ და ინგლისურ ენებზე.
77.ბოლნისის სიონი //ქართული ხუროთმოძღვრების ისტორია. საქართველოს ისტორიის პალიტრა. თხუთმეტტომეული.-თბ.,2002.-ტ.9.-გვ.81-85.
78.ბოლნისის სიონი //ჟვანია ლ. ფრაგმენტები ბოლნისის ისტორიიდან.-თბ.,2023.-გვ.7-31.
ბოლნისის სიონის ოცდაერთი წარწერის ანალიზი.
79.ბოლნისის სიონი //ხმელიძე თ; ქაშიაშვილი ზ; ვანიშვილი თ; ქართული კულტურა და ხუროთმოძღვრება.-თბ.,2023.-გვ.140-141.







 
 საქართველოს პარლამენტის ეროვნული ბიბლიოთეკა