საქართველოს ისტორიულ
ძეგლთა
ბიბლიოგრაფიული ლექსიკონი
<< თავიდანალის ეკლესიები (ხაშურის რ-ნი)
1.ალი //საქართველო:ენციკლოპედია.-თბ.,1997.-გვ.108.
მოკლე ცნობები სოფლის მატერიალური კულტურის ძეგლების: ალის ციხის, დედაღვთისას, კვირაცხოვლის, ღვთისმშობლის, წმინდა გიორგის სახ. ეკლესიებისა და ალის საყდრის შესახებ.
2.ბერიძე ვ. XVI-XVIII საუკუნეების ქართული ხუროთმოძღვრება.-თბ.,1994.-გვ.30-32.
სოფ. ალის სომხური ეკლესიის ხუროთმოძღვრება. ერთვის ფოტომასალა.
3.მატერიალური კულტურის ძეგლები //მაკალათია ს. ფრონის ხეობა.-თბ.,1963.-გვ.85.
ცნობები სოფ. ალის წმინდა გიორგის სახ. ერთნავიანი ეკლესიისა და სოფლის ტერიტორიაზე განლაგებული ეკლესიების შესახებ. ტექსტს ახლავს უსანეთის ღვთისმშობლის ეკლესიის ნანგრევების ფოტო.
4.უსანეთის ბაზილიკური ეკლესია და მისი სამრეკლო //საქართველოს ისტორიისა და კულტურის ძეგლთა აღწერილობა.ტ.5.-თბ.,1990.-გვ.422.
სოფ.ალის მატერიალური კულტურის ძეგლების: დედაღვთისას, სოფლის ცენტრში მდგარი 1810-1822 წწ. გუმბათიანი კვირაცხოვლის სახ. ეკლესიის, მიშენებული ეგვტერის, სამრეკლოს, ნაქალაქარის ტერიტორიაზე შემორჩენილი ღვთისმშობლის სახ.გუმბათიანი ეკლესიის, უსანეთის ბაზილიკური ეკლესიის, ულუმბის ღვთისმშობლის სახ. ეკლესიისა და სამრეკლოს, სოფლის გარეუბანში მდგარი , XVIII საუკუნის ჯანიაურების ეკლესიის აღწერილობა. ტექსტს ახლავს საილუსტრაციო მასალა.
5.სოფ. ალი. ძველი შენობები //დროება.-1881.-27 ნოემბ.(N248).
6.[გვარამაძე ივანე] ვინმე მესხი. ახალციხური ფელეტონი. მგზავრის ბიჭი //დროება.-1881.-11 აგვ.(N166).-გვ.1-3; 12 აგვ.(N167).-გვ.1-3.
ალისა და ვალეს ეკლესიების აღწერილობა.
7.ურბნისისა და რუისის ეპარქია: ულუმბოს ღვთისმშობლის მიძინების მონასტერი: მამათა //გუნია ირ. საქართველოს მონასტრები:ენციკლოპედიური ცნობარი.-თბ.,2005.-გვ.123-124.
VI საუკუნეში აგებული ეკლესიის მოკლე ისტორია შემორჩენილი ამირეჯიბთა სიგელის მიხედვით, წარწერის ანალიზი, სამონასტრო ცხოვრების აღდგენა - ზოგადი მიმოხილვა. მოხსენიებულნი არიან: საქართველოს კათალიკოს-პატრიარქი ილია II, ასურელი მამა მიქაელ ულუმბოელი (VI ს.), ქუცნა ამირეჯიბი (XV ს.), პლ. იოსელიანი, ალექსი კევლიევი (კევლიშვილი, XIX ს.), იღუმენი გაბრიელი (ტაბატაძე).
8.[მთავრიშვილი თომა] ზიარელი ს. ზიარი (სიღნაღის მაზრა) //ივერია.-1888(27აგვ.).-N180.-გვ.2-3.
მოკლე ცნობა იოანე ნათლისმცემლის სახელობის ეკლესიის შესახებ.
9.ქანდაკება და მხატვრობა ქართული ხელოვნების განვითარების ძველ ხანაში //ჩუბინაშვილი გ. ქართული ხელოვნების ისტორია. ტ.I.-ტფ.,1936.-გვ.212-213.
უსანეთის მონუმენტის კომპოზიციების შედარებაითი ანალიზი იმავე პერიოდის სხვა ქართული ხუროთმოძღვრული ძეგლების კომპოზიციებთან. ტექსტს ახლავს საილუსტრაციო მასალა (სურ.166, 167).
10.გვასალია ჯ. ფრონის ხეობის ისტრიული გეოგრაფიის საკითხები //საქართველოს ისტორიული გეოგრაფიის კრებული.VII.-თბ.,1989.-გვ.27.
მოკლე ცნობა ალის დედაღვთისას, კვირაცხოვლისა და წმ. გიორგის სახ.ეკლესიბის შესახებ.
11.უსანეთის გორა //ქართული წარწერების კორპუსი.I: აღმოსავლეთ და სამხრეთ საქართველო (V-X სს.).-თბ.,1980.-გვ.123-1309.
ეკლესიისა და სტელა-ჯვრის წარწერების აღწერილობა, პალეოგრაფიულ-ენობრივი ანალიზი, დაზიანების ხარისხის განსაზღვრა, შესრულების სავარაუდო თარიღი. მოცემულია საილუსტრაციო მასალა (ტაბ.31-36).
12.Закарая П. Крепостные сооружения Картли.-Тб.-1968.-с.106-108.
13.МАК.Вып.4.-М.-1894.С таб.
14.Месхиа Ш. Города и городской строй феодальной Грузии.-Тб.-1959.-с.11-112.
15.Такайшвили Е. Археологические экскурсии, разыскания и заметки.Вып.3.-Тфл.-1907.-56 с. С илл.
16.Такайшвили Э. Древности Посховского участна-Крепость Мере, Альская церковь. Крепость в ущелье речки Джак-су в Месхетии //Сборник Материалов для описания местностей и племен Кавказа.Вып.35.-Тфл.-1905.
17.ალის ქართველთა კვირაცხოვლის ეკლესია. ალის უსანეთის ეკლესია. მიქელ-გაბრიელის ეკლესია. დედაღვთისას ეკლესია. ალის ჯანოაანთ ეკლესია. ალის გვარამაძეების ეკლესია. ულუმბოს ღვთისმშობლის ეკლესია //ბოჭორიძე გ. ქართლის ეკლესია-მონასტრები და სიძველეები.-თბ.,2011.-გვ.220-225.