აგან-ვნი
აგან-ვნი (აგან-ჳნჷ) - განის, განივი სახლი // აფსუა-ვნი (აფსუა-ჳნჷ „აფხაზური სახლი“). ეს საცხოვრებელი მეგრული ოდა იყო, რომელსაც დიდი ოჯახი ფლობდა. მას თავდაპირველად წნული სახე ჰქონდა, შემდეგ იგი ფიცრულმა შეცვალა. ოჯახში რამდენი საქორწინო წყვილიც იყო, იმდენი ოთახი შენდებოდა ძირითადი სახლის გვერდით კედელზე. ყველა ოთახს კარი ფასადის მხრიდან უკეთდებოდა. ამიტომ მეგრელებმა საცხოვრებელს, რომელიც განში იზრდებოდა, განიშ უდე „განის სახლი“ უწოდეს. აფხაზებს, ძველთაგან, საქორწინო წყვილთათვის, ძირითადი სახლის უკან ერთი მეტრის დაშორებით, წნული ქოხი ამჰარა (არმოსმენა) ედგათ.
ეს ტრადიციული დასახლება მეგრულის მსგავსმა განივმა სახლმა შეცვალა. ასეთ საცხოვრებელში ერთი რეალური წინაპრის მემკვიდრეები, ძმათაშვილების ოჯახები ცხოვრობდნენ, ერთ საერთო სივრცეში - ეზოში, საერთო სამეურნეო, სოციალური და სულიერი ყოფით. საცხოვრებლის განში გაზრდა 3-4-ჯერ მეტად ხდებოდა. ამ ტიპის სახლის გაზრდილი ფართობი ზოგჯერ 18×6 მ-ს აღწევდა. შეძლებული ოჯახები ხშირად განში გაზრდილი საცხოვრებლის უკანა ან გვერდითი კედლებს ფიცრით ან მრგვალი ძელისაგან აკეთებდნენ. აფხაზი „პრივილეგირებული“ მოსახლეობა კი, ამ სახლს მთლიანად ფიცრულს აშენებდა. აფხაზებმაც, ამ საცხოვრებელს „განის სახლი“ უწოდეს. მაგრამ საბჭოთა პერიოდში, დაახლოებით 1950-იან წლებში მას სამეცნიერო ლიტერატურაში აფხაზმა მეცნიერებმა სახელწოდება შეუცვალეს და აფსუა-ჳნჷ „აფხაზური სახლი“ უწოდეს. დიდი ოჯახის რღვევისა და ქონების განაწილების შემდეგ იმ ნაგებობას, სადაც ტრადიციულად მოხუცი მშობლები რჩებოდნენ საცხოვრებლად, მოსახლეობამ ავნ-დუ (აჳჷნდუ) „დიდი სახლი“ უწოდა.
