ორბელიანი ნინო

ორბელიანი ნინო – (1838 – 1919), პოეტი და მსახიობი. ნინო დავითის ასული აბაშიძე, მაკრინე თარხნიშვილის და სვიმონ აბაშიძის ქალიშვილი, გრიგოლ ჯამბაკურ-ორბელიანის მეუღლე. დაიბადა შიდა ქართლის სოფელ ახალქალაქში. ხუთი წლის გოგონა დედის ძმამ, იასონმა სოფელ დილიკაურში (ზესტაფონი) წაიყვანა, სადაც ბიცოლა, მაიკო ამირეჯიბი საათობით ასწავლიდა წერა-კითხვასა და ხელსაქმეს. ორ წელიწადში კი გარიყულაში, იმ დროისათვის სახელგანთქმულ მწიგნობარის, თამარ თარხნიშვილის მოსწავლე გახდა. 14 წლისა მიათხოვეს ქუთაისელ ევგენი მაისურაძეს რომელიც მალე გარდაიცვალა. ნინო მონაწილეობდა კულტურულ-სალიტერატურო ცხოვრებაში, თეატრალურ წარმოდგენებში. 1864 წელს მეორედ გათხოვდა, გრიგოლ ორბელიანის (1836-1887) მეუღლე გახდა. 1870-იან წლებში ნინო უკვე თბილისში ცხოვრობდა და ნაყოფიერ ლიტერატურულ, თეატრალურ, საზოგადოებრივ მოღვაწეობას ეწეოდა. იგი გამოირჩეოდა სილამაზით, ორატორული ნიჭით, იყო ბრწყინვალე იმპროვიზატორი... სიცოცხლის უკანასკნელ წლებში ნინო უკიდურეს სიღატაკეში, უსახლკაროდ ცხოვრობდა. ყველასგან მივიწყებული, გარდაიცვალა 1919 წლის 12 მარტს თბილისში დავრდომილთა თავშესაფარში. დაკრძალულია დიდუბის პანთეონში. მან 45 წელი იღვაწა ქართულ პოეზიაში; ლიტერატურულ სარბიელზე გამოვიდა XIX საუკუნის 60-იან წლებში; მრავალი ლექსის ავტორია, გამოქვეყნებული აქვს მხოლოდ ერთი მცირე მოცულობის კრებული; თანამშრომლობდა ჟურნალ-გაზეთებთან („ცისკარი”, „მნათობი”, „დროება”, „ივერია”, „კვალი”, „ცნობის ფურცელი”); მისი პოეზია ვითარდებოდა ქართველ რომანტიკოსთა და „სამოციანელთა”, განსაკუთრებით ი.ჭავჭავაძისა და ა.წერეთლის გავლენით; მისი ლირიკის ძირითადი თემაა საქართველოს წარსული „განათებული თამარის სხივით”, სამშობლოს უნუგეშო მდგომარეობა, საკუთარი ცხოვრების მოუწყობლობის განცდა, თანაგრძნობა ჩაგრულთა მიმართ, რაც სევდიან ელფერს ანიჭებს მის ლექსებს; მისი სატრფიალო ლექსები: „ნეტავ ეხლა სადა ხარ”, „ვინც მიყვარდა”, „ხონაბაჯის ხმაზედ”, სიმღერებად იქცა (მუსიკის ავტორი უცნობია). მისი ლექსების კრებულები დაბეჭდილია 1885, 1894 და 1905 წლებში.

* * *

მოვხუცდი, მაგრამ გრძნობა კი

არ დამიკარგავს აროდეს,

ღმერთსა ვთხოვ, ძმაო, კვალადაც

რომ ჩემსკენ მოგიხაროდეს.

თორემ მარტოკა რაღა ვყო?

ეს დრო მოელის ყველასა?

ხომ ცოცხალი ვარ ჯერ კიდევ

და ვამოძრავებ ენასა!

ერთგულნი ძმანი მიყვარან

სულით და გულით ყველანი,

მათ შესამკობად იხარჯოს

ზღვათა ქცეული მელანი.

წყარო

ქართველი პოეტები (ენციკლოპედია)