შავი ლივანური
შავი ლივანური – აჭარაში გავრცელებული წითელყურძნიანი ვაზის ჯიში.
ლივანურა აჭარული წარმოშობის არ იყო და, როგორც ვარაუდობენ, იგი ლივანიდან უნდა ყოფილიყო შემოტანილი. აჭარის მხარეში მან თავისი განვითარებისათვის ხელშემწყობი ეკოლოგიური პირობები იპოვა, რის შედეგადაც მისი ზრდა-განვითარება და მოსავლიანობა სავსებით დამაკმაყოფილებელ იყო. გადმოცემებით, ლივანურა წარსულში მაღლარების სახით შუა და ზემო აჭარაში მასობრივად ყოფილა გავრცელებული.
პროდუქციას ძირითადად ყურძნად ხმარობდნენ, საზამთროდ აგრეთვე ყურძნის წვენსა და ბეთმეზს ამზადებდნენ. სოკოვან ავადმყოფობათა და ფილოქსერის გავრცელებასთან დაკავშირებით ლივანურას მაღლარები მასობრივად განადგურდა. XX საუკუნის შუა ხანებისათვის ქედის რაიონში მაღლარად მხოლოდ რამდენიმე ხნოვანი ძირი გადარჩა. ლივანურას ღონიერი ზრდა-განვითარება ახასიათებდა და ამინდის ხელსაყრელ პირობებში მეტად უხვ მოსავალს იძლეოდა. დანიშნულებით იგი სუფრის ყურძნის ჯიში იყო.
ლიტერატურა
რამიშვილი, 1948.
