ბუერა
| ხაზი 1: | ხაზი 1: | ||
[[ფაილი:Buera.jpg|thumb|250პქ|ბუერა]] | [[ფაილი:Buera.jpg|thumb|250პქ|ბუერა]] | ||
| − | '''ბუერა''' – (Petasites albus [L.] Gaertn); | + | '''ბუერა, თეთრი ბუერა''' – (Petasites albus [L.] Gaertn); |
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| + | მეგრულად – ბუღი, ბურღი. | ||
| + | ოჯახი: [[რთულყვავილოვანთა ოჯახი|რთულყვავილოვნები]] (Asteraceae). მრავალწლიანი ბალახოვანი მცენარეა. ფესვთანური ფოთლები გრძელყუნწიანია. ფირფიტა მომრგვალო-გულისებურია, ზედა მხარე შიშველია ან ხორკლიანი ბეწვით შემოსილი. ქვედა მხარე ლეგაა სქლად შებუსვის გამო. ფოთლები კიდეებზე ამოკვეთილ-მსხვილკბილებიანია. დაყვავილების შემდეგ ფოთლები დიდ ზომებს აღწევს. ყვავილები თეთრია ან ოდნავ მოყვითალო. ყვ. ნაყ. IV-VII. მცენარე იზრდება დაბლობიდან სუბალპურ სარტყლამდე. მდინარეთა ნაპირებზე, ტენიან ადგილებში. კახეთში მისი ნახვა შესაძლებელია ყველგან გავრცელებულია მთელ [[საქართველო|საქართველოში]]. | ||
| + | სამკურნალოდ მცენარის ყველა ნაწილი გამოიყენება. [[ფესვი]] დიდი რაოდენობით შეიცავს მთრიმლავ ნივთიერებებს, В და С ჯგუფის ვიტამინებს, შაქარს, ფისებს, ეთერზეთებს, ალკალოიდებს, გლიკოზიდებს, ინულინს, ფლავონოიდებს, სლიზინს, სხვადასხვა სახის მინერალებს, კერძოდ მარგანეცს და ორგანულ მჟავებს. ფოთლებში აღინიშნება იგივე დასახელების ბიოლოგიურად აქტიური ნივთიერებები, თუმცა რაოდენობრივი თვალსაზრისით, ნაკლებია ფესვებთან შედარებით. ყვავილედებიც შეიძლება გამოყენებულ იქნეს სამკურნალოდ, ვინაიდან დიდი რაოდენობით ფლავონოიდებს შეიცავს. | ||
| + | მცენარე ხასიათდება ოფლმდენი, ანთების საწინააღმდეგო, ანტიკოაგულაციის, სპაზმოლიტური, ამოსახველებელი თვისებებით. | ||
| + | ფართოდ გამოიყენება ხალხურ და ტრადიციულ მედიცინაში შემდეგი დანიშნულებით: იწვევს ტკივილის გამომწვევი ბაქტერიების განადგურებას, სხვადასხვა სახის ტკივილების მოხსნას, აძლიერებს იმუნიტეტს, ხსნის სისხლძარღვოვან სპაზმებს ჰიპერტონიის, განსაკუთრებით საწყისი სტადიის დროს, სასუნთქი გზების ანთებითი პროცესების, იწვევს ბრონქებიდან ნახველის გამოტანას, სისხლძარღვების კედლების გამაგრებას. ნედლი [[ფოთოლი|ფოთლები]] და ფესვები გარეგანად გამოიყენება ჭრილობებისა და წყლულების მოსაშუშებლად. | ||
==წყარო== | ==წყარო== | ||
| − | [[კახეთის რეგიონის მცენარეები]] | + | * [[კახეთის რეგიონის მცენარეები]] |
| − | + | * ბიძინაშვილი, რ., ჟორდანია, მ., მაისაია, ი. სამეგრელოს ბიომრავალფეროვნება და სამკურნალო მცენარეები. - თბ., 2023 [[https://catalog.nplg.gov.ge/record=b4616241~S1*geo]]. | |
[[კატეგორია:რთულყვავილოვნები]] | [[კატეგორია:რთულყვავილოვნები]] | ||
[[კატეგორია:მრავალწლიანი მცენარეები]] | [[კატეგორია:მრავალწლიანი მცენარეები]] | ||
[[კატეგორია:ბალახოვანი მცენარეები]] | [[კატეგორია:ბალახოვანი მცენარეები]] | ||
10:27, 30 ოქტომბერი 2023-ის ვერსია
ბუერა, თეთრი ბუერა – (Petasites albus [L.] Gaertn);
მეგრულად – ბუღი, ბურღი.
ოჯახი: რთულყვავილოვნები (Asteraceae). მრავალწლიანი ბალახოვანი მცენარეა. ფესვთანური ფოთლები გრძელყუნწიანია. ფირფიტა მომრგვალო-გულისებურია, ზედა მხარე შიშველია ან ხორკლიანი ბეწვით შემოსილი. ქვედა მხარე ლეგაა სქლად შებუსვის გამო. ფოთლები კიდეებზე ამოკვეთილ-მსხვილკბილებიანია. დაყვავილების შემდეგ ფოთლები დიდ ზომებს აღწევს. ყვავილები თეთრია ან ოდნავ მოყვითალო. ყვ. ნაყ. IV-VII. მცენარე იზრდება დაბლობიდან სუბალპურ სარტყლამდე. მდინარეთა ნაპირებზე, ტენიან ადგილებში. კახეთში მისი ნახვა შესაძლებელია ყველგან გავრცელებულია მთელ საქართველოში.
სამკურნალოდ მცენარის ყველა ნაწილი გამოიყენება. ფესვი დიდი რაოდენობით შეიცავს მთრიმლავ ნივთიერებებს, В და С ჯგუფის ვიტამინებს, შაქარს, ფისებს, ეთერზეთებს, ალკალოიდებს, გლიკოზიდებს, ინულინს, ფლავონოიდებს, სლიზინს, სხვადასხვა სახის მინერალებს, კერძოდ მარგანეცს და ორგანულ მჟავებს. ფოთლებში აღინიშნება იგივე დასახელების ბიოლოგიურად აქტიური ნივთიერებები, თუმცა რაოდენობრივი თვალსაზრისით, ნაკლებია ფესვებთან შედარებით. ყვავილედებიც შეიძლება გამოყენებულ იქნეს სამკურნალოდ, ვინაიდან დიდი რაოდენობით ფლავონოიდებს შეიცავს.
მცენარე ხასიათდება ოფლმდენი, ანთების საწინააღმდეგო, ანტიკოაგულაციის, სპაზმოლიტური, ამოსახველებელი თვისებებით.
ფართოდ გამოიყენება ხალხურ და ტრადიციულ მედიცინაში შემდეგი დანიშნულებით: იწვევს ტკივილის გამომწვევი ბაქტერიების განადგურებას, სხვადასხვა სახის ტკივილების მოხსნას, აძლიერებს იმუნიტეტს, ხსნის სისხლძარღვოვან სპაზმებს ჰიპერტონიის, განსაკუთრებით საწყისი სტადიის დროს, სასუნთქი გზების ანთებითი პროცესების, იწვევს ბრონქებიდან ნახველის გამოტანას, სისხლძარღვების კედლების გამაგრებას. ნედლი ფოთლები და ფესვები გარეგანად გამოიყენება ჭრილობებისა და წყლულების მოსაშუშებლად.
წყარო
- კახეთის რეგიონის მცენარეები
- ბიძინაშვილი, რ., ჟორდანია, მ., მაისაია, ი. სამეგრელოს ბიომრავალფეროვნება და სამკურნალო მცენარეები. - თბ., 2023 [[1]].
