საკარცხული
| (ერთი მომხმარებლის 6 შუალედური ვერსიები არ არის ნაჩვენები.) | |||
| ხაზი 1: | ხაზი 1: | ||
| − | [[ფაილი:Sakarcxuli.jpg|thumb| | + | [[ფაილი:Sakarcxuli.jpg|thumb|200პქ|საკარცხული]] |
| − | '''საკარცხული''' - ''(საკურცხილ (სვან.)'' - საუფროსო [[სკამი|სკამ]]-[[სავარძელი]] სვანეთში. უხუცესი, როგორც ოჯახის სრულუფლებიანი განმგებელი, საკარცხულზე იჯდა. ოჯახში მცხოვრები მამაკაცები მას ემორჩილებოდნენ. საკარცხული ოჯახის უფროსის უფლებების გამომხატველ | + | '''საკარცხული''' - ''(საკურცხილ (სვან.)'' - საუფროსო [[სკამი|სკამ]]-[[სავარძელი]] [[სვანეთი|სვანეთში]]. უხუცესი, როგორც ოჯახის სრულუფლებიანი განმგებელი, საკარცხულზე იჯდა. ოჯახში მცხოვრები მამაკაცები მას ემორჩილებოდნენ. საკარცხული ოჯახის უფროსის უფლებების გამომხატველ [[სიმბოლო]]ს წარმოადგენდა. ეთმობოდა მხოლოდ საპატიო სტუმარს. |
| − | საუფროსო სკამ-სავარძელი | + | საუფროსო სკამ-სავარძელი [[რაჭა]]ში „ბაბუად“ წოდებული. აქაც ოჯახის უფროსის დასაჯდომია. მზადდებოდა სხვადასხვა ხისგან. შეკრული იყო უწებოდ და ულურსმნოდ. ოჯახის საქმეებს ბაბუა ხელმძღვანელობდა. მისი კუთვნილი საპატიო სავარძელი [[კერა|კერასთან]] თავში უნდა მდგარიყო. ბაბუა, როგორც ოჯახის სრულუფლებიანი განმგებელი, საკარცხულზე იჯდა. მასზე ჯდომა სხვას ეკრძალებოდა. სავარძელი ეთმობოდა მხოლოდ საპატიო სტუმარს. სოციალური თვალსაზრისით საკარცხული ოჯახის უფროსის უფლებების გამომხატველ სიმბოლოს წარმოადგენდა. [[ტერმინი]] „საკარცხულ“ X ს. ძეგლებშია დამოწმებული. |
| − | |||
| − | |||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | == ლიტერატურა == | ||
| + | * ს. მაკალათია, მთის რაჭა, 1987. | ||
| + | * ლ.ბედუკიძე, ხის ავეჯი რაჭაში, სსმმ, XII, 1997. | ||
| + | |||
== წყარო == | == წყარო == | ||
[[ქართული მატერიალური კულტურის ეთნოგრაფიული ლექსიკონი]] | [[ქართული მატერიალური კულტურის ეთნოგრაფიული ლექსიკონი]] | ||
| ხაზი 14: | ხაზი 19: | ||
[[კატეგორია:ეთნოგრაფია]] | [[კატეგორია:ეთნოგრაფია]] | ||
[[კატეგორია:ავეჯი]] | [[კატეგორია:ავეჯი]] | ||
| + | [[კატეგორია:სავარძელი]] | ||
მიმდინარე ცვლილება 14:52, 23 თებერვალი 2024 მდგომარეობით
საკარცხული - (საკურცხილ (სვან.) - საუფროსო სკამ-სავარძელი სვანეთში. უხუცესი, როგორც ოჯახის სრულუფლებიანი განმგებელი, საკარცხულზე იჯდა. ოჯახში მცხოვრები მამაკაცები მას ემორჩილებოდნენ. საკარცხული ოჯახის უფროსის უფლებების გამომხატველ სიმბოლოს წარმოადგენდა. ეთმობოდა მხოლოდ საპატიო სტუმარს.
საუფროსო სკამ-სავარძელი რაჭაში „ბაბუად“ წოდებული. აქაც ოჯახის უფროსის დასაჯდომია. მზადდებოდა სხვადასხვა ხისგან. შეკრული იყო უწებოდ და ულურსმნოდ. ოჯახის საქმეებს ბაბუა ხელმძღვანელობდა. მისი კუთვნილი საპატიო სავარძელი კერასთან თავში უნდა მდგარიყო. ბაბუა, როგორც ოჯახის სრულუფლებიანი განმგებელი, საკარცხულზე იჯდა. მასზე ჯდომა სხვას ეკრძალებოდა. სავარძელი ეთმობოდა მხოლოდ საპატიო სტუმარს. სოციალური თვალსაზრისით საკარცხული ოჯახის უფროსის უფლებების გამომხატველ სიმბოლოს წარმოადგენდა. ტერმინი „საკარცხულ“ X ს. ძეგლებშია დამოწმებული.
[რედაქტირება] ლიტერატურა
- ს. მაკალათია, მთის რაჭა, 1987.
- ლ.ბედუკიძე, ხის ავეჯი რაჭაში, სსმმ, XII, 1997.
