ღაბუში

ღაბუში (ხევს.) – ხატის მეენედ (ქადაგად) ან ხუცესად აყვანის მიზნით, ჯვარის მიერ დაჭერილ-დამიზეზებული „რჩეული“ — ფსიქონერვული ხასიათის დაავადებით დასნებოვნებული პირი (უპირატესად, მოზარდი), რომელიც, ვიდრე „ენას გამაიღებს“, ანუ ქადაგი (ხუცესი) გახდება, უღონოდაა, გული უწუხს, იტანჯება, იწყებს ღაბუშობას – არეულად ლაპარაკს; სიზმრად ხატის მორჩილია, დღისით – ეურჩება. მაგრამ „ავადმყოფობისაგან შეწუხებული ღაბუში ბოლოს ფარ-ხმალს ყრის და ღვთიშვილს მორჩილდება. ამის შემდეგ იგი „ენას გამოიტანს“ (გაქადაგდება). ავადმყოფობა სუსტდება, ახლად „დამდგარი“ ქადაგი თანდათან უკეთ შეიქმნება და დაკისრებულ მოვალეობას ჯვარის კარზე სიკვდილამდე ასრულებს“ (თ. ოჩიაური).

ლიტერატურა

• ნ. მინდაძე. რჩეულობის ინსტიტუტი და ფსიქო-ნერვული დაავადებანი ფშავში // მასალები საქართველოს ეთნოგრაფიისათვის. XXI. თბ., 1981, გვ. 146-152;
• მისივე, ქართული ხალხური მედიცინა. თბ., 1981;
• თ. ოჩიაური. ქართველთა უძველესი სარწმუნოების ისტორიიდან. თბ., 1954, გვ. 15-24.

წყარო

კავკასიის ხალხთა მითები და რიტუალები