იხილეთ წყარო გვერდისთვის ტყის ჭვინტაკა

'''ტყის ჭვინტაკა''' (ლათ. Prunella  modularis Linnaeus, 1758) − ფრინველი [[ბეღურასნაირნი|ბეღურასნაირთა]] რიგიდან.
* კლასი − ფრინველები (AVES)
* რიგი − [[ბეღურასნაირნი]] (Passeriformes)
* ოჯახი − [[ჭვინტაკასებრნი]] (Prunellidae)
* გვარი − [[ჭვინტაკა]] (Prunella)
ტყის ჭვინტაკა ბეღურაზე პატარა ფრინველია, ფრთა 65-70 მმ-ია, კუდი − 55-65 მმ, გალო – 20-22 მმ, [[ნისკარტი (ფრინველის)|ნისკარტი]] – 9-12 მმ, წონა – 15-23 გ. სქესობრივი დიმორფიზმი სიდიდესა და შეფერილობაში არაა გამოხატული. ზრდასრულ ფრინველს თავზე ბუმბულები მურა აქვს, ძნელად შესამჩნევი ვიწრო მორუხო-მურა არშიებით; თავის გვერდებზე მოთეთრო წვრილი შტრიხებია. ზურგის, ფრთების ზემო მფარავებისა და მეორე რიგის მომქნევების გარეთა მარაოებს მურა-მოქარცისფრო არშიები, ხოლო ცენტრში – მუქი მურა გასწვრივი ლაქები აქვთ. მუცლის მხარე მორუხოა, მაგრამ ჩიჩახვსა და მკერდზე, ღია მურა ფერის ბუმბულების წვეროებზე აქვს მკრთალი [[რუხი (ფერი)|რუხი]] ფერის წვრილი წინწკლები, რომლებიც მკერდის არეში მატულობს, ხოლო მუცელზე ძირითადი ფერი ხდება, მურა-მოქარცისფრო ნარევით. მომქნევები და საჭის ბუმბულები ღია მურა ფერისაა, გარეთა მარაოებზე მოყავისფრო კიდეებით. ნისკარტი მოშავო-რქისფერია, ხოლო ფეხები - მოყვითალო-ხორცისფერი.

აღწერილია 6 ქვესახეობა. [[საქართველო]]ში ბინადრობს კავკასიური ტყის ჭვინტაკა – P. m. obscura Hablizl, 1783. ზამთარში მოიპოვება ევროპული ტყის ჭვინტაკაც – P. m. modularis Linn., 1758.

====გავრცელება====
სახეობის ბუდობის არეალი მოიცავს თითქმის მთელ [[ევროპა]]ს: [[დასავლეთი]]თ – პირენეის ნახევარკუნძულსა და [[დიდი ბრიტანეთი|ბრიტანეთის]] კუნძულებს; [[ჩრდილოეთი]]თ – სკანდინავიაში 70-ე პარალელამდე, სსრ კავშირში – თეთრ ზღვამდე და პეჩორის სათავეებამდე (არაა კოლის ნახევარკუნძულზე); [[აღმოსავლეთი]]თ ზოგან აღწევს ურალის ქედამდე, უფრო სამხრეთით კი – ტამბოვამდე და პოლესიემდე; [[სამხრეთი]]თ მოიპოვება ხმელთაშუა ზღვის კუნძულებზე, მაგრამ არაა სამხრეთ [[იტალია]]სა და [[საბერძნეთი|საბერძნეთში]]; გარდა ამისა, არის მცირე [[აზია]]ში, [[კავკასია]]ში და დასავლეთ [[ირანი|ირანში]]. ჩრდილოეთის პოპულაციები გადამფრენია და ზამთრობენ ბრიტანეთში, დასავლეთ [[გერმანია|გერმანიის]] სამხრეთით მთელ ევროპაში, ჩრდილო-დასავლეთ [[აფრიკა]]ში, მცირე აზიასა და კავკასიაში. საქართველოში კავკასიური ქვესახეობა მობინადრეა, ხოლო ევროპული – მოზამთრე.

====ბიოტოპი==== 
ბინადრობს ყოველგვარი ტიპის ტყეში – წიწვიანებშიც და ფოთლოვანებშიც, სადაც არის ხშირი, ადამიანისათვის თითქმის გაუვალი ბუჩქნარების, ბალახნარებისა და ეკალ-ბარდების ქვეტყე. ზაფხულში ადის ტყის ზემო საზღვრამდე, ხოლო ზამთარში ეშვება უფრო დაბლა.

====გამრავლება==== 
[[მონოგამია|მონოგამიური]] ფრინველია. ბუდობს ცალკეულ წყვილებად. ბუდეს იკეთებს მეტწილად ბუჩქებზე, ზოგჯერ მიწაზე – ბუჩქის ძირში. ბუდის აგებასა და კრუხობაში მამალი არ მონაწილეობს. მაისში დებს 4-6 კვერცხს. საინკუბაციო პერიოდი 12 დღემდე გრძელდება.

====კვება==== 
ტყის ჭვინტაკას საკვებს შეადგენენ [[მწერები]], ობობები, პატარა ლოკოკინები, მცენარეთა [[თესლი|თესლები]], ზოგჯერ წვრილი კენკრაც. საკვებს ეძებს და პოულობს მხოლოდ მიწაზე.

====მნიშვნელობა==== 
მავნე მწერების განადგურებით გარკვეული სარგებლობა მოაქვს სატყეო მეურნეობისათვის.

==წყარო==
[[საქართველოს ფრინველების სარკვევი]]
[[კატეგორია:ფრინველები]]
[[კატეგორია:ბეღურასნაირნი]]
[[კატეგორია:ჭვინტაკასებრნი]]
[[კატეგორია:ჭვინტაკა]]