დაფნა

მიმდინარე ცვლილება 12:32, 23 სექტემბერი 2022 მდგომარეობით

დაფნა – ლათინური დასახელება – Laurus

დაფნის ფოთლები და ნაყოფი

• ბოტანიკური ოჯახი – დაფნისებრნი (Lauraceaes)
• სიცოცხლის ხანგრძლივობა – მრავალწლიანი
• განვითარების ოპტიმალური ტემპერატურა – 20-30⁰C
• ნიადაგის არეს ოპტიმალური რეაქცია pH – 6,5-8,0
• კრიტიკული ტემპერატურული მინიმუმი – -18-20⁰C
• კრიტიკული ტემპერატურული მაქსიმუმი – 40⁰C
• აქტიურ ტემპერატურათა ჯამი – 2500⁰C

[რედაქტირება] დაფნის აპრობირებული და პერსპექტიული ჯიშები

დაფნა ქსეროფიტია, კარგად იტანს გვალვებს, ხარობს ჰუმუსით მდიდარ, წყლის კარგად გამტარ ნეშომპალა-კარბონატულ, ეწერ, ალუვიურ, წითელმიწა, კირიან ქვეთიხნარებზე და კირნარებზე, ვერ ეგუება დამლაშებულ, ჭარბტენიან ნიადაგებს.

ქართველი სელექციონერების მიერ შერჩეულია პერსპექტიული ფორმა №18

დაფნა

[რედაქტირება] საბაზისო აგროკალენდარი

[რედაქტირება] ნიადაგის დამუშავება

პლანტაციას აშენებენ შპალერულად ან ბუჩქური წესით. ნერგისთვის იღებენ ორმოებს (სიღრმე – 25 სმ. სიგანე – 20-25 სმ), თესვისას – 3-4 სმ. სიღრმის ბუდნებს. მასში ითესება 5-6 თესლი, აღმოცენების შემდეგ ტოვებენ 3-4 კარგად განვითარებულ მცენარეს. ვეგეტაციის პერიოდში ხდება მკრივთაშორისების გათოხნა ან კულტივაცია 5-7 სმ. სიღრმეზე. ნიადაგის საზამთრო გადაბარვა წარმოებს 10-12 სმ. სიღრმეზე. სრულმოსავლიანი პლანტაციების გადაბარვა ხდება 4 წელიწადში ერთხეკ. დაფნა მჟავე რეაქციის ნიადაგებზე ვერ ვითარდება, ამიტომ, ეწერი და წითელმიწა ნიადაგებზე დაფნის პლანტაციის გაშენების წინ ძირითადი დამუშავების დროს ყოველ კვადრატულ მეტრზე საჭიროა 400-800 გრ. კირის შეტანა.

[რედაქტირება] თესვა/დარგვა (ვადა, ნორმა, განლაგება)

ითესება შემოდგომაზე – სექტემბრის მეორე ნახევრიდან ნოემბრის მეორე ნახევრამდე ან ადრე გაზაფხულზე. 1 ჰს. სანერგისათვის საჭიროა 500 კგ თესლი. სანერგეებში დაფნა ითესება 30 სმ-ით დაცილებულ ღარებში, შემოდგომაზე ჩათესვის სიღრმე 3-4 სმ, საგაზაფხულო თესვის დროს კი 5-6 სმ. დაფნის ნერგებს იღებენ ღრუბლიან ამინდში, ან მზიან ამინდში დილის ან საღამოს საათებში. თუ ფესვი გრძელია კვეცავენ 30 სმ-მდე. პლანტაციის ბუჩქური წესით გაშენებისას ნაკვეთი უნდა დაიგეგმოს 1,5X1 მ. კვების არით. შპალერული წესით გაშენებისას 80-ზე უფრო მეტი დაქანების ფერდობებზე მწკრივებს შორის მანძილი 1 მ, ვაკე და 80-მდე დაქანებულ ნაკვეთებზე – 2-2,5 მ. მწკრივებში მცენარეთა შორის უნდა იყოს. პლანტაციის გასაშენებლად ბუჩქური წესით, 1 ჰა-ზე საჭიროა 6700 ნერგი, ხოლო შპალერული წესით – 11500 ნერგი.

[რედაქტირება] მორწყვა

1-4 წლამდე მცენარეები ირწყვება აქტიური ვეგეტაციის პერიოდში 5-8-ჯერ მშრალ რაიონებში, ტენიან რაიონებში – 2-3-ჯერ.

• მორწყვის ნორმა 1 ჰა-ზე: 400-500 მ3
• მორწყვის მეთოდი: დაწვიმების, წვეთოვანი ან კვლებში მიშვებით

წარმოების ეფექტურობის გაზრდის მეთოდები

• ორწლიანი სტანდარტული ნერგის გამოყენება.
• ნიადაგის განოყიერების დაგეგმვა აგროქიმიური ანალიზის საფუძველზე.
• ინტეგრირებული ბრძოლა მავნებელ-დაავადებების და სარეველების წინააღმდეგ.
• დაფნის მაღალპროდუქტიული ფორმის წარმოებაში დანერგვა.

[რედაქტირება] ნიადაგის განოყიერების და მცენარის კვების სისტემა

[რედაქტირება] მცენარეთა ინტეგრირებული დაცვის სისტემა

აგროტექნიკური (ნიადაგის დამუშავება, სარეველებისა და ნარჩენებისაგან ნაკვეთის გასუფთავება, თესვის და რგვის ვადების, წესების დაცვა, მელიორაციულ ღონისძიებათა განხორციელება და სხვ.) ბიოლოგიური ბრძოლა: მავნე ორგანიზმების როცხოვნობის შემცირება ბიოაგენტების (მტაცებლები, პარაზიტები, პათოლოგიური მიკროორგანიზმები) გამოყენებით.

[რედაქტირება] მოსავლის აღება და შენახვა

მოსავლის აღება ხდება ორ წელიწადში ერთხელ

• ბუჩქი იჭრება სეკატორით ფესვის ყელიდან 10-15 სმ. სიმაღლეზე. მორიგი გადაჭრა ხდება წინა გასხვლაზე 7-10 სმ-ის მაღლა.
• აჭრილი ღერო-ფოთლები კონად იკვრება და გასაშრობად კარგი ვენტილაციის მქონე ფარდულებში ეწყობა, მზეზე ფოთლების გაშრობა დაუშვებელია. ტენიან ამინდში ფოთლები 20-30 დღეში შრება.
• გამშრალ ფოთლებს ათავსებენ ტომარაში ან ყუთებში. სტანდარტულ ფოთოლს უნდა ჰქონდეს მწვანე ფერი, 12%-მდე ტენიანობა, არ უნდა ტყდებოდეს.
• ფოთლების მოცილების შემდეგ დარჩენილი დაფნის ერთ-ორწლიანი ტოტი 0,3-დან 0,4%-მდე ეთეროვან ზეთს შეიცავს. ის ეთერზეთის მისაღებად შესაბამის ქარხნებს უნდა ჩაბარდეს.
• მშრალი ფოთლის საჰექტარო მოსავლიანობა საშუალოდ 3-5 ტონაა.

[რედაქტირება] წყარო

საქართველოს ფერმერთა ასოციაცია