ნეოგოთიკური არქიტექტურა
(→წყარო) |
|||
| (ერთი მომხმარებლის 2 შუალედური ვერსიები არ არის ნაჩვენები.) | |||
| ხაზი 1: | ხაზი 1: | ||
[[ფაილი:Houses-of-Parliament-London.jpg|thumb|400|მპ|ჩარლზ ბერი და ოგასტეს უელბი ნორთმორ ფიუჯინი. პარლამენტის შენობა, ლონდონი, 1836-1860; ინგლისის ისტორიული ძეგლების სამეფო კომისია, ლონდონი]] | [[ფაილი:Houses-of-Parliament-London.jpg|thumb|400|მპ|ჩარლზ ბერი და ოგასტეს უელბი ნორთმორ ფიუჯინი. პარლამენტის შენობა, ლონდონი, 1836-1860; ინგლისის ისტორიული ძეგლების სამეფო კომისია, ლონდონი]] | ||
| − | '''ნეოგოთიკური არქიტექტურა''' – ბრიტანელები ამტკიცებდნენ, რომ გოთიკური სტილი მათი მემკვიდრეობის ნაწილი იყო. XIX საუკუნის ინგლისში ნეოგოთიკური სტილის ბევრი ნაგებობა შენდება, მათ შორის პარლამენტის შენობაც. მას შემდეგ, რაც 1834 წელს ვესთმინსთერის სასახლე დაიწვა და ეს ფაქტი შთამბეჭდავად ასახა თერნერმა, ბრიტანეთის მთავრობამ ახალი შენობის ასაგებად კონკურსი გამოაცხადა. ნაგებობა ინგლისში გვიანი გოთიკის ეტაპისათვის დამახასიათებელ ე.წ. პერპენდიკულარულ გოთიკურ სტილში უნდა დაპროექტებულიყო და ჰარმონიულად შერწყმოდა გვერდით მდგომ ვესთმინსთერის სააბატოს XIII საუკუნის ეკლესიას, სადაც, ისტორიულად, ინგლისელი მონარქების მეფედ კურთხევის რიტუალი ტარდებოდა. | + | '''ნეოგოთიკური არქიტექტურა''' – ბრიტანელები ამტკიცებდნენ, რომ გოთიკური სტილი მათი მემკვიდრეობის ნაწილი იყო. XIX საუკუნის ინგლისში ნეოგოთიკური სტილის ბევრი [[ნაგებობა]] შენდება, მათ შორის პარლამენტის შენობაც. მას შემდეგ, რაც 1834 წელს ვესთმინსთერის სასახლე დაიწვა და ეს ფაქტი შთამბეჭდავად ასახა თერნერმა, ბრიტანეთის მთავრობამ ახალი შენობის ასაგებად კონკურსი გამოაცხადა. ნაგებობა ინგლისში გვიანი გოთიკის ეტაპისათვის დამახასიათებელ ე.წ. პერპენდიკულარულ გოთიკურ სტილში უნდა დაპროექტებულიყო და ჰარმონიულად შერწყმოდა გვერდით მდგომ ვესთმინსთერის სააბატოს XIII საუკუნის ეკლესიას, სადაც, ისტორიულად, ინგლისელი მონარქების მეფედ კურთხევის რიტუალი ტარდებოდა. |
| − | კონკურსი ჩარლზ ბერიმ (Charles Barry, 1795-1860) და ოგასტეს უელბი ნორთმორ ფიუჯინმა (Augustus Welby Northmore Pugin, 1812-1852) მოიგეს. ბერი პასუხისმგებელი იყო ახალი შენობის ძირითად გეგმაზე, რომლის სიმეტრიასაც ბრიტანეთის საპარლამეტო სისტემაში არსებული პოლიტიკური ძალების ბალანსი უნდა აესახა. ფიუჯინს კი არსებითად კლასიკური გეგმის მქონე შენობის გოთიკურ სტილში გაფორმება უნდა უზრუნველეყო. გოთიკური არქიტექტურის უპირველესი ქომაგი, ფიუჯინი 1836 წელს აქვეყნებს თავის თეორიულ ნაშრომს კონტრასტები, რომელშიც იგი შუა საუკუნეებს - ღრმა სულიერებისა და მშვენიერი ხელოსნობის იდილიურ დროს - მატერიალიზებულ და მექანიზებულ თანამედროვე პრობლემურ ეპოქას ადარებდა. ფიუჯინისთვის გოთიკა არა სტილი, არამედ, კლასიციზმის მსგავსად, ქმნადობის პრინციპი იყო. ის ამტკიცებდა, რომ [[გოთიკა]] არქიტექტურის ორ "უმთავრეს წესს" მიჰყვებოდა: 1. ნაგებობაში არ უნდა არსებობდეს არც ერთი ისეთი დეტალი, რომელიც მის კეთილმოწყობას, კონსტრუქციასა და სპეციფიკას არ შეესაბამება და 2. ყოველი ორნამენტი შენობის ძირითად კონსტრუქციას უნდა ამდიდრებდეს. | + | კონკურსი ჩარლზ ბერიმ (Charles Barry, 1795-1860) და ოგასტეს უელბი ნორთმორ ფიუჯინმა (Augustus Welby Northmore Pugin, 1812-1852) მოიგეს. ბერი პასუხისმგებელი იყო ახალი შენობის ძირითად გეგმაზე, რომლის სიმეტრიასაც ბრიტანეთის საპარლამეტო სისტემაში არსებული პოლიტიკური ძალების ბალანსი უნდა აესახა. ფიუჯინს კი არსებითად კლასიკური გეგმის მქონე შენობის გოთიკურ სტილში გაფორმება უნდა უზრუნველეყო. გოთიკური არქიტექტურის უპირველესი ქომაგი, ფიუჯინი 1836 წელს აქვეყნებს თავის თეორიულ ნაშრომს კონტრასტები, რომელშიც იგი შუა საუკუნეებს - ღრმა სულიერებისა და მშვენიერი ხელოსნობის იდილიურ დროს - მატერიალიზებულ და მექანიზებულ თანამედროვე პრობლემურ ეპოქას ადარებდა. ფიუჯინისთვის გოთიკა არა სტილი, არამედ, კლასიციზმის მსგავსად, ქმნადობის პრინციპი იყო. ის ამტკიცებდა, რომ [[გოთიკა]] არქიტექტურის ორ "უმთავრეს წესს" მიჰყვებოდა: 1. ნაგებობაში არ უნდა არსებობდეს არც ერთი ისეთი დეტალი, რომელიც მის კეთილმოწყობას, კონსტრუქციასა და სპეციფიკას არ შეესაბამება და 2. ყოველი [[ორნამენტი]] შენობის ძირითად კონსტრუქციას უნდა ამდიდრებდეს. |
[[ფაილი:Trinitychurch.JPG|thumb|400|მპ|მარცხნივ|რიჩარდ აფჯონი. სამების ეკლესია, ნიუ იორკი, 1839-1846]] | [[ფაილი:Trinitychurch.JPG|thumb|400|მპ|მარცხნივ|რიჩარდ აფჯონი. სამების ეკლესია, ნიუ იორკი, 1839-1846]] | ||
ამ პერიოდის გოთიკური სტილის ნაგებობები უმეტესად კათოლიკური და ანგლიკანური ([[ამერიკის შეერთებული შტატები (აშშ)|ამერიკის]] შეერთებული შტატებში - ეპისკოპალური) ეკლესიები იყო. ბრიტანული წარმოშობის ამერიკელი არქიტექტორის, რიჩარდ აფჯონის (1802-1878) პროექტით ამერიკის შეერთებულ შტატებში მრავალი მნიშვნელოვანი ნეოგოთიკური სტილის ეკლესია აიგო, მათ შორის, [[სამება|სამების]] ტაძარი ნიუ იორკში. თავისი მაღალი შპილით, გრძელი ნავითა და კვადრატული ფორმის საკურთხევლით სამების ეკლესია ადრეული XIV საუკუნის ბრიტანული გოთიკის სტილს უკავშირდება, რომელიც განსაკუთრებით ხიბლავდა [[ანგლიკანელობა|ანგლიკანებს]] და ეპისკოპალებს. ყოველი დეტალი ისტორიული სიზუსტითაა შესრულებული, თუმცა თაღები აქ თაბაშირისგანაა ჩამოსხმული და არა [[აგური (სამშენებლო მასალა)|აგურით]] ნაგები. საკურთხევლის თავზე ჩასმული ვიტრაჟები ერთ-ერთი პირველია ამერიკის შეერთებული შტატებში. | ამ პერიოდის გოთიკური სტილის ნაგებობები უმეტესად კათოლიკური და ანგლიკანური ([[ამერიკის შეერთებული შტატები (აშშ)|ამერიკის]] შეერთებული შტატებში - ეპისკოპალური) ეკლესიები იყო. ბრიტანული წარმოშობის ამერიკელი არქიტექტორის, რიჩარდ აფჯონის (1802-1878) პროექტით ამერიკის შეერთებულ შტატებში მრავალი მნიშვნელოვანი ნეოგოთიკური სტილის ეკლესია აიგო, მათ შორის, [[სამება|სამების]] ტაძარი ნიუ იორკში. თავისი მაღალი შპილით, გრძელი ნავითა და კვადრატული ფორმის საკურთხევლით სამების ეკლესია ადრეული XIV საუკუნის ბრიტანული გოთიკის სტილს უკავშირდება, რომელიც განსაკუთრებით ხიბლავდა [[ანგლიკანელობა|ანგლიკანებს]] და ეპისკოპალებს. ყოველი დეტალი ისტორიული სიზუსტითაა შესრულებული, თუმცა თაღები აქ თაბაშირისგანაა ჩამოსხმული და არა [[აგური (სამშენებლო მასალა)|აგურით]] ნაგები. საკურთხევლის თავზე ჩასმული ვიტრაჟები ერთ-ერთი პირველია ამერიკის შეერთებული შტატებში. | ||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
==წყარო== | ==წყარო== | ||
| ხაზი 11: | ხაზი 14: | ||
[[კატეგორია:ნეოგოთიკა]] | [[კატეგორია:ნეოგოთიკა]] | ||
[[კატეგორია:არქიტექტურული სტილი]] | [[კატეგორია:არქიტექტურული სტილი]] | ||
| + | [[კატეგორია:მიმართულებები არქიტექტურაში]] | ||
მიმდინარე ცვლილება 15:44, 21 ნოემბერი 2022 მდგომარეობით
ნეოგოთიკური არქიტექტურა – ბრიტანელები ამტკიცებდნენ, რომ გოთიკური სტილი მათი მემკვიდრეობის ნაწილი იყო. XIX საუკუნის ინგლისში ნეოგოთიკური სტილის ბევრი ნაგებობა შენდება, მათ შორის პარლამენტის შენობაც. მას შემდეგ, რაც 1834 წელს ვესთმინსთერის სასახლე დაიწვა და ეს ფაქტი შთამბეჭდავად ასახა თერნერმა, ბრიტანეთის მთავრობამ ახალი შენობის ასაგებად კონკურსი გამოაცხადა. ნაგებობა ინგლისში გვიანი გოთიკის ეტაპისათვის დამახასიათებელ ე.წ. პერპენდიკულარულ გოთიკურ სტილში უნდა დაპროექტებულიყო და ჰარმონიულად შერწყმოდა გვერდით მდგომ ვესთმინსთერის სააბატოს XIII საუკუნის ეკლესიას, სადაც, ისტორიულად, ინგლისელი მონარქების მეფედ კურთხევის რიტუალი ტარდებოდა. კონკურსი ჩარლზ ბერიმ (Charles Barry, 1795-1860) და ოგასტეს უელბი ნორთმორ ფიუჯინმა (Augustus Welby Northmore Pugin, 1812-1852) მოიგეს. ბერი პასუხისმგებელი იყო ახალი შენობის ძირითად გეგმაზე, რომლის სიმეტრიასაც ბრიტანეთის საპარლამეტო სისტემაში არსებული პოლიტიკური ძალების ბალანსი უნდა აესახა. ფიუჯინს კი არსებითად კლასიკური გეგმის მქონე შენობის გოთიკურ სტილში გაფორმება უნდა უზრუნველეყო. გოთიკური არქიტექტურის უპირველესი ქომაგი, ფიუჯინი 1836 წელს აქვეყნებს თავის თეორიულ ნაშრომს კონტრასტები, რომელშიც იგი შუა საუკუნეებს - ღრმა სულიერებისა და მშვენიერი ხელოსნობის იდილიურ დროს - მატერიალიზებულ და მექანიზებულ თანამედროვე პრობლემურ ეპოქას ადარებდა. ფიუჯინისთვის გოთიკა არა სტილი, არამედ, კლასიციზმის მსგავსად, ქმნადობის პრინციპი იყო. ის ამტკიცებდა, რომ გოთიკა არქიტექტურის ორ "უმთავრეს წესს" მიჰყვებოდა: 1. ნაგებობაში არ უნდა არსებობდეს არც ერთი ისეთი დეტალი, რომელიც მის კეთილმოწყობას, კონსტრუქციასა და სპეციფიკას არ შეესაბამება და 2. ყოველი ორნამენტი შენობის ძირითად კონსტრუქციას უნდა ამდიდრებდეს.
ამ პერიოდის გოთიკური სტილის ნაგებობები უმეტესად კათოლიკური და ანგლიკანური (ამერიკის შეერთებული შტატებში - ეპისკოპალური) ეკლესიები იყო. ბრიტანული წარმოშობის ამერიკელი არქიტექტორის, რიჩარდ აფჯონის (1802-1878) პროექტით ამერიკის შეერთებულ შტატებში მრავალი მნიშვნელოვანი ნეოგოთიკური სტილის ეკლესია აიგო, მათ შორის, სამების ტაძარი ნიუ იორკში. თავისი მაღალი შპილით, გრძელი ნავითა და კვადრატული ფორმის საკურთხევლით სამების ეკლესია ადრეული XIV საუკუნის ბრიტანული გოთიკის სტილს უკავშირდება, რომელიც განსაკუთრებით ხიბლავდა ანგლიკანებს და ეპისკოპალებს. ყოველი დეტალი ისტორიული სიზუსტითაა შესრულებული, თუმცა თაღები აქ თაბაშირისგანაა ჩამოსხმული და არა აგურით ნაგები. საკურთხევლის თავზე ჩასმული ვიტრაჟები ერთ-ერთი პირველია ამერიკის შეერთებული შტატებში.
