ბაბტისტერიუმი
(ახალი გვერდი: '''ბაბტისტერიუმი''' - სანათლავი შენობა) |
|||
| (2 მომხმარებლების 15 შუალედური ვერსიები არ არის ნაჩვენები.) | |||
| ხაზი 1: | ხაზი 1: | ||
| − | '''ბაბტისტერიუმი''' - სანათლავი შენობა | + | [[ფაილი:Babtisteriumi.jpg|thumb|250პქ|სან-ჯოვანის ბაბტისტერიუმი. ფლორენცია.]] |
| + | '''ბაბტისტერიუმი''' - (ეტიმ. საეკლესიო ლათ. baptisterium ბერძ. სიტყვიდან baptistérion) იტალ. Battistero). სანათლავი [[შენობა]]. | ||
| + | |||
| + | IV საუკუნიდან [[სიტყვა]] აღნიშნავს [[ბაზილიკა|ბაზილიკასთან]] დაკავშირებულ და [[ნათლობა|ნათლობის]] აღსრულებისთვის განკუთვნილ საგანგებო შენობას. შენობის [[ბაზილიკა|ბაზილიკისაგან]] განცალკავების მიზეზი იმ ფაქტს უკავშირდება, რომ ნეოფიტები (ახალმოქცეულნი) მხოლოდ ნათლობის შემდეგ დაიშვებოდნენ [[ეკლესია|ეკლესიაში]]. | ||
| + | |||
| + | პირველ ბაპტისტერიუმებს ჰქონდა ცენტრალური, ხუთკუთხა, ექვსკუთხა, ბერძნული ჯვრის ფორმის, უფრო ხშირად კი რვაკუთხა ან წრიული გეგმა, კამაროვანი და [[გუმბათი|გუმბათოვანი]] [[გადახურვა]], თუმცა, ფორმისაგან დამოუკიდებლად, ყოველი მათგანის ცენტრში 70-75 სმ. სიღრმის აუზი იყო მოთავსებული. აუზში ჩასვლა საფეხურების მეშვეობით იყო შესაძლებელი, წყალი კი მას ზემოდან მიეწოდებოდა. ბაპტისტერიუმის ამ ტიპმა მას შემდეგაც განაგრძო არსებობა, რაც XI საუკუნიდან გაუქმდა წყალში ჩაშვების გზით ნათლობა, თუმცა XIII საუკუნიდან მისი გამოყენება უფრო იშვიათი გახდა, რადგანაც ამ დროიდან ნათლობის წესი უკვე ეკლესიაში აღესრულებოდა. ამ მიზნით სანათლავ [[ემბაზი|ემბაზს]] ეკლესიის შესასვლელის სიახლოვეს, ერთ-ერთ გვერდითა სამლოცველოში ათავსებდნენ. | ||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | == წყარო == | ||
| + | * [[ჯიბის ცნობარი მართლმორწმუნე ქრისტიანისათვის]] | ||
| + | * [[ქრისტიანობის ლექსიკონი]] | ||
| + | |||
| + | |||
| + | [[კატეგორია:საეკლესიო არქიტექტურა]] | ||
| + | [[კატეგორია:არქიტექტურული ნაგებობა]] | ||
მიმდინარე ცვლილება 01:09, 26 სექტემბერი 2023 მდგომარეობით
ბაბტისტერიუმი - (ეტიმ. საეკლესიო ლათ. baptisterium ბერძ. სიტყვიდან baptistérion) იტალ. Battistero). სანათლავი შენობა.
IV საუკუნიდან სიტყვა აღნიშნავს ბაზილიკასთან დაკავშირებულ და ნათლობის აღსრულებისთვის განკუთვნილ საგანგებო შენობას. შენობის ბაზილიკისაგან განცალკავების მიზეზი იმ ფაქტს უკავშირდება, რომ ნეოფიტები (ახალმოქცეულნი) მხოლოდ ნათლობის შემდეგ დაიშვებოდნენ ეკლესიაში.
პირველ ბაპტისტერიუმებს ჰქონდა ცენტრალური, ხუთკუთხა, ექვსკუთხა, ბერძნული ჯვრის ფორმის, უფრო ხშირად კი რვაკუთხა ან წრიული გეგმა, კამაროვანი და გუმბათოვანი გადახურვა, თუმცა, ფორმისაგან დამოუკიდებლად, ყოველი მათგანის ცენტრში 70-75 სმ. სიღრმის აუზი იყო მოთავსებული. აუზში ჩასვლა საფეხურების მეშვეობით იყო შესაძლებელი, წყალი კი მას ზემოდან მიეწოდებოდა. ბაპტისტერიუმის ამ ტიპმა მას შემდეგაც განაგრძო არსებობა, რაც XI საუკუნიდან გაუქმდა წყალში ჩაშვების გზით ნათლობა, თუმცა XIII საუკუნიდან მისი გამოყენება უფრო იშვიათი გახდა, რადგანაც ამ დროიდან ნათლობის წესი უკვე ეკლესიაში აღესრულებოდა. ამ მიზნით სანათლავ ემბაზს ეკლესიის შესასვლელის სიახლოვეს, ერთ-ერთ გვერდითა სამლოცველოში ათავსებდნენ.
