დადიანი სამსონ
(→წყარო) |
|||
| (2 მომხმარებლების 12 შუალედური ვერსიები არ არის ნაჩვენები.) | |||
| ხაზი 1: | ხაზი 1: | ||
| − | '''სამსონ პლატონის ძე | + | [[ფაილი:Dadiani samson.jpg|thumb|'''სამსონ დადიანი''']] |
| + | '''დადიანი სამსონ პლატონის ძე''' ''(დ. - 1885, სოფ. მუხური, ზუგდიდის მაზრ. - გ. - 1937, [[თბილისი]])'' - პოლიტიკური და საზოგადო მოღვაწე, დრამატურგი, კრიტიკოსი. [[სოციალისტ-ფედერალისტთა პარტია|საქართველოს სოციალისტ-ფედერალისტთა პარტიის]] თვალსაჩინო წევრი. | ||
| − | == | + | ====ბიოგრაფია==== |
| − | + | დაამთავრა ქუთაისის რეალური სასწავლებელი და პეტერბურგის უნივერსიტეტის იურიდიული ფაკულტეტი (1908). იყო სოციალისტ-ფედერალისტთა პარტიის ე. წ. მეორე თაობის წარმომადგენელი. 1913 უკვე შედიოდა პარტიის აქტიურ ბირთვში. | |
| − | + | 1917 წლის 16 აპრილს სამსონ დადიანი მონაწილეობდა ქართული პარტიების ინტერპარტიულ შეკრებაში. ნოემბერში შემდგარ პირველ [[საქართველოს ეროვნული ყრილობა|ეროვნულ ყრილობაზე]] აირჩიეს [[საქართველოს ეროვნული საბჭო|ეროვნული საბჭოს]] წევრად და მდივნად სოციალისტ-ფედერალისტთა პარტიიდან. 1918 წლის ივნისიდან იყო ეროვნული საბჭოს, როგორც დამოუკიდებელი საქართველოს უმაღლესი საკანონმდებლო ორგანოს (პარლამენტის), წევრი. შედიოდა სოციალისტ-ფედერალისტთა პარტიის საპარლამენტო ფრაქციაში. 1919 წლის აგვისტოში, დამატებითი არჩევნების დროს, აირჩიეს [[საქართველოს დამფუძნებელი კრება|საქართველოს დამფუძნებელი კრების]] წევრად. მნიშვნელოვანი წვლილი შეიტანა [[საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის 1921 წლის კონსტიტუცია|საქართველოს პირველი კონსტიტუციის]] შემუშავების პროცესში. შედიოდა 1918 წლის 6 ივნისს არჩეული „საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის საკონსტიტუციო საფუძვლების შემდგენ კომისიაში“. 1918 წლის ივლისში აირჩიეს კომისიის მდივნად. როდესაც კომისიამ გადაწყვიტა, მუშაობის დაჩქარების მიზნით, კონსტიტუციის ცალკეული თავები შესამუშავებლად დაენაწილებინა კომისიის წევრებისათვის, სამსონ დადიანს დაევალა კონსტიტუციის ერთ-ერთი თავის შემუშავება - „ეროვნულ უმცირესობათა უფლებების შესახებ“, რომელიც კონსტიტუციის მეთოთხმეტე თავის სახით განხორციელდა. 1921 წლის იანვარში სოციალისტ-ფედერალისტთა პარტიის მეხუთე კონფერენციაზე აირჩიეს პარტიის მთავარი კომიტეტის ხუთკაციან პრეზიდიუმში, სადაც პარტიის თავმჯდომარის ამხანაგის (მოადგილის) მოვალეობას ასრულებდა. | |
| − | + | 1921 სოციალისტ-ფედერალისტური პარტიის ორ ნაწილად გაყოფის შემდეგ მემარჯვენე ფედერალისტების შემადგენლობაში დარჩა და მტკიცედ იდგა საქართველოს სუვერენული სახელმწიფოებრიობის შენარჩუნების ნიადაგზე. 1922 საქართველოს დამოუკიდებლობის კომიტეტის წევრი იყო სოციალისტ-ფედერალისტთა პარტიიდან და აქტიურად მონაწილეობდა [[აჯანყება|აჯანყების]] მომზადებაში. ბოლო ეტაპზე სოციალისტ-ფედერალისტთა პარტიამ აღარ მიიღო მონაწილეობა აჯანყებაში. გასული საუკუნის ათიანი წლებიდან ქართულ პრესაში ხშირად იბეჭდებოდა სამსონ დადიანის წერილები ქართული ლიტერატურისა და ხელოვნების საკითხებზე („ვეფხისტყაოსნის ორიგინალობის შესახებ“; „სოციალური იდეა ილია ჭავჭავაძის პოეტურ თხზულებებში“; „ქართული თეატრი“ და სხვ). მის კალამს ეკუთვნის 1905 წლის რევოლუციისადმი მიძღვნილი დრამა „ჯვარედინ გზაზე“ და ისტორიული დრამა „[[გიორგი სააკაძე]]“. იგი ლიტერატურულ-კრიტიკულ მოღვაწეობას აგრძელებდა ქვეყნის ბოლშევიკური [[ოკუპაცია|ოკუპაციის]] წლებში. [[1924 წლის აგვისტოს აჯანყება|1924 წლის აჯანყების]] დამარცხების შემდეგ ჩამოსცილდა პოლიტიკურ საქმიანობას. 1922 აირჩიეს საქართველოს სსრ დამცველთა (ადვოკატთა) კოლეგიის წევრად, მუშაობდა ბანკის იურისკონსულტად. მიუხედავად ამისა, არ აპატიეს პოლიტიკური წარსული და 1937 წლის რეპრესიებს შეეწირა. | |
| − | + | ||
| − | + | '''''დიმიტრი შველიძე''''' | |
| − | + | ==ლიტერატურა== | |
| + | ვ. სიდამონიძე, ლ. ურუშაძე, დადიანი სამსონ პლატონის ძე, ენც. საქართველო, ტ. II, თბ., 2012. | ||
==იხილეთ აგრეთვე== | ==იხილეთ აგრეთვე== | ||
| − | [http://www.nplg.gov.ge/bios/ka/00004149/ ბიოგრაფიული ლექსიკონი] | + | *[http://www.nplg.gov.ge/bios/ka/00004149/ ბიოგრაფიული ლექსიკონი] |
| + | *[https://civiledu.wordpress.com/2019/05/14/%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98-%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9C-%E1%83%9E%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%A1/ დადიანი სამსონ] | ||
==წყარო== | ==წყარო== | ||
| − | [[საქართველოს | + | [[საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკა (1918-1921) ენციკლოპედია-ლექსიკონი]] |
| + | [[კატეგორია:ქართველი პოლიტიკური მოღვაწენი]] | ||
[[კატეგორია:საქართველოს ეროვნული საბჭოს წევრები]] | [[კატეგორია:საქართველოს ეროვნული საბჭოს წევრები]] | ||
| − | [[კატეგორია: | + | [[კატეგორია:სოციალისტ-ფედერალისტთა პარტიის წევრები]] |
| + | [[კატეგორია:საქართველოს დამფუძნებელი კრების წევრები]] | ||
| + | [[კატეგორია:დადიანები]] | ||
| + | [[კატეგორია:საქართველოს საკონსტიტუციო კომისიის წევრები]] | ||
| + | [[კატეგორია:საბჭოთა რეპრესიების მსხვერპლნი საქართველოში]] | ||
| + | [[კატეგორია:1919-1921 წლების საქართველოს დამფუძნებელი კრების წევრები]] | ||
მიმდინარე ცვლილება 23:28, 4 ოქტომბერი 2023 მდგომარეობით
დადიანი სამსონ პლატონის ძე (დ. - 1885, სოფ. მუხური, ზუგდიდის მაზრ. - გ. - 1937, თბილისი) - პოლიტიკური და საზოგადო მოღვაწე, დრამატურგი, კრიტიკოსი. საქართველოს სოციალისტ-ფედერალისტთა პარტიის თვალსაჩინო წევრი.
სარჩევი |
[რედაქტირება] ბიოგრაფია
დაამთავრა ქუთაისის რეალური სასწავლებელი და პეტერბურგის უნივერსიტეტის იურიდიული ფაკულტეტი (1908). იყო სოციალისტ-ფედერალისტთა პარტიის ე. წ. მეორე თაობის წარმომადგენელი. 1913 უკვე შედიოდა პარტიის აქტიურ ბირთვში.
1917 წლის 16 აპრილს სამსონ დადიანი მონაწილეობდა ქართული პარტიების ინტერპარტიულ შეკრებაში. ნოემბერში შემდგარ პირველ ეროვნულ ყრილობაზე აირჩიეს ეროვნული საბჭოს წევრად და მდივნად სოციალისტ-ფედერალისტთა პარტიიდან. 1918 წლის ივნისიდან იყო ეროვნული საბჭოს, როგორც დამოუკიდებელი საქართველოს უმაღლესი საკანონმდებლო ორგანოს (პარლამენტის), წევრი. შედიოდა სოციალისტ-ფედერალისტთა პარტიის საპარლამენტო ფრაქციაში. 1919 წლის აგვისტოში, დამატებითი არჩევნების დროს, აირჩიეს საქართველოს დამფუძნებელი კრების წევრად. მნიშვნელოვანი წვლილი შეიტანა საქართველოს პირველი კონსტიტუციის შემუშავების პროცესში. შედიოდა 1918 წლის 6 ივნისს არჩეული „საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის საკონსტიტუციო საფუძვლების შემდგენ კომისიაში“. 1918 წლის ივლისში აირჩიეს კომისიის მდივნად. როდესაც კომისიამ გადაწყვიტა, მუშაობის დაჩქარების მიზნით, კონსტიტუციის ცალკეული თავები შესამუშავებლად დაენაწილებინა კომისიის წევრებისათვის, სამსონ დადიანს დაევალა კონსტიტუციის ერთ-ერთი თავის შემუშავება - „ეროვნულ უმცირესობათა უფლებების შესახებ“, რომელიც კონსტიტუციის მეთოთხმეტე თავის სახით განხორციელდა. 1921 წლის იანვარში სოციალისტ-ფედერალისტთა პარტიის მეხუთე კონფერენციაზე აირჩიეს პარტიის მთავარი კომიტეტის ხუთკაციან პრეზიდიუმში, სადაც პარტიის თავმჯდომარის ამხანაგის (მოადგილის) მოვალეობას ასრულებდა.
1921 სოციალისტ-ფედერალისტური პარტიის ორ ნაწილად გაყოფის შემდეგ მემარჯვენე ფედერალისტების შემადგენლობაში დარჩა და მტკიცედ იდგა საქართველოს სუვერენული სახელმწიფოებრიობის შენარჩუნების ნიადაგზე. 1922 საქართველოს დამოუკიდებლობის კომიტეტის წევრი იყო სოციალისტ-ფედერალისტთა პარტიიდან და აქტიურად მონაწილეობდა აჯანყების მომზადებაში. ბოლო ეტაპზე სოციალისტ-ფედერალისტთა პარტიამ აღარ მიიღო მონაწილეობა აჯანყებაში. გასული საუკუნის ათიანი წლებიდან ქართულ პრესაში ხშირად იბეჭდებოდა სამსონ დადიანის წერილები ქართული ლიტერატურისა და ხელოვნების საკითხებზე („ვეფხისტყაოსნის ორიგინალობის შესახებ“; „სოციალური იდეა ილია ჭავჭავაძის პოეტურ თხზულებებში“; „ქართული თეატრი“ და სხვ). მის კალამს ეკუთვნის 1905 წლის რევოლუციისადმი მიძღვნილი დრამა „ჯვარედინ გზაზე“ და ისტორიული დრამა „გიორგი სააკაძე“. იგი ლიტერატურულ-კრიტიკულ მოღვაწეობას აგრძელებდა ქვეყნის ბოლშევიკური ოკუპაციის წლებში. 1924 წლის აჯანყების დამარცხების შემდეგ ჩამოსცილდა პოლიტიკურ საქმიანობას. 1922 აირჩიეს საქართველოს სსრ დამცველთა (ადვოკატთა) კოლეგიის წევრად, მუშაობდა ბანკის იურისკონსულტად. მიუხედავად ამისა, არ აპატიეს პოლიტიკური წარსული და 1937 წლის რეპრესიებს შეეწირა.
დიმიტრი შველიძე
[რედაქტირება] ლიტერატურა
ვ. სიდამონიძე, ლ. ურუშაძე, დადიანი სამსონ პლატონის ძე, ენც. საქართველო, ტ. II, თბ., 2012.
[რედაქტირება] იხილეთ აგრეთვე
[რედაქტირება] წყარო
საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკა (1918-1921) ენციკლოპედია-ლექსიკონი
