ბასილთა
(ახალი გვერდი: '''ბასილთა''' ''(ოს. Басилтæ)'' 1. ახალი წელი. – „ნოგ ბონი“. 2. საახალწ...) |
|||
| (3 მომხმარებლების 8 შუალედური ვერსიები არ არის ნაჩვენები.) | |||
| ხაზი 1: | ხაზი 1: | ||
'''ბასილთა''' ''(ოს. Басилтæ)'' | '''ბასილთა''' ''(ოს. Басилтæ)'' | ||
| − | 1. ახალი წელი. – | + | 1. ახალი წელი. – „ნოგ ბონი“. |
| − | 2. საახალწლო რიტუალური პურები; აცხობდნენ ახალწლისწინა საღამოს და წარმოადგენდა ადამიანების, შინაური ცხოველების (ხარის, ცხვრის, თხის; ასევე [[ირემი|ირმის]]) და სამეურნეო იარაღების ([[კავი]] | + | 2. საახალწლო რიტუალური პურები; აცხობდნენ ახალწლისწინა საღამოს და წარმოადგენდა ადამიანების, შინაური ცხოველების (ხარის, ცხვრის, თხის; ასევე [[ირემი|ირმის]]) და სამეურნეო იარაღების ([[კავი (სამეურნეო იარაღი)|კავის]], [[უღელი]]ს და სხვ.) ფიგურებს, რომლებსაც წყალკურთხევის („[[დონისქაფანი|დონისქაფანი]]“) დღესასწაულამდე ინახავდნენ. იდენტური სახელწოდების (ბასილი, ბასილა, ვასილა) საახალწლო ფიგურულ პურებს იცნობდნენ სომხები და [[ქართველები]]. ასეთი პურები ფართოდ იყო გავრცელებული სხვა ხალხებშიც და გენეტიკურად დაკავშირებულია ნაყოფიერების [[კულტი|კულტთან]]. |
| − | ტერმინი Басил- (-тæ ფორმანტი ოსურ ენაში მრავლობითობის მაწარმოებელია) უკავშირდება წმინდა ბასილი | + | ტერმინი Басил- (-тæ [[ფორმანტი]] [[ოსური ენა|ოსურ ენაში]] მრავლობითობის მაწარმოებელია) უკავშირდება წმინდა [[ბასილი დიდი]]ს სახელს, რომლის ხსენების დღე ქრისტიანული კალენდრით ახალ წელზე (1 იანვარი) მოდის (შდრ. ოსური ენის დიგორული დიალექტის Басилти мæйæ – „იანვრის თვე“; ასევე იანვრის ბალყარული სახელწოდება – „ბასილაი“; რუსული Васильев день – „ახალი წლის დღე“, Васильев вечер – „ახალწლისწინა საღამო“). |
==ლიტერატურა== | ==ლიტერატურა== | ||
* Чибиров Л. А. Народный земледельческий калкндарь осетин. Цхинвали, 1976; | * Чибиров Л. А. Народный земледельческий калкндарь осетин. Цхинвали, 1976; | ||
| − | * Уарзиати В. С., Чибиров Л. А. Календарная и праздничная обрядность // Осетины. Серия | + | * Уарзиати В. С., Чибиров Л. А. Календарная и праздничная обрядность // Осетины. Серия „Народы и Культуры“. Ответственные редакторы З. Б. Цаллагова, Л. А. Чибиров. М., 2012. |
| − | „Народы и Культуры“. Ответственные редакторы З. Б. Цаллагова, Л. А. Чибиров. М., 2012. | + | |
==წყარო== | ==წყარო== | ||
| − | + | [[კავკასიის ხალხთა მითები და რიტუალები]] | |
| ხაზი 22: | ხაზი 21: | ||
[[კატეგორია:ოსური რიტუალები]] | [[კატეგორია:ოსური რიტუალები]] | ||
[[კატეგორია:საახალწლო რიტუალები]] | [[კატეგორია:საახალწლო რიტუალები]] | ||
| − | [[კატეგორია:სარიტუალო | + | [[კატეგორია:სარიტუალო პური]] |
| − | + | ||
მიმდინარე ცვლილება 17:00, 29 თებერვალი 2024 მდგომარეობით
ბასილთა (ოს. Басилтæ)
1. ახალი წელი. – „ნოგ ბონი“.
2. საახალწლო რიტუალური პურები; აცხობდნენ ახალწლისწინა საღამოს და წარმოადგენდა ადამიანების, შინაური ცხოველების (ხარის, ცხვრის, თხის; ასევე ირმის) და სამეურნეო იარაღების (კავის, უღელის და სხვ.) ფიგურებს, რომლებსაც წყალკურთხევის („დონისქაფანი“) დღესასწაულამდე ინახავდნენ. იდენტური სახელწოდების (ბასილი, ბასილა, ვასილა) საახალწლო ფიგურულ პურებს იცნობდნენ სომხები და ქართველები. ასეთი პურები ფართოდ იყო გავრცელებული სხვა ხალხებშიც და გენეტიკურად დაკავშირებულია ნაყოფიერების კულტთან.
ტერმინი Басил- (-тæ ფორმანტი ოსურ ენაში მრავლობითობის მაწარმოებელია) უკავშირდება წმინდა ბასილი დიდის სახელს, რომლის ხსენების დღე ქრისტიანული კალენდრით ახალ წელზე (1 იანვარი) მოდის (შდრ. ოსური ენის დიგორული დიალექტის Басилти мæйæ – „იანვრის თვე“; ასევე იანვრის ბალყარული სახელწოდება – „ბასილაი“; რუსული Васильев день – „ახალი წლის დღე“, Васильев вечер – „ახალწლისწინა საღამო“).
[რედაქტირება] ლიტერატურა
- Чибиров Л. А. Народный земледельческий калкндарь осетин. Цхинвали, 1976;
- Уарзиати В. С., Чибиров Л. А. Календарная и праздничная обрядность // Осетины. Серия „Народы и Культуры“. Ответственные редакторы З. Б. Цаллагова, Л. А. Чибиров. М., 2012.
