კოდაი ზოლტან

23:30, 25 აპრილი 2025-ის ვერსია

ზოლტან კოდაი –(16 დეკემბერი 1882, კეჩკემეტი – 6. მარტი 1967, ბუდაპეშტი), უნგრელი კომპოზიტორი, მუსიკისმცოდნე, ფოლკლორისტი, პედაგოგი და საზოგადო მოღვაწე. ბ. ბარტოკთან ერთად თანამედროვე უნგრული მუსიკის ფუძემდებელი. უნგრეთის მეცნიერებათა აკადემიის ნამდვილი წევრი (1945), მისი პრეზიდენტი (1946-49). 1905 დაამთავრა ბუდაპეშტის უნივერსიტეტის ფილოსოფიის ფაკულტეტი და ფ. ლისტის სახელობის მუსიკალური აკადემია (კომპოზიციის განხრით, ი. კესლერთან), სადაც 1907-იდან ასწავლიდა მუსიკის თეორიას, 1908-40 კომპოზიციას. კოდაის ეკუთვნის მნიშვნელოვანი მეცნიერული ნაშრომები: „ეთნოგრაფია და მუსიკისმცოდნეობა“ (1933), „უნგრული ხალხური სიმღერა“ (1935), „პენტატონიკა უნგრულ ხალხურ მუსიკაში“ (1937). ნაწარმოებები: სიმებიანი დუეტი ვიოლინოსა და ჩელოსათვის (1914), სონატა ჩელოსათვის (1915), სიმებიანი კვარტეტი (1916), „უნგრული ფსალმუნი“ გუნდის, ტენორისა და ორკესტრისათვის (1923), ოპერა „ჰარი იანოში“ (1926), სიმფონიური ვარიაციები (1939) და სხვ. დირიჟორობდა საკუთარ ნაწარმოებებს. გამოსცა კრებულები მოსწავლეთათვის. კოდაი იყო უნგრრეთის მუსიკოსთა კავშირის პრეზიდენტი (1947). უნგრეთის მუსიკისმცოდნეთა საზოგადოების თავმჯდომარე, ბუდაპეშტის, ოქსფორდის, კლუჟის უნნივერსიტეტების საპატიო დოქტორი, „მუსიკალური აღზრდის საერთაშორისო საზოგადოების“ საპატიო პრეზიდენტი (1964-67).

წყარო

მუსიკის ენციკლოპედიური ლექსიკონი