|
|
| (ერთი მომხმარებლის 2 შუალედური ვერსიები არ არის ნაჩვენები.) |
| ხაზი 1: |
ხაზი 1: |
| − | [[ფაილი:Bolden Band.JPG|thumb|200პქ|ანსამბლი Bolden Band 1905 წელი]]
| + | '''ჯაზი''' |
| − | '''ჯაზი''' - ამერიკული მუსიკალური ხელოვნების ფორმა. | + | |
| | | | |
| − | ძველი ამერიკული ლეგენდის თანახმად, ჯაზი ახალ ორლეანში დაიბადა, მისისიპიზე მოცურავე ბორბლებიანი გემების მეშვეობით მიაღწია მემფისს, სენტ-ლუის და ბოლოს ჩიკაგოს. ამ ძველი ლეგენდის უამრავი დამადასტურებელი ფაქტი არსებობს. პირველყოვლისა აღსანიშნავია იმ პერიოდში მოღვაწე მუსიკოსების მოგონებები, რომლებიც ერთხმად აღიარებენ, რომ ახალ ორლეანში
| + | # [[ჯაზი (მუსიკა)|ჯაზი]] − მუსიკალური ხელოვნების ფორმა |
| − | იკვრებოდა საოცრად წარმოებული გრამჩანაწერები, რომლებზეც აღბეჭდილია ახალი ორლეანის მუსიკოსთა ექსპერიმენტები.
| + | # [[ჯაზი (მითოლოგიური პერსონაჟი)|ჯაზი]] − მითოლოგიური პერსონაჟი |
| − | და საერთოდ მხიარული, ხმაურიანი, ჭრელი ახალი ორლეანი განსაკუთრებული მუსიკალობით გამოირჩეოდა და უეჭველად
| + | # [[ჯაზი (მაქცია)|ჯაზი]] − მაქცია |
| − | ჯაზის აკვნად ითვლებოდა.
| + | # [[ჯაზი ნენეი]] |
| | | | |
| − | XX საუკუნის დასაწყისში ახალ ორლეანში ჟღერდა სხვადასხვა სტილისა და ჟანრის მუსიკა − [[ბლუზი]], [[რეგთაიმი|რეგ-თაიმი]], [[მარში]], სპირიჩუელები, საერო სიმღერები, საოპერო [[არია|არიების]] სხვადასხვაგვარი პოპური და ა. შ. ზანგი მუსიკოსები ევროპული ჟანრის ნაწარმოების შესრულებისას, კაზმავდნენ მას მათი მუსიკისთვის დამახასიათებელი რიტმულ-მელოდიური თვისებებით, ხოლო საკუთარ ჟანრებს ამდიდრებდნენ ევროპული ჰარმონიის საშუალებებით, თანდათანობით ეს ორი ფაქტობრივად საპირისპირო მიმართულება - ევროპეიზირებული აფრიკული და აფრიკანიზირებული ევროპული მუსიკა აირია ერთმანეთში იმისათვის, რომ დაბადებულიყო ხელოვნება, რომელსაც შემდგომში Jazz უწოდეს და რომელმაც გაარღვია ახალი ორლეანის საზღვრები და მთელ მსოფლიოში გავრცელდა.
| + | [[კატეგორია:მრავალმნიშვნელოვანი]] |
| − | | + | |
| − | აღსანიშნავია რამდენიმე მომენტი, რომელიც ადრინდელ ჯაზს ახასიათებს.
| + | |
| − | | + | |
| − | * ჯაზი ჭეშმარიტად კოლექტიური ხელოვნებაა, რომელშიც მუსიკოსთა ჯგუფი იღებს მონაწილეობას. ამ მუსიკის შემსრულებლებს „Jazzman“-ები უწოდეს.
| + | |
| − | * ანსამბლური შესრულების მაორგანიზებელ საწყისს მდგრადი, რეგულარულ, რიტმული პულსაცია წარმოადგენდა, რომელსაც „Ground-Beat“ ეწოდება.
| + | |
| − | * იმდროინდელ ჯაზურ კომპოზიციებს საფუძვლად ედო პოლირიტმიის ხელოვნება, სადაც თითოეულ საკრავს მიჰყავდა საკუთარი მელოდიურ-რიტმული ხაზი, ხოლო ყველა საკრავის ერთდროული ჟღერადობა ქმნიდა საოცრად საინტერესო ფაქტურას.
| + | |
| − | * ჯაზმენები, სასულე საკრავებზე დაკვრის დროს, იყენებდნენ სხვადასხვა ეფექტს, რომლების გამოყენებას კლასიკურ მუსიკაში აკრძალულია, მაგალითად ფრაზების ბოლოს ვიბრატო „Growl“ – ეფექტები („Growl“ – ინგლისურად ბრდღვნა).
| + | |
| − | *ახალი ორლეანის იმდროინდელი ანსამბლის შემადგენლობა ამგვარი იყო: კორნეტი, ტრომბონი, [[ვალტორნა|ვალტორნის]] ტიპის ერთ-ორი საკრავი, კლარნეტი, ფლეიტა – პიკოლო, ბარაბანი, კონტრაბასი ან ტუბა.
| + | |
| − | | + | |
| − | [[აშშ]]-ში მშრალი კანონის მიღების შედეგად XX საუკუნის 10-იანი წლების მიწურულს მთელ ქვეყანაში უამრავი გასართობი
| + | |
| − | დაწესებულება დაიკეტა. ახალი ორლეანიც გამონაკლისს არ წარმოადგენდა, ვინაიდან მუსიკოსები ძირითადად ამგვარ დაწესებულებებში მუშაობდნენ, ფაქტობრივ ისინი უმუშევრად რჩებოდნენ და სამუშაო ადგილების პოვნის მიზნით ტოვებენ სამშობლო ქალაქს და გადადიან სხვა ქალაქებში. მდინარე მისისიპი საკმაოდ აქტიური ნავიგაციით გამოირჩეოდა. მასზე მოცურავე ბორბლებიანი გემების მფლობელები ახალი ორლეანის მუსიკოსებს ქირაობდნენ მგზავრების გართობის მიზნით, ამიტომაც ამბები ახალი ორლეანის მუსიკოსების შესრულების ახალი სტილის შესახებ ნელ-ნელა ვრცელდებოდა მისისიპის სანაპირო ქალაქებში. მუსიკოსები რჩებოდნენ მემფისში, შემდეგ გადადიოდნენ სენტ-ლუიზში და ბოლოს ჩიკაგოშიც ჩააღწიეს. ჭეშმარიტად, XX საუკუნის 20-იანი წლებიდან იწყება ჯაზის ხელოვნების გავრცელება მთელ [[ამერიკა|ამერიკაში]]. აუცილებლად აღსანიშნავია კიდევ ერთი მნიშვნელოვანი მომენტი, რომელმაც ხელი შეუწყო ჯაზის გავრცელებას [[ევროპა]]ში.
| + | |
| − | | + | |
| − | 1917 წელს ნიუ-იორკში გამოიცა პირველი ჯაზის აღმბეჭდავი გრამ-ფირფიტა, რომელზეც ამ ქალაქში მოღვაწე ჯგუფი სახელწოდებით „Original Dixieland Jazz Band” ასრულებდა ამ შესანიშნავ მუსიკას. ყველაზე გასაოცარია ის ფაქტი, რომ ჯგუფის ყველა წევრი თეთრკანიანი იყო. გარდა ამისა, 1919 წელს ორკესტრი ლონდონსა და პარიზს ეწვია, სადაც ევროპელებს გააცნო მუსიკის ეს ახალი
| + | |
| − | მიმდინარეობა. ჯაზის განვითარების ისტორიაში პერიოდს XX საუკუნის დასაწყისიდან 30-იანი წლების დასაწყისამდე უწოდეს
| + | |
| − | კლასიკური ჯაზის პერიოდი.
| + | |
| − | | + | |
| − | აღსანიშნავია, რომ კლასიკური ჯაზის შემსრულებლები არ იყენებდნენ საქსოფონს, რომელიც დღეს, ფაქტობრივ ჯაზის სიმბოლოდ იქცა და მხოლოდ 1920-იანი წლების მიწურულს ჯაზის შეუდარებელმა ოსტატმა სიდნეი ბეშემ შეცვალა კლარნეტი სოპრანო-საქსოფონით, შემდეგ კი ალტ-საქსოფონით და ამით გზა დაულოცა ამ საკრავს ჯაზში.
| + | |
| − | | + | |
| − | | + | |
| − | ==წყარო==
| + | |
| − | * [[საუბრები თანამედროვე ხელოვნებაზე]]
| + | |
| − | | + | |
| − | [[კატეგორია: მუსიკალური ჟანრები]]
| + | |
| − | [[კატეგორია:ჯაზი]] | + | |
