აუსლაუტი
| (ერთი მომხმარებლის ერთი შუალედური ვერსია არ არის ნაჩვენები.) | |||
| ხაზი 1: | ხაზი 1: | ||
| − | '''აუსლაუტი''' – (გერმ. auslaut), ბოლოკიდური, ფინალი, | + | '''აუსლაუტი''' – (გერმ. auslaut), ბოლოკიდური, ფინალი, სიტყვის (ძირის) ბოლო [[ბგერა]], [[მარცვალი (გრამატიკა)|მარცვალი]], ბგერათმიმდევრობა, რომელიც ხასიათდება სპეციფიკური ფონეტიკური და მორფონოლოგიური თავისებურებებით. მაგ, ფონეტიკური ბოლოკიდურია ის ბგერა, რომელსაც აქვს თავისი დამოუკიდებელი დამართვა, ასეთია ყოველი ბგერა პაუზის წინ. ხშირად აუსლაუტის ბგერითი შედგენილობა ან კომბინაციური ტენდენციები განსხვავებულია ანლაუტის ან [[ინლაუტი]]ს შედგენილობისაგან. მაგ., მრავალ ენაში. და მათ შორის ქართულშიც, თაკიდურისათვის დამახასიათებელი მზარდი სონორობის ტენდენცია ბოლოკიდურში არამცთუ შესუსტებულია, არამედ შეცვლილია საპირისპირო ტენდენციით. ქართულში თუ თავკიდურში ჭარბობს CS (ჩქამიერი+ სონორი) თანხმოვნური კომბინაციები და შედარებით იშვიათად გვხვდება SC (მ+C. რ+C) კომბინაციები, ბოლოკიდური ხასიათდება რ ნ ლ სონორთა სიხშირით კომბინაციის პირველ წევრად (ნდ, ნთ, ნტ, ჩი-, ლფ…, რდ, რძ, რქ…). საერთოდ, შესაძლო კომბინაციათა რაოდენობით ბოლოკიდური საგრძნობლად ჩამორჩება ანლაუტს. |
| − | შედგენილობისაგან. მაგ., მრავალ ენაში. და მათ შორის ქართულშიც, თაკიდურისათვის დამახასიათებელი მზარდი სონორობის ტენდენცია ბოლოკიდურში არამცთუ შესუსტებულია, არამედ შეცვლილია საპირისპირო ტენდენციით. ქართულში თუ თავკიდურში ჭარბობს CS (ჩქამიერი+ სონორი) თანხმოვნური კომბინაციები და შედარებით იშვიათად გვხვდება SC (მ+C. რ+C) კომბინაციები, ბოლოკიდური ხასიათდება რ ნ ლ სონორთა სიხშირით კომბინაციის პირველ წევრად (ნდ, ნთ, ნტ, ჩი-, ლფ…, რდ, რძ, რქ…). საერთოდ, შესაძლო კომბინაციათა რაოდენობით ბოლოკიდური საგრძნობლად ჩამორჩება ანლაუტს. | + | |
''ნ. კიზირია'' | ''ნ. კიზირია'' | ||
მიმდინარე ცვლილება 14:43, 1 თებერვალი 2024 მდგომარეობით
აუსლაუტი – (გერმ. auslaut), ბოლოკიდური, ფინალი, სიტყვის (ძირის) ბოლო ბგერა, მარცვალი, ბგერათმიმდევრობა, რომელიც ხასიათდება სპეციფიკური ფონეტიკური და მორფონოლოგიური თავისებურებებით. მაგ, ფონეტიკური ბოლოკიდურია ის ბგერა, რომელსაც აქვს თავისი დამოუკიდებელი დამართვა, ასეთია ყოველი ბგერა პაუზის წინ. ხშირად აუსლაუტის ბგერითი შედგენილობა ან კომბინაციური ტენდენციები განსხვავებულია ანლაუტის ან ინლაუტის შედგენილობისაგან. მაგ., მრავალ ენაში. და მათ შორის ქართულშიც, თაკიდურისათვის დამახასიათებელი მზარდი სონორობის ტენდენცია ბოლოკიდურში არამცთუ შესუსტებულია, არამედ შეცვლილია საპირისპირო ტენდენციით. ქართულში თუ თავკიდურში ჭარბობს CS (ჩქამიერი+ სონორი) თანხმოვნური კომბინაციები და შედარებით იშვიათად გვხვდება SC (მ+C. რ+C) კომბინაციები, ბოლოკიდური ხასიათდება რ ნ ლ სონორთა სიხშირით კომბინაციის პირველ წევრად (ნდ, ნთ, ნტ, ჩი-, ლფ…, რდ, რძ, რქ…). საერთოდ, შესაძლო კომბინაციათა რაოდენობით ბოლოკიდური საგრძნობლად ჩამორჩება ანლაუტს.
ნ. კიზირია
