მინდვრის ნარი
| ხაზი 1: | ხაზი 1: | ||
| − | [[ფაილი:Illustration Cirsium arvense0-2-621x1024.jpg|thumb|Cirsium arvense]] | + | [[ფაილი:Illustration Cirsium arvense0-2-621x1024.jpg|thumb|150პქ|Cirsium arvense]] |
'''Cirsium arvense (L.) Scop.''' – '''მინდვრის ნარი.''' | '''Cirsium arvense (L.) Scop.''' – '''მინდვრის ნარი.''' | ||
მრავალწლოვანი ბალახოვანი 30-200 სმ-მდე სიმაღლის მცენარეა გრძელი მთავარღერძა და გვერდითი ფესვებით. [[ღერო]] სწორმდგომია, დაღარული, ზევითკენ დატოტვილი, ზოგჯერ მარტივი, შიშველი ან მონაცრისფროდ შებუსვილი. ფოთლები მორიგეობითია, თითქმის მჯდომარე, მოგრძო ლანცეტა, კიდეამოკვეთილი ან ფრთისებრ დაყოფილი, კიდეეკლებიანი. [[ყვავილი|ყვავილები]] ერთსქესიანია, მოწითალო-იისფერი ან თეთრი, შეკრებილია კალათებად, რომლებიც თავის მხრივ ფარისებრ-საგველა ყვავილედებადაა შეკრებილი. ნაყოფი გვერდებმიტკეცილი, ცილინდრული მონაცრისფრო თესლურაა, ფრთისებრ დატოტვილი, ძირში რგოლად შეერთებული ქოჩრის ბეწვებით. ყვ.VI-XI; ნაყ. VIII-XI. | მრავალწლოვანი ბალახოვანი 30-200 სმ-მდე სიმაღლის მცენარეა გრძელი მთავარღერძა და გვერდითი ფესვებით. [[ღერო]] სწორმდგომია, დაღარული, ზევითკენ დატოტვილი, ზოგჯერ მარტივი, შიშველი ან მონაცრისფროდ შებუსვილი. ფოთლები მორიგეობითია, თითქმის მჯდომარე, მოგრძო ლანცეტა, კიდეამოკვეთილი ან ფრთისებრ დაყოფილი, კიდეეკლებიანი. [[ყვავილი|ყვავილები]] ერთსქესიანია, მოწითალო-იისფერი ან თეთრი, შეკრებილია კალათებად, რომლებიც თავის მხრივ ფარისებრ-საგველა ყვავილედებადაა შეკრებილი. ნაყოფი გვერდებმიტკეცილი, ცილინდრული მონაცრისფრო თესლურაა, ფრთისებრ დატოტვილი, ძირში რგოლად შეერთებული ქოჩრის ბეწვებით. ყვ.VI-XI; ნაყ. VIII-XI. | ||
| − | |||
| + | [[ფაილი:Mindvris nari.jpg|thumb|მარცხნივ|200პქ|მინდვრის ნარი]] | ||
ფართოდ გავრცელებული სარეველაა, იზრდება მინდვრებში, ბოსტნებში, ტყის ახალგაზრდა ნარგაობებში. ქიმიური შემადგენლობა სუსტადაა შესწავლილი, ცნობილია, რომ შეიცავს მთრიმლავ ნივთიერებებს, ალკალოიდებს, გლიკოზიდებს, ცხიმებს, ფისებს, ეთერზეთებს. სამკურნალოდ გამოიყენება ფესვები და მიწისზედა ნაწილი. | ფართოდ გავრცელებული სარეველაა, იზრდება მინდვრებში, ბოსტნებში, ტყის ახალგაზრდა ნარგაობებში. ქიმიური შემადგენლობა სუსტადაა შესწავლილი, ცნობილია, რომ შეიცავს მთრიმლავ ნივთიერებებს, ალკალოიდებს, გლიკოზიდებს, ცხიმებს, ფისებს, ეთერზეთებს. სამკურნალოდ გამოიყენება ფესვები და მიწისზედა ნაწილი. | ||
მიმდინარე ცვლილება 01:14, 24 ნოემბერი 2023 მდგომარეობით
Cirsium arvense (L.) Scop. – მინდვრის ნარი.
მრავალწლოვანი ბალახოვანი 30-200 სმ-მდე სიმაღლის მცენარეა გრძელი მთავარღერძა და გვერდითი ფესვებით. ღერო სწორმდგომია, დაღარული, ზევითკენ დატოტვილი, ზოგჯერ მარტივი, შიშველი ან მონაცრისფროდ შებუსვილი. ფოთლები მორიგეობითია, თითქმის მჯდომარე, მოგრძო ლანცეტა, კიდეამოკვეთილი ან ფრთისებრ დაყოფილი, კიდეეკლებიანი. ყვავილები ერთსქესიანია, მოწითალო-იისფერი ან თეთრი, შეკრებილია კალათებად, რომლებიც თავის მხრივ ფარისებრ-საგველა ყვავილედებადაა შეკრებილი. ნაყოფი გვერდებმიტკეცილი, ცილინდრული მონაცრისფრო თესლურაა, ფრთისებრ დატოტვილი, ძირში რგოლად შეერთებული ქოჩრის ბეწვებით. ყვ.VI-XI; ნაყ. VIII-XI.
ფართოდ გავრცელებული სარეველაა, იზრდება მინდვრებში, ბოსტნებში, ტყის ახალგაზრდა ნარგაობებში. ქიმიური შემადგენლობა სუსტადაა შესწავლილი, ცნობილია, რომ შეიცავს მთრიმლავ ნივთიერებებს, ალკალოიდებს, გლიკოზიდებს, ცხიმებს, ფისებს, ეთერზეთებს. სამკურნალოდ გამოიყენება ფესვები და მიწისზედა ნაწილი.
ბალახის ნახარში რეკომენდირებულია ჭვლების, კანის დაავადებებისა და ბუასილის სამკურნალოდ. ნედლი ბალახის ფაფა ხსნის ქავილს, ანთებით პროცესებს, ეგზემას და სირსველს (ლიქენს). ყვავილებისა და ფესვების ნახარში შველის თავის ტკივილებს, ეპილეპსიას, ნერვულ¬ფსიქიურ დაავადებებს.
ხალხურ მედიცინაში მცენარის მშრალი მოყვავილე ყლორტები გამოიყენება ფილტვის სიმსივნეების სამკურნალოდ. ცნობილია, რომ ნარი იწვევს ერიტროპოეზს (ძვლის ტვინში სისხლწარმოქმნა), რაც მეტად მნიშვნელოვანია ონკოავადმყოფისთვის, განსაკუთრებით სისხლიანი ნახველის შემთხვევაში.
მცენარე შხამიანია! გამოყენებისას სიფრთხილისა და რეცეპტში მითითებული დოზების ზუსტი დაცვაა საჭირო.
