დიგლოსია
(ახალი გვერდი: '''დიგლოსია''' – (ბერძ. di– ორჯერ და glosa – ენა), ორი ...) |
|||
| ხაზი 1: | ხაზი 1: | ||
| − | '''დიგლოსია''' – (ბერძ. di– ორჯერ და glosa – [[ენა (მეტყველება)|ენა]]), ორი ენის ან ერთი ეის ორი ეარიანტის ერთდროული არსებობა. ტერმინი დიგლოსია სოციოლინგვისტიკაში დანერგა ნ. ფერგიუსონმა (1959). [[ბერძნული ენა|ბერძნულში]] ეს სიტყვა [[ბილინგვიზმი|ბილინგვიზმსაც]] ნიშნავს, მაგრამ ფერგიუსონმა ამ ტერმინის მხოლოდ ერთი მნნიშენელობა გამოიყენა და მისი მეშვეობით ერთი ენის ვარიანტების მიმართება აღნიშნა. ფერგიუსონის | + | '''დიგლოსია''' – (ბერძ. di– ორჯერ და glosa – [[ენა (მეტყველება)|ენა]]), ორი ენის ან ერთი ეის ორი ეარიანტის ერთდროული არსებობა. ტერმინი დიგლოსია სოციოლინგვისტიკაში დანერგა ნ. ფერგიუსონმა (1959). [[ბერძნული ენა|ბერძნულში]] ეს სიტყვა [[ბილინგვიზმი|ბილინგვიზმსაც]] ნიშნავს, მაგრამ ფერგიუსონმა ამ ტერმინის მხოლოდ ერთი მნნიშენელობა გამოიყენა და მისი მეშვეობით ერთი ენის ვარიანტების მიმართება აღნიშნა. ფერგიუსონის მიხედვით, დიგლოსია არის ერთი ენის ორი ვარიანტის სტაბილური მიმართების გამომხატველი მოვლენა. როგორც წესი, ამ ვარიანტებიდან ერთი „მაღალია“, მეორე – „დაბალი“ |
| − | (მაგ., კლასიკური [[არაბული ენა|არაბული]] და სალაპარაკო არაბული, ხალხური ბერძნული და „სუფთა“ ბერძნული…). სტანდარტიზებულ ვარიანტსა და „ხალხურ“ ვარიანტს ერთი და იგივე მოდელი აქვს. სხვაობა ისაა, რომ შესაძლებელია მხოლოდ ერთის (სტანდარტიზებული ვარიანტის) კონტროლი (ნორმალიზაციის თვალსაზრისით) | + | (მაგ., კლასიკური [[არაბული ენა|არაბული]] და სალაპარაკო არაბული, ხალხური ბერძნული და „სუფთა“ ბერძნული…). სტანდარტიზებულ ვარიანტსა და „ხალხურ“ ვარიანტს ერთი და იგივე მოდელი აქვს. სხვაობა ისაა, რომ შესაძლებელია მხოლოდ ერთის (სტანდარტიზებული ვარიანტის) კონტროლი (ნორმალიზაციის თვალსაზრისით). |
| + | |||
| + | დიგლოსიის მოვლენის შესწავლა გულისხმობს როგორც ფსიქოლინგვისტიკურ (ინდივიდუალური ენობრივი პოზიცია), ისე სოციოლინგვისტიკურ (დიგლოსიის სოციალური სიგნიფიკანტები და მათი მეშვეობით საზოგადოების ჯგუფური დიფერენციაცია) განხილვას. ეს გაორება საფუძვლად დაედო მეორე ამერიკელი ლინგვისტის – ჯ. ფიშმანის იმ თეორიას ბილინგვიზმის შესახებ, რომელიც | ||
| + | ენობრივი კონტაქტების საკითხებს ეხება. | ||
01:15, 19 დეკემბერი 2023-ის ვერსია
დიგლოსია – (ბერძ. di– ორჯერ და glosa – ენა), ორი ენის ან ერთი ეის ორი ეარიანტის ერთდროული არსებობა. ტერმინი დიგლოსია სოციოლინგვისტიკაში დანერგა ნ. ფერგიუსონმა (1959). ბერძნულში ეს სიტყვა ბილინგვიზმსაც ნიშნავს, მაგრამ ფერგიუსონმა ამ ტერმინის მხოლოდ ერთი მნნიშენელობა გამოიყენა და მისი მეშვეობით ერთი ენის ვარიანტების მიმართება აღნიშნა. ფერგიუსონის მიხედვით, დიგლოსია არის ერთი ენის ორი ვარიანტის სტაბილური მიმართების გამომხატველი მოვლენა. როგორც წესი, ამ ვარიანტებიდან ერთი „მაღალია“, მეორე – „დაბალი“ (მაგ., კლასიკური არაბული და სალაპარაკო არაბული, ხალხური ბერძნული და „სუფთა“ ბერძნული…). სტანდარტიზებულ ვარიანტსა და „ხალხურ“ ვარიანტს ერთი და იგივე მოდელი აქვს. სხვაობა ისაა, რომ შესაძლებელია მხოლოდ ერთის (სტანდარტიზებული ვარიანტის) კონტროლი (ნორმალიზაციის თვალსაზრისით).
დიგლოსიის მოვლენის შესწავლა გულისხმობს როგორც ფსიქოლინგვისტიკურ (ინდივიდუალური ენობრივი პოზიცია), ისე სოციოლინგვისტიკურ (დიგლოსიის სოციალური სიგნიფიკანტები და მათი მეშვეობით საზოგადოების ჯგუფური დიფერენციაცია) განხილვას. ეს გაორება საფუძვლად დაედო მეორე ამერიკელი ლინგვისტის – ჯ. ფიშმანის იმ თეორიას ბილინგვიზმის შესახებ, რომელიც ენობრივი კონტაქტების საკითხებს ეხება.
