შემოქმედელი იაკობ
შემოქმედელი იაკობ − (მე-17-18 სს) (იაკობ დუმბაძე) პოეტი, სასულიერო პირი. განათლება ტრაპზონში მიიღო. შემოქმედის მიტროპოლიტად იხსენიება 1647 წლიდან. დასავლეთ საქართველოს კათოლიკოსმა დავით ნემსაძემ 1687 წ რომში გაგზავნა, სადაც დიდი პატივით მიიღო პაპმა ინოკენტი XI-მ. მისი ინიციატივით რესტავრაცია ჩაუტარდა შემოქმედის მაცხოვრის ეკლესიას, რომლის აღმოსავლეთ ლავგარდანის ქვეშ წარწერაზეც არის მოხსენიებული. ქართლის მეფის გიორგი XI-ის დავალებით გალექსა ბაგრატ მუხრანბატონის ანტიმაჰმადიანური თხზულება „უსჯულოს მოჰამადისა და ქრისტიანეთ გაბაასება”, მასვე ეკუთვნის თითო სტროფიანი ლექსები - არჩილ II-ის ხოტბა, პასუხი იოსებ თბილელის შეკითხვა-გამოცანებზე და სხვა. ზოგიერთი ხელნაწერის მიხედვით, იაკობ შემოქმედელს მიეწერება გადაკეთებული „აბდულმესიანი”, რომელშიც ქების ობიექტი თამარისა და დავით სოსლანის ნაცვლად არჩილ მეორეა. იაკობ შემოქმედელს ქებით იხსენიებენ არჩილ II, დავით გურამიშვილი, ანტონ I, იოანე ბატონიშვილი და სხვები. უკვე ღრმად მოხუცებულმა დატოვა გურიის კათედრა და წავიდა იერუსალიმში და იქვე აღესრულა.
