ბარამგურიანი

ბარამგურიანი („შვიდი მთიები“) (XVII ს. შუა წლები) — ნოდარ ციციშვილის მიერ დამუშავებული პოემა. სასანელი მეფის ბაჰრამ-გურის (V ს.) თავგადასავალს მთელი ეპიზოდი დაუთმო ფირდოუსიმ „შაჰ-ნამეში“. პირველი პოემა ამ თემაზე დაწერა ნიზამიმ. აქცენტი აქ გადატანილია ბაჰრამის სამიჯნურო თავგადასავალზე შვიდ მზეთუნახავთან და შიგ ჩართული ნოველებზე. შემდგომ საუკუნეებში მიმბაძველნი ძირითადად იმეორებდნენ ქარგას, სიახლე ნოველების შერჩევა-განაწილებაში ვლინდებოდა. ნოდარ ციციშვილი პროლოგში მიუთითებს იმ წყაროებს, რომლებსაც იცნობდა თუ იყენებდა (ნიზამი, ხოსრო დეჰლევი, ნავოი და ჯამი), თუმცა მისი ტექსტი უშუალოდ არც ერთ მათგანს არ მისდევს. ამდენად, „ბარამგურიანი“ დამოუკიდებელ დამუშავებად არის მიჩნეული დღესდღეობით განსაკუთრებით საინტერესოა ჩართული ნოველები (შავი ქალაქის ამბავი, ომაინისა და ახის ამბავი, ალმასისა და ჯაბირის ამბავი, რუსთ ხელმწიფის ამბავი, გორჯასპ ზაულელის ამბავი, მაამებლისა და მაწყინარის ამბავი, უნაღვლოს მძებნელი მეფის ამბავი). ნოდარ ციციშვილის ვრცელი პოემა (ორიათასამდე სტროფი) თავისი დროის მნიშვნელოვანი ლიტერატურული ფაქტია. ამას ხელი შეუწყო შედარებით მაღალმა მხატვრულმა დონემ, რაც განაპირობა ვეფხისტყაოსნისეული ნაკადის შემოქმედებითმა ათვისებამ. 1975 წ. მოსკოვში გამოქვეყნდა „ბარამგურიანის“ ბწკარედული რუსული თარგმანი, შესრულებული ბ. რუდენკოს მიერ.

ტექსტი

• ნოდარ ციციშვილი, შვიდი მთიები, ბარამ გური, თბ., 1930.

წყარო

ქართული მწერლობა: ლექსიკონი-ცნობარი