ქეთევან გოჩიტაშვილი,  გიული შაბაშვილი: ანალიტიკური წერა

 

პროექტი: ბიბლიოთეკა სკოლას 


 


 


 

13. პრაქტიკული დავალებები

შინაარსი

შექმენით არგუმენტირებული ესე მოცემული პრობლემების შესახებ. ქვემოთ მოყვანილი შეკითხვები და პრობლემის ჩამოთვლილი დადებითი და უარყოფითი მხარეები დაგეხმარებათ მსჯელობის აგებაში.

  

პრობლემა: მოხუცებულთა თავშესაფრების არსებობის საჭიროება

 

  • თქვენი აზრით, არის თუ არა საჭირო მოხუცთა თავშესაფრების არსებობა ზოგადად და ქართულ სინამდვილეში?

დადებითი მხარეები: საერთო ინტერესების მქონე ადამიანების კომპანია; უმწეო და მარტოხელა მოხუცები საჭიროებენ დახმარებას;

უარყოფითი მხარეები: ოჯახიდან მოწყვეტა; პირადი სივრცის დაკარგვა; უცხო ადამიანებთან შეგუების პრობლემა; ზედმეტობის განცდა და ა. შ.

  • რამდენად აქტუალურია ეს პრობლემა ჩვენს სინამდვილეში?

  • როგორია თქვენი დამოკიდებულება ამ პრობლემის  მიმართ?

  

პრობლემა: საზოგადოებრივი თავშეყრის ადგილებში მობილური ტელეფონის გამოყენება

 

  • ქმნის თუ არა უხერხულობას მობილური ტელეფონზე საუბარი თეატრში, მუზუმში, კინოში, ტრანსპორტში და საზოგადოებრივი თავშეყრის სხვა ადგილებში?

დადებითი მხარეები: გადაუდებელი და სასწრაფო ინფორმაციის მიღება/გაცემა;

უარყოფითი მხარეები: საზოგადოებაში მიღებული ნორმების დარღვევა; დაწესებულების შინაგანაწესის უგულებელყოფა; საზოგადოების ყურადღების გაფანტვა და ა. შ.

 

  • როგორია თქვენი დამოკიდებულება ამ საკითხის  მიმართ?

  • უნდა აიკრძალოს თუ არა საზოგადოებრივი თავშეყრის ადგილებში მობილური ტელეფონის  გამოყენება და თავად მომხმარებელი უნდა იყოს პასუხისმგებელი ამ აკრძალვის შესრულებაზე თუ მკაცრი სადამსჯელო ზომები უნდა იქნას მიღებული?

  

პრობლემა: ოჯახური ძალადობა

 

  • ძალადობა ოჯახში მხოლოდ ერთი კონკრეტული  ოჯახის პრობლემაა თუ საზოგადოების სატკივარი?

 ოჯახი საზოგადოების ძირითადი შემადგენელი ნაწილია, ამდენად, ნებისმიერი ოჯახის პრობლემა საზოგადოების პრობლემაცაა; საზოგადოებრივი გულგრილობა იწვევს ძალადობის წახალისებას;  საზოგადოებამ ხმა უნდა აიმაღლოს ნებისმიერი, მათ  შორის ოჯახური, ძალადობის წინააღმდეგ, რათა ეს მოვლენა არ გახდეს მასობრივი და. ა. შ.

  •  როგორია თქვენი დამოკიდებულება ამ საკითხის  მიმართ?

  • თქვენი აზრით, როგორ შეიძლება ამ პრობლემის გადაჭრა: კანონმდებლობის გამკაცრება, პრევენციული ზომები, განათლება, სოციალური რეკლამა და პროპაგანდა, არასამთავრობო ორგანიზაციების აქტივობა და ა. შ.

 

პრობლემა: სოციალური ქსელები

 

  • რა დადებითი და უარყოფითი მხარეები აქვს სოციალურ ქსელებს?

 დადებითი მხარეები: ინფორმირებულობა; ინფორმაციის ხელმისაწვდომობა, კომუნიკაციის სწრაფი და ეფექტური საშუალება; დროის სასიამოვნოდ გატარების ერთ-ერთი ფორმა და ა. შ.

უარყოფითი მხარეები: ადამიანები ზედმეტად ბევრ დროს ატარებენ კომპიუტერთან; ადამიანები ხდებიან დამოკიდებულები და უჩნდებათ ჯანმრთელობის  პრობლემები და ა. შ.

 

  • როგორია თქვენი დამოკიდებულება სოციალური ქსელების მიმართ?

  • უნდა იყოს თუ არა ლიმიტირებული სოციალური ქსელების გამოყენება მოზარდთათვის?

     

პრობლემა: განათლება უცხოეთში

 

  • რა დადებითი და უარყოფითი მხარეები აქვს უცხოეთში განათლების მიღებას?

 დადებითი მხარეები: სოციალური პრესტიჟი; კარიერული წინსვლა; უცხო კულტურების გაცნობა და კონტაქტების დამყარება და ა. შ.

უარყოფითი მხარეები: საკუთარ ქვეყანაში სოციალიზაციის ნაკლები საშუალება; საკუთარ ქვეყანაში არსებული შესაძლებლობებისა და პერსპექტივების ნაკლებად შეცნობა; საკუთარი ოჯახისა და მეგობრებისაგან მოწყვეტა, იმ ასაკში, როცა ფსიქოლოგიური თვალსაზრისით აღნიშნული ფაქტორები მოზარდისათვის განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია და ა. შ.

 

  • როგორია თქვენი დამოკიდებულება აღნიშნული საკითხის მიმართ?

  • რას ურჩევდით უცხოეთში სწავლის მსურველ სტუდენტებს და რატომ?

    

პრობლემა: პირადი მაგალითი საუკეთესო გაკვეთილია მოზარდებისათვის?

 

  • სწავლობენ თუ არა მოზარდები უფროსებისაგან, თანატოლებისაგან, მათთვის ავტორიტეტული პიროვნებებისაგან და აქვთ თუ არა სურვილი წაბაძონ მათ?

 ადამიანი არასოდეს არ ვითარდება იზოლირებულად; მოზარდის ფორმირების პროცესში მნიშვნელოვანია უშუალოდ განათლების პროცესი, საზოგადოება, ოჯახი, კონკრეტული ადამიანების საქციელი; მოზარდს ყოველთვის აქვს მიბაძვის სურვილი; მოზარდებს ყოველთვის ჰყავთ ავტორიტეტები; ქართული ანდაზის მიხედვით, ბავშვი ოჯახის სარკეა; დედა ნახე, მამა ნახე, შვილი ისე გამონახე... და ა. შ.

 

  • ეთანხმებით თუ არა მოყვანილ დებულებას?

  • თქვენი აზრით, პირადი მაგალითის გარდა, კიდევ რა ფაქტორები შეიძლება იყოს მნიშვნელოვანი პიროვნების ფორმირების პროცესში?

  

პრობლემა: განათლების როლი ადამიანის ცხოვრებაში

 

  • რა როლი აქვს განათლებას ადამიანის ცხოვრებაში და რატომ?

 მინიშნებები: სოციალური ცენზი; ინფორმირებულობა; მეტი ცხოვრებისეული  შესაძლებლობები და პერსპექტივები;

განათლების გარეშეც შეუძლია ადამიანს იყოს ბედნიერი, დაგეგმოს და მოიწყოს ცხოვრება თავისი სურვილისა და შესაძლებლობების მიხედვით...

 

  • როგორია ქართული საზოგადოების დამოკიდებულება განათლების მიმართ?

  • როგორი უნდა იყოს საზოგადოებისა და სახელმწიფოს მიდგომა განათლების პრობლემების მიმართ?

 

 

პრობლემა: არის თუ არა ბავშვის დასჯა მისი აღზრდის ერთ-ერთი მისაღები ფორმა?

 

  • რა დადებითი და უარყოფითი მხარეები აქვს დასჯის ფორმას? 

დადებითი მხარეები: ბავშვი ეჩვევა დისციპლინას; ბავშვს უვითარდება პასუხისმგებლობის გრძნობა;

უარყოფითი მხარეები:  დასჯა ძალადობის ერთ-ერთი გამოვლინებაა და უარყოფითად აისახება ბავშვის ფსიქიკაზე; დასჯის თავიდან აცილების მიზნით ბავშვმა შესაძლოა ტყუილების თქმა დაიწყოს; ბავშვი იკეტება საკუთარ თავში და კარგავს სილაღესა და თავისუფლებას და ა. შ.

 

  • თქვენი აზრით, რა არის ბავშვის დასჯის ალტერნატივა მისი აღზრდის პროცესში?

  • როგორია თქვენი დამოკიდებულება აღნიშნული საკითხის მიმართ?

 

საკითხი: ადამიანი, რომელმაც თქვენს ცხოვრებაზე დიდი გავლენა მოახდინა

  •  დაახასიათეთ ადამიანი, რომელმაც თქვენს ცხოვრებაზე გავლენა მოახდინა;

 მინიშნება: საიდან იცნობთ ამ ადამიანს, რატომ მიიქცია მან თქვენი ყურადღება? რით  განსხვავდება იგი სხვა თქვენთვის ნაცნობი ადამიანებისაგან?

 

  • რა ტიპის გავლენა მოახდინა ამ ადამიანმა თქვენზე და, როგორ ფიქრობთ, რა თვისებების წყალობით?

  • დღეს რომ გაგეცნოთ ის ადამიანი, იქნებოდა თუ არა ისეთივე მნიშვნელოვანი მასთან ურთიერთობა თქვენთვის, როგორც მაშინ და რატომ?

 

პრობლემა:  ჩვენ ვსწავლობთ ჩვენს შეცდომებზე, ისევე როგორც ჩვენს წარმატებებზე.

 

  • გაიხსენეთ თქვენი ცხოვრებიდან წარმატებული და წარუმატებელი ფაქტები, რომლებმაც განსაკუთრებული კვალი დატოვა თქვენზე;

  • შეეცდებოდით თუ არა შეგეცვალათ თქვენ მიერ გადადგმული წარმუმატებელი ნაბიჯები და რა გზით?

 მინიშნება: ადამიანი სწავლობს საკუთარ შეცდომებზე და მისთვის მცდარი ნაბიჯიც ისეთივე მნიშვნელოვანია, როგორც ცხოვრებისეული წარმატებები; ყველაფერში არის პოზიტივი; შეცდომები მოსდის ყველა ადამიანს და ა. შ.

  • გარდა ამისა, ეთანხმებით თუ არა გამოთქმას, რომ ჭკვიანები სხვების შეცდომებზე სწავლობენ, ხოლო სულელები მხოლოდ საკუთარზე?

 

 

პრობლემა:  ვეგეტარიანელობა -  ცხოვრების წესი თუ გამორჩეულობის სურვილი?

  •  როგორ ფიქრობთ, რატომ ხდებიან ადამიანები ვეგეტარიანელები, ცხოველთა დაცვის მიზნით თუ საკუთარი გემოვნებისა და შეხედულებების გამო?

 მინიშნება: ეს დამოკიდებულია კონკრეტულ ადამიანებზე. ზოგისთვის ნამდვილად მნიშვნელოვანია საკუთარი პრინციპები, გარკვეული ტიპის ადამიანებს უყვართ ცხოველები და მათზე ზრუნვის გამო შეიძლება ხორცის ჭამისაგან თავი შეიკავონ. ზოგისთვის ვეგეტარიანელობა არის მრწამსი, პროპაგანდის გავლენა და ა. შ.

  • რას ფიქრობთ ვეგეტარიანელობის შესახებ?

  • გახდებოდით თუ არა თქვენ ვეგეტარიანელი?

პრობლემა: ინტერნეტმაღაზია

  • ინტერნეტმაღაზიის დადებითი და უარყოფითი მხარეები;

 

დადებითი მხარეები: სახლიდან გაუსვლელად ნივთის შეძენის შესაძლებლობა და დროის ეკონომია; ფართო არჩევანის შესაძლებლობა;

უარყოფითი მხარეები: მოლოდინის გაცრუება; ნივთი შესაძლოა ისეთი არ აღმოჩნდეს, როგორიც წარმოგვედინა; შენაძენი, შესაძლოა, არ მოუხდეს ადამიანს; გადარიცხვის ოპერაციების არასაიმედოობა; ადამიანი, შესაძლოა, ელექტრონული ძარცვის მსხვერპლი გახდეს; ზოგისთვის საყიდლებზე სიარული განტვირთვის ერთ-ერთი საშუალებაა, ამდენად ადამიანები იკლებენ ამ სიამოვნებას;

  • შეცვლის თუ არა ინტერნეტმაღაზია ჩვეულებრივ სავაჭრო ობიექტებს?

  • სარგებლობთ თუ არა ინტერნეტმაღაზიით და რატომ?

  

პრობლემა: კავკასიურ კულტურაში დღემდეა შემორჩენილი დაქორწინების მიზნით ქალის მოტაცება

  • რამდენად აქტუალურია ეს პრობლემა?

ცივილიზებული სამყარო ამ პრობლემის მიმართ უარყოფითად არის განწყობილი; ეს პრობლემა გარკვეულ რეგიონებში დღემდე მწვავედ დგას; კანონმდებლობა დამნაშავედ მიიჩნევს ქორწინების მიზნით მომტაცებლებს; ეს ძალადობის ერთგვარი ფორმაა, თუმცა, გარკვეული ნაწილისთვის ეს მომავალი ურთიერთობების აწყობის მისაღები გზაა.

  • როგორია თქვენი დამოკიდებულება ამ პრობლემის  მიმართ?

  • რა არის საჭირო ამ პრობლემის მოსაგვარებლად?

 

პრობლემა: ტრეფიკინგი

  •  რამდენად აქტუალურია ეს პრობლემა?

 ტრეფიკინგი მონობის ფორმაა; აქტუალურია მთელ მსოფლიოში, ცივილიზებული და ჰუმანური სამყარო ებრძვის ამ პრობლემას; თუმცა, გარკვეული ადამიანებისთვის ეს ბიზნესია, ამიტომ ყველანაირად ცდილობენ შემოსავლის ეს წყარო არ გაუშვან ხელიდან... 

  • ძირითადად, რომელი ქვეყნის მოქალაქეებს ემუქრებათ ტრეფიკინგი?

  • რა არის საჭირო ამ პრობლემის მოსაგვარებლად?

 

 

პრობლემა: ახდენს თუ არა მასმედიით მიწოდებული ნეგატიური ინფორმაცია გავლენას ადამიანზე?

 

  • რამდენად აქტუალურია ეს პრობლემა?

  • როგორ გავლენას ახდენს მასმედიით მიწოდებული ნეგატიური ინფორმაცია ადამიანზე?

 ცნობილია, რომ მასმედია ადამიანზე ზეგავლენის ერთ-ერთი ძლიერი საშუალებაა; განსაკუთრებით მოქმედებს უარყოფითი ინფორმაცია; ადამიანი ვარდება დეპრესიაში, ხდება მუდმივად დაძაბული; განწყობილია ნეგატიური მოვლენებისადმი; მაგრამ, მეორე მხრივ, ადამიანი ფხიზლად და ფრთხილად არის  და ცდილობს, თავი დაიცვას უარყოფითი მოვლენებისაგან.

  • რა არის საჭირო ამ პრობლემის მოსაგვარებლად?


 

მოცემულ საკითხებზე შექმენით მცირე ზომის ესე:

 

კულტურული მემკვიდრეობის მნიშვნელობა

  • რატომ არის აუცილებელი კულტურული მემკვიდრეობის დაცვა?

  • როგორია ჩვენი საზოგადოების დამოკიდებულება ამ საკითხის მიმართ?

  • რა გავლენა იქონია კულტურული მემკვიდრეობის გაცნობამ თქვენზე?

 

ხალხური მუსიკის მნიშვნელობა

  • რატომ არის აუცილებელი ხალხური მუსიკის პოპულარიზაცია და რატომ?

  • როგორია ჩვენი საზოგადოების დამოკიდებულება ამ საკითხის მიმართ?

  • რა გავლენა აქვს ხალხურ მუსიკას ადამიანის გემოვნების ჩამოყალიბებაზე?

   

სპორტი ადამიანის ცხოვრებაში

  • რა დადებით გავლენას ახდენს სპორტი ადამიანის ცხოვრებაზე?

  • საჭიროა თუ არა სპორტის სახეობების პოპულარიზაცია?

  • როგორია ქართული საზოგადოების დამოკიდებულება ამ საკითხის მიმართ?

 

ადამიანის გარემოცვის (მეგობრები, ნაცნობები, ოჯახი) გავლენა მისი პიროვნების ჩამოყალიბებაზე

 

  • რა გავლენას (დადებითსა და უარყოფითს) ახდენს გარემოცვა ადამიანის ცხოვრებაზე?

  • უნდა იყოს თუ არა ადამიანი დამოკიდებული გარემოზე?

  • როგორია თქვენი დამოკიდებულება აღნიშნული საკითხის მიმართ?

 

ჯანსაღი ცხოვრების წესის მნიშვნელობა ადამიანის ცხოვრებაში

 

  • რა არის, თქვენი აზრით, ჯანსაღი ცხოვრები წესი?

  • როგორია ჩვენი საზოგადოების დამოკიდებულება ამ საკითხის მიმართ?

  • თქვენი აზრით, რა გზებით შეიძლება საზოგადოებაში ჯანსაღი ცხოვრების წესის დანერგგვა?

      

ხელოვნების როლი ადამიანის ცხოვრებაში

  • აუცილებელია თუ არა ადამიანი ეზიაროს ხელოვნებას?

  • როგორია ჩვენი საზოგადოების დამოკიდებულება ამ საკითხის მიმართ?

  • რა გავლენას ახდენს თქვენზე ხელოვნების ნიმუშების გაცნობა?

       

ქველმოქმედების როლი საზოგადოების ცხოვრებაში

  • რატომ არის მნიშვნელოვანი ქველმოქმედება?

  • როგორია ჩვენი საზოგადოების დამოკიდებულება ამ საკითხის მიმართ?

  • თქვენი აზრით, ცვლის თუ არა ადამიანის ღირებულებებს ქველმოქმედება?

      

თანამედროვე მეცნიერული მიღწევების როლი საზოგადოების ცხოვრებაში

  • რით არის მნიშვნელოვანი თანამედროვე მეცნიერული მიღწევები?

  • როგორია საზოგადოების დამოკიდებულება ამ საკითხის მიმართ?

  • თქვენი აზრით, ცვლის თუ არა ადამიანის ცხოვრებას მეცნიერული აღმოჩენები?

 

მასმედიის როლი ადამიანის ცხოვრებაში

  • რა როლი აქვს მასმედიას ადამიანის ცხოვრებაში?

  • როგორია საზოგადოების დამოკიდებულება ამ საკითხის მიმართ?

  • ახდენს თუ არა თქვენზე გავლენას მასმედიის საშუალებები (პრესა, ტელევიზია, რადიო)

      

ეპოქის გავლენა ადამიანზე

  • რა გავლენას ახდენს ეპოქა ადამიანზე?

  • უნდა გაუწიოს თუ არა ადამიანმა ანგარიში ეპოქის მოთხოვნებს და რატომ?

  • როგორ შეიცვლება სამყარო, თქვენი აზრით, უახლოეს ასწლეულში?

    

დისციპლინის აუცილებლობა სასწავლო დაწესებულებებში

  • რა გავლენას ახდენს დისციპლინა სასწავლო პროცესსა და მოზარდზე?

  •  რა პრობლემებია დისციპლინის თვალსაზრისით ქართულ საგანმანათლებლო დაწესებულებებში და მათი გადაჭრის რა გზები არსებობს?

  • როგორია ქართული საზოგადოების დამოკიდებულება ამ პრობლემისადმი?

       

უცხო ენის ცოდნის აუცილებლობა

  • რა პოზიტიურ გავლენას ახდენს უცხო ენების ცოდნა პიროვნებაზე?

  • რა პრობლემების წინაშე დგას უცხო ენის შემსწავლელი სწავლის პროცესში?

  • რა მიზნით სწვლობთ პირადად თქვენ უცხო ენას?

      

პიროვნული კონტაქტების როლი ადამიანის კარიერაში

  • მნიშვნელოვანია თუ არა პიროვნული კონტაქტები ადამიანის კარიერულ წინსვლაში?

  • როგორია ჩვენი საზოგადოების დამოკიდებულება ამ საკითხის მიმართ?

  • შეხებიხართ თუ არა პირადად ამ პრობლემას?

       

პიროვნული თვისებების როლი ადამიანის ცხოვრებაში

  • ახდენს თუ არა პიროვნული თვისებები გავლენას ადამიანის ცხოვრებაზე?

  • რომელმა თვისებებმა შეიძლება ითამაშოს გადამწყვეტი, პოზიტიური როლი ადამიანის ცხოვრებაში?

  • თქვენი რომელი თვისება მიგაჩნიათ დადებითად და რომელი უარყოფითად?

   

ჯანსაღი საკვები

  • რატომ არის აუცილებელი ჯანსაღი კვება ადამიანისათვის?

  • როგორია ჩვენი საზოგადოების დამოკიდებულება ამ საკითხის მიმართ?

  • არის თუ არა აუცილებელი ჯანსაღი საკვების პროპაგანდა?

       

ალკოჰოლიზმის პრობლემა

  • დგას თუ არა ალკოჰოლიზმის პრობლემა თანამედროვე ქართულ საზოგადოებაში?

  • როგორია ჩვენი საზოგადოების დამოკიდებულება ამ საკითხის მიმართ?

  • თქვენი აზრით, როგორ შეიძლება გადაიჭრას ეს პრობლემა?

  

ტერორიზმის პრობლემა თანამედროვე სამყაროში

  • რა საფრთხეს უქმნის ტერორიზმი თანამედროვე სამყაროს?

  • როგორია საზოგადოების დამოკიდებულება ამ საკითხის მიმართ?

  • ვინ არის პასუხისმგებელი ტერორიზმის თავიდან აცილებაზე და როგორ უნდა ებრძოლოს კაცობრიობა ამ ბოროტებას?

 

შინაარსი 

12. როგორ დავწეროთ რეცენზია?